جزوه فصل به فصل دانش خانواده و جمعیت PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Summary
This document discusses topics like family formation, essential needs of young adults, and the importance of self-control in relationships with the opposite sex. It also touches upon Islamic teachings on marriage and sexual relationships. The document aims at giving guidance related to family studies, marriage, and healthy relationships.
Full Transcript
فصل اول :تشکیل خانواده (پیش از ازدواج) از مهمترین نیازهایی که جوان در خود احساس می کند احتیاج به همراهی با جنس مخالف است. نیاز های اساسی جوان :نیا...
فصل اول :تشکیل خانواده (پیش از ازدواج) از مهمترین نیازهایی که جوان در خود احساس می کند احتیاج به همراهی با جنس مخالف است. نیاز های اساسی جوان :نیاز عاطفی و نیاز جنسی. مزلو (روانشناس انسان گرا) سومین نیاز اساسی انسان را محبت می داند که از طریق یک دوست یا همسر یا روابط اجتماعی برآورده می شود موری می گوید آدمی به همکاری با فردی که به او شباهت دارد یا او را دوست دارد نیازمند است نیاز جنسی مهمترین نیاز زیستی است که ازدواج پاسخگوی آن است.اگر جز از طریق ازدواج برآورده شود آسیب های زیادی به بار می آورد. در آموزه های دینی نیاز عاطفی به جنس مخالف در چارچوب ازدواج تاکید شده است. اولین طیف از نیازهای انسان در آغاز حرکت نیاز زیستی است دوستی با جنس مخالف در دوره نوجوانی به علت بیداری غرائز آغاز می شود. خداوند با عنوان متخذی اخدان و متخذات اخدان ،دختران و پسران را از دوستی های نابجا برحذر می دارد و می فرماید :هرکس (ارکان ) ایمان را انکار کند پس قطعا عملش تباه گشته و او در آخرت از زیانکاران است. علل و عوامل دوستی با جنس مخالف -1 :مشارکت اجتماعی یا علمی -2همسر یابی -3شناخت جنس مخالف -4خالء عاطفی -5 احساس قدرت -6فرار از مشکالت - 7سردی و یکنواختی زندگی -8تاثیر ماهواره و اینترنت -9لذت جنسی -10فرهنگ خانوادگی. دوستان جنس مخالف ویژگی های مخصوص به خود دارند و نمیتوان تنظیم رابطه با همسر را از طزیق آنها انجام داد خالء عاطفی در فرزندان خانواده هایی که دچار اختالف هستند جریان دارد. عقل سلیم دوستی با جنس مخالف را نمی پذیرد. پیامدها و مضرات دوستی با جنس مخالف -1 :ایجاد اختالل در تمرکز فکری -2ایجاد اضطراب (رابطه پنهانی بوده و باعث اضطراب می شود) -3ایجاد ناراحتی های روحی -4ضعف اعتماد -5تضعیف حمایت ها -6کاهش شانس ازدواج موفق -7افزایش ازدواجهای ناپایدار -8 آسیب به دختران -9ارتکاب گناه (علی(ع):ای مردم تقوا پیشه کنید زیرا صبر بر تقوا آسان تر از صبر بر کیفر الهی است) برای جلو گیری از وابستگی -1 :از بروز احساسات جلو گیری کنید -2ارتباط کاری با یکدیگر نداشته باشید -3کنترل در نگاه خود داشته باشید -4طوری رفتار نکنید که طرف مقابل فکر کند اهل روابط سالم نیستید -5اگر او را فرد مناسب و شایسته ای برای ازدواج دیدید مستقیما یا با واسطه نظرش را بخواهید. پیامبر :هرکه عاشق شد و عشق خویش را پنهان کرد و عفت پیشه ساخت و صبر نمود خداوند او را آمرزیده داخل بهشت خواهد کرد. خداوند به فرشتگان :بنده مرا بنگرید که به خاطر من از تمایالت نفسانی خود چشم پوشیده است. اگر از طریق اینترنت ارتباط دارید و قصد ازدواج است :مراقب اطالعات داده شده باشید ،گفتگویتان از ادب خارج نشود ،احساسات تان را کنترل کنید ،ارتباطتان را به شکل خواستگاری رسمی کنید تا اطالعاتتان روشن شود مشکالت دوستی با جنس مخالف از طریق اینترنت -1 :امکان تهدید به رسوایی در صورت قطع ارتباط (از طریق ایملها و پیامهای ارسال شده)-2ایجاد ضربات روحی -3ازدواج نامناسب بدلیل ترحم و یا ترس از خود کشی طرف مقابل -4مخالفت والدین -5سلب اعتماد به همسر آینده. اگر متوجه شدید فرد مورد عالقه شما صالحیت همسری شما را ندارد :ارتباطتان را پایان دهید و بدانید -1فراموش کردن نیازمند زمان است -2به خود بگویید در ازدواج با او خوشبخت نبودید-3از هرگونه ارتباط خودداری کنید -4ارتباط خود را یک دفعه قطع کنید -5 قبل از قطح رابطه جواب های خود را آماده کنید -6به مکانهای خاطره انگیز نروید -7ویژگی های منفی او را با خود مرور کنید -8خود را به کارهایی که عالقه دارید سرگرم کنید -9اگر بهفکر او رفتید ذکر اعوذباهلل من الشیطان الرجیم را بگویید -10ارتباط بیشتری با اقوام و دوستان خود بگیرید -11دوستی خود را با افراد با ایمان افزایش دهید -12از تنهایی دوری کنید -13آنچه به صالح شماست از خدا بخواهید -14 برای ازدواج با فرد مناسب اقدام شایسته انجام دهید -15پیامبر :هر کس به آنچه از دستش رفته امید نداشته باشد آسوده است و هرکس به آنچه خداوند روزیش کرده خرسند باشد شادمان می گردد. روابط آزاد با جنس مخالف و پیامدهای آن -1 :آسیب های روانی -2آسیب رسیدن به زنان عفیف -3بروز آسیب های عاطفی -4بروز آسیب های معنوی -5کاهش ازدواج و محرومیت از منافع آن -6کاهش لذت جنسی -7تنزل جایگاه زن -8آسیب های مربوط به سالمت -9 گسترش سوء استفاده جنسی -10دغدغه دائمی برای برآوردن نیاز جنسی -11بلوغ زودرس و گسترش رفتارهای جنسی بدون مسئولیت -12پرشمار ترین زنان سرپرست خانوار -13رواج انحرافات جنسی -14سردی روابط همسران -15توجه افراطی به مسائل جنسی -16بی توجهی به بسیاری مسائل انسانی ایورمورنیش :جامعه باید اظهار عواطف را به سامان درآورد و هر فرد بفهمد که مهار خود و قبول مسئولیت در قبال حاالت عاطفی چقدر اهمیت دارد. از بین برنده لذت جنسی در آموزه های دینی فحشا معرفی شده است. پیامبر :خود را به زنا آلوده نکنید که خداوند لذت همسران را از درون شما می زداید. یکی از عواملی که سبب کاهش سن بلوغ و بیداری زودرس غریزه جنسی می شود :حیا زدایی از رفتارهای آشکار جنسی و دسترسی آزادانه به اطالعات جنسی است پیامدهای بلوغ زودرس و رفتارهای جنسی بدون مسئولیت :سقط جنین گسترده ،تولد فرزندان نامشروع بدون حمایت خانواده ، رفتارهای جنسی خشن و شیوع افسردگی در بین نوجوانان مهمترین عامل در استحکام روابط همسران