مصالح ساختمانی PDF

‫بنام خدا‬ ‫مصالح ساختمانی‬ ‫تهیه و تدوین ‪ :‬دکتر مرادی‬  ‫‪References‬‬ ‫مصالح ساختمانی‪ ،‬مهندس احمد حامی(انتشارات دانشگاه تهران)‬ ‫‪.1‬‬ ‫مصالح ساختمانی‪ ،‬شاه نظری و معتمد (انتشارات دانشگاه علم وصنعت)‬ ‫‪.2‬‬ ‫‪3. Materials of Construct...

‫بنام خدا‬ ‫مصالح ساختمانی‬ ‫تهیه و تدوین ‪ :‬دکتر مرادی‬  ‫‪References‬‬ ‫مصالح ساختمانی‪ ،‬مهندس احمد حامی(انتشارات دانشگاه تهران)‬ ‫‪.1‬‬ ‫مصالح ساختمانی‪ ،‬شاه نظری و معتمد (انتشارات دانشگاه علم وصنعت)‬ ‫‪.2‬‬ ‫‪3. Materials of Construction, Smith‬‬ ‫‪4. Materials, Everett‬‬  ‫فهرست مطالب‬ ‫‪‬یادآوری مکانیک‪ ،‬فیزیک و شیمی‬ ‫‪‬زمین های سنگی و خرده سنگی‬ ‫‪‬چسبنده های ساختمانی ( گل رس‪ ،‬چسبنده سیاه و چسبنده های سفید)‬ ‫‪‬آجر‬ ‫‪‬فلز ها‬ ‫‪‬شیشه‬ ‫‪‬چوب‬ ‫‪‬پالستیک‬ ‫‪‬گرمابندی و صدا بندی (عایق حرارتی و رطوبتی)‬ ‫‪‬سیستم جوش و جوشکاری‬ ‫‪‬سنگهای ساختگی (بتن‪ ،‬سرامیک‪ ،‬کاش ی)‬  ‫فصل اول‬ ‫یادآوری مکانیک‪ ،‬شیمی و فیزیک‬  ‫علت حرکت است‬ ‫نیرو‬ ‫جنبش ی‬ ‫پتانسیل‬ ‫توانایی جسم است برای انجام کار‬ ‫انرژی‬ ‫جایجایی شدن جسم نسبت به جسم دیگر‬ ‫حرکت‬ ‫تنش فشاری‬ ‫مکانیک‬ ‫تنش کشش ی‬ ‫تنش خمش ی‬ ‫بخش نیرو بر روی برش جسم‬ ‫تنش‬ ‫تنش برش ی‬ ‫تنش پیچش ی‬ ‫تاب فشاری‬ ‫تاب کشش ی‬ ‫تاب خمش ی‬ ‫تاب برش ی‬ ‫تاب‬ ‫تاب پیچش ی‬  ‫شیمی‬ ‫‪Element‬‬ ‫عنصر‬ ‫غیر فلز (‪)C‬‬ ‫فلز (‪)Ca‬‬ ‫ترکیب با اکسیژن‬ ‫ترکیب با اکسیژن‬ ‫‪Co2‬‬ ‫‪CaO‬‬ ‫(نمک)‬ ‫‪2H2O + CaCo3‬‬ ‫ترکیب با آب (اسید)‬ ‫ترکیب با آب (باز)‬ ‫‪H2Co3‬‬ ‫‪( Ca(OH)2‬باز)‬  ‫فیزیک‬ ‫‪Vf‬‬ ‫‪ (1‬حجم فضای جسم جامد‬ ‫𝑷‬ ‫=𝜸‬ ‫‪ (2‬وزن مخصوص ویژه‬ ‫𝑽‬ ‫𝑷‬ ‫=𝜸‬ ‫‪ (3‬وزن مخصوص فضایی‬ ‫𝒇𝑽‬ ‫‪e,n‬‬ ‫‪ (4‬درجه پوکی و توپری‬ ‫‪ (5‬اندازه گیری آب مکی‬ ‫افت وزن‬ ‫‪ (6‬آزمایش یخ زدن‬ ‫کاهش تاب‬  ‫‪‬فصل دوم‬ ‫زمین های سنگی و خرده سنگی‬ ‫سنگی است که برای کندنش‬ ‫ ‬ ‫به نیرو نیاز داریم‬ ‫ ‬ ‫‪ ‬از نظر ساختمان زمین‬ ‫خرده سنگ است که میشود‬ ‫ ‬ ‫روی آن کشت کرد‬ ‫ ‬  ‫سنگها از نظر پیدایش‬ ‫‪ ‬سنگ آذرین ‪ :‬از درون زمین بصورت ماگما بیرون آمده و سرد میشود‬ ‫‪ ‬سنگ ته نشسته یا رسوبی ‪ :‬فرونشسته در آب‬ ‫‪ ‬سنگ دگرگونی‪ :‬حالتهای یک و دو زیر فشار زیاد یا دمای زیاد دگرگون می شود‬ ‫مهندس بایستی سنگها و خرده سنگها را با چشم بشناسد و در صورت نیاز به‬ ‫آزمایش بفرستد‬ ‫سنگ شناس ی گویند‬ ‫‪ ‬شناختن جنس و خاصیت سنگها را‬ ‫خاک شناس ی گویند‬ ‫‪ ‬شناختن جنس و خاصیت خرده سنگها را‬ ‫‪ ‬کانی ها‪ :‬سنگها از به هم چسبیدن کانی ها درست شده اند‬ ‫‪ ‬کانی ها جسم های جامدی هستند که در پوسته زمین پیدا می شوند‬ ‫‪ ‬کانی ها را ازنظر سختی و رنگ و درخشش شان می شود شناخت‬  ‫سختی کانی ها به ده درجه طبقه بندی میشود‪.