NEOPLAZİ (1) PDF

NEOPLAZ İ  Öğrenim Hedefleri Kanser nedir? Nasıl oluşur? Tümör tanımı İyi huylu/ Kötü huylu tümörler nelerdir? Tümör isimlendirmesi Sık görülen kanser türleri Kanserin tanı süreci ve tedavisi nasıl olur?  KANSER NEDİR? Kanser sebebi? Kans...

NEOPLAZ İ  Öğrenim Hedefleri Kanser nedir? Nasıl oluşur? Tümör tanımı İyi huylu/ Kötü huylu tümörler nelerdir? Tümör isimlendirmesi Sık görülen kanser türleri Kanserin tanı süreci ve tedavisi nasıl olur?  KANSER NEDİR? Kanser sebebi? Kanser nedir Kanser nasıl teşhis edilir Gen Kanser ilişkisi Kanser önlenebilir mi?  HÜCRE NEDİR  En küçük yapıtaşı  Hücreler  Dokuları, Organları   Hücreler belirli düzen içinde çalışır , Her olay kontrol edilir. Kontrol olmazsa Kanser oluşur  Normalde hücrelerin büyümesi ve çoğalması bir düzen içerisinde olmaktadır. Buna paralel olarak doku ve organlar da görevlerini normal olarak yapabilmektedirler.. Ancak bu hücreler anormal şekil ve hızda büyümeye ve çoğalmaya başlarlarsa, kitle oluşumuna yol açarlar  KİTLE NEDİR Vücudun herhangi bir yerinde ele gelen şişliktir. TÜMÖR denir Kitle, TÜMÖR İYİ HUYLU KÖTÜ HUYLU Kistler, siğiller, benler ve polipler iyi huylu tümörlerdir. Bunlar vücudun diğer bölgelerine yayılmazlar.  Ameliyatla tamamı çıkarılınca da tekrar büyümezler.  KANSER  Latincede yengeç anlamına gelen "crab" sözcüğünden türetilmiştir.  Yunanlı hekim Hipokrat, hastalığın başladığı bölgeden diğer organlara yayılmasını gözlemleyerek bu tanımlamayı yapmıştır  Kanser Vücuttaki bir hücre grubunun farklılaşarak, aşırı ve kontrolsüz şekilde çoğalması sonucu meydana gelmektedir.  İYİ HUYLU TÜMÖRLER KANSER DEĞİLDİR İYİ HUYLU TÜMÖRLER KANSER DEĞİLDİR  KANSER NEDİR???? Kötü huylu tümörler hızla büyüyen anormal hücrelerden oluşur. Bu tümörler diğer dokulara yayılarak oradaki normal hücrelerin yaşamını bozup bir çeşit istila yapmak eğilimindedirler. Kötü hücreler, hızla üremelerini sağlayan özelliklere sahiptirler.  Genetik yapıları bozulmuş olduğu için anormal proteinler üretirler Kanserler, ortaya çıktıkları organa veya köken aldıkları hücre-doku tipine göre sınıflandırılırlar. Meme, Akciğer, Prostat, Beyin, Cilt vb. ERKEKLERDE KANSER SIKLIĞI KADINLARDA KANSER SIKLIĞI  Kanser BULAŞICI bir hastalık değildir  KANSERİN NEDENLERİ?? Bakteriler Viruslar Kimyasallar Radyasyon Heredite, Diyet. Hormon  KANSER NEDENLERİ Radyasyon Hava kirliliği Ultraviyole ışınları, Kimyasal karsinojen  Alkol Beslenme Sigara faktörleri Virusler ve genetıktir  Kanserojen maddeler böcek ilaçları Sigara dumanı ,. asbest ağır metaller kurşun, cıva,kadmiyum Benzen ve Nitrozaminler gibi maddeler bulunmaktadır Sigara ve kanser Bakteri ve Mide Kanseri Kanserin Başlangıcı ve Büyümesi İn situ Kanser ŞİKAYETLER ve BELİRTİLER  Olağan dışı kanama İyileşmeyen veya iyileşmesi geciken yara Ben ve siğillerdeki değişiklik Vücudun herhangi bir yerinde şişlik  Sürekli öksürük ve ses kısıklığı Yutma güçlüğü İdrar ve dışkılama alışkanlıklarında değişiklik Nedeni açıklanamayan ateş ve zayıflama  Tümör davranışına göre 2’ye ayrılır BENİGN TÜMÖR(İyi Huylu) MALİGN TÜMÖR(Kötü Huylu) Kanser tüm malign tümörlerdir.  