Werken met Justitiehuizen PDF

Werken met justitiecliënteel Module 5: Justitiehuis, deel 2 + 3 ontstaan van de justitiehuizen, bevoegdheid en doelen 1. Ontstaan justitiehuizen Ontstaan in de nasleep van de zaak Dutroux in 1996. De wettelijke basis is de wet van 7 mei 1999 (BS 29 juni 1999). Een antwoord b...

Werken met justitiecliënteel Module 5: Justitiehuis, deel 2 + 3 ontstaan van de justitiehuizen, bevoegdheid en doelen 1. Ontstaan justitiehuizen Ontstaan in de nasleep van de zaak Dutroux in 1996. De wettelijke basis is de wet van 7 mei 1999 (BS 29 juni 1999). Een antwoord bieden op de vastgestelde dysfuncties in ons gerechtelijk apparaat in de opvolging van daders en slachtoffers De toenmalige doelen waren: o Nabijheid, toegankelijkheid van justitie verbeteren, ten dienste staan van de burger o Sensibilisering en signaleren van dysfuncties o Humanere justitie o Samenwerking met partners 2. Bevoegdheid Tot 2014 vallen de justitiehuizen onder het directoraat-generaal Justitiehuizen van de FOD Justitie (federaal). In 2015 is er een overheveling naar het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (Vlaamse Gemeenschap) waarvan ze een aparte dienst uitmaakt. Op 26 april 2019 werd het Decreet Justitiehuizen gestemd en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Eerste Vlaamse minister van Justitie en Handhaving Zuhal Demir (NVA → Belangrijk: de federale overheid blijft bevoegd voor de gerechtelijke procedures en de beslissingen → Er zijn 14 justitiehuizen in Vlaanderen en Brussel 3. Doelen van de justitiehuizen (decreet van 26 april 2019) Niet vanbuiten kennen! Bijdragen aan een gemeenschapsgerichte justitie. Bijdragen aan een humane, gemeenschapsgerichte, re-integratieve en efficiënte strafuitvoering. Bijdragen aan een veilige en zorgzame samenleving. De integratie of re-integratie van justitiabelen in de samenleving en hun participatie aan de samenleving bevorderen. De kans op recidive beperken. Bijdragen aan een betere gerechtelijke besluitvorming door een adequate informatieverstrekking en rapportering. Een geïntegreerde, structurele en intersectorale aanpak bevorderen. Andere actoren stimuleren en faciliteren om hun bevoegdheden en verantwoordelijkheden op te nemen t.a.v. de justitiabelen. Bijdragen aan de rechtspositie van de justitiabelen op het kruispunt van justitie, politie, welzijn en zorg. 4. Cliënten van de justitiehuizen De burger met vragen over de werking van justitie Het slachtoffer van een misdrijf De dader in de daderbegeleiding  De ouder of belanghebbende in het kader van een burgerrechtelijke enquête (echtscheiding, familierechtbank) 4.1. Enkel handelen bij mandaat of vatting Door mandaat bij: o Daderbegeleiding o Burgerrechtelijke opdracht “… De justitieassistent wordt gemachtigd om tussen te komen door een mandaat dat verleend wordt door een opdrachtgever. Het mandaat kadert de interventie van de justitieassistent …” Opdrachtgever = een instantie die deel uitmaakt van FOD Justitie bv. de familierechter Door vatting: o Slachtofferonthaal “…De justitieassistent slachtofferonthaal wordt gevat door de magistraat om tussen te komen in een dossier” Belangrijk!: De justitieassistent valt onder het hiërarchische gezag van de directie van de afdeling jusitiehuizen. De afdeling justitiehuizen bepaalt het methodisch kader waarbinnen ze werken. De opdrachten krijgen de justitieassistent echter van een opdrachtgever die deel uitmaakt van de federale overheidsdienst justitie. De opdrachtgever delegeert geen bevoegdheden, hij neemt altijd de eindbeslissing en hij is niet de hiërarchische meerdere. Waarom een vatting bij slachtofferonthaal? Omdat bij slachtofferonthaal ook het slachtoffer, de justitieassistent rechtstreeks kan contacteren met de vraag om een tussenkomst. De magistraat moet wel steeds toestemming geven. Het slachtoffer kan geen opdracht geven aan de dienst slachtofferonthaal. 