اعتماد به همسر در وفاداری جنسی است. آیان کرنر :هرچه رابطه جنسی آزادتر باشد رضایت و شادمانی عاطفی کمتری احساس می کنید. جرج گیلدر :شواهد نشان می دهد مردان نیز وقتی ازدواج کرده احساسات خود را یکجا متمرکز می کنندزندگی بهتری دارند. نیازهای غریزی آدمی که اخالق نوین جنسی نادیده می گیرد :نیاز غریزی به مهرورزیدن پدرانه و مادرانه ،نیاز غریزی به عشق ورزیدن و معشوق واقع شدن ،نیاز غریزی به حیا و عفت ورزی. عوامل موثر در زندگی مشترک بدون ازدواج :آزادی بی سابقه روابط جنسی ،کاهش نظارت والدین بر روابط جنسی فرزندان ،ایدئولوژی استقالل و عدم تعهد ،نداشتن جنبه رسمی و قانونی این نوع زندگی ،مدارای مالکان خانه های استیجاری در مورد اسکان زوج های هم خانه. آندرامیشل :در گزارش یونسکو :شمارفزاینده ای از مردان و زنان بیرون از قاعده ازدواج زندگی مشترکی دارند که این حالت بیشتر در اروپا دیده میشود ( فرانسه 10درصد زوج ها ،نروژ و دانمارک از هر 10زوج 3تا 4نفر) قوانین اسالم در رابطه با رفتار جنسی در شان انسان-1 :تاکید بر رعایت حیا در روابط با جنس مخالف -2ایجاد نگرش منفی نسبت به پیروی از غرایز حیوانی -3سفارش به تقوای چشم ،گوش ،زبان و لمس (خطاهای جنسی از این حواس شروع می شود) -4رعایت حجاب از سوی زنان. حیا :سدی است بر انسان در مقابله با وسوسه های شیطانی امام صادق :حیا فقط مخصوص انسان است اگر حیا نبود از فحشا پرهیز نمی شد. امام علی :ابتدای شهوت ها طرب و شادی است و انتهای رنج و دشواری. آیه 30و 31سوره نور :به مردان و زنان با ایمان امر میکند که تا در برخورد با نامحرم دیدگان خود را فروآورند. تفسیر امام علی از آیه باال :زیرا نگاه حرام عامل وقوع روابط حرام و ارتباط گناه آلود با نا محرم است. پیامبر :غنا(موسیقی مناسب مجالس لهو و لعب) افسون و رابطه جنسی حرام است. پیامبر :کسی که با نامحرم دست بدهد خداوند بر او غضب می کند. در سوره احزاب و سوره نور بر لزوم رعایت حجاب از سوی زنان تاکید شده است .در تفسیر این آیات صورت و دستاها تا مچ از پوشش استثنا شده اند. خویشتن داری جنسی :خداوند :کسانی که وسایل ازدواج نمی یابند باید خویشتن داری کنند در قرآن هر نوع ارضای جنسی خارج از چارچوب ازدواج حرام وآن را تعدی و تجاوز می نامد. روابط جنسی حرام -1 :خود ارضایی(گناه کبیره) -2ارتباط با جنس مخالف خارج از چارچوب ازدواج -3ارتباط جنسی با هم جنس امام صادق درباره خودارضایی می فرماید :گناه بزرگی است که خداوند در کتاب خود از آن نهی کرده است. آثار خود ارضایی -1 :ایجاد ضعف در فعالیت های مغزی -2بروز اختالل های جنسی -3ضعف دستگاه عصبی -4اختالل خواب ارتباط با جنس مخالف :خداوند:نزدیک زنا نشوید چرا که زشت کاری و بد راهی است و در آیه دیگر آمده :زن و مرد زنا کارهر یک را 100 ضربه تازیانه بزنید علی (ع) :زنا کار در آخرت با بد محاسبه ای رو برو خواهد شد خداوند مهربان بر او خشم می گیرد و در آتش جاودانه خواهد ماند. حکمت تعیین مجازات در روایات :پاک ساختن مجرم از گناه و درس عبرت برای دیگران است. ارتباط جنسی با هم جنس :خداوند :و بارشی از سنگهای عذاب بر آنان باراندیم پس بنگر فرجام خالفکاران چگونه بوده است.قوم رس به خاطر مساحقه(ارتباط جنسی زنان با هم)به عذاب الهی گرفتار شد.مجازات هم جنس بازی مردان مرگ و زنان 100ضربه شالق. ازدواج موقت :مدت دار است ،ایجاب وقبول و ذکر مدت باید عربی خوانده شود،مهریه باید ذکر شود وگر نه باطل است ،نفقه به زن تعلق نمی گیرد.زن و شوهر از هم ارث نمی برند.طالق ندارد و با سپری شدن مدت و یا بذل از طرف شوهر پایان می گیرد.دختر باکره نیاز به اجازه پدر دارد.مردان متاهل از آن نهی شده اند(مگر بر اثر عواملی). امام رضا :ازدواج موقت حالل و مباح مطلق است برای کسی که خداوند امکان ازدواج دائم را روزی او نکرده.ازدواج موقت درصورتی برای متاهل مباح است که از همسرش دور باشد. مهارت های رفتاری برای خویشتن داری جنسی ( :صفحه 14و)15 علی (ع) :برای نفس شما بهایی جز بهشت نیست پس جز در ازای بهشت آن را نفروشید. علی (ع) :هرکس زیاد به فکر گناهان باشد عاقبت به گنا آلوده می شود. ***************************************************************************** فصل دوم تشکیل خانواده (حین ازدواج) بهترین پاسخ به نیاز انسان به جنس مخالف ارضای آن در قالب ازدواج است. کارکردهای ازدواج-1:تکامل شخصیت -2کامل شدن ایمان(عامل تسکین کننده غریزه جنسی ازدواج) -3ایجاد آرامش درونی -4ارضای نیاز جنسی -5کسب استقالل -6تجربه مدیریت -7بهره مندی از حمایت های گسترده -8کسب اعتبار اجتماعی -9ارضای میل به جاودانگی عشق به همسر و فرزندان موجب رشد عاطفی در افراد متاهل می گردد. پیامبر :هر جوانی که در آغاز جوانی خویش ازدواج کند شیطان فریاد بر می آورد دو سوم از دین خود را از دستبرد من در امان داشت.این بنده باید در یک سوم باقی مانده تقوا پیشه کند تنیدگی :مرگ 100درجه ،طالق 73درجه ،زندگی جدا از همسر 65درجه ،مشکالت جنسی 39درجه ،تغییر عمده در روابط بدلیل مشکالت خانوادگی 35درجه رابطه جنسی باعث تسکین دردها و رفع افسردگی و رسیدن به نشاط و شادابی است و کنترل کننده خشم و عصبانیت پیامبر :بر خداوند حق است فرد مجردی را که برای رعایت عفاف از حرام الهی ازدواج کرده است را یاری نماید. موانع ازدواج -1 :اشتغال به تحصیل -2سطح تحصیالت -3مسائل اقتصادی -4خدمت سربازی -5طالق پدر و مادر -6سوء سابقه والدین -7سن -8بیماری والدین -9سخت گیری در معیارهای ظاهری -10باورهای اشتباه -11اختالف نظرهای سیاسی -12تفاوت فرهنگی (در صورت پذیرش شرایط جدید ازدواج انجام شود) -13ازدواج با فرزند تک سرپرست (چون به محبت بیشتری نیازمند است همسرش باید اهل محبت و مدارا باشد) -14مخالفت والدین (اگر منطقی بود در تصمیم خود بازنگری کند اگر غیر منطقی بود به تدریج خواسته خود را مطرح کند) -15نیافتن فرد مناسب(صرف نظر از معیارهای بی اساس،باال بردن شایستگی های مثبت ،حضور در اجتماعات) -16ازدواج فامیلی (استفاده از مشاوره ژنتیک،انتخاب عاقالنه نه پیروی از آداب و رسوم) -17ازدواج با سرپرست خانواده (مسکن را جدا قرار دهند ارتباط با خانواده همسر داشته باشند) -18معلولیت -19تعداد زیاد جمعیت خانواده -20ازدواج مجدد اشتغال به تحصیل :جهت حل این مشکل به نکات زیر توجه کنید-1:فاصله عقد تا عروسی را زیاد کنند-2.