قارچ شناسی دکتر فاعلی PDF

‫بسمه تعالی‬ ‫جزوه قارچ شناسی – دکتر فاعلی‬ ‫پرستاری گروه الف‬...

‫بسمه تعالی‬ ‫جزوه قارچ شناسی – دکتر فاعلی‬ ‫پرستاری گروه الف‬ ‫جلسه اول‪3241/6/42 :‬‬ ‫قارچ شناسی پزشکی‬ ‫آشنایی با قارچ های بیماری زا و برخی از بیماری های قارچی‬ ‫تعریف قارچ ها‪:‬‬ ‫‪ ‬قارچ شناسي یا مایكولوژي از لغت یوناني ‪ Myke‬به معناي قارچ خوراکي‬ ‫‪ ‬از گذشته هاي دور مطالعه قارچها با قارچهاي خوراکي که یكي از بزرگترین قارچهاست آغاز گردیده است‪.‬‬ ‫‪ ‬استفاده از قارچها امروزه فقط معطوف به مصارف خوراکي قارچ هاي گوشتي نمي باشد بلكه آنها در صنعت و‬ ‫تولید دارو ویتامین وحتي تجزیه ترکیبات آلي مورد استفاده قرار میگیرند عالوه بر فواید زیادي که قارچ ها در‬ ‫زندگي انسان دارند نباید از بیماري زایي آن ها چشم پوشید‪.‬‬ ‫‪ ‬سیستم ایمني وقتي ضعیف میشود‪ ،‬بدن آماده ي ابتال به بیماریهاي قارچي میشود‪.‬‬ ‫‪ ‬قارچ ها از آن دسته ارگانیسم هایي هستند که همه جا وجوددارند و فراگیرند‪.‬‬ ‫مانند‪ :‬لبه هاي پنجره ‪ ،‬دیوار ‪،‬کتابخانه و‪..‬‬ ‫در اثر هوا پخش میشوند و اسپورهایي دارند که این اسپورها در هوا و فضا منتشر میشوند‪.‬‬ ‫‪ ‬همه ي ما روزانه به راحتي مقداري از این اسپورها را استنشاق میكنیم‪.‬اما به دلیل وجود سیستم ایمني کامل‪،‬‬ ‫این ها از ریه و از دستگاه تنفسي مان دفع میشوند و یا سیستم ایمني با آنها مقابله میكند ‪.‬اما این امر تا زماني‬ ‫ممكن است که بار قارچي ‪ ،‬پایین باشد ‪.‬در صورت باالبودن بار قارچي ‪ ،‬احتمال ابتال به بیماري هاي قارچي افزایش‬ ‫میابد‪.‬‬ ‫‪ ‬کساني که سیستم ایمني ضعیفي دارند به دلیل دریافت کورتون‪ ،‬اگر با بار قارچي پایین مواجه شوند ممكن‬ ‫است مشكلي برایشان پیش نیاید اما در مواجهه با بار قارچي باال دچار بیماري مي شوند‪.‬‬ ‫‪ ‬نكته ي مهم دیگري که وجود دارد این است که پرستار به دلیل ارتباط باال بابیمار و محیط بیمارستان ‪ ،‬بسیار‬ ‫مهم است که بیماري هاي قارچي را شناخته و حتي گاهي به پزشک یادآور شود‪.‬‬ ‫‪ ‬بیماري قارچي و رویش قارچ در بدن به گونه اي هست که زمانیكه بسیاري از ارگان هاي بدن از جمله‬ ‫گوارش و‪...‬درگیر شدند‪ ،‬آنگاه بر روي پوست نمایان میشود‪.‬‬ ‫‪ ‬انتقال بیماري قارچي میتواند از طریق برخورد دست پرستار با وسایل پزشكي و سپس استفاده آن ها براي بیمار‬ ‫صورت بگیرد‪.‬‬ ‫نکته‪ :‬شاید تشخیص نوع بیماري قارچي براي یک پرستار ‪ ،‬خیلي ضروري نباشد اما باید بتواند با دیدن یک سري‬ ‫عالئم بر روي بدن بیمار ‪ ،‬احتمال ابتال به بیماري قارچي را بدهد ‪.‬درواقع تشخیص افتراقي بین بیماري هاي قارچي‬ ‫و غیر قارچي براي پرستار مهم است مثال؛ ویتیالیگو که عالئم پوستي دارد اما اصوال بیماري قارچي نیست‪.‬‬ ‫‪ -‬بیماری ویتیالیگو ‪ :‬بیماري پي سي یا بَرَس‬ ‫این بیماري در افرادي که سیستم ایمني شان به شدت فعال میشود و سلول هاي خودي علیه خودي حمله میكنند‪،‬‬ ‫واکنش میدهند و رنگ پوست در اثر نور آفتاب‪ ،‬استرس ‪ ،‬تغذیه و‪..‬تغییر میكند‪(.‬بیشتر به صورت وجود یک سري‬ ‫لكه هاي قهوه اي تیره روي پوست انسان ظاهر مي شود)‪.‬‬ ‫قارچ های گوشتی یا کالهک دار‪Mushroom :‬‬ ‫قارچ هاي خوراکي به خاطر کالهكي که دارند‪ ،‬به قارچ هاي گوشتي یا کالهک دار یا ماشروم هم معروف هستند‪.‬به‬ ‫طور کلي نه تنها مصرف خوراکي دارند بلكه در صنعت داروسازي هم کاربرد باالیي دارند و براي تهیه ویتامین ها در‬ ‫تجزیه ترکیبات عالي هم میتوان از انها استفاده کرد‪.‬حتي میشود مواد پالستیكي را با ان تجزیه کرد و دوباره به‬ ‫طبیعت برگرداند‪.‬با توجه به اینكه فایده هاي زیادي دارند نباید ان بخش بیماري زا و مضرش را نادیده گرفت‪.‬‬ ‫پني سیلین از قارچي به نام پني سیلیوم تولید میشود‪.‬الكساندر فلمینگ پني سیلین را خیلي اتفاقي کشف کرد ‪.‬‬ ‫انواع قارچ ها ( فونجاي یا فونگوس) ‪ :‬قارچ ها ‪۳‬مدل اند‪ )1 :‬مولد ها یا کپک ها یا ساپروفیت ها ‪ )2‬ییست ها‬ ‫یا مخمرها ‪ )۳‬ماشروم یا قارچ هاي کالهک دار یا قارچ هاي گوشتي‪.‬‬ ‫‪ ‬اکثر کپک ها در محیط مرطوب هستند‪.‬‬ ‫‪ ‬ییست حالت خامه اي و یک حالت ماکوایدي داشته بعضي اوقات کش مي آید‪.‬‬ ‫‪ ‬کلوني که مخمر ها دارند (اجتماعي از باکتري ها قارچ ها مي تواند کلوني شود) مقدار زیادي شبیه باکتري ها‬ ‫است‪.‬باکتريها حالت رونده ‪،‬کش دارتر و موکوایديتر دارند ‪.‬وقتي که با آنس و لوپ مي خواهیم انها را از محیط‬ ‫کشت برداریم ‪ ،‬مخمرها خامه اي تر و منسجم تر اند و کش نمي آیند ‪.‬‬ ‫‪ ‬اگر ما از این کپک ها یک الم میكروسكوپي تهیه کنیم و زیر میكروسكوپ قرار دهیم رشته هاي زیادي به شكل‬ ‫نخ مانند مي بینیم که به آن ها هایف مي گوییم ‪(.‬اگر تک رشته باشه هایف و اگر چند تا باشه مي گوییم هایفا ) و‬ ‫اگر یک توده خیلي وسیع باشد مایسلیوم ( میسلیوم) نام دارد‪.‬‬ ‫‪ ‬مخمر ها حالت کپه کپه اي اند و مثل مولدها ( کپک ها) پخش نیستند یعني رشد متحدالمرکز ندارند دلیلش‬ ‫مي تواند به خاطر همین شكلي باشد که دارند‪.‬به همین خاطر وقتي در محیط کشت رشد مي کنند در نهایت به‬ ‫همه طرف رشد مي کند‪.‬مخمرحالت رشته اي ندارد یعني از لحاظ میكروسكوپي شكلش حالت جوانه زن است و‬ ‫حتي کولوني هایش شبیه باکتري است‪.‬زیر میكروسكوپ هم که از آن الم تهیه مي کنیم ‪ ،‬حالت گرد بیضي‬ ‫(کروي) است و حتي ممكن است یک جوانه هایي هم براساس این تصویر هم زده باشد که مي تواند باشد یا نباشد ‪.‬‬ ‫این حالتي که دارد باعث مي شود که حالت دون دون پیدا کرده و مثل مولد ها پخش نشوند‪.‬چون این مخمر ها‬ ‫جوانه مي زنند و کات میشوند و مي افتند‪.‬دوباره یكي دیگر جوانه زده کات شده و مي افتد‪.‬‬  ‫براي همین یک کلوني را ممكن است ببینیم که حالت دام شكل (حالت گنبدي) بوده و رونده نیست و نمي تواند‬ ‫مثل رشته اي جلو برود‪.‬‬ ‫سلسه قارچ ها‪:‬‬ ‫در قدیم در طبقه بندي (تاکسو نومي) کل موجودات پنج تا سلسله (کینگ دام) شناسایي شده بود‪.‬‬ ‫پنج تا کینگ دام شامل‪:‬‬ ‫انیمالیا ( انیمال ها)‪ ،‬پلنت ها ‪ ،‬بكتریا ‪،‬فون جاي و پروتئیست ها‪.‬‬ ‫االن شش تا سلسله داریم یعني یوباکتري ها را از هم جدا کردند‪.