‬‬ ‫سختی‪ :1‬با فشار شست ساییده میشود‪.‬مثل‪ :‬تالک‪ -‬گرافیت‪ -‬خاک چینی‬ ‫سختی‪ :2‬با ناخن خراش بر میدارند‪.‬مثل‪ :‬گوگرد‪ -‬سنگ گچ‪-‬پنبه کوهی‪ -‬نمک بلوری‬ ‫سختی‪ :3‬با فوالد به آسانی خراش داده می شوند‪.‬مثل‪ :‬سنگ آهک‪ -‬سنگ پادزهر‬ ‫سختی‪ :4‬با فوالد خراشیده می شود‪.‬مثل‪ :‬منیزیت‪ -‬فلواریت‬ ‫سختی‪ :5‬با فوالد به دشواری خراشیده می شود‪.‬مثل‪ :‬لیمونیت‪ -‬من یتیت‪ -‬کرومیت‪ -‬آپاتیت یا فسفریت‬ ‫سختی‪ :6‬با شیشه خراشیده می شود‪.‬مثل‪ :‬فلدسپات‪ -‬هماتیت‪ -‬شامقصود‬ ‫سختی‪ :7‬شیشه را خراش می دهند‪.‬مثل‪ :‬درکوهی‪ -‬کرانات‬ ‫سختی‪ :8‬کانی های سیلیسی و سیلیکاتی را خراش می دهد‪.‬مثل‪ :‬توپار‪ -‬لعل‬ ‫سختی‪ :9‬کانی های سیلیسی و سیلیکاتی را به آسانی خراش می دهد‪.‬مثل‪ :‬کرندن (بهترین جنسش یاقوت است)‬ ‫سختی‪ :10‬همه کانی ها را خراش می دهد‪.‬مثل‪ :‬الماس‬  ‫منبع و سرچشمه‬ ‫طبقه بندی سنگ‬ ‫زمین شناسی‬ ‫ترکیبات سنگ‬ ‫شکلهای تجاری‬ ‫منبع و سرچشمه زمین شناسی‬ ‫‪ -1‬آذرین‪ :‬از سرد شدن مواد مذاب شکل گرفته‬ ‫‪ -2‬رسوبی‪ :‬در نتیجه ته نشین شدن مواد معدنی در قعر یک بستر آبی یا‬ ‫ته نشین شدن آنها روی سطح زمین‬ ‫‪ 3‬دگرگونی‪ :‬ساختار اولیه آنها (‪1‬و‪ )2‬در اعمال فشار‪ ،‬حرارت و رطوبت‬ ‫زیاد یا ترکیبات مختلفی از این نیرو تغییر یافته است‪.‬‬  ‫‪ -1‬سنگ سیلیسی‪ :‬عمدتا کوارتز میباشد که وافرترین ماده معدنی شناخته شده است‬ ‫کوارتز مهمترین جز تشکیل دهنده ماسه است‬ ‫ترکیبات سنگ‬ ‫‪ -2‬سیلیکاتی‪ :‬مواد معدنی سیلیکاتی شامل فلدسپات(سیلیکات آلومینیوم)‪ ،‬هورن بلند‪،‬‬ ‫سر پانتین و میکا می باشد‪.‬‬ ‫‪ -3‬سنگ کربنات کلسیمی‪ :‬شامل کلسیت (کربنات کلسیم)‪ ،‬دولومیت( کربنات کلسیم ‪+‬‬ ‫مقادیر متفاوتی منگنز)‬ ‫‪ -1‬قلوه سنگ یا نخاله بنایی‪ :‬سنگهای ناهموار و خشن که به اندازه های مناسب شکسته‬ ‫شوند یا قطعات نامنظم سنگ که در ابعادی بریده شده اند‪.‬‬ ‫شکلهای تجاری‬ ‫‪ -2‬سنگ های برش خورده‪ :‬بزرگترین بخش از سنگهای بکارگرفته شده در ساختمان است‬ ‫‪-3‬سنگفرش‪ :‬قطعات نازکی که به ضخامت ‪ 12‬میلی متر و بیشتر بوده که ابعاد ظاهری آن می‬ ‫تواند در اندازه های بخصوصی بریده شده باشد‬ ‫‪-4‬خرده سنگ (سنگ ریزه)‪ :‬قطعاتی در اندازه های ‪ 9/5‬تا ‪ 152‬میلی متر بوده و بطور‬ ‫گسترده در بتن سازی کاربرد دارد‪.