PILING-LARANGAN-HANDOUT.docx

**PILING LARANGAN HANDOUT** **Talumpati: Sining ng Pagsasalita sa Harap ng Madla** **I. Kahulugan ng Talumpati** - **Talumpati** -- Isang sining ng pagsasalita na ginagamit upang magpahayag ng ideya, manghikayat, magbigay ng impormasyon, o mang-aliw sa harap ng madla. - **Layunin...

**PILING LARANGAN HANDOUT** **Talumpati: Sining ng Pagsasalita sa Harap ng Madla** **I. Kahulugan ng Talumpati** - **Talumpati** -- Isang sining ng pagsasalita na ginagamit upang magpahayag ng ideya, manghikayat, magbigay ng impormasyon, o mang-aliw sa harap ng madla. - **Layunin**: Makapagbigay ng mensahe sa mga tagapakinig at magdulot ng emosyonal na tugon, pag-unawa, o aksyon. **II. Mga Uri ng Talumpati Batay sa Layunin** 1. **Talumpating Nagpapakilala** - Pambungad na talumpati na ipinakikilala ang isang tao o isang paksa. - *Halimbawa*: Talumpati sa mga seminar o okasyon sa paaralan. 2. **Talumpating Nagpapaliwanag** - Nagbibigay ng kaalaman tungkol sa isang paksa. - *Halimbawa*: Lektura sa akademiko o mga pormal na seminar. 3. **Talumpating Nanghihikayat** - Layunin nito ay hikayatin ang tagapakinig na tanggapin ang isang opinyon o kumilos batay sa ibinigay na impormasyon. - *Halimbawa*: Kampanya sa eleksyon o pagtatanggol ng adbokasiya. 4. **Talumpating Nang-aaliw** - Ginagamit upang magbigay kasiyahan o magdulot ng aliw sa mga tagapakinig. - *Halimbawa*: Mga pagbibiro sa mga kasalan o personal na mga okasyon. **III. Mga Uri ng Talumpati Batay sa Paghahanda** 1. **Isinaulong Talumpati** - Inihanda nang mabuti, isinulat, at isinasaulo bago bigkasin. - **Kalamangan**: Nabibigyan ng panahon upang mapaganda ang pagkakalahad. - **Halimbawa**: Talumpati sa pagtatapos o graduation speech. 2. **Talumpating Handa** (Prepared Speech) - Binigyan ng sapat na oras upang pag-aralan at planuhin. - **Kalamangan**: Maayos ang pagkapaliwanag at maingat na napili ang mga salita. - **Halimbawa**: Talumpati sa mga pormal na okasyon tulad ng pulong o kongreso. 3. **Talumpating Biglaan** (Impromptu) - Walang sapat na oras para maghanda; binibigkas nang diretso batay sa pangangailangan ng sitwasyon. - **Kalamangan**: Nagpapakita ng likas na talino at abilidad na mag-isip nang mabilis. - **Halimbawa**: Mga job interview o talumpati sa emergency na sitwasyon. 4. **Talumpating Extemporaneous** - May maikling panahon lamang para maghanda, kadalasan ay binibigkas nang may outline ngunit hindi isinasaulo. - **Kalamangan**: Natural ang daloy ng pananalita at may kontrol sa ideya. - **Halimbawa**: Mga question and answer portion sa panel discussions. **IV. Mga Bahagi ng Talumpati** 1. **Panimula** - Dito nakasalalay ang unang impresyon ng mga tagapakinig. Kinakailangang makahikayat upang makuha agad ang atensyon ng mga tagapakinig. - Mga Estratehiya sa Panimula: - Pagtanong - Pagbibigay ng kilalang kasabihan - Pagbukas ng mahalagang sitwasyon o balita 2. **Katawan** - Ang pinakapuso ng talumpati, kung saan tinatalakay ang mga pangunahing ideya o mga puntong nais iparating. - **Organisasyon ng Katawan**: - Lohikal na pagkakasunod-sunod - Paggamit ng mga halimbawa, datos, at ebidensya - Pagsuporta sa pangunahing ideya 3. **Kongklusyon** - Binubuod