4.2 De burger die een juridische vraag heeft Eerstelijns rechtsbijstand: verstrekt door een advocaat die spreekuur heeft in het JH o Gratis o Een eerste oriënterend juridisch advies (dus niet omstandig) o De weg wijzen bv. naar juridische tweedelijnsbijstand (vroeger pro-deo-advocaat) die geheel of gedeeltelijk gratis advies en bijstand verleent. Eerstelijnswerking door een justitie-assistent o Algemene informatie verstrekken over gerechtelijke procedures binnen materies waarvoor de JH bevoegd zijn o Gratis en anoniem 4.3 Het slachtoffer van een misdrijf Dienst slachtofferonthaal o staat het slachtoffer en/of zijn nabestaanden bij tijdens de hele gerechtelijke procedure (van klachtneerlegging tot strafuitvoering) o Bij ‘vatting’ door een magistraat die het onderzoeksdossier behandelt o Slachtoffers of een nabestaande kunnen zelf de dienst contacteren voor informatie of bijstand De magistraat is in principe verplicht om de dienst slachtofferonthaal te vatten in de volgende situaties: o Opzettelijke misdrijven die het overlijden van het slachtoffer hebben veroorzaakt en de poging daartoe o Onopzettelijke misdrijven die het overlijden hebben veroorzaakt (bijvoorbeeld een verkeersongeval) o Verdachte overlijdens  o Situaties waarin uitdrukkelijk voorzien is in de tussenkomst van de dienst slachtofferonthaal (bijvoorbeeld bij de opsporing van vermiste personen of bij partnergeweld indien de dader ter beschikking wordt gesteld van het parket) In andere situaties beoordeelt de magistraat op basis van een aantal criteria, zoals de ernst van de lichamelijke, psychologische, materiële of sociale gevolgen voor het slachtoffer, het gebruik van een wapen, de leeftijd van het slachtoffer … of de tussenkomst van de dienst slachtofferonthaal een meerwaarde kan betekenen. → een afscheidsbrief word in beslag genomen, deze gaat in het archief. De familie krijgt een kopie, vanaf dat het onderzoek afgrond is krijgt de familie de originele brief terug. 4.3.1 Taken slachtofferonthaal Informatieverstrekking over het strafdossier (stand van het dossier, beslissingen van de rechter,…) Ondersteuning en bijstand tijdens de gerechtelijke procedure: o Bij inzage van het dossier o Tijdens de wedersamenstelling (we gaan terug naar de plaats van het delict, de dader komt mee en het kan zijn dat familieleden daarbij aanwezig zijn of het slachtoffer) o Bij teruggave van persoonlijke voorwerpen (eventuele bebloede kleren, ‘overtuigingsstukken’) o Op zitting (gaat vooral over assisen, het hele proces zit er iemand van slachtofferonthaal naast het slachtoffer) o Bij de opmaak van slachtofferfiche (in het kader van 'vervroegde invrijheidstelling') (slachtoffers kunnen aangeven of ze akkoord gaan met de vrijlating van de dader. Maar het wilt niet zeggen dat als het slachtoffer aangeeft, dat het niet mag of dat het sowieso niet nageleefd word. Wel kan het slachtoffer aangeven dat ze liever niet wilt dat de dader in haar buurt kan komen) Verwijzing naar gespecialiseerde diensten bv. CGG of Slachtofferhulp binnen CAW Structurele problemen signaleren en actoren sensibiliseren Als slachtoffer kan je vragen om betrokken te worden bij de strafuitvoeringsprocedure van de dader via een ‘slachtofferverklaring’ Deze slachtofferverklaring laat je toe om: te vragen om geïnformeerd te worden over de beslissingen van de strafuitvoeringsrechtbank; voorwaarden te formuleren die je in jouw belang wil opgelegd zien in geval van een vervroegde invrijheidstelling van de dader; te vragen om gehoord te worden door de strafuitvoeringsrechtbank; → De dienst slachtofferonthaal helpt mee om deze verklaring op te maken. 