Vibrio, Aeromonas, Plesimonas (PDF)

Dr. Berrin Esen Vibrio Sw mm ng v br o  110 türü vardır.  10 tür insanlar için patojenik.  Sularda yaygın olarak bulunur. (Tuzlu veya deniz suyu)  Deniz ve nehir ağızlarında plankton, istiridye, deniz tarağı, midye, yengeç ve karidesten izole edilmektedir.  İnsanlara konta...

Dr. Berrin Esen Vibrio Sw mm ng v br o  110 türü vardır.  10 tür insanlar için patojenik.  Sularda yaygın olarak bulunur. (Tuzlu veya deniz suyu)  Deniz ve nehir ağızlarında plankton, istiridye, deniz tarağı, midye, yengeç ve karidesten izole edilmektedir.  İnsanlara kontamine su veya deniz ürünlerinin tüketilmesi veya kontamine suyun mukozalara veya çatlamış deriye temas etmesi sonucu bulaşır.  Vibrio sudan dolayıboyanmaya  Gram negatif kıvrık basil (virgül şeklinde)  Polar flajelları ile Hareketli  Fakültatif anaerop Suda nefes  Fermentatif  Oksidaz (+) olması ile Enterobactericea alamaz ı dan ayrılır  Üremeleri için tuza gereksinim duyarlar (halofilik) (V.cholerea hariç!!!!)  Mide asidine duyarlı (Alkali Ph da ürerler!!!)  Mide asidi nötralize olan hastalar duyarlı!!!! Organ zmaların s tokrom C enz m çer p çermed ğ n Özell kle Gram negat f bak tanımlamada anlamak ç n yapılır ANTİJENİK YAPI  Tüm türler lipopolisakkarite (lipid A, core polisakkarit, O polisakkarit içeren) sahip  O polisakkarit  Vibrio türlerinin serogruplara ayrılmasında kullanılır (ör; V. Cholerae nın 140 serogrubu vardır)  Vibrio antijenik yapı  V. cholerae O1 ve O139 kolera toksini üretir ve epidemik koleraya neden olur  V. cholerae diğer türleri kolera toksini üretmez ve epidemiye neden olmaz  (O2-O138 arası non O1 olarak veya non kolera vibriolar olarak adlandırılır) kendi kendine düzelen sporadik ishale neden olur Tek l ara sıra görülen Vibrio antijenik yapı V. Cholerae O1 üç serotip ve iki biyotipe ayrılır. Serotipleri *Inaba *Ogawa *Hikojima Biyotipleri (hemoliz özelliği, VP testi, CAMP testi, polimiksin duyarlılığı, tavuk eritrositleriyle aglütinasyon özelliğine göre) *Klasik *El Tor İnsanda sıklıkla hastalık yapan türler  V. cholerae  Kolera  Gastroenterit  Kolera dışı vibriolar  V. parahaemolyticus (halofilik)  Gastroenterit (çiğ, iyi pişmemiş deniz ürünlerinin yenmesi)  Yara yeri enfeksiyonu  V. vulnificus (halofilik)  Yara yeri enfeksiyonu (doku nekrozu ve septisemiye kadar ilerleyebilir.)  Polisakkarit yapıda kapsül oluşturur. Patogenez α nce Başak of  Kolera ince barsağın bir enfeksiyonudur. shal m de as d ne duyarlı  İshal kendini sınırlayabildiği gibi, bazı kişilerde ciddi sıvı kaybına yol açan ishal ile karakterizedir  Bakteri mide asidine duyarlıdır  Mide asidinin azaldığı durumlarda (anti-asid, H2 reseptör blokörü, gastrektomi) hastalık ağır seyreder  V. cholerae  Patogenez  Kolera toksini ve toksinle ko-regüle pilus ile ilişkilidir.  Lizojenik bakteriyofaj CTXΦ tarafından kodlanan virülans faktörleri -  Bakteriyofaj, toksin ile düzenlenen (toxin co regulated) pilusa bağlanır ve bakteri hücresine girer, genoma yerleşir  Kolera toksinin iki alt ünitesini (ctx A ve ctx B)  Aksesuvar kolera enterotoksini  Zonula okludens toxini  Kemotaksis proteini KODLAR V. Cholerae O1 ve O139 virulans faktörleri  Kolera toksini: Elektrolit ve suyun aşırı sekresyonu  Toksin ile ilgili pilus (TCP: toxin co-regulated): Mukoza hücrelerine tutunma  Aksesuar kolera enterotoksini: İntestinal sıvı sekresyonunda artış  Zonnula occludens toxin ZOT (sınır kaldırıcı toksin): İntestinal geçirgenlikte artış  Kolonizasyon faktör: Tutunma faktörü  Nöraminidaz: Toksin reseptörlerinde ↑ KOLERA TOKSİNİ E. coli nin ısıya duyarlı enterotoksinine benzer A-B