Hoofdstuk 10 Werken op hoogte PDF

Veiligheid VOL-VCA VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 1 Hoofdstuk 10 Werken op hoogte VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 2  Hoe gevaarlijk is werken op hoogte? ‘Val van hoogte’ is verantwoordelijk voor: 15 % van alle arbeidsongevallen 38 % van alle dodelijke arbeidsongevall...

Veiligheid VOL-VCA VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 1 Hoofdstuk 10 Werken op hoogte VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 2  Hoe gevaarlijk is werken op hoogte? ‘Val van hoogte’ is verantwoordelijk voor: 15 % van alle arbeidsongevallen 38 % van alle dodelijke arbeidsongevallen VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 3  Hoe veilig is werken op hoogte? Denk steeds aan de preventiehiërarchie! Gevaar uitschakelen aan de bron: Aanpassen van de werkwijze Afstandbediening van op de grond… Collectieve beschermingsmaatregelen: Leuningen, valnetten, … Individuele beschermingsmaatregelen: Valharnas, helm, … Info, opleiding, signalisatie, … VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 4  Werken op hoogte? KB 31-08-2005 Werken die uitgevoerd worden op een hoogte vanaf 2 m. Op daken Op een open verdieping In de buurt van vloer- en wandopeningen Op steigers en stellingen Bestijgen van, of licht werk uitoefenen op een ladder (nieuw, zie verder) VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 5  Wettelijk kader Welzijnswet (04/08/1996) KB beleid (27/03/1998) KB Tijdelijke of mobiele bouwplaatsen (25/01/2001) KB arbeidsmiddelen voor hijsen of heffen van lasten (04/05/1999) KB arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte (31/08/2005) KB collectieve beschermingsmiddelen (30/08/2013) KB persoonlijke beschermingsmiddelen (13/06/2005) KB arbeidsplaatsen (10/10/2012) Zie ook: Canvas: IDEWE-gids “Veilig werken op hoogte” VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 6  Wettelijk kader Koninklijk besluit van 31 augustus 2005 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte (B.S. 15.9.2005; errata: B.S. 22.8.2006) Onderafdeling II. – Risicobeoordeling en preventiemaatregelen Art. 5.- De werkgever treft, overeenkomstig de bepalingen van de artikelen 8 en 9 van het koninklijk besluit van 27 maart 1998 betreffende het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, de nodige materiële en organisatorische maatregelen opdat de arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte die ter beschikking van de werknemers worden gesteld geschikt zijn voor het uit te voeren werk zodat het welzijn van de werknemers bij het gebruik van deze middelen wordt verzekerd. VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 7  Risicobeoordeling en preventiemaatregelen De werkgever moet, rekening houdend met de Welzijnswet, de nodige materiële en organisatorische maatregelen nemen opdat de arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte, die ter beschikking gesteld worden van de werknemers, geschikt zijn voor het uit te voeren werk, zodat het welzijn van de werknemers bij het gebruik van deze middelen verzekerd wordt. VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 8  Welke preventiemaatregelen? Algemene regel: collectieve beschermingsmiddelen hebben steeds voorrang op persoonlijke beschermingsmiddelen! Belangrijk! Kant-en-klare oplossingen bestaan niet. Werken op hoogte is een zoektocht naar een veilige oplossing. VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 9  Werken op hoogte Risico’s: Arbeider valt Arbeider laat iets vallen Collectieve maatregelen Hekwerk Leuningen en randbeveiliging Loopplanken op daken en steigers Vloeropeningen dichtleggen Valnetten … VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 10  Reglementaire leuning en randbeveiliging bovenleuning 100 à 120 cm tussenleuning 40 à 50 cm voetplank 15 cm Alle 3 nodig en verplicht! VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 11  Randbeveiliging VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 12  Alternatieven: Beveiliging plat dak +/- € 1.200,00 per set van 12 m VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 13  Alternatieven: Creatieve oplossing… VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 14  Alternatieven: staalconstructie VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 15  Alternatieven: Beveiliging zadeldak +/- € 2.500,00 per set van 6 m VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 16  Alternatieven: valnet VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 17  Schadelast arbeidsongevallen Gemiddelde kost per ongeval ‘val van hoogte’: € 15.175 Bron: ministerie van sociale voorzorg – inspectie der Verzekeringen VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 18  Kosten veiligheid? Schadekost per ongeval… vergeleken met veiligheidskost VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 19  Vergelijking van de kosten… een voorbeeld Kost van de beveiliging bij de bouw van een kantoorgebouw. Kost van een ongeval dat had kunnen voorkomen worden door te beveiligen. VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 20  Voorbeeld van een kostberekening Aannemer plaatst 2 kantoorgebouwen per jaar Aantal m te plaatsen en weg te nemen: 1.095 m Aantal m aan te kopen: 717 m (rekening gehouden met het mogelijk wegnemen van weringen op een afgewerkte verdieping) Kostprijs plaatsen en wegnemen: € 5,00/m (kost kraanman inbegrepen) Elke 1,5 m een metalen stijl Planken op 40 cm en op 1,2 m (planken worden niet hergebruikt) Prijs stijlen: € 22,50/stuk. Prijs planken: € 0,50/m De stijlen worden afgeschreven over 5 jaar VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 21  Vergelijking Beveiliging: de verdiepingen waar gewerkt wordt, moeten over de gehele omtrek afgeschermd worden met (herbruikbare) borstweringen. De openingen in de vloeren moeten worden afgeschermd. VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 22  Prijs van de borstwering per lopende meter? Elke 1,5 m een metalen stijl. Planken op 40 cm en op 1,2 m hoogte. Prijs stijlen: € 22,50/stuk. Prijs plank: € 0,50/m Stijlen worden afgeschreven op 5 jaar. De aannemer zet 2 kantoorgebouwen per jaar. De stijlen worden dus voor 10 gebouwen gebruikt. € 22,50 /stijl x 1 stijl /1,5 m = € 15,00 per meter VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 23  Vergelijking Kostprijs veiligheidsmaatregelen ter voorkoming van ‘val van hoogte’ voor 1 kantoorgebouw Aankoop: 717 m x € 2,50/m = € 1792,50 Plaatsingskost: 1.095 m x € 5,00/m = € 5475,00 Totaal: € 7267,50 VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 24  Vergelijking Sector: bouw Gemiddelde kost van een arbeidsongeval ‘val van hoogte’: € 15.175 Statistiek: 1 ongeval ‘val van hoogte’ per 16.732 gepresteerde uren VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 25  Schatting aantal manuren per gebouw 365 dagen per jaar - 104 zaterdagen en zondagen - 50 verlofdagen en andere feestdagen = 211 dagen werken x 8 uur per dag = 1688 uur per jaar x 10 arbeiders per kantoorgebouw = 16.880 manuren VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 26  Vergelijking Verhouding Totale kost ongeval ‘val van hoogte’ Kostprijs dakrandbeveiliging € 15.175 / € 7.267 = 2 We zien dat in dit geval, een ongeval het dubbele kost van de beveiliging. VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 27  Ladders Een ladder dient niet om op te werken! Ladders dienen om naar een hoger of lager gelegen vlak te gaan! Als het toch nodig is om op de ladder te werken, dan moeten extra veiligheidsmaatregelen getroffen worden! (zie verder) VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 28  Gebruik van ladders (Nieuw sinds 2019) Wanneer mag er op een ladder gewerkt worden? De ladder is goedgekeurd en voorzien van een keuringssticker; De stahoogte is lager dan 5 m; De statijd is korter dan 2 uur; De krachtuitoefening is lager dan 50 N; (5 kg) Reikwijdte is maximaal 1 armlengte; Werk waarbij de ladder nooit moet losgelaten worden; Er moeten steeds 3 steunpunten zijn (2 voeten en 1 hand). Tot vóór 2019: “Licht, kortdurend werk” VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 29  Soorten ladders VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 30  Gebruik van ladders De ladder moet in goede staat zijn! Nooit een ladder zelf herstellen! Ladders moeten jaarlijks gekeurd worden! Opstellen en verplaatsen van hoge ladders gebeurt altijd met 2 personen! De ladder moet altijd minstens 1 m uitsteken boven de plaats waarnaar ze toegang