‬‬  ‫مشخصات الزم برای سنگهای ساختمانی‬ ‫‪ -1‬مقاومت‪ :‬برای مقاومت فشاری ‪ 5000psi‬یا ‪ 35Mpa‬در نمونه های های کمی ممکن است مقاومت برشی‬ ‫مهم باشد‬ ‫‪ -2‬سختی‪ :‬در مواردی که سنگها در کف ها‪ ،‬پله ها یا دیوارها مورد استفاده قرار میگیرند سختی بسیار مهم است‬ ‫و وضعیت آن از ماسه سنگ نرم که به سختی خراشیده میشود تا سنگهای سخت تر از فوالد تغییر میکند‪.‬‬ ‫‪ -3‬کارائی‪ :‬سهولت در ساخت اندازه ها و اشکال الزم مستقیما بر روی قیمت تاثیر میگذارد‪.‬‬ ‫‪ -4‬دوام‪ :‬مقاومت سنگ در برابر اثرات باران‪ ،‬برف‪ ،‬باد ‪ ،‬گردو غبار و طوفان‪ ،‬عمل یخبندان‪ ،‬حرارت و آتش می‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫‪ -5‬رنگ و آرایش کریستال‪ :‬رنگ برای زیبایی و ساختار کریستالی یا سطح آشکار سنگ بر مرغوبیت یا مقاصد‬ ‫تزئینی آن تاثیر میگذارد‪.‬‬ ‫‪ -6‬تخلخل و بافت‪ :‬تاثیر مستقیم بر مقاومت سنگ و در برابر یخبندان و نیز ایجاد خطوط و لکه هایی که در اثر‬ ‫حل شدن بعضی مواد معدنی تشکیل دهنده آب بوجود می آید خواهد داشت‪.‬‬ ‫‪ -7‬سهولت در استخراج‪ :‬یک مالحظه اولیه برای قضاوت در مورد مناسب بودن سنگ برای ساختمان میباشد‪.‬‬ ‫سنگ باید در اندازه های مختلف قابل استخراج باشد‬ ‫‪ -8‬دسترسی‪ :‬بر قیمت سنگ تاثیر گذار میباشد حمل و نقل در طی مسافت طوالنی هزینه زیادی به همراه‬ ‫دارد‪.........‬‬ ‫سنگهایی که شرایط الزم را ارضاء نموده و عمدتا در ساختمان بکارمی روند‬ ‫‪.1‬آرژیلیت‬ ‫‪.2‬سنگ سبز‬ ‫‪.3‬کوارتز‬ ‫‪.4‬سنگ آهک‬ ‫‪.5‬تراورتن‬ ‫‪.6‬مرمر‬ ‫‪.7‬سرپانتین‬ ‫‪.8‬ماسه سنگ‬ ‫‪.9‬اسلیت‬ ‫‪.01‬شیست‬  ‫آرژیلیت‬ ‫سنگ سبز‬ ‫کوارتز‬ ‫سنگ آهک‬  ‫مرمر‬ ‫تراورتن‬ ‫سرپانتین‬ ‫ماسه سنگ‬ ‫اسلیت‬ ‫شیست‬  ‫کارهای سنگی در ساختمان‬ ‫‪ ‬قاب سازی‪ :‬بصورت دیوارهای خارجی‬ ‫‪ ‬روکش کاری‪ :‬از قطعات کوچک که به سطح یک دیوار کمکی از قبیل بلوک‪ ،‬آجر‪ ،‬سفال‬ ‫و یا بتن با انواع مهار محکم میشود‬ ‫‪ ‬پیشانی‪ :‬برای پایه‪ ،‬چهار سر پنجره‪ ،‬کف پله‪ ،‬قرنیزها و در پوشها‬ ‫‪ ‬کف سازی‪ :‬کف ها ‪ ،‬قدم گاه ها و حیاط های سنگی با پوشش سنگ فرش‬  ‫سنگ از دیدگاه مقررات ملی ساختمان ایران باید دارای شرایط زیر باشد‬ ‫‪ ‬تمیز‪ ،‬محکم ‪ ،‬با دوام‪ ،‬متجانس و بدون رگه‪ ،‬عاری از مواد آلی‬ ‫‪ ‬باید از معدن سنگ و بهترین برشها بدست آمده باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬باید از جایی دور از حد فاصل دو رگه معدن استخراج شده و از حیث ترکیب طبیعی و یکنواخت و بدون شکاف و رگه‬ ‫های خارجی و خاکی باشد‬ ‫‪ ‬سست و متخلل و مطبق نبوده و عاری از آسیب پذیری در برابر یخبندان‬ ‫‪ ‬حداقل خلل