Wettelijk erfrecht PDF

# Erfrecht ## Universteit Gent - Faculteit Economie en Bedrijfskunde ### 1. Erfrecht, Huwelijksvermogensrecht, Schenk- en Erfbelasting - 1 september 2018: Hervorming - Wettelijk erfrecht - Huwelijksvermogensrecht - Erfbelasting - 1 juli 2021 - Vriendenerfenis - Afschaffing d...

# Erfrecht ## Universteit Gent - Faculteit Economie en Bedrijfskunde ### 1. Erfrecht, Huwelijksvermogensrecht, Schenk- en Erfbelasting - 1 september 2018: Hervorming - Wettelijk erfrecht - Huwelijksvermogensrecht - Erfbelasting - 1 juli 2021 - Vriendenerfenis - Afschaffing duolegaat - Schenkingen en legaten aan een goed doel: 0% - 1 januari 2024 - Wijzigingen Brussel - Toekomst: Wijzigingen successierechten/erfbelasting ### 2. Hervorming wettelijk erfrecht - Wet van 31 juli 2017 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek wat de erfenissen en de giften betreft en tot wijziging van diverse andere bepalingen ter zake - Van kracht vanaf 1 september 2018 - Nalatenschappen die openvallen vanaf 1 september 2018 - Krachtlijnen - Meer vrijheid - Erfovereenkomsten bij leven - Vereenvoudiging - Tegemoet komen aan de actuele noden van onze maatschappij - Successieplanning 'op maat' uitwerken - Principe blijft: Doet u niets dan geldt wettelijk erfrecht ### 3. Wettelijk erfrecht beantwoordt niet aan de wensen van vandaag - Nieuw samengestelde gezinnen - Stiefkinderen = pluskinderen - Halfbroers, halfzussen - Wettelijk samenwonenden - Feitelijk samenwonenden - LAT-relaties - Pleeggezinnen - Singles - Cohousing ### 4. Successieplanning - Bescherming inbouwen: Aan de hand van financiële technieken op een legale manier de successierechten beperken - Reden: successierechten in België kunnen erg hoog oplopen - Niet eenmalig: Successieplanning moet op regelmatige basis geëvalueerd en bijgestuurd worden - Kan veranderen onder invloed van: - Financiële situatie - Familiale situatie ### 5. Factoren die een rol spelen - Termijn: Wat als ik morgen overlijd of nog jaren in leven blijf? - Twee luiken: - Burgerrechterlijk luik: Wie wil ik beschermen? Partner? Kinderen? ... - Fiscaal luik: Belastingdruk meten en beperken - Steeds afhankelijk van de gezinssituatie: Van kinderloze vrijgezel tot ... nieuw samengesteld gezin met kinderen uit vorige huwelijken en relaties ### 6. Vier stappen voor een complete successieplanning - Wat is mijn vermogen? - Waaruit zal mijn nalatenschap bestaan? - Waarvan ben ik eigenaar? - Huwelijkscontract nakijken - Wie zijn mijn erfgenamen? - Testament, wettelijk erfrecht - Reservataire erfgenamen - Successierechten/erfbelasting - Hoeveel zullen zij moeten betalen? - Is het wel nodig om aan successieplanning te doen? - Dan pas plannen: - Huwelijkscontract - Testament - Schenking - Levensverzekering - Beding van aanwas ### 7. Successieplanning is actueel onderwerp - Dematerialisatie - EBA en EBAbis... 2017 - Europese spaarregels - Informatie-uitwisseling - Antiwitwaswetgeving (wet 18/01/2010) - Antimisbruikbepaling 2012 (2015: VCF) - VLABEL-standpunten - Wijziging erfrecht, huwelijksvermogensrecht, erfbelasting ### 8. Antimisbruikbepaling - Oude bepaling: Fiscus kon belastingbesparende verrichtingen slechts verwerpen als men daarvoor "een andere juridische kwalificatie in de plaats stelde met gelijkaardige niet-fiscale juridische gevolgen" - Aangepaste bepaling: - Fiscus moet bewijzen dat rechtshandelingen een nadelige fiscale bepaling ontwijken of een voordelige bepaling gebruiken, tegen de doelstelling van de bepaling in - Verdediging: aantonen van minstens één niet-fiscaal motief - Bij gebrek aan rechtspraak is de concrete invulling nog onduidelijk ### 9. Aangepaste