شروع ازدواج با مقاطع حساس تحصیلی همزمان نباشد -3زن و شوهر به هم کمک کنند -4قانع باشند -5خانواده ها حمایت کنند -6حذف کارهای اضافی و غیر ضروری از برنامه روزانه -7همزمان با همسر یا وقتی همسر خانه نیست درس بخوانند. از نظر اسالم و قانون تهیه جهیزیه بر عهده دختر و خانواده اش نیست و این یک مساله عرفی است سن :ازدواج در اوایل جوانی باعث انعطاف پذیری ،گذشت ،نشاط روحی ،توقعات کم ،سازگاری باال ،و آرامش بیشتر میشود .البته ازدواج در سن باالتر باعث کسب تجربه که مزیتی برای آرامش در زندگی است میشود.سن دارای سه مولفه :سن شناسنامه ای یا سال تولد ،سن زیستی یا بیولوژیکی ،سن روانی و عقالنی وسرزندگی میشود.اگر دختر سن باالتری دارد -1:مراقب عواملی که آنها را زودتر فرسوده می کند باشند -2به عالیق همسر جوانر از خود بیشتر توجه کند سخت گیری در معیار های ظاهری :زیبایی امری ترکیبی است و بعد از ازدواج در چشم همسر خود زیبا تر جلوه می کنند.زیبایی نسبی است. باورهای اشتباه :محدودیت آزادی های دوران جوانی ،ترس از گرفتاری و مشکالت زندگی ،مقایسه فرصتهای ازدواج خود با دیگران ،تاکید بر ازدواج خواهر بزرگتر. اختالف نظرهای سیاسی :مانع نیست اگر درکلیات اعتقادات سیاسی دختر و پسر مخالفت نباشد ،تعصب سیاسی نداشته باشند ،مسائل سیاسی را با مسائل خانوادگی درنیامیزند امام کاظم فرمودند :کسانی که برای ازدواج مسلمانی وساطت کنند در سایه رحمت الهی هستند. تعداد زیاد جمعیت خانواده :مزایای ازدواج با خانواده های پرجمعیت :فرزندان از روابط عاطفی بیشتری برخوردارند ،قانع تر هستند ،از تعامل اجتماعی بهتری برخوردارند ازدواج مجدد :گذشت 6ماه از طالق یا فوت همسر ،در نظر گرفتم معیارهای اصلی برای ازدواج مجدد ،اطمینان یافتن از رسیدگی همسر جدید به فرزند ،تحقیق در مورد علت طالق ،همسر سابق مناسب ترین فرد برای ازدواج پس از طالق است قرآن:دراین مدت شوهرانشان برای بازگرداندن آنها به زندگی مشترک سزاوارترند اگر خواهان اصالح باشند. مهمترین مساله بعد از رفع موانع ازدواج انتخاب صحیح و درست شریک زندگی است. معیارهای همسر گزینی -1 :همتایی و همانندی (بدین معنی که هم کفو باشند بیشتر در رابطه با ایمان) -2خوش اخالقی (سازگاری ، تفاهم و همکاری اساس زندگی است که در پرتو خوش اخالقی فراهم میشود) -3سالمت (جسمانی و روانی ) خود شناسی مقدمه همسر گزینی راههای شناخت فرد مناسب برای ازدواج :گفتگو با طرح پرسشهای مناسب (ویژگی های جسمانی،اعتقادی اخالقی رفتاری سطح درک و هوش ،مشخصات خانوادگی ،مسائل اقتصادی ،حساسیت ها ،عالیق خاص فرد) توجه در رفتار و کردار ،تحقیق و پرسش از آشنایان ،مشاوره باافراد با تجربه و دلسوز. ***************************************************************************** فصل سوم تحکیم خانواده عوامل تحکیم خانواده -1 :دین داری -2محبت به اعضای خانواده -3خوش گفتاری -4ارضای صحیح نیاز جنسی -5مدیریت اقتصادی خانواده -6توجه به تفائت ها در رفتار با همسر -7احترام به همسر و خانواده او -8رازداری -9عفو و گذشت دین داری :یکی از موثر ترین عوامل در استحکام خانواده دین دای و رفتار منطبق با آن است. تاثیر دین داری بر استحکام خانواده :ایجاد وفاق در تعیین بایسته های زندگی.وقتی افراد خانواده مومن باشند تسلیم دستورات الهی هستند و دجار اختالف نمی شوند. منظور از دین داری داشتن اعتقادات اسالمی است یعنی عمل کردن به کل دین. محبت به اعضای خانواده :قرآن رابطه میان زوجین را با دو کلمه مودت و رحمت بیان می کند.اعتماد و صمیمیت دو روح است که زوجین را به هم پیوند می دهد. امام صادق (اهمیت احساس عاطفی):هرگاه عشق و عالقه مردی به همسرش زیاد شود بر ایمان او افزوده میشود. امام رضا :آن گروه از زنان که شوهران خود را دوست دارند و به آنها عشق می ورزند گنج و غنیمت به شمار می آیند. ارتباط عاطفی همسران دوطرفه است که محبت آن را بیشتر میکند امام صادق :باید میان همسران پیام رسانی باشد که مقصود بوسه و سخن است. امام صادق:خداوند بدلیل محبت زیاد بنده به فرزندش به او رحم می کند. پیامبر:هرکس فرزندش را ببوسد خداوند برای او حسنه می نویسد و کسی که اورا شاد کند خداوند در روز قیامت اورا شاد می کند آثار ابراز محبت اعضای خانواده :دلگرمی همه اعضا به خانه و خانواده،بهره مندی فرزندان از حمایت خانواده ،دلگرمی به کسب و کار ، شکوفایی استعداد های خدادادی ،لذت از زندگی و ارتباط با دیگران. امام سجاد :حق همسر بر تو آن است که همواره به یاد داشته باشی که خداوند همسرت را سبب آرامش ،راحتی و آسایش تو قرار داد او را مونس و یاورت نمود و بوسیله او از بسیاری از نامالیمات محافظت شدی.پس خدا را شاکر باشید و با همسر خود خوش گفتار باشید. مصادیق خوش گفتاری (سخنی) :سخن گفتن دوستانه ،رعایت ادب در کالم ،تشکر از زحمات همسر ارضای صحیح نیاز جنسی :از اهداف مهم ازدواج است.همسران باید در مقابل نیاز جنسی یکدیگر احساس مسئولیت کنند و بیشترین لذت را از همسر خود ببرند.ارضاء نیاز جنسی باعث زندگی شیرین ،کمک به سالمت جسم ،رشد شخصیت و آرامش روان ،حفظ ایمان از دستبرد شیطان ،تقویت صمیمیت بین همسران،کاهش تنش در برخورد با فشارهای زندگی می شود. کمک به حفظ ایمان از دستبرد شیطان از آثار مهم ارضاء نیاز جنسی است فشار غریزه جنسی عامل مهمی در ارتکاب انواع گناهان است امام صادق :بدست آوردن قلب زن با آراستن ظاهر خود در مقابل دیدگان او وداشتن ظاهری جذاب در مقابل دیدگان شوهر نکات مهم در ارضای نیاز جنسی :توجه به تفاوت جنسی زن و مرد ،خویشتن داری جنسی از غیر همسر مردان نسبت به محرک های جنسی سریع تر تحریک می شوند به همین علت تمکین جنسی برای زن واجب است. مسوفات :زنی که همسرش او را برای نیاز جنسی دعوت می کند ولی او دائما آن را به عقب می اندازد. تمکین زن برای رفع نیاز جنسی سبب رضایتمندی شوهر و محبوب شدن نزد وی می شود. پیامبر :بهترین زنان شما کسی است که در خلوت با شوهر لباس حیا از تن بر کند. اطالعات اندک و حیای زنانه باعث میشود زنان از رابطه جنسی لذت نبرند و سردمزاج شوند. علی (ع) :هنگامی که یکی از شما خواست با همسرش آمیزش جنسی کند نباید شتاب کند. غریزه جنسی عامل مهمی در ارتباط عاطفی و استحکام خانواده است.