‬‬ ‫اولین سلسله اي که شناسایي شد پروتئیست ها ( ارگانیسم پروتئیست ها ) بود بعد پلنت ها (گیاهان ) را شناسایي‬ ‫کردند و بعد کم کم انیمال ها (حیوانات) را دسته بندي کردند که حاال شامل انسان ها شده‪.‬باکتري ها که دو‬ ‫قسمت شدند‪ ،‬آرکي باکتري ها و یو باکتري ها‪ ،‬بعد هم که فون جاي‪.‬‬ ‫در این شش تا سلسله یا کینگ دام آنهایي که یوکاریوت هستن قارچ ها ‪ ،‬پروتئیست ‪ ،‬پلنت ها و انیمالیا هستند‪.‬‬ ‫آنهایي که پروکاریوت هستند شامل یو باکتري ها و آرکي باکتري ها میشوند‪.‬‬ ‫بیولوژي قارچ ها‪:‬‬ ‫‪ ‬قارچ ها یوکاریوت هستد‪.‬این یوکاریوت بودن باعث همین در حقیقت پیشرفته شدن آنها مي شود‬ ‫‪ ‬اکثرا تک سلولي اند و در آزمایشگاه اگر بخواهیم تشخیصش بدهیم با رنگ هاي باکتري شناسي مثل گرم مثبت‬ ‫و با کریستال ویوله راحت رنگ مي شوند و راحت به خودشان مي گیرند‪.‬‬ ‫‪ ‬مواد معدني را در حقیقت در داخل خودشان به صورت یون نگهداري مي کنند‪.‬‬ ‫‪ ‬از لحاظ تغذیه هتروتروفاند و یک تغذیه جذبي دارند‪.‬به شكل ساختار لوله اي شكل ‪ ،‬هایف بوده و از دیوارشان‬ ‫جذب را انجام میدهد‪.‬‬  ‫آنزیم هایي از خودشان ترشح مي کنند و نیاز به یک غذایي دارند که از پیش ساخته شده است‪ ،‬خودشان براي‬ ‫خودشان غذا تولید نمي کنند و مصرف کننده اند‪.‬به خاطر همین مي خواهد در جاهاي مرطوب نیازهاي تغذیه اي‬ ‫خود را برآورده کند ‪.‬‬ ‫‪ PH ‬اي هم که مي توانند تحمل کنند ‪2‬تا ‪1۱‬است اما ‪ PH‬مناسب و خوبي که خیلي راحت هستند ‪PH‬‬ ‫خنثي( شش و نیم تا هفت ) است ‪.‬وقتي مي خواهیم تست هاي حساسیت دارویي براي قارچ شناسي بگذاریم از‬ ‫یک محیطي استفاده مي کنیم که این محیط بعد از اینكه در آزمایشگاه ساخته شد‪ ،‬با پي اچ متر حتما چک مي‬ ‫کنیم که پي اچ آن نزدیک هفت یا هفت باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬هوازي اند و هوازي مطلق مي باشند اما جاهایي هم بي هوازي اختیاري را از خودشان نشان مي دهند ‪.‬‬ ‫‪ ‬رطوبت نسبي هم که مي توانند تحمل کنند چهل تا پنجاه درصد است‪ ،‬اما رطوبت هاي خیلي باالتر و گرماي‬ ‫خیلي شدید را هم تحمل مي کنند و به عبارتي در هر شرایطي سازگارند‪.‬یعني قدرت‬ ‫آداپشن فوق العاده اي دارند در گرماي شدید و سرما‪.‬براي همین همه جا پراکنده هستند ومي توانند‬ ‫به زندگي خود ادامه بدهند و هیچ وقت هم از بین نمي روند‪ ،‬حتي بیشتر هم شده اند و در سال هاي اخیر هم‬ ‫بیماري قارچي افزایش یافته است ‪.‬‬ ‫‪ ‬تفاوتي هم که با گیاهان دارند این است که کلروفیل نداشته ‪ ،‬ریشه و ساقه و برگ و سیستم عروقي و آوند و ‪...‬‬ ‫ندارند البته توجه داشته باشیم این قارچ هایي که داریم در موردش صحبت کنیم‪ ،‬منظورمان کالهک دار ها و‬ ‫گوشتي ها نیست و منظورمان قارچ هاي پزشكي مي باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬از لحاظ تغذیه اي گفتیم که هتروتروف تغذیه جذبي دارد که داراي ساختار لوله اي شكل است شكل شماتیک‬ ‫آن که یک رشته هایف و یک رشته نخ مانند است‪ ،‬از دیوارش جذب را با توجه به آنزیم هایي که از خودش ترشح‬ ‫مي کند انجام مي دهد و از قسمت راس هایف نیازهاي تغذیه اي خودش را برطرف مي کند‪ ،‬ریسه هم از دیواره‬ ‫مواد را جذب مي کند و هایف از راسش مواد را جذب مي کند‪.‬‬  ‫تولید مثل در قارچ ها‬ ‫غیر جنسی‬ ‫جنسی‬ ‫‪ ‬در حالت جنسي از ترکیب‬ ‫در حالت‬ ‫دو تا سلول نر و ماده تولید‬ ‫غیر جنسي که در همه قارچ ها‬ ‫مثل جنسي اتفاق مي افتد‪.‬‬ ‫دیده مي شود معموال در شرایط‬ ‫‪‬تولید مثل جنسي باید‬ ‫بدن و ‪ in vivo‬رخ مي دهد‪.‬‬ ‫در شرایط نامساعد اتفاق‬ ‫‪ In vivo‬داخل بدن و محیط‬ ‫بیفتد در شرایط معمولي تولید‬ ‫کشت سلولي در شرایط‬ ‫مثل جنسي اتفاق نمي افتد پس‬ ‫آزمایشگاه فراهم مي کنیم که‬ ‫در بدن انسان و قارچ ها تولید‬ ‫تولید اسپور و کونیدی مي‬ ‫مثل جنسي انجام نمي دهند‬ ‫کند‪.‬‬ ‫بلكه فقط در شرایط نامساعد‬ ‫محیط و ازمایشگاه‬ ‫‪‬تولید اسپور‬ ‫مراحل زندگی یک قارچ‪:‬‬ ‫_ مرحله رویشی‬ ‫_ مرحله تولید مثل غیر جنسی‬ ‫_ مرحله تولید مثل جنسی‬  ‫‪ ‬مرحله رویشی‪:‬‬ ‫‪ ‬مرحله تولید مثل غیر جنسی‪:‬‬ ‫هایف رویشي ‪ ‬هایف هوایي ‪ ‬کونیدیوفور‬ ‫(اسپورانژیوفور) ‪ ‬سلول کونیدي زا (اسپور زا) ‪‬‬ ‫کونیدي (اسپور)‬ ‫در مرحله رویشي هایف ها شروع به رشد کردن مي‬ ‫کند و رشد آن از بخش راس و رونده است و شكل‬ ‫کلني گرد و متحدالمرکز مي شود و یک سري هایف‬ ‫هاي هوایي تولید مي کنند‪.‬و در قسمت میاني‬ ‫کونیدیوفور (اسپورانژیوفور) را ایجاد مي کند کونیدیوفور‬ ‫به کیسه اي منتهي مي شود که به آن سلول کونیدي زا‬ ‫(اسپور زا) گفته مي شود که یک مجموعه اي از کونیدي‬ ‫ها و اسپور ها را در خود نگه داشته است‪.‬‬ ‫‪ ‬مرحله تولید مثل جنسی‪:‬‬ ‫میسلوم رویشي ‪ ‬ارگان هاي جنسي ‪ ‬پالسموگامي‬ ‫‪‬کاریوگامي ‪ ‬میوز ‪ ‬تولید اسپور‬ ‫در قسمت تولید مثل جنسي میسلیوم رویشي (در قسمت‬ ‫غیرجنسي نیز از روي رویشي است ) است‪.‬‬ ‫در ارگان هاي جنسي اول پالسموگامي رخ مي دهد و در‬ ‫پالسموگامي اول دیوارها با هم تماس دارند بعد کاریوگامي‬ ‫که هسته هاي خود را با هم مبادله مي کنند‪.‬بعد که هسته هارا با هم مبادله کردن تقسیم میوز رخ میدهد ‪.‬در‬ ‫نهایت شروع مي کنند به تولیداسپور‪.‬‬  ‫وقتي که دو قارچ متفاوت اند و در کنار همند و به اطراف رشد مي کنند و به سمت هم‬ ‫نرفته و در وسط آن یک حالت خط ایجاد مي شود‪.‬‬ ‫اسپور‪ :‬قارچ ها براي اینكه از خودشان محافظت کنند و پراکنده شوند انواع مواد را تولید مي کند که یكي از آن‬ ‫اسپور است ‪،‬اسپور را معموال قارچ هاي رشته اي یا کپک هایي مثل پني سلیوم که روي پرتقال و نان و رب گوجه‬ ‫فرنگي تولید مي شود و پراکنده شده و از طریق استنشاق وارد بدن مي شود‪.‬‬ ‫نکته‪ :‬مخمرها اسپور ندارند و تولید نمي کنند!‬ ‫در بخش قارچ هاي پزشكي اسپور و کونیدي و در بخش گیاهي هاگ نام دارند‪.‬کونیدي را بیشتر در شرایطي که‬ ‫قارچ شروع به کونیدي زایي مي کند به کار مي بریم قارچ ها انواع مدل هاي کونیدي زایي را نیز دارد‪.‬‬ ‫اسپور ها به حالت رشته اي و زنجیره اي کنار هم قرار دارند که به ان آسک یا کیسه میگوییم‪.‬‬ ‫میسلیم رویشي به داخل این آسک مي آید و همچنین ارگان هاي جنسي و پالسمو گامي و کاریو گامي میوز رخ‬ ‫میدهد‪.‬‬ ‫اسپور جنسي اسامي مختلفي دارد مثال بازودیوسپور یا زایگوسپور یا آسپوسپور‪.