و فرج و از سختی کافی برخوردار باشد‬ ‫‪ ‬حداقل وزن ویژه فضائی ‪ 1800‬کیلوگرم بر متر مکعب و حداکثر درصد وزنی جذب آن ‪ 8‬درصد‬ ‫‪ ‬تاب فشاری و تاب ضربه ای متناسب با مورد مصرف‬ ‫‪ ‬مقامت در برابر سایش‬ ‫‪ ‬مقاومت در برابر حریق‬ ‫‪ ‬حداقل ضریب نرم شوندگی داشته باشد‬  ‫آزمایش های تعیین کیفیت سنگ‬ ‫‪ (1‬آزمایش مقاومت در برابر سایش (استاندارد شماره ‪ 448‬ایران)‬ ‫‪ (2‬آزمایش مقاومت در برابر یخبندان (استاندارد شماره ‪ 578‬ایران)‬ ‫‪ (3‬آزمایش تاب فشاری روی نمونه های استوانه ای شکل (استاندارد شماره‪ 617‬ایران)‬ ‫تاب حاصل > ‪150‬کیلوگرم بر متر مربع‬  ‫سنگهای رودخانه ای‬ ‫سنگ قلوه رود خانه ای‬ ‫سنگها را به دو منظور در ساختمان بکار میبرند‬ ‫سنگهای کوهی‬ ‫دیوار سنگی‬ ‫سنگهای الشه‬ ‫سنگهای قواره‬ ‫سنگهای بادبر یا رگه ای‬ ‫سنگهای سرتراش یا رگه ای کلنگی‬ ‫تراورتن‬ ‫مرمریت‬ ‫سنگ بادکوبه ای‬ ‫مرمر‬ ‫چینی‬ ‫گرانیت‪،‬بازالت و ‪...‬‬ ‫نماسازی و کف سازی‬  ‫‪‬فصل سوم‬ ‫چسبنده های ساختمانی‬ ‫‪(‬گل رس‪ -‬چسبنده های سیاه و سفید)‬  ‫از در هم کردن خاک رس و آب و ورز دادنشان بدست می آید‬ ‫گل رس‪:‬‬ ‫چسبنده های گل رسی در برابر نشت کردن آب و کم و زیاد شدن گرما پایدار نیستند‪.‬‬ ‫خاک رس آب می مکد باد میکند خشک که شد ترک میخورد خاک رس آب مکنده است به‬ ‫اندازه ای که سیراب شود آب می مکد‪.‬‬ ‫خاک رس سیلیکات آلومینیوم است که آب شیمیایی دارد و از پوسیدن فلدسپات ها و میکاها‬ ‫پیدا شده است‪.‬‬ ‫آب باران ‪ H2O‬با ‪ CO2‬هوا‪ ،‬اسید کربنیک ‪ H2CO3‬میسازد‪.‬این اسید در سنگها اثر میکند‬ ‫و آنها را میپوساند سنگهای نوشته شده هم همین طور پوسیده و خاک شده اند‪.‬‬ ‫آبرفتی‪:‬جنسشان بسنگی به جنس بستر و درازای‬ ‫آب روی دارد که در آن جابجا شده اند‬ ‫خاک رس‬ ‫کانساری‪ :‬خالص تر از رس های آبرفتی هستند‬ ‫‪ ‬کاالن یا خاک چینی ‪( Kao-ling‬اسم محلی در چین)‬ ‫‪ ‬کاالن نیت ‪ Kaolinit‬از ‪ 0/25‬تا ‪ 0/020‬میکرون‬ ‫‪ ‬بان تونیت ‪ Bantonit‬در سرامیک سازی‬ ‫‪ ‬منت مریلونت ‪0/3*0/001 Montmorilonit‬‬ ‫خاک رس را برای آببندی هم استفاده میکنند خاک رس پس از آب مکیدن و گل شدن باد میکند‬ ‫و جاهای خالی آن پر میشود و دیگر آب در ریزه سوراخهای پر شده اش مانند کاه گل بام نشت‬ ‫نمی کند‪.‬‬ ‫‪.1‬خاک رس کبود رنگ‪ Feo ،‬یا خاک نباتی دارد‬ ‫‪.2‬خاک رس خاکستری‪ ،‬گرد گرافیت‬ ‫‪.3‬خاک رس قهوه ای‪ ،‬گرد زغال سنگ قهوه ای‬ ‫خاک رس بی رنگ است‬ ‫جسم های خارجی بیگانه‬ ‫‪.4‬خاک رس سیاه‪ ،‬گرد زغال سنگ‬ ‫در آن‪ ،‬آنرا رنگین کرده اند‪.