Mikrobiologia Magota - Dokument PDF

**Mikrobiologia Magota** **W oparciu o Murraya i Heczko** **Wszelkie prawa zastrzeżone** **Gronkowce Staphylococcus** **Ziarniaki gram-dodatnie**, układające się w gronka w preparatach. Aby odróżnić je od innych ziarniaków robimy test na katalazę, gronkowce mają, a streptococcus i enterococcus n...

**Mikrobiologia Magota** **W oparciu o Murraya i Heczko** **Wszelkie prawa zastrzeżone** **Gronkowce Staphylococcus** **Ziarniaki gram-dodatnie**, układające się w gronka w preparatach. Aby odróżnić je od innych ziarniaków robimy test na katalazę, gronkowce mają, a streptococcus i enterococcus nie mają. Staphylococcus aureus wytwarza koagulazę, a inne gronkowce nie, przez co w trakcie rozwoju osiąga złotą barwę. Najbardziej chorobotwórcze to S. aureus, S.epidermidis, S. lugdunensis i saprophyticus. MRSA to gronkowiec odporny na metycylinę. Gronkowce produkują enterotoksyny, cytotoksyny. **Gronkowiec złocisty zamieszkuje przednią część nosogardzieli.** **Choroby AUREUS** **Gronkowcowy zespół poparzonej skóry SSSS** Pęcherze na całym ciele, pękają po dotknięciu, zawierają czysty płyn bez bakterii. Liszajec pęcherzowy to umiejscowione poparzenie, w pęcherzach bakterie ale nie pekaja tak łatwo **Gronkowcowe zatrucie pokarmowe** Powodowany przez enterotoksynę, często w lodach czy szynkach. Podgrzanie usuwa bakterie ale toksyna jest cieplo stabilna. Może prowadzic do zapalenia jelita cienkiego bardzo często u pacjentow po antybiotykoterapii. **Zespół wstrząsu toksycznego TSS** Tylko S. aureus. Wzrost gronkowca w pochwie lub ranie następnie produkcja toskyny do krwi. Duze czerwone plamy na całym ciele i rozprzestrzeniajaca się koagulacja. **Miejscowe infekcje ropne** Obejmuje liszajec, zapalenie mieszków włosowych oraz czyraki. Liszajec zaczerwieniona podstawa i ropna krostka. Folliculitis podstawa mieszka podniesiona z ropną wydzieliną. Na rzęsie nazywana jęczmieniem. Czyraki zawierają w sobie martwą tkankę. Gronkowcowe infekcje ran zazwyczaj kiedy w ranie jest ciało obce, zaczerwienienie ból, ropa. Leczenie to chirurgiczne oczyszczenie rany, jeśli to nie pomoze wprowadzenie antybiotykoterapii. **Bakteriemia oraz zapalenie wsierdzia** Do bakteriemii zazwyczaj dochodzi po zakażeniu skórnym, zbyt długiego używania cewników. Zapalenie wsierdzia 50% śmiertelności, zaburzenia pojemności minutowej serca, akcji serca. U narkomanów w prawej części serca. **Gronkowcowe zapalenie płuc i ropniak opłucnej** Zapalenie płuc u pacjentów młodych, starych lub z mukowiscydozą, grypą rozstrzeniem oskrzeli. Obecnośc ropni i nacieków w obrazie RTG. Może być krwiopochodne. Pozaszpitalne **szczepy MRSA odpowiedzialne za ostrą formę nekrotycznego zapalenia płuc**. Odpowiada za ropniaki opłucnej. **Zapalenie kości i szpiku oraz septyczne zapalenie stawów** Gronkowce zasiedlają nasady kości długich. Silny ból i wysoka gorączka. Na nasadach kości po 2-3 tygodniach pojawiają się ropnie Brodiego. Rokowanie dobre u dzieci, u dorosłych komplikacje **Choroby EPIDERMIDIS I INNE KOAGULAZOUJEMNE** **Zapalenie wsierdzia Epiderrmidis, lugdudensis** Wywołują infekcje zastawek naturalnych i sztucznych, bardzo częsta przyczyna sztucznych. Ropnie mogą doprowadzić do oddzielenia wszytej zastawki do serca, oraz może mechanicznie uszkodzić miesien sercowy. **Infekcje Cewników, dróg moczowych oraz protez** 50% infekcji cewników, zazwyczaj używane przez długi czas, wytwarzają biofilm, rozwija się bakteriemia. Gdy trwa długo dochodzi do kłębuszkowego zapalenia nerek. S. saprophyticus wywują zakazenia dróg moczowych. Na protezach również powstaje biofilm chroniący przed opowiedzia oraz antybiotykoterapia. Leczenie to wymiana oraz antybiotykoterapia. Duze ryzyko reinfekcji. LECZENIE **MRSA Trimetoprim sulfametoksazolu, klindamycyna, wankomycyna.** **10% szczepów wrażliwa na penicyliny wtedy kloksacylina (MSSA)** **Streptococcus** **Ziarniaki gram dodatnie, układające się w pary lub łańcuszki. Katalazoujemne.** Dzielą się pod względem hemolizy, Beta to pełna hemoliza, alfa częściowa, a gamma brak. Streptococcus z grupy viridans czyli zieleniujące. **Pyogenes przednia ściana gardła** **Choroby S.Pyogenes** **Zapalenie gardła** 2-4 dni po kontakcie z patogenem, wysiek ropny na migdałkach, obrzęk węzłów chłonnych szyjnych. **Szkarlatyna** jest powikładniem paciorkowcowego zapalenia gardła, pojawia się wysypka drobnoplamista, język początkowo z białym nalotem następnie robi się malinowy. **Ropne zapalenie skóry** Umiejscawia się na twarzy, rękach, nogach. S.pyogenes, w miejscu wtargnięcia zaczerwienienie, powiększenie węzłów chłonnych. Szczepy różnią się od tych wywołujących zakazenia gardła. Bardzo często współtowarzyszy s.aureus. **Róża** Ostre zakażenie skóry, miejscowy ból, silny stan zapalny, powiększone węzły chłonne. Najczesciej na twarzy i kończynach dolnych **Zapalenie tkanki łącznej i martwicze zapalenie powięzi** Obejmuje skóre i tkanki podskórne. Przedostaje się po uszkodzeniu skóry. Martwiczemu zapaleniu powięzi towarzyszy toksemia, niewydolność nadnerczowa. Zakazenie powięzi wymaga chirurgicznego leczenia z usunięciem. **Paciorkowcowy zespół wstrząsu toksycznego** Miejscowe zapalenie tkanki łącznej, ból, gorączka, wymioty. Rozwój prowadzi do newydolności wielonarządowej. **Stwierdza się obecność bakterii we krwi i martwicze zapalenie powięzi w odróżnieniu od gronkowca.