‬از همه بیشتر خانواده آسپوسپور ها‬ ‫هستند ‪.‬تفاوت انها در شكل ساختار مورفولوژي انهاست‪.‬‬ ‫زایگوسپور در خانواده زایگو ماسل ها قرار دارد‪.‬زایگو ماسلها جز قارچ هاي کپكي و مولد ساپروفیت اند‪.‬رشته اياند‬ ‫نیاز هاي تغذیه انها به طوري است که یک بیماري خاصي را تحت تاثیر قرار مي دهند‪.‬یک سري‬ ‫بیمار ها با یه زمینه خاص مثال آنهایي که دیابت دارند بیشتر مبتال میشوند بدون انكه خودشان متوجه شوند‪.‬‬ ‫شاخه های اصلی قارچ ها‪:‬‬ ‫‪Chytridiomycota‬‬ ‫کیتریدیومیکوتا‬ ‫‪Oomycota‬‬ ‫امیکوتا‬ ‫‪Zygomycota‬‬ ‫زیگومیکوتا‬ ‫‪Ascomycota‬‬ ‫آسکومیکوتا‬ ‫‪Basidiomycota‬‬ ‫بازیدیومیکوتا‬ ‫‪Deuteromycota‬‬ ‫دوترومیکوتا‬  ‫خانواده زایگومایست ها تیغه میاني ندارند و وجه تشخیص انها از بقیه قارچ ها همین میباشد‪.‬‬ ‫به دیواره میاني سپتوم میگویند‬ ‫مورفولوژی قارچ ها‬ ‫میكروسكوپي مخمري‬ ‫ماکروسكوپي کلني مخمري‬ ‫ماکروسكوپي کلني کپكي (ساپروفیت) میكروسكوپي(رشته اي)‬ ‫مخمر ها‪:‬‬ ‫کلني مخمري ‪ :‬خامه اي و سفید یا شیري رنگ‬ ‫میكروسكوپي ‪ :‬مخمري ‪ ،‬تک سلولي ‪ ،‬کروي و یا بیضي شكل با جوانه یا بدون جوانه‬ ‫تكثیر‪ :‬جوانه زني ‪Budding‬‬ ‫رشته اي ℃‪42‬‬ ‫پدیده دوشكلي یا داي مورفیسم )‪ (Dimorphism‬مخمري ℃‪13‬‬ ‫‪ ‬مخمر در زیر میكروسكوپ به شكل سلول هاي کروي یا بیضي یا گرد که میتوانند به هم چسبیده باشند یا‬ ‫ممكن است تک به تک هم باشند‪ ،‬دیده میشود‪.‬‬ ‫‪ ‬در حالت میكروسكوپي مخمر به صورت تک سلولي یا جوانه زده دیده میشود‪.‬‬ ‫‪ ‬مخمرها حالت خامه اي دارند و همچنین مخمر ها محیط کشت را رنگي نمي کنند‪.‬خودشان هستند که به رنگ‬ ‫هاي خامه اي ‪،‬شیري رنگ ‪ ،‬گلبهي ‪ ،‬قرمز رنگ‪.،‬و در محیط کشت هاي خاص به رنگ سبز دیده میشوند‪.‬به طور‬ ‫کلي آن رنگ مربوط به کلوني است‪.‬‬  ‫قارچ های رشته ای‪:‬‬ ‫کلني ماکروسكوپي ‪ :‬کپكي ‪ ،‬ساپروفیتي‬ ‫میكروسكوپي ‪ :‬هایف رشته اي‪ ،‬لوله اي با دیواره سخت ‪ ،‬اندازه طول نامشخص ‪1‬تا ‪30‬میكرون‬ ‫تیفه میاني ‪Septum‬یا دیواره عرضي‬ ‫تكثیر‪ :‬رشد رأسي ‪Apical growth‬‬ ‫رنگدانه ‪ :‬آزاد سازي رنگدانه به محیط‬ ‫حضوریا عدم حضور تیغه میاني‪ ‬انتقال مواد به داخل سلولي ( انتقال پروتوپالسم با واکوئلي شدن)‬ ‫پیگمانته شدن یا رنگي شدن محیط کشت‪ ،‬رنگي شدن هایف‬ ‫تولید ساختار هاي زایشي (اغلب)‬ ‫‪ ‬قارچ هاي رشته اي رنگدانه تولید مي کنند(قسمت اسپور آن)‪.‬قارچ هاي رشته اي رنگ محیط کشت را تغییر‬ ‫میدهند‪.‬‬ ‫دیگر نکات‪:‬‬ ‫‪ ‬کپک روي پرتقال پني سیلیوم نام دارد‪.‬‬ ‫‪ ‬قارچ سیاه =در زمان کرونا زیاد به آن پرداخته شد‪.‬‬ ‫موکور‪ :‬یكي از قارچ هایي است که سخت درمان میشود‪.‬کپک روي نان قسمت اعظمش موکور است‪.‬موکور‬ ‫براي بیماران دیابتي خیلي خطر ناک است‪.‬‬ ‫انتقال عفونت های قارچی‬ ‫‪ )1‬تماس جنسي‬ ‫‪ )2‬جفت(مادر به نوزاد)‬ ‫‪ )۳‬ضربه و زخم=به عنوان مثال یک دست آلوده پرستار باعث انتقال بیماري از طریق تروما به بدن فرد بیمار میشود‬ ‫‪ )4‬تماس مستقیم و غیر مستقیم‬ ‫‪ )5‬خار و خاشاک‬ ‫این شاخه بیماري دارد به نام اسپورادیک کوزیس که در اثر خار و خاشاک و تیغ و‪...‬بیمار مبتال میشود که اگر این‬ ‫بیماري گسترش پیدا کند امكان دارد حتي عروق لنفاوي اش هم درگیر شود‪.‬‬ ‫‪ )6‬نیش حشرات (گزش حیوانات)‬  ‫طبقه بندی عفونت های قارچی بر اساس منشا ‪:‬‬ ‫منشأ عفونت هاي قارچي به ‪2‬گروه اگزوژن و اندوژن طبقه بندي میشود‪.‬‬ ‫اندوژن )‪  ( endogenous‬منظور آن قارچ هاي موجود در پوست خود انسان است‪.‬‬ ‫‪ )1‬مانند کاندیدا آلبیكنس که نوعي مخمر است که در بدن همه انسان ها وجود دارد که در کل بدن وجود‬ ‫دارد‬ ‫‪ )2‬مانند ماالسزیا= این نوع قارچ نوعي مخمر است و همه ما این نوع قارچ را در پوستمان داریم ‪،‬اما اینها‬ ‫امكان دارند که در شرایط مختلف باعث بیماري زایي شوند این قارچ در قسمت باال تنه و گوش بیشتر است‬ ‫و به طور کل در قسمت هاي چرب بدن مانند پیشاني و‪....‬یافت میشود‪.‬‬ ‫اگزوژن ( ‪  )exogenous‬این نوع قارچ ها به دلیل پاتوژن بودن و بیماري زایي وارد بدن فرد سالم میشود و‬ ‫آن را بیمار میكند‪.‬‬ ‫این میكرو ارگانیسم ها از طریق ورود به دستگاه هاي مختلف بدن مانند تنفسي ‪ ،‬گوارشي و‪...‬وارد میشوند و فرد را‬ ‫بیمار میكنند و بهترین راه براي جلوگیري از آنها ‪ ،‬بستن راه ورود به بدن با کار هاي بهداشتي و‪...‬است‬ ‫نکته مهم ‪ :‬ماالسزیا و کاندیدا آلبیكنس پاتوژن نیستند بلكه آنها فلور نرمال بدن هستند و ما با آنها زندگي میكنیم‬ ‫و اگر آنها از بین بروند ما بیمار میشویم‪.‬‬ ‫نکته‪ :‬مهار پاتوژن هاي حقیقي و بیماري زا فرایندي سخت است و بهترین راه ممكن مهار زنجیره انتقال میباشد‬ ‫بیماري هاي ناشي از قارچ ها‪:‬‬ ‫میتواند عفونت هاي چرکي باشد‪،‬‬ ‫میتواند یک سري مسمومیت هاي قارچي بدهند با مصرف غذاهاي آلوده قارچي زیرا قارچ ها از خود سم تولید‬ ‫میكنند‪.‬مثال ‪ :‬کپک روی رب گوجه‬ ‫‪ ‬با برداشتن قسمت کپک زده مسمومیت همچنان محتمل است زیرا رشته هاي هایف کپک سراسر رب رشد‬ ‫کرده است که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند و در دراز مدت مصرف این مواد حاوي توکسین باعث ایجاد‬ ‫کنسر (سرطان) میشوند‬ ‫یک راهكار ‪ :‬بعد از مصرف رب مقدار کمي روغن مایع به آن اضافه کنید زیرا راه هوا را مسدود کرده و رشد قارچ‬ ‫ها را مختل میكند‬ ‫‪ ‬از قاشق تمیز براي رب استفاده شود‬ ‫اسمور موجود در هوا قابل سرایت به رب است‪.‬‬ ‫‪ ‬در اثر قارچ هاي خوراکي و سمي احتمال ابتال به بیماري مایستیسموس وجود دارد تشخیص این قارچ هاي‬ ‫سمي الزمه تخصص در این زمینه است‬ ‫‪ ‬قارچ ها مفید بوده و سرشار از ویتامین ‪ B‬هستند و مصرف آن ها باید جدي گرفته شود اما قارچ هاي جنگلي‬ ‫باید با احتیاط مصرف شوند‪.‬‬ ‫‪ ‬یكسري از عفونت ها یا بیماري هاي قارچي میتوانند از طریق جلد افراد را دچار التهاب یا بیماري هاي قارچي‬ ‫کنند (محصوالت کشاورزي و نان هم مبتال میشوند)‪.‬کشاورزان باید دقت کنند تا محصوالت آلوده را وارد چرخه‬ ‫تولید نكنند زیرا این سموم حد مجاز دارند‪(.‬در کشور هاي مختلف مقدار حد مجاز آن متفاوت است براي مثال در‬ ‫ایران سم آفالتوکسین تا ‪25‬میكروگرم مجاز است‪).