Hepatitisvirussen 171124 PDF

HEPATITISVIRUSSEN Anfernee Neus Assistant-arts Werkgroep Eliminatie Virale Hepatitis in Suriname Maandag, 18 November 2024 WAT IS HEPATITIS? Inflammatie van de lever oorzaak Etiologische onderverdeling in infectieus of non-infectieus...

HEPATITISVIRUSSEN Anfernee Neus Assistant-arts Werkgroep Eliminatie Virale Hepatitis in Suriname Maandag, 18 November 2024 WAT IS HEPATITIS? Inflammatie van de lever oorzaak Etiologische onderverdeling in infectieus of non-infectieus Op basis van de duur van de infectie: acuut of chronisch 1  Oorzaken van hepatitis Infectieus Non-infectieus Hepatitis A t/m Hepatitis E Alcohol misbruik Epstein-Barr virus Medicamenteus Cytomegalovirus Auto-immuun hepatitis Herpes simplex virus Ischemische hepatitis Dengue Non-alcholoc fatty liver Gele koorts disease (NAFLD) Leptospirose Acute leververvetting in de Q-koorts zwangerschap HIV Wilson's disease Bruccellose Lyme disease Syfillis Schistosomiase 2 HEPATITISVIRUSSEN Verschillende virussen kunnen voor inflammatie van de lever zorgen: ○ Hepatitis A, hepatits B, hepatits C, hepatits D, CMV, EBV ○ Meest relevant (epidemiologisch): hepatitis A, B, C, D, E Chronische leverziekten: hepatitis B & hepatitis C 3 Relevantie van virale hepatitis Virale hepatitis staat in de wereld op de 4e plaats van infectieziekten die de mensheid bedreigen: 1) HIV 2) Malaria 3) Tuberculose Elk jaar gaan 1.4 miljoen dood tgv HBV & HCV 4 01 HEPATITIS A VIRUS (HAV) EPIDEMIOLOGIE | KLINISCH BEELD DIAGNOSTIEK | BEHANDELING  Mens-tot-mens contact HAV - EPIDEMIOLOGIE Transmissie tussen huisgenoten Seksuele transmissie Transmissie binnen wooninstellingen Transmissie: meestal faeco-orale route Kinderdagverblijf transmissie Transmissie onder militair personeel Contact met gecontaimineerd water of voeding Andere transmissie routes Consumptie van voeding dat is besmet door geïnfecteerde personen, die met voedsel omgaan Consumptie van rauwe of onvoldoende gekookt voedsel Nuttigen van gecontamineerd voedsel Bloedtransfusie Illegaal drugsgebruik 6 HAV - EPIDEMIOLOGIE HAV komt wereldwijd voor Geschat: 1,4 miljoen gevallen / jaar Uitbraken zijn gemeld in verschillende settings – zorginstellingen en kinderdagverblijven 7 HAV – KLINISCH BEELD Incubatietijd: 28 dagen (15-50 dagen) Bij volwassenen: > 70 % symptomatisch Bij kinderen vrijwel altijd asymptomatisch Klachten: misselijk, braken, anorexie, koorts, malaise, buikpijn, donkere urine, geelzucht, jeuk LO: icterus, hepatomegalie Acute HAV bij volwassen: self limiting (meestal na 3 weken klachtenvrij) Bij zwangeren: verhoogd risico vroeggeboorte 8 HAV - DIAGNOSTIEK IgM anti-HAV antistoffen Al detecteerbaar als symptomen beginnen IgM blijft 3-6 maanden detecteerbaar IgG blijft tientallen jaren detecteerbaar Levenslang beschermende immuniteit 9 HAV – BEHANDELING / PROGNOSE Meestal self-limiting Zo nodig supportive care Hepatotoxische medicatie of substanties vermijden Prognose: in 85% volledig herstel (klinisch en biochemisch) binnen 3 maanden 10 HAV - PREVENTIE Vaccinatie ○ Kinderen ○ Volwassenen die reizen naar risicogebied ○ MSM ○ IV