Normalizacja i zarządzanie jakością w logistyce PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Summary
This document discusses the principles of normalization and quality management in logistics. The text includes a discussion of quality management concepts and definitions, and their application in various contexts The text involves aspects of business management and quality assurance.
Full Transcript
Normalizacja i zarządzanie jakością w logistyce Content in King! - Bill Gates Treść medialna - produkt specyficzny, mający charakter niematerialny i usługi nieutylitarnej. Produkt eteryczny, wypełniający specyficzne potrzeby duchowe, intelektualne Why Content is King – Content...
Normalizacja i zarządzanie jakością w logistyce Content in King! - Bill Gates Treść medialna - produkt specyficzny, mający charakter niematerialny i usługi nieutylitarnej. Produkt eteryczny, wypełniający specyficzne potrzeby duchowe, intelektualne Why Content is King – Content marketing can have a positive effect on your bottom line, but if it's not done well, you're wasting your time Interakcja nadawcy z odbiorcą nadawca tworzy treść, odbiorca ją konsumuje, może potem wrócić z feedbackiem do nadawcy Treść w rozumieniu medialnym nie ma parametrów, uzyskuje je poprzez nadawanie, sama w sobie jest dobrem duchowym, własnością intelektualną. Jeśli mamy treść to możemy ją obracać. Jak rozumieć jakość? Stopień spełnienia wymagań w odniesieniu do cech będących nieodłączną (immanentną, integralną) właściwością danego produktu Np. Łódź - niezatapialna, samochód - szybki i bezpieczny, but – wygodny Potocznie – gwarancja dobrego wykonania, lepszego gatunku, wartość sama w sobie w przeciwieństwie do rzeczy czy działań nie wartościowych Jakość wg Platona Jakość (qualitias) została zdefiniowana przez Platona jako pewien stopień doskonałości, potocznie ruch zawsze w górę Osiąganie wysoko postawionego etosu doskonałości (planu idealnego) Stała maksymalizacja efektów, poprzez dobór właściwych metod Pojęcia: jakość produktowa, zarządzanie jakości (trzeba pokierować przedsiębiorstwo dobrze aby to wpłynęło na jakość produktu, zarządzanie wpływa na jakość) Arystoteles pojęcie jakości przeciwstawiał ilości wyrażającej zawarte w niej specyficzne przyporządkowanie materii do formy Kwalitologia Interdyscyplinarna dziedzina wiedzy zajmująca się wszelkimi zagadnienia jakości ○ Poznawanie obiektywnej prawdy w zakresie jakości ○ Ustala zasady działań podnoszących jakość, zaspokajających potrzeby społeczne ○ Podsystemy Q: specyficzne pojęcia, twierdzenia i hipotezy, metodologia Zadania Q – systematyzowane, porządkowanie, współzależności, wpływające na jakość,, determinanty jakości, związki ilościowe z jakością, wyznaczanie jednolitych systemów, poznawanie praw jakie rządzą jakością, kompleksowe badanie jakości życia społeczeństw 1 Jakość a kwalitologia Zamierzone skutki sprawcze w obszarze w jakości są możliwe wtedy kiedy jakość zostanie potraktowana w kategoriach celu, narzędzi i obiektu zarządzania Zatem pierwotnym zadaniem menedżerów jest zaprojektowanie i wdrożenie systemu zarządzania jakością w organizacji, zdolnego do spełniania funkcji osiągnięcia celów jakościowych Jakość produktu Jakość rynkowa produktu (związana z jego własnościami handlowymi, jak: W TYM KONTEKŚCIE NAJCZĘŚCIEJ · Stopień zgodności z wzorcem lub WYMIENIANE SĄ CECHY JAKOŚCI wyspecjalizowanymi wymaganiami TECHNOLOGICZNEJ · Funkcjonalność – stopień i zakres realizacji · Widoczność zespołu cech istotnych dla produktu oczekiwanych funkcji · Praktyczność – komfort użytkowania, łatwość · Ekskluzywność, prestiż nabywcy związany z obsługi i konserwacji i ich ergonomiczność posiadaniem produktu lub jego marka · Niezawodność – zdolność do pracy · Estetyczność - pozytywne odczucia osobiste bezusterkowej · Trwałość – okres zachowania cech użytkowych · Prezentacja - forma zaoferowania (warunki sprzedaży: otoczenie, obsługa, sposób dostawy, opakowanie, certyfikaty, referencje itp. TZW. merchandising · Bezpieczeństwo użytkowania · Koszt nabycia, cena · Usatysfakcjonowanie użytkownika: zaspokojenie potrzeb i oczekiwań nabywcy System – zarządzanie jakością · Zarządzanie jakością (QM, quality management ) – system zarządzania składający się z następujących etapów System - zbiór uporządkowanych elementów, które funkcjonalnie funkcjonują ze sobą. 2 Kontrola jakości Sterowanie jakością Zapewnienie jakości Zarządzanie przez jakość System zarządzania jakością jest systemem złożonym z zasad, procedur, metod, narzędzi, opisów stanowisk pracy, ludzi oraz relacji pomiędzy nimi, których zadaniem jest osiągnięcie wyznaczonych celów jakości. (ma zastosowanie jedynie w wybranych systemach zarządzania jakością, np. ISO 9001.) 