geeft! Boven windkracht 6 (50 km/u) is het gebruik van ladders verboden! Nooit hoger klimmen dan 4 à 5 sporten van de bovenkant! (soms aangeduid met rode sport) Nooit verder dan 40 à 50 cm links of rechts reiken! Nooit meer dan 1 persoon op de ladder! VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 31  Opstellen van een ladder Bij voorkeur onder een hoek van 75° VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 32  Voorkom wegglijden! Bodemplaten en ladderschoenen VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 33  Tips VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 34 VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 35 VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 36 VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 37 VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 38  Beschadigde ladder… VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 39  Trappen optrede tussen 14 en 20 cm (ideaal 18 cm) aantrede tussen 26 en 32 cm (ideaal 27 cm) Ideaal: 2 x optrede + aantrede = 63 cm Wikipedia: → 2 x optrede + aantrede = 570 - 630 mm VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 40  Comfortabele trap VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 41  Trapleuningen Trappen moeten altijd voorzien zijn van leuningen: Op minimale hoogte van 75 cm Als de trap breder is dan 1,5 m: → 2 leuningen VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 42  Voorlopige trappen, werftrappen VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 43  Traptorens i.p.v. ladders! VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 44  Trap of ladder? hellende vlakken 75° 50° 35° 30° 20° 12,5° VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 45  Steigers (of stellingen) Steigers mogen enkel gebouwd worden door specialisten (bevoegden) Een steiger mag pas gebruikt worden als de ‘groene steigerkaart’ eraan hangt! Tijdens de opbouw, of bij verbouwing, hangt er een ‘rode steigerkaart’ aan. Steigerkaart of ‘scafftag’ VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 46  Soorten steigers Staande steiger Hangende steiger Rolsteiger Steiger op schragen VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 47  Staande steiger VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 48  Staande steiger VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 49  Hangende steiger VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 50  Hangende steigers Nooit gebruiken vóór test door bevoegde Nooit onbeheerd, (toegankelijk) achterlaten Steeds valbeveiliging gebruiken! → bevestigd aan punt buiten de stelling Omgeving onder de steiger moet afgebakend zijn met lint of hekken … VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 51  Valbeveiliging: Valharnas VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 52  Mobiel dakanker VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 53  Vast dakanker VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 54  Gordel voor werkpositionering Dit is geen valharnas! Dit harnas dient om val te voorkomen, en om op hoogte werken te kunnen uitvoeren op plaatsen waar staan niet mogelijk is. Werken in hangende toestand. Bevestigingspunt zit vooraan. VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 55  Rolsteiger VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 56  Rolsteigers Alle wielen blokkeren voor gebruik Altijd van binnen beklimmen Als de rolsteiger hoger is dan 8 m, mag hij niet verplaatst (verreden) worden! Mag niet verreden worden als er iemand op staat! Mag niet gebruikt worden boven windkracht 6 (50 km/u) VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 57  Steigers op schragen VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 58 VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 59  Hoogtewerkers Mag enkel gebruikt worden door opgeleid personeel (veiligheidsfunctie) VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 60  Verdediging vraagt vrijspraak na crash hoogtewerker De raadsman van het Duitse bedrijf dat aansprakelijk wordt geacht voor een dodelijk ongeval met een hoogtewerker in Overhespen, vraagt de vrijspraak voor zijn cliënt. Op 23 maart 2006 kwamen twee arbeiders om het leven. Beiden vielen op 35 meter hoogte uit hun gondel toen de telescopische arm door een technisch defect met een rotvaart ineenschoof. Eén van de slachtoffers droeg het veiligheidsharnas, maar had het niet vastgeklikt. De andere had de veiligheidsuitrusting niet bij. 