Mẹ-và-Quả.docx

Mẹ và Quả Lê Ngọc Trà đã từng nói: "Nghệ thuật bao giờ cũng là tiếng nói tình cảm của con người, là sự giải bày và gửi gắm tâm tư." Quả đúng như vậy, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm- một trong những gương mặt tiêu biểu nhất trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cũng đã mượn trang thơ "Mẹ và quả" để ca ngợi t...

Mẹ và Quả Lê Ngọc Trà đã từng nói: "Nghệ thuật bao giờ cũng là tiếng nói tình cảm của con người, là sự giải bày và gửi gắm tâm tư." Quả đúng như vậy, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm- một trong những gương mặt tiêu biểu nhất trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cũng đã mượn trang thơ "Mẹ và quả" để ca ngợi tình yêu thương, sự hi sinh của người mẹ dành cho người con để rồi neo đậu mãi trong lòng người đọc. Bài thơ được đánh giá là tác phẩm không chỉ đặc sắc về nội dung mà còn nổi bật về nghệ thuật  \" Những mùa quả mẹ tôi hái được \...\...\..... Mình vẫn còn một thứ quả non xanh\" Bài thơ \"Mẹ và quả\" là tác phẩm được sáng tác năm 1982 và được in trong tập thơ Nguyễn Khoa Điềm, tuyển tập 40 năm do tác giả chọn. Với nhan đề ấy bài thơ có cảm giác rất đơn giản nhưng đọc lại là bao cảm xúc, xúc động của những tình yêu thầm lặng - tình cảm gia đình thiêng liêng khó điều gì sánh bằng. \"Mẹ và quả\" được viết dựa trên đề tài về tình mẫu tử, lòng yêu thương bao la vô bờ của mẹ cùng với đó là những sự kính yêu, trân quý mong muốn báp đáp công ơn sinh thành nuôi dưỡng của những đứa con - thứ quả ngọt ngào nhất với mẹ. Với cảm hứng chủ đạo đi từ lòng mong mỏi, đợi chờ lẫn vào sự công phu khó nhọc của người mẹ khi chăm sóc nâng đỡ từng quả cây trong vườn, đến sự băn khoăn lo lắng khi mẹ đã già mà thân mình còn chưa trưởng thành của những đứa con. Tất cả đã tạo lên một câu hát êm dịu thiêng liêng về nhận thức của đứa con về công ơn của mẹ. Nguyễn Khoa Điềm như cho ta cảm nhận được tình mẹ ngay từ thoáng qua từng câu thơ đâu: \" Những mùa quả mẹ tôi hái được Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng Những mùa quả lặn rồi lại mọc Như mặt trời, khi như mặt trăng.\" **Hình ảnh người mẹ hiện lên ấm áp tự nhiên cho ta cảm giác được nâng niu chăm sóc từng chút một. \"Mùa quả mẹ hái tôi hái được\" là từ đôi bàn tay mẹ nâng đỡ vun trồng, mang cho chúng bao dinh dưỡng để chúng lớn lên rồi ngày nào đó kết thành trái ngọt tặng mẹ.** Ẩn dụ: "những mùa quả mẹ trồng" cho việc mẹ sinh ra, nuôi nấng, chăm sóc những đứa con thơ gian nan, vất vả nhưng mẹ luôn cố gắng đầy tâm huyết. So sánh: "Những mùa quả lặn rồi lại mọc\" và \"mặt trời, \"mặt trăng". Cứ hết mùa quả này mẹ lại trồng mùa quả khác cũng giống như vòng tuần hoàn lặp đi lặp lại của mặt trời và mặt trăng, liên tưởng này giúp người đọc dễ dàng hình dung ra những công lao to lớn của mẹ. Tình yêu của mẹ dành cho con là duy nhất và ấm áp như ánh mặt trời, mỗi người sưởi ấm trái đất. Nhưng tình yêu của con đối với mẹ không phải lúc nào cũng dễ dàng thể hiện và có thể diễn đạt thành lời. Ngắn gọn đơn giản nhưng chứa trong ấy là bao tình cảm, cảm xúc của người con, Nguyễn Khoa Điềm đã vẽ lại hình ảnh người mẹ mong mỏi chờ đợi với công nuôi nấng chăm sóc quả ngọt. Để rồi khi bước qua khổ hai, hình ảnh ấy lại càng thêm rõ nét và mãnh liệt hơn: \" **Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên** **Còn những bí và bầu thì lớn xuống** **Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn** **Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.