Odpowiedzi na pytania z Organizacji PDF

1. Pojęcie organizacji Organizacja pochodzi od łacińskiego słowa „organum” oznaczającego narzędzie lub organ. Według T. Kotarbińskiego, organizacja to „pewien rodzaj całości, której wszystkie składniki współtowarzyszą i przyczyniają się do powodzenia całości”. 2. Interdyscyplinarny charakter nauki...

1. Pojęcie organizacji Organizacja pochodzi od łacińskiego słowa „organum” oznaczającego narzędzie lub organ. Według T. Kotarbińskiego, organizacja to „pewien rodzaj całości, której wszystkie składniki współtowarzyszą i przyczyniają się do powodzenia całości”. 2. Interdyscyplinarny charakter nauki o organizacji Nauka o organizacji korzysta z wiedzy takich dyscyplin, jak: ekonomia, socjologia, psychologia, nauki techniczne i biologiczne. Jest multidyscyplinarna, ponieważ czerpie z różnych dziedzin wiedzy i posługuje się różnymi metodami badawczymi. 5. Podstawowe prawa organizacji Prawo harmonii, podziału pracy, koncentracji, optymalnej produkcji oraz inercji przyzwyczajeń. Każde prawo dotyczy różnych aspektów usprawniania procesów, np. harmonizacja pracy zwiększa efektywność, a podział pracy pozwala na specjalizację. 6. Prawa harmonii i normalizacji pracy Prawo harmonii: wskazuje na konieczność koordynacji elementów procesu produkcyjnego w czasie. Prawo normalizacji pracy: odnosi się do potrzeby precyzyjnego określania warunków pracy, norm i metod działania. 7. Cykl działań zorganizowanych Cykl działań zorganizowanych obejmuje: 1. Planowanie działań. 2. Organizowanie pracy. 3. Kontrolę realizacji. 8. Specyficzne czynniki produkcji budowlanej Produkcja budowlana różni się od przemysłowej przez: 1. Stałość lokalizacji obiektu. 2. Wpływ warunków atmosferycznych.  3. Długi czas realizacji. 4. Dużą różnorodność robót. 9. Definicje: proces budowlany, organizacja procesu budowlanego, technologia robót Proces budowlany: działania prowadzące do wytworzenia obiektu. Organizacja procesu budowlanego: koordynacja działań, by zapewnić ciągłość pracy. Technologia robót: metody i narzędzia stosowane podczas budowy. 10. Procesy pomocnicze a zasadnicze Procesy zasadnicze: bezpośrednio związane z budową obiektu. Procesy pomocnicze: wspomagają realizację, np. transport materiałów. 11. Różnica: brygada i zespół roboczy Brygada to grupa o stałym składzie, realizująca określone zadania. Zespół roboczy jest bardziej elastyczny i może być tworzony do różnych działań. 12. Pojęcia: stanowisko, odcinek, działka robocza, front pracy, front robót Stanowisko: miejsce wykonywania pracy. Odcinek: część obiektu budowlanego. Działka robocza: najmniejszy wydzielony obszar robót. Front pracy: dostępność pracy dla brygady. Front robót: ilość dostępnych zadań. 13. Pięć podstawowych czynników wpływających na wydajność pracy 1. Organizacja pracy. 2. Warunki techniczne. 3. Wyposażenie techniczne. 4. Umiejętności pracowników.  5. Motywacja. 14. Zależność: norma czasu, norma wydajności a pracochłonność Norma czasu określa czas potrzebny na wykonanie pracy. Norma wydajności wskazuje liczbę jednostek do wykonania w określonym czasie. Pracochłonność to całkowity czas pracy. 15. Szybkość pracy a produktywność pracy Szybkość pracy to tempo wykonania zadania. Produktywność odnosi się do ilości pracy wykonanej w jednostce czasu. 16. Jakość pracy w budownictwie Jakość mierzona jest zgodnością z normami, specyfikacjami technicznymi i oczekiwaniami użytkownika końcowego. 17. Sprawność i intensywność pracy Sprawność pracy: efektywność działań. Intensywność pracy: poziom wysiłku w określonym czasie. 18. Podstawowe elementy planowania organizacji procesu budowlanego 1. Kolejność działań. 2. Harmonogram realizacji. 3. Zasoby i środki techniczne. 20. Metoda kolejnego wykonania Metoda kolejnego wykonania polega na realizacji robót w sposób sekwencyjny, przy czym każda brygada przechodzi na kolejne działki robocze po zakończeniu wszystkich prac na poprzedniej. Zalety: prostota organizacji. Wady: brak ciągłości zatrudnienia brygad, wydłużenie czasu realizacji. 