** Narażeni pacjenci z HIV i chorobami. **Bakteriemia** W zapaleniu gardła, róży, zapalena skóry rzadko izoluje się bakterie z krwi natomiast przy martwiczym zapaleniu powięzi i zespole wstrząsu toksycznego już tak. **Gorączka reumatyczna** Nieropne powikłanie infekcji gardła.Charakteryzuje się zmianami zapalnymi w sercu, stawach, naczyniach krwionośnych. Zapalenie wsierdzia, osierdzia, mięśnia sercowego. **Ostre zapalenie kłębuszków nerkowych** Charakteryzuje się obrzękami. Może być powikłaniem zapalenia gardła lub skóry. Leczenie S. pyogenes jest wrażliwy na penicyliny (G)ew u uczulonych cefalosporyny. W zakażeniach mieszanych wankomycyna i oksacylina. **Choroby S. agalactiae** **Zakażenia wczesne noworodków** Obecność bakterii we krwi, zapalenie opon, płuc, niemożliwe do odróżnienia zakazenia powodowanego przez inne drobnoustroje. **Zakażenia późne noworodków** Bakteriemia i zapalenie opon mózgowych. **Zakażenia kobiet ciężarnych** Zakażenia śluzówki macicy, zakażenie rany oraz układu moczowego. Wtórne powikłania zapelenie opon, szpiku wsierdzia ale rzadko. **Zakażenia u mężczyzno i kobiet niebędących w ciąży.** Bakteriemia, zapalenie płuc, zakażenia kości i stawów oraza zakażenia skóry i tkanek miękkich. **Leczenie** **Penicylina czasami w połączeniu z aminoglikozydem, alternatywą jest wankomycyna** **Choroby S.pneumoniae** **Zapalenie płuc** Zaczyna się po wniknięciu drobnoustrojów do pęcherzyków płucnych. Początkowe objawy to dreszcze i wysoka gorączka. Plwocina często z krwią, ból klatki piersiowej. Zazwyjaj rozwija się w dolnych płatach. Śmiertelność u pacjentów z dysfunkcją śledziony **Zapalenie zatok i ucha środkowego** Poprzedzone zakażeniem wirusowym górnych dróg oddechowych, po których leukocyty powodują zator w zatokach. **Zapalenie opon mózgowo rdzeniowych** Pneumokoki mogą przedostawać się do CUN w przebiegu bakteriemii także przy zapaleniu ucha czy urazu głowy. 4-20 razy częstsze powikłania niż po zapaleniu innymi drobnoustrojami. **Bakteriemia** Występuje w 30% przy zapaleniu płuc i 80% przy zapaleniu opon. Wystepuje zapalenie wsierdzia u osób z naturalnymi i sztucznymi zastawkami. **KOLONIE ULEGAJĄ ROZPUSZCENIU W ŻÓŁCI** **LECZENIE** **Fluorochinolony, wankomycyna w połączeniu z ceftriaksonem. Istnieje szcepionka 23-walentna dla dzieci powyżej 2 roku zycia a poniżej 13 walentna.** **ENTEROCOCCUS** **Zakażenia układu moczowego, otrzewnej, bakteriemia, zapalenie wsierdzia.** **Leczenie** **Aminoglikozyd + wankomycyna. Nowsze na które mniej oporne sa enterokoki to linezolid, fluorochinolony.** **ANTYBIOTYKI** **Beta laktamy** Penicyline Binding Proteins, zawierają pierścień B-laktamowy i łańcuchy boczne. **ESBL**- Extended spectrum B-lactamase określa się szczepy wytwarazjące enzymy wysoce aktywne do penicylin i cefalosporyn. **Penicyliny** Penicylina G- pozajelitowo, półsyntetyczne zmodyfikowane lepiej wchłaniane przez ukł.pokarmowy Ampicylina- penicylina o szerokim spektrum działania Penicyliny można łączyć z inihibitorami B-laktamaz: Ampicylina-Sulbaktam, Amoksycylina-kwas klawulanowy. Piperacylina-tazobaktam **Penicyliny izoksazolilowe** Metycylina, kloksalicyna, dikloksacylina i fluksoksacylina **MSSA- methicillin susceptible staphylococcus aureus** **MRSA- methicillin resistant staphylococcus aureus** **Cefalosporyny** **V generacji** **I- gram dodatnie, Klebsiella, Escherichia** **II o rozszerzonym spektrum -II-,Haemophilus, Enterobacter, Citrobacter, Proteus** **III- gram dodatnie zblizone do II, wyższa skuteczność gram ujemne m.in. Pseudomonas** **IV-rozszerzone spektrum, praktycznie wszystkie gram ujemne w tym acinetobacter pseudomonas i enterobacteriacae** **WIĘKSZOŚĆ GRAM UJEMNYCH ROZWINĘŁO OPORNOŚĆ NA CEFALOSPORYNY PRZEZ B-LAKTAMAZY ESBL** **Karbapenemy i monobaktamy** **Karbapenemy**: imipenem, meropenem i ertapenem, waborbaktam **Monobaktamy**: aztreonam Karbapenemy aktywne wobec wszystkich grup drobnoustrojów, pałeczki gram ujemne wytwarzają karbapenemazy, a MRSA odporne przez modyfikacje miejsca wiązania PBP Monobaktamy aktywne wobec pałeczek gram ujemnych enterobacteriacae, pseudomonas aeruginosa, haemophilus oraz ziarniaki nysseria. **KPC-** Klebsiella pneumoniae carbapenemase, drobnoustroje wytwarzające ten enzym są oporne na wszystkie antybiotyki B-laktamowe **NDM-** New Delhi metalo-B-lactamase, niewrażliwe na B-laktamy oprócz aztreonamu. **Inne antybiotyki** **Glikopeptydy** **Wankomycyna-** stosowana tylko na bakterie gram dodatnie, MRSA oraz inne oporne na antybiotyki B laktamowe. **NIE WYKAZUJE AKTYWNOŚCI WOBEC GRAM UJEMNYCH!!!** **VRSA-** vancomycine resistant Staphylococcus aureus **VISA- vancomycine intermidiate Staphylococcus aureus- gronkowiec z obniżoną wrażliwością na wankomycynę** **Lipopeptydy** **Daptomycyna**- gram dodatnie np. Streptomyces roseosporus, i na oporne gronkowce, paciorkowce i enterokoki**.** **Polipeptydy** **Ogólnie infekcje zewnętrzne** **Bacytracyna- tylko Gram dodatnie, wyizolowana od Bacillus licheniformis** **Polimyksyny- wyizolowana od Bacillus polimyxa TYlKO GRAM UJEMNE** **Izoniazyd, etionamid, etambutol i cykloseryna** Leki przeciwko gruźlicy **INHIBITORY SYNTEZY BIAŁEK** **30S** **Aminoglikozydy** **Amikacyna, gentamycyna, tobramycyna, streptomycyna-** stosowane w infekcjach gram ujemnych Enterobactericae, Pseudomonas, Acinetobacter Hamowanie syntezy białek, wiązanie z rybosomem 30s, wykazują efekt poantybiotykowy. Działanie na gronkowce w przypadku podania z B-laktamami. **SILNIE NEFROTOKSYCZNE I OTOTOKSYCZNIE (NERKI I SŁUCH)** **Tetracykliny** **Tetracyklina, doksycyklina, minocyklina-** bakteriostatyczne antybiotyki o szerokim spektrum. Skuteczne przeciwko Chlamydia, Mycoplasma i Rickettsia. Różnią się farmakokinetyką. **Glikocykliny** **Tigecyklina-** aktywna przeciw gram dodatnim i ujemnym. Oporne są Pseudomonas, Proteus, Morganella. **50S** **Oksazolidynony** Wiążą się z rybosomem 50s. Działa na wszystkie gronkowce, streptokoki, enterokoki, anwet te oporne na penicyliny wankomycynę i aminoglikozydy. **Chloramfenikol** Spektrum takie jak tetracykliny, zaburzają syntezę białek w szpiku kostnym **Makrolidy** Erytrymoycyna, azytromycyna i klarytromycyna-bakteriostatyczne, skuteczne przeciwko Mycoplasma, Chlamydia, Campylobacter. Większość gram ujemnych oporna. **Ketolidy** **Telitromycyna-** S.pneumoniae, Legionellla, Mycoplasma, Chlamydia. **CYTOTOKSYCZNY!