Tek hücrenin neoplastik transformasyon sonucu klonal çoğalması ile olur. Neoplastik transformasyon; Kimyasal Fiziksel Biyolojik ajanlarla direk veya indirek o.b  Hücreler özel fonksiyonlarını yitirir,yeni biyolojik özellik kazanır. Otonomdur. Kontrol edilemez. Kalıtsal biyolojik özellikleri aktarırlar.  İsimlendirme Bulunduğu yer ve olası biyolojik davranış konusunda bilgi vermek Her doku veya organın sayısız tümörü var Kusursuz adlandırma yok  Benign tümör sonuna OMA Malign tümör sonuna; Epitelyal ;KARSİNO M Mezenkimal;SARKO MEmbryonik hücre kökenli; Blastom  OMA ile biten Malign Tümörler Melanom Mezotelyoma Seminom Disgerminom Hepatom Lenfoma  Tümör olmamasına rağmen OMA ile biten Hematom Granulom Hamartom Koristom  Hamartom; Dokuya ait hücrelerin disorganizasyonu ile karakterli benign görünümlü kitle (gelişimsel malformasyon) Koristom; Heterotopik dokuya ait hücrelerin disorganizasyonu ile karakterli kitle  Sınıflama Biyolojik Davranış Histogenetik Morfolojik Epitelyal Benign Makroskopik Mezenkimal Malign Mikroskopik Hematopoetik I.BİYOLOJİK DAVRANIŞA GÖRE SINIFLAMA A. BENİG N B. MALİG N  Malign tümör hikayesi 1. Hedef hücrede malign değişim. 2. Değişen 4. Uzak hücrenin metast gelişmesi az 3. Lokal  Malign /benign tümör ayırımında 4 madde önemlidir. 3. Lokal invazyon 2. Büyüme hızı 4. Metastaz. 1. Diferensiya syon ve anaplazi  İyi diferansiye tümör; Hücreler köken aldığı dokuya benzer. Benign tümörler iyi diferensiyedir. Malign tümörler iyi- az diferensiye olabilir. Kötü veya az diferansiye tümör; Hücreler köken aldığı hücreye benzemez.  Diferensiyasyon yokluğu (İndiferensiye) veya anaplazi malign tümör özelliğidir.  Karsinoma İn situ Bazal membranı geçmez 15-20 yıl Makroskopik bir şey görülmez Mikroskopik Dizilim bozuk Nükleuslar hiperkromatik Mitoz var  2)LOKAL İNVAZYON Hemen tüm benign tümörler ekspansif şeklide büyür,lokalize kalır. Çevre dokuya infiltrasyon veya invazyon yapmaz. Çevrelerinde kapsül vardır. Kolay çıkarılırlar.  Malign tümörler progresif olarak infiltrasyon ve invazyon gösterir. Bazal membranı geçip alttaki dokuya yayılım gösteren tümör invazyon yapmıştır ve invazyon malign tümör özelliğidir. Malign tümörlerde kapsül yok, tam çıkarılamaz.  3) METASTAZ Primer tümörle bağlantısı olmayan farklı organlarda saptanan tümör implantlarıdır. Kesin malignite kriteridir. 1) Vücut boşluklarına dökülerek 2) Lenfatik ( Epitelyal  4)TÜMÖRLERDE BÜYÜME HIZI Benign Tümörler; Yavaş büyür Kan akımının yeterliliği, basınç kısıtlaması büyümeyi kısıtlayabilir. Benign tümörlerde büyüme hızı değişkendir.  Malign Tümörler Büyüme hızı diferensiyasyon düzeyi ile ilgilidir. Değişkenlik gösterir. Yavaş büyürken hızlanabilir Nadiren durur Nadiren tamamen ortadan kalkar  BENİGN TÜMÖR Daha az otonom İnvazif değil Metastaz yapmaz Tedavi ile zararsız o.b  MALİGN TÜMÖR Otonomisi fazla İnvazyon ve metastaz yapar Tedaviye dirençli o.b Ölüme neden o.b  SONUÇ Benign tümör hücreleri çoğunlukla iyi diferensiyedir ve normal dokuya benzer Malign tümörler az yada çok orijininden uzaklaşır ve diferansiyasyonunu kaybeder  Onkoloji ; Tümör Bilimi Etyoloji, patogenez ve tedavi ile ilgili  KANSER EPİDEMİYOLOJİSİ 1) Coğrafik ve çevresel faktörler 2)Genetik faktörler 3)Yaş 4) Herediter olmayan predispozan faktörler  3)Familyal Kanserler Bazı kanserler bazı ailelerde daha fazla görülür. Kolon, Meme, Over, Beyin gibi. Ailese kanser özellikleri; Erken yaşta başlangıç 2 veya daha fazla yakın akrabada olması Ailesel kanserlerdeki geçiş paterni ?  