Pagbasa at Pagsusuri (Midterms) PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
aia
Tags
Summary
This document appears to be review material on reading and analysis. It contains information on Types of texts, like Informative and Descriptive texts, and their respective elements. It contains examples of statements and questions relevant to the analysis of texts or documents.
Full Transcript
Reviewer: Pagbasa at Pagsusuri (Midterms) URI NG TEKSTONG IMPORMATIBO By: aia Paglalahad ng totoong Aralin 1: Impormatibo Pangyayari/Kasaysayan...
Reviewer: Pagbasa at Pagsusuri (Midterms) URI NG TEKSTONG IMPORMATIBO By: aia Paglalahad ng totoong Aralin 1: Impormatibo Pangyayari/Kasaysayan Pag-uulat Pang-impormasyon Ang WIKA Pagpapaliwanag Ginagamit bilang tulay sa pakikipag-ugnayan at pakikipagtalastasan. Aralin 2: Deskriptibo Ang Batas Komonwelt Blg. 134 TEKSTONG DESKRIPTIBO Isang batas na nilagdaan noong Disyembre 13, 1937, ni Pangulong Manuel L. Quezon, na Isang uri ng tekstong naglalarawan na gumagamit ng nagtatakda na ang Tagalog ang magiging batayan mabisang pananalita upang mahikayat ang para sa wikang pambansa ng Pilipinas. mambabasa. Layunin nitong magbigay ng kabuoang larawan ng isang bagay, pangyayari, o konseptong Ang Komisyon sa Wikang Filipino biswal, na maaaring: Ahensya ng pamahalaan na nilikha upang linangin, pag-aralan, at paunlarin ang wikang pambansa at 1. Subhetibo – Batay sa mayamang lahat ng mga katutubong wika sa Pilipinas. imahinasyon. 2. Obhetibo – Batay sa katotohanan. TEKSTONG IMPORMATIBO KATANGIAN NG TEKSTONG DESKRIPTIBO Isang babasahing 'di piksyon na naglalayong magbigay ng malinaw at walang pagkiling na Pisikal na Katangian – Tumutukoy sa anyo, impormasyon tungkol sa iba't ibang paksa tulad ng lugar, o katangian ng tao. hayop, isport, agham, kasaysayan, at iba pa. Pandama – Nakikita, naaamoy, nalalasahan, Elemento ng Tekstong Impormatibo nahahawakan, naririnig. 1. Layunin ng May Akda Nararamdaman – Personal na saloobin o Maaaring magkaiba ang layunin ng bugso ng damdamin. may-akda, ngunit kaugnay ito ng pagbibigay ng impormasyon tungkol sa paksa, na Obserbasyon – Base sa nasaksihan o ipinapahayag sa pamagat. pangyayari. 2. Pangunahing Ideya Tumutugon sa tanong na ANO. Naglalahad ng pangunahing ideya ng tekstong impormatibo at gumagamit ng URI NG PAGLALARAWAN organizational markers para madaling maunawaan ng mga mambabasa. 1. Paglalarawan sa Tauhan 2. Paglalarawan sa Damdamin 3. Pantulong na Kaisipan 3. Paglalarawan sa Tagpuan Mga detalye na sumusuporta sa 4. Paglalarawan sa Mahahalagang Bagay pangunahing ideya at tumutulong upang mabuo ang kaisipan o ideya ng akda. TATLONG URI NG TEKSTONG DESKRIPTIBO 4. Estilo sa Pagsulat, Kagamitan o 1. Deskripsyong Teknikal Sangguniang Nagtatampok sa mga Bagay ○ Detalyado at eksakto; gumagamit ng na Bibigyang Diin tiyak na salita sa paglalarawan. Paggamit ng mga representasyong tulad ng 2. Deskripsyong Karaniwan tsart, dayagram, at timeline upang mapalalim ○ Pangkalahatan; katangiang ang pang-unawa. Binibigyang diin ang karaniwang taglay ng marami. mahahalagang salita gamit ang panipi o salungguhit, at inilalagay ang mga 3. Deskripsyong Impresyonistiko sanggunian para tiyakin ang katotohanan ng nilalaman. ○ Subhetibo; batay sa sariling pananaw, COHESIVE DEVICES opinyon, o saloobin. 