** **Klindamycyna** Aktywna przeciwko **gronkowcom**, i **beztlenowym pałeczkom gram ujemnym.** **INHIBICJA KWASÓW NUKLEINOWYCH** **Chinolony** **Kwas nalidyksowy-** niektóre pałeczki gram ujemne, brak aktywności gram dodatnie **Ciprofloksacyna, lewofloksacyna, ofloksacyna-** szeroki zakres gram dodatnie i gram ujemne. **Gatifloksacyna, klinafloksacyna, moksifloksacyna-** skuteczniejsze wobec gram dodatnich, wobec gram ujemnych takie same. **Rifampicyna** Bakteriobójcza dla Mycobacterium tuberculosis. Gram dodatnie zazwyczaj oporne. **Metronidazol** Działa na bakterie beztlenowe i pasożyty typu ameba, giardia, trichomonas. Nie działa na tlenowe i względnie beztlenowe. **Trimetoprim sulfametoksazolu** Gram dodatnie, gram ujemne, nocardia, chlamydia i niektóre pierwotniaki. Jest stosowany jako lek z wyboru przy ostrych zakażeniach dróg moczowych Escherichia Coli. Pseudomonas aeruginosa oporna. MECHANIZMY MRSA- Methycilin resistant Staphylococcus aureus MSSA- Methycilin susceptible staphylococcus aureus a ESBL- Extended spectrum B-lactamase opisane wyżej w rozdziale KPC- Klebsiella pneumoniae carbapenemase NDM- New Delhi metalo-B- lactamase OXA-48- to typ beta-laktamazy, oporne na penicyliny, cefalosporyny i karbapenemy **Klebsiella pneumoniae**, **Escherichia coli**, czy **Enterobacter spp.**. WIM- typ metalo-B-laktamazy, bakterie są oporne na niemal wszystkie beta-laktamy, w tym penicyliny, cefalosporyny i karbapenemy **Gram-dodatnie tlenowe pałeczki nieprzetrwalnikujące.** **Listeria monocytogenes** **Jest drobnoustrojem wewnątrzkomórkowym!!!!! I MOŻE SIĘ ROZMNAŻAĆ W ZIMNYM!!!!** **Choroba okresu noworodkowego** O wczesnym lub późnym początku. Wczesne to poronienia, poród martwy lub poród przedwczesny. Choroba o późnym początku objawia się około 2-3 tygodnie po urodzeniu w postaci zapalenia opon mózgowych i mózgu z posocznicą. Ciężkie do odróżnienia pomiędzy streptococcus typu B (agalactiae). **Infekcje u ciężarnych** Zaburzenia odporności komórkowej, często przechodzi bez leczenia. **Zapalenie opon u dorosłych** Należy brać głównie pod uwagę u osób z przeszczepami, rakiem oraz u kobiet w ciąży. Brak pałeczek w płynie mózgowo rdzeniowym. **Bakteriemia pierwotna** Dreszcze, wysoka gorączka i niskie ciśnienie. Ryzyko śmierci u osób z obnizona odpornoscia, niemowląt i kobiet ciężarnych. Leczenie Stosowanie gentamycyny z penicyliną lub ampycyliną, możliwa również wankomycyna, są oporne na cefalosporyny Erysipelothrix rhusiopathiae **Różyca** Zmiana zapalna skóry, najczęściej pojawia się w okolicach palców i dłonii. Jest barwy fioletowej. **Posocznica** Występuje rzadko, zwykle powiązana z zapaleniem wsierdzia, a czasami zastawek. **Leczenie** Penicylina, cefalosporyny, karbapenemy, fluorochinolony **Corynebacterium diphtheriae** Postaci kliniczne **Błonica gardła** 2-4 dni inkubacji,namnażanie na komórkach gardła. Ból gardła, złe samopoczucie oraz wysiękowe zapalenie gardła. Wysięk przechodzi w grubą błone rzekomą. Podczas próby usunięcia błony ujawnia się krwawa powierzchnia, typowy objaw dla błonicy. Powikłania to **zapalenie mięśnia sercowego oraz neurotoksyczność głównie na nerwy ruchowe w okolicy twarzy.** **Błonica skóry** Po kontakcie ze skórą zakażoną. Najpierw powstaje grudka, a następnie przewlekłe owrzodzenie, bardzo często pojawia się dodatkowo staphylococcus aureus i s.pyogenes. Leczenie Najważniejsze jest podanie antytoksyny błoniczej. U narażonych należy wdrożyć penicylinę lub erytromycynę. **Mycobacterium i inne bakterie kwasooporne** **Nie ulegają zabarwieniu kwasami(stąd nazwa). Tlenowe bakterie w kształcie pręcików gram dodatnie. Niektóre produkują karotenoidy dlatego mają żółte zabarwienie. SĄ DROBNOUSTROJAMI WEWNĄTRZKOMÓRKOWYMI!!! 1/3 świata zarażona.** **Postacie kliniczne** **GRUŹLICA Mycobacterium tuberculosis** Może obejmować różne narządy, ale najczęściej ogranicza się do srodkowych lub dolnych płatów płuc. Zazwyczaj około 3-6 tygodni rozwija się odporność komórkowa. U 5% pacjentów gruźlica rozwija się w ciągu 2 lat. Szybciej rozwija się u pacjentów chorych na AIDS. Objawy: spadek apetytu, złe samopoczucie, spadek wagi, kaszel i nocne pocenie. U osób z czynną postacią gruźlicy obserwuje się zmiany w górnych płatach płuc. Może być krwiopochodna **(gruźlica rozsiana)** i może nie być zakażenia płuc. Leczenie Czasami oporność MDR na izoniazyd, rifampicyne lub sulfametoksazol. Takie szczepy są praktycznie nie do wyleczenia. Zazwyczaj leczy się rifampicyną **Mycobacterium leprae** **Trąd** Przenoszony przez pancerniki, przenosi się przez kontakt bezpośredni, uważa się, że mogą przenosić się drogą aerozolową. Dzieli się na dwie odmiany tuberkuloidową i lepromatyczną. **Trąd tuberkuloidowy** Charakteryzuje się dużą odpowiedzią immunologiczną typu komórkowego przez co liczba bakterii w tej chorobie jest stosunkowo mała. Do objawów należą plamy lub plackowate przebarwienia na skórze. **Trąd lepromatyczny** Wykazuje silną odpowiedź humoralną dlatego występuje duża ilość tych bakterii w nerwach obwodowych i makrofagach. Występują uszkodzenia skóry, plamki, grudki oraz nacieki limfocytarne i uszkodzenia w chrząstkach nosa. **M. avium-** może objawić się zapaleniem osierdzia. Głównie u pacjentów z HIV. Zapalenie płuc **Leczenie** **1 typ leczy się rifampicyną i dapsonem przez 6 miesięcy, a drugi dodatkowo klofazyminą przez 12 miesięcy. M. avium wykazuje oporność na leki przeciwgruźlicze. Wtedy klarytromycyna lub azytromycyna w połączeniu z etambutolem i rimfampicyną.