‬‬ ‫بیماری های ناشی از قارچ ها‪:‬‬ ‫‪-1‬آلرژی های قارچی )‪(fungal aller‬‬ ‫‪-2‬مسمومیت های قارچی‬ ‫‪-‬در اثر قارچ هاي خوراکي سمي‬ ‫‪Mycetismus=mycetism=mushroom poisoning‬‬ ‫‪-‬در اثر قارچ هاي سم زا‬ ‫)‪Mycotoxicosis(mycotoxin‬‬ ‫‪-۳‬عفونت های قارچی ‪fungal infections = mycoses‬‬ ‫طبقه بندی عفونت های قارچی بر اساس محل عفونت‪:‬‬ ‫این طبقه بندي تخصصي تر است و جزئیات بیشتري دارد‪.‬‬ ‫انواع‪:‬‬ ‫سطحی ‪ Superficial mycoses :‬مثال‪ :‬ماالسزیا (کم خطر)‬ ‫جلدی ‪ Cutaneous mycoses :‬مثال‪ :‬کچلي و ضایعات پوستي‬ ‫زیر جلدی ‪ Subcutaneous mycoses :‬مثال‪ :‬برجستگي ها و ضایعات پوستي‬ ‫احشایی یا منتشره یا سیستمیک ‪ Systemic mycoses :‬مثال‪ :‬درگیري اندام هاي بدن با عفونت‬ ‫(خطرناک)‬  ‫بسمه تعالی‬ ‫جزوه قارچ شناسی – دکتر فاعلی‬ ‫پرستاری گروه الف‬ ‫جلسه دوم‪3041/8/5 :‬‬ ‫طبقه بندی قارچ ها‪:‬‬ ‫بیماری های قارچی براساس محل عفونت یا محل آلودگی طبقه بندی میشوند‪.‬‬ ‫به عنوان مثال یکسری از عفونت های سطحی قارچی هستند و دسته دوم جلدی (کوتانئوس) ها هستند که‬ ‫کچلی(درماتوفیتوزیس) ها را ایجاد می کنند و دسته سوم زیرجلدی (فاکوتانئوس) هستند که به اعماق اپی درم یا‬ ‫هایپودرم نفوذ میکنند و دسته چهارم سیستمیک یا منتشره هستند ‪ ،‬که این چهار دسته براساس آلودگی و محل‬ ‫عفونت طبقه بندی میشوند‪.‬‬ ‫عفونت های قارچی سطحی‪:‬‬ ‫در این بیماری سطحی ترین الیه پوست(اپی درم یا شاخی) گرفتار عفونت قارچی می شود که به انگلیسی به این‬ ‫الیه استراتوم کورنئوم میگویند‪.‬‬ ‫در ناحیه شاخی (سوپر فشیال) پوست چون سلول های ایمنی کم تر هستند ‪ ،‬ضایعاتی که در این منطقه ایجاد‬ ‫میشود و نسبت به جلدی و زیرجلدی مالیم تر است‪.‬‬ ‫عفونت های سطحی قارچی ‪8‬نوع بیماری را شایع میشوند که ‪۲‬نوع پتریازیس ورسیکالر و اتومایکوزیس‬ ‫مهمترین آنها هستند ‪ ،‬زیرا که هم در ایران و هم در جهان شایع هستند‪.‬‬ ‫عفونت های قارچی یک عفونت مزمن را در الیه شاخی پوست ایجاد میکنند که آن را گونه هایی از قارچ ها به نام‬ ‫ماالسزیا ایجاد میکند که به این بیماری ماالسزیوزیس و پتریازیس ورسیکالر هم میگویند‪.‬‬ ‫این بیماری بیشتر ناحیه تنه شخص را درگیر میکند‪.‬‬ ‫این بیماری مخمر است و منشا درون زاد دارد ‪ ،‬یعنی به صورت فلور نرمال در پوست همه ما وجود دارد‪.‬‬ ‫عوامل برون زا هم در این بیماری تاثیر میگذارد ولی در اصل عوامل درون زا بیشتر در این بیماری تاثیر دارد‪.‬‬ ‫عوامل برون زا بیشتر با تماس مستقیم و غیر مستقیم با پوسته های قارچی ایجاد میشود یا از طریق وسایل پزشکی‬ ‫‪،‬حوله ‪ ،‬استخر عمومی و‪...‬انتقال میابد‪.‬‬ ‫این بیماری بیشتر در ناحیه فوقانی باالتنه و کتف و پشت و سینه و گردن و صورت ایجاد میشود و حتی میتواند در‬ ‫بازو هم ایجاد شود‪.‬اما گاهی مواقع هم در نواحی پایین تنه هم رخ میدهد ‪.‬اما دلیل اینکه بیشتر در باالتنه رخ‬ ‫میدهد به خاطر شرایط فیزیولوژی افراد است‪.‬‬  ‫‪ ‬هایپو پیگمانتیشن‪ :‬در جایی که زمینه پوست شخص تیره هست و لکه های روی بدن او روشن هست‪.‬‬ ‫‪ ‬هایپر پیگمانتیشن‪ :‬در جایی که زمینه پوست شخص روشن هست و لکه های روی بدن او تیره هست‪.‬‬ ‫منظور از ورسیکالر چیست ؟ ورسیکالر یعنی تغییر رنگ‬ ‫رنگ این ضایعات‪ ،‬لکه ها تغییر می کند می تواند قرمز باشد‪ ،‬حنایی یا قهوه ای باشد‪.‬‬ ‫در قدیم به پتریازیس ورسیکالر ‪ ،‬تینه آ ورسیکالر هم میگفتند‪.‬خود کلمه تینه به معنای کرم حلقوی است ‪ ،‬در‬ ‫قدیم فکر میکردند که کرم عامل بیماری پتریازیس ورسیکالر هست‪.‬‬ ‫در قدیم به بیماری درماتوفیت ( کچلی ) هم تینه آ میگفتند‪.‬‬ ‫چون هنوز قارچها کشف نشده بودند و فکر میکردند که کرم ها عامل این بیماری ها هستند‪.‬‬ ‫عامل بیماری پتریازیس ورسیکالر‪ :‬مخمر چربی دوست (لیپوفیل)‬ ‫چرا بیماری پتریازیس ورسیکالر در باال تنه بیشتر رخ میدهد؟‬ ‫چون تجمع چربی در باالتنه ( سینه ‪ ،‬کتف ‪ ،‬بازوها ) و غدد سباسه بیشتر است و تعریق زیاد است‪.‬‬ ‫معروفترین گونه ها ‪ :‬ماالسزیا گلوبوزا و ماالسزیا فور فور‬ ‫گونه های زیادی دارد‪.‬‬ ‫سایر گونه ها ‪ :‬سیمیودیالیس ‪ ،‬ابتوزا ‪ ،‬پاکی درماتیس ‪ ،‬اسلوفیه ‪ ،‬رستر یکتا ‪،‬ژاپونیکوم ‪ ،‬درماتیس ‪ ،‬نانا‬ ‫سوال‪ :‬چه فرقی بین گونه های پتریازیس ورسیکالر وجود دارد؟‬ ‫فرق این ها در نیازهای تغذیه ای هست مثالً لیپوفیلیک بودن اختیاری هست مثل گونه پاکی درماتیس اگر باشد‬ ‫استفاده میکند و اگر هم نباشد مشکلی پیش نمی آید واز لحاظ فاکتور های ویروالنس ( بیماری زایی) هم با هم‬ ‫فرق دارند و از لحاظ ژنتیکی شاید چند کدون یا چند تا آمینه اسید فرق داشته باشند‬ ‫فلور نرمال بیش از ‪۰۹‬درصد افراد سالم هستند و با به هم خوردن یک سری از شرایط زمینه ای و محیطی این‬ ‫بیماری میتوانند بروز پیدا کند‪.‬‬ ‫عالئم بالینی ماالسزیوسیس یا پیتریازیس ورسی کالر می تواند از ضایعات کم رنگ و پر رنگ حالت سطحی ایجاد‬ ‫کند‬ ‫تا عفونت سیستمیک ایجاد کند و جزو فلور نرمال هم هست اما ممکن است منتشر شود و حالت تهاجمی را ایجاد‬ ‫کند‪.‬‬ ‫به خصوص نوزادان بستری دچار عفونت های سیستمیک شوند و به خون نوزاد انتشار پیدا کنند مثال فولیکولیت‬ ‫ماال سزیا ایجاد کند یا درون غدد اشکی در مجرای اشکی التهاب کیسه اشکی ایجاد کند و حالت عفونی را ایجاد‬ ‫کند و صرفا سطحی نیست‪.‬‬ ‫ضد عفونی کردن متعدد باعث کاهش فلور بدن میشود که باعث می شود یکسری درماتیت آلرژیک می شود‬ ‫این فلور بدن باعث حفاظت از بدن میشود (سطح دفاعی) به خصوص اگر این فلور در دستگاه گوارش نباشد باعث‬ ‫اختالل هضم و جذب میشود‪.‬‬ ‫درمان ‪ ‬مصرف کردن قرصهای پروبیوتیک‬  ‫زمانی این بیماری ایجاد میشود باالنس بین محیط پیرامون ما تعریق شرایط فیزیکی بدن اتفاق می افتد و در‬ ‫حقیقت باعث بهم خوردن تعادل شود ما بیمار میشویم‬ ‫از لحاظ اپیدمیولوژیکی (پراکندگی) این بیماری (ماالسزیوزیس) در همه جای دنیا وجود دارد‪.‬‬ ‫به دلیل فلوربدن انسان ها که با یکدیگر متفاوت است اما بیشتر گرمسیری (تروپیکال) و نیمه گرمسیری‬ ‫(سابتروپیکال) بیشتر است‪.‬‬ ‫و شرایط زمینه ای بیشتر تعریق ایجاد میشود مثل استان جنوبی یا مازندران با تغییر فصل باعث مراجعه بیماران به‬ ‫مراکز درمانی شاهد خواهیم بود وبیشتر در جوانان اتفاق می افتد به دلیل پوستی و ممکن است حتی در نوزادان و‬ ‫بزرگساالن اتفاق می افتد‪.