antimisbruikbepaling vanaf aanslagjaar 2013 (inkomsten 2012) - Artikel 344 par. 1 WIB (Programmawet 29/03/12) - Sinds 01/06/2012 ook voor registratie- en successierechten - Art. 18 § 2 W.Reg en art. 106 tweede lid W.Succ. - Constructies die louter worden opgezet om belastingen te ontwijken of belastingvoordelen te genieten, zonder dat er andere motieven worden aangetoond, kunnen worden verworpen ### 10. VCF - Artikel 3.17.0.0.2 van de Vlaamse Codex Fiscaliteit (gewijzigd door het decreet van 19 december 2014) voorziet in een antimisbruikbepaling voor alle Vlaamse belastingen opgenomen in de VCF, met ingang van 1 januari 2015. ### 11. Wettelijk erfrecht - Erfenis - Successie rechten/erfbelasting - Testament - Schenking - Levensverzekering - Overdracht familiebedrijf ### 12. Het erfrecht - Het erfrecht is het geheel van regels dat bepaalt wie wat erft ingevolge een overlijden indien de erflater (= overledene) niets op voorhand geregeld heeft. - Is er bijvoorbeeld een testament dan heeft de regeling die daarin is voorzien voorrang op de wettelijke regeling (uitz. reservataire erfgenamen) ### 13. De erfenissen - De erfenissen komen toe ***aan de kinderen en afstammelingen van de overledene, aan zijn noch uit de echt noch van tafel en bed gescheiden echtgenoot, aan zijn bloedverwanten in de opgaande lijn, aan zijn bloedverwanten in de zijlijn en aan zijn wettelijk samenwonende binnen de grenzen van de rechten die hem zijn toegekend***, in de orde en overeenkomstig de regels die hierna worden bepaald (art. 731 BW). ### 14. Principes - Enkel echtgeno(o)t(e), wettelijk samenwonende partner en bloedverwanten - Het volstaat verwekt te zijn op ogenblik van overlijden - Niet onwaardig zijn te erven ### 15. Onwaardig zijn - Om te kunnen erven mag men niet onwaardig zijn tegenover de erflater (art. 727 BW) - Gerechtelijke veroordeling wegens doodslag of poging daartoe gepleegd op de erflater: 'de bloedige hand erft niet' - Een lasterlijk geoordeelde beschuldiging ten laste van de erflater van een feit waarop levenslange opsluiting of hechtenis is gesteld - Verzuim van aangifte door een meerderjarige erfgenaam van een doodslag gepleegd op de erflater - Ouders die uit het ouderlijk gezag worden ontzet - De langstlevende echtgenoot wordt van de erfenis uitgesloten bij (1) ontzetting uit het ouderlijke gezag over de kinderen geboren uit het huwelijk met de overledene en (2) uitsluiting of ontzetting uit de voogdij over die kinderen wegens kennelijk wangedrag - Wet 11/01/2013 (inwerkingtreding 21/01/2013) - Daden die de dood tot gevolg hebben - Gezinsgeweld - Mededader ### 16. Nalatenschap - De nalatenschap gaat naar de wettelijke erfgenamen volgens vier principes - Lijn van bloedverwantschap - Orde van bloedverwantschap - Graad van bloedverwantschap - Plaatsvervulling en kloving ### 17. Lijn van verwantschap - Rechte lijn - Opgaande - Neerdalende - Zijlijn - Bevoorrechte (broer/zus + kinderen) - Gewone (oom/tante + kinderen en grootoom/groottante) ### 18. Rechte lijn - Overgrootouders - Grootouders - Ouders - Erflater - Kinderen - Kleinkinderen - Achterkleinkinderen ### 19. Zijlijn - Overgrootvader - Overgrootmoeder - Grootooms & Groottantes - Grootvader - Grootmoeder - Ooms & Tantes - Vader - Moeder - Neven & Nichten - Broers & zusters - Erflater - Kinderen ### 20. Orde van bloedverwantschap - De vererving in België gebeurt volgens het systeem van de orden: Als er erfgenamen zijn in de eerste orde, erven de leden van de volgende orden niets... - Hogere orde sluit de lagere steeds uit - Een 'orde' is een groep van erfgenamen die dezelfde aard van bloedverwantschap (afstamming) deelt ### 