** **Szybko i wolno rosnące prątki** **Szybko rosnące prątki są słabo zjadliwe i są podatne na leki przeciwgruźlicze. Wywołują infekcje miejscowe.** **Leczenie** Klarytromycyna, imipenem, amikacyna, cefoksytyna i sulfonamidy. Nocardia **Są katalazo dodatnie, barwią się słabo. Tworzą strzępki przez co przypominają grzyba, ale są bakteriami gram dodatnimi.** **Choroby** **Zapalenia oskrzeli i płuc** Trudne w różnicowaniu, zwykle pacjenci z upośledzoną odpornością. Kaszel duszności i gorączka. Częste powstawanie jam i szerzenie infekcji na opłucną. **Mycetoma** Infekcja skórna, bezbolesna, przewlekła infekcja zlokalizowana głównie na stopach. Miejscowy obrzęk, ropnie i przetoki. Obejmuje tkanki głębsze. Inne infekcje skóry, wrzodziejąca skóra, ropnie i zapalenia tkanki łącznej. U 1/3 pacjentów nokardioza może szerzyć się do mózgu tworząc ropnie. Może się objawiać zapaleniem opon. **Leczenie** Drenaż ropni, opracowanie tkanek. Trimetoprim z sulfametoksazolem. **Neisseria, Eikenella i Kingella** **Ziarniaki Gram ujemne układające się w dwoinki. Penetrują do wnętrza komórki** **Neisseria gonorrhoeae** **Rzeżączka** Zakażenie narządów płciowych u mężczyzn ropa z cewki moczowej, wykazują ostre objawy zakażenia. Może wystąpić zakażenie najądrzy, gruczołu krokowego i ropnia okołocewkowego. U kobiet szyjka macicy zakażona. **Posocznica gonokokowa** Większa ilość u kobiet z powodu nieleczonych infekcji bezobjawowych. Kliniczne objawy infekcji rozsianej to gorączka, przemieszczające się bóle stawowe, ropne zapalenie stawów nadgarstkowych, kolanowych i łokciowych, nekrotyczna krosta otoczona rumieniową obwódką zapalną na kończynach. N gonorrhoeae jest czynnikiem ropnego zapalenia stawów u dorosłych. **Inne infekcje N.gonorrhoeae.** Zapalenie torebki wątroby, ropne zapalenie spojówek, szczególnie u noworodków, rzeżączkowe zapalenie odbytu czasem nawet zapalenie gardła. **Neisseria meningitidis** **Zapalenie opon mózgowo rdzeniowych** Ból głowy, objawy oponowe i gorączka. U bardzo małych dzieci gorączka i wymioty. Powikłania rzadkie jak już ubytki słuchu i zapalenie stawów. **Posocznica meningokokowa** Zagraża życiu, pojawia się zakrzepica naczyń krwionośnych i niewydolność wielonarządowa. Wykrzepianie wewnątrznaczyniowe i zniszczenie nadnerczy (Zespół Waterhouse'a Friderichsena). **Leczenie** **Ceftriakson i azytromycyna lub doksycylina.** **ENTEROBACTEIACEAE** **Pałeczki gram ujemne, fermentujące laktozę. Wytwarzają endotoksyny. Wytwarzają ADHEZYNY pozwalające wiązać się z różnym typem komórek** **Escherichia coli** **Zapalenie żołądka i jelit** Wyróżniamy 5 typów. Po spożyciu zanieczyszczonych odchodami produktów spożywczych lub wody. Biegunka. Gdy bakterie przylgną do jelita cienkiego dopiero występują objawy. Wytwarzają ciepło stałą i ciepło chwiejną toksynę. **Typy** **ETEC-** enterotoksynogenne, biegunka podróżnych, ciepłochwiejna lub ciepło stała **EPEC-**enteropatogenny, biegunka niemowląt, ZACIERANIE STRUKTURY MIKROKOSMKÓW te najbardziej **EAEC-**Enteroagregacyjny, może przejść w stan przewlekły, mają zdolność do zacierania mikrokosmków **STEC-**Shiga-toksyczne, początkowo wodnista, następnie krwawa, posiadają zdolność do zacierania mikrokosmków. Wytwarzają toksynę shiga. JELITO GRUBE **EIEC-**rzadkie występowanie, biegunka, krwawe rzadkie stolce **Pozajelitowe zakażenia** **Układu moczowego** Pochodzą z okężnicy, przez cewkę moczową do pęcherza, nerek, prostaty. Dzięki adhezynom możliwe wiązanie z komórkami nabłonka układu moczowego. **Sepsa** Następstwo infekcji ukłw.moczowego i pokarmowego. Śmiertelność wysoka u pacjentów z obniżoną odpornością. Salmonella Mogą kolonizować wszystkie zwierzęta. Przenoszone przez zwierzęta i paszę. Zakażenie powoduje spożycie zakażonego mięsa drobiowego, jajek lub produktów nabiałowych. Również żywność przygotowywana na zainfekowanych np. deskach do krojenia. **NISKA DAWKA ZAKAŹNA DLATEGO ŁATWO PRZENOSZONE.** **Choroby** **Zapalenie jelit** Najczęstsza postać salmonellozy, nudności, wymioty, wodnista biegunka. Objawy utrzymujące się 2-7 dni same ustępują. **Bakteriemia** Najczęściej **Salmonella Typhi, Paratyphi i Choleraesuis.** Największe ryzyko u dzieci, starszych i pacjentów z immunosupresją. Ciężko odróżnić od innych gram ujemnych pałeczek ale występują u 10% osób ropne zakażenia szpiku, wsierdzia, stawów. **Salmonella Typhi** **Dur brzuszny** Bakterie pochłaniane przez makrofagi przenoszą je do wątroby, śledziony i szpiku. Po 10-14 dniach występuje gorączka, ból mięśni, jadłowstręt, i złe samopoczucie. Objawy utrzymują się przez tydzień lub dłużej, po tym okresie pojawiają się objawy ze strony przewodu pokarmowego. Należy podejrzewać u osób z gorączką, które wróciły niedawno z pobytu zagranicą. **Salmonella Paratyphi A, Schottmuelleri, Hirschefeldii** **Paradury** Łagodne postacie duru brzusznego. **Shigella** **Shigella dysenteriae, Shigella flexneri, Shigella boydii oraz sonnei. S.DYSENTERIAE WYTWARZA TOKSYNĘ SHIGA TAK JAK E.COLI SZCZEP STEC!!! Człowiek jedynym rezerwuarem.