Nöromusküler ve Musküler Elektroşok Stimülasyonu PDF

Prof. Dr. İlkim ÇITAK KARAKAYA 14.03.2024   PROF. DR. İLKİM ÇITAK KARAKAYA 1 2  Konuyla ilgili araştırma sonuçları genel olarak şu şekildedir;  Sağlıklı kaslar için elektrik stimulasyonu, kas kuvvet/enduransını arttırmada önemli bir etkiye sahip değildir. Elektrik stimulasyonu ile egzersiz kombi...

Prof. Dr. İlkim ÇITAK KARAKAYA 14.03.2024   PROF. DR. İLKİM ÇITAK KARAKAYA 1 2  Konuyla ilgili araştırma sonuçları genel olarak şu şekildedir;  Sağlıklı kaslar için elektrik stimulasyonu, kas kuvvet/enduransını arttırmada önemli bir etkiye sahip değildir. Elektrik stimulasyonu ile egzersiz kombinasyonu, tek başına egzersizden daha etkili değildir.  Ancak abdominal kaslarla ilgili çalışmaların bazıları, NMES’in istemli egzersizle kombine şekilde uygulanmasının, kasın doğru aktivasyonunu hastanın öğrenmesi açısından faydalı olabileceğini öne sürmektedir. Ayrıca, sırt ve bel kas yapısının kuvvetlendirilmesinde de NMES’in egzersizden daha etkin olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur. 3 NMES inerve kaslarda kontraksiyon oluşturmak amacıyla kullanılan elektrik stimulasyonu şeklidir. NMES’in kas kuvvetlendirme etkisini açıklamak için 2 mekanizma öne sürülmüştür; NMES’le kuvvet artışı, standart istemli kuvvetlendirme programlarında olduğu gibi meydana gelmektedir (düşük tekrar sayısı, yüksek eksternal yük, maksimum kontraksiyonun en az %75’inde kas kontraksiyonu şiddeti). Kuvvetlendirme, NMES için daha düşük eşiğe sahip tip II fazik kas liflerinin tercihli uyarılmasıyla meydana gelmektedir.  4 İmmobilizasyonu takiben veya dinamik egzersizin kontraindike olduğu durumlarda kullanmamaya bağlı atrofinin engellenmesi amacıyla elektrik stimulasyonunun kullanılması önerilmektedir. Anterior cruciate ligament tamiri sonrasında veya patellofemoral bozukluklarda egzersizle birlikte veya tek başına NMES’in, tek başına egzersizden daha fazla kuvvet artışına yol açtığını gösteren çalışmalar mevcuttur. Pelvik taban disfonksiyonuna bağlı üriner ve fekal inkontinansı olan hastalarda da NMES’in olumlu gelişmeler ortaya çıkardığı belirtilmektedir. Prof. Dr. İlkim ÇITAK KARAKAYA 14.03.2024  Elektrik stimulasyonunun stroke geçiren hastalarda motor fonksiyonları geliştirdiği, dirsek, diz ve ayakbileği ekstansörlerinin kuvvetini arttırdığı, omuz subluksasyonu derecesini azalttığını belirten çalışmalar mevcuttur.  NMES’in spastik kasın antagonistine uygulanması durumunda grup Ia resiprokal inhibitör yol aracılığıyla spastisiteyi azalttığı belirtilmiştir.  Ayrıca, spastik agonist kasın stimulasyonuyla da alfa motor nöronlarının inhibisyonunun meydana geldiği, dolayısıyla spastisitenin azaldığı öne sürülmüştür.  5  6   Elektrot büyüklüğü: formu: hastanın tercihi göz önünde bulundurulmalıdır. Önemli olan, hastanın rahat ettiği ve tatmin edici bir kontraksiyonun alındığı dalga formunun kullanılmasıdır. Atım durasyonu ne kadar kısa olursa, atım amplitüdünün o kadar yüksek olmasına ihtiyaç vardır. Kuvvetlendirme/reedükasyon: tedavinin amacı kas kontraksiyonunun fasilitasyonu ise hastaya kas aktivasyonunu hissettiğinde elektrik stimulasyonu ile birlikte kasını kontrakte etmeye çalışması söylenmelidir. Hasta istemli olarak kasını kontrakte edebilmeye başladığında, NMES’in şiddeti dereceli olarak azaltılmalıdır. büyüklüğü ve kontraksiyonun şiddeti önemlidir. Küçük elektrotlar, küçük kasların lokalize stimulasyonunda, büyük elektrotlar ise büyük kas veya kas gruplarının stimulasyonunda kullanılır. Elektrot ne kadar büyükse, birim alan başına akım şiddeti de o kadar küçüktür. Dolayısıyla küçük elektrotlar daha kuvvetli kas kontraksiyonlarına izin verirler.  