1. Anapora ○ Panghalip na ginagamit sa hulihan MGA DAPAT TANDAAN SA PAGSULAT NG bilang panimula sa palitan ng TEKSTONG DESKRIPTIBO pangngalan sa unahan ng pangungusap. 1. Panimula – Inilalahad ang magiging paksa. 2. Paggamit ng Tayutay – Halimbawa: ○ Halimbawa: Sina Lisa at Ami ay mga pagtutulad, pagwawangis, personipikasyon. estudyante sa NU. Sila ay mga honor students. 3. Pagpili ng mga Salita – Gumagamit ng mga salitang naglalarawan. 2. Katapora ○ Panghalip na ginagamit sa unahan 4. Mga Detalyeng Pandama – Panlasa, bilang tanda ng pinalitang pangngalan paningin, pang-amoy, atbp. sa hulihan. 5. Estruktura ng Pangungusap – Tiyakin ang ○ Halimbawa: Siya pa rin ang nanalo wastong gramatika, pagbaybay, at sa paligsahan. Talagang napakahusay pagbabantas. ni Ana. Aralin 3: Persuweysib Aralin 4: Argumentatibo TEKSTONG PERSUWAYSIB TEKSTONG ARGUMENTATIBO Isang uri ng teksto na naglalayong makahikayat sa mambabasa na: Isang uri ng teksto na: Makumbinsi sa mga ideya ng may-akda. Layunin ay manghikayat, magpaliwanag, o Sang-ayunan ang sinasabi ng may-akda. magbigay ng katwiran upang suportahan ang Gawin o isulong ang paniniwala at layunin ng opinyon o pananaw. may-akda. Naglalaman ng argumentasyon, paliwanag, halimbawa: at ebidensya upang mapaniwala ang mambabasa sa pananaw ng may-akda. ➔ Patalastas o Komersyo Pinahahalagahan ang katotohanan mula sa ➔ Talumpati balidong datos. ➔ Editoryal ➔ Sanaysay Ginagamit ang logos (lohika) bilang pangunahing paraan ng pangungumbinsi. TATLONG PARAAN NG PANGHIHIKAYAT (Ayon kay Aristotle) MGA PARAAN NG PANGANGATWIRAN 1. Ethos ★ Nakabatay sa kredibilidad ng 1. Pabuod tagapagsalita o manunulat upang ○ Mula sa mga halimbawa o pantulong makaimpluwensiya. na ideya patungo sa pangunahing kaisipan. 2. Pathos ★ Paggamit ng damdamin o emosyon 2. Lohikal upang mahikayat ang tagapakinig o ○ Nagsisimula sa pangunahing kaisipan mambabasa. at sinusuportahan ng pantulong na mga ideya. 3. Logos ★ Paggamit ng lohika o makatwirang 3. Lohikal na Konsistensiya argumento upang makumbinsi. ○ Batay sa risonableng inaasahan, maayos na pag-iisip, at pare-parehong lohikal na pananaw. 4. Silohismo KATANGIAN NG TEKSTONG NARATIBO ○ Binubuo ng tatlong bahagi: Pangunahing Premis: 1. Iba’t Ibang Pananaw (Point of View): Hal. Katoliko ay Kristiyano. ○ Unang Panauhan: Gumagamit ng "Ako." Pangalawang Premis: ○ Ikalawang Panauhan: Gumagamit ng Hal. Si Juan ay Katoliko. "Ka" at "Ikaw." ○ Ikatlong Panauhan: Gumagamit ng Kongklusyon: "Siya." Hal. Si Juan ay Kristiyano. ○ 2. Dayalogo at Saloobin: 5. Sanhi at Bunga ○ Tuwirang Pagpapahayag: ○ Tinatalakay ang mga sanhi at epekto Gumagamit ng panipi. ng isang bagay o pangyayari. ○ Di-Tuwirang Pagpapahayag: Walang panipi, iniulat ng tagapagsalaysay. MGA BAHAGI NG TEKSTONG ARGUMENTATIBO ○ 1. Panimula – Inilalahad ang paksa at layunin. 