** **Shigelloza** Charakteryzuje się skurczowymi bólami brzuch, biegunką, gorączką i obecnością krwi w kale. Kolonizują jelito cienkie i po 12 godzinach od zakażenia wykazują objawy. Skurcze w dolnej partii brzucha, bolesne parcie na stolec oraz obecność krwi i ropy w kale. Objawy ustępują same, ale antybiotykoterapia skraca czas wydalania bakterii z kałem. **Yersinia** **Yersinia pestis, enterocolitica ROZWIJA SIĘ W ZIMNYM, pseudotuberculosis** **PESTIS DŻUMA!!!** Dżuma miejska przenoszona przez szczury, leśna przez wiewiórki, szczury polne. Wektorem są pchły. Świnie i zwierzęta hodowlane są rezerwuarem Y. Enterolitica. **Dżuma dymieniczna i płucna** Dymieniczna rozwija się po ugryzieniu przez pchłę i inkubacji nie dłuższej niż 7 dni. Wysoka gorączka, bolesny obrzęk węzłów chłonnych. U nieleczonych rozwija się bakteriemia, śmiertelność 75%. Gorączka, złe samopoczucie, objawy rozwijają się zaledwie jeden dzień. Mogą rozwinąć się objawy płucne. Rozprzestrzenia się kropelkowo a nieleczona dżuma płucna osiąga 90% śmiertelności **Y. enterolitica** 1/3 zakażeń yersinia to zapalenia jelit. Spożycie zanieczyszczonego pokarmu. Inkubacja 1-10 dni, biegunka, gorączka, ból brzucha. Utrzymuje się 1-2 tygodnie. Obejmuje końcowy odcinek jelita krętego. Objawy po zajęciu krezkowych węzłów chłonnych przypominają ostre zapalenie wyrostka robaczkowego. **Y. pseudotuberculosis** Sepsa, zapalenie stawów, ropnie wewnątrzbrzuszne. **Klebsiella** **Klebsiella pneumoniae, oxytoca. Płatowe zapalenie płuc, czasami zakażenia ran, tkanek miękkich i dróg moczowych** **Płatowe zapalenie płuc** Plwocina podbarwiona krwią, nekroza, jamy w płucach. **Klebsiella granulomatis** Odpowiada za ziarniaka pachwinowego, choroby ziarniakowej narządów płciowych i pachwin. Choroba jest zwana donowanozą od starej nazwy bakterii. Kontakty seksualne, uszkodzenia skór w okolicy pachwin. **Proteus** **Proteus mirabilis, wytwarzają ureazę i rozkładają mocznik do ddwutlenku węgla i amoniaku co zwiększa pH moczu i powoduje precypitację jonów wapnia i magnezu w kryształy apatytu i struwitu co skutkuje powstawaniem kamieni moczowych** **Inne to Citrobacter wytwarzające zapalenie opon mózgowo rdzeniowych i ropnie mózgu noworodków.** **Leczenie** **Ważny wynik antybiogramu. Proteus oporny na wiele antybiotyków. E. coli i Salmonella objawowo, antybiotykoterapia niewskazana. Z kolei Salmonella typhi powinna być leczona antybiotykami np. Fluorochinolony. Oporność jest szczególnym problemem Enterobacter.** **VIBRIO** **Fermentujące pałeczki gram ujemne, względnie beztlenowe. Różnią się od enterobacteriaceae dodatnim testem na oksydazę i biegunową rzęską. Wyróżnia się trzy istotne przecinkowce. Vibrio cholerae, vibrio parahaemolyticus i vibrio vulnificus. VIBRIO WYSOCE RUCHLIWY! Bakterie bytują w wodzie, często zarażanie występuje po spożyciu skorupiaka.** **Vibrio cholerae** Ma przebieg asymptomatycznego lub samoistnie przechodzącej biegunki, rozpoczyna się 2-3 dni po zarażeniu, objawia się wodnistą biegunką zawierającą pasemka śluzu (**Biegunka ryżopodobna)**. **V. cholerae 0139 i 01 przebiegają podobnie poważnie a nie-01 lekko bo nie wytwarzają toksyny. Szczepy mogą powodować sepsy.** **Vibrio parahaemolyticus** Wodniste biegunki, 5-72 godziny wylęgania. Ból brzucha nudności, wymioty, mogą wywoływać zakażenia ran. **Vibrio vulnificus** Odpowiada za 90% zgonów związanych z bakteriemiami vibrio. Pierwotna sepsa, zakażenie ran. Śmiertelność pacjentów z sepsą 50%. Obrzęk w miejscu ran, pęcherzyk a na koniec nekroza tkanki. Gorączka i dreszcze. Śmiertelność w zakażeniu ran 30%. **Leczenie** **Uzupełnianie elektrolitów, terapia antygenowa ma znaczenie drugorzędne, lekiem z wyboru jest Azytromycyna.** **Aeromonas** **Gram ujemna fakultatywnie beztlenowa, fermentująca pałeczka.** **Aeromonas hydrophila, caviae, veronii. Słodka I słona woda. PIJAWKI!!!!** **Biegunki u osób zdrowych, zakażenia ran i oportunistyczne zakażenia układowe.** Wodniste biegunki, biegunka czerwonkowa, ból brzucha, krew w kale. **Leczenie** **Oporne na penicyliny, większość cefalosporyn oraz erytromycynę.** **Ciprofloksacyna jest aktywna, gentamycyna, amikacyna i trimetoprim sulfametoksazolu** **Pseudomonas aeruginosa i inne pokrewne** **Niefermentujące pałeczki gram ujemne. Oportunistyczne patogeny u ludzi, roślin i zwierząt. W wodzie i materii organicznej. W szpitalach na różnych wilgotnych powierzchniach. Tworzą charakterystyczne pary. Pseudomonas posiądają oksydazę cytochromową co umożliwia różnicowanie z enterobacter. Niektóre wytwarzają barwniki. Wytwarzają egzotoksyny i enzymy. Tolerują duży zakres temperatur 4-42 stopnie. Zielone kolonie o nierównych brzegach.** **Oporność na antybiotyki** Na wiele antybiotyków, mutacje wrodzone lub nabyte przez plazmidy. Pompy wyrzutowe antybiotyków w cytoplazmie. **Zakażenia dolnych dróg oddechowych** Mogą przebiegać bezobjawowo, poprzez łagodne zapalenie tchawicy i oskrzeli po ciężkie, martwicze, odoskrzelowe zapalenie płuc. U pacjentów z mukowiscydozą zaostrzone objawy i rozwój inwazyjnego zapalenia płuc. Śluzowe szczepy bardzo oporne. Do zakażenia dochodzi po antybiotykoterapii i po wprowadzeniu pałeczek do dróg oddechowych podczas wentylacji. Zapalenie z obecnością ropni i martwicą tkanek 70% ma śmiertelności. **Pierwotne zakażenia skóry i tkanek miękkich** Może wywoływać zakażenia ran pooparzeniowych, co prowadzi do lokalnego uszkodzenia naczyń krwionośnych, martwicy tkanek i bakteriemii. Wilgotna powierzchnia oraz utrudniony dostęp neutrofili do tkanek sprzyja rozwojowi. **Zapalenie mieszków włosowych** Po kontakcie z zanieczyszczoną wodą. **Zakażenia układu moczowego** Z długotrwale utrzymywanym cewnikiem moczowym. **Zakażenie ucha** **Ucho pływaka**, zapalenie ucha