Samenvatting Brand PDF

Maatschappelijke impact van een brand 1. Directe impact -> directe gevolgen van de brand op mensen en middelen - Menselijk leed -> het aantal gewonden of dodelijke slachtoffers - Evacuaties -> het aantal mensen dat hun huis of werkplek moesten verlaten - Schade aan eigendommen ->...

Maatschappelijke impact van een brand 1. Directe impact -> directe gevolgen van de brand op mensen en middelen - Menselijk leed -> het aantal gewonden of dodelijke slachtoffers - Evacuaties -> het aantal mensen dat hun huis of werkplek moesten verlaten - Schade aan eigendommen -> verwoestingen van woningen, bedrijven of infrastructuur - Economische schade -> kosten van herstel, verlies van inkomen en werkgelegenheid 2. Indirecte impact -> bredere gevolgen die verder reiken dan de directe schade - Gezondheidseffecten -> langdurige gezondheidsproblemen door rook of chemische stoffen - Milieu-impact -> schade aan natuur, waterwegen, luchtkwaliteit en bodem - Sociaaleconomische gevolgen -> effecten op lokale economieën, zoals verlies van werkgelegenheid of daling van vastgoedwaarden - Psychologische impact -> angst, stress en trauma bij de getroffen bevolking 3. Gemeenschapsimpact -> invloed van de brand op de sociale structuur - Verlies van voorzieningen -> sluiting van scholen, ziekenhuizen of andere essentiële diensten - Verlies van sociale cohesie - Verlies van cultureel erfgoed -> schade aan historische gebouwen of elementen Juridisch raamwerk 1. Artikel 80.1 Woningwet - Brandveiligheid en de verplichtingen die eigenaren en gebruikers van gebouwen hebben om te voldoen aan brandveiligheidsvoorschriften - Stelt eisen aan bouwwerken en het gebruik ervan - Het doel is om te voorkomen van een brand of het beperken van de gevolgen ervan - Toepassing: o Het artikel kan worden ingezet als een gebouw niet voldoet aan de brandveiligheidsvoorschriften ▪ Ontbrekend brandalarm, onvoldoende vluchtwegen of brandwerende materialen o Gemeenten of andere toezichthoudende instanties kunnen op basis van dit artikel handhaven of sancties opleggen ▪ Dwangsom of sluiting van een gebouw o Als een brand uitbreekt in een gebouw dat niet voldoet aan de brandveiligheidsvoorschriften, kunnen de eigenaren of beheerder aansprakelijk worden gesteld  2. Artikel 151 Wetboek van strafrecht - Dit artikel stelt strafbaar dat iemand opzettelijk een brand sticht, met gevaar voor goederen of personen - Kernpunten o Het opzettelijk veroorzaken van een brand is strafbaar o Als de brand gevaar oplevert voor goederen of levensbedreigend is voor personen kan dit leiden tot zware straffen - Strafmaat o De straf varieert afhankelijk van de ernst van de situatie ▪ Omvang van de schade ▪ Aantal slachtoffers 3. Artikel 158.3 - Onopzettelijk veroorzaken van brand door nalatigheid of onvoorzichtigheid - Strafbaarheid is situaties waarin iemand door schuld brand veroorzaakt o Niet naleven van veiligheidsvoorschriften o Sigaretten peuk niet goed doven - Als er door de brand levensgevaar ontstaat of ernstige schade wordt toegebracht aan eigendommen kan de straf worden verhoogd Artikel 157.3 - Vernieling of beschadiging van brand - Opzettelijk beschadigen van goederen of eigendommen o Niet per se het stichten van brand - Strafverzwaring als de brand leidt tot levensgevaar of ernstige schade Brandpatronen 1. Wat zijn brandpatronen - Zichtbare tekenen die een brand achterlaat op oppervlakken, structuren en objecten - Worden gevormd door de interactie van vuur, rook, hitte en brandbare materialen in een bepaalde omgevingen - De patronen kunnen variëren afhankelijk van o De intensiteit van een brand o De duur van de brand o De beschikbare brandstof o De luchtstroom en ventilatie 2. Soorten brandpatronen - V patronen o Een V-vormig patroon dat ontstaat wanneer vuur omhoog beweegt en een kenmerkende vorm achterlaat op muren of oppervlakken o Wijst vaak op de plaats waar de brand is begonnen ▪ Vuur verspreid zich van de bron naar boven  o Als het V-patroon vervormd is, kan dit wijzen op externe factoren zoals obstakels of ventilaties - U-patronen o Een U-vormig patroon dat ontstaat bij een langere en intensere brand o Kan wijzen op een grotere hoeveelheid brandstof op de plaats waar het patroon