4 kategorie: zorientowane na wyniki przedsiębiorstwa, zorientowane na funkcjonowanie organizacji, zorientowane na kulturę organizacyjną, zorientowane na klienta. Zgodnie z tymi definicjami, system zarządzania jakością to: Orientacja na wyniki przedsiębiorstwa · Podejście do doskonalenia efektywności i elastyczności organizacji jako całości - J.S. Oakland, · Ciąg skoordynowanych działań mających na celu wzmocnienie, albo przynajmniej stabilizację rynkowej pozycji firmy - A. Iwasiewicz Orientacja na funkcjonowanie organizacji · System zaplanowanych i skoordynowanych działań, które mają na celu uzyskanie i spełnienie wymagań użytkownika przy zachowaniu niezbędnego poziomu kosztów - J. Kisielnicki, · Zarządzanie jakością wymaga zwrócenia uwagi na jakość uzyskiwaną przez klientów i pracowników. Wypływa z tego potrzeba wewnętrznego marketingu, którego zadaniem powinno być pokazanie pracownikom potrzeby zwiększonego wysiłku na rzecz organizacji, włączając w to korzyści, jakie oni sami mogą dzięki temu osiągnąć - K. Opolski, · Zarządzanie jakością to wszystkie działania z zakresu zarządzania, które decydują o polityce jakości, celach i odpowiedzialności, a także o ich realizacji w ramach systemu jakości za pomocą takich środków, jak planowanie jakości, sterowanie jakością, zapewnienie i doskonalenie jakości - T. Sikora, · Skoordynowane działania dotyczące kierowania organizacją i jej nadzorowania w odniesieniu do jakości - ISO 9000 Orientacja na kulturę organizacyjną 3 · W procesie zarządzania jakością nie chodzi o to, by wywoływać dobre wrażenie, ale o to, by realnie oceniać potencjalne możliwości prewencji wadliwości i szukać sposobów ich utrwalania. Jest to niezmiernie istotne zadanie w stosunku do przedsiębiorstwa, kierownictwa i każdego pracownika - E. Skrzypek, · Zarządzanie przez jakość to nie tylko procedury, metody, kryteria, certyfikaty czy atesty - to szeroko pojęta kultura organizacji. Kluczowe czynniki sukcesu w tym obszarze budują kompetencje pracowników w zakresie pracy zespołowej i praktyczne umiejętności stosowania metod i technik zarządzania jakością - J. Łuczak Orientacja na klienta · Zrozumienie klienta jest kluczem do skutecznego zarządzania jakością. Jeżeli przedsiębiorstwa nie będą gromadziły i właściwie przetwarzały informacji na temat swoich klientów, to wiedza dotycząca ich potrzeb i oczekiwań będzie niewystarczająca. Stąd staje się niezbędne skupienie uwagi na kliencie · Zarządzanie całą organizacją w taki sposób, że przewyższa ona inne we wszystkich wymiarach produktów i usług, które są istotne dla klienta - · Redukcja luki pomiędzy oczekiwaniami klienta a postrzeganą przez niego jakością świadczonej usługi Kompleksowe zarządzanie jakością · TQM – Total quality management – to podejście do zarządzania organizacji, w którym każdy aspekt dzielności czy czynność, są realizowane z uwzględnieniem spojrzenia projakościowego · Uczestniczą w nim wszyscy pracownicy poprzez prace zespołowa, zaangażowanie i stale podnoszenie kwalifikacji ( spojrzenie egalitarne, wszyscy jesteśmy równi; pomaganie sobie itp., brak eliminacji) · Cel : osiągniecie długotrwałego sukcesy, którego źródłem są zadowolenie klienta czy korzyści dla organizacji, pracowników oraz dla społeczeństwa Etapy wdrożenia Systemu Zarządzania Jakością Wdrożenie Systemu Zarządzania ISO to proces, który składa się z następujących etapów: Audyt wstępny, Projektowanie systemu – opracowanie dokumentacji, Wdrażanie systemu 4 Audyty wewnętrzne Audyt wstępny: Nieobowiązkowy, ale zalecany etap oceny zgodności obszarów z normą ISO. Raport audytora pomaga określić zakres prac wdrożeniowych. Projektowanie systemu: Tworzenie Księgi Jakości i procedur