zewnętrznego. Można leczyć antybiotykiem albo środkami osuszającymi. Złośliwe zapalenie ucha wśród osób z cukrzycą i osób starszych, należy leczyć agresywnie antybiotykami bo może uszkadzać tkanki głowy. **Zakażenia oka** W wyniku pierwotnego uszkodzenia rogówki i ekspozycji na bakterie. **Bakteriemia i zapalenie wsierdzia** Ciężko rozróżnić od zakażenia innymi pałeczkami gram ujemnymi. Atakuje osoby z immunosupresją oraz posiadają wiele czynników wirulencji przez co śmiertelność jest wyższy. U niektórych pacjentów z bakteriemia występuje zgorzelinowe zapalenie skóry w postaci rumieniowatych pęcherzyków. Zapalenie wsierdzia występuje rzadko i głównie u narkomanów, często zastawka trójdzielna ale rokowanie lepsze niż gdyby została zaatakowana mitralna lub aorty. **Inne zakażenia** Układu pokarmowego, nerwowego, mięśniowo-szkieletowego. **Leczenie** **Leczenie skojarzone, aminoglikozydy np. gentamycyna.** **Burkholderia** **B. cepacia, gladioli, pseudomallei. Wilgotne powierzchnie, pacjenci z mukowiscydozą. Zakażenie płuc u pacjentów z mukowiscydozą ma tak złe rokowania, że jest przeciwskazaniem do przeszczepu płuc. Zakażenia dolnych dróg oddechowych, miejscowej ropnej zmiany. B.pseudomallei choroby przez nią wywoływane nazywa się mielioidozami.** **Leczenie** **Trimetoprim- sulfametoksazol, na który P.aeruginosa jest oporna.** **Stenotrophomonas** **Oporne na większość antybiotyków w tym B-laktamy i aminoglikozydy. Oporny na karbapenemy w odróżnieniu od innych pałeczek, wrażliwy na trimetoprim-sulfametoksazolu.** **Acinetobacter** **Względnie tlenowe, oksydazoujemne ziarniakopałeczki. Szeroko rozpowszechnione saprofity. A. baumannii zdolny do oksydacji glukozy i A.lwoffii i A. haemolyticus niezdolne. Oporny również na karbapenemy.** **Moraxella** **M,catarrhalis. Ściśle oksydazododatnia, gram ujemna dwoinka. Zapalenie oskrzeli, płuc,zatok, ucha środkowego. Oporna na penicyliny. Wszystkie szczepy są wrażliwe na cefalosporyny, erytromycynę, tetracykliny i trimetoprim sulfametoksazolu.** **Campylobacter i Helicobacter** **Campylobacter to gram-ujemne bakterie w kształcie przecinka z biegunową rzęską. Wyróżnia się Campylobacter jejuni, Campylobacter coli, upsaliensis i Campylobacter fetus. Potrzebują wysokiej temperatury do wyrośnięcia 42 stopnie. Zoonozy, przez zanieczyszczone mięso drobiowe.** **Zakażenia żołądka i jelit** Wywoływane przez C.jejuni. Powodują zmiany w błonie śluzowej jelita czczego. Wywołują owrzodenia, obrzęk z krwawymi ropniami krypt w węzłach chłonnych. Ból brzucha sugerujący ostre zapalenie wyrostka robaczkowego. **Zespół Guillaina-Barrego** Wywoływany przez C.jejuni i C. upsaliensis. Jest to zaburzenie autoimmunologiczne obwodowego układu nerwowego charakteryzujące się symetrycznym osłabieniem. Rozwija się kilka dni, mija po kilku miesiącach. Powikłaniem jest reaktywne zapalenie stawów. **Bakteriemie** C. fetus ma skłonność do rozsiewu z układu pokarmowego do krwi. **Leczenie** **Makrolidy (erytromycyna i azytromycyna). Oporne na fluorochinolony. Amoksycylina z kwasem klawulanowym może być zastosowana w leczeniu u małych dzieci.** **Helicobacter** **Spiralne, gram ujemne pałeczki. Helicobacter pylori(żołądkowa), cinaedii i fenneliae(jelitowo-wątrobowe).** **Pylori-ludzie/małpy naczelne i świnie** **Cinaedi-ludzie, chomiki** **Fenneliae-ludzie** **Zapalenie błony śluzowej żołądka** Wywoływane przez helicobacter pylori. Prowadzi do jawnie histopatologicznego zapalenia błony śluzowej żołądka. U osoby z normalnym wydzielaniem kwasu żołądkowego może zajmować obszary bliskie odźwiernikowi ze względu na uwalnianie małej ilości kwasu tam, lub do zapalenia całej błony w przypadku małej produkcji kwasu. U 15% powstaje wrzód trawienny. Może być wrzód żołądka lub dwunastnicy. Przewlekłe zapalenie może 100krotnie zwiększać ryzyko raka żołądka. U niektórych ryzyko wystąpienia chłoniaka MALT. H.cinaedi oraz fenneliae mogą powodować zapalenie żołądka i jelit, a także bakteriemię. Najczęściej u osób z immunosupresją. **Leczenie** **Leczenie skojarzone z inhibitorem pompy protonowej, makrolidem np. klarytromycyna, i antybiotykiem B-laktamowym np. amoksycylina.** **Inne pałeczki gram-ujemne** **Bartonella** B.bacilliformis, henselae, quintana. Przenoszą owady (moskity, wszy, pchły) **B. bacilliformis** Ostra choroba gorączkowa, niedokrwistość (gorączka Oroya) przechodząca w chroniczną formę skórną(brodawki peruwiańskie). Często objawy bóle mięśni i stawów. **Bartonella quintana** Gorączka okopowa (pięciodniowa). Występują ostry ból głowy, gorączka, osłabienie i ból kości długich. Gorączka może nawracać co 5 dni. Wywołuje także nawracające gorączki z bakteriemią i tzw naczyniakowatość pałeczkowatą. Może prowadzić do zakażenia wsierdzia. Najczęściej dotyczy osób o słabej higienie np. bezdomnych. **B. henselae** Może wywoływać bakteriemie jak oba powyższe drobnoustroje. Naczyniakowatość, plamica wątrobowa lub śledzionowa. B. henselae wywołuje **CHOROBĘ KOCIEGO PAZURA!!!** Przebirega jako przewlekła limfadenopatia regionalnych węzłów chłonnych. **Leczenie** **Bacilliformis doustnie chloramfenikol, doksycylina lub rifampicyna. Pozostałę erytromycyna, doksycylina. Azytromycyna jest lekiem z wyboru w przypadku choroby kociego pazura.** **Bordetella** **Ściśle tlenowe gram ujemne ziarniakopałeczki. Bordetella pertussis, parapertussis i bronchiseptica.** **Pertussis wywołuje krztusiec a parapertussis łagodną postać krztuśca.