ang nilalaman ng talumpati at nagbibigay-diin sa mensahe. Kadalasang nagsisilbing "call to action" para sa mga tagapakinig. - **Pampasiglang Pagwawakas**: Dapat mag-iwan ng malalim na impresyon o isang mahalagang mensahe. **V. Mga Katangian ng Mabisang Talumpati** 1. **Malinaw na Layunin** - Dapat may tiyak na layunin ang talumpati, tulad ng magpaliwanag, manghikayat, o mang-aliw. 2. **Organisado** - Ang daloy ng talumpati ay lohikal, sunod-sunod, at madaling maunawaan. 3. **Tumpak na Nilalaman** - Gumamit ng mga tumpak at kapani-paniwalang impormasyon upang maging mabisa ang talumpati. 4. **Personal na Pag-uugnay** - Magandang magbigay ng personal na halimbawa o karanasan upang magamit ang emosyon ng tagapakinig. 5. **Bersatilidad sa Paghahatid** - Gamitin ang wastong boses, kumpas, at ekspresyon ng mukha upang mapalakas ang mensahe. **VI. Mga Gabay sa Paghahanda ng Talumpati** 1. **Alamin ang Iyong Tagapakinig** - Pag-aralan kung anong uri ng mga tao ang makikinig upang maiakma ang estilo ng pananalita. 2. **Pagsulat ng Outline** - Gumawa ng balangkas upang maging malinaw ang pagkakasunod-sunod ng mga ideya. 3. **Pagsanay sa Pagsasalita** - Praktisin ang tamang bilis, tono, at emosyonal na paghahatid ng mga linya. **Lakbay-Sanaysay: Pagsusulat ng Paglalakbay** **I. Ano ang Lakbay-Sanaysay?** - **Lakbay-Sanaysay** o **Travel Essay** ay isang uri ng sanaysay na naglalaman ng mga karanasan, pagmumuni-muni, at pananaw ng isang manunulat mula sa kanyang mga paglalakbay. - Layunin nito ang magbahagi ng natutunan mula sa isang lugar, kultura, tao, o karanasan habang naglalakbay. **II. Mga Katangian ng Lakbay-Sanaysay** 1. **Personal** -- Nagpapahayag ng personal na damdamin, reaksyon, at pananaw ng manunulat batay sa sariling karanasan. 2. **Deskriptibo** -- Nagbibigay ng malinaw na paglalarawan ng mga lugar, tao, at pangyayari na nasaksihan ng manunulat sa paglalakbay. 3. **Replektibo** -- Naglalaman ng pagmumuni-muni sa mga natutunan mula sa karanasan, kultura, o kaugalian ng mga lugar na binisita. 4. **Impormatibo** -- Bukod sa damdamin, nagbibigay rin ito ng impormasyon tungkol sa lugar na pinuntahan, kasama ang mga kasaysayan, tradisyon, at mga lokal na kaugalian. **III. Layunin ng Lakbay-Sanaysay** 1. **Pagdodokumento ng Paglalakbay** -- Isalaysay ang mga mahahalagang pangyayari sa paglalakbay na nagdala ng bagong kaalaman at karanasan. 2. **Pagbabahagi ng Kultura at Tradisyon** -- Ipakita ang mga natutunan tungkol sa iba't ibang kultura at kaugalian ng mga lugar na binisita. 3. **Pagsusuri at Pagmumuni-muni** -- Magbigay ng repleksyon at pagsusuri sa personal na epekto ng paglalakbay sa manunulat, at kung paano nito binago ang kanyang pananaw sa buhay. **IV. Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Lakbay-Sanaysay** 1. **Pagpili ng Paksa** -- Ang paksang napili ay dapat may malalim na personal na epekto sa manunulat. Maaari itong isang di-malilimutang karanasan, bagong natutunan, o kakaibang kultura. 2. **Pagiging Tapat** -- Isalaysay ang tunay na karanasan, kabilang na ang maganda at hindi magandang bahagi ng paglalakbay. 