Rolnictwo - Notatki do Kolosa I PDF

ROLNE – NOTATKI Z ĆWICZEŃ DO KOLOSA I KRAJOWY OŚRODEK WSPARCIA ROLNICTWA  Powstał 1 września 2017  Zniesiono wówczas Agencję Nieruchomości Rolnych oraz Agencję Rynku Rolnego  Obecnie w systemie regulacji prawnych dot. obszarów wiejskich KOWR realizuje szereg zadań wcześniej...

ROLNE – NOTATKI Z ĆWICZEŃ DO KOLOSA I KRAJOWY OŚRODEK WSPARCIA ROLNICTWA  Powstał 1 września 2017  Zniesiono wówczas Agencję Nieruchomości Rolnych oraz Agencję Rynku Rolnego  Obecnie w systemie regulacji prawnych dot. obszarów wiejskich KOWR realizuje szereg zadań wcześniej realizowanych przez ANR oraz ARR  Najistotniejsze zdanie KOWR (wcześniej zadanie ANR, a jeszcze wcześniej AWRSP) – zadania realizowane na gruncie obrotu nieruchomości państwowymi z Zasobu oraz (od 2003) prywatnymi  JEST OSOBĄ PRAWNĄ  SIEDZIBA KOWR – Miasto stołeczne Warszawa  Nadzór nad KOWR – sprawuje minister ds. rozwoju wsi  Działa na podstawie ustawy i statutu  STATUT – nadaje minister ds. rozwoju wsi w drodze ROZPORZĄDZENIA  Statut określa w szczególności  Organizację wewnętrzną  System kontroli wewnętrznej i audytu wewnętrznego  Sposób postępowania z mieniem niezagospodarowanym wchodzącym w skład Zasobu  Siedziby oddziałów terenowych KOWR *w przypadku oddziałów w woj. zachodniopomorskim ich zasięg terytorialny STRUKTURA KOWR wyodrębnia się następujące jednostki organizacyjne 1. Biuro KOWR zwane Centralą 2. Oddziały terenowe KOWR działające z każdym województwie, z tym że w województwie zachodniopomorskim wyodrębnia się 2 oddziały terenowe – kierowane przez dyrektora przy pomocy zastępców DYREKTOR GENERALNY KOWR  POWOŁUJE I ODWOŁUJE  Kierowników komórek organizacyjnych w Centrali i ich zastępców  Głównego księgowego  Dyrektorów i zastępców oddziałów terenowych  Kieruje KOWR i reprezentuje go na zewnątrz  Powoływany przez PRM na wniosek ministra ds. rozwoju wsi. Odwołuje go również PRM.  Wykonuje zadania przy pomocy zastępców Dyrektora Generalnego oraz dyrektorów oddziałów terenowych  Zastępcy Dyrektora Generalnego – powoływani przez ministra ds. rozwoju wsi na wniosek Dyrektora Generalnego. Ten sam minister odwołuje zastępców.  Działa także jako organ administracyjny  DG i dyrektorzy oddziałów terenowych wydają decyzje administracyjne GOSPODARKA FINANSOWA KOWR  KOWR prowadzi samodzielną gospodarkę finansową   Działa zgodnie z planem finansowym obejmującym rok obrotowy pokrywający się z rokiem kalendarzowym  KOWR prowadzi gospodarkę finansową odrębnie dla siebie i odrębnie dla Zasobu AGENCJA WŁASNOŚCI ROLNEJ SKARBU PAŃSTWA/AGENCJA NIERUCHOMOŚCI ROLNYCH  Pierwotnie zadania realizowane przez KOWR w zakresie gospodarowania Zasobem Własności Rolnej SP spełniała Agencja Własności Rolnej SP – utworzona 1 stycznia 1992 (wraz z wejściem w życie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi SP)  Docelowo Zasób miał być strukturą przejściową, ukierunkowaną na sprawną prywatyzację znajdującego się w nim majątku w oparciu uprawnienia powiernicze POWIERNICTWO GERMAŃSKIE – oparte o wzorce niemieckiego Treuhandanstalt, urzędu powierniczego ukierunkowanego na sprywatyzowanie mienia państwowego pozostałego po NRD po zjednoczeniu Niemiec. Założeń prywatyzacji nie udało się zrealizować  W 2003 (przed traktatem ateńskim) – wprowadzono UKUR; przemianowano AWRSP w Agencję Nieruchomości Rolnych, dodatkowe kompetencje w zakresie obrotu prywatnego (prawo pierwokupu i tzw. prawo nabycia) USTAWA O GOSPODAROWANIU NIERUCHOMOŚCIAMI ROLNYMI SKARBU PAŃSTWA ZASADNICZA REGULACJA Art. 1 - Ustawa reguluje zasady gospodarowania mieniem Skarbu Państwa w odniesieniu do: 1. Nieruchomości rolnych w rozumieniu KC, z wyłączeniem gruntów znajdujących się w zarządzie Lasów Państwowych i parków narodowych Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej. 2. Innych nieruchomości i składów mienia pozostałych po likwidacji PPGR oraz ich zjednoczeń i zrzeszeń 3. Lasów niewydzielonych geodezyjnie z nieruchomości z pkt. 1 i 2 Art. 2 - Zasady gospodarowania obejmują mienie o którym mowa wyżej znajdujące się 1. W zarządzie państwowych jednostek organizacyjnych 2. W użytkowaniu wieczystym osób fizycznych i prawnych 3. W użytkowaniu lub faktycznym władaniu osób fizycznych, osób prawnych oraz innych jednostek organizacyjnych 4. W Państwowym Funduszu Ziemi PAŃSTWOWY FUNDUSZ ZIEMI  W skład PFZ weszły nieruchomości, będące własnością Skarbu Państwa przed 1945 rokiem, oraz nieruchomości skonfiskowane i znacjonalizowane, m.in. na podstawie dekretu o reformie rolnej z 1944 roku, dekretu o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze miasta stołecznego Warszawy z 1945 roku, dekretu o majątkach opuszczonych i poniemieckich z 1946 roku, dekretu o nabywaniu i przekazywaniu  nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych z 1949 roku oraz dekretu o przejęciu na własność Państwa niepozostających w faktycznym władaniu właścicieli nieruchomości ziemskich, położonych w niektórych powiatach województwa białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego i krakowskiego z 1949 roku.  Przekazania Agencji nieruchomości PFZ dokonują w drodze decyzji wojewodowie ZASÓB WŁASNOŚCI ROLNEJ SKARBU PAŃSTWA  Mienie SP o którym mowa w art. 1 i 2 przejęte w trybie UGNR tworzy Zasób Własności Rolnej SP zwany dalej Zasobem  Zasób tworzy także mienie nabyte przez KOWR  Zasobem dysponuje KOWR *pierwotnie była tu mowa o AWRSP (później zmiana nazwy na ANR, później likwidacja ANR i powstanie KOWR) *do ZWRSP trafiło blisko 5 mln ha ziemi POWIERNICTWO (ZASTĘPSTWO POŚREDNIE) KOWR  Skarb Państwa powierza Krajowemu Ośrodkowi wykonywanie prawa własności i innych praw rzeczowych na jego rzecz w stosunku do mienia, o którym mowa w art. 1 i 2.  Krajowy Ośrodek, obejmując we władanie powierzone składniki mienia Skarbu Państwa, wykonuje we własnym imieniu prawa i obowiązki z nimi związane w stosunku do osób trzecich, jak również we własnym imieniu wykonuje związane z tymi składnikami obowiązki publicznoprawne.  Krajowy Ośrodek wykonuje w imieniu własnym prawa i obowiązki związane z mieniem Skarbu Państwa powierzonym Krajowemu Ośrodkowi po zlikwidowanym państwowym przedsiębiorstwie gospodarki rolnej, w tym również prawa i obowiązki wynikające z decyzji administracyjnych.  Mienie nabyte przez Krajowy Ośrodek ze środków własnych, w celu zapewnienia funkcjonowania biura Krajowego Ośrodka, zwanego dalej "Centralą", i oddziałów terenowych Krajowego Ośrodka, stanowi jego własność. PAŃSTWOWE PRZEDSIĘBIORSTWA GOSPODARKI ROLNEJ  Ilekroć w ustawie jest mowa o "państwowych przedsiębiorstwach gospodarki rolnej", rozumie się przez to przedsiębiorstwa państwowe: 1) których podstawowym przedmiotem działalności - zgodnie z aktem o utworzeniu - jest produkcja roślinna i zwierzęca, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowego, fermowego oraz chów i hodowla ryb, a także świadczenie usług w zakresie rozrodu koni; 2) utworzone po dniu 31 grudnia 1989 r. w wyniku podziału przedsiębiorstw państwowych, określonych w pkt 1, jeżeli na podstawie wydanej przez Główny  Urząd Statystyczny klasyfikacji rodzaju działalności zaliczone zostały do przedsiębiorstw prowadzących działalność w dziale rolnictwo. LIKWIDACJA PPGR Brzmienie pierwotne art. 14 UGNRSP  W odniesieniu do państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej wykreślenie przedsiębiorstwa z rejestru przedsiębiorstw państwowych następuje z dniem podjęcia przez organ założycielski decyzji o likwidacji przedsiębiorstwa  Z chwilą wykreślenia z rejestru wygasa zarząd ustanowiony na państwowych nieruchomościach rolnych i innych nieruchomościach oraz składnikach mienia określonych a art. 1 pkt. 2  Organ założycielski przekazuje Agencji majątek oraz wierzytelności i zobowiązania zlikwidowanego przedsiębiorstwa. Agencja wyznacza tymczasowego zastępcę majątku przedsiębiorstwa Problemy związane z likwidacją PGR  Rok 1991 PGR-y zakończyły stratą wynoszącą 6,7 bln starych złotych. Z 1520 państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej składających sprawozdania do Głównego Urzędu Statystycznego, stratę poniosły 1152 przedsiębiorstwa, wynik zerowy uzyskały 3 przedsiębiorstwa, a zysk netto wypracowało 365 przedsiębiorstw. W 1989 roku PGR gospodarowały na ok. 17,8% ogólnej powierzchni ziemi rolnej w Polsce. W 1990 roku zatrudniały 395 tys. osób (w 1980 roku było to 490,3 tys.)  Proces likwidacji państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej zakończył się w 1995 roku, w efekcie zlikwidowanych zostało 1654 PPGR-ów. Ostatnim zlikwidowanym PGR-em było Państwowe Gospodarstwo Rolne „Torfrol” w Poznaniu, zlikwidowane 30 listopada 1995. Kilka gospodarstw działało i wciąż działa jako spółki Skarbu Państwa w administrowaniu Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, np. Kombinat Rolny Kietrz Sp. z o.o., błędnie czasem określany jako ostatni PGR  PGR-y były bardzo często organizatorami życia społecznego i teoretycznie zapewniały zaspokojenie właściwie wszelkich potrzeb pracowników. Ich likwidacja oraz inne przyczyny (np. likwidacja połączeń autobusowych, zamykanie linii kolejowych, likwidacja szkół) spowodowały często szkody w strukturze lokalnych społeczności, które nie przystosowały się do nowej sytuacji gospodarczej Problemy z odpowiedzialnością za długi PGR  SN - Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa przejmująca majątek oraz wierzytelności i zobowiązania zlikwidowanego przedsiębiorstwa gospodarki rolnej na podstawie art. 13 ust. 2, art. 14 ust. 3 w zw. z art. 19 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 107, poz. 464) odpowiada za zobowiązania związane z przekazywanym mieniem do wartości przejętego mienia.  Obecnie art. 14 ust. 3a UGNRSP Egzekucja należności, przypadających od Krajowego Ośrodka z tytułu przyjętego zobowiązania, może być prowadzona tylko z mienia i pożytków z niego uzyskiwanych,  przekazanego Krajowemu Ośrodkowi po tym zlikwidowanym przedsiębiorstwie, które zaciągnęło zobowiązanie OPÓŹNIENIA W PRZEJMOWANIU GRUNTÓW DO ZASOBU Przekazanie mienia do Zasobu. Nabycie własności nieruchomości przez gminy  Przejęcie przez Krajowy Ośrodek praw i obowiązków wynikających z wykonania prawa własności w stosunku do mienia, o którym mowa w art. 1 i 2, nastąpi nie później niż do dnia 30 czerwca 2000 r.[pierwotnie miało być niezwłocznie, nie później niż dwa lata od wejścia w życie UGNRSP; termin kilkukrotnie przedłużany]  Nieruchomości rolne nieprzekazane do Zasobu ostatecznymi decyzjami, o których mowa w art. 16 ust. 3, lub nieprzekazane Krajowemu Ośrodkowi ostatecznymi decyzjami, o których mowa w art. 17 ust. 1 1 , w terminie określonym w ust. 1, stają się z mocy prawa własnością gmin, na terenie których są położone.  