zichtbaar is, zoals een plas brandbare vloeistof - Hittepatronen o Gebieden waar oppervlakken zijn verkoold, geblakerd of vervormd door extreme hitte o Hitte patronen kunnen informatie geven over de intensiteit van de brand en de richting waarin deze zich heeft verspreid - Rookpatronen o Vlekken of afzettingen van rook op muren, plafonds en andere oppervlakken o Kunnen de luchtstroom en ventilatie tijdens de brand onthullen - Spalling (afbrokkeling) o Afbrokkeling van oppervlakken, zoals beton door extreme hitte o Dit kan wijzen op langdurige blootstelling aan hoge temperaturen - Lineaire patronen o Rechte lijnen van schade of verkoling op een oppervlak o Kan wijzen op het gebruik van brandbare vloeistoffen ▪ Brandstichting 3. Wat kunnen brandpatronen vertellen? - De oorsprong van de brand bepalen o V- of U- patronen - Oorzaak van de brand te achterhalen o Veroorzaakt door een kaars, storing of brandstichting - Het gedrag van de brand analyseren o Hoe het vuur zicht verspreid en welke factoren dit hebben beïnvloed ▪ Luchtstromen of obstakels 4. Factoren die brandpatronen beïnvloeden - Ventilatie -> richting en intensiteit van de brand o De aanwezigheid van ramen, deuren of andere openingen - Brandstof o Het type en de hoeveelheid brandbaar materiaal - Tijd -> hoe langer een brand duurt, hoe meer schade en patronen ontstaan - Temperatuur -> diepere verkoling en meer uitgesproken patronen o Hoge temperaturen - Interventie -> patronen verstoren of nieuwe creëren o Het blussen van de brand Flashover/ backdraft 1. Flashover - Plotselinge overgang waarbij de temperatuur in een ruimte zo hoog wordt dat alle brandbare materialen vrijwel tegelijkertijd ontbranden - Leidt tot een zeer snelle en intense branduitbreiding - Omgevingsvariabelen die flashover beïnvloeden o Temperatuur -> 500-600 C ▪ Hitte zorgt ervoor dat materialen hun ontbrandingstemperatuur bereiken o Brandstof -> de hoeveelheid brandbare materialen in de ruimte ▪ Bepalen hoeveel hitte en rook er vrijkomt ▪ Materialen met een hoog calorisch vermogen (kunststoffen) versnellen het proces o Ventilatie ▪ Beperkte toevoer van zuurstof kan de snelheid van een flashover vertragen ▪ Zodra er voldoende zuurstof beschikbaar is kan de flashover plotseling optreden ▪ Een goed geventileerde ruimte bereikt de benodigde temperatuur o Warmteoverdracht ▪ Stralingswarmte -> de hotte van de vlammen en rook verwarmt de omgeving en objecten, waardoor ze sneller ontbranden ▪ Warmte overdracht via convectie en geleidende oppervlakken kan ook bijdragen o Ruimteconfiguratie ▪ Kleine afgesloten ruimtes met een lage plafondhoogte bereiken sneller de kritieke temperatuur voor flashover o Rookontwikkeling ▪ Rook bevat onverbrande gassen -> als deze gassen zicht ophopen en de temperatuur stijgt kan dit leiden tot een flashover 2. Backdraft - Explosieve verbranding die optreedt wanneer een zuurstofarme ruimte met hete, onverbrande gassen plotseling wordt blootgesteld aan zuurstof - Omgevingsvariabelen die backdraft beïnvloeden o Zuurstof niveau o Onverbrande gassen ▪ Ophoping van brandbare gassen verhoogt de kans op backdraft ▪ Deze gassen worden geproduceerd tijdens een onvolledige verbranding o Temperatuur ▪ De temperatuur moet hoog genoeg zijn om de gassen te ontsteken zodra zuurstof wordt toegevoegd ▪ Temperaturen boven 300-400 C o Ventilatie o Ruimteconfiguratie ▪ Kleine afgesloten ruimtes verhogen de kans op gasophoping ▪ De aanwezigheid van gangen of schachten kan de verspreiding van gassen beïnvloeden o Rookkleur en dichtheid ▪ Dikke, donkere rook wijst vaak op een zuurstofarme brand met veel onverbrande gassen ▪ Gele of grijze rookkleur kan wijzen op een verhoogd risico op backdraft o Bron van ontsteking ▪ Ontstekingsbron, vaak in een hete ruimte aanwezig Letaliteit en vitaliteit bij branden 1. Letaliteit bij branden - Verwijst naar het aantal dodelijke slachtoffers bij branden - Wordt beïnvloed door verschillende factoren - Algemene observaties: o Locatie van slachtoffers -> vaak aangetroffen nabij initiële brandhaard ▪ Mogelijk verrast door de brand of niet in staat te ontsnappen o Geen relatie met leeftijd ▪ Kwetsbare groepen zijn vaak minder goed in staat om te vluchten - Meest voorkomende oorzaken van