systemowych przy współpracy z konsultantem. Dokumentacja obejmuje m.in. nadzór nad dokumentacją, zapisami, audytami wewnętrznymi oraz działaniami korygującymi i zapobiegawczymi. Wdrażanie systemu: Realizacja zapisów procedur z udziałem kierownictwa firmy i konsultanta, który wspiera i nadzoruje działania. Audyt wewnętrzny: Przeprowadzany po wdrożeniu systemu przez przeszkolonego pracownika lub konsultanta. W przypadku niezgodności wdrażane są działania korygujące. Audyt certyfikujący: Przeprowadzany przez jednostkę certyfikującą. Po pozytywnej ocenie wydawany jest certyfikat zgodności z normą ISO. ISO 9000 ISO to system zarządzania jakością. ISO to oficjalna nazwa Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej, która została utworzona w 1947 roku. ISO jest organizacją pozarządową. Norma Dokument zawierający ustalenia dotyczące postulowanej jakości obiektu normalizacji tj wyrobu, usługi w procesie ich wytwarzania czy realizacji Porozumienie dotyczące ponoszonych kosztów przez nadawcę i odbiorcę Zabezpieczenie interesów użytkownika ma na celu dostarczenie najwyższej jakości dóbr i usług Ochrona życia i zdrowia Zmniejszenie do minimum oddziaływania na środowisko naturalne oraz przestrzegać przepisów BHP i higieny pracy Wpływ na jakość życia Historia ISO Pierwsza norma jakości - standard animucyjny - opracowany przez rząd wielkiej Brytanii podczas WWI, kalibrowanie i brakowanie wyrobów Budowa pierwszej na świecie łodzi podwodnej napędzanej atomowo przez Hymena Rickovera 1946 delegaci 25 krajów stworzyli organizację międzynarodową, która zaczęła działać w 1947 Od początku działalności opublikował 19500 Międzynarodowych Standardów 5 Podstawowe normy z rodziny ISO 9000 ISO 9000 – podstawy systemów zarządzania jakością i terminologia ISO 9001 – wymagania dla systemów zarządzania jakością ISO 9004 – wytyczne do osiągania trwałego sukcesu organizacji w wymagającym i ciągle zmieniającym się otoczeniu ISO 19011 – wytyczne auditowania systemu zarządzania. ISO 9001:2015 Quality Management Systems – Requirements ISO 9001 zawiera wymagania dotyczące systemu zarządzania jakością mające zastosowanie w każdej organizacji, bez względu na jej wielkość, rodzaj i dostarczane wyroby i usługi, pragnie wykazać zdolność do stałego dostarczania wyrobów i usług spełniających wymagania klienta dąży do zwiększenia zadowolenia klienta przez skuteczne stosowanie systemu, Jest jedyną normą w rodzinie norm ISO 9000, na zgodność z którą system zarządzania jakością może być certyfikowany przez zewnętrzną organizację. Certyfikacja systemu nie jest obowiązkowa, jednak posiadanie certyfikowanego systemu zarządzania jakością zgodnego z wymaganiami ISO 9001 jest coraz częściej warunkiem prowadzenia transakcji biznesowych,pozwala znaleźć się na liście dostawców dużych organizacji i to zarówno na rynku krajowym, jak i międzynarodowym. ISO 9001 jest dużą szansą i wyzwaniem szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw, którym jest o wiele trudniej konkurować z dużymi firmami i którym wdrożony system zarządzania jakością wg ISO 9001 może umożliwić przetrwanie w trudnych okresach i konkurowanie na rynku. Certyfikat ISO 9001 ma duże znaczenie dla firm, które chcą eksportować na rynek Unii Europejskiej oraz dla tych, które chcą być realną konkurencją dla podmiotów z tego obszaru. Metody zarządzania jakością MZJ - metody zarządzania jakością – cechują się planowaniem, powtarzalnym oraz opartym na analitycznych podstawach sposobem postępowania przy realizowaniu zadań powiązanych bezpośrednio z zarządzaniem jakością np. QFD, analiza wartości, FMEA – wyrobu/konstrukcji, FMEA – procesu, SKO; SPC, DOE; Metody zarządzania jakością pozwalają na rozwiązywanie zadań (zw. z ZJ) w całym cyklu życia wyrobu. Ich cechami charakterystycznymi jest planowość, powtarzalność i oparcie na podstawach naukowych. Podczas stosowania metod wspomagających zarządzanie jakością wykorzystuje się dane zebrane przy użyciu narzędzi zarządzania jakości 6 Orientacja na klienta. Przywództwo. Zaangażowanie pracowników. Podejście procesowe. Systemowe podejście do zarządzania (usunięte w ISO 9001:2015) Doskonalenie (poprzednio Ciągłe doskonalenie) Podejmowanie decyzji na podstawie faktów. 