3. Mahahalagang Elemento: ○ Tauhan: Pangunahing tauhan, 2. Gitna – Dito inilalatag ang mga argumento, katunggali, kasamang tauhan. paliwanag, at ebidensya. Tauhang Bilog: Nagbabago at multidimensiyonal. 3. Kongklusyon – Binubuod ang mga ideya at Tauhang Lapad: Predictable, nagbibigay ng panghuling paninindigan. iisa ang katangian. KAIBAHAN NG TEKSTONG PERSUWEYSIB SA ○ Tagpuan at Panahon: Lugar, oras, at TEKSTONG ARGUMENTATIBO damdaming umiiral sa kuwento. ○ ○ Banghay: Balangkas ng kwento: Panimula: Tauhan, tagpuan, panahon. Saglit na Kasiglahan: Pagsisimula ng suliranin. Suliranin o Tunggalian: Paglalantad ng problema. Kasukdulan: Pinakamataas na bahagi. Kakalasan: Pagsisimula ng solusyon. Wakas: Resolusyon. URI NG TUNGGALIAN 1. Tao laban sa Tao. 2. Tao laban sa Kalikasan o Lipunan. Aralin 5: Naratibo 3. Tao laban sa Sarili. TEKSTONG NARATIBO ANACHRONY Pagsasalaysay na hindi nakaayos ayon sa oras. Isang uri ng tekstong pasalaysay na pagkukuwento tungkol sa mga tauhan, pangyayari, tagpuan, at 1. Analepsis (Flashback): Nakalipas na tunggalian, na may tiyak na banghay pangyayari. (pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari). 2. Prolepsis (Flash-forward): Hinaharap na pangyayari. 3. Ellipsis: Pag-aalis ng ilang bahagi ng kwento. HAKBANG SA PAGSULAT NG TEKSTONG MGA DAPAT TANDAAN SA PAGSULAT NG NARATIBO TEKSTONG PROSIDYURAL Pagpili ng Paksa: Tao, pangyayari, o lugar. 1. Malawak na kaalaman sa paksa. Pagsusuri ng Elemento: Kabuoan ng ideya 2. Malinaw at tamang pagkakasunod-sunod ng o detalye ng may akda. hakbang. Panimula 3. Payak ngunit angkop na wika. Tagpuan 4. Gawing simple at naiintindihan Kasukdulan 5. Gumamit ng ilustrasyon o larawan kung Kakalasan kinakailangan. Wakas IBANG PAMAMARAAN SA NARASYON 1. Diyalogo: Direktang pag-uusap ng tauhan. 2. Foreshadowing: Pagbibigay ng pahiwatig sa susunod na mangyayari. 3. Plot Twist: Hindi inaasahang pagbabago sa kwento. 4. Comic Book Death: Akalang patay na ang tauhan, pero buhay pa. 5. Reverse Chronology: Kwento mula wakas patungo sa simula. 6. In Media Res: Nagsisimula sa gitna ng kwento gamit ang flashback. TEKSTONG PROSIDYURAL Isang uri ng teksto na nagpapakita ng hakbang o proseso sa paggawa ng isang bagay. MGA GAMIT NG TEKSTONG PROSIDYURAL Manwal: Paggamit ng kasangkapan. Resipi: Paraan ng pagluluto. Gabay: Paggawa ng proyekto o eksperimento. Mekaniks: Alituntunin ng laro. Direksyon: Pagturo ng lugar. URI NG TEKSTONG PROSIDYURAL 1. Paraan ng Pagluluto (Resipi). 2. Panuto: Gawain o pagsusulit. 3. Panuntunan sa Laro. 4. Eksperimento. 5. Pagbibigay ng Direksyon.