3. **Pagiging Detalyado** -- Gumamit ng masining na paglalarawan upang mabigyang-buhay ang mga karanasan. Ilarawan ang tanawin, amoy, tunog, at iba pang detalye na may kaugnayan sa paksa. 4. **Pagmumuni-muni** -- Huwag kalimutan ang repleksyon sa bawat karanasan. Anong mga aral ang natutunan mo mula sa paglalakbay? Ano ang mga bago mong natuklasan tungkol sa sarili mo? **V. Mga Hakbang sa Pagsulat ng Lakbay-Sanaysay** 1. **Paghahanda** - **Pagkilala sa Lugar** -- Magsaliksik tungkol sa lugar na bibisitahin, kasama ang kasaysayan, kultura, at lokal na mga kaugalian. - **Pagdodokumento** -- Kumuha ng mga larawan, tala, at mga impormasyon na makakatulong sa paglalahad ng kwento sa sanaysay. 2. **Pagsulat ng Introduksyon** - Gumamit ng kaakit-akit na pambungad upang agawin ang atensyon ng mga mambabasa. - Maaaring magkuwento ng isang personal na pangyayari o damdamin bago magsimula ang paglalakbay. 3. **Pagsulat ng Katawan** - Isa-isang ilahad ang mga mahalagang detalye ng paglalakbay: ang lugar, mga tao, at kultura. - Iugnay ang iyong mga karanasan sa mga natutunan o pananaw. 4. **Pagsulat ng Kongklusyon** - Ibuod ang mga pangunahing aral o natutunan mula sa paglalakbay. - Maaaring isama ang iyong mga plano sa hinaharap o ang epekto ng paglalakbay sa iyong buhay. **VI. Estruktura ng Lakbay-Sanaysay** 1. **Introduksyon** - Maikling paglalarawan ng lugar o paksa ng paglalakbay. - Pagbanggit ng layunin o personal na dahilan ng paglalakbay. 2. **Katawan** - Mga pangunahing bahagi ng sanaysay kung saan ilalahad ang mga detalye ng paglalakbay: - *Paglalarawan ng lugar* -- Anyo ng kapaligiran, tanawin, at mga gusali. - *Tao at kultura* -- Mga nakatagpong tao, kasanayan, at kaugalian. - *Mga aktibidad* -- Anong mga aktibidad o kaganapan ang naganap sa paglalakbay? 3. **Kongklusyon** - Repleksyon o mga natutunan mula sa karanasan. - Pagbabahagi ng mga plano o pagnanais na bumalik o magpatuloy sa paglalakbay. **Replektibong Sanaysay: Pagsusuri sa Sariling Karanasan** **I. Ano ang Replektibong Sanaysay?** - **Replektibong Sanaysay** o **Reflective Essay** ay isang uri ng sanaysay kung saan isinasaad ng manunulat ang kanyang sariling karanasan, kaisipan, at damdamin hinggil sa isang tiyak na pangyayari o paksa. - Karaniwan itong repleksyon sa mga natutunan at pagbabago sa sarili mula sa isang karanasan o sitwasyon. **II. Mga Katangian ng Replektibong Sanaysay** 1. **Personal at Subhektibo** -- Ibinabahagi ng manunulat ang kanyang sariling damdamin, karanasan, at pananaw sa isang tiyak na paksa. 2. **Analitiko at Kritikal** -- Hindi lamang ito paglalahad ng mga kaganapan, kundi isang pagsusuri sa kahalagahan ng karanasan at ang epekto nito sa sarili. 3. **Repleksyon sa Pagkatuto** -- Isa itong pagsusuri sa mga natutunan mula sa karanasan, maging ito man ay sa personal, akademiko, o propesyonal na aspeto. 4. **Organisado** -- Bagaman personal at replektibo, ang sanaysay ay may malinaw na istruktura at lohikal na daloy ng mga ideya. **III. Layunin ng Replektibong Sanaysay** 1. **Pagkilala sa Sarili** -- Makatutulong ito sa pag-unawa sa sarili, lalo na sa mga natutunan mula sa mga karanasan at kung paano ito nakaapekto sa personal na pag-unlad. 2. **Pagsusuri sa mga Karanasan** -- Nagbibigay ito ng pagkakataon na suriin at pag-isipan ang mga personal na karanasan upang matukoy ang mga natutunan. 