Les 5 - Les 6 Indelingscriteria en aanbevelingen PDF

14/10/2024 Theorie voeding Voedingsmiddelen Indelingscriteria 1 Voedingsdriehoek 2 1  14/10/2024 3 Druk op het milieu In Vlaanderen gebru...

14/10/2024 Theorie voeding Voedingsmiddelen Indelingscriteria 1 Voedingsdriehoek 2 1  14/10/2024 3 Druk op het milieu In Vlaanderen gebruiken we elke dag 120 l water per persoon om te drinken, te koken, te wassen … Dat lijkt veel, maar toch… We verbruiken per dag ongeveer 7400 l water of 60 baden onrechtstreeks via o.a. voeding. Slechts 3 procent1 hiervan komt rechtstreeks uit Voorbeelden die bijdragen aan 7400l water per dag: ▪ 1kg kaas = 5l melk = 5l water ▪ 1kg gebrande koffie = 26400L water of 1kopje = 176l water ▪ Andere voorbeelden zijn: Bron: brochure watervoetafdruk 4 2  14/10/2024 5 6 3  14/10/2024 7 8 4  14/10/2024 9 10 5  14/10/2024 11 12 6  14/10/2024 13 14 7  14/10/2024 Bewegingsdriehoek 15 16 8  14/10/2024 Voedingsvoorlichtingsmodel: verschillende categorieën 17 19 9  14/10/2024 Voedingsdriehoek 20 21 21 10  14/10/2024 Aanbeveling België Volgens de gegevens van de GBD-studie (Global burden of disease), vermijd dranken met toegevoegde suiker welke 50 kcal of meer per portie van 227 ml bevatten of 22 kcal/100 ml of meer dan 5% suiker. Dit omvat: ▪ frisdranken, ▪ energiedranken, ▪ limonades, enz. Fruitsap, groentesap, soep of melkdranken zijn niet meegerekend in deze aanbeveling. Zoals eerder reeds gesteld wordt in dit advies alcohol niet behandeld maar wordt verwezen naar het advies van de Hoge Gezondheidsraad (HGR, 2018). 22 Aanbeveling België 23 11  14/10/2024 Dranken: water, koffie, thee 24 Dranken o.b.v Fruit 25 12  14/10/2024 Dranken o.b.v groenten 26 Dranken o.b.v granen 27 13  14/10/2024 Dranken o.b.v melk en soja 28 Dranken: overige 29 14  14/10/2024 Dranken: leidraad voor de diëtist 2,5L vocht /dag 1,5L water (min. 1L water en max.500ml uit de groep middenweg 1L afkomstig van vaste voeding of dranken uit andere VM-groepen 31 Voedingsdriehoek 33 15  14/10/2024 Groenten 34 Groenten: leidraad voor de diëtist 35 16  14/10/2024 Groenten: praktisch Stoomzakje trio van groenten 75 kcal/ 100g 5g vet/100g Voorkeur Middenweg Restgroep? 36 Groenten: praktisch Wortelen rauw 28 kcal/100g 0,0 g vet/100g Voorkeur Middenweg Restgroep 37 17  14/10/2024 Veel gestelde vragen Is er een verschil tussen rauwe een gekookte groenten? Waarom moet je dagelijks groenten én fruit eten? Waarom moet je groenten in diverse kleuren eten? Is instant-soep gezond? 38 Voedingsdriehoek 39 18  14/10/2024 Fruit 40 Fruit: leidraad voor de diëtist 41 19  14/10/2024 Fruit: praktisch Appel met schil 43 kcal/100g 2,3g vezels/100g Voorkeur Middenweg Restgroep 42 Veel gestelde vragen Waarom moeten we dagelijks fruit én groenten eten? Is fruitsap een goede vervanger voor vers fruit? Is gedroogd fruit gezond? Is fruit in blik gezond? 