Gminy przejmują nieruchomości wraz z zobowiązaniami wobec osób trzecich.  Nabycie nieruchomości, o których mowa w ust. 2, stwierdza wojewoda w drodze decyzji. GOSPODARKA FINANSOWA ZASOBU  KOWR prowadzi gospodarkę finansową Zasobu odrębnie od własnej gospodarki finansowej  KOWR sporządza projekt rocznego planu finansowego Zasobu  Projekt zatwierdza minister ds. rozwoju wsi i przekazuje go ministrowi ds. finansów publicznych FORMY GOSPODAROWANIA NIERUCHOMOŚCIAMI ROLNYMI SKARBU PAŃSYWA  Pierwotnie Zasób miał stanowić formę o charakterze przejściowym ukierunkowaną na możliwie szybką prywatyzację znajdującego się w nim majątku  W 2003 roku wraz z wprowadzeniem UKUR przez zastrzeżenie dla ANR uprawnień do nabycia nieruchomości rolnych w ramach realizacji prawa pierwokupu i prawa nabycia ukierunkowano regulacje prawne w stronę zakładającą nie tylko zbywanie gruntów z Zasoby ale także ich nabywanie  Dalece idące zmiany przyjęte w 2016 – w przededniu zrównania obywateli państw EOG oraz Konfederacji Szwajcarskiej z obywatelami polskimi na gruncie możliwości nabywania nieruchomości rolnych wstrzymano na 5 lat (obecnie przedłużono o kolejne 5 lat) sprzedaż państwowych nieruchomości rolnych – dot. zarówno nabywania przez cudzoziemców jak też przez obywateli polskich – ustawa o wstrzymaniu – przewidując jednak od tego pewne wyjątki Ustawa o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości zasobu własności rolnej Skarbu Państwa Art. 1. [Okres wstrzymania sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa] W okresie 10 lat od dnia wejścia w życie ustawy wstrzymuje się sprzedaż nieruchomości, ich części oraz udziałów we współwłasności nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Art. 2. [Wyłączenia] 1. Przepisu art. 1 nie stosuje się do sprzedaży: 1) nieruchomości i ich części przeznaczonych w: a) miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub b) studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, lub c) ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (WZ) - na cele inne niż rolne, w szczególności na parki technologiczne, parki przemysłowe, centra biznesowo-logistyczne, składy magazynowe, inwestycje transportowe, budownictwo mieszkaniowe, obiekty sportowo-rekreacyjne, lub 2) nieruchomości położonych w granicach specjalnych stref ekonomicznych, lub 3) domów, lokali mieszkalnych, budynków gospodarczych i garaży wraz z niezbędnymi gruntami oraz ogródków przydomowych, lub 4) nieruchomości rolnych o powierzchni do 2 ha, lub 5) udziałów we współwłasności nieruchomości, o których mowa w pkt 1-4. 2. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi, na wniosek Dyrektora Generalnego KOWR może wyrazić zgodę na sprzedaż nieruchomości, ich części lub udziałów we współwłasności nieruchomości, innych niż wymienione w ust. 1, jeżeli jest to uzasadnione względami społeczno- gospodarczymi. (czyli w sumie żadne wstrzymanie sprzedaży tylko większy formalizm, bo wystarczy zgoda ministra i można sprzedać…) 2a. We wniosku o wyrażenie zgody, o której mowa w ust. 2, Dyrektor Generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa w szczególności wskazuje, jakie względy społeczno-gospodarcze uzasadniają sprzedaż nieruchomości, ich części lub udziałów we współwłasności nieruchomości. 3. Sprzedaż nieruchomości, ich części lub udziałów we współwłasności nieruchomości, innych niż wymienione w ust. 1, bez zgody, o której mowa w ust. 2, w okresie 10 lat od dnia wejścia w życie ustawy, JEST NIEWAŻNA Konsekwencją tak zakreślonego ograniczenia w zbywaniu państwowych gruntów rolnych jest faktyczne zwiększenie roli innych metod (w szczególności dzierżawy) jako sposobu gospodarowania ZWRSP Ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Art. 24 1. Krajowy Ośrodek gospodaruje Zasobem w drodze: 1) w pierwszej kolejności wydzierżawienia albo sprzedaży nieruchomości rolnych na powiększenie lub utworzenie gospodarstw rodzinnych, na zasadach określonych w rozdziałach 6 lub 8, z wyłączeniem nieruchomości rolnych o powierzchni mniejszej niż 1 ha oraz nieruchomości rolnych przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, miejscowym planie rewitalizacji albo miejscowym planie odbudowy na cele inne niż rolne, a w przypadku braku miejscowego planu - na cele niezwiązane z kierunkami i zasadami kształtowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej, określonymi w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy; 2) oddania mienia na czas oznaczony do odpłatnego korzystania osobom prawnym lub fizycznym na zasadach określonych w rozdziale 8 i 9; 3) wniesienia mienia lub jego części do spółki prawa handlowego; 4) oddania na czas oznaczony administratorowi całości lub części mienia w celu gospodarowania, na zasadach określonych w art. 25; 5) przekazania w zarząd; 6) zamiany nieruchomości. 2. Mienie, które nie zostało zagospodarowane w trybie określonym w ust. 1, Krajowy Ośrodek zabezpiecza lub przeznacza na inne cele w trybie określonym w statucie Krajowego Ośrodka. 3. Grunty rolne wchodzące w skład Zasobu mogą być w uzasadnionych gospodarczo przypadkach odłogowane. METODY GOSPODAROWANIA ZASOBEM  Dzierżawa  Sprzedaż  Wniesienie mienia do spółki  Administrowanie  Trwały zarząd  Zamiana nieruchomości  Przekazanie lasom państwowym  Nieodpłatne przekazanie  Przyjmuje się że skoro KOWR może wykonywać własność to może on też obciążać go ograniczonymi prawami rzeczowymi np. służebnością DZIERŻAWA NIERUCHOMOŚCI ZASOBU  Obecnie faktycznie dominujący sposób gospodarowania Zasobem Art.38 1. Mienie wchodzące w skład Zasobu może być: 1) wydzierżawiane lub wynajmowane osobom fizycznym lub prawnym, na zasadach Kodeksu cywilnego albo 2) oddane do korzystania na zasadach określonych w niniejszym rozdziale lub w odrębnych przepisach. 1a. W umowie dzierżawy, także zawieranej na czas oznaczony zawiera się postanowienie o możliwości wypowiedzenia przez Krajowy Ośrodek umowy dzierżawy w zakresie wyłączenia 30% powierzchni użytków rolnych będących przedmiotem dzierżawy. 1b. Do umowy: 1) dzierżawy nie stosuje się przepisu art. 695 Kodeksu cywilnego; [Dzierżawę zawartą na czas dłuższy niż lat trzydzieści poczytuje się po upływie tego terminu za zawartą na czas nieoznaczony] 2) najmu, z wyłączeniem umowy najmu lokali mieszkalnych, nie stosuje się przepisu art. 661 Kodeksu cywilnego. [§ 1. Najem zawarty na czas dłuższy niż lat dziesięć poczytuje się po upływie tego terminu za zawarty na czas nieoznaczony. § 2. Najem zawarty między przedsiębiorcami na czas dłuższy niż lat trzydzieści poczytuje się po upływie tego terminu za zawarty na czas nieoznaczony.] 2. Do wydzierżawienia i najmu nieruchomości, z wyłączeniem najmu lokali mieszkalnych, przepisy art. 28 i art. 29 ust. 1h stosuje się odpowiednio. 3. Zawieranie z podmiotami zagranicznymi umów dzierżawy nieruchomości rolnych wchodzących w skład Zasobu nie jest dozwolone w okresie pięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy, z zastrzeżeniem zawartym w ust. 4. 4. W wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych przypadkach nieruchomości rolne wchodzące w skład Zasobu mogą być wydzierżawione podmiotowi zagranicznemu za zgodą ministra właściwego do spraw rozwoju wsi.  DZIERŻAWA – OGÓLNY KSZTAŁT INSTYTUCJI   Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.  Jest to umowa dwustronnie zobowiązująca, konsensualna, odpłatna  DZIERŻAWA – REGULACJA UGNRSP Zasadniczo jest to dzierżawa z kc ALE  Wydzierżawienie następuje co do zasady po przeprowadzeniu przetargu ofert pisemnych lub publicznego ustnego – czyli konkurs ofert lub licytacja  Niestosowania art. 695 kc wg którego co do zasady dzierżawę zawartą na czas dłuższy niż lat 30 poczytuje się po upływie tego terminu za zawartą na czas nieoznaczony  CZYNSZ DZIERŻAWNY PRZY DZIERŻAWIE Z ZWRPS  Ustala się w umowie jako sumę pieniężną albo równowartość pieniężną odpowiedniej ilości pszenicy  Czynsz jest płatny za półrocze roku kalendarzowego z dołu  Czynsz ustalony w sumie pieniężnej od drugiego terminu płatności podlega waloryzacji przy zastosowaniu wskaźników zmian cen skupu podstawowych produktów rolnych w półroczu roku kalendarzowego poprzedzającym termin płatności  Podstawowe produkty rolne: ziarno pszenicy i żyta, żywiec rzeźny wołowy, wieprzowy i drobiowy oraz mleko krowie  Nie pobiera się opłat za użytki rolne klasy VI  KOWR może zwolnić dzierżawcę z opłat czynszowych 1. W okresie pierwszych 3 lat dzierżawy użytków rolnych odłogowanych co najmniej przez okres jednego roku przed dniem zawarcia umowy dzierżawy 2. Na okres nie dłuższy niż 5 lat w przypadkach uzasadnionych stanem przedmiotu dzierżawy lub realizacją inwestycji tworzących nowe miejsca pracy  WYPOWIEDZENIE DZIERŻAWY Z ZWRSP  Zasadniczo regulacje KC – wraz z dodatkowymi przypadkami uregulowanymi w UGNRSP  KOWR może wypowiedzieć umowę dzierżawy, także zawartą na czas oznaczony, w celu wyłączenia z dzierżawy części lub całości nieruchomości, która jest niezbędna na cele publiczne. Wypowiedzenie umowy dzierżawy dot. części nieruchomości pociąga za sobą odpowiednie zmniejszenie czynszu  Art. 704 kc stosuje się odpowiednio W braku odmiennej umowy dzierżawę gruntu rolnego można wypowiedzieć na 1 ROK naprzód na koniec roku dzierżawnego, inną zaś dzierżawę na 6 MIESIĘCY naprzód przed upływem roku dzierżawnego.  TZW. LEASING ROLNICZY – DZIERŻAWA Z MOŻLIWOŚCIĄ ZAKUPU  Mienie Zasobu może być wydzierżawiane lub wynajmowane osobom fizycznym i prawnym z zapewnieniem dzierżawcy lub najemcy prawa kupa przedmiotu najpóźniej z upływem okresu na jaki została zawarta umowa  W takiej umowie określa się w szczególności 1. Wartość przedmiotu dzierżawy lub najmu 2. Czynsz roczny w wysokości równej sumie wartości przedmiotu podzielonej przez liczbę lat na którą została zawarta umowa i oprocentowania niespłaconej części tej wartości   Cena sprzedaży = wartość przedmiotu dzierżawy lub najmu + oprocentowanie należne za okres od dnia zawarcia umowy. Na poczet ceny zalicza się wpłacony czynsz  Jeżeli wartość określono wg innego miernika niż pieniądze oprocentowania nie stosuje się  W przypadku rozwiązania umowy dzierżawy lub najmu przed upływem okresu na jaki została zawarta wpłacony czynsz nie podlega zwrotowi  Nie jest to sprzedaż ratalna czy leasing w rozumieniu KC ale dzierżawa z dodatkowym umożliwieniem dzierżawcy (jeżeli zechce) nabycia na preferencyjnych warunkach. Taka umowa dzierżawy nie wymaga formy aktu notarialnego natomiast już oczywiście skorzystanie z możliwości przez zawarcie umowy sprzedaży z zaliczeniem czynszu już tak. SPRZEDAŻ NIERUCHOMOŚCI Z ZASOBU Obecnie ograniczona, ale zgodnie z wyjątkami w ustawie wstrzymującej wciąż istotna (zwłaszcza co do mniejszych nieruchomości – nieruchomości rolne do 2ha oraz sprzedaż za zgodą ministra) metoda gospodarowania zasobem.  