Reviewer (Gender-Based Literature) PDF

Reviewer (Gender-Based Literature) ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Uri ng Panitikan 1. Pasalindila (Oral Tradition) - Ginagamit ang bibig o dila sa paglilipat ng panitikan sa iba’t ibang henerasyon. - Halimbawa: Alam...

Reviewer (Gender-Based Literature) ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Uri ng Panitikan 1. Pasalindila (Oral Tradition) - Ginagamit ang bibig o dila sa paglilipat ng panitikan sa iba’t ibang henerasyon. - Halimbawa: Alamat, kwentong-bayan, epiko. 2. Pasulat (Written Tradition) - Nagsimula nang matutunan ng tao ang pagsusulat. - Nagbibigay-daan upang maitala ang mga panitikan sa aklat. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Anyo ng Panitikan A. Tuluyan o Prosa (Prose) - Nagpapahayag ng kaisipan, isinusulat nang patalata. 1. Alamat - Nagkukuwento tungkol sa pinagmulan ng mga bagay, lugar, o pangyayari. - Halimbawa: *Ang Alamat ng mga Katawang Pangkalawakan (TINGGIAN). 2. Maikling Kwento - Maigsing salaysay na may mahalagang pangyayari. - Halimbawa: "Magsasaka" ni Archie Oclos. 3. Nobela - Mahabang salaysay na may maraming kabanata at tauhan. - Halimbawa: *A Child of Sorrow* ni Zoilo Galang. 4. Dula - Itinatanghal sa entablado; nahahati sa komedya, trahedya, melodrama, at iba pa. 5. Sanaysay - Naglalaman ng personal na kuro-kuro ng may-akda. 6. Talumpati - Opinyon o kaisipan na sinasabi sa publiko. B. Patula (Poetry) - Nagpapahayag ng damdamin, isinusulat nang pasaknong. 1. Tula - May tugma at sukat, binubuo ng saknong at taludtod. 2. Epiko - Mahabang salaysay ng kabayanihan. 3. Tanaga - Maikling tula na naglalaman ng pangaral. 4. Sawikain at Salawikain - Matatalinhagang pahayag o kasabihan. 5. Bugtong - Palaisipan na may patagong kahulugan. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Impluwensya ng Panitikan 1. Pananampalataya ​ Bibliya – Batayan ng pananampalatayang Kristiyano. ​ Koran – Bibliya ng mga Muslim. ​ Mahabharata – Tumatalakay sa pananampalataya ng India. 2. Epiko at Alamat ​ Iliad at Odyssey – Mitolohiya ng Greece. ​ El Cid – Kasaysayan ng Espanya. ​ Awit ni Rolando – Gintong panahon ng Kristiyanismo sa Pransya. 3. Moralidad at Kultura ​ La Divina Comedia – Moralidad at pananampalataya ng Italyano. ​ Uncle Tom’s Cabin – Nagmulat sa diskriminasyon sa lahing itim. ​ Isang Libo’t Isang Gabi – Naglalarawan ng pamahalaan at kultura ng mga Arabo. 4. Kasaysayan at Mitolohiya ​ Aklat ng mga Patay – Teolohiya ng Ehipto. ​ Canterbury Tales – Pananampalataya ng Ingles. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Kahalagahan ng Pag-aaral ng Panitikan ​ Pagkilala sa ating pagkakakilanlan bilang Pilipino. ​ Pagtuklas sa yaman ng ating kultura at kasaysayan. ​ Pagpapahalaga sa pagkakatulad at pagkakaiba ng panitikan ng iba’t ibang rehiyon. ​ Paglinang ng panitikang magiging sandigan ng kasalukuyan at hinaharap. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Pangunahing Konsepto ng Kasarian at Sekswalidad Sex vs Gender Sex: Pisikal na katangian na batay sa biological factors (male, female, intersex). Gender: Panlipunang pagkakakilanlan; spectrum na kinabibilangan ng gender identity, expression, at roles. Key Terms: ​ Intersex: Mayroong anatomical, chromosomal, o hormonal variations na hindi akma sa tradisyunal na male o female. ​ Gender Identity: Paano nakikita ang sarili batay sa kasarian. ​ Gender Expression: Paano ipinapakita ang kasarian sa kilos o itsura. ​ Sexual Orientation: Sino ang atraksyon (emotionally, spiritually, sexually). ​ Misgendering: Pagbigay ng maling gender label sa tao. ​ Dead Name: Dating pangalan na hindi na ginagamit ng isang tao. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Panitikan ng Kababaihan Kalagayan ng Kababaihan ​ Noong pre-kolonyal, mataas ang katayuan (e.g., Babaylan). ​ Pagdating ng mga Kastila, naging limitado ang papel ng kababaihan (fokus sa bahay at pagsisilbi). Feminismo sa Panitikan ​ Tumutok sa pagbuwag ng patriarka, gender roles, at pagbibigay-laya sa babaeng manunulat. ​ Ang panitikan ng kababaihan ay nakatuon sa damdamin, relasyon, at sosyal na karanasan. Danas ng Babaeng Manunulat ​ Madalas ituring na "singaw ng panahon" ang paglitaw ng babaeng manunulat. ​ Tatlong henerasyon ng babaeng manunulat sa Pilipinas (e.g., Lualhati Bautista, Fanny Garcia). ​ Nakatuon sa tema ng identidad, pamilya, sekswalidad, at karahasan. ​ ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Panitikang Bakla at Lesbiyana Mga Tema ​ Kabataan at Pagkabata: Paghahanap ng sarili at pagtanggap sa identidad bilang LGBTQIA+. ​ Pagpupulis sa Sekswalidad: Pakikibaka sa heteronormativity. ​ Ugnayan sa Kababaihan: Relasyon ng mga batang bakla sa kababaihan bilang positibo. Lesbiyana at Bakla sa Kasaysayan ​ Unang Pride March noong 1994; marhinalisado ang lesbiyana kumpara sa bakla. ​ “Lesbiyana invisibility" sa kasaysayan at lipunan. Pagpapanatili ng Representasyon ​ Sinusuri ang "butch" at "femme" bilang taguri sa lesbiyanang ekspresyon. ​ Literary at academic movements para ipakita ang kasarian at sekswalidad sa mas positibong liwanag. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Hyeli Scemat Theos Megale