43 20  14/10/2024 Voedingsdriehoek 44 Brood, volkorengraanproducten en aardappelen 45 21  14/10/2024 46 Brood, volkorengraanproducten en aardappelen: leidraad voor de diëtist 47 22  14/10/2024 Ontbijtgranen: leidraad voor de diëtist Bij voorkeur Behoort tot de restgroep 1/3 verzadigde vetten Criteria vetten van de totale van de totale hoeveelheid hoeveelheid vet vet 62 Vetstoffen: praktisch Boter, ongezouten Totaal vetgehalte 82,1 g Verzadigde vetten 49,8 g Voorkeur Middenweg Restgroep 63 30  14/10/2024 Voedingsdriehoek 64 Vis 1 keer per week (voorkeur) vette vis ( meer dan 10g) criteria Voorkeur Middenweg Restgroep Verse vis Toevoeging van Gefrituurde of Vis in blik op zout, olie of gepaneerde eigen nat mayonaise visproducten Gerookte visproducten Magere vis Garnaal, Tonijn, mossel, Gefrituurde of Botervis, Gerookte vis, blik Gefrituurde of 10g/100g haring gepaneerde kleur vis producten 65 duurder= niet beter 31  14/10/2024 Vis, schaal- en schelpdieren: leidraad voor de diëtist 66 Vis, schaal- en schelpdieren: praktisch Tonijn in eigen nat Energie: 109 Kcal/100g Totaal vet: 0,9g/100g Natrium: 334mg/100g Voorkeur Middenweg zie vorige slide voor te weten in welke categorie het hoort 67 32  14/10/2024 Vis, schaal- en schelpdieren: praktisch Tonijn in olie Energie: 299 Kcal/100g Totaal vet: 22,6g/100g Natrium: 291mg/100g Voorkeur Middenweg 68 Voedingsdriehoek 69 33  14/10/2024 Vlees: veel gestelde vragen Hoe vaak vlees eten? Behoort rauwe ham tot de bewerkte vleeswaren? Wat kan ik eten als ik bewerkt vlees wil verminderen? Behoren kippenwit en andere vleeswaren o.b.v. wit vlees tot de restgroep? 70 Vlees, vleeswaren: leidraad voor de diëtist 71 34  14/10/2024 Vlees, vleeswaren: praktisch Boterhamworst (/100g) 214 kcal 17,2g vet Voorkeur Middenweg Restgroep 72 Vlees, vleeswaren: praktisch Struisvogel steak (/100g) 99 kcal 1g vet Voorkeur Middenweg Restgroep 73 35  14/10/2024 Vlees wit vlees (gevogelte): er zijn geen aantoonbare negatieve effecten voor je gezondheid. Daarom staat wit vlees in de lichtgroene zone van de voedingsdriehoek. rood vlees: te grote hoeveelheden kunnen ongezond zijn. Reden genoeg om rood vlees in de oranje zone van de voedingsdriehoek te plaatsen. bewerkt vlees: wit én rood vlees dat bewerkt is – zoals gerookt vlees of salami? Er is overtuigend bewijs dat ze het risico op darmkanker kunnen verhogen. Daarom staat bewerkt vlees in de rode restgroep – buiten de voedingsdriehoek. 74 Vlees Welk vlees krijgt de voorkeur? Bij de slager en de supermarkt heb je een massa keuze. Wat is de beste keuze? Moeilijk om dat een-twee-drie te beantwoorden. Maar met deze richtlijn zit je goed: verkies wit vlees boven rood vlees en vers boven bewerkt. En, vlees hoeft niet elke dag op het menu te staan. Sta ook altijd even stil bij het vetgehalte. Kies je voor rood vlees? Ga dan voor magere verse vleessoorten zoals een biefstuk of varkenshaasje. In vleesbereidingen op basis van vers rood vlees zoals worst, hamburger en gehakt zit meestal meer verzadigd vet: probeer ze dus eerder te vermijden. 