‬‬ ‫‪.5‬خاک رس زرد‪ ،‬هیدراکسید اهن‬ ‫‪.6‬خاک رس سرخ‪ Fe2O3 ،‬دارد‬  ‫چسبنده های سیاه‬ ‫قیر‬ ‫قطران و پس مانده آن‬ ‫جسم سیاهی است که از شمار زیادی هیدرو کربور‪،‬که به سیستم کولوئیدی در‬ ‫هم شده اند درست شده ودارای هیدرو کربن های گوگرد دار و اکسیژن دار‬ ‫است‪.‬‬ ‫با گرما دادن به قیر‪ ،‬از شخی به سختی به خمیری به شلی و به آبکی میرود و در‬ ‫روغنهای معدنی حل میشود‪.‬‬ ‫قیر‬ ‫قیرچسبنده است و دانه های سنگ را به همدیگر میچسباند‪ ،‬این است که در‬ ‫ساخت رویه های آسفالتی مصرف میشود‪.‬‬ ‫آب در قیر نشت نمی کند از این رو با آن ساختمان را آب بندی میکنند‪.‬‬ ‫‪ -1‬قیر معدنی‪ :‬از معدن در می آورند که از پریدن روغنهای نفت خام در زمان بسیار‬ ‫دراز حاصل شده است‬ ‫قیر‬ ‫‪ -2‬قیرنفتی‪ :‬از پالودن نفت خام حاصل میشود(نفت خام جسم سیاه رنگی است به رنگ‬ ‫سیاه قهوه ای به آن گرما میدهند تا بنزین و نفت و روغنهای دیگرش بپرند و قیر آن‬ ‫باقی بماند)‬ ‫روغنهای قیر معدنی با گذشتن زمان خیلی دراز در گرمای کم‪ ،‬بکندی پریده اند که با اکسیژن و‬ ‫گوگرد در آن کارگر افتاده و قیر با آب و هوای پیرامون معدن اخت گرفته است‪.‬از این رو پایداری‬ ‫قیر های معدنی در رویه های سیاه راه و اندودهای آب بندی‪ ،‬از قیر های نفتی بیشتر میباشد‪.‬‬  ‫بنزین سبک‬ ‫‪.1‬در گرمای تا ‪ 100‬درجه‬ ‫حل کننده نفتی‬ ‫‪.2‬در گرمای ‪ 100‬تا ‪ 160‬درجه‬ ‫از پالودن نفت خام‬ ‫نفت چراغ‬ ‫‪.3‬در گرمای‪160‬تا ‪ 250‬درجه‬ ‫در دماهای مختلف‬ ‫فرآورده های روبرو‬ ‫نفت گاز (گازوئیل)‬ ‫‪.4‬در گرمای ‪250‬تا ‪ 360‬درجه‬ ‫بدست می آید‬ ‫پس مانده نفتی‬ ‫‪.5‬در گرمای بیش از ‪ 380‬درجه‬ ‫قیر نفتی(‪)Solid Bitumen‬‬ ‫باقیمانده‬  ‫قطران‬ ‫قطران و پس مانده آن (‪ )Tar‬ازتقطیر زغال سنگ بدست می آید‬ ‫به زغال سنگ گرما میدهند تا از آن گاز برخیزد و کک بجا ماند‬ ‫گاز برخاسته را سرد میکنند تا عرق کند و قطره قطره بچکد (تقطیر)‬ ‫از چوب و سنگ و شیت چرب هم قطران میگیرند قطران هم مانند قیر دانه های سنگ را به هم‬ ‫می چسباند از این رو در اندود آب بندی و برای ساختن رویه های سیاه مصرف میشود‪.‬‬  ‫آزمایش چسبنده های سیاه‪ :‬برای شناختن چسبنده های سیاه آنها را آزمایش میکنند تا روشن شود که‬ ‫جنس و خاصیت آنها چیست ویا آنکه قیر ها وقطران های استفاده شده برابر ویژگی هایشان هستند یا نه‬ ‫آین آزمایشها شیمیایی و فیزیکی هستند که دسته ای از آنها اجباری و چندتای دیگر اختیاری هستند‪.‬‬ ‫درجه الو گرفتن (‪ :)Flash point‬درجه گرمایی است که در آن قیر آزمایش به‬ ‫‪.1‬‬ ‫در ظرف باز‬ ‫اندازه ای گاز بر میخیزد که با شعله دادن به آن الو بگیرد‬ ‫آزمایشهای مهم چسبنده های سیاه‬ ‫در ظرف رو بسته‬ ‫درجه نفوذ (‪ :)Penetration point‬درجه روانی‪ ،‬شلی‪ ،‬خمیری شخی قیر است‪.