21. Regel van orde - Wettelijke rangschikking van wie eerst in aanmerking komt om te erven - Verdeelt erfgenamen in vier groepen - Geen onderscheid tussen kinderen geboren binnen/buiten huwelijk - Adoptiekinderen (gewone en volle adoptie) ### 22. Vier orden van bloedverwantschap - De eerste (of hoogste) orde: afstammelingen (kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen) - De tweede orde: Ouders (als er nog broers/zussen zijn) samen met de broers/zussen (ook halfbroers/zussen) en hun eventuele nakomelingen - De derde orde: Bloedverwanten in opgaande lijn (de ouders als er geen broers/zussen zijn of hun nakomelingen, de grootouders, de overgrootouders) - De vierde orde: Bloedverwanten in de zijlijn (behalve broers/zussen en hun eventuele nakomelingen) (ooms, tantes, neven en nichten, grootooms, groottantes) ### 23. Vier orden van bloedverwantschap - Zijn er geen erfgenamen in de 1e orde, wordt de nalatenschap verdeeld onder de erfgenamen in de tweede orde. - Elke ouder die nog in leven is erft 1/4 van de nalatenschap. - De rest wordt evenredig verdeeld onder broers en zussen (ook eventuele halfbroers of halfzussen) ### 24. Voorbeeld: Ivo overlijdt - Vader Martin & Moeder Martine - Ivo, Inge, Ilse, Irma ### 25. Graad van bloedverwantschap - Binnen een orde speelt de graad van bloedverwantschap een beslissende rol - Graad = afstand tussen verschillende familieleden - Elke generatie die bloedverwanten van elkaar scheidt telt voor één graad - De erfgenaam die binnen een orde het dichtst in graad bij de overledene staat gaat erven ### 26. Graad van bloedverwantschap - Graad = optelling van het aantal generaties tussen de overledene en zijn bloedverwant - Als overledene en bloedverwant niet rechtstreeks van elkaar afstammen: terug naar de gemeenschappelijke stamouder - Alleen diegenen die dichtst bij de overledene staan erven ### 27. Graad van bloedverwantschap - Overgrootouders: 3e graad - Grootouders: 2e graad - Ouders: 1e graad - Erflater - Kinderen: 1e graad - Kleinkinderen: 2e graad - Achterkleinkinderen: 3e graad - Grootoom & Groottante: 4e graad - Oom & Tante: 3e graad - Neef & Nicht: 4e graad - Broer & Zus: 2e graad ### 28. Plaatsvervulling - Van toepassing als een persoon die zou geërfd hebben, overleden is - Zijn plaats wordt ingenomen door zijn bloedverwanten - Alleen voor afstammelingen van de kinderen, broers/zussen, ooms/tantes van de erflater - Zij komen bij staken en niet hoofdelijk tot de nalatenschap - Plaatsvervulling heeft voor de afstammelingen plaats tot in het oneindige ### 29. Plaatsvervulling: Voorbeeld - Erflater: Kind 1 †, Kind 2, Kind 3 - Kleinkind 1, Kleinkind 2 ### 30. Kloving - Als overledene geen echtgeno(o)t(e), wettelijk samenwonende partner afstammelingen en geen broers en zusters nalaat of hun afstammelingen - Nalatenschap wordt opgesplitst in twee helften - Kloving vindt dus enkel in de opgaande lijn en in de zijlijn plaats ### 31. Kloving - Ene helft komt toe aan de bloedverwanten via vader (vaderlijke lijn) en de andere helft aan de bloedverwanten via moeder (moederlijke lijn) - Als er geen erfgenamen zijn in de ene lijn, zal hun deel geërfd worden door de erfgenamen in de andere lijn - Voorrangregels van orde en graad worden binnen elke lijn toegepast ### 32. Vb. (Kloving) - 1/2 vaderlijke lijn - Over-grootvader † - Over-grootmoeder † - Grootooms & Groottantes - Grootvader † - Ooms & Tantes - Vader † - Neven en Nichten - Erflater - 1/2 moederlijke lijn - Over-grootvader † - Over-grootmoeder † - Grootooms & Groottantes - Grootvader † - Grootmoeder † - Moeder † ### 33. Kloving bij nieuw samengestelde gezinnen - Volle broers/zussen erven