\"** Hình ảnh mùa quả mẹ hái được được cụ thể hóa bằng hai thứ quả: "lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên": "lũ chúng tôi" - đàn con lên từ đôi bàn tay mẹ nâng niu chăm sóc; "những bí và bầu thì lớn xuống\" ở đây cũng là mùa quả mà mẹ vun trồng, chăm sóc và hái được, chỉ khác là con thì lớn cao lên còn những bí và bầu càng lớn thì càng hướng xuống. Đây là hai hướng ngược lại, thể hiện sự vất vả của người mẹ tỉ lệ thuận với sự lớn lên của con, con càng lớn thì những giọt mồ hôi, trách nhiệm trên vai mẹ cũng càng lớn càng nặng.   Kết hợp với sự trái ngược nhau của hai từ "lớn lên" và "lớn xuống" nhằm nhấn mạnh dù là chúng tôi hay những bí và bầu thì đều mang dáng giọt mồ hôi mặn của mẹ. Và "thầm lặng mẹ tôi" gần như là sự đảo ngữ, bình thường nói là "mẹ tôi thầm lặng" nhưng Nguyễn Khoa Điềm lại khéo léo sắp xếp lại chúng để nhấn mạnh sự suy tư của mình về cuộc đời vĩ đại nhưng thầm lặng của mẹ. Dẫu mẹ biết để chăm sóc từng mùa trái ngọt bản thân sẽ có nhiều khổ cực nhọc nhằn, nhưng tấm lòng cao cả ấy vẫn lặng thầm từng ngày nuôi nấng bao bọc lấy chúng. Có lẽ sẽ chả câu từ hoa mĩ nào có thể diễn tả được đủ tâm lòng ấy - một tình yêu vô giá, vô điều kiện chẳng nơi nào kiếm được. \"Thơ là viên kim cương sáng lấp lánh dưới ánh mặt trời\" - Sóng Hồng. Nếu ví hai khổ thơ đầu là viên kim cương ánh lên những đợi chờ, bỏ quên khó nhọc của người mẹ qua những tháng năm nuôi dưỡng thứ quả ngọt nào ấy, thì có lẽ ở những câu thơ cuối cùng này, Nguyễn Khoa Điềm như muốn tặng đến độc giả viên pha lê mà trong đó ánh lên vẻ băn khoăn lo sợ của những đứa con khi tốc độ trưởng thành của mình liệu có nhanh hơn tốc độ già đi của mẹ hay không. Nỗi sợ ấy đã len lói vào tim người đọc tựa lúc nào chẳng hay khi ta đọc đến đây: \"Và chúng tôi, một thứ quả trên đời Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?" Phải chăng ngòi bút tài hoa ấy đang nhắc nhở chúng ta về những hi sinh, những khổ nhọc của mẹ những ngày tháng vất vả thầm lặng. \"Và chúng con một thứ quả còn non xanh\" liệu có thể kết thành được trái ngọt để một ngày nào ấy người mẹ bảy mươi có thể hái và hưởng thụ không? **Nỗi sợ ấy còn được thể hiện rõ nét hơn hình ảnh ẩn dụ \"thứ quả non xanh\", hay ở đây là chính bản thân chúng con, những gương mặt còn non dại, chưa đủ trưởng thành để lo cho mẹ trong khi mẹ lại đang từng chút từng chút già đi theo từ tháng ngày trông chờ vào sự trưởng thành của con. Và chủ thể trữ tình như cảm nhận được những áp lực vô hình của mẹ, người con ấy hoảng sợ một lúc nào ấy, gánh nặng trên đôi tay đang già đi theo năm tháng ấy đang làm cho mẹ mỏi mà bản thân lại chỉ còn ngây dại. Cảm giác sợ hãi ấy được Nguyễn Khoa Điềm nhấn mạnh hơn qua việc sử dụng câu hỏi tu từ \"Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?