Body Systems PDF

# Body Systems - Groups of organs working together. ## Cells - Individual units that create all parts of our body, e.g., muscle, nerve, skin. ## Types of Cells and Tissues - **Bone cells**: komórki kostne - **Tissue**: tkanka - Similar cells grouped together - **Muscle tissue**: tkanka mię...

# Body Systems - Groups of organs working together. ## Cells - Individual units that create all parts of our body, e.g., muscle, nerve, skin. ## Types of Cells and Tissues - **Bone cells**: komórki kostne - **Tissue**: tkanka - Similar cells grouped together - **Muscle tissue**: tkanka mięśniowa - Groups of muscle cells - Different tissues working together → organs ## 11 Systems of the Body: ### 1. The Circulatory System - układ krwionośny - Includes: heart, blood, blood vessels, veins, arteries - naczynia krwionośne - tętnice - Function: Transports blood throughout the body ### 2. The Lymphatic System - układ limfatyczny - Includes: Lymph vessels, lymph nodes - naczynia limfatyczne - węzły chłonne - Function: - Nodes carry a clear fluid -> lymph. - Lymph contains white blood cells -> lymphocytes - Fight against diseases and play an important role in immunity. ### 3. The Digestive System - układ pokarmowy - Function: Brings food into the body and breaks it down so that it could enter the bloodstream. - Food that cannot be broken down is then removed from the body at the end of the system as waste. ### 4. The Endocrine System - układ hormonalny - Function: Produces hormones and sends them into the blood to regulate bodily functions. ### 5. The Musculoskeletal System - układ mięśniowo - szkieletowy - Includes: The Muscular system + the skeletal system - Function: Supports the body and allows it to move. ### 6. The Nervous System - układ nerwowy - Function: Carries electrical messages to and from the brain and spinal cord. ### 7. The Female/Male Reproductive Systems - układ rozrodczy - Function: Produces the cells - Ovaries - jajniki (female sex organs). - Produce hormones. ### 8. The Respiratory System - układ oddechowy - Function: Controls breathing ### 9. The Urinary System - układ moczowy - Function: Produces urine (mocz) ### 10. The Skin and Sense Organ System - Układ narządów zmysłów - Function: ## Organs: - **Pituitary gland:** przysadka mózgowa - **Prostate gland:** prostata - **Vertebrae (backbones):** kręgi - **Ovaries**: jajniki (ovary) ## Jeanne Calment - Francuzka - 122 lata (i 164 dni) # Resveratrol - An ingredient found in wine, particularly in red wine. - Produced in the skins of red grapes - Is fermented with the grape skin ## Health → French Paradox - French people drink it and they live longer. - It is a powerful antioxidant -> It helps combat oxidative stress. - It gives anti-aging effect. - Has a beneficial impact on the aging process. - French people have a relatively low incidence of heart disease. # Well-being - Dobrostan - State of overall health and happiness ### 1. Physical well-being - Maintaining good health through regular exercise, proper nutrition, sleep, and medical care. ### 2. Emotional well-being - Managing emotions, stress, and mental health ### 3. Social well-being - Having strong, supportive relationships ### 4. Psychological well-being - Sense of purpose, self-esteem, personal growth ## Human well-being elements: ### 1. Basic Human needs - Physiological and safety needs (food, health, shelter) ### 2. Economic needs - Employment, education, financial security ### 3. Environmental needs - Clean air, water, healthy environment ### 4. Subjective happiness - Life satisfaction, freedom, sense of community # Eugenics - A set of beliefs and practices aimed at improving the genetic quality of the human population. - Involves encouraging people with "desirable" traits to have more children and discouraging or preventing those with "undesirable" traits from reproducing. - Historically, eugenics has been associated with controversial and harmful practices, such as forced sterilizations and discriminatory policies, and has been used to justify racism, ableism, and other forms of social discrimination. - In its modern form, eugenics is widely discredited and criticized for its unethical implications. ## Definition: - Eugenics is the study or belief in improving the genetic quality of the human population by selective breeding or other genetic interventions. ## Polish Translation: - Eugenika to badanie lub przekonanie, że należy poprawić jakość genetyczną populacji ludzkiej poprzez selektywne rozmnażanie lub inne interwencje genetyczne. # Genetics vs. Epigenetics ## Genetics - The study of genes and heredity, focusing on how traits are passed down from parents to offspring through DNA. ## Epigenetics - Studies changes in gene expression that do not involve alterations in the DNA sequence but are influenced by environmental factors and lifestyle. ## Polish translation: - Genetyka to nauka o genach i dziedziczności, która koncentruje się na tym, jak cechy są przekazywane z rodziców na potomstwo przez DNA. - Epigenetyka bada zmiany w ekspresji genów, które nie polegają na zmianach w sekwencji DNA, ale są wpływane przez czynniki środowiskowe