een brand o Kortsluiting -> elektrisch falen of defecten o Roken -> sigaretten of andere rookwaren die niet goed gedoofd worden o Koken -> Brand in keukens door vlam in de pan, vergeten pannen of defecte apparatuur - Factoren die bijdragen aan letaliteit o Afname van de zuurstof concentratie ▪ Als de zuurstof concentratie daalt onder de 6% -> overleiden o Toename van giftige gassen ▪ CO -> een kleurloos, geurloos gas dat dodelijk kan zijn in hoge concentraties door het blokkeren van zuurstoftransport in het bloed ▪ Cyanideverbindingen -> ontstaan bij verbranding van kunststoffen en kunnen snel dodelijk zijn ▪ CO2 -> kan verstikking veroorzaken als de concentratie hoog genoeg is o Aanwezigheid van hete partikels ▪ Inademing van hete lucht of deeltjes kan ernstige schade veroorzaken aan de luchtwegen, wat resulteert in verstikking of fatale longbeschadiging o Blootstelling aan thermische stress ▪ Hoge temperaturen kunnen leiden tot ernstige brandwonden, uitdroging en uiteindelijk orgaan falen 2. Tekenen van vitaliteit tijdens een brand - Tekenen van vitaliteit: o Kersrode lijkvlekken ▪ Wordt veroorzaakt door een verhoogde concentratie van CO in het bloed, wat leidt tot COHb o Verhoogde COHb-waarden ▪ Een COHb-waarde van meer dan 50% in het bloed is vaak fataal en wijst erop dat het slachtoffer rook heeft ingeademd terwijl hij/zij nog leefde o Roet in de luchtwegen ▪ Duidt op ademhaling tijdens de brand, maar is niet doorslaggevend o Vitale reactie op inbranding ▪ Ontstekingsreactie of zwelling rond inbranding van hete deeltjes of objecten in de luchtwegen - Geen tekenen van vitaliteit o Protrusie van de tong  ▪ Postmortale veranderingen door thermische inwerking o Pugilistische houding ▪ Lichaam in een gebogen bokserhouding ▪ Ontstaat door samentrekking van de spieren door hitte en is een postmortale reactie Richtlijnen onderzoek 1. Multidisciplinaire samenwerking - Forensisch arts heeft een coördinerende taak in het onderzoek - Ondersteunende vakgebieden o Forensische opsporing ▪ Voert een technische analyse en reconstructie van de brand uit ▪ Onderzoekt de oorzaak, het verloop en de omstandigheden van de brand o Forensische odontologie ▪ Identificeert slachtoffers op basis van gebitsstatus ▪ Gebitsgegevens zijn vaak goed bestand tegen hoge temperaturen en blijven bruikbaar, zelfs bij ernstige thermische destructie o Forensische antropologie ▪ Onderzoekt en identificeert menselijke resten, zoals botten bij verbranding ▪ Kan bijdragen aan het reconstrueren van het lichaam en het vaststellen van leeftijd, geslacht, lengte en andere kenmerken o Forensische archeologie ▪ Wordt ingezet bij complexe situaties zoals opgravingen of branden in meerlaagse gebouwen ▪ Helpt bij het lokaliseren, documenteren en veiligstellen van menselijke resten in gelaagde of verstoorde omgeving 2. Inzet van ondersteunende disciplines (Glassman & Crow-schaal) Schaal Beschrijving Toepassing disciplines 1 Nagenoeg intact Identificatie via primaire methoden 2 Oppervlakkige verbranding, Ondersteuning door lichaamskenmerken forensische odontologie zichtbaar 3 Ernstige verbranding, huid en Forensische antropologie en zachte weefsel beschadigd DNA-analyse 4 Uitgebreide destructie, Forensische antropologie en botten zichtbaar reconstructie 5 Bijna complete crematie, Forensische archeologie en alleen as en verkoolde specialistische analyse botfragmenten Bijzonderheden - Exploderende schedel  o Fenomeen -> schedel explosie door opbouw van interne druk in combinatie met thermische stress o Werkelijkheid -> schedel barst vaak open door scheuren in het bot ▪ Gevolg van uitdroging en hitte waardoor de schedelstructuur verzwakt - Spontane of aanhoudende menselijke verbranding o Fenomeen waarbij wordt gesuggereerd dat een lichaam spontaan in brand kan vliegen zonder externe ontstekingsbron o Geen bewijs dat dit fenomeen bestaat - Lont effect o Proces waarbij het lichaam fungeert als een kaart ▪ Lichhaamsvet werkt als brandstof en kleding of andere materialen als de lont o Mechanisme ▪ Bij een brand smelt vet door de hitte en wordt het geabsorbeerd door kleding of andere poreuze materialen ▪ Dit zorgt ervoor dat het lichaam langdurig blijft branden, zelfs bij relatief lage temperaturen