75 36  14/10/2024 Vlees 76 Vlees Is vlees gezond? Ja, zolang je er niet mee overdrijft. Het dagelijks op het menu zetten, is van het goede te veel. Varieer met: vis ei Vleesvervangers De aanbevolen maximale frequentie? vers wit vlees: twee tot drie keer per week vers rood vlees: één tot twee keer per week bewerkt vlees: zo weinig mogelijk 77 37  14/10/2024 Vlees? Wat eet ik op mijn boterham als ik bewerkt vlees moet beperken? 78 79 38  14/10/2024 Voedingsdriehoek 80 Melk 81 39  14/10/2024 82 Melk en verse kaas (platte kaas): leidraad voor de diëtist 83 van nature uit bevat koeien melk veel calcium en andere varianten zoals havermelk worddt er vaak nog extra calcium aan toegevoegd. 40  14/10/2024 Veel gestelde vragen Is melk met een ‘smaakje’ gezond? Is melk ongezond – gezond? het heeft een positief effect op onze gezondheid door de hoge calcium waarde Waarom behoren plantaardige dranken (noten, haver, rijstdranken) niet tot de groep van melkproducten? Philadephia kaas is dit smeerkaas of verse kaas? 84 Kaas 85 41  14/10/2024 Harde Kaas: leidraad voor de diëtist 86 Smeerkaas: leidraad voor de diëtist Kies bij voorkeur Kies als Restgroep middenweg Criteria ≥75mg Ca/100g ≥75mg Ca/100g ≤12g(totaal)vet/100g >12g(totaal)vet/100g 87 42  14/10/2024 Kaas: praktisch Kaas: Leerdammer /100g 351 kcal 26,9g vet als het boven de 20g zit weeet je dat 27,2g eiwit de kaas niet oké is. 38g water 0g KH (Droge stof 100 - 38 = 62g) 996mg Ca Voorkeur Middenweg grootse deel van de kazen hoort bij de oncerzadiigde vetten. Restgroep 88 Kaas: praktisch Harde kaas LIGHT / 100g 220 kcal minder dan 20g = wel oke 10,9 g vet 54 g water 929 mg calcium 30,3 g eiwit 0,2g KH Voorkeur Middenweg Restgroep 89 43  14/10/2024 Voedingsdriehoek 90 Eieren, noten: leidraad voor de diëtist Eieren, noten en Max.3eieren/dag (ook zaden in bereidingen) 20-25g ongezouten noten/dag dit is de hoeveelheid dat op de ppt stond max 6 eireren/dag (ook in bereidingen) 91 44  14/10/2024 Voedingsmiddelen buiten de voedingsdriehoek 92 Restgroep →Producten rijk aan suiker →Producten rijk aan vet →Producten rijk aan suiker en vet →Dranken met alcohol 93 45  14/10/2024 Waarom zij producten uit de restgroep ongezond? Waarom is alcohol ongezond Waarom is zout ongezond Wat eet je best als tussendoor? 94 95 46  14/10/2024 96 Koeken: leidraad voor de diëtist Eerstekeuze Tweedekeuze Derdekeuze Max.150 Kcal/portie Max.200 Kcal/portie >200 Kcal/portie en en en Max.15g vet/100g Max.20g vet/100g >20g vet/100g Criteria en en en Min.2g vezels/100g Min.1 g vezels/100g 600mg Na/100g Na/100g 97 47  14/10/2024 Koeken: praktijk Lu petit déjeuner (1 biscuit 12,5g) Energie 57 Kcal/portie vet 16g/100g vezels 4g/100g natrium 0,35g/100g Eerste keuze Tweede keuze Derde keuze 98 Koeken: praktijk Sultana bosvruchten Energie 49 Kcal/portie vet 7g/100g vezels 3g/100g natrium 0,2g/100g Eerste keuze Tweede keuze Derde keuze 99 48  14/10/2024 Criteria grondig kunnen toepassen tijdens het examen! Leidraad voor de diëtist. 100 49