3. **Pagbabahagi ng Aral** -- Ibinabahagi ng manunulat ang kanyang natutunan mula sa karanasan sa mga mambabasa, na maaaring makuha rin nila ang mga aral. **IV. Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Replektibong Sanaysay** 1. **Pumili ng Karanasan o Pangyayari** -- Pumili ng isang makabuluhang karanasan na may malaking epekto sa iyong buhay o nagbigay ng mahalagang aral. 2. **Ipakita ang mga Reaksyon at Emosyon** -- Hindi sapat ang simpleng paglalahad ng mga kaganapan. Dapat ilarawan ang naging epekto ng karanasan sa iyong damdamin at kaisipan. 3. **Pagmumuni-muni** -- Isama ang malalim na pagninilay sa karanasan. Ano ang iyong natutunan mula rito? Paano nito binago ang iyong pananaw o pag-uugali? 4. **Maging Organisado** -- Istruktura ang sanaysay nang may malinaw na simula, katawan, at wakas upang mas madaling maunawaan ng mambabasa ang iyong mga repleksyon. **V. Estruktura ng Replektibong Sanaysay** 1. **Introduksyon** - Bigyan ng konteksto ang karanasan o paksa ng sanaysay. - Maaaring magsimula sa isang maikling paglalarawan ng iyong karanasan o isang tanong na magpapaisip sa mga mambabasa. 2. **Katawan** - Ilarawan ang tiyak na karanasan o pangyayari. - Ibahagi ang iyong mga damdamin, reaksyon, at pagninilay tungkol sa karanasang ito. - Ipaliwanag kung ano ang iyong natutunan at paano mo ito nagamit sa iyong buhay. 3. **Kongklusyon** - Buod ng mga aral na iyong natutunan mula sa karanasan. - Maaari ring isama ang iyong plano o mga hakbang na gagawin upang mapaunlad pa ang sarili batay sa iyong mga natutunan. **VI. Mga Hakbang sa Pagsulat ng Replektibong Sanaysay** 1. **Paghahanda at Pagsusuri ng Karanasan** - Piliin ang karanasan o pangyayari na nais mong pagnilayan. - Alalahanin ang mga detalye, emosyon, at aral mula sa karanasang ito. 2. **Pagsulat ng Balangkas** - Gumawa ng balangkas ng iyong sanaysay upang magkaroon ng malinaw na daloy ang iyong mga ideya. 3. **Pagsulat ng Sanaysay** - Sundan ang balangkas at isulat ang bawat bahagi nang malinaw at may lalim. - Ibahagi ang iyong mga damdamin at reaksyon sa bawat bahagi ng karanasan. 4. **Pagmumuni-muni at Pagsusuri** - Maglaan ng sapat na oras upang pagnilayan ang epekto ng karanasan sa iyong pagkatao at pananaw sa buhay. 5. **Pag-edit at Pag-rebisa** - Balikan ang iyong sinulat at tiyakin na ito ay malinaw, lohikal, at naglalaman ng tamang gramatika. **Panukalang Proyekto: Gabay sa Pagsulat at Pagbuo** **I. Ano ang Panukalang Proyekto?** - **Panukalang Proyekto** o **Project Proposal** ay isang dokumento na naglalayong ilahad ang isang plano para sa isang proyekto. - Layunin nitong makahikayat ng suporta o pondo mula sa mga tao o organisasyon sa pamamagitan ng paglalahad ng layunin, proseso, at benepisyo ng proyekto. **II. Mga Bahagi ng Panukalang Proyekto** 1. **Pamagat ng Proyekto** - Dapat malinaw, maikli, at naglalarawan sa pangunahing layunin ng proyekto. 2. **Nagpadala ng Panukala** - Ipakilala ang nagpadala ng panukala, kasama ang pangalan ng grupo, organisasyon, o tao na responsable sa proyekto. 3. **Petsa** - Tukuyin ang eksaktong petsa ng pagpapasa ng panukalang proyekto. 