in beide takken - Halfbroers/halfzussen erven in één tak ### 34. Kloving bij nieuw samengestelde gezinnen - Voorbeeld: Geen langstlevende partner, geen kinderen, geen ouders - Eén volle broer + één halfzus langs moederszijde - Kloving - 1/2 vaderszijde → gaat naar de volle broer - 1/2 moederszijde → wordt verdeeld - Resultaat - Volle broer: 1/4 - Halfzus: 1/4 - Erfdeel volle broer: 3/4 - Erfdeel halfzus: 1/4 ### 35. Wie erft wat als...? - ... de erflater GEHUWD is - ... de erflater ONGEHUWD is ### 36. Huwelijkspartner - Langstlevende echtgeno(o)t(e) heeft gewaarborgd erfrecht (sinds 14/05/1981) - Is steeds mede-erfgenaam - Voorwaarden: - Niet ontzet uit ouderlijke macht of voogdij van gemeenschappelijke kinderen - Huwelijk niet ontbonden door echtscheiding (datum vonnis is bepalend) - Tijdens de echtscheidingsprocedure bevat de regelingsakte een beding dat de onderlinge erf-afspraken regelt - Niet gescheiden van tafel en bed - Niet onwaardig te erven ### 37. Huwelijkspartner - Indien er ook nakomelingen zijn - Langstlevende echtgenoot krijgt vruchtgebruik over de gehele nalatenschap - Nakomelingen krijgen blote eigendom - Zowel voor roerende als onroerende goederen - De waarde van het vruchtgebruik is afhankelijk van de leeftijd van de vruchtgebruiker - Belangrijk in het kader van de eventueel verschuldigde successierechten/erfbelasting ### 38. Huwelijkspartner - Indien er geen nakomelingen zijn - Indien er nog andere erfgenamen zijn tot de derde orde - Langstlevende ontvangt in volle eigendom het aandeel van de overlevende in het gemeenschappelijk vermogen + het vruchtgebruik van de eigen goederen van de overledene - De erfgenamen tot de derde orde krijgen de blote eigendom van de eigen goederen - Indien geen erfgenamen tot de derde orde - De langstlevende partner krijgt de volle eigendom van de erfenis ### 39. Erfdeel langstlevende - Erfdeel andere erfgenamen 1. **Andere erfgenamen zijn kinderen of kleinkinderen** - **Erfdeel langstlevende**: Vruchtgebruik van de volledige nalatenschap van zijn/haar echtgenoot - **Erfdeel andere erfgenamen**: Blote eigendom van de volledige nalatenschap van de overledene 2. **Andere erfgenamen zijn geen afstammelingen, maar erfgenamen tot de derde orde** - **Erfdeel langstlevende**: Volle eigendom van het gemeenschappelijk vermogen + vruchtgebruik van de eigen goederen van zijn/haar echtgenoot - **Erfdeel andere erfgenamen**: Blote eigendom van de eigen goederen van de overledene 3. **Er zijn geen andere erfgenamen tot de derde orde** - **Erfdeel langstlevende**: Volle eigendom van de volledige nalatenschap van zijn/haar echtgenoot - **Erfdeel andere erfgenamen**: Blote eigendom van de eigen goederen van de overledene ### 40. Voorbeeld indien erfgenamen tot de derde orde - Thomas overlijdt, hij laat zijn echtgenote Sonja na + vader, broer en zus - Sonja erft in volle eigendom het aandeel van Thomas in de gemeenschap + vruchtgebruik van alle goederen die Thomas eigen zijn. - Vader erft 1/4 van de eigen goederen van Thomas in blote eigendom. - Broer en zus erven de overige 3/4 in blote eigendom of elk 3/8. * 2e orde: 1/2 naar ouders en 1/2 naar broers en zussen, bij overlijden van één van de ouders gaat dat deel naar de broers en zussen ### 41. - Erft ½ blote eigendom eigen goederen erflater - Vader - Moeder † - Broer: Erft 3/8 blote eigendom eigen goederen erflater - Erflater - Echtgenote: Erft - Volle eigendom gemeenschap - Vruchtgebruik eigen goederen erflater - Zus: Erft 3/8 blote eigendom eigen goederen erflater ### 42. Vruchtgebruik en blote eigendom - Volle eigendom = vruchtgebruik + blote eigendom - Blote eigendom: men is eigenaar