اسالم دستور داده ارضای این نیاز را زن و مرد به همسر خود معطوف کنند. علی(ع) :هر گاه از زنی خوشتان آمد نزد همسر خود بروید. مدیریت اقتصادی خانواده :آنچه سالمت و امنیت روحی و جسمی فرد را تعیین می کند از نیاز های اساسی انسان است. قوانین اسالمی و ملی مسئولیت تامین مخارج زندگی را بر عهده شوهر قرار داده است. زنان باید با مدیریت مصرف و آموزش صحیح مصرف به فرزندان به ایجاد آرامش و آسایش در خانواده کمک کنند. امام صادق :مادامی که مردم متفاوت باشند در جهت خیر و خوبی سیر می کنند پس هنگامی که مساوی گردند نابود می شوند تفاوت زنان و مردان -1 :ظریف تر بودن زنان نسبت به مردان -2مردان کلی نگر و زنان دقت بیشتری به جزئیات دارند -3مردان حساس نسبت به آنچه می بینند و زنان نسبت به آنچه لمس می کنند -4.مردان هدفدار و زنان رابطه مدارند -5زنان نیازمند حمایت و مردان تمایل به ریاست دارند -6زنان بیشتر خیال پرداز و مردان استداللی هستند -7قدرت تکلم در زنان بیشتر و قویتر است. حضرت فاطمه :به ترین شما کسی است که در برخورد با مردم نرم تر و مهربان تر باشد و همسر خویش را بیشتر تکریم کند در قرآن پس از دستور به پرستش خدا نیکی به والدین ضروری شمرده شده است. امام صادق :خداوند سه چیز را بر احدی آسان نمی گیرد یکی از آنها نیکی به پدر و مادر است چه نیکوکار چه خطاکار اگر فردی مانع ارتباط همسرش با خانواده اش شود در نتیجه روابط همسران با یکدیگر سست خواهد شد روابط زن و شوهر از تمامی روابط انسانی صمیمانه تر است. خداوند زن و شوهر را اینگونه معرفی کرده است :آنان لباسی برای شما و سما لباسی برای آنان هستید(.رازداری) افشای اسرار خانوادگی نتیجه ای جز خواری خانواده در نظر دیگران ندارد. پیامبر:من زنی را که از خانه خود دامن کشان برای شکایت شوهرش بیرون شود دشمن می دارم. در اسالم توصیه شده در برابر خطای خویش سخت گیر باشیم و در تعامل با دیگران نرم خو مگر آنکه خطا و اشتباه باعث آسیب به دیگران شود. گذشت هم به تحکیم روابط همسران هم به حفظ سالمت جسمی و روانی خود فرد کمک می کند. افراد کینه ای دچار بیماری های جسمی از جمله فشارخون زخم معده و ناراحتی های عصبی می شوند امام علی :هرکه از بسیاری امور تغافل و چشم پوشی نکند زندگی اش تیره می شود مهارتهای تحکیم خانواده -1 :اظهار محبت -2ارتباط گفتاری مناسب -3احترام به همسر -4روابط زناشویی مطلوب -5رازداری در خانواده -6کسب درآمد و مدیریت مصرف اظهار محبت :ابراز عالقه به همسرتان ،عکس یادگاری گرفتن از همسر ،نوشتن نامه ،آشکار و بدون ابهام صحبت کردن با او ،عدم محبت مادرانه یا پدرانه به همسر. بهترین هدیه به فرزند پس از تولدش عشق و عالقه شما به همسرتان است(.برای جلوگیری از تنش در زندگی فرزند) کالم بهترین وسیله ارتباطی بین دو فرد است. ارتباط گفتاری مناسب :عدم غفلت در بکار بردن کالم عاطفی ،خودداری از ابراز هرگونه خستگی هنگام صحبت همسر ،تکان دادن سر و پرسش در مورد مضمون صحبت همسر (فهماندن توجه به حرفهایش) ،تکرار گفتن نظرها در موضوعات ،ارائه درخواست وتقاضا بصورت مثبت و مهربانانه ،از طرف همسرتان صحبت نکنید در عوض درباره افکار و احساساتش از او بپرسید ،اگر در وضعیت عصبانی ،خسته و...هستید این وضعیت را با همسرتان در میان بگذارید ،وقتی ناراحت و عصبانی هستید عبارات تند بکار نبرید بستر مهمترین عاملی است که کدورت ها را از بین می برد امروزه توقعات جنسی افراد بدلیل گستردگی اطالعات جنسی باال رفته است.در نتیجه زن و شوهر از رابطه سالم لذت نمی برند. رازهای خانوادگی نباید بیان شوند مگر با مشاوری خردمند به منظور رفع مشکالت.بیان راز خانه نزد دیگران باعث ایجاد تصویری تیره در ذهن دیگران می شود.رازی که مربوط به زندگی مشترکتان است از یکدیگر مخفی نکنید. مال حرام برکت را از بین می برد و بر تربیت فرزندان اثر نامطلوبی دارد. امام صادق :اثر درآمد حرام در نسل آشکار می شود پیامبر :ارزش کارها به این است که به پایان برسد و نیمه کاره رها نشود. مدیریت مصرف :مشخص کردن موارد مصرف خانواده ،پس انداز کردن بخشی از درآمد خود ،مطلع کردن همسرتان از میزان درآمد خود برنامه ریزی برای تهیه مسکن مناسب ،سکونت موقت در منزل والدین در ابتدای زندگی مشترک نقش زنان در ایجاد امنیت و گسترش عواطف در خانواده پر رنگ تر است و در رفع کدورت ها مسئولیت بیشتری دارند پیامبر :هر یک از فرزندان آدم یک فرمانروا ست،مرد فرمانروای خانواده و زن فرمانروای خانه خویش (نقش زن و شوهر) پدر باید نیازهای اولیه کودک را برآورده سازد و مادر به تربیت او بپردازد.نقش مادر در این بخش مهمتر است. ماهیت روابط میان فردی هر شخص در تعامل میان مادر و نوزاد تثبیت می شود. اگر میزان تماس بدنی ،دیداری و کالمی مادر و پاسخ دهی او به نیاز های کودک کافی باشد کودک دارای الگو دلبستگی ایمنی بخش می شود. از دید اسالم :بهشت زیر پای مادران است .کسی که از طریق کسب روزی حالل برای تامین معاش خود تالش می کند خداوند در روز قیامت با چهره ای که چون شب ماه 14می درخشد با او مالقات می کند کودک تا به رشد عقلی نرسیده مطیع پدر و مادر است و در نوجوانی حس استقالل طلبی در او بوجود می آید از نظر اسالم ارتباط با بستگان باعث افزایش عمر ،از بین رفتن فقر ،آسان شدن حساب قیامت و نیکو شدن اخالق می گردد حمایت عاطفی بستگان باعث سالمت روانی اعضای خانواده و رشد اجتماعی آنها می شود. حقوق و تکالیف مشترک همسران -1:حسن معاشرت -2تحکیم خانواده و مشارکت در امور آن -3حضانت و تربیت فرزندان -4پرداخت نفقه اقارب ماده 1103قانون مدنی :زن و شوهر مکلف به حسن معاشرت با یکدیگرند. لوازم حسن معاشرت -1 :اسکان مشترک -2روابط جنسی متعارف -3خوش رفتاری (بد رفتاری یا ضرب و شتم =سوء معاشرت) روابط جنسی متعارف نوعی خوش رفتاری است .