4.4 Dader in de daderbegeleiding: sectoren in het JH Autonome Probatie Straf Autonome Werkstraf Deze zijn voor als je Bemiddeling en Maatregelen in de gevangenis zit Probatie Vrijheid onder voorwaarden (VOV) Internering Penitentiaire opdrachten: (Als iemand in de gevangenis zit en terug naar buiten gaat onder een bepaald stelsel) o Beperkte detentie (BP) o Elektronisch Toezicht o Vervroegde invrijheidstelling o Ter Beschikking Stelling van de strafuitvoeringsrechtbank (TBS) 4.4.1 Taken van de justitieassistent in de daderbegeleiding Afhankelijk van de sector Afhankelijk van de opdracht van de opdrachtgever: op welke vraag wenst hij een antwoord? Vaak wordt een beknopt voorlichtingsrapport of een maatschappelijke enquête gevraagd aan het Justitiehuis opdat de rechter, openbaar ministerie, onderzoeksgerecht, een beslissing met kennis van zaken kan maken Belangrijke actoren: probatiecommissie (PB), strafuitvoeringsrechtbank (SURB), Kamer ter bescherming van de maatschappij (KBM) Grosso modo: o Onderzoek doen, een analyse maken o Adviesverlening o Opvolging: controleren en begeleiden o Rapporteren Beknopt voorlichtingsrapport → dit is een beknopt onderzoek Korte bespreking feiten / levensgebieden Antwoord op een specifieke vraag + advies van de Justitieassistent Geen inzage in het strafdossier Uitvoeringstermijn: 1 maand na aanstelling Justitieassistent Maatschappelijke enquête → dit is een uitgebreid onderzoek Sociaal onderzoek met uitgebreide bespreking levensgebieden Visie op feiten in bredere psychosociale context + advies van de Justitieassistent Wel inzage in strafdossier Uitvoeringstermijn: 2 maanden na aanstelling Justitieassistent 4.5 Belangrijke instanties Probatiecommissie Treedt op wanneer de rechter een straf heeft uitgesproken: een autonome probatiestraf, probatie-opschorting, - probatie-uitstel of een autonome werkstraf. De justitiabele komt onder toezicht van de probatiecommissie, deze bepaalt de voorwaarden en neemt beslissingen over het verdere verloop van de straf. Strafuitvoeringsrechtbank Rechtbank die toeziet op de uitvoering van de straffen die door de hoven en rechtbanken worden uitgesproken (zie penitentiaire opdrachten) → Belangrijk als het gaat over de penitentiaire opdrachten, bij beperkte detentie, elektronisch toezicht Kamer ter Bescherming van de Maatschappij (=KBM) Een ‘speciale’ kamer binnen de strafuitvoeringsrechtbank die toeziet op de uitvoering van de interneringsmaatregel → Ziet toe bij internering, er zit ook een psychiater in deze kamer 5. Soorten daderbegeleiding 5.1 Autonome probatiestraf Situering : Met akkoord van de justitiabele Gedurende een vastgestelde termijn (6 maanden tot 2 jaar), bepaald door de rechter, bepaalde voorwaarden naleven > rechter geeft aanwijzingen over de voorwaarden bv. in functie van de belangen van het slachtoffer De rechter bepaalt ook de vervangende straf (gevangenisstraf of geldboete) indien de justitiabele zich niet aan de voorwaarden houdt De justitiabele komt onder toezicht van de probatiecommissie De gunst van een probatie → Als je u laat begeleiden door de psycholoog, de persoon doet alles goed en houd zich aan alle voorwaarden. Dan komt dit niet op zijn strafblad. Wanneer de persoon zich niet overal aan houd kan de rechter er toch voor kiezen om je straf te laten uitzitten. Rol v an de justitieassistent : Op basis van de aanwijzingen van de rechter werkt de Justitieassistent, samen met de dader een voorstel van voorwaarden uit en rapporteert hierover aan de probatiecommissie. Voorwaarden kunnen zijn: een therapie volgen, werk zoeken, geen drugs gebruiken, geen contact met slachtoffer De probatiecommissie neemt de eindbeslissing over de voorwaarden. → Leidt tot een overeenkomst die voor akkoord moet gehandtekend