Tedavi parametreleri: Dalga Elektrot büyüklüğünün seçiminde, stimule edilecek kasın 7 Derinin hazırlanması: Uygulamadan önce derinin debrisini (epitel hücreler ve sebum), ter ve kiri temizlemek, elektrotların deri ile temasının tam olarak sağlanması ve derinin elektriksel direncinin azaltılması açısından önemlidir. Elektrotlar: Polimer elektrotlar (karbon-lastik elektrotlar): elektriksel olarak iletken bir jel ile kullanılmalıdırlar. Bunların dışında, kendinden yapışkanlı, elektriksel iletkenliğe sahip bir tabakası olan elektrotlar da mevcuttur. İnce plak veya alüminyum elektrotlar: bu elektrotların, su ile ıslatılmış pamuklu bez veya süngerler aracılığıyla kullanılması gerekmektedir. Kalem elektrotlar: özellikle optimal stimulasyon noktasının aranması sırasında kullanımları yaygındır. Elektrotların yerleşimi: Uni/monopolar: aktif elektrot ilgili kasın motor noktası üzerine, daha büyük olan pasif elektrot ise uygun uzaklıkta, daha proksimale yerleştirilir. Bipolar: Benzer büyüklükte iki elektrot, ilgili kasın her iki ucuna yerleştirilir. 8 Prof. Dr. İlkim ÇITAK KARAKAYA 14.03.2024   Akım frekansı: başlangıçta kas yorgunluğunu en aza indirgemek için düşük frekanslar (20 Hz) ve kısa kontraksiyon-uzun relaksasyon süreleri seçilmelidir. Bunun yanında başlangıç frekansı olarak 60 Hz ve 1:3 on:off oranını öneren araştırmacılar da vardır. Tedavi frekansı: seansların sıklığı ve her seansta alınan kontraksiyon sayısı tedavi ilerledikçe arttırılabilir. Önerilen parametreler Akım tipi: Kesikli veya burst AC Stimulasyon amplitüdü: Tolere edilebilen maksimum değer  Duty cycle/ramp (çıkış) süreleri: on:off oranı, stimule edilecek olan kasın yorgunluk özelliklerine göre modifiye edilmelidir. Akımın maksimuma ulaşma süresi (ramp-çıkış süresi) ortalama olarak 2-3 sn olmalıdır. Yüksek akım şiddetlerinde 5 sn şeklinde ayarlanabilir. 10 sn’lik on süresine karşılık 60 sn’lik off süresinin yorgunluğu azalttığı bildirilmiştir. Tedavinin amacı kuvvetlendirme ise, birkaç seans içinde frekans arttırılabilir, kontraksiyon süresi uzatılıp, relaksasyon süresi azaltılabilir. Çünkü, kasta kontraksiyon gücü ne kadar fazla olursa, kuvvet artışı da o kadar fazla olacaktır. 9 100-300μsn Dalga formu: Hasta tercihi Stimulasyon frekansı: Sn’de 20-100 atım veya burst Duty cycle: 2:10 veya 5: 15 ile başlanabilir Kontraksiyon tipi: İzometrik Her seanstaki kontraksiyon sayısı: Tolere edilebilen maksimum şiddette 10-20 kontraksiyon veya 15 dk’lık seanslar, günde 2-3 kez Seansların frekansı: Haftada 3-7 kez 10  Genelde önerilen parametreler; 20-100 Hz frekans 200-300μsn atım durasyonu Kontraksiyon:gevşeme süreleri 5sn:20sn başlayıp 5sn:5sn’ye ilerleme  Sıklıkla kullanılan parametreler:  Frekans