‬‬ ‫‪.2‬‬ ‫در جه نفوذ قیر فرو رفتن سوزنی است به شکل و وزن معین که در گرمای معین‬ ‫و زمان معین در قیر آزمایشی فرو میرود‪.‬‬ ‫درجه نرمی قیر(‪ :)Softening point‬در جه گرمای است که در آن‪ ،‬جسمی به‬ ‫‪.3‬‬ ‫شکل و وزن معین از الیه قیر آزمایشی به کلفتی معین بگذرد‪.‬‬  ‫درجه چکیدن قیر (‪ :)Ubbelohd‬درجه گرمایی است که در آن از قیر آزمایشی به شکل‬ ‫‪.4‬‬ ‫معین یک چکه بچگد‬ ‫درجه شکستن قیر به روش ‪: Frass‬درجه گرمایی است که در آن لعاب اندود قیری روی‬ ‫‪.5‬‬ ‫تیغه نازک فوالد فنری‪ ،‬پس از خم شدن تیغه به اندازه معین‪ ،‬ترک بخورد‪.‬درجه شکستن‬ ‫آزمایشهای مهم چسبنده های سیاه(ادامه)‬ ‫قیر نشانه پایداری قیر در سرماست‪.‬‬ ‫خاصیت انگمی قیر ‪ : Ductility‬قیر چسیبناک راکه بکشند کش می آید و دراز میشود‬ ‫‪.6‬‬ ‫به حال نخست خود باز نمی گردد‪.‬این خاصیت انگمی قیر است و آن اندازه افزایش درازای‬ ‫تکه قیر آزمایشی به شکل معین است که در گرمای معین به تندی معین از دو سو‪ ،‬تا مرز‬ ‫پاره شدن کشیده شود‪.‬‬ ‫درجه کندروانی قیر ( ‪ :)Viscosity‬کند روان شدن جسم آبگون‪ ،‬کند روانی آن است‪.‬‬ ‫‪.7‬‬ ‫الف‪ :‬غلظت سطح شناور را در جسم آبگون میگذارند و‬ ‫و دو جور اندازه گیری میشود‬ ‫فرو رفتن آن را اندازه میگیرند‪.‬‬ ‫ب‪ :‬زمان فرو ریختن جسم آبگون را اندازه میگیرند‪.‬‬  ‫چسبنده های سفید‬ ‫آهک ساختمانی‬ ‫‪ -1‬آهک‬ ‫آهک آبی‬ ‫‪ -2‬گچ‬ ‫چسبنده های سفید‬ ‫‪-3‬گچین‬ ‫مالت ساروج‬ ‫‪-4‬مالتها‬ ‫مالت گچ و گچ و خاک‬ ‫‪-5‬سیمان‬ ‫آهک ساختمانی‪ :‬از حرارت دادن سنگ آهک طبیعی تا حدود ‪ 850‬درجه سانتیگراد آهک زنده و یا آهک‬ ‫ساختمانی بدست میآید و مقداری گاز کربنیک ایجاد میشود‪.‬‬ ‫در حرارت‬ ‫‪Caco3‬‬ ‫‪Cao+Co2‬‬ ‫‪850‬درجه‬ ‫وزن آن در حجم ثابت ‪ 45‬درصد کمتر می شود اگر روی آهک پخته (زنده یا ‪ )Cao‬آب پاشیده شود با جذب آن به‬ ‫مقدار یک سوم وزن خود هیدراته میشود و آهک ساختمانی بدست می آید‬ ‫‪Cao+H2o‬‬ ‫حرارت‬ ‫‪Ca(OH)2+15.1 Cal‬‬ ‫پس میدهد‬ ‫حرارت حاصل ممکن است از ‪ 100‬درجه هم نیز بیشتر باشد بهتر است حرارت تا ‪ 120‬درجه برسد که باالتر ازآن‬ ‫آب بخار شده و روی سیلیکاتها و آلومیناتها اثری ندارد مثال با انباشتن روی هم و اندود آن به این نتیجه میتوان‬ ‫رسید‪(.‬حجم آهک پخته شده با پاشیدن آب تقریبا دوبرابر حجم سنگ آهک اولیه میشود و بصورت گرد سفید رنگ‬ ‫در میآید و وزن مخصوص گرد آهک حدودا ‪ 0/4‬یا ‪ 0/5‬تن بر متر مکعب است بعضا به آهک پخته آب پاشیده شده‬ ‫آهک خاموش نیز می گویند‪.