8 zasad TQM Total quality management 1. Orientacja na klienta - znajomość potrzeb rynku 2. Przywództwo - 90% błędów popełniają liderzy 3. Zaangażowanie pracowników - Identyfikacja z organizacją 4. Podejście procesowe - początek - koniec 5. Systemowe podejście do zarządzania - patrzenie przyczynowo skutek, całość 6. Ciągłe doskonalenie - czynności tych drobnych 7. Podjęcie decyzji w oparciu o fakty - dane fizyczne, wskaźniki statystyczne 8. Obustronne korzystne relacje z dostawcami - większa sprzedaż i zyski oraz zadowolenie klienta Zarządzanie przez jakość – rodzaj filozofii zarządzania jakością, bazującej na nieustannym diagnozowaniu i doskonaleniu wszystkich elementów przedsiębiorstwa W firmach zarządzanych metodą TQM rezygnuje się z nieustannej kontroli pracowników na rzecz uczenia ich mechanizmów samokontroli. Przedsiębiorstwo objęte TQM-em odznacza się kilkoma unikalnymi cechami. Do kluczowych wyróżników firmy TQM należą: 1. Poczucie pracowników, że funkcjonują w przyjaznym środowisku pracy, na które składają się partnerstwo, zaufanie, współpraca i otwartość we wzajemnych relacjach pomiędzy pracownikami oraz w kontaktach na linii szef–pracownicy. 2. Stałe doskonalenie wszystkich pracowników, z szefem włącznie, a także wytwarzanie w pracownikach przekonania, że ich zaangażowanie w ten proces wynika nie z obowiązku, ale z ich własnego poczucia odpowiedzialności. 3. Dostęp do wiedzy i narzędzi, które pozwolą wszystkim pracownikom ulepszać swoją pracę i całą firmę. 4. „Doskonalenie sposobów doskonalenia” – stałe ulepszanie metod, dzięki którym można szkolić pracowników w zakresie TQM-u. Podstawowe założenia TQM 1. Stałe doskonalenie Rozwój firmy wymaga ciągłego doskonalenia każdego jej elementu, z udziałem wszystkich pracowników. Zmiana w TQM-ie zachodzi wewnątrz organizacji, podobnie 7 jak dbanie o własne zdrowie wymaga osobistego zaangażowania. Proces ten powinien być nieustanny. 2. Współpraca zamiast rywalizacji TQM zastępuje rywalizację współpracą i życzliwością między pracownikami. Zamiast „wyścigu szczurów” i wynagrodzeń zależnych od efektywności, promuje zarządzanie oparte na szacunku i godności. 3. Myślenie systemowe Firma to system powiązanych elementów, które muszą współdziałać. W TQM problemy wynikają głównie z błędów systemowych (85–95%), a nie ludzkich. Zamiast szukać winnych, eliminuje się błędy w procedurach, by zapobiec ich powtarzaniu. Fabryka a media Fabryka - taśma produkcyjna, wytwarzanie produktów idealnych, identycznych, wg wzoru projektowego. Ocena fizyczna, obiektywna wg normy Media - unikalność produktów poprzez ich zmienność, ciągłe szukanie nowości, niespodzianek produktowo-treściowych. Skłonność zwłaszcza wśród odbiorców do ocen subiektywnych, czyli jakich? Brak normy Pracownicy i analitycy mediów zwykli potocznie mawiać, że "radio i telewizja" (zwłaszcza publiczne) to nie fabryka gwoździ Trójkąt sił jakości w mediach Determinanty wg. S. Rogowskiego – wersja statyczna i dynamiczna a) finansowanie 8 b) kompetencje kadry, talenty twórców c) znajomość rynku odbiorcy Kluczowe czynniki sukcesu Cechy kształtujące wartość i wycenę wartość Zespół cech Wycena – niektóre metody oceny estetyczna Piękno, harmonia, forma – mogą stanowić Opinia eksperta, opis gęsty elementy dodane w trakcie interpretacji wg kanonu mody czy stylu, dobrego lub złego smaku duchowa Znaczenie w kontekście wiary i jej wyznawców, Analiza postaw mniejszości etnicznej, ogólnoludzkich wartościami, wzmaga świadomość, oświecenie i intuicję 9 społeczna Poczucie bliskości z innymi ludźmi, zjawiska Analiza postaw społeczne, poczucie tożsamości i identyfikacji lokalnej historyczna Odbicie epoki w którym dzieło powstało, poczucie Analiza eksperta ciągłości autentyczność Oryginalność, niepowtarzalność symboliczna Wydobycie sensu i znaczenia Analiza zawartości Łańcuch wartości Wg. Michaela E. Portera suma przychodów firmy, będącą funkcję ceny oferowanego produktu i ilości sprzedanych towarów Przewagę firma zyskuje nie poprzez sprawność jako całość, ale sprawność rozmaitych działań wykonywanych przez organizację Każdy element/ogniwo ma wkład w łańcuch wartości decydujący o pozycji na rynku Produkcja → tworzenie pakietów → rozpowszechnianie Dostawcy, produkcja zewnętrzna → przedsiębiorstwo produkcja audycji „in house→ dystrybutorzy → nabywcy Subiektywny charakter wartości w mediach W mediach należy podkreślić, że podstawowym problemem rynkowym jest transfer wartości użytkowej, a więc motywowanej kulturowymi, politycznymi lub społecznymi zdolnościami do zaspokajania potrzeb rozwoju indywidualnego i społecznego, na wartości wymienne, czyi zapewnienie korzyści ekonomicznych. Powstanie wartości w mediach w perspektywie moralnej i ekonomicznej nie oznacza bowiem automatycznie, że informacja, która ma wartość wewnętrzna i instrumentalna, ma tym samym wartość wymienną. Wartości w mediach cd · Nietowarowość jako swoisty paradoks wartości w mediach · Spektrum wartości – bezcenny czyli wyjątkowo cenny, do stanu zwyczajnie rzeczy bezwartościowych 10 · Typowe dla mediów pozycjonowanie zjawisk. Informacja dnia, warta miliony, następnego ranka jest bezwartościowa, zatem nie ma cech typowego produktu utylitarnego · Żywot motyla – krótki ale efektowny Dualizm rynku mediów Obiektywna wartość versus jej wartość powiększona przez reklamę Odbiorcy płacą swym czasem za to, żeby być dobrze poinformowanymi, a to poprawia ich samopoczucie, np. czują się pewniej i bezpieczniej w skomplikowanym świecie Obok audycji emitowana jest reklama, a reklamodawca ponownie płci nadawcy, to dopiero tworzy paradoks dający się wytłumaczyć dualnością rynku mediów, kiedy ten sam produkt funkcjonuje na dwóch rynkach – 1/treść programowej (kontent) i 2/ reklamy i jej pochodnych Dwoistość mediów Media publiczne (PSM) – Realizacji misji Media komercyjne, niezależne – nadawcy publicznego pomnażanie zysku Otrzymują abonament – dotację do Utrzymują się z reklamy i sponsoringu, programu ma realizację misji product placementu Dodatkowo emitują reklamy Emitują za pieniądze → przekazy handlowe Strategia · Analiza sytuacji i zmiana o ile jest to konieczne · Celem strategii jest podtrzymanie lub poprawa pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa (np. pozycji lidera) musi ona także zapewnić realizację zobowiązań zawartych w deklaracji misji (fokus celów). Celem w spółce jest ZYSK! · Strategia : zespół praktycznych wskazówek odnoszących się do najważniejszych działań firmy, koniecznych dla utrzymania zaplanowanej pozycji na rynku. Jakość istotny element ! Strategia i misja firmy Startem do analizy i budowania programu komunikacji z rynkiem jest charakterystyka NADAWCY, w tym; 11 · Określenie „misji" czyli fokus celów przedsiębiorstwa · Jakość zarzadzania firma (procedury, normy, standardy) · Zasoby pracy, czynniki organizacyjno-techniczne · Aktywa rynkowej pozycji (marketingowej) przedsiębiorstwa, „silne - słabe strony", jakość produktów, otoczenie konkurencyjne, głębokość rynku, preferencje odbiorcy Komponenty myślenia strategicznego Rutyny myślenia i działania, zastane procedury - nie trzęsiemy łodzią, rutyna excela, nowe procedury to 3 lata wewnętrznych uzgodnień, replikacja podstawowa reguła gry w korporacji Rozwiązywanie problemów: liderzy zderzają się z PROBLEMEM, który nie ma przeszłości, muszą go sformatować i podjąć decyzję ! 4 fazy -pętla a. dyskusja i opis o co chodzi? b. diagnoza przyczyn; jakie są uwarunkowania c. alternatywne rozwiązania - analiza kosztów i korzyści d. wybór i wdrożenie kierunku działań - jednak są zakłócenia Wizerunek Zespół poglądów, opinii kreowanych i utrwalanych na zewnątrz w celach marketingowych Tożsamość Do wewnątrz, poczucie więzi z organizacją wśród pracowników; satysfakcja a nawet duma z osiąganych efektów Oba pozwalają budować strategię jako specjalność organizacji, fokusowanie celu BENCHMARKING Benchmarking to proces systematycznego porównywania własnej firmy z innymi (docelowo z najlepszymi spośród konkurentów), albo porównywania ze sobą różnych 12 działów przedsiębiorstwa, aby ustalić jaki jest jego stan obecny i czy potrzebna jest jakaś zmiana. Porównywanie się do lepszych w sektorze tak w sensie produktowym jak i procedur zarządczych Czy nie możemy być tak dobrzy jak oni? Gdzie tkwi tajemnica sukcesu? Dlaczego splajtowali a my nie? Zwykle poszukiwane są przykłady wykazujące najwyższą efektywność działania w danym obszarze, co