اگر زن تمکین جنسی نداشته باشد موجب نشوز میشود و مستحق نفقه نیست. ماده 1130قانون مدنی :چنانچه شوهر دچار سوء معاشرت شود به گونه ای که ادامه زندگی تحمل ناپذیر گردد زن حق طالق خواهد داشت. پیامبر :هر مردی که به صورت همسر خود یک سیلی بزند خداوند به مالک دوزخ می گوید در جهنم به 70سیلی بزند پیامبر :هر زنی با شوهرش مدارا نداشته باشد و بر آنچه خداوند روزی آنها کرده صبر نکند و شوهرش را به مشقت اندازد و از وی چیزی بخواهد که قادر بر به دست آوردن آن نیست از چنین زنی حسنه ای پذیرفته نیست و مادامی که چنین است مورد غضب خداوند است. ماده 1104قانون مدنی :زوجین باید در تشیید مبانی خانواده و تربیت اوالد خود به یکدیگر معاضدت نمایند الزمه تحکیم خانواده -1 :همکاری در امور خانه -2وفاداری همسران -3گذشت از خطای همسر همکاری زن و مرد موجب مودت بیشتر بین آنها می شود. عفاف زمینه ای است برای وفاداری بین همسران و غیرت مردان در حفظ عفاف خانواده موثر است پیامبر :خداوند بندگان با غیرت خود را دوست دارد. امام علی به امام حسن :تو را از غیرت بی جا بر حذر می دارم زیرا غیرت بی جا زنان سالم را بی بیماری می کشاند آیه "اوفوا بالعقود" :الزام زن و شوهر به وفاداری قرآن از ازدواج عبارت میثاق غلیظ(استوار) یاد کرده است. از مسئولیت های مهم زن و شوهر :مراقبت از سالمت جسمی فرزندان ،رسیدگی عاطفی به آنها ،پرورش فکری ،تربیت اخالق و دینی آنها در قانون مدنی آمده است پدر و مادر مکلف اند در حدود توانایی خود به تربیت اطفال خود اقدام کنند. اختالف خانوادگی در مورد حضانت کودکان پس از طالق مطرح می شود. ماده 1169قانون مدنی :در صورت جدایی پدر و مادر مادر تا سن 7سالگی در مورد اطفال اولویت دارد و پس ار انقضای مدت حضانت اطفال با پدر است.در صورت اختالف دادگاه با توجه به مصلحت طفل در مورد حضانت او تعیین تکلیف می کند ماده 1172قانون مدنی :هیچ یک از پدر و مادر حق ندارند در مدتی که حضانت طفل با اوست از نگهداری او امتناع کنند.و نباید از مالقات با دیگری محروم شود. ماده 1173قانون مدنی :اگر پدر و مادر از نظر اخالقی صالح نباشند،یا صحت جسمانی یا تربیت اخالقی طفل در معرض خطر باشد دادگاه به تقاضای وابستگان طفل یا قیم یا رئیس حوزه قضایی تصمیم الزم را می گیرد. موارد انحطاط اخالقی والدین :اعتیاد ،فساد اخالقی ،بیماری روانی ،سوء استفاده از طفل ،ضرب و جرح غیر متعارف طفل. ماده 1175قانون مدنی:نمیتوان طفل را از پدر و مادر او گرفت مگر به حکم قانون. ماده 43قانون حمایت خانواده :حضانت فرزندانی که پدرشان فوت شده با مادر آنهاست مگر آنکه دادگاه با تقاضای ولی قهری یا دادستان اعطای حضانت به مادر را خالف مصلحت فرزند تشخیص دهد. نفقه اقارب :شخص باید نفقه نزدیکان نیازمند اعم از والدین و فرزندان را بپردازد به شرط آنکه ناتوان باشند.طبق قانون نفقه اقارب بر کسانی که توانایی دادن نفقه را دارند واجب است ماده 1200قانون مدنی :نفقه ابوین با رعایت االقرب فاالقرب به عهده اوالد و اوالد اوالد است. ماده 1199قانون مدنی :نفقه اوالد بر عهده پ در است.پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده اجداد پدر است با رعایت االقرب فاالقرب.در صورت نبودن اجداد پدری و یا عدم قدرت آنها نفقه بر عهده مادر است. حقوق اختصاصی مرد -1 :مدیریت خانواده -2منع اشتغال زن در موارد خاص -3تمکین زوجه -4والیت بر فرزندان آیه " الرجال قوامون علی النساء" بر مدیریت مرد بر خانواده و تامین معاش آنها داللت دارد ماده 1105قانون مدنی :در روابط زوجین ریاست خانواده از خصایص شوهر است. هدف از ریاست مرد حفظ سالمت و استحکام خانواده است.اگرمرد از موقعیت خود سوء استفاده کند بر خالف قانون عمل کرده و مصداق سوء معاشرت است. ماده 1117قانون مدنی :شوهر می تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی کهمنافی با مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد ،منع کند تشخیص غیر منافی بودن شغل زن با حیثیت خانوادگی با دادرس است که باید به عرف رجوع کند. بدلیل تفاوت های جسمی و روانی زن و مرد تمکین خاص بر زن واجب است و وظیفه سنگین تری دارد. حقوق اختصاصی زن -1 :حق هم بستری -2حق نفقه -3حق مهریه ماده 1122قانون مدنی :اگر در مرد عیبی قبل و یا بعد از عقد باشد که مانع هم بستری شود به شرط اینکه حتی یکبار هم عمل زناشویی را انجام نداده باشدرن حق دارد نکاح را فسخ کند. ماده 1130قانون مدنی :اگر این عیب بعد از رابطه زناشویی در مرد ایجاد شود و زن دچار سختی و مشقت شود میتواند به دادگاه مراجعه و تقاضای طالق نماید. ماده 1107قانون مدنی :نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف ومتناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن ،پوشاک ،غذا ،اثاث منزل ،و هزینه های درمان و بهداشتی و یا خادم .در صورت عادت یا احتیاج(بدلیل نقصان یا مرض) در صورتی که وضعیت مالی زن بهتر از مرد باشد و قبول کرده باشد با وی ازدواج کند نفقه زیادی نمی تواند درخواست کند. ماده 1108قانون مدنی :اگر زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند و نیازهای مشروع جنسی شوهر را برآورده نسازد مستحق نفقه نخواهد بود . نفقه مهمترین منبع برای تامین همبستگی زن و شوهر و اعضای خانواده است.نفقه به جایگاه زن و مرد کمک می کند. مهریه :بخششی است که مرد بعد از ازدواج به همسر خود می پردازد.خداوند در قرآن از مهر به صداق تعبیر کرده است. صداق از ریشه صدق و نشان دهنده عشق و عالقه شوهر به زن است.