kompleksi toksindir 5 adet (pentamer) B (binding) ve 1 adet A (active) alt ünitesinden oluşur A parçası disülfidle bağlı A1 ve A2 kısımlarından oluşur. Toksin B ünitesi ile barsaktaki spesifik reseptörü gangliyozid GM1 reseptörlerine bağlanır A1 ve A2 nin hücre içine girişini kolaylaştırır. Toksinin esas etkisi hücre içine giren A1 kısmına bağlıdır  B ünitesinin bağlanmasından sonra A2 ünitesi ayrılır A1 ünitesi adenilat siklazı kontrol eden G proteinleri ile etkileşir ve adenilat siklaz aktivitesi artar c-AMP düzeyi artar Hücreden aşırı Na, klor, K+, HCO3 ve suyun hücre dışına (barsak lümenine) çıkmasına neden olur = SULU İSHAL  Bulaş yolları  Mide asiditesi normal olan kişide infeksiyon gelişmesi için alınan bakteri sayısının 108 ↑ olması gerekir  İnsandan insana fekal oral yolla bulaşır  İnsan dışkısıyla atılan vibrioların;  İçme ve kullanma sularına karışması,  Kontamine suların içilmesi ve kullanılmasıyla (bağ ve bahçe sulaması)  Gıdalara bulaşması sonucu gıdaların pişirilmeden yenilmesiyle bulaşır (salata, ayran)  Kanalizasyon sularının içme sularına karışması  İnsan dışkısının gübre olarak kullanılması  Kanalizasyonların arıtma yapılmadan deniz ve akarsulara boşaltılması salgınlara yol açmakta V.Cholerae O139  O1 suşları ile aynı virülans faktörlerine sahip  İntestinal mukozaya tutunurlar  Kolera toksini üretirler  Koleraya benzer sulu ishal Kolera Klinik  Asemptomatik kolonizasyon Bakterinin alınmasından 2-3 gün sonra klinik bulgular  Orta şiddette ishal başlar  Şiddetli ishal  Sulu diyare  Kusma  Ateş nadir (%5 altında) Kolera Klinik Aşırı sıvı ve elektrolit kaybı  Dehidratasyon,  Metabolik asidoz (HCO3 kaybı),  Hipokalemi ve hipovolemik şok (K kaybı),  Kardiyak aritmiler ve  Renal yetmezliğe yol açabilir  Laboratuvar  Dışkı renksiz, kokusuz, proteinsiz, mukus tanecikleri ve epitel hücreleriyle pirinç suyu görünümündedir  Dışkıda lökosit yoktur  Karanlık saha veya faz kontrast mikroskobu ile çok hareketli vibriolar görülür (sinek uçuşması hareketi)  Laboratuvar Kültür  Dışkı örnekleri, rektal sürüntü.  Cary-Blair taşıma ortamı.  Alkalen peptonlu su: pH 8.6. Zenginleştirme ve transport besiyeri.  Kanlı besiyeri: hemolitik koloniler, oksidaz (+)  Mac Conkey agar: Laktoz (-) koloniler  Laboratuvar Kültür  TCBS agar (thiosulfate citrate bile salts sucrose) selektif besiyeri  V.cholera sarı koloniler (sukroz fermente eder)  V. cholera şüpheli kolonilerden biyokimyasal testler ve O1 ve O139 antiserumları ile lam aglütinasyonu Tedavi, Korunma ve Kontrol  Tedavinin esası sıvı elektrolit kaybının yerine konulmasıdır  Antibiyotik tedavisi ile bakterinin ekzotoksin yapımı azaltılabilir ve hızla elimine edilmesi sağlanır  Azitromisin yetişkinlerde ve çocuklarda ilk seçilecek ilaçtır  Tedavi, Korunma ve Kontrol  Kanalizasyon ve içme suyu sistemlerinin uzak olması  Suların klorlanması veya kaynatılması  Besinleri ellemeden önce ellerin su ve sabunla yıkanması  Hasta ve taşıyıcıların saptanarak tedavi edilmesi, dışkılarının dezenfekte edilmesi  Tedavi, Korunma ve Kontrol Aşılar:  Inaba ve Ogawa serotiplerini içeren ölü bakteri aşısının etkisi geç oluşur, koruyuculuğu %50, koruyuculuk süresi 3-6 ay  Tüm ölü bakteri hücresiyle bakteri toksininin B kısmını içeren oral inaktive WCBS aşısının (Whole cell plus B subunit) ilk 6 ay koruyuculuğu %85, 3-5 yıl sonra %50  Aşılarda temel sorun çocuklarda ve El Tor biyotipine karşı yeterli antikor cevabının oluşmamasıdır  Diğer Vibrio türleri  V. parahemolyticus  Deniz kabukluları,çiğ balık, deniz suyu; Gastroenterit, yara enfek., bakteriyemi  V. vulnificus:  Kabuklular, deniz suyu; yara enfek, sellülit, Primer bakteriyemi,  V. alginolyticus:  Deniz suyu; yara enfek, dış kulak yolu enfek.  