‬‬  ‫آهک ساختمانی (ادامه)‬ ‫اگر به آهک خاموش نصف وزنش آب اضافه کنیم ماده چسبنده و خمیری بدست می آید که به آن آهک روغنی یا‬ ‫آهک چرب یا خمیر آهک می گویند گرفتن این ماده فقط در مجاورت هوا امکان پذیر است زیرا با گاز کربنیک هوا‬ ‫ترکیب شده و ترکیبات کربنات کلسیم ایجاد می شود‪.‬‬ ‫‪Ca(OH)2+Co2‬‬ ‫‪CaCo3+ H2O‬‬ ‫مالتهای آهک اگر خاک اضافه نکنیم فقط در مجاورت هوا امکان گرفتن و سخت شدن دارند بنابراین در حجم‬ ‫زیادی نباید ازآن استفاده کرد زیرا داخل آن در تماس با هوا نخواهد بود این مطلب در حالتی است که با شن و ماسه‬ ‫و آب یعنی بتن آهکی بسازیم درصورتی که بتن سیمانی این مساله را ندارد‪.‬‬ ‫این مالتها را در داخل آب نمیتوان بکار برد زیرا اوال در تماس با هوا نخواهد بود ثانیا آهک در آب بی تاثیر می شود‬ ‫باید دانست که مقاومت فشاری مالت آهک کم است و در کارهای بنایی با اهمیت کم به کار می رود‪.‬‬  ‫آهک آبی‬ ‫‪ ‬از پختن مخلوط سنگ آهک طبیعی با کیفیت خوب(مواد اضافی کم دارد) و خاک رس در حرارت ‪ 800‬درجه‬ ‫بدست می آید‪.‬‬ ‫‪ ‬مقدار رس بین ‪ 8‬الی ‪ 22‬درصد خواهد بود مقدار این درصد بستگی به مواد طبیعی اولیه و محصول بدست آمده‬ ‫و مشخصات آن خواهد بود‪.‬‬ ‫‪ ‬هرچه مقدار رس پخته شده زیاد باشد گرفتن آهک آبی بهتر است این مطلب را با رابطه‬ ‫سیلیس ‪ +‬آلومین ‪ +‬اکسیدآهن‬ ‫=𝑖‬ ‫منیزیم ‪ +‬آهن‬ ‫‪ ‬بیان میشود که به اندیس هیدرولیکی موسوم است‬  ‫آهک آبی‬ ‫گرفتن آهکهای آبی خیلی کندتر از سیمان است آغاز گرفتن ‪ 6‬تا ‪ 7‬ساعت می باشد‬ ‫مقاومت آهکهای ‪ 10‬کیلوگرم بر سانتی متر مربع تا ‪ 50‬کیلوگرم متغیر میباشد‬ ‫‪30‬‬ ‫‪10‬‬ ‫یک هفته‬ ‫‪50‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪ 28‬روزه‬ ‫مزیت آهک های آبی این است که از سیمان ارزانتر هستند و در بنایی و در کارهای بتنی‬ ‫ضخیم با بار نسبتا کم بدرد میخورد ولی سخت شدن آن خیلی مالیمتر از سیمان میباشد‪.‬‬  ‫پختن بتن‬ ‫برای افزایش مقاومت بتن آن را می پزند روش پختن بتن متفاوت است و در کلیه کارها باید جنبه‬ ‫اجرایی و اقتصادی را در نظر گرفت و یکی از روشهای مهم و موثر استفاده از بخار آب است به این‬ ‫ترتیب که روی بتن ریخته شده را با چادر هایی میپوشانند و بخار آب (درجه حرارت باالی ‪)100‬‬ ‫را از نقاط مختلف و در زمانهای مختلف ( که درطول زمان بستگی به جنس و ضخامت الیه دارد)‬ ‫آنرا می پزند‪.‬به این ترتیب مقاومت بتن بدست آمده خیلی باال خواهد بود‪.‬در این قبیل کارها که‬ ‫کالسیک نیستند بایستی از آزمایش و تحقیق استفاده شود‪.