نحله به معنای عطیه و در این تعبیر مهر جنبه هدیه و تقدیمی بودن را دارد مهریه برای تعدیل روابط بین زن و مرد و پیوند آنها با یکدیگر به کار می رود و نشان دهنده این است که مرد برای جلب رضایت و احترام به همسرش هدیه ای به او می دهد. امام صادق:خودداری از پرداخت مهریه از پلید ترین گناهان است. امام علی :مهریه را زیاد قرار ندهید زیرا سبب کدورت و دشمنی می شود در روایات از ویژگی های همسر خوب سبک بودن مهریه او دانسته شده است. ******************************************************************************** فصل چهارم ایمن سازی خانواده آسیب ها و راهکارها مسائل و مشکالت خانواده معاصر (تغییرات خانواده غربی) :گسترش روابط جنسی لذت گرا ،افزایش میزان هم خانگی مشترک بین دو جنس میان جوانان ،افزایش آمار والدین مجرد ،گسترش هم جنس گرایی ،کاهش تعداد افراد خانواده ،افزایش چشمگیر طالق ،افزایش سالمندان تنها ،کاهش اقتدار دینی در تشکیل خانواده ،فرزند ساالری ،ابهام در مرزکودکی و بزرگسالی بدلیل دریافت آسان اطالعات جنسی اندیشمندان این تحوالت را حاصل تنوع و تکثر در جامعه پست مدرن می دانند .افراد در دیدگاه پست مدرن در انتخابشان آزاد و هیچ اخالقیاتی را در مورد زندگی و خانواده نمی پذیرند. آسیب های خانواده ایرانی از دیدگاه پست مدرن -1 :افزایش سن ازدواج و مجرد زیستی -2افزایش اختالف های خانوادگی -3ضعف کارآمدی خانواده افزایش سن ازدواج و مجرد زیستی :تغییر نگرش سبب افزایش سن ازدواج دختران و پسران شده است.که به افزایش اضطراب ، کاهش انگیزه فعالیت اقتصادی ،آسیب پذیری جنسی ،سپری شدن دوران جوانی ،کاهش انگیزه تشکیل خانواده منجر شده است مهمترین عاملی که سبب کم شدن انگیزه و باال رفتن سن ازدواج میشود شیوه مدرن زندگی و سیطره تفکر مادی گرایی در جهان کنونی است. موارد موثر در افزایش سن ازدواج :اشتغال به تحصیل و عدم امکان برآورده کردن توقعات باالی جوانان ،کاهش همبستگی خانوادگی و ترویج فرهنگ استقالل طلبی ،کمرنگ شدن نقش خانواده ها ،کم شدن قبح تک زیستی ،کاهش اهمیت تشکیل خانواده. مهمترین کارکرد های خانواده :تنظیم رفتار جنسی ،تولید مثل ،حمایت و مراقبت ،ایجاد آرامش روانی ،ارضای نیاز های عاطفی ،جامعه پذیری کنترل و نظارت ،پرورش معنوی افراد. عوامل تضعیف خانواده -1 :عوامل شناختی (با اصالح باورها و نگرش ها برطرف می شود) -2عامل رفتاری (با کسب مهارت های جدید رفتاری برطرف می شود) عوامل شناختی -1 :فقدان اطالعات مورد نیاز -2انحرافات شناختی ( -تقدس زدایی از ازدواج و خانواده- ،نسبی گرایی در ارزشهای اخالقی درباره خانواده- ،نگرش اولویت حقوق نسبت به تکالیف - ،نگرش ناصحیح حاصل از ضعف سودای رسانه ای) نوع نگرش انسان عاملی است که موجب استحکام یا تضعیف خانواده می شود یکی از عواملی که در سوق یابی به ازدواج و حفظ و تثبیت خانواده نقش دارد مقدس دانستن ازدواج است. ازدواج سبب کامل شدن دین فرد می شود کسی که ازدواج می کند خدا را پاک مالقات می کند. هنگام ازدواج درهای آسمان به رحمت گشوده می شود. نگاه پر محبت زن و شوهر به یکدیگر سبب جلب رحمت خدا خواهد شد. امام صادق :زیاد شدن محبت مرد به همسرش موجب ازدیاد ایمان خواهد شد هم نشینی با همسر ثوابی بیش از ثواب اعتکاف در مسجد النبی دارد. شوهر داری شایسته زن و تالش مرد برای تامین مشروع نیاز اقتصادی خانواده ثواب جهاد در راه خدا را دارد. گذشت از خطای همسر دارای اجر اخروی است. قرآن کریم هدف از بعثت پیامبر و نزول کتاب آسمانی را تزکیه و تعلیم میداند که سرشار از باید ها و نباید هایی است که رشد انسان در توجه به آنهاست. از عوارض گسترش لیبرالیسم اعتقاد به نسبی گرایی در ارزش ها و قواعد اخالقی است. اعتقاد به نسبیت گرایی سبب از بین رفتن روح جمعی در خانواده می شود. حق در گذشته ناظر به دخل و تصرف شخص د ر امور مشروع و بهره مند شدن از حمایت های قانونی و مصون ماندن از تعرض دیگران است. اما در معنای جدید حق ناظر بر مطالبات است و افراد نیازهای خودشان را از دیگران طلب می کنند.در این نگرش همه چیز از دولت طلب می شود. استوار شدن رابطه همسران به ارتباط عمیق عاطفی آنها بستگی داشته و مطالبه حقوق از همسر منجر به مشاجره آنها می شود. عوارض استفاده از شبکه های ماهواره ای و اینترنت :کم رنگ شدن نقش مرجعیت خانواده در انتقال ارزشها به فرزندان ،نهادینه شدن ارزشهای جهان مدرن به جای ارزشهای ریشه دار در خانواده ،ایجاد چند دستگی اعتقادی در راستای ترویج نسبیت گرایی که به وحدت اعتقادی اعضای خانواده آسیب می رساند ،کاهش رشد طبیعی فرزندان ،تاثیر منفی بر اقتصاد خانواده.کاهش ارتباط کالمی خانواده ،ایجاد دوستی های اینترنتی با جنس مخالف ،بی وفایی به همسر بدلیل ارتباط با جنس مخالف ،عقالنی ساختن خیانت ،عادی سازی روابط جنسی خارج از چارچوب. اقدامات مورد نیاز برای ایمن سازی خانواده از آسیب های رسانه ای :افزایش آگاهی اعضای خانواده در انتخاب برنامه ها ،تقویت پایگاه هویت بخش خانواده ،ارتباط با پاگاه های مطمئن ،نظارت و کنترل بر استفاده فرزندان از رسانه اختصاص یافتن اوقات فراغت خانواده به برنامه های شبکه های ماهواره ای و اینترنت موجب کاهس ارتباط کالمی می شود آثار استفاده نامطلوب از تلفن همراه :اعتیاد به تلفن همراه و از دسن دادن فرصت برای رشد و پیشرفت ،منتشر شدن اطالعات خصوصی افراد بدلیل پایین بودن امنیت شبکه های اجتماعی تلفن همراه ،اختالل در روابط خانوادگی بدلیل وابستگی روانی ،کاهش ارتباط کالمی عاطفی و دیداری ،افزایش خودشیفتگی بدلیل دسترسی به شبکه های اجتماعی ،سرقت اطالعات خصوصی ،تهدید برای سالمت بدلیل تشعشعات الکترونیک عوامل رفتاری -1 :رویارویی نامناسب با مشکالت زندگی -2فردگرایی در خانواده -3زیاده خواهی -4بدگمانی نسبت به همسر. توصیه های اسالمی در برخورد با مشکالت زندگی :نعمتهای فراوان گذشته را یادآوری کنید ،به نعمتهای کنونی که در کنار مشکالت هستند توجه کنید ،به رفع مشکل کنونی در آینده امیدوار باشید ،به کاستی های موقت دنیا و لذت جاودانه آخرت توجه کنید. فردگرایی در خانواده :از آسیب های موثر در روابط همسران ،فرد گرایی و خودخواهی است .در بینش فردگرایانه همه قوانین بر اساس اعتقاد و قابلیت های فردی مشخص می شود.موفقیت های فردی و خانوادگی با کلمه من بیان می شود ،حقوق و مصالح فردی بر حقوق و مصالح خانوادگی در این نوع بینش تقدم دارد. مومن مطابق میل خانواده اش می خورد و منافق خانواده اش مطابق میل او می خورند امام صادق :زن و شوهر در خانواده بر اساس نیاز و خوشایند همسر خود ظاهرشان را آراسته سازند پیامبر :بهترین شما خوش رفتار ترین شما با خانواده است. اختالفات خانوادگی به سبب عدم قناعت ایجاد می شود.