Rech. PDF

Deel 4: Kritiek op loutere gelijkheid van rechten kritiek: juridische gelijkheid is enkel zinvol als mensen ook feitelijk de middelen hebben om hun rechten uit te oefenen. → egalitaristische interventies: herverdeling & sociale basisvoorzieningen → bieden mensen de kans om potentieel te benutten & h...

Deel 4: Kritiek op loutere gelijkheid van rechten kritiek: juridische gelijkheid is enkel zinvol als mensen ook feitelijk de middelen hebben om hun rechten uit te oefenen. → egalitaristische interventies: herverdeling & sociale basisvoorzieningen → bieden mensen de kans om potentieel te benutten & hun rechten daadwerkelijk kunnen uitoefenen à basis voor rechtvaardige samenleving waar juridische gelijkheid en feitelijke gelijkheid beter in balans waren Marx à revolutie van sociaaleconomisch been voor benadeelden & invoering van collectieve eigendom om echte gelijkheid te realiseren → resultaat: de welvaartsstaat à OH heeft actieve rol om sociale rechtvaardigheid te waarborgen → 3 pijlers: 1) Een basisinkomen om armoede te voorkomen 2) Verplichte verzekeringen tegen sociale risico’s zoals ziekte, ouderdom en werkloosheid 3) Gegarandeerde toegang tot fundamentele voorzieningen zoals onderwijs, gezondheidszorg, huisvestiging → bredere concepten van gelijkheid ontstaan (zie verdere hoofdstukken) Deel 5: gelijkheid van kansen Gelijkheid van recht à stopt bij gelijke behandeling door de wet Maar niet iedereen kan van deze rechten gebruik maken (hoge kosten, geografische afstand) → wettelijke rechten moeten ook praktisch toegankelijk worden gemaakt à bouwen van scholen, beschikbaarheid openbaar vervoer, betaalbaar onderwijs, … → financiële en fysieke barrières verdwijnen = principe van gelijke toegang Maar: dit kan niet garanderen dat iedereen deze mogelijkheden daadwerkelijk kan benutten à bv door structurele achterstand Oplossing: aanvullende maatregelen nemen gericht op bieden van gelijkheid van kansen → compenserende kansengelijkheid à bv: studiebeurzen, maximumfacturen, gratis bijlessen, voedingsprogramma’s → kinderen van achtergestelde gezinnen krijgen dezelfde kansen als kinderen uit welgestelde gezinnen Doel: iedereen krijgt bij de mogelijkheden waarop ze formeel recht hebben en waartoe ze praktische toegang hebben, dezelfde kansen om deze te benutten Deel 6: gelijkheid van bronnen Ronald Dworkin, John Roemer & John Rawls ànatuurlijke ongelijkheden zijn net zo toevallig en ongekozen als sociaal-economische ongelijkheden Dworkin: rechtvaardigheid = na een eerlijke verdeling van middelen, zijn individuen zelf verantwoordelijk voor hoe ze die middelen gebruiken Rawls: rechtvaardigheid vereist dat alle factoren buiten de controle van een individu moeten worden gecompenseerd à ook creëren van structurele voorwaarden die ongelijkheid minimaliseren → zo wordt succes minder afhankelijk gemaakt van toevalligheden Rawls: gelijkheid van bronnen is vooral nodig àmiddelen die mensen nodig hebben om een waardig leven te hebben & hun potentieel te benutten: A theory of justice: hypothetische situatie waarin mensen samen komen om de organisatie en taken van een samenleving vast te leggen, zonder hun positie in die samenleving te kennen ( Locke: houdt ook rekening met morele overwegingen zoals rechtvaardigheid en compensatie voor ongelijkheden) 3 fundamentele principes van de theorie:  1) Elke persoon heeft recht op gelijke basisvrijheden, zoals vrijheid van meningsuiting, eigendom en politieke participatie 2) Iedereen moet gelijke kansen hebben in de competitie voor jobs en posities, met compensatie voor structurele ongelijkheden 3) Ieder individu heeft recht op primaire goederen (volgens Rawls) à inkomen, vermogen, onderwijs, gezondheid, sociale grondslagen van zelfrespect → essentiële goederen voor een waardig leven → difference principle: ongelijke verdeling van goederen à enkel rechtvaardig als ten goede van minst bevoordeelden Deel 7: gelijkheid van realiseringsmogelijkheden Amartya Sen à kritiek op Rawls → gelijke verdeling van primaire goederen is te veel gevraagd en niet noodzakelijk Iedereen moet bepaald niveau van capabilities kunnen realiseren: mogelijkheden om een menswaardig leven te leiden en zich te ontplooien. Capabilities = minimale rechten die essentieel zijn voor een menswaardig leven andere modellen: focust niet op een gelijke verdeling van bronnen, maar op het scheppen van de voorwaarden waarin iedereen kan ontplooien Martha Nussbaum: rechtvaardige samenleving moet zorgen voor minimale voorwaarden zodat elk individu een menswaardig leven kan leiden Sen: Nussbaum pleit voor universeel toepasbare lijst die als standaard voor rechtvaardigheid geldt à lijst is niet onderhandelbaar omdat ze fundamenteel is voor menselijke waardigheid, ongeacht lokale voorkeuren of omstandigheden 10 fundamentele capabilities: minimum dat OH moetgaranderen ▪ Leven ▪ Lichamelijke gezondheid ▪ Lichamelijke integriteit ▪ Zintuigelijk waarnemen, verbeelding en denken ▪ Emoties ▪ Praktische redenen ▪ Affiliatie ▪ Leven met andere soorten ▪ Spel ▪ Controle over eigen omgeving