i styl życia. ### Genetics - Study of genes - Passed from parents to children - How traits are inherited through DNA. ### Epigenetics - Study of changes in gene expression that don't change the DNA sequence. - How environmental factors can change how genes are expressed, without changing the DNA itself. ## Polish translation: - Genetyka to nauka o tym, jak cechy są dziedziczone przez DNA. - Epigenetyka bada, jak czynniki środowiskowe mogą zmieniać sposób, w jaki geny się wyrażają, bez zmiany samego DNA. # Genetic factors - Czynniki genetyczne # Epigenetic factors - Czynniki środowiskowe (environmental) # Abbreviations and Definitions: - AIDS: Acquired Immunodeficiency Syndrome (Zespół Nabytego Niedoboru Odporności (AIDS)) - BDNF: Brain-Derived Neurotrophic Factor (Czynnik Neurotroficzny pochodzenia Mózgowego (BDNF)) - HIV: Human Immunodeficiency Virus (Ludzki wirus niedoboru odporności (HIV)) - STD/STI: Sexually Transmitted Disease / Sexually Transmitted Infection (Choroba przenoszona drogą płciową / Infekcja przenoszona drogą płciową) - CBC/TBC: Complete Blood Count / Total Blood Count (Pełna morfologia krwi (a group of blood tests)) - EBM: Evidence-Based Medicine (Medycyna oparta na dowodach (EBM)) - WHO: World Health Organization (Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)) - GMC: The General Medical Council (Ogólna Rada Medyczna)? Rada ogólna zdrowia - tłumaczy się? - MEWS: Modified Early Warning Score (Zmodyfikowany Wczesny Wskaźnik Ostrzegawczy (MEWS)) - ZSWOK: Zespół Wczesnej Oceny Klinicznej (commonly used in healthcare in Poland) - Early Warning Clinical Assessment Team (ZSWOK) # Zapalenie Wątroby (Hepatitis) - viral - wirusowy ### HAV: Hepatitis A virus - Hepatitis A - zapalenie wątroby typu A - A viral liver infection caused by HAV ### HBV: Hepatitis B virus - Hepatitis B - zapalenie wątroby typu B - A viral liver infection caused by HBV ### HCV: Hepatitis C virus - Hepatitis C - zapalenie wątroby typu c - A liver infection caused by HCV # Informed consent form - Formularz świadomej zgody # Written informed consent (form) - (Pisemny) formularz świadomej zgody - Kwestionariusz # Służba zdrowia → Opieka zdrowotna # Wstrząs mózgu → Wstrząśnienie mózgu # Secure place - An environment where individuals are kept safe and under supervision to prevent harm. - Like patients. - Bezpieczne miejsce. # Additional note - Notatka uzupełniająca - Dokument # Practices - Zasady postępowania # Diagnosis - Diagnostyka # Prognosis - Rokowanie # Prognosis scale - Skala rokowania # Protecting life and health - Ratowanie życia i zdrowia # Patient consent - Zgoda pacjenta # Control, monitoring - Kontrola # Specialist consultations - Konsultacje specjalistyczne # Referrals - Konsultacje medyczne # Physical examination - Badanie fizykalne - The process in which a doctor assesses a patient's health by directly examining their body. - Doctor may check: visually, by touch, by listening, by percussion, by measurement. - Opukiwaniem # Confidentiality of advice - Poufność - Porad # Follow-up - Kontrola - Kontrola specjalisty? - Kolejna wizyta - subsequent visit to a doctor # Sirtuing - Sirtuins - Białka odpowiedzialne za długowieczność # Sirtuing - Rodzina białek, które odgrywają kluczową rolę w regulacji procesów metabolicznych, i starzenia się komórek. # Sirtuins - Proteins that regulate metabolic processes, cellular aging, and responses to oxidative stress. - They influence energy metabolism, DNA repair, and gene activity. - Present in the nucleus, mitochondria, and cytoplasm. - Research on sirtuins focuses on their role in neurodegenerative diseases, diabetes, obesity, and cancer. - Sirtuin activators, like resveratrol, are of interest in the context of longevity and health. # Polish translation: - Sirtuiny to białka regulujące procesy metaboliczne, starzenie się komórek i reakcje na stres oksydacyjny. - Wpływają na przemiany energetyczne, naprawę DNA i aktywność genów. - Są obecne w jądrze komórkowym, mitochondriach i cytoplazmie. - Badania nad sirtuinami dotyczą m.in. ich roli w chorobach neurodegeneracyjnych, cukrzycy, otyłości i nowotworach. - Aktywatory sirtuin, jak resweratrol, budzą zainteresowanie w kontekście długowieczności i zdrowia. # Longevity: (Długowieczność) - It can be said that sirtuins are proteins associated with longevity because they play a key role in slowing down cellular aging, protecting against oxidative stress, and regulating metabolism. - Their activity helps maintain cellular health, which may contribute to extending lifespan, at least in studies on model organisms. - However, the impact of sirtuins on human longevity is still under research. # Polish translation: - Tak, można powiedzieć, że sirtuiny są białkami związanymi z długowiecznością, ponieważ odgrywają kluczową rolę w spowalnianiu procesów starzenia komórek, ochronie przed stresem oksydacyjnym i regulacji metabolizmu. - Ich aktywność sprzyja utrzymaniu zdrowia komórek, co może wpływać na wydłużenie życia, przynajmniej w badaniach na modelach organizmów. - Jednak wpływ sirtuin na długowieczność u ludzi wciąż jest przedmiotem badań. # Increasingly more common - Coraz bardziej powszechne