Sprzedaż i nabywanie nieruchomości Zasobu prowadzi KOWR  KOWR sporządza i publikuje wykaz nieruchomości do sprzedaży  Sprzedaż nieruchomości rolnej przez KOWR może nastąpić jeżeli w wyniku tej sprzedaży łączna powierzchnia użytków rolnych 1. Będących własnością nabywcy nie przekroczy 300 ha 2. Nabytych kiedykolwiek z Zasobu przez nabywcę nie przekroczy 300 ha *nie stosuje się do nabywców nieruchomości w których grunty oznaczone się jako grunty pod stawami, stanowią co najmniej 70% powierzchni nieruchomości Przy ustalaniu powierzchni użytków rolnych: 1. Będących przedmiotem współwłasności uwzględnia się powierzchnię nieruchomości rolnych odpowiadających udziałowi we współwłasności takich nieruchomości, a w przypadku współwłasności łącznej uwzględnia się łączną powierzchnię nieruchomości rolnych stanowiących przedmiot współwłasności 2. Do powierzchni tej wlicza się powierzchnię użytków rolnych które zostały nabyte z Zasobu, a następnie zbyte, chyba że zbycie nastąpiło na cele publiczne PRZETARG – ZASADA Sprzedaż nieruchomości Zasobu następuje w drodze bezprzetargowej lub w trybie przetargu, przy czym tryb bezprzetargowy stanowi wyjątek, wymagający podstawy ustawowej. PRZYPADKI W KTÓRCYH NIERUCHOMOŚC ZASOBU SPRZEDAWANA JEST BEZ PRZETARGU  Sprzedaż nieruchomości będącej przedmiotem użytkowania wieczystego jej dotychczasowego użytkownikowi wieczystemu  W razie skorzystania z tzw. pierwszeństwa nabycia nieruchomości  Jeżeli może to poprawić warunki zagospodarowania nieruchomości przyległej stanowiącej własność osoby chcącej nabyć tę nieruchomość lub jej część, o ile nieruchomość ta nie może być zagospodarowana samodzielnie   Sprzedaż najemcom wchodzących w skład Zasobu domów, lokali mieszkalnych i budynków gospodarczych wraz z niezbędnymi gruntami, a także ogródków przydomowych położonych na obszarach przeznaczonych na cele rolne i garaży osobom które z nich korzystają TZW. PIERWSZEŃSTWO NABYCIA Pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości Zasobu po cenie ustalonej w sposób określony w ustawie z zastrzeżeniami przysługuje:  spółdzielni produkcji rolnej władającej faktycznie zbywaną nieruchomością, której użytkowanie ustanowione na rzecz tej spółdzielni wygasło na podstawie art. 16 ust. 2 z dniem 31 grudnia 1993 r.;  dzierżawcy zbywanej nieruchomości, jeżeli dzierżawa trwała faktycznie przez okres co najmniej trzech lat;  zarządzającemu specjalną strefą ekonomiczną w odniesieniu do nieruchomości: a) położonych w granicach zarządzanej przez niego specjalnej strefy ekonomicznej lub b) przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele przemysłowe, usługowe lub przemysłowo-usługowe i położonych na obszarach, na których, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji (Dz. U. z 2020 r. poz. 1752), wykonuje on zadania określone w tej ustawie, z wyłączeniem nieruchomości, o których mowa w lit. a, położonych w granicach niezarządzanej przez niego specjalnej strefy ekonomicznej.  Brak obowiązującego do 2016 roku pierwszeństwa byłego właściciela zbywanej nieruchomości lub jego spadkobiercy, jeżeli nieruchomość została przejęta na rzecz SP przed 1 stycznia 1992  O przeznaczeniu do sprzedaży nieruchomości, do której nabycia przysługuje pierwszeństwo osobie wymienionej w ust. 1, Krajowy Ośrodek zawiadamia na piśmie tę osobę, podając cenę nieruchomości oraz termin złożenia wniosku o nabycie na warunkach podanych w zawiadomieniu, z tym że termin nie może być krótszy niż 21 dni od dnia otrzymania zawiadomienia.  Osoby, o których mowa w ust. 1, korzystają z pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości, jeżeli złożą oświadczenie, że wyrażają zgodę na jej nabycie po cenie określonej w zawiadomieniu.  Przy doręczaniu zawiadomień stosuje się przepisy KPA  W razie zbiegu uprawnień do pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości stosuje się kolejność wymienioną w ust. 1. Wg SN pierwszeństwo nie kreuje żadnego prawa podmiotowego czy roszczenia do nabycia nieruchomości, ale jedynie pewien przywilej ustawowy. Brak powiadomienia nie powoduje nieważności, lecz jedynie sankcję odszkodowawczą. Pierwszeństwo znajduje zastosowanie jedynie gdy planowana jest sprzedaż objętej nim nieruchomości, nie zaś w przypadku innych czynności prowadzących do jej zbycia PRZETARG NA ZBYCIE NIERUCHOMOŚCI ZOSOBU  2 rodzaje  Publiczny przetarg ustny (licytacja) – celem jest uzyskanie najwyższej ceny  Przetarg ofert pisemnych (konkurs ofert) – celem jest wybór najkorzystniejszej oferty  Wybór formy należy do KOWR ale zasadą jest że nieruchomości rolne od 1 ha oraz nieruchomości przeznaczone w MPZP na użytkowanie rolnicze podlegają w pierwszej kolejności sprzedaży w trybie przetargu w którym mogą uczestniczyć jedynie następujące podmioty (ust. 3b): 1) rolnicy indywidualni, w rozumieniu UKUR, zamierzający powiększyć gospodarstwo rodzinne, jeżeli mają oni miejsce zamieszkania w gminie, w której położona jest nieruchomość wystawiana do przetargu lub w gminie graniczącej z tą gminą lub 2) osoby posiadające kwalifikacje rolnicze określone w UKUR, zamierzające utworzyć gospodarstwo rodzinne w rozumieniu tych przepisów, lub 3) pracownicy zlikwidowanych PPGR zamierzający utworzyć gospodarstwo rodzinne, lub 4) rolnicy, którzy po dniu 31 grudnia 1991 r. sprzedali Skarbowi Państwa nieruchomości niezbędne na cele publiczne, lub 5) członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych postawionych w stan likwidacji lub upadłości, zamierzający utworzyć gospodarstwo rodzinne, lub 6) repatrianci w rozumieniu przepisów o repatriacji, przybyli do Rzeczypospolitej Polskiej nie wcześniej niż 6 lat przed dniem przetargu, lub 7) spółki prawa handlowego, w których 100% akcji albo udziałów należy do pracowników zlikwidowanych PPGR  W przetargach ograniczonych skierowanych do podmiotów wymienionych wyżej nie może uczestniczyć podmiot który  kiedykolwiek nabył z Zasobu nieruchomości o powierzchni łącznej co najmniej 300 ha użytków rolnych, przy czym do powierzchni tej wlicza się powierzchnię użytków rolnych, które zostały nabyte z Zasobu, a następnie zbyte, chyba że zbycie nastąpiło na cele publiczne  naruszył chociażby jedno z postanowień umowy określonych w art. 29a ust. 1 pkt 1 lub 2, lub 3, lub (szczególne postanowienia umowy sprzedaży)  w dniu opublikowania wykazu posiadał udziały lub akcje w spółkach prawa handlowego będących właścicielami nieruchomości rolnych lub w spółce zależnej lub dominującej, w stosunku do takiej spółki, z wyjątkiem: a. akcji dopuszczonych do obrotu na rynku giełdowym b. akcji lub udziałów w spółce, będącej grupą producentów rolnych  KOWR może organizować przetargi o których mowa w ust. 3b w których oprócz 1. rolników indywidualnych, o których mowa w ust. 3b pkt 1, może uczestniczyć również osoba, która nie spełnia jedynie wymogu dotyczącego 5-letniego okresu osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego, określonego w UKUR, w przypadku gdy osoba ta: a. w dniu ogłoszenia wykazu, ma nie więcej niż 40 lat lub b. realizuje warunki określone w decyzji o przyznaniu pomocy, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014- 2020; 2. osób, o których mowa w ust. 3b pkt 2, mogą uczestniczyć również osoby, którym pod warunkiem uzupełnienia kwalifikacji zawodowych, przyznano pomoc finansową, a termin na uzupełnienie tych kwalifikacji jeszcze nie upłynął  W przetargu nie mogą brać udziału podmioty które 1. mają zaległości z tytułu zobowiązań finansowych wobec KOWR, SP, j.s.t., ZUS,, a w szczególności zalegają z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia  społeczne lub zdrowotne, z wyjątkiem przypadków gdy uzyskały one przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu, lub 2. władają lub władały nieruchomościami Zasobu bez tytułu prawnego i mimo wezwania Krajowego Ośrodka nieruchomości tych nie opuściły  KOWR może zastrzec, że ten sam podmiot nie może brać udziału w więcej niż jednym przetargu, o którym mowa w ust. 3b, w przypadku gdy: 1. w jednym z przetargów podmiot ten został wyłoniony jako kandydat na nabywcę oraz 2. poszczególne przetargi zorganizowano w celu sprzedaży: a. wydzielonych przed przetargami części nieruchomości Zasobu lub b. kilku nieruchomości Zasobu znajdujących się na terenie jednego obrębu ewidencyjnego.  Zasadniczo warunkiem uczestnictwa w przetargu jest wpłacenie wadium  Po zakończeniu czynności przetargowych sporządza się protokół co uważa się za zakończenie przetargu. Na jego podstawie zawiera się umowę sprzedaży nieruchomości zgodnie z regulacjami KC w formie aktu notarialnego  Dopuszczalne jest składanie zastrzeżeń ws. niedopuszczenia do przetargu lub dopuszczenia osoby nieuprawnionej oraz zastrzeżeń na czynności przetargowe. Zastrzeżenia rozstrzyga dyrektor oddziału terenowego KOWR, po czym służy także możliwość zastrzeżeń do Dyrektora Generalnego KOWR. Do czasu wydania rozstrzygnięcia nie można zawrzeć umowa sprzedaży. KONKURS OFERT  KOWR może przeprowadzić przetarg ofert pisemnych (konkurs ofert) w których  mogą uczestniczyć wyłącznie podmioty, o których mowa w ust. 3b;  nieruchomość rolna jest nabywana za cenę w wysokości wartości tej nieruchomości, określonej przy zastosowaniu sposobów jej ustalania przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami, powiększoną o koszty przygotowania nieruchomości do sprzedaży;  kryteriami wyboru najkorzystniejszej oferty mogą być w szczególności: a. odległość gospodarstwa rolnego oferenta od zbywanej nieruchomości Zasobu, b. powierzchnia nieruchomości rolnych nabytych lub wydzierżawionych z Zasobu, c. intensywność produkcji zwierzęcej w gospodarstwie oferenta. SKUTKI NARUSZENIA PRZEPISÓW DOT. PRZETARGÓW  czynność prawna dot. zbycia nieruchomości dokonana niezgodnie z przepisami ustawy lub dokonana w wyniku przetargu który odbył się niezgodnie z przepisami ustawy lub w którym jako nabywcę nieruchomości wyłoniono osobę która nie może w nim uczestniczyć jest nieważna  z zastrzeżeniem że nie należy togo raczej odnosić do naruszenia pierwszeństwa (wg obecnie przeważającego poglądu naruszenie pierwszeństwa skutkuje jedynie sankcją odszkodowawczą) PRAWO PIEROKUPU KOWR  KOWR przysługuje prawo pierwokupu na rzecz SP przy odsprzedaży nieruchomości przez nabywcę w okresie 5 lat od nabycia tej nieruchomości  Kiedyś dodatkowy przepis który kreował dodatkowo ustawowe prawo odkupu nieruchomości na rzecz SP w okresie 5 lat od dnia nabycia od Agencji z ujawnieniem tego prawa w KW. Rozwiązanie uznane za niekonstytucyjne. DODATKOWE OBOWIĄZKI PRZY NABYCIU NIERUCHOMOŚCI ROLNEJ Z ZASOBU   Umowa sprzedaży nieruchomości rolnej zbywanej ze skorzystaniem z pierwszeństwa nabycia przez określone podmioty, w ramach przetargu ograniczonego lub z rozłożeniem ceny sprzedaży na raty zawiera w szczególności określone zobowiązania nabywcy nieruchomości do: 1. nieprzenoszenia własności nieruchomości nabytej z Zasobu przez okres 15 lat od dnia nabycia nieruchomości oraz do prowadzenia działalności rolniczej na niej w tym okresie, a w przypadku osób fizycznych do osobistego prowadzenia tej działalności; 2. nieustanawiania w okresie, o którym mowa w pkt 1, hipoteki na nieruchomości nabytej z Zasobu na rzecz innych podmiotów niż Krajowy Ośrodek; 3. zapłaty kwoty w wysokości 40% ceny sprzedaży w przypadku: a. niedotrzymania przez nabywcę nieruchomości któregokolwiek ze zobowiązań, o których mowa w pkt 1 i 2, albo b. złożenia nieprawdziwego oświadczenia, o którym mowa w art. 29b ust. 1 ! inne sankcje niż w przypadku obrotu nieruchomościami na zasadach UKUR !  