\". Câu hỏi cũng khép lại bài thơ, để lại trong lòng độc giả một nỗi suy tư thắc mắc liệu lúc mẹ đã chẳng còn sức để nâng đỡ chúng con, chúng con đã đủ trưởng thành để lo cho mẹ chưa. Chả ai có thể chắc chắn, hay trả lời được, nhưng điều mà người đọc biết được chính là tình yêu mà chúng con dành lại cho mẹ cũng không kém gì tình thương mà mẹ dành cho chúng con.** **Tất cả như đã để lại cho ta những bài học về trân quý tình cảm gia đình cũng như là khao khát báo đáp công ơn sinh thành nuôi dưỡng của bậc cha mẹ chúng ta. Có thể chúng ta đã bỏ quên rằng, chúng ta càng lớn lên, gánh nặng trên đôi vai ấy cũng càng nhiều. Khéo léo kết thúc bài thơ, Nguyễn Khoa Điềm như nhắc nhở chúng ta hãy cố gắng báo đáp đấng sinh thành thật sớm và thật tốt bởi dẫu không hoàn hảo nhưng người mẹ trong thi phẩm vẫn dành bao tình thương mến thương cho chúng con của mình.** \"Mẹ và quả\" không những đặc sắc về nội dung mà còn là bao khéo léo tinh tế trong cả về nghệ thuật. Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, kết hợp với giọng điệu tha thiết ,sâu lắng cùng với đó là bao tình thương pha chút đượm buồn, tạo nên âm hưởng yên bình, suy tư. Hình ảnh thơ giàu sức gợi hình, gợi cảm. Hình ảnh người mẹ và khu vườn được miêu tả bằng những nét đặc trưng, gợi nên những hình ảnh thân thuộc, gần gũi với mọi người. Ngôn ngữ thơ giản dị, mộc mạc, dễ hiểu, biểu đạt sâu sắc sự yêu thương, lo lắng, trân trọng và biết ơn. Cách gieo vần hỗn hợp kết hợp với cách ngắt nhịp linh hoạt, tạo nên âm điệu dễ nghe, gần gũi với người đọc. Nghệ thuật sử dụng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, hoán dụ, so sánh,\... \" Mẹ và quả\" như đã giúp diễn đạt rõ ràng tình cảm sâu sắc của tác giả dành cho người mẹ kính yêu và làm nổi bật lên hình ảnh người mẹ tần tảo hi sinh vì con. Tác phẩm \"Mẹ và quả\" của tác giả Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm văn học có giá trị sâu sắc, đáng được ghi nhận và trân trọng. Thông qua câu chuyện giản dị về mối quan hệ giữa người mẹ và đứa con, tác giả đã khắc họa một cách tinh tế và chân thực những tình cảm thiêng liêng, cao quý của tình mẫu tử - một trong những giá trị tinh thần cao đẹp nhất của dân tộc Việt Nam.Tác phẩm không chỉ mang lại những xúc cảm sâu lắng, day dứt đối với bản thân tôi, mà còn gợi mở nhiều suy ngẫm về ý nghĩa của tình yêu thương, sự hy sinh vô điều kiện của người mẹ. Qua đó, tôi càng trân trọng hơn những người phụ nữ đã dành cả cuộc đời mình để chăm sóc, nuôi dưỡng con cái, góp phần tạo nên những thế hệ con người tốt đẹp cho xã hội. Với những giá trị nhân văn sâu sắc, \"Mẹ và quả\" xứng đáng trở thành một tác phẩm kinh điển, là món quà tinh thần vô giá dành cho mọi độc giả, đặc biệt là những người con luôn mang ơn cha mẹ. Tác phẩm sẽ tiếp tục truyền cảm hứng, thổi bùng ngọn lửa yêu thương, biết ơn trong lòng bản thân tôi cũng như là bao người đọc.