worden door de dader Justitieassistent staat in voor de verdere begeleiding, de opvolging van de voorwaarden en rapporteert aan de probatiecommissie Indien de justitiabele zich niet aan de voorwaarden houdt, meldt de Justitieassistent dit aan de Probatiecommissie: o Probatiecommissie kan de termijn verlengen o Probatiecommissie kan de voorwaarden aanpassen o Probatiecommissie kan vragen aan het parket vragen om de vervangende straf uit te voeren → Wordt niet vermeld op het strafregister 5.2 Autonome werkstraf Situering : Onbetaalde arbeid voor correctionele en politiefeiten bv. Snelheidsovertreding, rijden zonder rijbewijs Met instemming van de justitiabele De rechter bepaalt het aantal uren: min. 20 en max. 300u, uit te voeren binnen het jaar bij openbare diensten of VZW’s bv. bibliotheek of ziekenhuis De rechter bepaalt ook de vervangende straf (gevangenisstraf of geldboete) indien de justitiabele de werkstraf niet of niet volledig uitvoert Komt niet op het strafregister als het met succes is afgerond. → Identiek aan de vorige, alleen gaat het hier over een werkstraf. Het gaat niet over een begeleiding, maar over arbeid verrichten zonder iets te verdienen. Rol v an de justitieassistent : Indien de rechter een werkstraf overweegt, kan aan het JH de opdracht worden gegeven om na te gaan of de justitiabele in de mogelijkheid bestaat om een werkstraf te verrichten. De Justitieassistent maakt een beknopt voorlichtingsrapport of maatschappelijke enquête op met een antwoord op die vraag en geeft uitgebreidere informatie over de leefsituatie (gezin, beroep en gezondheid) De rechter neemt op die manier met kennis van zaken een beslissing De Justitieassistent gaat na de beslissing van de rechter in gesprek met de justitiabele over de concrete invulling van de werkstraf: o Zelf zoeken o Een gesubsidieerde werkvloer bv. Natuurpunt o Er wordt een werkovereenkomst gehandtekend door de drie partijen met uurrooster en takenpakket Justitieassistent volgt het verloop van de werkstraf op Indien de werkstraf niet wordt uitgevoerd volgens de gemaakte afspraken, heeft de Justitieassistent een gesprek Ernstige problemen worden gerapporteerd / gemeld aan de Probatiecommissie  De probatiecommissie kan de justitiabele uitnodigen voor een gesprek Indien de werkstraf niet volledig wordt afgerond kan de Probatiecommissie vragen aan de Procureur des Konings om de vervangende straf uit te voeren. Als de werkstraf volledig is uitgevoerd, nodigt de Justitieassistent de justitiabele uit voor een laatste gesprek. De Justitieassistent meldt dit in een verslag aan de Probatiecommissie. De Probatiecommissie sluit het dossier af → De rechtbank kan de vraag stellen of iemand wel in staat is om een werkstraf te verrichten. De justitieassistent moet dit gaan onderzoeken en rapporteren. 5.3 Bemiddeling en maatregelen Situering : DOEL: geschillen regelen zodat een rechtszaak kan vermeden worden Het parket start de procedure Voorwaarden : Voor feiten waarvan de gevangenisstraf lager is dan 2 jaar Vrijwillige procedure (zowel dader als slachtoffer) De verdachte moet zijn aansprakelijkheid voor de feiten erkennen De justitiabele moet actief meewerken 2 Mogelijke pistes: Bemiddeling tss dader en slachtoffer: indien er een akkoord is tussen dader en slachtoffer wordt dit officieel bevestigd in een bemiddelingsovereenkomst. Dit kan bv. leiden tot excuses, een schadevergoeding → wil niet zeggen dat beide personen bij elkaar aan tafel moeten gaan zitten Maatregelen: het parket kan één of meerdere maatregelen voorstellen bv. een vorming volgen rond verkeersveiligheid, therapie, of dienstverlening (werkstraf) → Indien de overeenkomst wordt uitgevoerd, wordt de verdachte niet vervolgd en komt er geen vermelding in het strafregister → Indien