‬‬ ‫تینه آ آلبا‬ ‫التهاب کیسه و مجرای اشکی‬ ‫پیتریازیس ورسیکالر‬ ‫فولیكولیت ماالسزیایی‬ ‫تظاهرات بالینی ماالسزیوزیس‬ ‫درماتیت اتوپیک‬ ‫عفونتهای سیستمیک‬ ‫درماتیت سبورئیک‬ ‫عفونتهای سیستمیک در نوزادان در بدو تولد مشاهده می شود ‪ ،‬تشخیص سریع عفونت می تواند باعث نجات جان‬ ‫نوزادان شود (قبل اینکه عفونت وارد خون شود)‪.‬‬ ‫عالئم بالینی‪ :‬لکه های نامنظم پراکنده در قسمت باالیی اندام های فوقانی ممکن است یک یا چند لکه یا بیشتر‬ ‫حضور داشته باشد و اینکه بیشتر در ناحیه گردن ‪،‬صورت‪،‬تنه‪،‬کتف و بازوها وجود دارد ؛ممکن است در قسمت های‬ ‫کشاله ران نیز ایجاد شود‬ ‫رنگ لکه ها‪:‬بین سفید ‪ ،‬صورتی‪ ،‬حنایی‪،‬قهوه ای‪ ،‬قرمز و نارنجی متغیر است‬ ‫بسته به زمینه پوست افراد لکه ها تیره یا روشن می باشند‪.‬‬ ‫حالت لکه ها مسطح کامال صاف و بدون التهاب ‪،‬تاول و زخم می باشد ‪.‬گاهی اوقات ممکن است با خاراندن و یا‬ ‫هنگامی که با اسکالپر برای نمونه گیری آزمایشگاه سطح پوست را می تراشند پوسته هایی دیده می شود‪.‬‬  ‫دارند‪:‬‬ ‫عوامل مستعد کننده‪ 3 :‬عامل اصلی در ایجاد عفونت های "پپتریازیس ورسیکالر " نقش‬ ‫‪.‬یکی از آنها که در نوزادان در ‪ NICU‬خیلی مطرح بود ‪،‬کاتتر وریدی بوده است که در مدت نسبتا طوالنی برای‬ ‫نوزادان استفاده میشد‪ (.‬استفاده از کاتتر وریدی به مدت نسبتاً طوالنی )‬ ‫هنگام تغذیه نوزادان از راه وریدی در مواقعی که سوءتغذیه دارند امولسیون های چربی داده می شود ‪ ،‬ماالسزیا در‬ ‫فلور طبیعی حضور دارد باعث می شود که حضور ماالسزیا در آن ناحیه بیشتر و بیشتر شود و تکثیر آن بیش از حد‬ ‫شود ‪ ،‬با رشد بیشتر این مخمر ها با ضایعات پوستی مواجه خواهیم شد‪.‬‬ ‫‪ ‬در مواقعی که امولسیون چربی تزریق می شود به دلیل تغییرات در سیستم دفاعی شرایط غیر طبیعی برای‬ ‫نوتروفیل ها ‪،‬ماکروفاژها‪ ،‬ائورینوفیل ها به وجود می آید‪ (.‬درمان با امولسیون چربی ایجاد شرایط غیرطبیعی‬ ‫برای نوتروفیل ها‪ ،‬ماکروفاژها و ائوزینوفیل ها )‬ ‫‪ ‬در کنار آن بستری طوالنی مدت بیمارستان را داریم ‪ ،‬در بیمارستان به دلیل شست و شو و استحمام در فاصله‬ ‫های زمانی طوالنی تکثیر پیدا کرده و از حالت تعادل فلور نرمال بدن تعدادشان بیشتر شده و سپس بیماری به‬ ‫وجود می آید ) بستری طوالنی مدت در بیمارستان (‬ ‫وقتی چربی ها باشد چون اگزوژنز دارد‪ ،‬قارچی از بیرون وارد بدن میشود و روی سطح پوست می نشیند ‪.‬در اندوژنز‬ ‫از بیرون وارد میشود ‪ ،‬قطعا اگر شرایط همان جا مهیا باشد احتمالش هست‪.‬‬ ‫در کچلی ها هم این شرایط می تواند مهیا باشد کما اینکه در ورزشکارانی که در باشگاه ورزش می کنند به‬ ‫خصوص کشتی گیر ها کچلی بیشتر است چون کانتکت باهم دارند (سر به سر می شوند و ساییدگی اتفاق می افتد‬ ‫و همین کمک می کند به ابتال شخص دوم‪.‬‬ ‫به طور کلی عوامل مستعد کننده از‬ ‫استعداد ارثی که بیماری زمینه ای خود‬ ‫شخص هست تا پوست چرب و گرما و‬ ‫رطوبت و بعد هم استفاده از یک سری‬ ‫داروها که زمینه و شرایط را مهیا‬ ‫می کند ‪.‬تعریق زیاد ‪،‬لباس های تنگ‬ ‫بدون منفذ‪ ،‬همگی کمک می کند‪.‬سوء‬ ‫تغذیه و فقر بهداشتی در نوزاد های‬ ‫‪ICU‬هم داشتیم‪.‬یا مصرف کورتیکو‬ ‫استروئیدها‪ ،‬رادیوتراپی ‪،‬همگی کمک می‬ ‫کند به ماالسزیوزیس‪.‬‬  ‫تقریبا پروسه تشخیص آزمایشگاهی مشابه هم خواهد بود‬ ‫مثال شخص خودش می آید از پوسته ها می خواهیم نمونه بگیریم ‪،‬برای سطحی و جلدی ها‪.‬برای ان ها که‬ ‫سطحی هستند با اسکالپر سطح پوستشان را خوب از آن قسمت که ضایعات هست به اصطالح آرام می تراشیم ‪،‬از‬ ‫پوسته ها جمع می کنیم و قسمتی از این پوسته ها را می گذاریم روی الم چند قطره یکی دو قطره‬ ‫‪) KOH‬پتاس) یا هیدروکسید پتاسیم می زنیم و زیر میکروسکوپ قرار می دهیم نمایی که مشاهده می کنیم‬ ‫نمای میکروسکوپی خوشه انگوری یا به اصطالح اسپگتی اند میت بال است اسپگتی که همان اسپاگتی است‬ ‫میت بال هم می شود‪.‬این مخمرها در کنارش هایف های کوتاه و سپتیت (دیوار سپتیت‪ :‬دیواره یا تیغ داخل هایف)‬ ‫دیده می شود در نمونه الم مستقیم که از بیمار گرفته می شود از آن پوسته ها یک مقدارش را داخل محیط کشت‬ ‫می بریم ‪.‬اما ماال سزیا به طور کلی خیلی سخت رشد هست ‪ ،‬در محیط کشت به راحتی کولونی اش باال نمی آید‬ ‫‪،‬محیط های کشتی می خواهد که غنی از چربی باشد مثل مثال دیکسون ( از این جور محیط ها می خواهد) ‪ ،‬در‬ ‫محیط های معمولی خیلی راحت رشد نمی کند‪.‬یا باید روغن زیتون اضافه کنند کال باال بردن کشت این گونه‬ ‫مخمری روی محیط خیلی سخت هست ‪.‬به هر حال کولونی اش مخمری است و حالت ساپروفیتی ندارد ‪.‬یکی از‬ ‫راه های پیشگیری این است که مثال بیابیم فاکتورهای زمینه ای فرد را در صورت امکان حذف یا کنترل کنیم ‪.‬اگر‬ ‫مثال کورتون مصرف می کند‪ ،‬اگر شرایطش هست دوزش را پایین تر بیاوریم یا کم کم مثال اگر حاال آسیبی وارد‬ ‫میشود با نظر پزشک حذف بشود ‪.‬کال بهداشت‬ ‫فردی رعایت شود ‪ ،‬حمام و در حقیقت استفاده‬ ‫از وسایل شخصی حتما مد نظر قرار بگیرد و در‬ ‫جاهای عمومی مثل استخرها ‪ ،‬خوابگاه ها‪،‬‬ ‫باشگاه ها از لحاظ رعایت بهداشت مد نظر قرار‬ ‫بگیرد ‪.‬‬  ‫برای درمان پیتریازیس ورسیکالر معموال درمان موضعی جواب می دهد ‪.‬و آنهایی که گرفتار حالت موضعی‬ ‫هستند خیلی سریع تر و زود تر درمان میشوند ‪.‬دلیل آن هم به خاطر سطحی بودن است ‪.‬اپیدرم و الیه شاخی‬ ‫پوست هم که بیرونی ترین الیه می باشد و خیلی راحت دارو می تواند به سرعت نفوذ کند چون خیلی عمقی نشده‬ ‫است پس می تواند خیلی سریع با داروهایی مثل کتوکونازول ‪ ،‬کلوتریمازول ‪ ،‬و مایکونازول به شکل پماد ‪ ،‬محلول ‪،‬‬ ‫یا شامپو بر پایه اسیدسالیسیلیک‪،‬فرآورده های گوگردی‪ ،‬سیکلوپیروکس االمین‬ ‫به جای آن شامپوی پریتیون زینک‪ ،‬لوسیون سلنیوم سولفاید و فنوکونازول و شامپو های حاوی اسید سالسیلیک و‬ ‫لوسیون سلنیوم سولفات تجویز میشود‬ ‫درمان سیستمیک فقط برای موارد‪ :‬شدید و گسترده ‪ ،‬بی پاسخ به درمان موضعی و مکرر عود کننده است و معموال‬ ‫ایتراکونازول خوراکی تجویز میشود‪.