یکی دیگر آثار قناعت عزت فرد است. امام علی :قناعت به عزت منجر می شود. ویزگی های زن ناشایست از دیدگاه امام صادق :زیاد را اندک می شمرد و کم را نمی پذیرد بدگمانی نسبت به همسر :بد گمانی باعث سردی روابط عاطفی ،سلب اعتماد ،نفرت بی پیشینه ،کوتاهی در برقراری رابطه عاطفی ،کاهش احترام به همسر ،بی توجهی نسبت به او ازدواج بر پایه وحدت وپیوند زن و شوهر استوار است. آثار نا مطلوب منفی نگری نسبت به همسر :سست کردن اراده او برای بهبود روابط خانوادگی ،احساس ترس و اضطراب داشتن ،ایجاد شکاف عاطفی بین او و همسرش ،کوتاهی در انجام حقوق همسری. امام علی :کار برادر دینی ات را به بهترین وجه تعبیر کن تا زمانی که دلیل قطعی بر خالف آن برای تو حاصل شود. راه های ایمن سازی خانواده از آسیب ها -1 :آموزش -2ارزیابی مستمر روابط خانوادگی -3مواجهه صحیح با عیوب همسر -4مدیریت خشم -5کسب مهارت حل مساله. سه راه حل پیشنهادی محققان برای پیشگیری از ناسازگاری زناشویی -1 :افزایش کیفیت تعامل زن و شوهر -2باال بردن آگاهی از نیازهای همسر -3آموزش مهارت های خانوادگی همسران از وظایف خود و عوامل موثر در استحکام یا تزلزل خانواده آگاهی ندارند. ویژگی های مشاور :داشتن دانش و تجربه کافی ،آشنا بودن با فرهنگ مخاطبان خود ،متدین بودن ،رازداری. خانواده ای موفق است که به عملکرد خویش و سود و زیان حاصل از آن می پردازد و برای آینده برنامه ریزی می کند. امام کاظم :کسی که هر روز به حساب خود رسیدگی نکند از ما نیست.ببیند اگر موفق به انجام کار خیری شده از خداوند توفیق انجام بیشترش را بخواهد و خدا را شکر کند و اگر کار بدی انجام داده از خدا آمرزش بخواهد در روایات سفارش شده است که مسلمان هر روز به بررسی رفتار خود بپردازد مواجهه صحیح با عیوب همسر :برخی عیب ها شخصی هستند و به روابط خانوادگی لطمه نمی زنند ،برای اصالح رفتار همسر بهتر است اصالح رفتارخود را مقدم بداریم ،وقتی همسر خطای خود را می پذیرد باید عذر خواهی او را بپذیریم ،انتقاد پذیر باشیم ، نکات مهم در هنگام عصبانیت -1 :علت خشم خود را کشف کنند -2از ابتدا تالش کنند تا خشمگین نشوند (بهترین راه تقویت نگرش منفی به خشم است) -3در هنگام عصبانیت باید حالت روحی خود را به همسر بیان کرد -4همدلی کردن با همسر هنگامی که عصبانی میشود -5.اگر فردی بدون دلیل منطقی عصابنی می شود باید به روانشناس یا روان پزشک مراجعه کند. امام علی :آغاز خشم دیوانگی و پایان آن پشیمانی است. اموری که مانع ایجاد خشم و هیجانات مخرب می شود :عفو و گذشت ،قناعت و پایین آوردن سطح توقعات ،خواب کافی و مناسب ، نظم در زندگی ،شرکت در فعالیت های خیر خواهانه ،استفاده از طبیعت ،استفاده از رنگهای شاد در پوشاک ،تزیین منزل ،شوخی و خنده ،مهمتر از همه یاد خدا کسب مهارت حل مساله :توجه به این نکات مهم است :جلو گیری از انباشته شدن فشارهای زندگی بر روی هم ،مشکالت را باید مساله دید چون مساله واضح و حل شدنی ،جزئی و معین است. کسب مهارت حل مساله باعث میشود :بحران در خانواده ایجاد نمی شود ،احساس توانمندی در فرد ایجاد می شود و اعتماد به نفسش افزایش می یابد ،کاسته شدن فشارهای روانی و ایجاد آرامش در زندگی وی بوجود می آید. مراحل حل مساله -1 :تعریف مساله -2تعیین هدف -3در نظر گرفتن راه حل های متعدد -4ارزیابی راه حلها و انتخاب بهترین راه حل -5تالش برای حل مساله با یاری خواستن از خدا -6برطرف کردن موانع موجود برای حل مساله طالق به معنای جدا شدن زن از مرد ،رهاشدن از قید نکاح و رهایی از زناشویی است. باید درخواست طالق به دادگاه خانواده داده شود. دادگاه به درخواست مرد رسیدگی می کند و به درخواست زن با توجه به ماده 1119قانون مدنی رسیدگی خواهد شد شرایط درخواست طالق از سوی زن -1 :داشتن وکالت طالق از جانب شوهر -2نپرداختن نفقه از جانب شوهر -3طاقت فرسا بودن زندگی مشترک در این موارد دادگاه حکم طالق را صادر می کند. ماده 1148قانون مدنی :طالق به درخواست مرد طالق رجعی است یعنی در ایام عده شوهر می تواند رجوع کند و نیازی به عقد مجدد نیست. ماده 1146قانون مدنی :اگر طالق از طرف زن به سبب کراهت از او باشد طالق خلع است و شوهر نمی تواند رجوع کند و زن از تمام یا بخشی از مهریه خود می گذرد. طالق از نظر اسالم ناپسند است و درصورتی پذیرفتنی است که ضرر جدی وجود داشته باشد. امام صادق :ازدواج کنید و طالق ندهید زیرا عرش خدا از وقوع طالق می لرزد. پیامبر :همانا خدا و رسول خدا از زنانی که به ناحق از شوهر خود طالق می گیرند بیزارند.خدا و رسول خدا از مردانی که به زن خود ضرر می رسانند تا مهریه خود را بخشند و طالق گیرند بیزارند. عوامل طالق :عوامل فرهنگی-اجتماعی ،اقتصادی ،اخالقی ،روانشناختی ،جنسی پیامدهای طالق -1 :پیامدهای فردی -2 ،پیامدهای خانوادگی -3 ،پیامد های اجتماعی پیامدهای فردی :کاهش اعتماد به نفس ،بی عالقگی به زندگی ،عصبانیت ،افسردگی ... ،فشارهای روانی ناشی از خروج از ارتباط منظم جنسی بخصوص در مردان ،مشکالت اقتصادی زنان بعلت از دست دادن حمایت مالی شوهر ،مشکل در پیدا کردن شغل مناسب برای زنان پیامد های خانوادگی :از دست دادن منزلت سابق در خانواده ،کاهش امنیت برای زنان ،مشکالت عاطفی برای فرزندان کودکانی که با مادرشان زندگی می کنند از مشکالت مالی رنج می برند.کودکان طالق چون با یکی از والدین زندگی خود را سر می کنند با صفات روحی والد دیگر آشنایی ندارند. عالئم رفتاری کودکان طالق :خشمگین ،افسرده ،بی میل به بازی با دیگران و اخالل در بازی دسته جمعی ،مراقبت زیاد در پاکیزگی ، غمگینی ،زود به گریه افتادن ،زیاده طلبی مشکل اساسی نوجوانان پس از طالق والدین :تعارض در انتخاب پدر یا مادر وفاداری به یکی و رها کردن دیگری ،در صورت ازدواج مجدد مشکل عدم پذیرش فرزند از همسر جدید و ترس از سست شدن رابطه با پدر و مادر. پیامدهای اجتماعی :بر هم زدن تعادل روحی نیروی انسانی در تولید و خدمات ،کاهش انسجام و یکپارچگی اجتماعی ،اعتیاد به مواد مخدر و الکل ،افزایش نرخ خود کشی ،ناهنجاری رفتارهای جنسی ،کم بها شدن خانواده و ارزش های خانوادگی ،سلب اعتماد اجتماعی راهکارهای کاهش فروپاشی خانواده -1 :پیشگیری از ایجاد اختالف بین زن و شوهر -2گذشت خردمندانه برای پیشگیری از طالق -3 وساطت داوران -4توجه به مشکالت فرزندان(دوری از فرزند ،حضانت فرزند ،تامین مخارج فرزند) -5توجه به پیامدهای اقتصادی طالق (مردان بدلیل مسئولیت های اقتصادی منصرف می شوند) -6وقوع طالق به نیکی و زیبایی -7ایجاد زمینه آشتی مجدد مهر و محبت زن و شوهر به یکدیگر مهمترین عامل تداوم پیوند زناشویی است.