er geen overeenkomst mogelijk is, dan wordt de procedure stop gezet. Het parket beslist over het verdere verloop Rol v an de justitieassistent : Bemiddeling: Op vraag van het parket, start de Justitieassistent het bemiddelingsproces tussen beide partijen op. De Justitieassistent voert een gesprek met de verdachte en met het slachtoffer. Indien mogelijk brengt hij de partijen samen. De Justitieassistent onderzoekt de redenen en de gevolgen van de feiten maar ook de verwachtingen van beide partijen. Bemiddeling en maatregelen: Bij positief proces, stelt de JA een overeenkomst op De Justitieassistent volgt de naleving van de overeenkomst op. Indien de overeenkomst niet tot een goed einde wordt gebracht rapporteert de Justitieassistent dit aan het parket. Het parket beslist over het verder verloop van het dossier. 5.4 Probatie Situering : Voor feiten van minder dan 5 jaar (redelijk serieuze misdrijven)  Probatie-opschorting: de uitspraak over een straf wordt opgeschort; kan door een vonnisgerecht, een onderzoeksgerecht, de raadkamer of de Kamer van inbeschuldigingsstelling → Indien er geen nieuwe feiten worden gepleegd tijdens de proeftermijn en de opgelegde voorwaarden worden nageleefd, vervalt de strafvordering Probatie-uitstel: straf wordt uitgesproken door de vonnisrechter maar de uitvoering de straf wordt geheel of gedeeltelijk uitgesteld → Indien er geen nieuwe feiten worden gepleegd tijdens de proeftermijn en de opgelegde voorwaarden worden nageleefd, wordt de straf niet uitgevoerd Proefperiode waarbinnen de voorwaarden moeten worden nageleefd: van 1 tot 5 jaar Mogelijke voorwaarden: een therapie volgen, een job zoeken, geen alcohol en drugs gebruiken, geen contact met slachtoffer, … → Opschorting = De uitspraak van de rechter wordt opgeschort, maar je moet je wel aan de voorwaarden houden → Uitstel = Er word wel een straf uitgesproken, maar deze word niet uitgevoerd zolang dat jij je aan de voorwaarden houd. Rol v an de justitieassistent : Indien het parket of de rechtbank een probatiemaatregel overweegt kan aan het Justitiehuis de opdracht gegeven worden om een beknopt voorlichtingsrapport of maatschappelijke enquête uit te voeren. In dat verslag wordt een antwoord op de vraag gegeven en het geeft uitgebreidere informatie over de leefsituatie (gezin, beroep en gezondheid) De rechter neemt op die manier met kennis van zaken een beslissing en kan gepaste voorwaarden opleggen Gedurende de proefperiode krijgt het Justitiehuis de opdracht om de justitiabele te begeleiden en op te volgen De justitieassistent rapporteert aan de Probatiecommissie Indien de justitiabele zich niet aan de voorwaarden houdt meldt de Justitieassistent dit aan de Probatiecommissie ; de Probatiecommissie kan de justitiabele uitnodigen voor een gesprek. Het is mogelijk dat de Probatiecommissie het dossier terug verwijst naar de rechtbank die op zijn beurt de voorwaarden kan aanpassen 5.5 Vrijheid onder voorwaarden (VOV) Situering : Is een alternatief voor de voorlopige hechtenis die opgelegd kan worden tijdens het gerechtelijk onderzoek De onderzoeksrechter kan een VOV opleggen voor een termijn van max. 3 maanden die hernieuwbaar is. Er worden voorwaarden gekoppeld aan de vrijlating bv. zich niet onttrekken aan het gerecht → Iemand word op heterdaad betrapt, die word in voorlopige hechtenis genomen (voorkomen vertrek naar buitenland) → is het nog nodig om iemand in voorlopige hechtenis te houden? Eigenlijk zijn mensen onschuldig tot dat de rechter een uitspraak gedaan heeft. → Als alternatief heb je de VOV, iemand kan tijdens het gerechtelijk onderzoek gecontroleerd en gevolgd worden door het justitiehuis. Rol van de justitieassistent: Opdat de rechter een gegronde beslissing kan nemen over de VOV kan hij aan