pozwala na naśladowanie najlepszych. Benchmarking jest traktowany jako proces stosowany systematycznie. Poprawianie obszarów firmy nie powinno mieć charakteru jednorazowego. Konieczne jest stałe gromadzenie informacji i poszukiwanie lepszych rozwiązań. Wyróżnia się cztery rodzaje benchmarkingu: Benchmarking wewnętrzny: Stosowany w dużych organizacjach z wieloma oddziałami, pozwala porównywać ich efektywność i wdrażać najlepsze praktyki. Benchmarking konkurencyjny: Trudny do realizacji z powodu niechęci konkurencji do ujawniania danych; większe korzyści daje wyjście poza branżę w poszukiwaniu nowych rozwiązań. Benchmarking funkcjonalny: Porównuje wybrane obszary działania z organizacjami z innych branż, gdzie funkcjonują podobnie. Benchmarking ogólny: Analizuje uniwersalne procesy, np. obsługę klienta, z łatwym dostępem do danych. Certyfikacja jakości Ustawa o badaniach i certyfikacji z 03.04.1993 ○ likwidacja barier technicznych ○ wzrost konkurencyjności ○ ułatwienie obrotu handlowego w kraju i za granicą ○ jednostka odpowiedzialna: Polskie Centrum Badań i Certyfikacji (PSBA) Certyfikacja - ściśle określone postępowanie, w którym strona trzecia (organizacja), przyznaje pisemne zaświadczenie w formie certyfikatu o tym, że produkt (usługa), proces lub osoba spełnia określone wymagania. Certyfikacja jest częścią procesu oceny zgodności. Certyfikaty są często ograniczone w czasie, są wydawane przez niezależne jednostki certyfikujące, wyznaczające standardy kontroli w zakresie zastrzeżonym przez daną jednostkę. 13 Certyfikacja dobrowolna Wraz ze wzrostem wymagań rynku oraz podnoszeniem się świadomości konsumenta znaczenia nabiera certyfikacja dobrowolna i związane z nią zazwyczaj dobrowolne znaki certyfikacyjne. Takim znakiem certyfikacji jest na przykład Znak Zgodności z Polską Normą. Zazwyczaj wraz ze znakiem zgodności wydawany jest dobrowolny certyfikat zgodności w przypadku znaku zgodności z Polską normą i certyfikatu PN Potwierdzona jest zgodność z wymaganiami polskiej normy określenie polska norma odnosi się zarówno do normy krajowej jak też każdego wdrożenia normy Europejskiej (EN) czy też Międzynarodowej (ISO) do zbioru norm krajowych Certyfikacja obowiązkowa w przypadku certyfikacji obowiązkowej odpowiednie przepisy prawa regulujące zakres podejmowanych działań oraz strony trzecie upoważnione do ich przeprowadzania, a także niezbędne kompetencje tych stron. kompetencje stron trzecich są delegowane przepisami prawa (ustawowo) lub poprzez wymóg akredytacji. Potwierdzenie zgodności wyrobu z zasadniczymi wymaganiami określonymi w przepisach prawa związane jest z koniecznością przeprowadzania przez podmiot oceny zgodności i umieszczenia na wyrobie oznakowania CE KAIZEN Metoda służy do optymalizacji procesów czy też z wykorzystaniem ergonomii, ergonometrii i osiągnięć ekonomiki ruchów elementarnych. Filozofia ta stała się reakcją na zautomatyzowanie strefy wytwórczości, redukcji części procesów myślowych u pracowników. Człowiek przy taśmie - element systemu. Ustawiczny proces ulepszania polega także na intelektualnym angażowaniu pracowników (traktowanie podmiotowe) na poszczególnych etapach procesu produkcyjnego. Celem jest jakość produktu - w tej filozofii jakość sprowadza się do zmiany stylu życia - procesu ulepszania Najistotniejszym jest skracanie czasu pomiędzy wypracowaniem koncepcji, czy też zdefiniowanie problemu, a samym wdrożeniem usprawnienia\ Duża reorganizacja wymaga stosownej koncepcji , ekspertów, pieniędzy i czasu. Zatem różni je skala działania koniecznego do wdrożenia, mała w modelu LM i dłuższy okres jego funkcjonowania w modelu tradycyjnym Najprościej ilustruje to zasada - lepiej jest zrobić małe usprawnienie dzisiaj, niż wielkie jutro FORD rewolucja Przemysł zdalnie kierowany - Henry Ford - FMC 1903 Automatyczna linia montażowa - 1913 - taśma produkcyjna Inaczej niż japoński LEAN - łączy zasady Łatwy w wytwarzaniu - przyjazny w obsłudze 14 Kluczowymi działaniami do zredukowania czasu produkcji było dostarczanie materiału bezpośrednio na każde stanowisko montażu i stworzenie idealnie zamiennych części TOYOTA - byli w USA - taśma nie sprawdzi się w Japonii, przez ich rzemieślniczy system, zatem