4. **Panimula** - Ipakilala ang proyekto at bigyang konteksto ang dahilan kung bakit ito kailangang isagawa. - Ilahad ang kahalagahan ng proyekto sa mga taong tatanggap nito o sa komunidad. 5. **Layunin** - Ipakita ang mga pangunahing layunin ng proyekto. Ano ang nais maabot o solusyunan ng proyekto? Dapat ito'y tiyak, malinaw, at napapanahon. 6. **Pangunahing Suliranin** - Ilahad ang isyung tinatalakay ng proyekto. Ano ang problemang sinusubukang lutasin? Bakit mahalaga ito sa mga benepisyaryo? 7. **Plano ng Proyekto** - Dito nakapaloob ang mga hakbang na isasagawa para maisakatuparan ang proyekto. - Dapat malinaw ang pagkakasunod-sunod ng aktibidad mula simula hanggang sa pagtatapos ng proyekto. - Isama ang timeline ng bawat hakbang o aktibidad. 8. **Benepisyaryo ng Proyekto** - Tukuyin kung sino ang makikinabang mula sa proyekto. Maaari itong mga partikular na grupo, komunidad, o sektor. 9. **Budget o Pondo** - Ilahad ang kinakailangang pondo at ang breakdown ng gastusin para sa bawat bahagi ng proyekto. - Dapat transparent at makatotohanan ang pagkakabahagi ng budget. 10. **Tagal ng Proyekto** - Ilahad ang kabuuang tagal ng proyekto, mula sa pagsisimula hanggang sa pagtatapos. 11. **Pamamaraan ng Pagsusuri o Evaluation** - Ipaliwanag kung paano susukatin ang tagumpay ng proyekto. Anong mga sukatan o pamantayan ang gagamitin upang malaman kung naging matagumpay ang proyekto? **III. Layunin ng Panukalang Proyekto** 1. **Makalikom ng Pondo** -- Mahalaga ito upang makuha ang kinakailangang suporta pinansyal mula sa mga tagasuporta o ahensya. 2. **Makakuha ng Pahintulot o Suporta** -- Kadalasang ipinapasa ito upang makakuha ng permiso mula sa mga awtoridad o mga taong may kapangyarihan. 3. **Pagpapaliwanag ng Proyekto** -- Nagsisilbi rin itong paglilinaw sa mga detalye ng proyekto para sa mga kasangkot. 4. **Pagbubuo ng Plano** -- Isa itong detalyadong plano na magbibigay ng gabay sa pagpaplano, pagsasakatuparan, at pagtapos ng proyekto. **IV. Paghahanda sa Pagsulat ng Panukalang Proyekto** 1. **Pagkilala sa Suliranin** - Alamin kung ano ang problema o pangangailangan ng komunidad na tutugunan ng proyekto. - Suriin ang mga posibleng solusyon at piliin ang pinakanaaangkop. 2. **Pagkilala sa mga Benepisyaryo** - Kilalanin ang mga taong makikinabang sa proyekto at ang kanilang mga pangangailangan. - Magsaliksik tungkol sa kanilang sitwasyon upang masigurado na may epekto ang proyekto sa kanilang pamumuhay. 3. **Pagbuo ng Estratehiya at Plano** - Dapat malinaw ang iyong mga estratehiya at hakbang upang maisagawa ang proyekto. - Gumawa ng realistic na timeline at kalkulahin ang mga kinakailangang pondo. 4. **Pagsasaalang-alang ng Budget** - Siguraduhing saklaw ng budget ang lahat ng gastusin. - Planuhin ang mga paraan ng pagkuha ng pondo, mula sa mga donasyon, grant, o iba pang mapagkukunan. **V. Tips sa Epektibong Pagsulat ng Panukalang Proyekto** 1. **Maging Organisado at Lohikal** -- Sundin ang tamang pagkakasunod ng mga bahagi ng panukala. Dapat malinaw at madaling sundan ng mambabasa. 2. **Maging Konkretong sa Layunin** -- Ipakita ang tiyak na layunin ng proyekto at kung paano ito makatutulong sa mga benepisyaryo. 