het justitiehuis vragen om een beknopt voorlichtingsrapport of een maatschappelijk enquête uit te voeren. De justitieassistent begeleidt de justitiabele bij de naleving van de voorwaarden en brengt regelmatig verslag uit. Hij meldt aan de onderzoeksrechter indien hij zich niet houdt aan de voorwaarden. De onderzoeksrechter kan een aanhoudingsbevel uitvaardigen waardoor de verdachte (terug) in voorlopige hechtenis wordt geplaatst 5.6 Interneringsmaatregel Wie? Groep van plegers van een misdrijf Met een bepaalde psychopathologie En daardoor ontoerekeningsvatbaar worden verklaard voor het misdrijf dat ze hebben gepleegd En daarom de beveiligingsmaatregel van internering opgelegd krijgen ! MAAR ook veel veroordeelden die psychisch lijden, die een stoornis ontwikkelen tijdens detentie. Wet v an 5 m ei 2014 betreffende de internering v an personen 1. Internering = strafrechtelijke beveiligingsmaatregel, geen straf, voor onbepaalde duur!> 31.12.9999 → Op het vonnis staat 9999, dit is moeilijk voor de geïnterneerde, ze hebben geen perspectief, ze hebben niets om naartoe te werken. 2. Door rechter uitgesproken, voorwaarden: o Alleen voor feiten die een ‘aantasting van de fysieke of psychische integriteit’ veroorzaken o Bewezen dat verdachte het misdrijf gepleegd heeft o Op het ogenblik van de feiten/ van het onderzoek lijden aan een geestesstoornis die zijn oordeelsvermogen heeft teniet gedaan of ernstig heeft aangetast. o Verband tussen delict en geestesstoornis Totaal 3800 geïnterneerden Waar verblijven geïnterneerden? In de gevangenis (540) In de Forensische psychiatrische centra (FPC) bv. Antwerpen en Gent Ongeveer 50% is vrij op proef (VOP) en staan onder toezicht van het justitiehuis en de Kamer ter Bescherming van de Maatschappij (KBM), binnen de strafuitvoeringsrechtbank → Zij verblijven binnen het regulier psychiatrische circuit > bv. speciale eenheden in psychiatrische ziekenhuizen bv. OPZ Rekem → Ze komen niet onder toezicht van een strafuitvoeringsrechtbank, maar onder het toezicht van justitiehuis + kamer van bescherming van de maatschappij Bevoegdheid KBM Behoud/plaatsing in de gevangenis Plaatsing buiten de gevangenis Uitgangsvergunningen, verloven, beperkte vrijheid Elektronisch toezicht Vrij op Proef > opvolging door een justitie-assistent Definitieve invrijheidstelling → Niet alle geïnterneerden blijven voor altijd vast zitten, er kunnen nog mensen vrijgelaten worden 5.7 Penitentiaire opdrachten Zijn opdrachten die verbonden zijn aan een gevangenisstraf en die kaderen in de reclassering. 1. Beperkte detentie (BP) 2. Elektronisch Toezicht 3. Vervroegde invrijheidstelling (VIV) 4. Ter Beschikking Stelling van de strafuitvoeringsrechtbank (TBS) → Het gaat over mensen die in de gevangenis zitten maar terug naar de samenleving gaan. 5.7.1 Beperkte detentie (BP) Situering : De justitiabele mag de gevangenis max. 16u verlaten voor het volgen van een opleiding, werken of werk zoeken. ‘s Avonds en ‘s nachts verblijft hij in de gevangenis. Kadert in zijn reclassering. Voor veroordeling tot een gevangenisstraf van meer dan 3 jaar Het is een strafuitvoeringsmodaliteit en wordt toegekend door de strafuitvoeringsrechtbank Het dossier moet een sociaal reclasseringsplan bevatten waaruit zijn perspectief op reclassering blijkt. Dit plan wordt opgesteld door de PSD Justitiabele moet bepaalde voorwaarden naleven o.a. opvolging door PSD. Indien hij ze niet naleeft kan de strafuitvoeringsrechtbank de beperkte detentie schorsen of herroepen. Hij moet terug naar de gevangenis. → Mensen die op een bepaald moment zicht hebben op een vervroegde in vrijheidstelling = de kans geven om overdag al te gaan werken → Dit is een gunst, geen recht! Rol v an de justitieassistent in het justitiehuis : De