drugsgebruikers Bij gezonde mensen >20 jaar beschermende antistoffen Minder in immuungecompromitteerd Immuunglobuline Hygiënische maatregelen ○ Handen wassen, eten goed verwarmen etc 11  November 2012 & November 2013 bij SEH AZP 944 participanten voor HAV studie Prevalentie HAV: 58,3 % (55.4 – 61.4 %) Risicofactoren: ○ oudere leeftijd, Inheemse afkomst 12 02 HEPATITIS B VIRUS (HBV) EPIDEMIOLOGIE | KLINISCH BEELD DIAGNOSTIEK | BEHANDELING  HBV - EPIDEMIOLOGIE Geschatte wereldwijde prevalentie in 2022 was 254 miljoen voor HBV Geschatte wereldwijde incidentie in 2022 HBV 1,2 miljoen Er is een toename in het aantal doden tgv chronische virale hepatitis (1,1 miljoen à 1,3 miljoen ( 83% HBV) Alleen 13% van HBV + zijn op de hoogte van hun diagnose en ongeveer 3 % ontvangt medicatie Global hepatitis report 2024: action for access in low- and middle-income countries. Web Annex. Method for global reporting on disease burden and service coverage data for viral hepatitis B and C, 2022. (2024). https://doi.org/10.2471/b09024 14 HBV - EPIDEMIOLOGIE 15 2021 HBV prevalentie 3,2 % Ethnische verschillen ○ Javanen: 9.1 % ○ Afro-Surinamers: 4,7 % 16 HBV - TRANSMISSIE ○ Bloed ○ Sperma & vaginaalvocht ○ Mother-to-child transmissie ○ Gecontamineerde naalden: tattoeage & IV-drugsgebruik ○ Gemeenschappelijk gebruik van scheermessen, tandenborstels 17 HBV – KLINISCH BELOOP 18 HBV - ACUUT Incubatieperiode 1-4 maanden Constitutionele symptomen: anorexie, misselijkheid, pijn RBB 30% icterus Leverfalen bij 0,1 – 0,5% Lab: verhoogde ALAT/ASAT Kan op progressie naar chronische HBV bij infectie op volwassen leeftijd 95 % 38 HCV - BEHANDELING Sustained Virological Response (SVR) = afwezigheid van HCV RNA voor tenminste 12 weken ○ SVR 12 ○ SVR 24 Voorkomt progressie naar levercirrose en verkleint de kans op hepatocellulair carcinoom en het ontstaan van decompensatie bij mensen met levercirrose 39 HCV - PREVENTIE Geen vaccine beschikbaar Her-infectie mogelijk Safe seks Safe needles Safe transfusion Mother-to-child transmission? 40 04 HEPATITIS D VIRUS (HDV) EPIDEMIOLOGIE | KLINISCH BEELD DIAGNOSTIEK | BEHANDELING HDV Is een ss RNA virusoid, subvirale satelliet Is alleen actief in aanwezigheid van Hepatitis B 15 miljoen co-infecties wereldwijd (5% van Hep. B) Overwegend in ontwikkelingslanden (i.v. drug use) Transmissie identiek aan Hepatitis B Verergert de pathologie van Hepatitis B 42 05 HEPATITIS E VIRUS (HEV) EPIDEMIOLOGIE | KLINISCH BEELD DIAGNOSTIEK | BEHANDELING HEV Ss RNA virus 4 genotypen Transmissie via faecaal gecontamineerd voedsel/ drinkwater verticaal (moeder op kind) 44 HEV – KLINISCH BEELD Incubatietijd 10-60 dagen Symptomen: ○ Koorts, misselijkheid, moeheid ○ Icterus, donkere urine, ontkeurde faeces Herstel na 2 – 3 weken, zelden langer 1% krijgt acuut leverfalen, overlijden is zeldzaam (0.2-1%) In laatste trimester zwangerschap mortaliteit 15-25% Hepatitis E wordt nooit chronisch Vaccinatie is (nog) niet mogelijk 45 WHO ELIMINATION GOALS BY 2030 90 % reducite in incidentie van virale hepatitis 65 % reductie in mortaliteit tgv virale hepatitis Vooral reductie HBV & HCV (96 % all hepatitis-mortality) Global hepatitis report 2017. World Health organization; 2017. https://www.who.int/publications/i/item/9789241565455 46  Virale hepatitis timeline in Suriname 2005 2019 2022 2023 2024 2030 HBV New generation vaccination HCV medication WHO at birth Werkgroep Virale Jan Medicatie covered by Virale hepatitis elimination Hepatitis Suriname verzekeringsmaatschappijen eliminatie goals Virale hepatitis campagne Mar Nationale HBV & HCV eliminate treatment guidelines campagne 47  Viral hepatitis awareness, screening & 2024 treatment campaign in Suriname (VASTS) 48 “ VIRALE HEPATITIS RICHTLIJNEN https://antibiotica.sr/wp- content/uploads/2024/03/Richtlijn-Virale- Hepatits-B-en-C-in-Suriname.pdf 50 ? QUIZ CASUS 1 Een 45 jarige meneer komt op uw spreekuur voor een alghele check-up. U neemt een anamnese af: geen klachten Voorgeschiedenis: blanco Intoxicaties: roker + alcohol + drugs – Medicatiegebruik: geen LO: geen byzonderheden Welk lab zet je in? 52 CASUS 1 Wat zet je nu in? 53 CASUS 1 HBV NEG HCV POS HIV NEG De zorg voor hepatitis C ligt in de 2e lijn (medisch specialist) U verwijst naar de infectioloog / MDL-arts Welk onderzoek moet nog ingezzet worden voor een complete evaluatie? 54 Echo-abdomen/ geen afwijkingen – Wat doet de infectioloog nu? 55 CASUS 1 Start sofosbuvir 400mg/ daclatasvir 60mg voor 84 dagen Lab voor genezing, 12 weken na afronden van de kuur Als HCV viral load ‘ondetecteerbaar’ of ‘ODG’ dan spreekt men van genezing (SVR12) 56 CASUS 2 Vrouw, 25 jaar Zwanger, nu 32 weken Niet eerder naar de dokter gekomen ”Kaart was moeilijk” Gynaecoloog stuurt in met briefje “HBsAg+ in graviditeit” Wat wil je weten van patiënte? 57 CASUS 2 A/ Heden 2e zwangerschap Heeft geen klachten HBV bij vorige zwangerschap vastgesteld Kreeg wel medicatie maar weet niet wat LO: geen afwijkingen passend bij leverfalen Wat doe je? 58 CASUS 2 - VERVOLG Aanvullend lab ○ VBB ○ ASAT/ALAT ○ HBsAg, aHBc, aHBS ○ HBV viral load 59 CASUS 2 - VERVOLG Start tenofovir 1dd300mg Continueer tot 3 maanden post partum Daarna beoordelen of er voor pte zelf behandelindicatie bestaat Want nu behandel je voor PMTCT) 60 SAMENVATTING HEPATITIS A Doorgaans een self-limiting disease; verdwijnt vanzelf door betere hygiene en een effectief vaccin HEPATITIS B niet te genezen, wel te remmen; effectief vaccin beschikbaar 61 SAMENVATTING HEPATITIS C geen vaccin, wel effectieve therapie Her-infectie is mogelijk HEPATITIS D Co-infectie met Hepatitis B, verergert de pathologie HEPATITIS E transmissie en pathologie vergelijkbaar met hepatitis A. CFR 20 – 25% bij zwangeren in derde trimester. Geen vaccin 62 Referenties Global hepatitis report 2024: action for access in low- and middle-income countries. Web Annex. Method for global reporting on disease burden and service coverage data for viral hepatitis B and C, 2022. (2024). https://doi.org/10.2471/b09024 Global hepatitis report 2017. World Health organization; 2017. https://www.who.int/publications/i/item/9789241565455 Report VASTS campaign 2023: Viral hepatitis awareness, screening and treatment in Suriname, unpublished 63