J-in-T i Jidoka ŻÓŁTA LINIA - możliwość zatrzymania taśmy, kiedy powstaje błąd, ale jest szybko naprawiony (Ikishiwa) Kaizen, dwojakie ujęcie procesu Kaizen pozwala na doskonalenie procesów zawierających się w zasadach Lean Manufacturing w dwojakim rozumieniu Kaizen, osiąganie celów Skrócenie czasu realizacji procesu pracy oraz poprawy jakości Dostosowywania technicznego elementów systemu Tworzenie kryteriów oceny i nagradzania Redukcji kosztów Poprawieniu ergonomii stanowisk roboczych Jak w zasadzie Plan-Do-Check-Act Lean Manufacturing 1. precyzyjne zdefiniowanie wartości z punktu widzenia klienta 2. zorganizowanie wszystkich działań tworzących wartość dodaną wzdłuż tzw. strumienia wartości 3. ustanowienie gładkiego, ciągłego strumienia przepływu wartości przez ten strumień 4. implementacja systemu ssącego, powodującego, że strumień wartości reaguje na bieżące potrzeby klienta 5. ciągłe doskonalenie 15 Diagram Karou Ishikawy O metodzie Ishikawy przyjęło się mówić, że jes to diagram przyczyn i skutków (cause and effect diagram), potocznie nazywany diagramem rybiej ości (fishbone diagram), którą przypomina graficznie Występuje również jako diagram drzewa błędów, w jednej i drugiej postaci (horyzontalnej i wertykalnej) schematu ukazuje związki przyczynowo skutkowe występujące w trakcie procesu produkcyjnego Pozwala na wyodrębnienie przyczyny i skutków zaistniałej sytuacji. W pierwszej kolejności przedsiębiorstwo powinno zdefiniować problem i opisać jego przyczyny Analiza od góry do dołu (top-down) - ma przebieg hierarchiczny, od ogółu do szczegółu. Proces poprzedza szczegółowe zebranie informacji oraz ich skategoryzowanie. Odbywa się to metodą burzy mózgów. Właściwe przeprowadzenie analizy powinno być poprzedzone stwierdzeniem niepożądanego skutku Diagramu nie warto stosować zawsze - np. gdy znamy przyczynę problemu Diagram sprawdzi się, gdy problem może dotyczyć więcej niż jednego obszaru działania firmy Błędy w stosowaniu diagramu, awarie - najczęściej wyodrębnianych statystycznie zgodnie z zasadą 5M + E 1. Man - człowiek 2. Material - materiał 3. Machine 0 sprzęt 4. Method - stosowana metoda 5. Management - kierownictwo 6. Environment - otoczenie 16 Metoda znajduje zastosowanie przy analizie diagramu prowadzonej w grupie. Jej członkowie dysponują różną wiedzą, doświadczeniem, reprezentować powinni różne szczeble analizowanego procesu Just In Time - opis metody Metoda zarządzania stosowana w celu redukcji pracy w toku A także redukcji poziomu zapasów w całym procesie produkcyjno-magazynowym i związanych z tym kosztów Powszechnie uważa się, że Just in Time jest koncepcją wypracowaną przez Japończyków w koncernie Toyoty. Trzeba jednak pamiętać, że już w latach dwudziestych ubiegłego wieku rudę żelaza dostarczaną do zakładów Forda w Detroit przetapiano jeszcze tego samego dnia a w ciągu kilku następnych stal była używana do wyrobów samochodowych. Oznaczyło to bardzo efektywne wykorzystanie dostaw i redukcję zapasów, jednak takie podejście nie znalazło wielu naśladowców. Dopiero po WW II podjęto kolejne próby dostaw na czas a amerykańskich supermarketach oraz japońskim przemyśle stoczniowym. Amerykańskie Towarzystwo Produkcji i Zaopatrzenia (APICS) określa Just in Time jako filozofię organizacji wytwarzania opartą na planowo prowadzonej eliminacji wszelkiego marnotrawstwa i ciągłego doskonalenia wydajności. Na to składa się właściwe wykonanie wszystkich działań niezbędnych do wytworzenia ostatecznego produktu od zaprojektowania organizacji, poprzez realizację dostaw potrzebnych materiałów i wszystkie etapy produkcji aż do zaoferowania klientowi finalnego wyrobu. Wdrożenie JIT wysoka jakość dostaw gromadzenie minimalnych zapasów 17 składanie częstych zamówień krótki okres realizacji zamówień dobra organizacja, wykwalifikowany personel, niezawodność dostaw skracanie odległości pomiędzy poszczególnymi ogniwami procesu zlokalizowanie dostawców w pobliżu firmy skupienie się na małych gniazdach produkcyjnych minimalizacja czasu poświęcanego na przezbrajanie maszyn Kanaban Lata 50', Taichi Ohno w fabrykach Toyoty -system kształtowania zapasów oparty na małych dostawach inicjowanych przez zgłaszany popyt, wykorzystując