gevangenisdirecteur kan aan het JH vragen om na te gaan of het opvangmilieu geschikt is. De Justitieassistent voert een maatschappelijk enquête uit: hij gaat op huisbezoek en bevraagt de standpunten van de personen die op het adres verblijven. Hij maakt verslag op. Op basis van dit verslag en het verslag van de PSD beslist de strafuitvoeringsrechtbank over de BP. Bij een positief besluit bespreekt de Justitieassistent tijdens een bureelgesprek de voorwaarden en hoe hij deze gaat naleven. De Justitieassistent volgt verder op of hij de voorwaarden naleeft en welke problemen hij het heeft bij het naleven ervan. De Justitieassistent rapporteert regelmatig aan de strafuitvoeringsrechtbank → Kijken of het wel een goed idee is of beperkte detentie een optie is? → Justitieassistent doet een onderzoek naar het milieu van de gedetineerden → Hier heb je de strafuitvoeringsrechtbank! → De justitieassistent volgt de voorwaarden op die opgelegd zijn. 5.7.2 Elektronisch toezicht (ET) Situering : De justitiabele moet op bepaalde uren aanwezig zijn op zijn adres. De justitiabele draagt een enkelband; hij wordt via een bewakingsbox gecontroleerd. Kadert in zijn reclassering. Voor veroordeling tot een gevangenisstraf van meer dan 3 jaar (ook mogelijk voor straffen onder 3 jaar) Het is een strafuitvoeringsmodaliteit en wordt toegekend door de strafuitvoeringsrechtbank Justitiabele moet bepaalde voorwaarden naleven o.a. zich aan het tijdsschema houden → Dit kan ook opgelegd worden gewoon als straf → Maar in deze situatie is het om de persoon vervroegd vrij te laten → Wanneer er mensen minder lang als 2 jaar moeten zitten, dan proberen ze de straf te laten vallen en hen onder elektronisch toezicht te zetten (maar hier is niet altijd de mankracht voor aanwezig) Rol v an de jusitieassistent : De Strafuitvoeringsrechtbank of de gevangenisdirecteur kan aan het JH vragen om vooraf een maatschappelijk enquête uit te voeren: hij gaat op huisbezoek en vraagt het akkoord van de personen waarmee de justitiabele zal samenleven en bekijkt de leefomstandigheden. Op basis van het verslag van de Justitieassistent beslist de strafuitvoeringsrechtbank over het ET.  Bij een positief besluit bespreekt de Justitieassistent tijdens een bureelgesprek het uurrooster; de voorwaarden en hoe hij deze gaat naleven. De Justitieassistent volgt verder op of hij de voorwaarden naleeft en welke problemen hij het heeft bij het naleven ervan. De Justitieassistent rapporteert regelmatig aan de Strafuitvoeringsrechtbank 5.7.3 Vervroegde invrijheidstelling Situering : De justitiabele wordt vrijgelaten voor het einde van zijn gevangenisstraf. Hij moet gedurende een proeftijd bepaalde voorwaarden naleven. Bij gevangenisstraf -3 jaar = voorlopige invrijheidstelling → Proeftijd van max. 2 jaar Bij gevangenisstraf +3 jaar = voorwaardelijke invrijheidstelling → Proeftijd van min. 2 jaar en max. 10 jaar → Mensen die veroordeelt zijn voor een gevangenisstraf en op een moment in aanmerking komen om vervroegd vrij te komen. → Als iemand vervroegt vrij komt hangen daar sowieso voorwaarden aan vast, die voorwaarden moeten gevolgd worden voor een periode van minimum 2 jaar en max 10 jaar Rol v an de Justitieassistent : De Strafuitvoeringsrechtbank of de gevangenisdirecteur kan aan het JH vragen om vooraf een maatschappelijk enquête uit te voeren: hij gaat op huisbezoek en vraagt het standpunt van de personen waarmee de justitiabele zal samenleven en bekijkt de leefomstandigheden. Op basis van het verslag van de Justitieassistent beslist de Strafuitvoeringsrechtbank over de vervroegde invrijheidstelling. Bij een positief besluit bespreekt de Justitieassistent tijdens een bureelgesprek de voorwaarden en hoe hij deze gaat naleven. De Justitieassistent volgt verder