Geschiedenis Notities 5.4 - De Wereld en Het Moderne Imperialisme PDF

**5.4 De wereld en het moderne imperialisme** Actua: Nederland heeft in 2023 zijn excuses aangeboden voor de slavernijen. 2023 was een herdenkingsjaar rond slavernijen daarom biedt Willem-Alexander in 2023 zijn excuses. 1 De wereld en Europa 1. indrukwekkende culturen buiten Europa Amerika Col...

**5.4 De wereld en het moderne imperialisme** Actua: Nederland heeft in 2023 zijn excuses aangeboden voor de slavernijen. 2023 was een herdenkingsjaar rond slavernijen daarom biedt Willem-Alexander in 2023 zijn excuses. 1 De wereld en Europa 1. indrukwekkende culturen buiten Europa Amerika Colombus ontdekte Amerika en spanjaarden en portugezen begonnen met het innemen van die gebieden - dat was makkelijk ongelijke machtsverdeling (mayas) - 80% stierf door ziektes dus moeten nieuwe slaven zoeken van Afrika - Nieuwe bevolkingsgroep in Amerika Inheemse culturen blijft niks over de economie werd gericht op de export - Er ontstaan monoculturen - Enorme velden aan cacao,... - Geen ruimte voor de mensen zelf - Inheemse bevolking was van voedsel afhankelijk van import van andere continenten Afrika Hebben gekozen om aan de kust aan kolonisatie te doen was gericht op slavenexport - Door ziektes binneslands gingen mensen dood en zijn ze aan de kust gaan handelen - Kwamen handelsposten - Afrikanen hebben zichzelf verkocht - Afrika is intact gebleven - Culturen + economie kon blijven bestaan - Vaak mensen verdwenen gevangen verkocht als slaven Azië Minder gekoloniseerd - Had al 3 grote ontwikkelde rijken - China - India (Mongoolse rijk) - Japan Er was contact met Azië sinds middeleeuwen - Werd dus al handel gedreven voor aziatische producten - Luxe producten langeafstandhandel - Azie was niet geïnteresseerd in europese producten - Ruilsysteem verliep moeilijk - Aziaten konden handelsvoorwaarden stellen was evenwicht tussen westen en oosten - Vanaf industriële revolutie is Azie wel geïnteresseerd in Europese productie 2. Japan in de 19^de^ eeuw - Maar keizertitel hield niet veel in - Echte macht lag bij een Shoguun (militaire opperbevelhebber) - Had de echte macht in handen stond boven de keizer en militair Tokugawadynastie: dynastie van de Shoguun komen militaire opperbevelhebbers uit Politieke stabiliteit: Alles verloopt rustig, er is onderwijs, handel,.. - Helft van bevolking kon lezen en schrijven 1x per jaar mocht Nederland via de haven van Japan naar de hoofdstad reizen en op handelsmissie gaan - Nederland had handelsakkoord met Japan - Wetenschappelijke kennis uit Europa komt dus ook Japan binnen want ze krijgen via Nederland de kennis binnen Onder leiding van militair opperbevelhebber, wilden door Europa te weren de wapens in Europa buiten houden zodat alleen Japanse militaire wapens had De helft van 19^de^ eeuw: - Misoogsten, hongersnooden, natuurrampen - Crisis - Hebben voedsel uit Europa nodig Europa in bevoordeelde positie - Ongelijke handelsverdragen afdringen van Japan - Havens worden verplicht open gesteld voor europeanen 1867: Meijirestauratie: terug aan de macht brengen van keizers Tijdperk van verlichting: deuren zijn geopend voor Europa in Japan 1867-1912: Meijitijdperk of tijdperk van de verlichting - gaan naar Duitsland kijken voor politieke systeem - voor onderwijs kijkt Japan naar Frankrijk bakermat van verlichting - Groot Brittannië voor marine - Economisch vlak sneller industrialiseren - Neemt europese kalender over - Legt spoorwegen aan - Bouwt fabrieken - Ontstaan rijke elite in Japan Europa heeft veel kennis gedeeld met Japan werd slimmer Er moet politiek rekening gehouden worden met Japan ze gaan zich verzetten