21. Metoda równoległego wykonania Metoda równoległa zakłada równoczesne wykonywanie robót przez różne brygady na wielu działkach roboczych. Zalety: skrócenie czasu realizacji. Wady: większe ryzyko konfliktów między brygadami, trudniejsza koordynacja. 22. Metoda pracy równomiernej Idea polega na równomiernym i stałym obciążeniu brygad na kolejnych działkach roboczych, zapewniając rytmiczność i ciągłość pracy. Warunki stosowania: możliwość podziału obiektu na działki o podobnej pracochłonności. 23. Rytm pracy w metodzie pracy równomiernej Rytm pracy odnosi się do interwału czasowego, w którym kolejna brygada rozpoczyna prace na danej działce. Ważne jest, aby rytm pracy był dostosowany do czasów pracy na działkach, co zapewnia synchronizację działań. 24. Wzór na całkowity czas wykonania robót metodą pracy równomiernej T=t+r×(n−1)T = t + r \times (n - 1)T=t+r×(n−1), gdzie: TTT: całkowity czas, ttt: czas pracy jednej brygady na wszystkich działkach, rrr: rytm pracy, nnn: liczba brygad. Dwie interpretacje wzoru wynikają z równomierności czasu pracy brygady na działkach. 26. Czynniki decydujące o możliwości zastosowania maszyn na budowie 1. Dostępność sprzętu. 2. Koszt nabycia lub leasingu. 3. Jakość i niezawodność. 4. Koszty eksploatacji. 5. Możliwości szkolenia operatorów. 27. Mechanizacja kompleksowa jako stopień nasycenia sprzętem Mechanizacja kompleksowa oznacza pełne wykorzystanie maszyn w procesie budowlanym, obejmujące operacje główne i pomocnicze. 28. Mechanizacja kompleksowa jako metoda harmonizacji pracy maszyn Polega na dobraniu maszyn głównych i pomocniczych, których wydajności są dostosowane tak, aby cały zespół pracował w sposób harmonijny. 29. Maszyna główna (wiodąca) w mechanizacji kompleksowej Maszyna główna realizuje proces kluczowy. Wybór zależy od rodzaju robót, technologii oraz warunków lokalnych. Wydajność innych maszyn powinna być dopasowana do wydajności maszyny głównej. 30. Etapy projektowania mechanizacji kompleksowej 1. Analiza procesów roboczych. 2. Dobór maszyn głównych. 3. Ustalenie wydajności i liczby maszyn pomocniczych. 4. Harmonizacja pracy zespołu maszyn. 31. Dokumenty stanowiące podstawę planowania budowy 1. Projekt budowlany. 2. Specyfikacja techniczna wykonania. 3. Umowy z podwykonawcami. 4. Harmonogramy. 32. Planowanie operacyjne w przedsiębiorstwie i na budowie Na poziomie przedsiębiorstwa obejmuje zarządzanie zasobami i finansami. Na budowie skupia się na harmonogramowaniu prac i organizacji miejsca. 33. Założenia technologiczno-organizacyjne wykonania obiektów budowlanych Do kluczowych założeń należą: 1. Analiza topografii terenu, warunków gruntowych i wodnych.  2. Ocena stanu zaplecza technicznego oraz dostępnych zasobów (maszyny, sprzęt, siła robocza). 3. Podział prac na obiekcie i określenie technologii realizacji (ręcznej lub mechanicznej). 4. Organizacja transportu wewnętrznego i zagospodarowanie placu budowy. 35. Wady i zalety harmonogramów liniowych (Gantta) Zalety: Prostota w tworzeniu i czytelność. Możliwość szybkiej identyfikacji terminów rozpoczęcia i zakończenia robót. Wady: Trudności w ukazaniu współzależności między czynnościami. Szybka dezaktualizacja w przypadku zmiany czasu realizacji robót. 36. Harmonogram ogólny budowy Harmonogram ogólny budowy to graficzne przedstawienie procesu budowy, obejmujące: 1. Część analityczną – dane liczbowe dotyczące zakresu robót. 2. Część wykreślną – graficzne przedstawienie przebiegu robót. 3. Część sprawdzającą – wykres zatrudnienia lub wykorzystania maszyn. 37. Harmonogram dostaw, zużycia i zapasów materiałów Sporządzany metodą analityczno-graficzną, obejmuje: 1. Wykres zużycia dziennego. 2. Krzywą sumową zużycia i dostawy. 3. Analizę zapasów w czasie, uwzględniającą normy zużycia i dostaw. 