History 2.3.1 Past Paper PDF (Greek)

## Τα σημαντικότερα γεγονότα κατά τον Ψυχρό Πόλεμο **ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑ 2.3** Ψυχρός Πόλεμος **Η ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΛΕΙΔΙΑ:** - Ο Ψυχρός Πόλεμος - Αντιπαράθεση σε απόσταση - «Πόλεμος των άστρων» Ο Ψυχρός Πόλεμος διήρκησε 40 χρόνια και τροφοδοτούνταν από τον ανταγωνισμό των δύο στρατιωτικών συνασπισμών. Οι μεταξύ...

## Τα σημαντικότερα γεγονότα κατά τον Ψυχρό Πόλεμο **ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑ 2.3** Ψυχρός Πόλεμος **Η ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΛΕΙΔΙΑ:** - Ο Ψυχρός Πόλεμος - Αντιπαράθεση σε απόσταση - «Πόλεμος των άστρων» Ο Ψυχρός Πόλεμος διήρκησε 40 χρόνια και τροφοδοτούνταν από τον ανταγωνισμό των δύο στρατιωτικών συνασπισμών. Οι μεταξύ τους αντιπαραθέσεις πότε επιδεινώνονταν και οξύνονταν, πότε ήταν συγκαταβατικές, πότε εκδηλώνονταν σε περιφερειακές συρράξεις σε διάφορα σημεία του κόσμου, όπου τα δύο στρατόπεδα εμπλέκονταν έμμεσα ή άμεσα, όπως ήταν η ελληνική κρίση, η κρίση στην Κορέα, το Βιετνάμ κλπ. Ποτέ δεν μετατράπηκαν σε γενικευμένες συρράξεις που θα προκαλούσαν τον Γ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. ### Έξαρση και ύφεση Ο Ψυχρός Πόλεμος τηρήθηκε ενεργός, λόγω του ανταγωνισμού των δύο στρατιωτικών συνασπισμών, των προσπαθειών τους για διεύρυνση των ζωνών επιρροής στον κόσμο και τον διαμελισμό της Ευρώπης σε Ανατολή και Δύση. Οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των στρατιωτικών συνασπισμών οξύνονταν συχνά. Εντούτοις, ποτέ δεν οδηγήθηκαν σε γενικευμένη σύρραξη που θα οδηγούσε στον Γ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Όμως, πότε άμεσα και πότε έμμεσα εμπλέκονταν σε περιφερειακές συρράξεις. Είναι γνωστή η ανάμιξή τους στην κρίση του Βερολίνου, της Ελλάδας, της Κορέας, της Κούβας, του Βιετνάμ. Οι δύο υπερδυνάμεις μπήκαν σε μακρόχρονη κούρσα εξοπλισμών και συγκρότησης ισχυρότατων στρατιωτικών δυνάμεων. Αποκορύφωμα της κούρσας αυτής αποτέλεσε το πολυδάπανο δόγμα «Ο Πόλεμος των Άστρων». Κομβικό ρόλο είχαν ιδιαίτερα τα πυρηνικά όπλα. Και οι δύο πλευρές διέθεταν κολοσσιαία οπλοστάσια πυρηνικών όπλων. Γνώριζαν όμως ότι η χρήση τους θα προκαλούσε την ολοκληρωτική καταστροφή στην ανθρωπότητα, γεγονός που οδηγούσε στην αναγκαστική συγκατάβαση. ### Αντιπαράθεση σε απόσταση Οι δύο συνασπισμοί υπερδυνάμεων ανταγωνίζονταν σε απόσταση χωρίς άμεση μεταξύ τους αντιπαράθεση. Πέραν του στρατιωτικού ανταγωνισμού, η αντιπαράθεση των δύο συνασπισμών εκδηλώθηκε σε πολλές σφαίρες, συμπεριλαμβανομένης της ιδεολογικοπολιτικής, της οικονομικής και της τεχνολογικής. ### Ο στρατιωτικός ανταγωνισμός Οι δύο συνασπισμοί προέβησαν σε στρατιωτικές δαπάνες αστρονομικών