wyłączenie zobowiązania do niezbywania/nieobciążania hipoteką Umowa zawiera zastrzeżenia że postanowienia z pkt. 3 nie stosuje się w przypadku: 1. przeniesienia własności nieruchomości nabytej z Zasobu a. na rzecz zstępnego lub przysposobionego – w przypadku braku – krewnego w linii bocznej lub b. za pisemną zgodą KOWR 2. udzielenia pisemnej zgody przez KOWR na ustanowienie hipoteki na nieruchomości nabytej z Zasobu CENA NIERUCHOMOŚCI ZASOBU  ustala się w wysokości nie niższej niż wartość tej nieruchomości określona przy zastosowaniu sposobów jej ustalanie przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami. Można ją także ustalić w wysokości nie niższej niż suma wartości gruntu określonej z uwzględnieniem stawek szacunkowych jednego hektara oraz ceny 100 kg żyta ustalonej stosowanie do przepisów o podatku rolnym i wartości części składowych tego gruntu (nie stosuje się tej możliwości do nieruchomości przeznaczonej w PZP na cele niezawiązane z prowadzeniem gospodarki rolnej lub leśnej.  Obniżeniu może ulec cena nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków – to obniżenie stanowi wówczas tzw. pomoc de minimis  W razie sprzedaży w drodze przetargu ustnego (licytacji) cena ustalona zgodnie z powyższymi zasadami stanowi cenę wywoławczą zaś ostateczna cena w postaci najwyższej zaoferowanej wynika z przebiegu realizacji w jego ramach  Przy sprzedaży bezprzetargowej oraz przetargu pisemnego cena ustalona zgodnie z powyższymi zasadami stanowi cenę sprzedaży. W przypadku nierozstrzygnięcia przetargu KOWR ogłaszając kolejne przetargi może ustalić niższą cenę wywoławczą nie niższą jednak niż połowa ceny ustalonej wg zasad. Jeżeli kolejny przetarg nie doprowadzi do wyłonienia osoby nabywcy KOWR może sprzedać nieruchomość bez przetargu za cenę nie niższą niż cena wywoławcza ostatniego przetargu  Zasadą jest że cena nieruchomości podlega zapłacie nie później niż w dniu zawarcia umowy sprzedaży. Jednak WYJĄTKOWO KOWR może rozłożyć spłatę należności na roczne lub półroczne raty, na okres nie dłuższy niż 15 lat jeżeli przed zawarciem umowy sprzedaży nieruchomości nabywca nieruchomości wpłacił co najmniej 10% ceny i przedłożył  zabezpieczenia spłaty kwoty należności rozłożonej na raty a jego sytuacji finansowa pozwala na spłatę tej należności. WNIESIENIE MIENIA DO SPÓŁKI PRAWA HANDLOWEGO tzw. APORT  Możliwość wniesienia mienia do spółki (tzw. aport)  Uprawnionym do wniesionego mienia staje się spółka natomiast wnoszący wkład wykonuje w spółce swe uprawnienia jako wspólnik zgodnie z zasadami KSH (art. 24)  Art. 26 – możliwość przekształcenia PPGR w spółki SP (w praktyce niewykorzystywana) Minister właściwy do spraw Skarbu Państwa może, w terminie określonym w art. 13 ust. 1, przekształcić państwowe przedsiębiorstwo gospodarki rolnej w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa na wniosek Krajowego Ośrodka lub wniosek dyrektora i rady pracowniczej, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw rozwoju wsi ADMINISTROWANIE  1. Administrowanie polega na gospodarowaniu wydzieloną częścią mienia Zasobu, w imieniu Krajowego Ośrodka, na podstawie umowy, za wynagrodzeniem przez czas oznaczony. (zasadnicza różnica między dzierżawą a administrowaniem jest taka że w przypadku administrowania to administrator dostaje wynagrodzenie za administrowanie, a w przypadku dzierżawy to dzierżawca musi płacić czynsz za możliwość dzierżawienia)  2. Administratorem może być osoba prawna lub fizyczna. Umowa między administratorem a Krajowym Ośrodkiem powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: 1) składniki mienia stanowiące przedmiot gospodarowania; 2) zasady wynagradzania administratora; 3) obowiązki administratora; 4) kryteria oceny efektywności administrowania; 5) zakres odpowiedzialności za powierzone mienie; 6) okres, na który umowa została zawarta.  3. Jeżeli umowa między administratorem a Krajowym Ośrodkiem jest umową o pracę, to może być zawarta również na czas nieokreślony OŚRODKI PRODUKCJI ROLNICZEJ (od 2019)  1. Dyrektor Generalny Krajowego Ośrodka, za zgodą ministra właściwego do spraw rozwoju wsi, może wyodrębnić z Zasobu nieruchomości, które wraz z innymi składnikami mienia tworzą nierozerwalną, zorganizowaną całość gospodarczą, o powierzchni przekraczającej 50 ha, której podział byłby nieuzasadniony ekonomicznie, zwane dalej "ośrodkami produkcji rolniczej"  2. Krajowy Ośrodek gospodaruje ośrodkiem produkcji rolniczej w drodze oddania na czas oznaczony do odpłatnego korzystania osobom prawnym lub fizycznym na zasadach określonych w rozdziale 8  3. Krajowy Ośrodek zawiera umowę dzierżawy ośrodka produkcji rolniczej po przeprowadzeniu przetargu, w którym uczestniczyć może osoba fizyczna lub prawna, która I. nie ma zaległości z tytułu zobowiązań finansowych wobec KOWR, SP, j.s.t. ZUS lub KRUS,a w szczególności nie zalega z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, z wyjątkiem przypadków, gdy uzyskała przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu; II. nie została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne określone w rozdziale XXII lub XXXVI Kodeksu karnego albo przestępstwo umyślne określone w  ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2020 r. poz. 638), a w przypadku osoby prawnej żaden z członków organu zarządzającego ani nadzorczego nie został skazany prawomocnym wyrokiem za te przestępstwa.  4. W przetargu, o którym mowa w ust. 3, nie mogą uczestniczyć osoby fizyczne lub prawne, które władają lub władały nieruchomościami Zasobu bez tytułu prawnego i mimo wezwania Krajowego Ośrodka nieruchomości tych nie opuściły albo podmioty, w których są wspólnikami bądź w organach których uczestniczą osoby, które władają lub władały nieruchomościami Zasobu bez tytułu prawnego i mimo wezwania Krajowego Ośrodka nieruchomości tych nie opuściły.  5. Umowa, o której mowa w ust. 3, jest zawierana w formie pisemnej pod rygorem nieważności oraz zawiera w szczególności postanowienia określające: I. warunki prowadzenia działalności rolniczej na przedmiocie dzierżawy; II. przypadki powodujące możliwość wypowiedzenia umowy przed upływem okresu, na jaki została zawarta; III. przypadki powodujące zmianę wysokości czynszu; IV. minimalną liczbę pracowników, jaką obowiązany będzie zatrudniać dzierżawca TRWAŁY ZARZĄD (pojęcie techniczno-prawne; nie jest to prawo podmiotowe!)  Art. 34. [Jednostki mogące otrzymać nieruchomości Zasobu w trwały zarząd] 1. Nieruchomości wchodzące w skład Zasobu mogą być przekazane państwowym jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej w trwały zarząd, zwany dalej "zarządem". 2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do jednostek organizacyjnych samorządu województwa, realizujących zadania związane z melioracjami wodnymi, jako zadania z zakresu administracji rządowej, w zakresie niezbędnym do wykonywania tych zadań.  Art. 33. [Nabywanie przez jednostki bez osobowości prawnej nieruchomości na własność Skarbu Państwa] 1. Państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej mogą nabywać nieruchomości rolne na własność Skarbu Państwa, jeżeli wymaga tego realizacja zadań statutowych tych jednostek. 2. Nieruchomości nabyte w drodze umowy przez państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej pozostają w ich zarządzie na czas nieokreślony. 3. Państwowe jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 1, powiadamiają Krajowy Ośrodek w terminie jednego miesiąca o nabyciu nieruchomości rolnych na własność Skarbu Państwa.  Art. 35. [Przekazanie w trwały zarząd. Opłaty. Uprawnienia jednostek] 1. Przekazanie w zarząd nieruchomości Zasobu następuje na czas oznaczony lub nieoznaczony, w drodze decyzji Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka. 2. Przekazanie w zarząd nieruchomości może nastąpić również na podstawie umowy, zawartej za zgodą Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka, między jednostkami, o których mowa w art. 34. Jednostce przekazującej przysługuje od jednostki przejmującej zwrot nakładów poniesionych na budynki i inne części składowe nieruchomości. Wartość nakładów ustala się na zasadach określonych w art. 30.  3. Jednostki, o których mowa w art. 34, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, ponoszą z tytułu wykonywania zarządu nieruchomości opłaty roczne w zależności od sposobu wykorzystywania tych nieruchomości w wysokości określonej w art. 17b ust. 1. 8. Nieruchomość przekazana w zarząd może być za zgodą Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka wynajęta, wydzierżawiona albo użyczona w drodze umowy zawartej na okres nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony zarząd.  