3. **Ipakita ang Impact ng Proyekto** -- Bigyang-diin kung paano mababago ng proyekto ang buhay ng mga benepisyaryo. Anong mga problema ang matutugunan nito? 4. **Gumamit ng Simple at Malinaw na Wika** -- Huwag gumamit ng masyadong teknikal na salita. Dapat ay malinaw at madaling maunawaan ng target na mambabasa. 5. **Magsama ng Visuals o Graphs** -- Kung posible, magsama ng mga charts, graphs, o visual aids para ipakita ang budget, timeline, o epekto ng proyekto. **VI. Halimbawa ng Paksa para sa Panukalang Proyekto** 1. **Proyektong Pagsasanay sa Paggawa ng Handicrafts para sa mga Kababaihan sa Komunidad** 2. **Environmental Clean-Up Drive at Tree Planting Activity** 3. **Seminar sa Mental Health Awareness para sa mga Kabataan** 4. **Pagtatayo ng Community Garden para sa Luntiang Pamayanan** 5. **Scholarship Program para sa Mga Mag-aaral mula sa Mahihirap na Pamilya** **VII. Estruktura ng Panukalang Proyekto** 1. **Pamagat ng Proyekto** 2. **Panimula at Layunin** 3. **Suliranin at Background** 4. **Plano at Estratehiya** 5. **Benepisyaryo** 6. **Budget o Pondo** 7. **Timeline o Tagal ng Proyekto** 8. **Pagsusuri ng Tagumpay o Evaluation** **Konklusyon** Ang **Panukalang Proyekto** ay isang mahalagang kasangkapan upang maipakita ang kahalagahan at pagiging posible ng isang proyekto. Sa pamamagitan ng mahusay na pagsulat at detalyadong paglalahad, nagiging daan ito upang makakuha ng suporta at pondo mula sa iba't ibang sektor. **Katitikan ng Pulong: Gabay sa Pagsulat at Pagbuo** **I. Ano ang Katitikan ng Pulong?** - Ang **Katitikan ng Pulong** (Minutes of the Meeting) ay isang opisyal na tala ng mga mahahalagang pinag-usapan at napagdesisyunan sa isang pulong. - Isinusulat ito upang magkaroon ng malinaw at detalyadong record na maaaring balikan ng mga dumalo at iba pang kasapi ng organisasyon. - Tumutulong ito sa pagsubaybay ng mga aksyon, responsibilidad, at mga napagkasunduang hakbangin. **II. Mga Bahagi ng Katitikan ng Pulong** 1. **Pamagat ng Pulong** - Pangalan o pamagat ng pulong, komite, o organisasyong nagdaos ng pagpupulong. 2. **Petsa at Oras ng Pulong** - Itala ang eksaktong petsa at oras kung kailan naganap ang pulong. 3. **Lokasyon ng Pulong** - Ilarawan ang lugar kung saan isinagawa ang pagpupulong (pisikal o online). 4. **Mga Dumalo** - Ilista ang mga pangalan ng lahat ng dumalo sa pulong, kabilang ang mga may tungkulin o posisyon. - Tukuyin din ang mga hindi nakadalo (absent), kung kinakailangan. 5. **Agenda ng Pulong** - Ilahad ang mga paksa o isyung tinalakay sa pulong, ayon sa pagkakasunod-sunod ng agenda. 6. **Mga Usaping Tinalakay** - Isulat ang bawat paksa o usaping napag-usapan. - Ilarawan nang maikli at malinaw ang mga naging talakayan at opinyon ng mga kalahok. - Isama ang mga suhestiyon, pagwawasto, o rekomendasyon. 7. **Mga Napagkasunduan** - Itala ang mga desisyon, resolusyon, o aksyong napagkasunduan ng grupo. - Siguraduhing malinaw kung sino ang responsible para sa bawat gawain o aksyon. 8. **Petsa ng Susunod na Pulong** - Tukuyin kung kailan gaganapin ang susunod na pulong (kung napag-usapan). 9. **Pangwakas na Mensahe** - Minsan, naglalaman ito ng pagtatapos na mensahe mula sa namumuno o summary ng mahalagang takeaway mula sa pulong. 