** **Krztusiec** Jest chorobą człowieka występująca u młodzieży i dorosłych. Faza nieżytowa to przeziębienei z katarrem, kichaniem, złym samopoczuciem, brakiem łaknienia i stanem podgorączkowym. Po upływie 1-2 tygodni przechodzi w fazę kaszlu napadowego. Dochodzi do rozległego uszkodzenia nabłonka migawkowego, upośledzonego oczyszczania dróg oddechowych. Dochodzi do napadów kaszlu często zakończonych wymiotami. Faza rekonwalescencji trwa 2-4 tygodnie. Zmniejsza isę częstotliwość napadów kaszlu. **Bronchiseptica wywołuje zakażenia płuc i oskrzeli u ludzi.** **Leczenie** **Makrolidy(erytromycyna, azytromycyna, klarytromycyna). Występują szczepionki przeciwkrztuścowe podawane w wieku 2,4,6 i miedzy 18 miesiącem życia. Piąta dawka jest podawana w wieku 4-6 lat a przypominająca 19-65 rok życia.** **Brucella** **Pozbawione otoczek gram-ujemne ziarniakopałeczki. Nie wytwarzają endotoksyny!!! Wewnątrzkomórkowe!! Mogą się namnażać w komórkach fagocytarnych. Dużo zakażeń u zwierząt.** **Brucella abortus,melitensis,suis,canis** **Gorączka falująca (bruceloza)** Abrotus i canis odpowiadają za łagodny przebieg choroby. Suis cechują destrukcyjne zmiany i długi okres trwania podobnie jak melitensis. 1-3 tygodnie po ekspozycji. Złe samopoczucie, dreszcze, wzmożona potliwość, osłabienie, bóle mięśni, utrata masy ciała, bóle stawowe i suchy kaszel. **Gorączka!!** Czasami przerywana stąd nazwa. **Leczenie** **Doksycyklina, a zalecane leczenie skojarzone z rifampicyną.** **Cardiobacterium** Wywołują zapalenie wsierdzia u ludzi. Fakultatywnie beztlenowe gram ujemne lub gram zmienne pałeczki. C.hominis występuje w górnych drogach oddechowych.. **Zapalenie wsierdzia** Niska wirulencja dlatego często zakażenia bezobjawowe. Rozwija się długo, a chorzy narzekają na złe samopoczucie, zmęczenie przez długi czas. **Leczenie** **Penicylina, ampycilina przez 2-6 tygodnii.** **Francisella tularensis** **Patogen zwierząt. Wywołuje MONONUKLEOZĘ inaczej tularemie, NIE MYLIĆ Z WIRUSEM EPSTEINA BARA KTÓRY WYWOŁUJE CHOROBĘ POCAŁUNKÓW MONONUKLEOZE ZAKAŹNĄ. Bardzo małe ziarniakopałeczki gram ujemne. Są patogenem WEWNĄTRZKOMÓRKOWYM. Słaba endotoksyna.** **Zakażenia objawiają się w postaci oczno-węzłowej, wrzodziejąco-węzłowej, węzłowej, gardłowej czy też jelitowej. [Typ zakażenia zależy od drogi infekcji.]** **Leczenie** **Gentamycyna, fluorochinolony.** **Legionella** **Cienkie pleomorficzne Gram ujemn pałeczki. L. pneumophilia odpowiada za 90% ludzkich zakażeń. Legionelle to pasożyty wewnątrzkomórkowe. Kolonie mają wygląd matowego szkła.** **Zakażenia dróg oddechowych ( Gorączki pontiac i ciężkie zapalenie płuc (choroba legionistów)).** **Gorączka pontiac** Legionella pneumophila. Gorączka, dreszcze, ból mięśni, osłabienie, ból głowy. Objawy już po 12 godzinach i ustępują samoistnie. **Choroba legionistów** Ma cięższy przebieg niż gorączka pontiac. Nie leczona prowadzi szybko do znacznej zachorowalności i 15% śmiertelności u osób zdrowych i 75% u osób z immunosupresją. Częste wielonarządowe zakażenia. Pierwotny objaw to zapalenie płuc z płatowym zagęszczeniem tkanki płucnej wskutek nacieku zapalnego. **Leczenie** **Makrolidy i fluorochinolony.** **Streptobacillus** **Gorączka szczurza!! Cienka gram ujemna pałeczka.** **Objawy występują po ugryzieniu przez szczura oraz rzadko po spożyciu zanieczyszczonej wody (gorączka Haverhill). 2-10 dni pojawiają się objawy gorączki, bólu głowy, dreszczy. Rozwija się po kilku dniach plamisto-grudkowa lub plamicowa wysypka. Śmiertelność 10%.** **Leczenie** **Penicyliny i tetracykliny** **Clostridium** **Beztlenowe laseczki gram-dodatnie wytwarzające przetrwalniki.** **Clostridium difficile** **Zapach końskich odchodów. Enterotoksyna A i B.** **Biegunka poantybiotykowa** Ostra biegunka rozwijająca sięw 5-10 dni od rozpoczęcia antybiotykoterapii. Ustępuje samoistnie lub przewlekła **Rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego** Najcięższa postać zakażenia przec C. difficile. Burzliwa biegunka, skurcze brzucha , gorączka. W kolonoskopii widoczne błony rzekome pokrywające nietkniętą tkankę okrężnicy. **Leczenie** **Zwykle ustępują, a cięższe należy leczyć metronidazolem lub wankomycyną.** **Clostridium perfringens** **Rzadko wytwarza spory, nie mają zdolności ruchu. Wytwarzają letalne toksyny. Gleba i woda** **Alfa-** najgroźniejsza, produkowana przez wszystkie 5 typów bakterii perfringens **Beta-** porażenie jelit **Epsilon-** aktywowana przez trypsynę, zwiększa przepuszczalność naczyń krwionośnych ukł. pokarmowego **Jota-** główna toksyna letalna wytwarzana przez perfringens typu E. Nekroza i przepuszczalność naczyń krwionośnych**.** **Toksyny uwalniane podczas SPORULACJI!! Przeciwciała wskazują na kontakt ale nie chronią.** **Zapalenie tkanki łącznej, powięzi oraz ropiejące zapalenie mięśni** Clostridium perfringens często wykrywane w ranach. Wytwarzają zapalenia tkanek miękkich z wytworzeniem gazu oraz ropiejące zapalenia mięśni bez martwicy ani objawów ogólnoustrojowych. **Nekrotyczne zapalenie mięśni** W ciągu tygodnia od zakażenia rany. Postępuje bardzo szybko, prowadzi do martwicy mięśni, wstrząsu, uszkodzenia nerek i śmierci chorego. Klostridia produkują w tkankach gaz stąd nazwa zakażenia **ZGORZEL GAZOWA.** Komórki zapalne ulegają lizie pod wpływem toksyn. Toksyny powodują rozległą hemolizę i krwawienie. Inne gatunki (septicum, histolyticum i novyi) też mogą powodować to zapalenie mięśni. **Zatrucia pokarmowe** Skurcze brzucha z wodnistą biegunką, BRAK gorączki ani wymiotów czy nudności. Najczęściej po spożyciu mięsa zawierającym C. perfringens typu A. Temperatura 46 stopni jest optymalna dla rozwoju spor. Podgrzanie powyżej 74 stopni niszczy ciepłowrażliwą toksynę. **Martwicze zapalenie jelit** **Świński brzuch,** rzadko występujące, martwicze zapalenie jelita czczego. Ostry ból brzucha. Trypsyna inaktywuje toksynę ale po zjedzeniu słodkich ziemniaków bo zapobiegają inaktywacji toksyny. **Leczenie** **Chirurgiczne opracowanie ran i wysokie dawki penicyliny. Przy ciężkich zakażeniach 40-100% śmiertelności.