‬‬ ‫گاهی اوقات ماالسزیا با بیماری دیگری ترکیب میشوند مثل ماالسزیا و پسوریازیس که یک بیماری اتوایمیون‬ ‫(خودایمنی) است که درمان قطعی هم ندارد و فقط با یکسری دارو های کورتئواستروئد موضعی و در مواردی که‬ ‫بیشتر هست به صورت خوراکی هم مصرف میشود ‪.‬و منبع اصلی آن استرس هست که در جامعه ما در حال زیاد‬ ‫شدن است و میتواند منبع ارثی داشته باشه‪.‬‬ ‫در این بیماری به جای اینکه پوسته ریزی ‪۲۲‬روز یکبار رخ بدهد (در حالت نرمال) زود تر رخ میدهد ‪.‬در حالت‬ ‫پیشرونده این بیماری(پسوریازیس) به ناخن ها (گودی در ناخن)و مفاصل و عفونت های پسوریازیس بدهد‪.‬‬ ‫در حالت سیستمیک در ماالسزیا ‪ :‬در نوزادان بستری در بخش که سیستم ایمنی پایینی دارند حالت گسترده‬ ‫عفونت رو داریم و باید از درمان ایتراکونازول خوراکی استفاده شود‪.‬‬ ‫اتومایکوز‪ :‬عفونتی حاد و مزمن و در گوش خارجی وجود دارد ‪.‬که‬ ‫منبع آن التهاب و چرک کردن فلور نرمال‬ ‫درون گوش خارجی است‪.‬‬ ‫بیشتر عفونت های گوش خارجی باکتریایی است و حدود ‪15‬ـ‬ ‫‪%20‬آنها قارچی است‪.‬‬ ‫در شناگران بیشتر رخ میدهد که علت آن رطوبت موجود در گوش است که از ورود آب به گوش رخ میدهد‪.‬‬ ‫اتومایکوز از عوامل متعددی از قارچ ها رخ میدهد‪.‬کپک ها( آسپرژینوس و پنیسلیوم) و مخمر ها(گروه کاندیدا‬ ‫کاندیدا آلبیکنس) و درماتوفیت ها(عوامل کچلی)‬ ‫به طور کلی عوامل اصلی اتومایکوز عوامل کپکی یا همان ساپروفیت ها (آسپرژیلوس نایجر و پنیسلیوم وموکور و‬ ‫فوزاریوم) هستند‪.‬‬  ‫اگر سوالی تستی به این صورت باشد که‪:‬‬ ‫_کدام یک از گزینه های زیر عامل اتو مایکوزیس هست ‪،‬‬ ‫و ما آسپرژیلوس مایجر ‪ +‬بقیه موارد را دیدیم‪ ،‬هر سه گزینه را انتخاب میکنیم‬ ‫‪ ‬عوامل مستعد کننده اتو مایکوزیس‪:‬‬ ‫‪ ‬رطوبت‬ ‫‪ ‬استرس‬ ‫‪ ‬آلرژی‬ ‫‪ ‬به هم خوردن ‪ PH‬گوش‬ ‫که معموال عفونتی که ایجاد میکند‪ ،‬مزمن و طوالنی میباشد‪.‬حالت کرونیک دارد‪.‬و به درمان مقاوم است‬ ‫‪ ‬تروما در گوش‬ ‫(بعضی افراد از کلید یا جسمی برای رفع خارش گوش استفاده می کنند‪.‬طی این عمل عالوه بر اینکه آلودگی وارد‬ ‫گوش میشود‪ ،‬با ضربه ای که فرد ایجاد میکند‪ ،‬اسپور های آسپرژیلوس که به جسم چسبیده اند باعث عفونت گوش‬ ‫شده و بعد از مدتی احتمال ابتال به اتومایکوزیس دیدار میشود‪).‬‬ ‫_درکودکانی که دچار سوء تغذیه هستند احتمال ایجاد این بیماری وجود دارد‪.‬‬ ‫_در مبتالیان به ایدز میتواند آنقدر پیشروی کند که استخوان های جمجمه را درگیر کند‪.‬‬ ‫همچنین میتواند به داخل مغز و مننژ و پرده های صماخ نفوذ کرده و منجر به عفونت گوش داخلی شود‪.‬‬ ‫_اصلی ترین راهکار و کمک کننده ترین کار برای اینکه بتوانیم اتومایکوزیس را حذف کنیم‪ ،‬خشک نگه داشتن‬ ‫گوش است‪.‬‬ ‫_حتی بعضی افراد به دلیل حساس بودن ممکن است بعد از حمام دچار درد گوش شوند‬ ‫که درمان این پدیده با خشک کردن گوش‪ ،‬شنارفتن و انجام ورزش هایی که با آب در تماس است‪ ،‬ممکن میشود‪.‬‬ ‫این اعمال منجر به ایجاد شرایط متعادل و نرمال بدن میشوند‪.‬‬ ‫_شدت رشد آسپرژیلوس به گونه ای میباشد که مجرای گوش را شبیه به پلیت آزمایشگاه کرده است‪ (.‬رشد‬ ‫وسیع)‬ ‫_در تشخیص آزمایشگاهی ‪ ،‬اول از همه الم مستقیم و‬ ‫دوم کشت صورت میگیرد‪.‬‬ ‫_الم مستقیم‪ :‬نمونه گیری آن حساس بوده و باید پزشک آن‬ ‫را انجام دهد‪.‬‬ ‫پزشک ‪ ،‬این عمل را با استفاده از رینگ و اسپوکولوم ‪ ،‬انجام‬ ‫میدهد‪.‬‬ ‫به این صورت که از گوش نمونه میگیرد و به آزمایشگاه‬ ‫میفرستد ‪ ،‬سپس ما یک الم تهیه میکنیم (الم مستقیم)‬ ‫و ‪ KOH‬ده یا بیست درصد و یا پتاس را روی آن میزنیم و‬  ‫زیر میکروسکوپ یا باید مخمر ببینیم و یا هایف مشاهده کنیم‪.‬‬ ‫برای تشخیص ‪ ،‬مقداری از نمونه را روی محیط کشت ‪ ،‬کشت میدهیم‪.‬‬ ‫در این حالت نیز ممکن است کولونی های مخمری یا رشته ای ( کپکی)که در حقیقت هایف ها را ساپورت میکنند‬ ‫را ببینیم‪.‬‬ ‫_یکی از دالیل بررسی کشت این است که مطمئن تر بشویم ‪.‬زیرا کشت مثبت در قارچ شناسی ‪ ،‬گلد استاندارد‬ ‫است‪.‬یعنی در بسیاری از نمونه های بالینی که برای آزمایشگاه فرستاده میشود ‪ ،‬اگر دید مثبت شود ‪ ،‬نمیتوانیم با‬ ‫اطمینان بگوییم که فرد مبتال هست‪.‬‬ ‫در تشخیص آزمایشگاهی با دید مستقیم باید به این توجه داشت که از بخش های استریل بدن نمونه برداری شده یا‬ ‫غیر استریل‪.‬‬ ‫غیر استریل‪ :‬اگر از قسمت های غیر استریل باشد با دید مستقیم نمی گوییم که جواب مثبت هست چون‬ ‫ساپروفیت ها همه جا هستند به خصوص همین آسپرژیلوس ها‪ ،‬پنی سیلیوم ها و موکور ها‪.‬این ها همه جا انتشار‬ ‫دارند‪.‬پس اگر در دید مستقیم از گوش که با محیط بیرون در ارتباط است نمونه برداریم نمی توانیم بگوییم که‬ ‫حتما جواب مثبت هست‪.‬‬ ‫در آزمایش باید دقیقا همان نقطه ای که تلقیح کردیم قارچ رشد کند اگر اطراف آن یعنی غیر از آن نقطه رشد کند‬ ‫ممکن است که اسپور های قارچ از بیرون یعنی فضای محیط داخل پلیت )‪ (plate‬افتاده باشد و باعث مثبت شدن‬ ‫جواب ما شود‪.‬در نمونه های غیر استریل که با فضای بیرون در ارتباط هست صرفا به دید مستقیم بسنده نمی‬ ‫کنیم‬ ‫بلکه از ‪ Gold Standard‬استفاده می کنیم آن را کشت می دهیم بعد از ‪۲،3‬روز جواب کشت از انکوباتور می آید‬ ‫اگر در نقطه تلقیح قارچ رشد کرده باشد ما جواب رو گزارش می کنیم‪.‬‬ ‫نمونه استریل‪ :‬اگر نمونه ما استریل بود به عنوان مثال از برونکوالواژ آمده بود به اصطالح نمونه)‪(BAL‬که به آن‬ ‫بال نیز می گویند چون یک نمونه استریل از اعماق دستگاه تنفسی بدن هست می توانیم با دید مستقیم مطمئن تر‬ ‫جواب آزمایش را مثبت گزارش کنیم‪.‬‬ ‫برونکوالواژ نمونه برداری از اعماق دستگاه تنفسی ریه‪ ،‬یک روش تهاجمی هست که مایع الواژ را مکش می کنند‬ ‫و فقط بر روی افرادِ های ریسک(‪ (high risk‬که در بیمارستان بستری هستند تحت مراقبت و شرایط خاصی‬ ‫صورت می گیرد چون ممکن هست آسیب ببیند بنابراین از افراد سالم اصال ‪ BAL‬نمی گیرند‪.‬‬ ‫پس نمونه های استریل را می شود با یک بار مثبت شدن یعنی در دید مستقیم (آزمایش مستقیم یا الم مستقیم)‬ ‫سریعا گزارش کنیم‪.‬چون تشخیص سریع )‪ (early diagnosis‬برای ما مهم هست‪.