'Als de arbeidsauditeur hier komt vertellen dat er geen individuele maatregelen moeten worden genomen wanneer er een collectief beveiligingsmiddel is, dan gaat hij in tegen de wettelijke bepalingen ter zake', zegt Engels. 'De twee mannen stonden in een niet-afgesloten kooi van 0,8 vierkante meter. Ze moesten een harnas dragen.' De debatten worden verder gezet op 24 april. 29 februari 2012 - Het Nieuwsblad VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 61  Creatief?! VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 62  Werkbakken (aan een kraan) Mogen enkel gebruikt worden als het gebruik van ladders, steigers of hoogtewerkers onmogelijk is. Alle regels voor hangsteigers zijn minimaal van toepassing. VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 63  Valharnas… Val voorkomen = Bescherming bij val Dit is niet altijd even duidelijk! Indien de een persoon bij een val moet beschermd worden, dan is een ‘shock absorber’ noodzakelijk! Indien je in een kooi werkt, moet je jezelf bij voorkeur zodanig vastmaken dat je niet uit de kooi kunt vallen. Vastmaken onderaan in de kooi… zodat je niet omhoog kunt. VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 64  Valharnas… Bij risicoanalyse steeds rekening houden met de mogelijkheid om hulp te bieden aan diegene die gevallen is en hangt aan zijn harnas. Hoe kan de persoon uit die situatie bevrijd worden? (Vooraf over nadenken!!!) Hoe lang kan iemand hangen vóór er hulp is? Groot risico! Max. 20 minuten (zonder ‘suspension relief straps’). Bij iemand die hangt in het harnas, wordt de bloedtoevoer afgekneld ter hoogte van de lies. Bewustloosheid… sterven… VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 65  Hangtrauma (suspension trauma) De bloeddoorstroming ter hoogte van de lies wordt afgekneld. Referentie: https://www.slideshare.net/ complianceandsafety/effect s-of-falling-by-nsc- nebraska VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 66  Suspension trauma Bloed wordt naar de benen gepompt en kan niet terug door de knelling in de lies. Daardoor ontstaat zuurstoftekort in de hersenen. Dit leidt na ongeveer 20 min. tot bewusteloosheid. Kan leiden tot dood. VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 67  Suspension relief straps Riempjes die losgemaakt kunnen worden en waar de persoon in nood zijn voeten kan inzetten om de druk op de lies te ontlasten. Uiteraard moet dat vooraf correct afgeregeld zijn voor de gebruiker! VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 68 VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 69 VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 70  Energie-absorber ‘Shock absorber’ VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 71  ‘Dubbele aanlijning’ VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 72 VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 73 VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 74  Fall restraint of retentiesysteem Een retentiesysteem is een voorziening die het risico van een val volledig uitsluit. De gebruiker werkt aangelijnd en de lijn wordt zo kort ingesteld dat de gebruiker niet in de buurt van de dakrand kan komen en dus niet naar beneden kan vallen. Retentiesystemen bestaan dus uit de persoonlijke beschermingsmiddelen tegen vallen waarmee een gebruiker zich aanlijnt aan de aanwezige voorziening. Ankerpunten, kabelsysteem enz. in combinatie met koppelingen zijn typische retentiesystemen. Een gebruiker verbindt de koppeling met zijn harnasgordel, stelt eventueel de lengte in met een lijnverkorter en kan zo de valrand niet meer bereiken. VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 75  Heupgordel (Gebruik wordt afgeraden!) De heupgordel dient om de val te voorkomen, NIET om te beschermen bij een val! VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 76 VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 77 VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 78 Bedankt! Dimitri De Raeve [email protected] VOL-VCA Dimitri De Raeve 25/11/2023 79