10. **Lagda ng Tagapagsulat ng Katitikan** - Dapat lagdaan ng taong nagsulat ng katitikan (secretary o appointed person) upang maging pormal ang tala. **III. Layunin ng Katitikan ng Pulong** 1. **Record Keeping** -- Upang maitala ang lahat ng detalye at desisyon mula sa pulong. 2. **Pagsubaybay sa mga Aksyon** -- Nagsisilbing gabay para matutukan ang mga itinakdang gawain at responsibilidad ng mga miyembro. 3. **Pagsusuri at Ebalwasyon** -- Magagamit upang suriin ang progreso ng mga napagkasunduang aksyon mula sa mga nakaraang pulong. 4. **Legal na Batayan** -- Nagsisilbing opisyal at pormal na dokumento na maaaring gamitin sa mga legal na sitwasyon o mga opisyal na transaksyon. **IV. Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Katitikan ng Pulong** 1. **Maging Obhetibo** -- Iwasan ang paglalagay ng personal na opinyon. Tiyaking ang lahat ng isusulat ay ayon sa aktwal na napag-usapan. 2. **Kumpleto at Malinaw** -- Dapat malinaw at detalyado ang bawat bahagi ng katitikan, ngunit iwasan ang sobrang haba o labis na detalye. 3. **Iwasan ang Paglihis sa Usapan** -- Tiyakin na ang mga tinalakay ay naaayon sa agenda ng pulong. 4. **Mag-focus sa Mahahalagang Punto** -- Itala lamang ang mga mahahalagang talakayan at desisyon. Hindi kinakailangan isulat ang bawat sinabi ng mga kalahok. **V. Halimbawa ng Estruktura ng Katitikan ng Pulong** **Pamagat ng Pulong:**\ Pulong ng Mga Opisyal ng Samahan ng Kabataan **Petsa at Oras:**\ Setyembre 30, 2024, 2:00 PM **Lokasyon:**\ Barangay Hall, Silid 101 **Mga Dumalo:**\ Juan Dela Cruz, Maria Santos, Jose Ramirez, atbp. **Agenda ng Pulong:** 1. Pag-apruba sa nakaraang katitikan ng pulong 2. Plano para sa Outreach Program 3. Iba pang usapin **Mga Usaping Tinalakay:** 1. **Pag-apruba sa nakaraang katitikan:** Ang katitikan ng pulong noong Setyembre 15, 2024, ay inaprubahan. 2. **Plano para sa Outreach Program:** Napagkasunduang idaos ang outreach program sa Oktubre 10, 2024, sa Sitio Maligaya. Si Juan Dela Cruz ang mangunguna sa paghahanda. 3. **Iba pang usapin:** Napag-usapan din ang posibilidad ng pagbuo ng fundraising event. **Mga Napagkasunduan:** - Si Maria Santos ay inatasang makipag-ugnayan sa mga sponsor para sa outreach program. - Ang susunod na pulong ay sa Oktubre 5, 2024, upang talakayin ang final na plano para sa event. **Lagda ng Tagapagsulat:**\ Juan Dela Cruz, Kalihim **VI. Tips para sa Mabisang Katitikan ng Pulong** 1. **Makinig nang Mabuti** -- Tiyakin na naiintindihan ang bawat usapin at maging alerto sa mga detalye. 2. **Gumamit ng Maikling Pahayag** -- Sumulat nang diretso sa punto, iwasan ang mahahabang paliwanag. 3. **Itala Agad** -- Maglaan ng oras kaagad pagkatapos ng pulong upang maisulat ang katitikan habang sariwa pa ang mga napag-usapan. 4. **Siguruhing Napagkasunduan** -- Kapag may desisyon, tiyaking lahat ng kalahok ay sang-ayon sa pagkakasulat nito sa katitikan. **VII. Halimbawang Paksa para sa Pulong** 1. Pagpaplano ng Aktibidad para sa Community Outreach 2. Organisasyon ng Fundraising Event 3. Quarterly Review ng Performance ng Samahan 4. Talakayan Hinggil sa Bagong Proyekto ng Komunidad 5. Update sa mga Ipinapatupad na Programa ng Organisasyon