38. Harmonogramy sieciowe: założenia, wady, zalety Założenia: Oparte na teorii grafów, wykorzystujące wierzchołki jako zdarzenia i krawędzie jako czynności. Zalety:  Precyzyjne planowanie i kontrola realizacji. Umożliwienie analizy zapasów czasu i identyfikacji ścieżki krytycznej. Wady: Złożoność w przygotowaniu, wymagająca zaawansowanych narzędzi. 39. Zasady budowy sieci zależności Sieć zależności składa się z: 1. Zdarzeń – początków lub końców czynności. 2. Czynności – robót budowlanych lub ich powiązań czasowych. 3. Ograniczeń logicznych i porządkowych – relacji między czynnościami. 41. Analiza modelu sieciowego w funkcji czasu Analiza czasu pozwala określić: 1. Najwcześniejszy początek i najpóźniejsze zakończenie czynności. 2. Zapasy czasu, w tym całkowity i swobodny. 3. Ścieżkę krytyczną, która decyduje o czasie realizacji całego projektu. 42. Definicje: luz czasu zdarzenia, zapas całkowity, zapas swobodny, ścieżka krytyczna Luz czasu zdarzenia: różnica między najpóźniejszym a najwcześniejszym momentem zdarzenia. Zapas całkowity: maksymalne opóźnienie czynności bez wpływu na czas zakończenia projektu. Zapas swobodny: opóźnienie czynności bez wpływu na następne czynności. Ścieżka krytyczna: sekwencja czynności bez zapasu czasu. 43. Podział metod sieciowych Metody dzielą się na: 1. CPM (Critical Path Method) – analiza czasu. 2. PERT (Program Evaluation and Review Technique) – analiza ryzyka czasowego. 3. Metody zasobowe – optymalizacja wykorzystania zasobów  44. Rodzaje kosztorysów budowlanych Kosztorys inwestorski: określa wartość inwestycji na podstawie dokumentacji projektowej. Kosztorys ofertowy: przygotowywany przez wykonawcę jako propozycja ceny za realizację robót. Kosztorys powykonawczy: sporządzany po zakończeniu robót, odzwierciedla rzeczywiste koszty. Kosztorys zamienny: aktualizuje wartości z uwagi na zmiany w projekcie. 45. Dokumenty stanowiące podstawę sporządzania kosztorysów 1. Dokumentacja projektowa. 2. Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót. 3. Założenia wyjściowe do kosztorysowania. 4. Ceny jednostkowe robót. 5. Katalogi normatywne nakładów rzeczowych. 46. Funkcje kosztorysów 1. Szacowanie kosztów: pomoc w planowaniu inwestycji. 2. Cenotwórcza: ustalenie wartości robót dla stron umowy. 3. Nakładcza: określenie nakładów materiałów i pracy. 4. Rozliczeniowa: narzędzie do finalnego rozliczenia wykonanych robót. 47. Podstawy techniczne sporządzania kosztorysów 1. Normatywne bazy nakładów rzeczowych (KNR, KNNR). 2. Techniczne specyfikacje wykonania i odbioru robót. 3. Dokumentacja projektowa, uwzględniająca warunki lokalne. 48. Podstawy rzeczowe sporządzania kosztorysów 1. Przedmiar robót: ilość i rodzaj planowanych działań. 2. Obmiar robót: rzeczywista ilość wykonanych prac. 3. Dane rynkowe, katalogi nakładów i założenia wyjściowe. 49. Części składowe kosztorysów 1. Strona tytułowa. 2. Charakterystyka obiektu. 3. Przedmiar lub obmiar robót. 4. Kalkulacja szczegółowa lub uproszczona. 5. Tabela elementów scalonych. 50. Składniki ceny kosztorysowej 1. Koszty bezpośrednie: robocizna, materiały, sprzęt. 2. Koszty pośrednie: zarządzanie budową. 3. Zysk: marża przedsiębiorstwa. 4. Podatek VAT: obliczany od wartości netto. 51. Porównanie metody szczegółowej i uproszczonej sporządzania kosztorysów Metoda szczegółowa: o Uwzględnia nakłady rzeczowe robocizny, materiałów i sprzętu. o Dokładna, ale czasochłonna. Metoda uproszczona: o Oparta na cenach jednostkowych. o Szybsza, ale mniej precyzyjna. 52. CPV, tabela nakładów rzeczowych, tabela elementów scalonych CPV: system klasyfikacji zamówień publicznych, np. 45000000-7 dla robót budowlanych. Tabela nakładów rzeczowych: określa zużycie zasobów na jednostkę pracy.  Tabela elementów scalonych: zawiera koszty zgrupowane w większe kategorie robót. 53. Harmonogram ogólny budowy – co powinien zawierać 1. Kolejność wykonywania robót. 2. Wykres zatrudnienia i wykorzystania zasobów. 3. Harmonogram dostaw materiałów i zużycia. 4. Terminy rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych etapów