van het goed maar iemand anders (= vruchtgebruiker) mag het goed gebruiken en heeft er de inkomsten van - Blote eigenaars worden volle eigenaars als de vruchtgebruiker overlijdt - Dit wordt dan niet beschouwd als een erfenis, dus geen successierechten/erfbelasting ### 43. Het vruchtgebruik eindigt... - door het overlijden van de LLE - bij onwaardigheid van de LLE - door omzetting van het vruchtgebruik - in volle eigendom: de LLE staat VG af op bepaalde goederen in ruil voor BE op andere goederen (ev. mits opleg) - in geld: het VG op erfgoederen wordt vervangen door een som geld (berekend op grond van een barema) - in een rente: het VG wordt omgezet in een gewaarborgde en geïndexeerde rente ### 44. Omzetting van vruchtgebruik - Vruchtgebruik kan omgezet worden in volle eigendom. - Waarde van het vruchtgebruik wordt bepaald in functie van - Verkoopwaarde van de goederen. - Leeftijd van de vruchtgebruiker. - Omzettingstabel is bepaald bij wet - Van belang in functie van de te betalen successierechten - Bescherming van de langstlevende echtgeno(o)t(e) wanneer het gaat om de gezinswoning en het huisraad (toestemming) - Bij de feitelijke omzetting kan men rekening houden met andere percentages, o.m. op basis van de werkelijke levensverwachting van de gebruiker ### 45. Waardering vruchtgebruik en omzetting in volle eigendom 1. **Waardering vruchtgebruik voor berekening erfbelasting = tabel 1** 2. **Omzetting in volle eigendom:** - (1) mits akkoord van de partijen, volgens 'tabel 1' - (2) of 'werkelijke' waarde op de dag van de omzetting - (3) of, indien geen akkoord: volgens jaarlijks in Belgisch Staatsblad gepubliceerde tabel (= tabel 2) (= berekend op basis 'levensverwachting' vruchtgebruiker én op basis gemiddelde rentevoet over laatste 2 jaar van lineaire obligaties met looptijd = levensverwachting vruchtgebruiker) **Opmerking:** Kan wel kloppen voor vruchtgebruik op roerende beleggingen, zoals obligaties, maar is zware onderwaardering in het geval van vruchtgebruik op onroerende goederen. Hoe dan ook, enorm verschil met de 'waarde' voor berekening erfbelasting ### 46. Tabel 1: Omzettingstabel berekening successierecht | Leeftijd Vruchtgebruik in % | Coëff. | Naakte eigendom | |---|---|---| | < 20j. | 72% | 28% | | tussen 20-30j. | 68% | 32% | | 30 en 40 j. | 64% | 36% | | 40 en 50 j. | 56% | 44% | | 50 en 55 j. | 52% | 48% | | 55 en 60 j. | 44% | 56% | | 60 en 65 j. | 38% | 62% | | 65 en 70 j. | 32% | 68% | | 70 en 75 j. | 24% | 76% | | 75 en 80 j. | 16% | 84% | | > 80 j. | 8% | 92% | ### 47. Tabel 2: Tabel feitelijke omzetting indien geen akkoord | Leeftijd vruchtgebruiker | Vruchtgebruik in % volle eigendom (mannen) | Vruchtgebruik in % volle eigendom (vrouwen) | |---|---|---| | 20 j. | 49,05 | 50,01 | | 30 j. | 43,08 | 44,32 | | 40 j. | 36,43 | 38,02 | | 50 j. | 29,18 | 31,18 | | 55 j. | 25,45 | 27,64 | | 60 j.| 21,77 | 24,04 | | 65 j. | 18,14 | 20,39 | | 70 j. | 14,58 | 16,69 | | 75 j. | 11,18 | 13,01 | | 80 j. | 8,10 | 9,53 | | 85 j. | 5,55 | 6,55 | | 90 j. | 3,71 | 4,32 | | 95 j. | 2,52 | 2,83 | | 100 j. | 1,73 | 1,87 | ### 48. Voorbeeld: - Man en vrouw zijn gehuwd zonder huwelijkscontract - 2 kinderen - Man overlijdt en vrouw is 51 jaar - Spaarrekening op naam van echtgenoten: saldo € 250 000. - Eigen goed (bouwgrond) Man = € 50 000 - Wie erft wat? ### 49. Voorbeeld - Berekening nalatenschap echtgenoot: - 1/2 spaarrekening = 1/2 van € 250 000 = € 125 000 - + eigen goed man = € 50 000 - => nalatenschap = € 175 000 ### 50. Voorbeeld - Wat erft de langstlevende echtgenote? - Het vruchtgebruik op de nalatenschap, zijnde 52% van € 175 000 = € 91 000 - Wat erven de twee