وقتی به یکدیگر خوش بین باشند و همدیگر را مونس خود بدانند این محبت پایدار می شود. پیامبر :کسی که میان زن وشوهری جدایی اندازد غضب و لعنت خدا در دنیا و آخرت شامل حال او می شود و هرکه قدمی در ایجاد اختالف میان زن و شوهر ی بردارد هرچند موجب جدایی آنها نشود خشم خدا و لعنت او در دنیا و آخرت نصیب او می شود.و هرکه قدمی در جهت اصالح رابطه میان زن و شوهری بردارد برای هر قدمی که بر میدارد یا سخنی که می گوید ثواب یک سال عبادت که شبها به نماز و روزها به روزه بگذرد به او عطا خواهد شد. قانون حمایت خانواده مصوب : 1391به جز در طالق توافقی دادگاه ابتدا به داوران برای صلح و سازش ارجاع دهند.در صورت امکان داوران از بستگان زن و شوهر انتخاب شوند. راهکار اسالم این است که طرفین دعوا تصمیم به بازگشت زندگی را به افرادی که دارای صالحیت هستند واگذار کنند و تاکید بر این است که داوران از خویشان زن و مرد باشند چرا که از وضعیت زندگی آنها خبر دارند. قرآن با عباراتی چ ون {تسریح باحسان} {سرحوهن بمعروف}{فارقو هن بمعروف}{سراحا جمیال}امر کرده که وقوع طالق به نیکی باشد. طبق قوانین اسالم در صورتی که طالق از سمت مرد باشد زن باید تا پایان مدت عده در خانه مرد سکونت داشته باشد تا با استعدادهای زنانه کانون خانواده را نگه دارد مگر اینکه ضرر جانی یا مالی برایش داشته باشد. ترمیم خانواده آسیب دیده از طالق -1 :تقویت فضائل اخالقی -2پذیرش موقعیت جدید(با استفاده از شیوه های شناختی عاطفی) -3 تقویت پیوند های اجتماعی -4توجه به نیازهای فرزندان بعد از طالق -5ازدواج مجدد(باعث کاهش مشکالت مالی و رفع مشکالت جنسی و عاطفی می شود) بهداشت روانی فرزندان طالق به سالمت روانی سرپرستی که حضانت کودک را بر عهده می گیرد بستگی دارد.سالمت روانی سر پرست در حمایت او از فرزندش در برابر استرس ها بسیار مهم است. ******************************************************************************** فصل پنجم فرزند آوری و فرزند پروری قرآن کریم عطای فرزند را رحمتی از جانب خداوند می داند. پیامبر :هرگاه شخصی از دنیا برود عملش قطع می شود و دیگر حسناتی برای او ثبت نمی شود مگراز سه چیز :صدقه جاریه (کار خیر ماندگار) ،اثر علمی که از آن استفاده شود ،فرزند صالحی که برای او دعا بخواند. در ادبیات دینی فرزند یکی از مصادیق باقیات الصالحات است. از نظر اسالم تولد فرزند از اهداف ازدواج است . پیامبر :ازدواج کنید تا عده شما بسیار شود زیرا من در روز رستاخیز به فزونی شما بر امتهای دیگر افتخار می کنم. پیامبر :چه چیز مومن را از اینکه خانواده ای برگزیند باز می دارد؟ امید است خداوند فرزندی به او روزی کند که زمین را با گفتن الاله االاهلل برپا سازد .دو نکته از این روایت بر می آید -1 :علت مطلوب بودن فرزند آوری پدید آمدن نسلی که الاله اال اهلل یا تسبیح گوی باشد-2. والدت فرزند هم مایه خیر و برکت هم باعث ارزشمندی در جامعه برای والدین است. قرآن :سپس دوباره (پیروزی) برآنان را به شما بازگردانیم و شما را به وسیله اموال و پسران امداد رسانیم و افراد شما را بیشتر از دشمن قرار دهیم.در این آیه کثرت اوالد نوید بخش پیروزی بر دشمنان است. یکی از علل کسب روزی تالش و مجاهدت است که نزد خدا پاداش دارد. آثار و فواید فرزند آوری -1 :روحی (احساس دوست داشتن و محبوب بودن -2نشاط و سالمت روانی والدین -3امید به آینده -4تداوم زندگی -5رشد شخصیت) -2جسمانی -3خانوادگی ( استحکام خانواده ،پویایی خانواده ،گسترش ارتباطات خانوادگی) پیامبر :فرزند صالح کلی از گلهای بهشت است ویل دورانت :مالحظه کنید که زناشویی بدون فرزند پژمرده است و چکونه پس از آمدن فرزند شکفته می شود فرزند آور هم زنجیره طوالنی تداوم حیات است و هم نامی از والدین را بر خود دارد در حقیقت والدین استمرار زندگی فرزند خود را تداوم حیات دنیوی خویش می دانند آثار و فواید جسمانی فرزندآوری :پدر و مادر شدن ابتال به بیماری های قلبی و سرطان را کاهش می دهد ،ابتال به سرطان سینه را می کاهد ،موجب بهبود حاظه مادران می شود.تحقیقات دانشگاه بریگهام یانگ آمریکا نشان می دهد داشتن فرزند باعث :کاهش فشار خون والدین ،افزایش تمایل به یادگیری ،استفاده بیشتر از تعقل ،افزایش اعتماد به نفس ،درک بهتر زیبایی ها ،افزایش دقت در کارهای جزئی ،افزایش شادی والدین می شود. مادرانی که تازه صاحب اوالد شده اند نسبت به زنانی که فرزند ندارند حافظه بصری قوی تری دارند. در آموزه های دینی از فرزند به جگر گوشه والدین تعبیر شده است که نقش مثبتی در استحکام خانواده دارد. داشتن تنوع مناسب یکی از عوامل پایداری زندگی است.تولد فرزند به زندگی تنوع می بخشد.و از یکنواختی که باعث سرخوردگی است جلوگیری می کند پیامدهای ارزشمند فرزند آوری :تقویت انگیزه مراقبت از خویش برای رسیدگی به فرزندان ،انتقال ارزشهای فکری اخالقی و معنوی و دارایی مادی زن و شوهر به نسل بعد ،بهره مندی از لذت مادری و پدری ،برخورداری از اجر الهی اقدامات الزم برای تسهیل امر فرزند پروری -1:تعدیل روحیه ایده آل گری در تامین رفاه فرزند -2ایجاد فرهنگ قناعت -3ایجاد فرهنگ تقسیم کار عادالنه برای تربیت فرزند -4بهره مندی از حمایت بستگان در فرزندپروری -5ارتباط با دوستان دارای فرزند -6سهیم نمودن یکدیگر در شادی فرزندپروری -7توجه به برکت اقتصادی که خداوند وعده داده است آسیبهای رایج تک فرزندی -1 :همه محبت ها و حمایت ها و سختگیریها و کنترل ها متوجه یک فرزند است که باعث خدشه دار شدن