ποσών, δίνοντας προτεραιότητα στον τεχνολογικό ανταγωνισμό. Ο εκσυγχρονισμός του οπλοστασίου τους οδήγησε σε νέες εφευρέσεις όπως οι πύραυλοι εδάφους-εδάφους, εδάφους-αέρος, αέρος- αέρος, μικρού, μέσου και μεγάλου βεληνεκούς και άλλα συμβατικά όπλα. Ο τεχνολογικός ανταγωνισμός στη δεκαετία του 50'-60' οδήγησε μεταξύ των άλλων στην αυγή της αστροναυτικής (με την εκτόξευση το 1957 του πρώτου τεχνητού δορυφόρου στην ιστορία, του σοβιετικού **Σπούτνικ**) και της διαστημικής εποχής γενικότερα. Στις 12 Απριλίου 1961, ο **Γιούρι Γακαγκάριν** είναι ο πρώτος που ταξιδεύει στο διάστημα. Στις 21 Ιουλίου 1969 οι ΗΠΑ στέλνουν τους πρώτους ανθρώπους στο Φεγγάρι. Η διαστημική ανταγωνιστικότητα αποτέλεσε το σημείο αναφοράς επίδειξης της υπεροχής, που θα εκδηλωθεί εντονότερα στην κούρσα **«του Πολέμου των Άστρων»**. Οι εξελίξεις επιβεβαίωναν ότι πλέον δεν υπήρχε σημείο του πλανήτη που δεν μπορούσε να μη αποτελέσει στρατιωτικό στόχο και ότι η πεποίθηση περί απόλυτης ασφάλειας κλονίστηκε σοβαρά. Σε πολιτικό επίπεδο, ο Στάλιν ίδρυσε το 1947 το Γραφείο Πληροφοριών των Κομμουνιστικών Κομμάτων ως δυνατότητα ελέγχου όχι μόνο των κομμουνιστικών κομμάτων στο Ανατολικό Μπλόκ, αλλά και των κομμουνιστικών κομμάτων στη Δύση και τον Κόσμο. Σε οικονομικό επίπεδο. Για την ενίσχυση της οικονομικής του επιρροής ο Στάλιν ανταπάντησε στο σχέδιο Μαρσάλ ιδρύοντας το 1949 το Συμβούλιο Αμοιβαίας Οικονομικής Βοήθειας (ΣΑΟΒ-ΚΟΜΕΚΟΝ), ένα είδος κομμουνιστικής κοινής αγοράς. ### Στρατιωτική αντιπαράθεση των δύο συνασπισμών. Η αντιπαράθεση μεταξύ των δύο συνασπισμών επιδεινώνονταν ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιούνταν αντίστοιχα ένοπλες δυνάμεις στην αντιμετώπιση περιφερειακών κρίσεων, όπως στην κρίση της Ελλάδας, της Κορέας, της Κούβας και του Βιετνάμ. - **Η ελληνική κρίση.** Θεωρείται ότι αποτελεί και την απαρχή του Ψυχρού Πολέμου. Μετά τον πόλεμο στην Ελλάδα σχηματίστηκε κυβέρνηση συνασπισμού στην οποία το κομμουνιστικό κόμμα απείχε. Οι δύο παρατάξεις, οι κομμουνιστές (οι αριστεροί) από την μια και οι δεξιοί από την άλλη, οδηγήθηκαν σε ένοπλη σύγκρουση. Δεν ήταν πλέον απλά θέμα εξουσίας, αλλά και γεωπολιτικού προσανατολισμού της Ελλάδας. Συνεπώς, στον ελληνικό εμφύλιος ενεπλάκησαν τα πολιτικά και στρατιωτικά αντίπαλα στρατόπεδα. Από την μία πλευρά οι ΗΠΑ, οι οποίες από το 1946 χαράσσουν τη νέα μεταπολεμική τους στρατηγική απέναντι στη Δυτική Ευρώπη και την ΕΣΣΔ. Από την άλλη ήταν η Σ. Ένωση Ένωση η οποία ανέλαβε να στηρίξει την αριστερά, η νίκη της οποίας πίστευε ότι θα της εξασφάλιζε νέα επέκταση της επιρροής στη Δύση. Ο εμφύλιος στην Ελλάδα ήταν η πολεμική σύγκρουση με τις μεγαλύτερες απώλειες που γνώρισε η χώρα από το 1830. Έληξε με την ήττα των κομμουνιστών. - **Η κρίση του Βερολίνου.