** **Clostridium tetani** **Dwie toksyny tetanolizyna i tetanospasmina. Pałeczki „dobosza". TETANOSPAZMINA SWOIŚCIE INAKTYWUJE BIAŁKA REGULUJĄCE UWALNIANIE INHIBITORÓW NEUROPRZEKAŹNIKOWYCH powodujące porażenie spastyczne.** **Tężec uogólniony** Jest najczęstszą postacią zakażenia. Charakterystycznym objawem „sardoniczny uśmiech" czyli ciągły skurcz mięśni twarzy oraz pleców. W ciężkich tężcach występują objawy autonomicznego układu np. arytmia serca czy zmiany ciśnienia, pot, odwodnienie. **Tężec meijscowy-** ograniczony do mięśni w okolicy miejsca zranienia **Tężec głowy-** rana zlokalizowana jest na głowie. Rokowanie bardzo złe **Tężec noworodków-** najczęściej w postaci zakażenia kikuta pępowiny i może prowadzić do tężca uogólnionego. 90% noworodków umiera a te co przeżyją mają upośledzenie rozwoju. **Leczenie** **Chirurgiczne opracowanie rany, leczenie metronidazolem, bierną immunizacją ludzką immunoglobiną oraz szczepienie toksoidem tężcowym. Nie można stosować penicyliny bo ma podobne działanie do tetanospazminy.** **Clostridium botulinum** **Wytwarzają toksynę botulinową, która inaktywuje białka regulujące uwalnianie acetylocholiny, blokując w ten sposób neuroprzekaźnictwo. Zahamowanie wydzielania acetylocholiny powoduje paraliż wiotki.** Zwykle po zjedzeniu zatrutego pokarmu , botulizm przyranny lub aerogenny przy dużym stężeniu toksyny botulinowej. 1-3 dni po zjedzeniu objawy zawroty głowy, osłabienie, zaburzenie widzenia, rozszerzone źrenicem suchość w ustach, zaparcie, ból. Gorączka NIE występuje. Postępuje paraliż mięśni i śmierć spowodowana paraliżem mięśni oddechowych. Powrót do zdrowia trwa kilka miesięcy. **Botulizm u niemowląt** U niemowląt C.botulinum może przeżyć w przewodzie pokarmowym. Słaby płacz lub osłabiony odruch ssania. Zmiany neurologiczne takie jak w normalnej. **Botulizm przyranny** Okres inkubacji jest dłuższy niż ten z przypadku ukł. pokarmowego. **Leczenie** **Sztuczne podtrzymywanie oddechu, płukanie żołądka, podanie antytoksyny botulinowej oraz penicyliny lub metronidazolu.** **Inne to C. septicum, które odpowiada za martwicę mięśni niezwiązaną z urazem. Produkują gaz i powodują zniszczenie tkanki. Po 1-2 dniach prowadzi do śmierci** **C. sordelli-wstrząs toksyczny po sztucznych lub naturalnych poronieniach.** **C. tertium- zakażenia zranień.** **Beztlenowe bakterie nieprzetrwalnikujące** **Ziarniaki gram dodatnie- Peoptostreptococcus** Naturalnie kolonizują błony śluzowe tam gdzie nie dochodzi powietrze, a wywołują zakażenia gdy dostaną się do jałowych tkanek. Zakażenia moczowo płciowe , ropnie miednicy, zapalenia jajników itp. Leczenie- penicylina i karbapenemy **Gram dodatnie pałeczki nieprzetrwalnikujące** **Skóra i błony śluzowe** Actinomyces, Mobiluncus, Lactobacillus, Propionibacterium, Bifidobacterium I Eubacterium. Dwa ostatnie rzadko u ludzi. **Actinomyces** **Przewlekłe, wolno rozwijające się zakażenia. Górne drogi oddechowe, żeńskie narządy rodne i przewód pokarmowy. Charakter endogenny.** **Promienica** Przyjmuje postać twarzowo-szyjną. Może być ostre, ropne lub postępować jako niebolesny proces. Może mieć postać promienicy płucnej, ropnie w tkance płucnej, promienice brzuszne, miednicze, zapalenia jąder, jajowodów, zamknięcie światła moczowodów. Może być takżę promienica CUN, zapalenie opon, ropnie pod i nadtwardówkowe. **Leczenie** **Penicylina i oczyszczenie chirurgiczne zajętych procesem chorobowym tkanek.** **Lactobacillus** **Gram ujemne pałęczki beztlenowe.** **Przejsciowa bakteriemia, zapalenie wsierdzia i oportunistyczna sepsa.** **Leczenie** **Penicylina z aminoglikozydem.** **Mobiluncus** **Gram dodatnie pałeczki, wrażliwe na wankomycynę, klindamycyne, ampicylinę i oporne na kolistynę. M.curtisii wywołuje bakteryjną waginozę.** **Propionibacterium** Małe gram dodatnie pałeczki układające się w krótkie łańcuszki. Wywołują trądzik i występują również na skórze w przeciwieństwie do Actinomyces. Katalazododatnie, produkują kwas propionowy. Propionibacterium acnes i propionicum wywołują trądzik pospolity i zakażenia oportunistyczne. **Leczenie** **Erytromycyna i klindamycyna. Nie działa oczyszczanie skóry bo zmiany zapalne w mieszkach łojowych.** **Bifidobacterium i Eubacterium** **Jama ustna jelito grube, pochwa.** **Beztlenowe ziarniaki gram-ujemne** **Izolowane bardzo rzadko , Veillonella, jama nosowo-gardłowa** **Beztlenowe gram-ujemne pałeczki** **Najważniejsze gram ujemne beztlenowce. Drogi oddechowe, układ pokarmowy i moczowo-płciowy. Bacteroides fragilis. Ich wzrost stymuluje żółć. Inne to Prevotella, Fusobacterium. B. fragilis mniej niż 1% mikroflory jelita grubego.** **Zakażenia układu oddechowego** Prawie połowa przypadków zakażenia przewlekłego zatok, uszu i praktycznie wszystkie dziąseł. **Ropnie mózgu** Najczęściej następstwo przewlekłego zapalenia zatok. Najczęściej Prevotella, Porphyromonas i Fusobacterium. **Zakażenia ginekologiczne i w jamie brzusznej.** W brzuchu głównie B.fragilis, ginekologiczne to Prevotella bivia, a ropnie B.fragilis. **Zakażenia skóry i tkanki miękkiej** Nie są w składzie flory fizjologicznej. Najpoważniejsze zapalenie skóry powoduje B.fragilis. **Bakteriemia** 1-3% tych zakażeń **Zapalenie żołądka i jelit** Mogą powodować wodniste biegunki. **Leczenie** **Metronidazol, karbapenemy oraz B-laktamy z inhibitorami B laktamaz.**