WYGAŚNIĘCIE TRWAŁEGO ZARZĄDU Wygaśnięcie zarządu następuje w drodze decyzji Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka: 1) w razie upływu czasu, na jaki zarząd został ustanowiony; 2) jeżeli nieruchomość lub jej część stała się zbędna dotychczasowemu zarządcy; 3) w przypadku wykonywania zarządu niezgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki; 4) jeżeli ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uniemożliwiają wykorzystanie nieruchomości zgodnie z jej dotychczasowym przeznaczeniem. Wygaśnięcie zarządu jest równoznaczne z wypowiedzeniem umów dzierżawy, najmu albo użyczenia, z zachowaniem sześciomiesięcznego okresu wypowiedzenia, jeżeli nieruchomość lub jej część, w stosunku do której wygasł zarząd, była wydzierżawiona, wynajęta lub użyczona. ZAMIANA NIERUCHOMOŚCI  W UGNRSP prawodawca zaznaczył możliwość dysponowania mieniem zasobu w drodze ZAMIANY pozostawiając jednak doprecyzowanie zagadnień szczegółowych regulacji rozporządzenie ministra rolnica i rozwoju wsi (m.in. zagadnienia dot. uznawania zamiany za ekwiwalentną oraz rozliczeń w razie gdy nie jest ekwiwalentna)  Zgodnie z par. 3 rozporządzenia zamianą mogą być objęte WYŁĄCZNIE nieruchomości wole od wszelkich obciążeń z wyjątkiem służebności gruntowych  2 KATEGORIE ZAMIAN 1. Ekwiwalentna w sensie ekonomicznym 2. Uważana za ekwiwalentną jeżeli w zamian za przeniesienie własności 1 ha przeliczeniowego gruntu rolnego na SP KOWR przenosi 10 ha przeliczeniowych gruntu rolnego na własność rolnika. Dotyczy to przypadków zamian jeżeli w jej wyniku ulegnie likwidacji gospodarstwo rolne stanowiące własność rolnika co najmniej przez 5 lat położone na terenie województw w których średnia powierzchnia indywidualnego gospodarstwa rolnego jest mniejsza niż 5 ha i zostanie utworzone przez tego rolnika gospodarstwo rolne na terenie innych województw oraz nastąpi odpowiednia zmiana stałego miejsca zamieszkania rolnika PRZEKAZANIE LASOM PAŃSTWOWYM  Możliwe jest nieodpłatne przekazanie nieruchomości Lasom Państwowym, co jednak w przeciwieństwie do umów nieodpłatnego przekazania na własność – nie prowadzi do utraty prawa własności przez SP (Lasy Państwowe nie mają osobowości prawnej, lecz stanowią statio fisci).   Przekazanie następuje w drodze decyzji właściwego starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej. Obejmuje ono wydzielone geodezyjnie grunty wchodzące w skład Zasobu, przeznaczone do zalesienia w MPZP albo w WZ NIEODPŁATNE PRZEKAZANIE NIERUCHOMOŚCI ZASOBU  Za zgodą ministra właściwego do spraw rozwoju wsi, nieruchomości wchodzące w skład Zasobu Krajowy Ośrodek może, w drodze umowy, nieodpłatnie przekazać na własność: 1. jednostce samorządu terytorialnego: a. na cele związane z realizacją inwestycji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 933 oraz z 2020 r. poz. 471) b. w celu umożliwienia realizacji miejscowego planu odbudowy, o którym mowa w ustawie z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu (Dz. U. z 2020 r. poz. 764) c. na cele związane z realizacją inwestycji infrastrukturalnych służących wykonywaniu zadań własnych w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, edukacji publicznej, kultury i kultury fizycznej, zakładania lub rozszerzania cmentarzy komunalnych albo, jeżeli położony jest na nich cmentarz - pod warunkiem że jest to zgodne z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, miejscowego planu rewitalizacji, ostateczną decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu albo z ustaleniami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy; 2. osobom bezrobotnym bez prawa do zasiłku, które przez okres co najmniej 5 lat były pracownikami PPGR - nieruchomości rolne o powierzchni do 2 hektarów - na cele związane z zalesianiem.  5c. Nieruchomości wchodzące w skład Zasobu, zajęte pod drogi gminne, powiatowe i wojewódzkie, grunty faktycznie wykorzystywane jako drogi oraz grunty przeznaczone na te cele w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku miejscowego planu - w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, Krajowy Ośrodek może, w drodze umowy, nieodpłatnie przekazać na własność jednostce samorządu terytorialnego.  CELOWY CHARAKTER PRZEKAZANIA 5a. W przypadku gdy nabywca, o którym mowa w ust. 5: 1) przed upływem 10 lat, licząc od dnia nabycia nieruchomości, zbył lub przeznaczył tę nieruchomość na inne cele niż określone w umowie, 2) w okresie 10 lat od dnia nabycia nieruchomości nie wykorzystał jej na cele określone w umowie - Krajowy Ośrodek występuje do tego nabywcy z żądaniem zwrotu aktualnej wartości pieniężnej tej nieruchomości, ustalonej według zasad określonych w art. 30 ust. 1, natomiast od osób wymienionych w ust. 5 pkt 3 Krajowemu Ośrodkowi zwrot taki przysługuje, o ile Lasy Państwowe nie skorzystają z prawa pierwokupu. W przypadku zamiaru zbycia gruntu przez osoby wymienione w ust. 5 pkt 3 Lasom Państwowym przysługuje prawo pierwokupu tej nieruchomości, na zasadach określonych w przepisach o gospodarce nieruchomościami.  5aa. Krajowy Ośrodek może odstąpić od żądania, o którym mowa w ust. 5a, w przypadku gdy: 1) nieruchomość zostanie wykorzystana przez jednostkę samorządu terytorialnego na inny cel niż określony w umowie, jeżeli cel ten mieści się w zakresie określonym w ust. 5 pkt 1 lub 2) nieruchomość zostanie przekazana na cele publiczne, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2020 r. poz. 65) nieodpłatnie, albo za odpłatnością stanowiącą równowartość poniesionych przez jednostkę samorządu terytorialnego udokumentowanych nakładów na przekazaną nieruchomość, lub 3) nastąpi zwrot do Zasobu nieruchomości będącej przedmiotem nieodpłatnego przekazania DOPOSAŻNIE PAŃSTWOWEJ OSOBY PRAWNEJ LUB JEDNOSTKI ORGANIZACYJNEJ Art. 24a. [Przekazanie nieruchomości na wyposażenie lub doposażenie państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki organizacyjnej] 1. Za zgodą ministra właściwego do spraw rozwoju wsi Krajowy Ośrodek może przekazać nieruchomości wchodzące w skład Zasobu na wyposażenie lub doposażenie państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki organizacyjnej. 1a. Wyrażenie zgody następuje na wniosek: 2. Od dnia nabycia nieruchomości, zbył lub przeznaczył tę nieruchomość na inne przypadku gdy nabywca, o którym mowa w ust. 1: 1) przed upływem 10 lat, licząc od dnia nabycia nieruchomości, zbył lub przeznaczył tę nieruchomość na inne cele cele niż określone w umowie, 2) w okresie 10 lat nie wykorzystał jej na cele określone w umowie - Krajowy Ośrodek występuje do tego podmiotu z żądaniem zwrotu aktualnej wartości pieniężnej tej nieruchomości, ustalonej według zasad określonych w przepisach o gospodarce nieruchomościami. GOSPODARKA MIESZKANIOWA I SOCJALNA Art. 42. [Sprzedaż domów, lokali i budynków gospodarczych na rzecz najemców] 1. Krajowy Ośrodek może przeznaczyć do sprzedaży najemcom wchodzące w skład Zasobu domy, lokale mieszkalne i budynki gospodarcze wraz z niezbędnymi gruntami. 2. Sprzedaż następuje przy zastosowaniu przepisów ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 52), z wyjątkiem art. 5 tej ustawy i z zastrzeżeniem ust. 3-4. Art. 43. [Zawiadomienie najemców o przeznaczeniu nieruchomości do sprzedaży. Nieodpłatne przekazanie nieruchomości gminie lub spółdzielni mieszkaniowej] 1. O przeznaczeniu do sprzedaży nieruchomości, określonych w art. 42, Krajowy Ośrodek zawiadamia na piśmie najemców i osoby, o których mowa w art. 42 ust. 6, którzy w terminie dwóch miesięcy od dnia zawiadomienia mogą złożyć pisemne oświadczenie o zamiarze nabycia nieruchomości. 2. W razie niezłożenia oświadczenia w terminie określonym w ust. 1 Krajowy Ośrodek może, w drodze umowy, przekazać nieruchomość nieodpłatnie na własność gminie albo spółdzielni mieszkaniowej, która zobowiązała się przyjąć najemcę w poczet członków spółdzielni i dokonać na jego rzecz przydziału zajmowanego lokalu. Do czasu przystąpienia do spółdzielni najemca zachowuje prawo do najmu tego lokalu na czas nieoznaczony na zasadach określonych przepisami o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych PRZEKAZANIE ŚRODKÓW UZYSKANYCH Z GOSPODAROWANIA Art. 24 10. Środki finansowe uzyskane z gospodarowania mieniem Zasobu, Krajowy Ośrodek może przeznaczać na wsparcie przedsięwzięć mających na celu: 1) rozwój obszarów wiejskich; 2) działania związane z racjonalnym zagospodarowaniem mienia Zasobu; 3) ochronę obiektów zabytkowych Zasobu; 4) rozwój podmiotów gospodarujących z wykorzystaniem mienia Zasobu. 11. Wsparcia, o którym mowa w ust. 10, udziela się w formie pożyczek, poręczeń, gwarancji kredytowych lub bezzwrotnej pomocy finansowej. 12. Bezzwrotna pomoc finansowa, o której mowa w ust. 11, jest udzielana na podstawie umowy i może dotyczyć: 1) budowy, remontu oraz przebudowy budynków i lokali, obiektów infrastruktury technicznej oraz innego majątku, przekazanych na podstawie art. 43 ust. 2 i art. 44, bez uprzedniego doprowadzenia ich do należytego stanu technicznego; 2) działalności wydawniczej, prowadzenia badań naukowych, szkoleń, konferencji, seminariów i konkursów w zakresie zadań Krajowego Ośrodka; 3) budowy, remontu oraz przebudowy urządzeń, obiektów i sieci: energetycznych, wodnokanalizacyjnych, ciepłowniczych oraz telekomunikacyjnych, przekazanych na podstawie ust. 6, bez uprzedniego doprowadzenia ich do należytego stanu technicznego; 4) przedsięwzięć edukacyjnych, kulturalnych i turystycznych realizowanych na obszarach wiejskich USTAWA O SCALANIU I WYMIANIE GRUNTÓW CEL scalania gruntów (komasacji) - tworzenie korzystniejszych warunków gospodarowania w rolnictwie i leśnictwie - poprawa struktury obszarowej - racjonalne ukształtowanie rozłogów - dostosowanie granic nieruchomości do urządzeń melioracji wodnych, dróg oraz rzeźby terenu DEFINICJE USTAWOWE: o GRUNTY – nieruchomości rolne, grunty leśne, w tym przeznaczone na inwestycje celu publicznego, grunty pod wodami, drogami i obszarami kolejowymi o GRUNTY ZABUDOWANE – grunty pod budynkami, a także obszary do nich przyległe, w tym podwórza, umożliwiające właściwe wykorzystywanie budynków o ROZŁOGI GRUNTÓW – rozmieszczenie gruntów gospodarstwa rolnego w stosunku do gruntów zabudowanych o WŁAŚCICIEL – również posiadacz samoistny o UCZESTNICY SCALENIA – właściciel, użytkownik, inwestor gruntu położonego na obszarze scalenia lub podmiot gospodarujący gruntami (jeżeli są to grunty SP lub j.s.t.)  o WIEŚ – również miasto o KRAJOWY OŚRODEK - KOWR o PRACE SCALENIOWE – wszczęcie postępowania; prowadzenie postępowania scaleniowego; ujawnienie w kw decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia o ZAGOSPODAROWANIE POSCALENIOWE – określone w decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia gruntów prace umożliwiające objęcie w posiadanie przez uczestników scalenia wydzielonych im w ramach postępowania scaleniowego, polegające na 1. Budowie lub przebudowie dróg dojazdowych 2. Korekcja przebiegów urządzeń wodnych 3. Likwidacja zbędnych miedz i dróg oraz rekultywacja o INWESTOR – podmiot realizujący lub zamierzający realizować inwestycję celu publicznego na obszarze scalenia Inne określenia na procesy scaleniowe – KOMASACJA o SCALANIE – ‘’rewolucja’’ w stosunkach gruntowych o WYMIANA – ‘’korekta’’ w stosunkach gruntowych Omawiana ustawa dotyczy scalania ‘’wiejskiego’’ (rolniczego)  w kontekście innych gruntów; scalanie ‘’miejskie’’ (nierolnicze) – art. 101 i n. u.g.n. - nieruchomości położone na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele inne niż rolne i leśne - nie stosuje się do nieruchomości które zostały objęte postępowaniem scaleniowym na podstawie ustawy o scalaniu i wymianie gruntów Jakie grunty objęte są ustawą o scalaniu i wymianie gruntów?  