‬‬  ‫گچ‬ ‫گچ نیمه هیدراته‬ ‫‪ -1‬حرارت پایین‬ ‫‪ ‬از پختن سنگ گچ بدست می آید و بر دو نوع است‬ ‫گچ کامالهیدراته‬ ‫‪ -2‬حرارت باال‬ ‫در حرارت‬ ‫‪) CaSo4, 1/2H2o+3/2H2o‬گچ نیمه هیدراته( ‪ 150‬الی ‪CaSo4, 2H2o 160‬‬ ‫در حرارت‬ ‫‪CaSo4,2H2o‬‬ ‫‪) CaSo4+2H2o‬کامال کامالهیدراته(‬ ‫‪ 700‬الی ‪1000‬‬ ‫‪ ‬نوع اول در ساختمان و برای مقاومت نسبتا زیاد به کار میرود‬ ‫آهک‬ ‫‪ ‬نوع دوم سیمان آنیدریت و گچ تحت حرارت زیاد را تشکیل می دهد‬ ‫انیدریت سولفوریک ‪ 40/5‬درصد‬ ‫‪ 20/6‬درصد‬ ‫آب‬ ‫در صد ترکیبی این مخلوط تقریبا به شکل روبه رو است‬  ‫تولید گچ ساختمانی‬ ‫‪ ‬به این صورت است که سنگ گچ خرد و آسیاب می شود و سپس پخته میشود‬ ‫‪ -1‬آسیاب قبل از پختن‬ ‫‪ ‬روشهای مختلفی وجود دارد‬ ‫‪ -2‬آسیاب بعد از پختن‬ ‫‪ -3‬پخت تعلیقی آسیاب و پخت همزمان‬ ‫‪CaSO4, 1/2H2O+3/2H2O‬‬ ‫‪CaSO4, 2H2O‬‬ ‫‪ ‬وقتی گرد گچ را با آب مخلوط می کنیم جذب مولکولهای آب صورت میگیرد و گرم می شود که بعد از‬ ‫گرفتن‪ ،‬قابلیت انحالل آن در آب ‪ 5‬برابر کمتر از گرد اولیه است‪.‬‬ ‫‪ ‬ذرات گچ در مجاورت آب همدیگر را کشیده و روی هم انباشته میشوند و پدیده تبلور اتفاق می افتد و‬ ‫نمونه رفته رفته سفت میشود و سخت شدن بعدی مربوط به خشک شدن نمونه است و خاصیت بلوری‬ ‫شدن ادامه دارد هر قدر درجه حرارت بیشتر باشد گرفتن گچ سریعتر است‬  ‫برای دیر گیر بودن‬ ‫(سریشم و خاک اره) حداکثر ‪ 0/2‬درصد ‪+‬گچ پخته شده‬ ‫برای سریع کننده گیرش‬ ‫ماده سریع کننده (اسید سولفوریک و کلرید آمونیوم) ‪+‬گچ پخته شده‬ ‫برای افزایش خاصیت چسبندگی‬ ‫(خاک رس یا آهک شکفته )‪+‬گچ پخته شده‬ ‫برای تهیه گچ از نظر تئوری فقط ‪ 18/6‬درصد آب احتیاج است تا تمام مولکول ها هیدراته شود‪،‬‬ ‫ولی عمال آب بیشتری مورد استفاده قرار میگیرد‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪100‬‬ ‫درصد آب‬ ‫‪1.45‬‬ ‫‪1.2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0.85‬‬ ‫وزن مخصوص‬ ‫تن بر مترمکعب‬ ‫مقاومت فشاری گچ‬ ‫در سه ساعت برابر است با ‪ 4‬تا ‪ 20‬کیلوگرم بر سانتی متر مکعب‬ ‫در بیست و هشت روز برابر است با ‪ 20‬الی ‪ 80‬کیلو گرم بر سانتی متر مکعب‬ ‫اگر گچ به حالت اشباع درآید مقاومت آن به یک پنجم و یا کمتر تنزل میکند و بنابراین گچ را نباید در‬ ‫جای مرطوب و جائی که امکان رطوبت در آینده اش خواهد آمد بکار برد‪.‬‬  ‫در حرارت‬ ‫‪ -1‬گچ اندود (روئی)‬ ‫‪ 180‬الی ‪200‬‬ ‫‪CaSO4,2H2O--- CaSO4,0.3H2O + 1.7H2O‬‬ ‫(برای دیر گیر بودن ‪ 10‬درصد آهک)‬ ‫(کند گیر ‪ 2‬تا ‪ 6‬ساعت)‬ ‫‪ -2‬گچ مرمر‬ ‫گرد گچ‪ +‬محلول زاج‪