‬مثال شخص به آسپرژیلوس‬ ‫ریوی مبتال شده اما پزشک اطالعی ندارد‪ ،‬پزشک یک ‪ BAL‬از بیمار در خواست می کند‪ ،‬ظرف یک ربع جواب‬ ‫آماده می شود‪ ،‬اگر ساختار هایف دیده شد سریعا به پزشک جواب مثبت را گزارش می کنیم‪.‬تشخیص سریع و‬ ‫درمان سریع به هم وابسته هستند پس باید این کار صورت گیرد‪.‬‬  ‫درمان های اتومایکوزیس‪:‬‬ ‫بیشتر درمان آن موضعی است مثل استفاده از قطره ها‪ :‬نیستاتین‪ ،‬کلوتیرومازول ‪۲%‬به همراه آمفوتیریسین‪.B‬‬ ‫یک راهکار دیگر این است که گوش پاک کن را به محلول بورو و استات آلومینیوم آغشته می کنند تا از گوش‬ ‫پوسته برداری کنند و هم به تغییر ‪ ph‬گوش خارجی کمک کنند‪.‬‬ ‫راهکار دیگر‪ :‬چون باکتری و قارچ در کنار هم نقش دارند‪ ،‬پزشک از درمان آنتی باکتریال نیز استفاده می کند که‬ ‫باکتری در کنار قارچ ها فرصت مانور دادن نداشته باشد و هم اینکه حالت پروفیالکسی دارد‪.‬‬ ‫پروفیالکسی چیست؟‬ ‫یعنی پیشگیری دارویی‪.‬یعنی احتمال وقوع چیزی را پزشک می دهد برای همین برای پیشگیری‪ ،‬برای مثال از‬ ‫احتمال عفونت باکتریایی دارو تجویز می کنند‪.‬‬ ‫وقتی شما به دندان پزشکی می روید و پس از عصب کشی پزشک می گوید آموکسی سیلین را شروع کن در اصل‬ ‫پروفیالکسی صورت می گیرد تا از احتمال عفونت پیشگیری کند‪.‬‬  ‫بسمه تعالی‬ ‫جزوه قارچ شناسی – دکتر فاعلی‬ ‫پرستاری گروه الف‬ ‫جلسه سوم‪2041/8/21 :‬‬ ‫عفونت های قارچی جلدی‪:‬‬ ‫‪ ‬درماتوفیت ها ( نام بیماری ‪ :‬درماتوفیتوز یا درماتوفیتوزیس(کچلی) )‬ ‫‪ ‬درماتومایکوز (عوامل آن ‪ ،‬غیر درماتوفیت ها هستند یعنی ساپروفیت هایی که در محیط اند‪.‬مثل‬ ‫آسپرژیلوس ‪ ،‬پنی سلیوم ‪ ،‬موکور و‪)...‬‬ ‫_مایکولوژی ‪ ‬قارچ شناسی‬ ‫_مایکوز ‪ ‬قارچ‬ ‫درماتو مایکوز ‪ ‬یعنی قارچ هایی که به درماتو حمله میکنند‪.‬و ساپروفیت هارا شامل میشوند‪.‬‬ ‫‪ ‬کاندیدا ها‬ ‫ایجاد کاندیدیازیس جلدی‬ ‫گونه های کاندیدا که عفونت های کاندیدیازیس را ایجاد میکنند ‪ ،‬میتوانند عفونت های جلدی را ایجاد کنند اما‬ ‫بیشتر عفونت های سیستمیک و منتشره و احشایی را ایجاد میکنند‪.‬‬ ‫کاندیدا ها میتوانند کچلی ناخن را نیز موجب شوند‪.‬‬ ‫_مکانی که درماتوفیت ها به آن حمله میکنند در بدن انسان همیشه پوست و مو و ناخن هست‪.‬‬ ‫_بیماری های قارچی جلدی زمانی ایجاد می شوند که درماتوفیت ها بنا به شرایط زیر ‪ ،‬زنجیره ای را تشکیل‬ ‫میدهند‪:‬‬ ‫میزبان )‪(Host‬‬ ‫محیط (‪)Environment‬‬ ‫عامل )‪)Agent‬‬ ‫این سه مکمل هم هستند و زنجیره ای را بین خود تشکیل میدهند‪.‬که در نهایت میتوانیم بگوییم که زنجیرهی‬ ‫انتقال یا زنجیرهی ابتال به بیماری خواهد بود‪.‬‬ ‫دربیماری های قارچی جلدی یا کوتانئوس ‪ ،‬قارچ های درماتوفیت به پوست ‪ ،‬مو ‪ ،‬ناخن و یا غشاهای مخاطی‬ ‫حمله ور میشوند‪.‬‬  ‫بر اثر این حمله یا تهاجم ‪ ،‬باز خورد یا عکس العمل میزبان ایجاد میشود‪.‬‬ ‫وقتی قارچ درماتوفیتی بر سطح پوست جایگزین میشود ‪ ،‬یک سری عالئم در میزبان شروع به ظاهر شدن میکند ‪،‬‬ ‫(سلول های دفاعی پوست شروع به مقابله با آن میکنند) تا آن را از سطح پوست یا جلد پوست حذف کنند‪.‬‬ ‫_سلول های دفاعی پوست و قارچ باهم در مقابله هستند‪.‬‬ ‫قارچ با ترشح آنزیم ها و ویروالنس فاکتور های خود در تالش برای مقابله با سلول های دفاعی پوست هستند‪.‬در‬ ‫بین این مقابله ها ‪ ،‬تظاهرات بالینی رخ میدهند‪.‬‬ ‫یعنی با ترشح آنزیم های درماتوفیت ها ‪ ،‬عالئم ظاهری پوست رو مشاهده میکنیم مثال پوست دچار خارش میشود‬ ‫یا دچار یک سری التهابات یا اریتماتوز یا قرمزی در سطح پوست میشود‪.‬‬ ‫ممکن است که رفته رفته شروع به حالت التهاب پیدا کند‪،‬عالئم شدیدتر شود یا شروع به پوسته ریزی نماید که‬ ‫این به شرایط میزبان بستگی دارد که چقدر حساس است یا چقدر سیستم ایمنی دفاعی پوست او قوی بوده و چطور‬ ‫میتواند مقابله کند ‪ ،‬در بعضی افراد ضایعات وسیع و گسترده شده و التهاب ها یا خارش بیشتر و شدیدتر می شوند ‪،‬‬ ‫در بعضی افراد ممکن است که پوسته ریزی خیلی عادی باشد و قرمزی خیلی کمتر باشد که بسته به شرایط ایمنی‬ ‫فرد و در کنار آن عامل قارچی ( گونه درماتوفیتی) که با او مواجهه ایجاد شده بود دارد‪.‬‬ ‫درماتو فیتوزیس‪:‬‬ ‫تینه آ ‪ Ringworm ،Tinea‬یا کچلی که علت نام گذاری آن به این اسم این بود که گمان میکردند یک کرم‬ ‫حلقوی است که باعث این بیماری میشود‪.‬و بعد در زبان عامه به عنوان کچلی نام برده شد‪.‬‬ ‫نکته‪ :‬تا سال های خیلی قبل جزء بیماری های انگلی به حساب می آمد و فکر می کردند عامل آن پارازیت ها‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫نکته‪ :‬بیست و پنج درصد از جمعیت کل دنیا یک بار در کل عمر خود مبتال به کچلی یا درماتو فیتوزیس شده اند‪.‬‬ ‫درماتوفیت ها ‪ :‬گروهی از قارچ ها که به کراتین عالقمند هستند‪.‬‬ ‫و چون یکی از آنزیم هایی که دارند و جزء ویروالنس فَکتور های آن ها هست با ترشح کراتیناز از منبع کراتین‬ ‫استفاده می کنند‪.‬‬ ‫نکته‪ :‬منبع کراتین در بدن انسان پوست ‪ ،‬مو و ناخن می باشد‪.‬‬ ‫درماتوفیت ها جزء قارچ های رشته ای هستند یعنی زمانی که شما از یک ضایعه پوستی ( کچلی ) نمونه برداری‬ ‫می کنید (پوسته ها را تراشیده و در پلیت جمع میکنیم و جهت آزمایش مستقیم می بریم که به آن ‪، KOH‬‬ ‫هیدروکسید پتاسیم یا پتاس معموال ‪۰۱‬درصد اضافه کرده و زیر میکروسکوپ می بریم‪ ،‬نمایی که زیر میکروسکوپ‬ ‫خواهیم دید قارچ رشته ای خواهد بود و هایف یا میسلیوم ها را می بینیم)‪.‬‬ ‫نکته ‪ :‬جهت نمونه برداری از حاشیه ضایعه نمونه می گیریم زیرا حاشیه فعال و تازه تر بوده و مرکز آن ضایعه‬ ‫قدیمی تر است‪.‬‬  ‫با مطالعاتی که انجام شده بیشتر از چهل گونه از درماتوفیت ها از یک خانواده شناسایی شده که ده تا از این گونه‬ ‫ها در ایجاد بیماری شایع تر هستند و بیشتر از افراد مبتال ‪ ،‬جدا شده اند و بعضی از این گونه ها هم در بعضی از‬ ‫مناطق خاص جغرافیایی ظهور پیدا کرده اند مثل ‪ :‬آمازونِیکوم در آمازون‪ ،‬ترایکوفایتون سوداننس در آفریقا بیشتر‬ ‫بوده و در ایران نادر است ‪.‬به طور کلی همه این گونه ها سه تا جنس را به خود اختصاص می دهند( ترایکو فایتون‬ ‫ها ‪ ،‬میکروسپوروم و اپیدرموفایتون ها ) هر کدام از این ها موظف حمله به قسمت هایی هستند‪.‬‬ ‫محل حمله‪:‬‬ ‫ترایکو فایتون ها به پوست‪،‬ناخن و مو حمله دارند‪.