** Τα τρία μέλη της διαμελισμένης Γερμανίας μετά τον Πόλεμο, υπό την διοίκηση των ΗΠΑ, Αγγλίας και Γαλλίας ενώθηκαν και ίδρυσαν την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Δυτικής Γερμανίας. Η ίδρυσή της κρίθηκε από τη Μόσχα ως νίκη της Δύσης, ιδιαίτερα των ΗΠΑ. α από τη Γερμανία. Το 1948 η Σ. Ένωση προέβη σε οικονομικό αποκλεισμό του Βερολίνου με σκοπό να εξαναγκάσει τις δυτικές δυνάμεις να εγκαταλείψουν τη διοίκηση των τριών υπόλοιπων δυτικών τμημάτων της πόλης. Οι Δυτικοί σύμμαχοι αποφάσισαν τον εναέριο ανεφοδιασμό της πόλης υπό την διοίκησή τους. Από τον Ιούνιο του 1948 μέχρι τον Μάιο του 1949 πραγματοποιήθηκαν 275 χιλιάδες πτήσεις εφοδιάζοντας την πόλη με 2.3 εκατομμύρια τόνους εμπορεύματα. -**Η κορεατική κρίση.** Η αντιπαράθεση μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων γνώρισε νέα επιδείνωση στην κρίση της Κορέας. Τον Ιούνιο του 1950 οι στρατιωτικές δυνάμεις της Βόρειας Κορέας με κομμουνιστική κυβέρνηση εξαπέλυσαν επίθεση κατά της Νότιας Κορέας με δημοκρατική κυβέρνηση. Στόχος της επίθεσης η επανένωση της χώρας. Οι ΗΠΑ έκριναν ότι πίσω από την ενέργεια αυτή κρύβονταν η Σ. Ένωση. Τόσο το περισσότερο όταν λίγους μήνες νωρίτερα στην Κίνα είχε εγκαθιδρυθεί κομμουνιστικό καθεστώς. Για να εμποδίσει την επέκταση του κομμουνισμού οι ΗΠΑ αποφάσισαν να επέμβουν με στρατιωτικές δυνάμεις. Σε υποστήριξη των Βορειοκορεατών στάλθηκαν κινεζικές δυνάμεις. Ο Ψυχρός Πόλεμος μετατράπηκε εδώ σε πολεμική σύρραξη η οποία θα λήξει με την υπογραφή ανακωχής μετά από τρία χρόνια - **Η κρίση του Βιετνάμ.** Μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και το Βιετνάμ διαμελίστηκε σε δύο κράτη. Στο Βόρειο Τμήμα την εξουσία ανέλαβαν οι κομμουνιστές. Στο Νότο σχηματίστηκε μια εθνική κυβέρνηση με την στήριξη των γαλλικών δυνάμεων. Ξέσπασε όμως εμφύλιος πόλεμος μεταξύ Βορά και Νότου. Η αποχώρηση των Γαλλικών δυνάμεων και η προέλαση των κομμουνιστών στο Νότο, υποχρέωσαν τον Αμερικανό Πρόεδρο Τζόνσον να παρέμβει στρατιωτικά στο Βιετνάμ υπό την αρχή «καμιά εδαφική παραχώρηση στην κομμουνιστική κυριαρχία» Η εμπλοκή των ΗΠΑ στη συγκεκριμένη διένεξη αντιμετωπίστηκε με αντιδράσεις και εντός των ΗΠΑ. Δημοκρατικές ειρηνικές δυνάμεις στις ΗΠΑ δεν συμφωνούσαν με τον Αμερικανό Πρόεδρο. Ο συγκεκριμένος Πόλεμος έληξε το 1973. Δύο χρόνια μετά το Βιετνάμ ενώθηκε ξανά σε ένα κράτος. - **Η κρίση της Κούβας.** Ο Ψυχρός Πόλεμος θα κορυφωθεί στην αντιπαράθεση κατά την κρίση της Κούβας. Το 1962 οι Σοβιετικοί εγκατέστησαν πυραύλους στην Κούβα, ως επίδειξη δύναμης. Η Κούβα προσχωρούσε στη σοβιετική σφαίρα επιρροής. Το γεγονός θεωρήθηκε από την Ουάσιγκτον ως άμεση απειλή της ασφάλειας των ΗΠΑ. Οι Σοβιετικοί αποσύρθηκαν, χάρη στην επιμονή των Αμερικανών.