Nieruchomości rolne  Grunty leśne (w tym przeznaczone na inwestycje celu publicznego)  Grunty pod wodami, drogami i obszarami kolejowymi  Wyjątkowo grunty zabudowane (zasady w art. 2 ust. 3)  Wydzielanie gruntów zabudowanych innemu uczestnikowi dopuszczalne jest tylko ZA ZGODĄ tego uczestnika scalenia oraz ZA ZGODĄ dotychczasowego właściciela i POD WARUNKIEM: 1. Rozbiórki lub przeniesienia przez dotychczasowego właściciela zabudowań w oznaczony terminie LUB 2. Wyrażenie zgody przez dotychczasowego właściciela na dokonanie rozliczenia wartości zabudowań w gotówce lub w innej formie  Zmiana granic nieruchomości zabudowanej może być dokonywane w trakcie scalenia gruntów pod warunkiem że nie pogorszy to warunków korzystania z takiej nieruchomości (w szczególności dostępu do budynków)  Grunty stanowiące współwłasność – można za zgodą współwłaścicieli wydzielić odrębne dla każdego z nich grunty odpowiadające wartości udziałów we współwłasności  zniesienie współwłasności ‘’przy okazji’’ Jakie są jest obszary scalenia  Grunty położone w jednej lub kilku wsiach bądź ich częściach Charakter postępowania scaleniowego  Tzw. mieszane postępowanie administracyjne  W sprawach nieuregulowanych niniejszą ustawą mają zastosowanie przepisy KPA Postępowanie scaleniowe  Przeprowadza STAROSTA jako zadanie z zakresu administracji rządowej  Finansowane ze środków budżetu państwa (z zastrzeżeniami)  Organem wyższego stopnia w stosunku do starosty w sprawach tego zakresu jest wojewoda  Wszczynane na wniosek lub z urzędu  WSZCZĘCIE – forma postanowienia starosty  ODMOWA WSZCZĘCIA – forma decyzji starosty Kto może złożyć wniosek o wszczęcie postępowania scaleniowego  Większość właścicieli gospodarstw rolnych, położonych na projektowanym obszarze scalenia (WIĘKSZOŚĆ WG WŁAŚCICIELI)  Właściciele gruntów, których łączny obszar przekracza połowę powierzchni projektowanego obszaru scalenia (WIĘKSZOŚĆ WG POWIERZCHNI) Kiedy postępowanie scaleniowe może być wszczęte z urzędu  po uprzednim uzyskaniu opinii rady sołeckiej oraz działających na terenie danej wsi społeczno-zawodowych organizacji rolników jeżeli:  Grunty Zasobu których powierzchnia przekracza 10% projektowanego obszaru scalenia nie mogą być racjonalnie zagospodarowane bez scalenia  Ukształtowanie rozłogów na projektowanym obszarze scalenia wskutek działalności przemysłowej, przebiegu istniejących lub budowanych dróg publicznych, kolei, rurociągów naziemnych oraz zbiorników wodnych lub urządzeń melioracji wodnych zostało lub zostanie znacznie pogorszone  O scalenie wystąpi z wnioskiem osoba, której grunty wymagają poprawienia rozłogu, a jednocześnie scalenie to nie pogorszy warunków gospodarowania innym uczestnikom postępowania  O scalenie wystąpi inwestor którego działalność spowodowała lub powoduje skutki w pkt. 2 Tryb i forma postępowania scaleniowego lub wymiennego  Wszczęcie  postanowienie starosty  Postanowienie powinno określać:  granice i powierzchnię  wykaz uczestników  przewidywany termin zakończenia prac  Postanowienie odczytuje się na zebraniu uczestników scalenia zwołanym przez starostę oraz wywiesza się je na okres 14 dni w lokalach urzędów gminy oraz na tablicach ogłoszeń we wsiach (skutek doręczenia; z chwila upływu tego terminu uważa się za doręczone wszystkim uczestnikom) Rada i zespół uczestników scalenia  RADA – gdy liczba uczestników przekracza 10 osób; postępowanie prowadzi się z udziałem rady uczestników scalenia w składzie 3-12 jako organu doradczego; wybierani i odwoływaniu  przez uczestników każdej wsi; wybierana na zebraniu uczestników scalenia, które zwołuje starosta  ZESPÓŁ – gdy nie uda wybrać się rady w terminie wyznaczonym przez starostę; sprawuje funkcje rady; skład;  gdy scalenie obejmuje jedną wieś: rada sołecka, sołtys, przedstawiciel KOWR będącego uczestnikiem oraz przedstawiciel społeczno-zawodowych organizacji rolników  gdy scalenie obejmuje więcej niż jedną wieś: po jednym przedstawicielu rad sołeckich, sołtysi, przedstawiciel KOWR będącego uczestnikiem oraz przedstawiciel społeczno- zawodowych organizacji rolników Komisja pełniąca funkcje doradcze  Starosta upoważnia geodetę-projektanta do szacowania i opracowania projektu, który działa przy udziale komisji  Przewodniczący komisji - wybierany spośród członków przez komisję  Skład komisji:  uczestnicy lub rada jeżeli więcej niż 10  przedstawiciel społeczno-zawodowych organizacji rolników  przedstawiciel KOWR będącego uczestnikiem  przedstawiciel starosty  przedstawiciel izby rolniczej  rzeczoznawcy – może powołać starosta na wniosek komisji Kryteria 1. PODSTAWOWE KRYTERIUM WARTOŚCI-EKWIWALENTNOŚCI – względnie dopłaty  Zasada – uczestnik otrzymuje grunty o równej wartości szacunkowej w zamian za grunty dotychczas posiadane  Wyjątki  grunty na cele publiczne (art. 17)  równa wartość szacunkowa = również wartość o różnicy nieprzekraczającej 3% - gdy nie jest technicznie możliwe lub gospodarczo nieuzasadnione wydzielenie gruntów o równej wartości szacunkowej  na zgodny wniosek zainteresowanych uczestników scalenia można im wydzielić grunty o innej wartości stosując dopłaty  DOPŁATY – gdy o scalenie wystąpił inwestor a nie posiada na tym obszarze gruntów, albo posiada ale o mniejszej wartości niż niezbędne na realizację inwestycji - uczestnicy scalenia – dopłata na rachunek powiatu; wypłacana ze środków powiatu jednorazowo - uczestnicy wymiany – dopłaty między nimi 2. DODATKOWE KRYTERIUM JAKOŚCI I OBSZARU  W zamian za objęte scaleniem lasy, grunty leśne, ogrody, sady, chmielniki i inne uprawy specjalne wydzielane są użytki możliwie tego samego rodzaju i tej samej jakości  Gdy nie jest to możliwe stosuje się dopłatę odpowiadającą różnicy wartości drzewostanów, drzew, krzewów oraz innych części składowych gruntów (możne również inne użytki za zgodę uczestnika)  Różnica powierzchni gruntów wydzielonych do gruntów objętych scaleniem nie może przekraczać  20 % powierzchni gruntów objętych scaleniem   10% dotychczas posiadanych gruntów o szczególnie wysokiej przydatności rolniczej lub gruntów przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele nierolnicze chyba że uczestnik scalenia wyrazi zgodę Określenie zasad szacunku  Zasady szacunku gruntów określają uczestnicy w drodze uchwały na zebraniu zwołanym przez starostę, któremu przewodniczy przedstawiciel tego organu  Jeżeli nie określono zasad przez uczestników – szacunek na podstawie cen obowiązujących w sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych z uwzględnieniem położenia gruntów, ich przydatności i funkcji terenu wynikającego z MPZP  Jeżeli starosta uzna że szacunek jest sprzeczny ze słusznym interesem – stosuje się regulację tak jakby uczestnicy nie określili zasad  Wartość szacunkowa lasów, sadów, ogrodów, chmielników i innych specjalnych upraw = wartość określona na podstawie powyższych zasad + wartość drzewostanów/drzew/krzewów/innych części składowych ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego Ogłoszenie szacunku  Na zebraniu uczestników zwołanym przez starostę  Następnie udostępniany do publicznego wglądu na okres 7 dni we wsiach objętych scaleniem  Na zebraniu można wnosić zastrzeżenia, które bada komisja; w razie utrzymywania się zastrzeżeń uczestnicy mogą powołać dodatkowy zespół opiniodawczy Zgoda na dokonany szacunek  Wyrażają uczestnicy w formie uchwały na zebraniu zwołanym przez starostę, któremu przewodniczy przedstawiciel tego organu  Większość ¾ głosów w obecności co najmniej ½ uczestników Większość ¾ głosów uczestników obecnych na zebraniu zwołanym w drugim terminie (w razie niepodjęcia uchwały w pierwszym terminie)  Każdy uczestnik ma 1 głos  Gdy uchwała nie została podjęta STAROSTA AKCEPTUJE SZACUNEK po rozpatrzeniu zastrzeżeń, zasięgnięciu opinii rzeczoznawców i wprowadzeniu ewentualnych zmian (przepisy o ogłoszeniu szacunku stosuje się wówczas odpowiednio). Na postanowienie przysługuje zażalenie Projekt scalenia  Określa proponowane granice wydzielonych gruntów oraz zasady obejmowania tych gruntów w posiadanie  Plony upraw jednorocznych zabiera dotychczasowy właściciel gruntów  Plony upraw wieloletnich zabiera dotychczasowy właściciel gruntów w okresie do I września następnego roku po scaleniu (ale powinien zezwolić na korzystanie uczestnikowi któremu przypadły grunty na korzystanie z odpowiedniego obszaru albo dokonać rozliczeń)  Dotychczasowy właściciel zabudowań do czasu rozbiórki i ich przeniesienia powinien zezwolić na korzystanie z odpowiedniego obszaru lub dokonać rozliczeń   Sposób rozliczeń za pozostałe części składowe gruntów które przypadły uczestnikom może być ustalony na zgodny wniosek zainteresowanych  Projekt wyznacza się na gruncie i okazuje uczestnikom scalenia lub wymiany  Zastrzeżenia – 14 dni od dnia okazania projektu; na piśmie do starosty  Opiniowanie zastrzeżeń oraz oględziny przez komisję (przynajmniej połowa członków) w obecności uczestników (nieobecność uczestników nie wpływa na czynności komisji o ile zostali oni właściwie poinformowani – co najmniej 3 dni przed wyznaczonym terminem)  Każdorazowe zmiany w planie wymagają okazania na gruncie Zatwierdzenie projektu scalenia  Projekt może być zatwierdzony jeżeli po jego okazaniu (na gruncie) większość uczestników scalenia NIE ZGŁOSIŁA DO NIEGO ZASTRZEŻEŃ  Projekt scalenia zatwierdza w drodze decyzji starosta  Decyzja o zatwierdzeniu projektu określa  obszar scalenia lub wymiany  terminy i zasady objęcia w posiadanie oraz sposoby rozliczeń  przebieg granic nieruchomości  Ogłoszenie decyzji o zatwierdzeniu  odczytanie na zebraniu uczestników, wywieszenie na okres 14 dni w lokalach urzędów gmin i na tablicach ogłoszeń we wsiach (fikcja doręczenia) Wprowadzenie w posiadanie  Następuje na zebraniu uczestników zwołanym przez starostę  Podstawę do wprowadzenia uczestników w posiadanie wydzielonych im gruntów stanowi decyzja o zatwierdzeniu projektu  Data objęcia w posiadanie = data zebrania (termin skuteczny również w stosunku do uczestników którzy nie biorą udziału z zebraniu)  Odpowiednio stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w razie uniemożliwienia objęcia albo niedotrzymania terminów i zasad spłat  SN przeciwko uczestnikowi scalenia który nie wydaje gruntów przysługuje uczestnikowi który nie objął w posiadanie nowo wydzielonych gruntów roszczenie windykacyjne (art. 222 par. 1 kc) Scalenie a księgi wieczyste  WZMIANKI - sąd właściwy do prowadzenia kw na wniosek starosty uczyni wzmiankę w kw o wszczęciu postępowania scaleniowego lub wymiennego (jeżeli brak KW składa się do istniejącego zbioru dokumentów)  WZMIANKI – maja taki skutek że wszystkie późniejsze zmiany stanu własności jak i obciążeń pozostają bez wpływu na przebieg postępowania scaleniowego/wymiennego, chyba że dokonane zostały za zgodą starosty PO ZATWIERDZENIU DECYZJI  Decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia stanowi tytuł do ujawnienia nowego stanu prawnego w księgach wieczystych  Decyzja nie narusza praw osób trzecich do gruntów wydzielonych w zamian za grunty posiadane przed scaleniem lub wymianą  Obciążenia wpisane w KW przenosi się z gruntów poddanych scaleniu na grunty wydzielone CZYLI: kontynuacja ‘’starego stanu prawnego’’ w nowych granicach na gruncie ALE   Służebności – znosi się bez odszkodowania jeżeli utraciły dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie  przypadki współwłasności – opisane wyżej; można znieść współwłasność ‘’przy okazji’’  wydzielenie gruntów na cele miejscowej użyteczności publicznej oraz pod ulice i drogi – art. 17 Problem z uczestnictwem posiadacza samoistnego w kontekście uprawnień pozbawionego posiadania właściciela  W postepowaniu scaleniowym uczestniczył bezprawny posiadacz P gruntu stanowiącego własność A. W skutek postępowania ten grunt fizycznie wydzielono na rzecz innego uczestnika B. P dostał inny grunt. Po postepowaniu A chce dochodzić swoich praw – czy może żądać gruntu ‘’fizycznego’’ (od B) czy ‘’poscaleniowego’’ od P? Wyrok SN – właściciel gruntu który nie był uczestnikiem postępowania scaleniowego nie otrzymał gruntu poscaleniowego, staje się współwłaścicielem działki poscaleniowej do której jego grunt został włączony (glosa krytyczna) Uchwałą SN – Nieruchomość wydzielona w wyniku scalenia w z zamian za grunty stanowiące własność uczestnika postepowania oraz innego właściciela nieuczestniczącego w tym postępowaniu, stanowi przedmiot ich współwłasności – w tej uchwale chodzi o uprawnienie do gruntu poscaleniowego!! Postępowanie wymienne  Znaczące różnice – sprowadzają się do ograniczonego oraz zgodnego charakteru postępowania i konieczności jednomyślności  Wszczęcie TYLKO NA ZGODNY WNIOSEK WŁAŚCICIELI (jeżeli grunty z zasobu to za zgodą KOWR)  Mogą być objęte grunty położone na terenie jednej lub więcej gmin  Również grunty zabudowane  Postanowienie o wszczęciu postępowania doręcza się uczestnikom NA PIŚMIE (nie wywiesza w urzędach i na tablicach)  Brak zażalenia (zażalenie przysługuje jedynie na postanowienie o wszczęciu postępowania scaleniowego)  Bezpośredni udział uczestników (brak ‘’rady wymiany’’ itp.)  Inne zasady szacunku – grunty objęte wymianą szacują wszyscy uczestnicy wymiany według zasad z art. 11 ust. 2-4, chyba że określają inne zasady szacowania - projekt wymiany opracowuje geodeta przy udziale wszystkich uczestników scalenia  Brak zgodny wszystkich członków – umorzenie (w kontekście szacunki oraz zatwierdzenia projektu  Decyzję o zatwierdzeniu projektu doręcza się uczestnikom NA PIŚMIE (a nie wywiesza w urzędach i na tablicach) !!uwaga na egzaminie na pytania o różnice miedzy postępowaniem scaleniowym a wymiennym!! POSTĘPOWANIE SCALENIOWE POSTĘPOWANIE WYMINNE Wszczęcie Na wniosek lub z urzędu Tylko na zgodny wniosek właścicieli  Zasady zatwierdzania ¾* głosów na dokonany szacunek Zgodny charakter postępowania i konieczność jednomyślności Projekt scalenia może być zatwierdzony jeżeli większość uczestników scalenia nie zgłosiła do niego zastrzeżeń Doręczenie odczytuje się na zebraniu Uczestnikom na piśmie postanowienia o uczestników scalenia zwołanym wszczęciu postępowania przez starostę oraz wywiesza się je na okres 14 dni w lokalach urzędów gminy oraz na tablicach ogłoszeń we wsiach Doręczenie decyzji o odczytuje się na zebraniu Uczestnikom na piśmie zatwierdzeniu projektu uczestników scalenia zwołanym przez starostę oraz wywiesza się je na okres 14 dni w lokalach urzędów gminy oraz na tablicach ogłoszeń we wsiach Uczestnicy postępowania Rada uczestników, ew. zespół oraz Bezpośredni udział uczestników komisja scalenia Umorzenie postępowania w przypadku braku zgody wszystkich członków na szacunki oraz zatwierdzenie projektu Zasady szacunków Ewidencja gruntów i budynków  Jednostki powierzchniowe podziału kraju dla celów ewidencji 1. Jednostka ewidencyjna 2. Obręb ewidencyjny 3. Działka ewidencyjna  Ustalaniu stanu prawnego gruntów służą księgi wieczyste  Użytki gruntowe wskazywane w ewidencji dzielą się na następujące grupy: 1. Grunty rolne 2. Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione 3. Grunty zabudowane i zurbaniozwane 4. Grunty pod wodami 5. Tereny różne *w 1 i 2 ustala się również klasy bonitacyjne (od 1 do 6)  Grunty rolne dzielą się na 1. Użytki rolne do których zaliczamy i. Grunty orne ii. Łąki trwałe iii. Sady iv. Grunty rolne zabudowane  v. Grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych vi. Grunty pod stawami vii. Grunty pod rowami 2. Nieużytki KONTRAKTACJA I GRUPY PRODUCENTÓW ROLNYCH regulacja dot. kontraktacji zawarta w kodeksie cywilnym Art. 613. [Umowa kontraktacji] § 1. Przez umowę kontraktacji producent rolny zobowiązuje się wytworzyć i dostarczyć kontraktującemu oznaczoną ilość produktów rolnych określonego rodzaju, a kontraktujący zobowiązuje się te produkty odebrać w terminie umówionym, zapłacić umówioną cenę oraz spełnić określone świadczenie dodatkowe, jeżeli umowa lub przepisy szczególne przewidują obowiązek spełnienia takiego świadczenia. § 2. Ilość produktów rolnych może być w umowie oznaczona także według obszaru, z którego produkty te mają być zebrane. § 3. Przepisy dotyczące sprzedaży według cen sztywnych, maksymalnych, minimalnych i wynikowych stosuje się odpowiednio. § 4. Przez producenta rolnego rozumie się również grupę producentów rolnych lub ich związek oraz spółdzielnię rolników w rozumieniu ustawy z dnia 4 października 2018 r. o spółdzielniach rolników (Dz. U. poz. 2073) lub ich związek. Art. 614. [Solidarność kilku producentów] Jeżeli przedmiot kontraktacji ma być wytworzony w gospodarstwie prowadzonym przez kilka osób wspólnie, odpowiedzialność tych osób względem kontraktującego jest solidarna. Art. 615. [Świadczenia dodatkowe] Świadczeniami dodatkowymi ze strony kontraktującego mogą być w szczególności: 1) zapewnienie producentowi możności nabycia określonych środków produkcji i uzyskania pomocy finansowej; 2) pomoc agrotechniczna i zootechniczna; 3) premie pieniężne; 4) premie rzeczowe. Art. 616. [Forma] Umowa kontraktacyjna powinna być zawarta na piśmie. (pod rygorem ad probationem) Art. 617. [Nadzór i kontrola] Kontraktujący jest uprawniony do nadzoru i kontroli nad wykonywaniem umowy kontraktacji przez producenta. Art. 618. [Miejsce spełnienia świadczenia] Świadczenie producenta powinno być spełnione w miejscu wytworzenia zakontraktowanych produktów, chyba że co innego wynika z umowy. Art. 620. [Podzielność świadczenia] Jeżeli przedmiot kontraktacji jest podzielny, kontraktujący nie może odmówić przyjęcia świadczenia częściowego, chyba że inaczej zastrzeżono. Art. 621. [Rękojmia producenta] Do rękojmi za wady fizyczne i prawne przedmiotu kontraktacji oraz środków produkcji dostarczonych producentowi przez kontraktującego stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży z tą zmianą, że prawo odstąpienia od umowy z powodu wad fizycznych przedmiotu kontraktacji przysługuje kontraktującemu tylko wtedy, gdy wady są istotne. Art. 622. [Zwrot zaliczek i kredytów] § 1. Jeżeli wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi, producent nie może dostarczyć przedmiotu kontraktacji, obowiązany jest on tylko do zwrotu pobranych zaliczek i kredytów bankowych. § 2. W umowie strony mogą zastrzec warunki zwrotu zaliczek i kredytu korzystniejsze dla producenta. Art. 623. [Obowiązki producenta przy niemożliwości świadczenia] Jeżeli umowa kontraktacji wkłada na producenta obowiązek zgłoszenia w określonym terminie niemożności dostarczenia przedmiotu kontraktacji wskutek okoliczności, za które producent odpowiedzialności nie ponosi, niedopełnienie tego obowiązku z winy producenta wyłącza możność powoływania się na te okoliczności. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy kontraktujący o powyższych okolicznościach wiedział albo gdy były one powszechnie znane. Art. 624. [Przedawnienie roszczeń] § 1. Wzajemne roszczenia producenta i kontraktującego przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia spełnienia świadczenia przez producenta, a jeżeli świadczenie producenta nie zostało spełnione - od dnia, w którym powinno było być spełnione. § 2. Jeżeli świadczenie producenta było spełniane częściami, przedawnienie biegnie od dnia, w którym zostało spełnione ostatnie świadczenie częściowe. Art. 625. [Rozszerzona skuteczność] Jeżeli po zawarciu umowy kontraktacji gospodarstwo producenta przeszło w posiadanie innej osoby, prawa i obowiązki z tej umowy wynikające przechodzą na nowego posiadacza. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy przejście posiadania było następstwem odpłatnego nabycia gospodarstwa, a nabywca nie wiedział i mimo zachowania należytej staranności nie mógł się dowiedzieć o istnieniu umowy kontraktacji. Art. 626. [Wniesienie przez producenta gospodarstwa do r.s.p.] § 1. Jeżeli po zawarciu umowy kontraktacji producent wniósł posiadane gospodarstwo jako wkład do rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielnia ta wstępuje w prawa i obowiązki producenta, chyba że stan wniesionego gospodarstwa stoi temu na przeszkodzie. § 2. Jeżeli stan gospodarstwa producenta w chwili jego przystąpienia do spółdzielni nie pozwala na wykonanie umowy kontraktacji przez spółdzielnię, umowa wygasa, a producent obowiązany jest zwrócić pobrane zaliczki i kredyty bankowe; inne korzyści wynikające z tej umowy obowiązany jest zwrócić w takim zakresie, w jakim ich nie zużył w celu wykonania umowy. § 3. Jeżeli producent po przystąpieniu do spółdzielni dokonywa indywidualnie sprzętu zakontraktowanych zbiorów, ponosi on wyłączną odpowiedzialność za wykonanie umowy kontraktacji. ORZECZNICTWO DOT. KONTRAKTACJI  Uchwała 7 sędziów SN – zasada prawna – III CZP 79/70 W razie dostarczenia producentowi przez kontraktującego sadzonek (np. czarnej porzeczki), które w myśl umowy muszą być wykorzystywane przy produkcji zakontraktowanych roślin, kontaktujący odpowiada za szkody spowodowane wadami dostarczonych sadzonek. Odnosi się to także do wypadków, gdy dostarczone sadzonki pochodzą z wyspecjalizowanego przedsiębiorstwa zaopatrującego przedsiębiorstwa obrotu warzywno-owocowego w materiały szkółkarskie i zostały zakwalifikowane jako materiał szkółkarski, nadający się do obrotu handlowego, orzeczeniem właściwego organu administracyjnego, a także do wypadku, gdy wymienione sadzonki okazały się odmianą nieprzydatną do uprawy w warunkach glebowo-klimatycznych gruntu producenta.  