‬‬ ‫میکروسپوروم ها به پوست و مو حمله دارند‪.‬‬ ‫اپیدرمو فایتون فلوکوزوم ‪ ،‬فقط به پوست حمله می نماید و به مو و ناخن حمله ندارد‪.‬‬ ‫هر کدام از قارچ های ذکر شده منشا بخصوصی دارند یعنی بر اساس محل زیست خود میتوانند خاک دوست‪،‬‬ ‫حیوان دوست یا انسان دوست باشند‬ ‫تشخیص آزمایشگاهی بر اساس شکل ماکروکنیدی صورت میگیرد‪.‬‬ ‫درماتوفیت ها بر اساس منشا زیستی یا خاک دوست هستند یا ژئوفیل در این موارد عالئم در بدن انسان شدید‬ ‫تر است‪.‬‬ ‫مثال ‪ :‬میکروسکروم جیکسئوم ترایکوفایتون‬ ‫ماندگاری و بقای قارچ هم وابسته به حیوان مورد نظر است‪.‬‬ ‫معموال شخص بعد تماس با حیوان یا خاک ‪ ،‬آلوده به قارچ شده و سیستم ایمنی درگیر میشود‬ ‫برای انسان دوست ها هم میتوان به اپیدموفایتو فلوکوزوم یا ترایکوفایتون منتاگروفایتیس اشاره کرد‬ ‫‪ ‬عالئم قارچ های انسان دوست بر خالف دو نوع دیگر خفیف تر میباشد و فقط در انسان ها بیماری زا هستند‪.‬‬ ‫این ضعف عالئم به دلیل آداپتیشن بودن بیشتر است که علت آن ‪ ،‬هم گونه بودن منشا و میزبان میباشد و طبیعتا‬ ‫خاک و حیوانات که گونه متفاوتی هستند عالئم بیشتری ایجاد میکنند‪.‬‬ ‫عالئم قارچ انسان دوست مزمن تر است و ممکن است پی بردن به آن زمانبر باشد‪.‬‬ ‫اپیدموفایتوفلوکوزوم ‪ :‬انسان دوست است و شیوع آن باال میباشد‬ ‫ترایکوفایتون منتاگروفایتیس ‪ :‬زیستگاه طبیعی آن موش است و شیوع آن باال میباشد‪.‬‬ ‫ترایکوفایتون اکوینوم ‪ :‬منشا آن اسب است‪.‬‬ ‫ترایکوفایتون وروکوزوم و میکروسپوروم کانیس‪ :‬مهم تر و شایع تر هستند منشا آنها سگ و گربه است‪.‬‬  ‫‪ ‬اشکال کلینیکی درماتوفیتوزیس با دو کلمه نامگذاری میشوند‪:‬‬ ‫تینه آ ‪ +‬عضو گرفتار شده ‪ ،‬مثال‪:‬‬ ‫تینه آ کورپوریس ‪ :‬کچلی بدن‬ ‫تینه آ کپیتیس ‪ :‬کچلی سر‬ ‫تینه آ کروریس ‪ :‬کچلی کشاله ران‬ ‫تینه آ مانوم ‪:‬کچلی دست‬ ‫تینه آ پدیس‪ :‬کچلی پا‬ ‫تینه آ اونگیوم ‪ :‬کچلی ناخن‬ ‫نکته‪:‬از زمانی که میزبان بخواهد مبتال به کچلی‬ ‫شود تا زمانی که کچلی رخ میدهد حدود ‪۷‬روز‬ ‫زمان میبرد‪.‬‬ ‫روش ابتال ‪ :‬هایف روی سطح پوست میشیند و‬ ‫طویل شدن هایف رخ میدهد و با ترشح موادی که مقابله میکند با سیستم دفاعی پوست جایگزین میشود و رشد‬ ‫میکند و کنیدی ها را تولید میکند و رشد حلقوی رخ میدهد‪.‬‬ ‫نکته‪ :‬شدت بیماری زایی بستگی به گونه های درماتوفیتی دارد (خاک دوست و حیوان دوست شدید تر و انسان‬ ‫دوست سبک تر) انتقال از طریق کنده شدن پوست مرطوب و تماس با پوست بدن سالم صورت میگیرد‪.‬‬ ‫بهتر است بعد از شنا در استخر شخص دوش بگیرد (حدود ‪۲‬ـ‪ ۶‬ساعت طول میکشد تا هایف رشد کند)‬ ‫‪ ‬کچلی بدن (تینه آ کورپوریس)‪:‬‬ ‫‪ )۰‬ضایعات در تمامی تقاط بدن هستند‪ ،‬ملتهب و قرمز (بستگی به گونه درماتوفیتی دارد که انسان دوست است یا‬ ‫گونه های دیگر‬ ‫‪ )۲‬ضایعات دایره و حلقوی متحد المرکز هستند(‪.‬هایف و ساپروفیت ها به صورت دایره متحد المرکز رشد میکند‬ ‫برخالف ییست ها )گریز از مرکز و رشد راسی دارند‪.‬‬ ‫‪ )3‬میتواند آنقدر شدید شود که ویزیکوله شود و تاول تولید کند‪.‬‬ ‫در کچلی بدن دو تا گونه بیشترین تاثیر را در ایجاد آن دارند ‪ :‬تراکوفایتون روبروم و اپیدرموفایتون فلوکوزوم‬ ‫به خصوص فلوکوزوم که از عوامل اصلی در کچلی کشاله ران است‪.‬‬ ‫انتشار عفونت های کچلی جهانی است وبعضی گونه ها ‪ ،‬خاص مناطق جغرافیایی خاص هستند‪۲۲.‬درصد مردم دنیا‬ ‫حداقل یک بار ابتال را تجربه کرده اند‪.‬‬ ‫عوامل شایع کچلی بدن عبارت اند از ‪ :‬روبروم ‪،‬وروکوزوم‪ ،‬کانیس‪ ،‬جیپسئوم ‪ ،‬فلو کوزوم‪ ،‬منتاگروفایتیس‬  ‫سگ و گربه در مناطق شهری باعث عفونت کچلی میشوند این پت های خانگی (سگ و گربه) می توانند منشا و‬ ‫منبع میکروسپورم کانیس باشند‪.‬‬ ‫در مناطق روستایی‪ ،‬کشاورزان و دامداران بیشترین مواجه را با تراکوفایتون وروکوزوم دارند که در احشام و دام‬ ‫مثل گاو و گوسفند بیشتر وجود دارد‪.‬‬ ‫‪ ‬کچلی سر میتواند عفونت درماتوفیتوزیتی باشد که میتواند سر‪ ،‬پوست سر ‪ ،‬مو ‪ ،‬اسکالپ سر و حتی مژه ها‬ ‫را درگیر کند معموال در بچه های چهار _پنچ ساله وجود دارد اما در بزرگساالن مانند کشتی گیران هم ممکن است‬ ‫وجود داشته باشد ولی بیشتر مخصوص بچه های چهار_ پنج ساله تا سن بلوغ است و احتمال ابتال در پسر بچه ها‬ ‫نسبت به دختر بچه ها بیشتر است‪.‬‬ ‫کچلی سر توسط دوتا گونه مختلف میکروسپورم و تراکوفایتون ایجاد می شود‪.‬اپیدرموفایتون در این جا نقشی‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫نکته‪ :‬اپیدرموفایتون فقط در عفونت های پوست نقش دارد‪.‬‬ ‫کچلی سر سه مدل دارد‪:‬‬ ‫‪ )2‬اندوتریکس‬ ‫اندو یعنی درون‬ ‫تریکس یعنی شکننده‬ ‫اندوتریکس یعنی داخل فولیکول مو یا ساقه مو را درگیر میکند‪.‬‬ ‫اسپورهای قارچ در داخل ساقه مو رشد میکنند در این حالت موها خاصیت فلورسانس ندارند‪.‬این موها ضعیف شده‬ ‫و به سادگی از محل سوراخ فولیکولی میشکنند و ضایعه ای موسوم به ‪ Black Dots‬نقطه سیاه ایجاد می کنند‪.‬‬ ‫تمامی عفونتهای نوع اندوتریکس توسط عوامل قارچی آنتروپوفیل ایجاد میشوند‪.‬‬ ‫‪ )1‬اکتوتریکس‬ ‫اکتو یعنی خارج‬ ‫اکتوتریکس یعنی خارج ساقه مو را درگیر میکند‪.‬‬ ‫‪ ‬قبل از دوران بلوغ در (بچه ها) شایع بوده در پسران ‪ ۲‬برابر دختران است و عمدتا توسط میکروسپوروم‬ ‫اودوئینی و میکروسپوروم فروجینوم گسترش میابد‪.‬‬ ‫‪ ‬لکه های حلقوی به رنگ خاکستری تیره )‪ (Gray patch‬ایجاد می شود‪ ،‬عفونت توسط میکروسپوروم کانیس‬ ‫حالت التهابی شدید (کریون) با تاباندن چراغ وود )‪ (Woods Lamp‬بر ضایعات اکتوتریس ‪ ،‬فلورسانس سبز تا‬ ‫نقره ای ایجاد می شود‪.‬‬  ‫‪ ‬بهبودی خودبخودی در عفونت های میکروسپورومی معموال همزمان با آغاز بلوغ تغییرات ترکیبات سبوم و‬ ‫افزایش اسیدهای چرب ضد قارچی دیده می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬اسیدهای چرب با زنجیره متوسط خاصیت قارچ کشی بیشتری دارند‪.‬‬ ‫‪ ‬در کچلی نوع اکتوتریکس قارچ به داخل مو نفوذ نمیکند بلکه در اطراف ساقه مو تا نزدیک فولیکول رشد میکند‪.‬‬ ‫‪ )1‬فاووس‬ ‫نوع شدیدتر و حاد تر آن فاووس نام دارد‪.‬‬ ‫‪ ‬یک عفونت التهابی حاد است که توسط ترایکوفایتون شوئن الینی‬