V. Mimicus  Tatlı su; Gastroenterit, yara enfek., bakteriyemi.  Diğer Vibrio türleri virulans faktörleri V. Parahemolyticus  Isıya dirençli hemolizin (thermostable direct hemolysin=TDH):  Kanagawa hemolizin (kanagawa toksin) olarak da bilinir.  Enterotoksindir  Barsaklardan klor atılımına ve hücre içi kalsiyum artışına neden olur  Yüksek tuz-mannitol içeren besiyerlerinde insan eritrositlerini lizis eder (Koyun eritrositlerini etmez)  V. Parahemolyticus Kültür:  TCBS agarda mavi- yeşil koloniler.  Üremeleri için besiyerlerine %1-%10 NaCl ilave edilmelidir. V. Parahemolyticus  V.parahaemolyticus'un klinik suşlarının çoğu, Kanagawa fenomeni (KP) olarak adlandırılan özel bir kan agarı (Wagatsuma agar) üzerinde insan eritrositlerinin β- hemolizini gösterir.  NaCl eklenmiş besiyerinde hemoliz oluşur.  Aeromonas  Aeromonodaceae ailesi içinde yer alır.  Fakültatif anaerop.  Hareketli.  Gram negatif basiller (mikroskopi)  21 türü vardır.  Yeraltı suları, temiz ve kirli göller, akarsular ve denizlerde bulunurlar. Aeromonas İnsanlarda en çok hastalık yapan türler  A. hydrophila  A. caviae  A. veronii biovar sobria İnsanlarda major olarak 3 tip hastalık yaparlar  Gastroenterit (kontamine su ve yiyeceklerin alınması): akut sulu ishal, dizanteri, kronik seyirli  Yara enfeksiyonu (kontamine sularla temas)  Fırsatçı sistemik hastalıklar  Aeromonas  Postoperatif yara bölgesinde kan akımını artırmak için medikal sülük (Hirudo medicinalis) kullanımı ile özellikle  A. veronii bv. sobria etken olduğu yara enfeksiyonunda etken  İmmun sistemi baskılanmış konakta hastalarda fırsatçı sistemik hastalık  Özellikle hepatobilier hastalıklı veya maligniteli kişilerde Virulans faktörleri  Endotoksin  Hemolizinler  Isı labile ve ısı stable enterotoksinler ….  Tanı  Gaita  Kan  Yara yerinden  Göz  Periton, safra vb.  Laboratuvar tanı  Kanlı besiyeri Hekten Endem k  β hemolitik koloniler Nose Lyg n Em tter  EMB,HE,XLD gibi rutin besiyerlerinde ürer blue  TCBS de sarı koloniler yapar  Vibrio türlerinden diğer biyokimyasal özellikleri ile ayrılır  Oksidaz pozitif, çoğu indol (+)  Tedavi  Kronik hastalık veya sistemik enfek. antibiyotik tedavisi gerekir  Gastroenteritler kendini sınırlar  Plesiomonas  Önceleri Vibrionaceae ailesi içinde yer alırken artık Enterobacteriaceae içinde yer alır  Plesiomonas genusunda tek tür var  P. shigelloides  Doğal rezervuar sular  Balıklar, diğer deniz canlıları  Çiğ ya da az pişmiş su ürünleri ve kabuklu deniz ürünleri tüketimi ile gastroenterit  Kontamine sularda yüzme ile göz ve kulak enfeksiyonları, SSS enfeksiyonları ve septisemi, -  Doğal afetler sonrası ortaya çıkan salgınlarla ilişkisi henüz gösterilmemiş (Aeromonas dan farklı olarak),  Ancak özellikle su ile ilişkili doğal afetler sonrasında ortaya çıkabilecek insan enfeksiyonlarında etkili olabileceğine dair kanıtlar var  Plesiomonas  Plesiomonas shigelloides  Kontamine su ve çiğ veya az pişmiş su ürünleri tüketimi ile gastroenterit  Çocuk, yaşlı ve immunsupresif ekstra intestinal enfeksiyonlar  Patogenezinde kolera benzeri enterotoksin, ısıya duyarlı ve dirençli enterotoksinler rol oynar  Hemolizin, sitotoksin ve ekzoenzim üretimi, adezyon ve hücrede vakuolizasyon oluşturma gibi muhtemel bazı virulans faktörleri tanımlanmıştır.  Tanıda dışkı örnekleri incelenir.  Aeromonas türlerinden biyokimyasal özellikleri ile ayrılır.  pH 4.5 - 9 aralığında  0% to 4% tuz konsantrasyonlarında ürer  Sağlıklı Çevre Sağlıklı Gıda Temiz su Temiz Doğa SAĞLIKLI İNSAN