kinderen? - De blote eigendom op de nalatenschap, zijnde 48% van € 175 000 = € 84 000 dus elk € 42 000 ### 51. Vruchtgebruik en blote eigendom: techniek van gesplitste aankoop - Voorbeeld: De ouders kopen het vruchtgebruik van een woning zodat zij er heel hun leven het genot van hebben; het kind koopt de naakte eigendom - Geld moet van rekening van het kind komen - Geld kan eventueel geschonken worden door de ouders - Bij overlijden van de ouders krijgt het kind de volle eigendom, zonder dat er successierechten/erfbelasting moeten worden betaald ### 52. Huwelijkscontract - Via het huwelijkscontract kunnen gehuwden afwijken van het wettelijk erfrecht - Voorbeeld: toewijzing van het gemeenschappelijk vermogen bij overlijden - Huwelijksvermogensrecht heeft voorrang op het wettelijk erfrecht ### 53. Huwelijkscontract - Notariële akte waarin de toekomstige echtgenoten: - Hun huwelijksvermogensstelsel vermelden - Het eigendomsrecht van bepaalde goederen bewijzen - Bepalen of goederen al dan niet in de nalatenschap terechtkomen - Financiële zaken op voorhand regelen ### 54. Huwelijksvermogensstelsels - "Geheel van regels die de onderlinge vermogenstoestand van de echtgenoten bepaalt" - Oorspronkelijk drie standaardvormen - Scheiding van goederen met gemeenschap van aanwinsten (wettelijk stelsel) - Scheiding van goederen - Algehele gemeenschap - De partners kunnen deze vormen vrij invullen op basis van hun persoonlijke situatie - Vermogensverdeling is van belang bij: - Overlijden - waaruit bestaat de nalatenschap - Echtscheiding - Bewijs ten opzichte van schuldeisers ### 55. Huwelijksvermogensstelsels - Scheiding van goederen met gemeenschap van aanwinsten - = Wettelijk stelsel (art. 1398 tot 1450 BW) - Van toepassing indien: - Er geen specifieke afspraken gemaakt zijn. - Er via een huwelijkscontract voor dit stelsel gekozen wordt. - Drie vermogens - Eigen vermogen partner A - Eigen vermogen partner B - Gemeenschappelijk vermogen A en B - Alle aanwezige roerende en onroerende goederen worden verdeeld onder deze drie vermogens ### 56. Huwelijksvermogensstelsels - Scheiding van goederen met gemeenschap van aanwinsten - Eigen vermogen - Actief - Alle eigendommen van één partner van vóór het huwelijk - Alle eigendommen die tijdens het huwelijk, via erfenis of schenking aan één partner toegekend worden - Goederen gekocht met eigen gelden van één partner - Persoonlijke voorwerpen - Meerwaarden op eigen goederen - Passief - Alle tegenoverstaande eigen schulden. - Eigen schulden kunnen verhaald worden op het eigen vermogen. - Vanuit het eigen vermogen kan een inbreng gebeuren in de gemeenschap. ### 57. Huwelijksvermogensstelsels - Scheiding van goederen met gemeenschap van aanwinsten - Gemeenschappelijk vermogen - Actief - Alle beroeps- en andere inkomsten van de echtgenoten tijdens het huwelijk. - Inkomsten op eigen goederen - Goederen waarvan de eigendom niet bewezen kan worden - Passief - Alle tegenoverstaande gemeenschappelijke schulden. - Alle schulden aangegaan door één van de echtgenoten in het belang van het gemeenschappelijk vermogen of voor de huishouding of opvoeding van de kinderen - Gemeenschappelijke schulden kunnen verhaald worden op het gemeenschappelijk vermogen ### 58. Huwelijksvermogensstelsels - Scheiding van goederen met gemeenschap van aanwinsten - Bij overlijden: gemeenschappelijk vermogen wordt in twee gesplitst. - 1/2 gemeenschappelijk vermogen gaat naar de langstlevende echtgeno(o)t(e), valt **niet** in de nalatenschap - 1/2 gemeenschappelijk vermogen valt in de nalatenschap > erfgenamen - Eigen vermogen A, Gemeenschapppelijk vermogen, Eigen vermogen B, De nalatenschap ### 59. Huwelijksvermogensstelsels - Scheiding van goederen (art. 1466 tot 1469 BW) - Geen sprake van gemeenschap van aanwinsten - Twee vermogens - Eigen vermogen van A - Eigen vermogen van B - Gemeenschappelijke goederen (zonder bewijs van eigenaar) behoren volgens wettelijk vermoeden in onverdeeldheid toe aan de beide echtgenoten. - Iedere echtgenoot 50% tenzij anders overeengekomen - Te verdelen bij beëindiging - Inkomsten blijven bij de partner die ze verworven heeft ### 60. Huwelijksvermogensstelsels - Scheiding van goederen - Bij overlijden - Onverdeeldheid wordt in twee gesplitst - Elke partner behoud zijn eigen vermogen - Eigen vermogen A, Onverdeeldheid, Eigen vermogen B, De nalatenschap ### 61. Huwelijksvermogensstelsels - Algehele gemeenschap van goederen (art. 1451 tot 1465 BW) - Geen eigen vermogens - Alle goederen behoren tot de gemeenschap - Bij beëindiging wordt de gemeenschap verdeeld - Iedere echtgenoot 50% tenzij anders overeengekomen ### 62. Contractuele wijzigingen - De partners kunnen wijzigingen aanbrengen aan het gemeenschappelijk vermogen, ingeval van ontbinding door overlijden. - Op die manier kan men de langstlevende echtgeno(o)t(e) zoveel mogelijk bevoordelen. - Huwelijksvermogensrecht is van toepassing en niet de regels van het erfrecht of recht inzake testamenten en schenkingen. - De wettelijke beperkingen i.v.m. beschikbaar en reservatair gedeelte zijn niet van toepassing op de verdeling van de huwelijksgemeenschap (behalve indien kinderen uit vorige relatie). ### 63. Wettelijk stelsel - Inbreng van bepaalde goederen in de gemeenschap - Algehele gemeenschap - Beperking van het gemeenschappelijk vermogen - Voorafname - Ongelijke verdeling - Verblijvingsbeding - Keuzebeding - Volle eigendom van zowel de roerende als onroerende goederen - Volle eigendom van roerende goederen en het vruchtgebruik van onroerende goederen - Vruchtgebruik van de roerende goederen en de volle eigendom van de onroerende goederen - Vruchtgebruik van zowel de roerende als onroerende goederen ### 64. Uitbreng uit huwgemeenschap - Rechtspraak Hof van Beroep in Gent (16/6/2020): art.2.7.1.0.4 VCF gaat enkel over toebedeling naar aanleiding van overlijden en gaat niet over toebedeling bij leven → 'uitbreng uit huwelijksgemeenschap' is dus geen fiscaal misbruik ### 65. HLN 16/09/23 - Alsnog huwelijkscontract opstellen bij terminale ziekte mag: Hof van Cassatie opent opnieuw achterpoortje in erfbelasting. ### 66. Scheiding van goederen - Toegevoegd intern gemeenschappelijk vermogen (TIGV) - Contractuele erfstelling ### 67. Voorbeeld optie keuzebeding in wettelijk stelsel - Volle eigendom van gezinswoning naar langstlevende + € 50 000 euro in volle eigendom.. - Langstlevende verkoopt de woning - Schenking via bankgift aan kinderen ### 68. Speciale bescherming voor de gezinswoning met huisraad - Weduwe of weduwenaar zal de gezinswoning steeds mogen blijven bewonen en gebruiken, wie ook de blote eigenaars zijn: kinderen, broers, zussen, neven, nichten…. ### 69. Aangepast huwelijksvermogensrecht 1/9/18 - Scheiding van goederen - Verrekening van aanwinsten: - Nieuw standaard huwelijksstelsel - Rechterlijke billijkheidscorrectie - Tot max. 1/3 - Wie niet wil delen na echtscheiding moet dit in huwelijkscontract voorzien - Kinderloos koppel - Alles naar langstlevende ongeacht huwelijksstelsel - Nieuw samengestelde gezinnen - Echtgenoten kunnen elkaar volledig onterven - Ex kan bedrijf niet meer blokkeren - Eigendomsrecht <> vermogenswaarde - Beroepsgoederen, aandelen, stemrechten en cliënteel blijven eigen ### 70. Het nieuwe huwelijksvermogensrecht - Wijzigingen aan de huwelijksregeling