Wyrok SN IV CR 376/79 Kontraktujący, który dostarcza producentowi sadzonki drzew odmiany nie nadającej się do uprawy w danych warunkach klimatyczno-glebowych, nie może uwolnić się od odpowiedzialności za szkody wyrządzone nieudaniem się plantacji i w następstwie utratą dochodów z niej oraz poniesieniem kosztów jej założenia przez wykazanie, że w chwili dostarczenia sadzonek odmiana ta nie była jeszcze należycie zbadana, okoliczność ta bowiem nie należy do tych, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności (art. 471 w związku z art. 474 k.c.). Kontraktujący bowiem obowiązany jest dostarczyć plantatorowi tylko taki materiał uprawowy, którego przydatności jest pewny.  Uchwała 7 sędziów SN zasada prawna III CZP 71/84 Zobowiązanie kontraktującego do udzielenia producentowi pomocy w zakupie słupów w liczbie niezbędnej do założenia plantacji chmielu wynikające z części I ust. 3 pkt 1 szczegółowych warunków kontraktacji chmielu nie stanowi umowy o świadczenie przez osobę trzecią w rozumieniu art. 391 k.c., lecz jest dodatkowym zastrzeżeniem umowy kontraktacyjnej.  Wyrok SN IV CKN 1165/00 Nie ma przeszkód do ustalenia w umowie kontraktacji ceny w taki sam sposób, w jaki może być określona cena w umowie sprzedaży. Przeto dla ustalenia ceny, jaką kontraktujący ma zapłacić producentowi za dostarczone produkty rolne, strony umowy kontraktacji mogą posłużyć się odesłaniem do cen skupu tych produktów płaconych w określonym czasie i miejscu przez określony podmiot gospodarczy. GRUPY PRODUCENTÓW ROLNYCH Ustawa o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw  Ustawa określa zasady organizowania się producentów rolnych w grupy producentów rolnych i ich związki Kto może organizować się w grupy producentów rolnych  Osoby fizyczne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby prawne, które w ramach działalności rolniczej prowadzą:  gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym  dział specjalny produkcji rolnej Jaki jest cel organizowania się w grupy producentów rolnych  W celu dostosowania produktów rolnych i procesu produkcyjnego do wymogów rynkowych, wspólnego wprowadzania towarów do obrotu, w tym przygotowania do sprzedaży, centralizacji sprzedaży i dostawy do odbiorców hurtowych, ustanowienia wspólnych zasad dot. informacji o produkcji ze szczególnym uwzględnieniem zbiorów i dostępności produktów rolnych, rozwijana umiejętności biznesowych, marketingowych oraz organizowania i ułatwiania procesów wprowadzania innowacji, a także ochrony środowiska naturalnego Warunki utworzenia grupy  Grupa prowadzi działalność jako PRZEDSIĘBIORCA mający OSOBOWOŚĆ PRAWNĄ pod warunkiem że:  utworzona przez producentów tego samego produktu lub w celu określonym powyżej  działa na podstawie statutu lub umowy (akt założycielski)  żaden z członków grupy nie może mieć więcej niż 20% głosów na walnym zgromadzeniu (z tego wynika że musi być co najmniej 5 członków grupy)  coroczne przychody ze sprzedaży produktów lub grup produktów wytworzonych w gospodarstwach lub działach specjalnych produkcji rolnej członków grupy stanowią więcej niż połowę przychodów grupy ze sprzedaży produktów lub grup produktów, ze względu na które grupa została utworzona  określi obowiązujące członków zasady produkcji, ilości i jakości oraz sposoby przygotowywania do sprzedaży  każdy z członków co roku produkuje i sprzedaje do grupy co najmniej 70% wyprodukowanych przez siebie produktów/grup produktów  każdy członek należy tylko do jednej grupy w zakresie danego produktu lub grup produktów  żaden członek nie należy do organizacji producentów określonych w ustawie o rynku rolnym lub ustawie o rynku mleka  Konieczny wpis do KRS  Spółdzielnia również może prowadzić działalność jako grupa (szczególna regulacja) Rejestracja grupy producentów rolnych  Rejestr grup prowadzi DYREKTOR oddziału regionalnego ARiMR, wydaje decyzję o uznaniu oraz pełni nadzór Związki grup  Grupy mogą organizować się w związki w celu reprezentowania swoich interesów (wymogi art. 14)   Rejestr związku grup prowadzi PREZES ARiMR, wydaje decyzje o uznaniu i prowadzi nadzór  Co najmniej 5 grup w związkach OCHRONA GRUNTÓW ROLNYCH I LEŚNYCH Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych  Ustawa reguluje zasady ochrony gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji i poprawiania wartości użytkowej gruntów  Obejmuje instrumenty ochrony ILOŚCIOWEJ (ograniczenie przeznaczenia i wykorzystywania gruntów na cele nierolne/nieleśne) oraz JAKOŚCIOWEJ (ochrona przed degradacją i dewastacją) Na czym polega ochrona gruntów rolnych 1. Ograniczeniu przeznaczania ich na cele nierolnicze lub nieleśne 2. Zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz szkodom w produkcji rolniczej powstającym wskutek działalności nierolniczej i ruchów masowych ziemi 3. Rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze 4. Zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych 5. Ograniczaniu zmian naturalnego ukształtowania powierzchni ziemi Na czym polega ochrona gruntów leśnych 1. Ograniczeniu przeznaczania ich na cele nieleśne lub nierolnicze 2. Zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów leśnych oraz szkodom w drzewostanach i produkcji leśnej, powstającym wskutek działalności nieleśnej i ruchów masowych ziemi 3. Przywracaniu wartości użytkowej gruntom które utraciły charakter gruntów leśnych wskutek działalności nieleśnej 4. Poprawianiu ich wartości użytkowej oraz zapobieganiu obniżania ich produkcyjności 5. Ograniczaniu zmian naturalnego ukształtowania powierzchni ziemi Grunty rolne w rozumieniu ustawy Definicja szersza niż wynika z KC/EGiB  Grunty określone w ewidencji gruntów jako użytki rolne  Grunty pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami wodnymi, służącymi wyłącznie dla potrzeb rolnictwa  Grunty pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urządzeniami służącymi wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno- spożywczemu  Grunty pod budynkami i urządzeniami służącymi bezpośrednio do produkcji rolniczej uznawanej za dział specjalny  Grunty parków wiejskich oraz pod zadzrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym również pod pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi  Grunty rodzinnych ogródków działkowych i ogrodów botanicznych  Grunty pod urządzeniami melioracji wodnych, przeciwpowodziowych i przeciwpożarowych, zaopatrzenia rolnictwa w wodę, kanalizacji oraz utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa i mieszkańców wsi  Grunty zrekultywowane dla potrzeb rolnictwa   Grunty torfowisk i oczek wodnych  Grunty pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych Nie uważa się za grunty rolne gruntów znajdujących się pod parkami i ogrodami wpisanymi do rejestru zabytków Grunty leśne w rozumieniu ustawy Definicja szersza niż wynika z KC/EGiB  Grunty określone jako lasy w przepisach o lasach  Grunty zrekultywowane dla potrzeb gospodarki leśnej  Grunty pod drogami doajzdowymi do gruntów leśnych Właściciel w rozumieniu ustawy  Przez właściciela rozumie się również  posiadacza samoistnego  zarządcę  użytkownika  użytkownika wieczystego  dzierżawcę Organy właściwe w zakresie ochrony  Starosta – dla gruntów rolnych (zadania z zakresu administracji rządowej)  Dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych – dla gruntów leśnych  Dyrektor parku narodowego – dla obszarów parków narodowych *jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej OCHRONA ILOŚCIOWA  2 poziomy/etapy ochrony 1. Ograniczenie przeznaczania gruntów rolnych/leśnych na inne cele (rozdział II ustawy) 2. Kontrola nad faktycznych wyłączeniem gruntów rolnych/leśnych z produkcji rolnej/leśnej (roz. III ustawy) Ograniczenie przeznaczania gruntów na cele inne niż rolne/leśne (I etap)  ZASADA – na cele nierolnicze i nieleśne można przeznaczyć przede wszystkim grunty oznaczone w ewidencji gruntów jako NIEUŻYTKI, a w razie ich braku – inne grunty o najniższej przydatności produkcyjnej Przy budowie, rozbudowie lub modernizacji obiektów związanych z działalnością przemysłową, a także innych obiektów budowlanych należy stosować takie rozwiązania, które ograniczą skutki ujemnego oddziaływania na grunty   ZGODA – przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne 1. Gruntów rolnych stanowiących wymaga zgody ministra właściwego do spraw rozwoju wsi (z użytki rolne klas I-III zastrzeżeniem*) WYJĄTEK dla gruntów w obszarze *Zgoda nie jest wymagana jeżeli (warunki spełnione łącznie): ZWARTEJ ZABUDOWY 1. Co najmniej połowa powierzchni każdej zwartej części gruntu zawiera się w obszarze zwartej zabudowy 2. Położone są w odległości nie większej niż 50 m od granicy najbliższej działki budowlanej 3. Położone są w odległości nie większej niż 50 m od drogi publicznej 4. Ich powierzchnia nie przekracza 0,5 ha (bez względu na to czy stanowią jedną całość czy kilka odrębnych części) 2. Gruntów leśnych stanowiących wymaga zgody Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i własność SP Leśnictwa (lub upoważnionej przez niego osoby) 3. Pozostałych gruntów leśnych wymaga zgody marszałka województwa wyrażanej po uzyskaniu opinii izby rolniczej (zadania własne samorządu woj.) WYJĄTEK – szczególne okoliczności Przepisów dot. wymaganej zgody nie stosujemy do okresowego, na czas nie dłuższy niż 10 lat wyłączenia gruntów z produkcji w zakresie niezbędnym do: 1. Podjęcia natychmiastowych działań interwencyjnych niezbędnych do zwalczania klęsk żywiołowych i ich następstw, jak również usuwania następstw wypadków losowych 2. Poszukiwania lub rozpoznawania węglowodorów, węgla kamiennego, brunatnego i niektórych rud metali *wyłączeni