Non herediter predispozan durumlar Kanser olmamanın tek yolu? Rejeneratif hiperplastik ve displastik değişiklikler önemli. Endometriyal hiperplazi-Kanser Servikal displazi-Kanser Bronşiyal mukozal metaplazi-Bronş karsinomu  1) Kronik inflamasyon ve kanser H. Pylori, Hepatit, pankreatit Mekanizma tam belli değil.Teoriler; A)Kronik inflamasyon sitokin salınımına neden oluyor, bu da transforme hücrelerin gelişimini stimüle ediyor. B)Ayrıca mutajen olaylara hassas hale gelen doku stem hücrelerini artırıyor. C)Veya Serbest oksijen radikalleri üretimi ile genomik düzensizliğe neden olabiliyor.  Benign tümör malignleşirmi? Pleomorfik adenomdan gelişen CA Kanser benign tümörde var olan sessiz malign odaktan mı gelişiyor veya benign tümörde non-malign hücreden mi gelişiyor?  Kanser Tanısı 1. Klinik hikaye Aile öyküsü Sosyal durumu Memleketi Diyet alışkanlığı 2. Fizik muayene 3.Rutin muayene ve tetkikler  TANI YÖNTEMLERİ 1. Sitolojik Tanı a.Eksfolyatif sitoloji b.Fırçalama ve sürüntü c.İnce iğne aspirasyon biyopsisi  2.Histolojik Tanı Tanı için en kesin metoddur. Yardımcı tekniklere gerek o.b. Eksizyonel biyopsi İnsisyonel biyopsi Organ rezeksiyonları  Eksizyonel biyopsi; Lezyonun tümü çıkarılır İnsisyonel biyopsi Lezyonun bir kısmı alınır.  Teknikler 1. Frozen section Ameliyat anında gönderilen materyallere çabuk sonuç vermek için 2. Parafin Kesitler Formalinle fikse edilen dokular için 3. Histokimyasal metodlar  4. İmmunhistokimyasal metod 5. Elektron mikroskopisi 6. Flow sitometri 7. İnsitu hibridizasyon  Patolojik Tanı 1. Neoplazmın tipi 2. Biyolojik davranışı 3. Histolojik grade 4. İnvazyon derecesi 5. Patolojik Stage  Kanser Tedavisi Benign Tümörde cerrahi işlem yeterli Malign tümörlerde 1. Geniş lokal eksizyon 2. Lenf nodu diseksiyonu 3. Palyatif tedavi 4. Radyoterapi 5. Kemoterapi 6. İmmunoterapi  BENİGN TÜMÖR MALİGN TÜMÖR Normal hücrelere Benzemez benzer Mitoz sık Mitoz az veya İnfiltratif büyür görülmez Nadiren durur Ekspansif büyür Kapsül yok Büyüme durabilir METASTAZ sık Kapsüllü Bası belirtisi ve Metastaz yapmaz diğerleri Hafif bası belirtisi o.b  TÜMÖR KONAK CANLI İLİŞKİSİ 1.Tümörlerin konak canlı üzerinde etkileri Benign Boşluklara doğru gelişenler zararlı olmaz. Yerleşme yeri nedeniyle zarar verir. Ampulla wateri, beyin Komplikasyon Ülserasyon ve enfeksiyon ,hormon salgısı  Malign Tümörler Benign tm etki ve metastaz ile zarar verir. Hematolojik,kilo kaybı gibi bulgular Kilo kaybı; iştahsızlık Aktive makrofajlarca TNFyapımı(kaşektin) Yağ ve kas dokusunun yıkımını artırabilen proteolizi uyaran faktör yapımı Yağ asit sentezi ve depolanmasında metabolik değişiklikler