op of hij de voorwaarden naleeft en welke problemen hij het heeft bij het naleven ervan. Hij doet hiervoor bureelgesprekken en huisbezoeken. De Justitieassistent rapporteert regelmatig aan de Strafuitvoeringsrechtbank Als de justitiabele de voorwaarden niet naleeft, maakt de Justitieassistent verslag op. De Strafuitvoeringsrechtbank bepaalt of de justitiabele nog een nieuwe kans kriigt of dat hij opnieuw naar de gevangenis moet. 5.7.4 Ter beschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank (TBS) Situering: De strafrechter kan iemand die ernstige feiten heeft gepleegd, naast een gevangenisstraf ook veroordelen tot een TBS. Dient om de samenleving te beschermen ook na het verstrijken van de gevangenisstraf. Voor een periode van min. 5 jaar en max. 15 jaar Kort voor het verstrijken van de gevangenisstraf komt de justitiabele op zitting van de Strafuitvoeringsrechtbank. Ook de slachtoffers worden gehoord (slachtofferfiche) De Strafuitvoeringsrechtbank kan beslissen om de justitiabele toch opgesloten te houden indien er risico is op herval De Strafuitvoeringsrechtbank kan ook beslissen om de justitiabele in vrijheid te stellen onder toezicht en met voorwaarden Rol v an de Justitieassistent: De Strafuitvoeringsrechtbank kan aan het JH vragen om vooraf een maatschappelijk enquête uit te voeren: De Justitieassistent volgt verder op of hij de voorwaarden naleeft en welke problemen hij het heeft bij het naleven ervan. Hij doet hiervoor bureelgesprekken en huisbezoeken. De Justitieassistent rapporteert regelmatig aan de Strafuitvoeringsrechtbank Als de justitiabele de voorwaarden niet naleeft, maakt de Justitieassistent verslag op. De Strafuitvoeringsrechtbank bepaalt of de justitiabele nog een nieuwe kans kriigt of dat hij opnieuw naar de gevangenis moet. 6. De ouder of belanghebbende in het kader van een burgerrechtelijke opdracht Casus: Louis is een zesjarig jongetje wiens ouders gescheiden zijn in oktober 2022. Door de familierechtbank werd op 14/01/23 een gezamenlijk ouderlijk gezag opgelegd. Hoofdverblijfplaats bij moeder en een secundaire verblijfsregeling bij vader om de veertien dagen van vrijdagavond tot maandagmorgen. Vader: vraagt nu een week/week regeling voor Louis. M oeder wil de huidige verblijfsregeling behouden. Zij verzet zich tegen een week/week regeling Situering: Bij een conflict dat verband houdt met de kinderen bv. de verblijfsregeling, de uitoefening van het ouderlijk gezag, recht op persoonlijk contact van de (groot)ouders met de (klein)kinderen De familierechter wordt gevraagd om een uitspraak te doen Het welzijn van het kind staat centraal Ter voorbereiding vraagt de familierechtbank een maatschappelijk onderzoek te doen en verslag uit te brengen over: o Huidige leefsituatie van de betrokken partijen o De betekenis van het conflict o Visie van de verschillende partijen en eventuele derden 7.1 Verloop maatschappelijk onderzoek Gesprekken met de betrokken partijen: ouders, kinderen en nieuwe partners Eerste bureelgesprek o Individueel gesprek met partijen afzonderlijk: ieders verhaal krijgt zijn plaats o Verkenning van het probleem Huisbezoeken o Huisvesting o Observatie van contact tussen ouder en kind o Uitdiepen van de (probleem)situatie en de toekomst: hoe ziet men het ouderschap? wat zijn verwachtingen? o Gesprek met kind(eren), zonder de ouders Contact met derden: steeds de school, eventueel grootouders of ander familieleden die opvoedkundige taak opnemen, hulpverleningsinstanties > doel: breed beeld vormen Gemeenschappelijk bureelgesprek (driegesprek) → Of afrondend bureelgesprek Uitvoeringstermijn: 3 maanden na aanstelling Justitieassistent Mondelinge rapportbespreking met partijen Schriftelijke rapportage aan de opdrachtgever o Inzagerecht voor partijen