przy tym technikę Kanban (spis widoczny) i skracając czas przezbrajania maszyn i urządzeń. Realizację całego programu koncepcji just in time we wszystkich montowniach Toyoty dokonała się na początku lat sześćdziesiątych, po czym przez kolejne 10 lat wprowadzono ją u najważniejszych dostawców toyoty Wnioski Stosowanie just in time pojmuje się jako sposób: Eliminacji wszystkich czynności i czasów nie podnoszących jakości produktu Rzeczy zbędnych i mało istotnych Cztery założenia Just In Time Zero zapasów Małe i częste dostawy Krótkie cykle realizacji zamówienia Wysoka jakość Koncepcja ta może być skuteczna w stosunku do następujących przypadkach niegospodarności Marnotrawstwo nadprodukcji Marnotrawstwo czasu pracowników Marnotrawstwo czasu zużywanego na przemieszczenia Marnotrawstwo czasu przezbrajania maszyn i urządzeń Marnotrawstwo energii i kapitału z rozmieszczeniem maszyn i urządzeń Marnotrawstwo materiałów oraz straty związane z obsługą zwrotów Straty wynikające z niewłaściwych relacji z dostawcami i odbiorcami 7*0 Braków Zapasów Opóźnień Kolejek Bezczynności Zbędnych operacji Zbędnych przemieszczeń 18 Cele J-I-T Mniejsze zapasy Wyższa jakość Wyższa produktywność Pełna realizacja just-in-time musi dotyczyć wszystkich dostawców i odbiorców oraz obejmować Działania eliminujące pośrednie punkty składowania Realizacja dostaw bezpośrednio na linię produkcyjną Lokalizację dostawców w pobliżu miejsca odbiorcy Wysoką częstotliwość dostaw Usprawnienia przepływu informacji W systemie produkcji należy dążyć przede wszystkim do osiągnięcia następujących warunków Zaprojektowanie produktu łatwego do wytwarzania i wygodnego w obrocie logistycznym Zapewnienie wysokiej jakości produktów Zapewnienie określonego poziomu produkcji Zapewnienie krótkiego czasu przestawiania maszyn Zapewnienie zdolności eliminacji pojawiających się zakłóceń Dążenie do standaryzacji produkcji Zapewnienie elastyczności systemu produkcji Koncentracja produkcji na wąskim asortymencie wyrobów Słaba strona just-in-time - brak elastyczności, nie sprawdza się przy nieregularnych zamówieniach, produkcji na małą skalę czy wykorzystaniu specjalnie zamówionych materiałów. Firmy stosujące just-in-time wskazują następujące problemy Konieczność zainwestowania środków Długi czas wdrażania i oczekiwania na korzyści Utrzymanie perfekcyjnej jakości i zależność od niej Niechęć dostawców do tej koncepcji Zmiany zapotrzebowania klientów Uwzględnienie wielu wariantów produkcji Trudności w dziedzinie współpracy i budowaniu zaufania Zawodność przepływu informacji Zwiększenie stresu wśród załogi Diagram Pareto W każdym systemie jest tylko mała liczba czynników, które mają największy wpływ na jego całość, a wpływ reszty czynników jest mniejszy. Zasada Pareto umożliwia znalezienie 20% przyczyn przynoszących 80% strat. Pokazuje, że występowanie większości typów zdarzeń można zaobserwować w małym 19 zaledwie fragmencie możliwych okoliczności. Zasada ta sprawdza się w wielu dziedzinach życia, np.: · 80% sprzedaży generuje 20% klientów, · 80% braków jest skutkiem 20% przyczyn, · 20% informacji warunkuje 80% decyzji, · 20% firm giełdowych to 80% wartości wszystkich akcji na parkiecie. Diagram Pareto-Lorenza, znany również jako metoda ABC lub prawo 20-80, zakłada, że w każdym systemie tylko niewielka liczba czynników ma największy wpływ na całość. Zasada Pareto mówi, że 20% przyczyn odpowiada za 80% skutków. Cykl Deminga Skuteczny sposób prowadzenia dużych i małych przedsięwzięć. Doskonale organizuje pracę w projektach. to integralny element Kaizen. Plan, Do, Check, Act Cykl Deminga, znany również jako Koło Deminga lub cykl PDCA, jest koncepcją zarządzania jakością, która składa się z etapów planowania, wykonania, sprawdzania i działania. PLANOWANIE - > WYKONANIE - > SPRAWDZANIE - > DZIAŁANIE (POPRAWIANIE) 20 BHP Ogół norm prawnych oraz środków badawczych, organizacyjnych i technicznych mających na celu stworzenie pracownikowi takich warunków pracy, aby mógł on wykonywać pracę w sposób produktywny, bez narażania go na nieuzasadnione ryzyko wypadku lub choroby zawodowej oraz nadmierne obciążenie fizyczne i psychiczne. Kodeks pracy - dział dziesiąty Bezpieczeństwo i higiena pracy 21