tegen de opdeling van China door Europa 3. De verenigde Staten van Amerika in de 19^de^ eeuw Politieke dekolonisatie - Amerikaanse Revolutie - Monroe-doctrine - Doen niet meer aan kolonisatie - Maar... Amerika heeft voor zijn eigen onafhankelijkheid gestreden. - Moederland = Engeland - De 13 kolonies van groot-brittanië - Enigste land dat erin slaagde om te dekoloniseren voor de 19^de^ eeuw - Gaat zich van Europa afkeren als ze onafhankelijk worden - Monroe-doctrine: met eigen continent bezig houden en niet gaan moeien met andere continenten - Eerste WO is eerste moment dat Amerika beslist om zich te moeien met Europa na monroe-doctrine Gaan zich verzetten tegen het moderne imperialisme van Europa Maar VS gaat invloedsfeer proberen uitbreiden. - Nieuwe Amerikanen beslissen om meer naar het westen te migreren ten koste van de inheemse bevolking - De inheemse bevolking (indianen) dat er nog is wordt uit hun natuurlijke habitat gehaald (Expansion to the West) 1861-1865: Burgeroorlog Er is een verschil in standpunt rond slavernij - Slavernij is overblijfsel van europese kolonialisme - Europeanen hadden afrikanen naar amerika gebracht - Noorden van amerika wil slavernij afschaffen - En zuiden niet - Noorden was gericht op export: handel drijven - Zuiden was gericht op het aan handel doen Burgeroorlog start als standpunt over slavernij, mond uit tot oorlog over politiek - Moet de wet van slavernij door een gouverneur bepaald worden of moet de president dat kiezen - Macht van de president van het federale niveau neem je af - Noorden (Union) vs Zuiden (Confederacy) - Zuiden wil overkoepelende structuur maar zoveel mogelijk macht bij de staten hebben - Noorden wint oorlog - Afschaffing slavernij Meer mensen verhuizen vanuit Europa naar de VS - Mensen werden naar Amerika gebracht met boten - In Amerika is plaats waardoor veel Europeanen migreerden naar Amerika - Boten vertrokken vanuit Antwerpen - Mensen gingen vanuit Antwerpen naar New York Amerikanen gaan niet aan kolonisatie doen, gaan zich verzetten Amerika gaat niet veel vertellen aan de rest van de wereld over wat ze bezig zijn, maar tegelijkertijd maakte ze zich klaar om ook bondgenoten te hebben - Amerika gaat inzetten op zijn marine op zee - Partners zoeken op de... Oceaan Op dit moment voert de president een tegenovergesteld beleid uit. Er is terug een imperialist (Trump) = tegenovergestelde van hoe Amerika zich gedroeg Verwerkingsopdracht 27 a. De Union (noorden) heeft de burgeroorlog gewonnen slavernij wordt afgeschaft +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ | Gebeurtenis | Gevolg op korte | Gevolg op lange | Bedoeld of | | | termijn | termijn | onbedoeld | +=================+=================+=================+=================+ | Amerikaanse | - Noorden | - Strijd | Onbedoeld: | | burgeroorlog | heeft | tussen | kloof, maar | | | burgeroorlo | federaal en | afschaffen | | | g | gewestelijk | slavernij is | | | gewonnen | is er nog | wel bedoeld | | | slavernij | steeds | | | | wordt | | | | | afgeschaft | - Onderscheid | | | | | tussen | | | | - Soevereinit | noord en | | | | eit | zuid bij | | | | blijft op | verkiezinge | | | | federaal | n | | | | niveau | is vaak | | | | | opgedeeld | | | | | | | | | | - De kloof | | | | | tussen | | | | | noorden en | | | | | zuiden is | | | | | er nog | | +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ | Meijirestaurati | - Japan gaat | - Is een | bedoeld | | e | Europa | industriële | | | | volledig | grootmacht, | | | | kopiëren, | Japan staat | | | | razendsnel | vandaag nog | | | | modernisere | steeds los | | | | n | van Europa | | | | ze de | | | | | economie en | | | | | politiek | | | +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ 1. **voorwaarden en motieven in Europa voor het moderne imperialisme** 4. Voorwaarden voor het moderne imperialisme - Een stijging van de bevolking van 190 naar 401miljoen inwoners er is plaats nodig - Men gaat op zoek naar extra ruimte in kolonies - Een militair overgewicht (aan wapens) er is machtsonevenwicht nodig: een land met veel wapens en een ander land met weinig wapens - Er is transport nodig, treinen, boten transportrevolutie maakt het mogelijk dat groepen snel konden verplaatsen Verwerkingsopdracht 29 a. je moet de bronnen kunnen vergelijken, een bron is geen bron: met 1 bron ben je niks, je kan de betrouwbaarheid van 1 bron niet weten. b. D6 is een bron die D29 ondersteunt en zorgt dat er wel een onderzoek gedaan kan worden naar betrouwbaarheid en representativiteit. 5. Economische, politieke en ideologische motieven voor het moderne imperialisme - Nieuwe afzetmarkten en goedkope in Europa niet-aanwezige grondstoffen overproductie - Veranderende Europese machtsverhoudingen: Frankrijk had schade toegebracht door Duitsland willen prestige in imperialisme halen - Groot-Brittannië voelde zich ook bedreigd door Duitsland op industrieel niveau - Gaat op zoek naar kolonies - Duitsland wilt kolonies: Willem doet aan Weltpolitik en wilt Duitsland als machtig rijk hebben - Europa heeft beschavingsmissie: wordt gebruikt als excuus - Werd omschreven als the white man's burden: we zijn belast als beschavingsmissie - Spotprent: Verenigd koninkrijk samen met Amerika dragen in hun mand de inheemse kolonies naar de beschaving - Het klinkt mooi maar de manier waarop het gedaan wordt is niet mooi - Lijdt tot racisme **3 Het moderne imperialisme van Europa en Azië en Afrika** Er wordt onderhandeld over hoe de kolonies worden verdeeld - Er werd samengekomen om verdeling van kolonies te beslissen om oorlog te voorkomen Azië werd opgedeeld als Voor-Indië en Achter-Indië bekeken van Europa. Groot-Brittannië beheerst heel Voor-Indië (het Indisch schiereiland): worden een onafhankelijk keizerrijk van de Britse koninging Frankrijk had achter Indië (Cambodja en Vietnam) Nederland had Indonesië of Nederlands-Indië Rusland beheerst Noord-Azië wordt Aziatische mogendheid van eerste rang - Moskou: begon aanleg van trans-Siberische spoorlijn, door Mantsjoerije verwierf ijsvrije haven Port Arthur Europese staten dwongen China de Ongelijke Verdragen af te sluiten China moest verdraghavens openstellen voor Europeanen + nadelige handelsrelaties aangaan. - Door crisis moest China hun havens openstellen en dan wou Europa helpen op een aantal voorwaarden en dat was dat ze de havens moeten openstellen Europa komt daar economisch voordeliger uit 3.1 De wedloop om Afrika De scramble van Afrika: verdeling Er waren alleen maar kolonies aan de kust omdat er in midden Afrika ziektes waren waardoor iedereen dood ging. Voor de imperialisatie van Afrika is een expeditie aan vooraf moeten gaan: als dat gebeurd is gaan de grootmachten aan tafel zitten op de conferentie in Berlijn Groot-Brittannië krijgt het oosten van Afrika De fransen krijgen het noordwesten het Frans equatoriaal gebied: krijgen Tunesië ten nadelen van Duitsland België krijgt Kongo in midden Afrika (Leopold II krijgt dat) later wordt het pas Belgisch Kongo Deze verdeling gebeurt op de conferentie van Berlijn onder leiding van een bismarck - Afrika wordt verdeeld onder Europese machten - Er wordt geen rekening gehouden met het zelfbeschikkingsrecht van de Afrikanen want die waren niet aanwezig op de conferentie Verwerkingsopdracht 31 a. De vorsten van Rusland en Pruisen en Leopold II b. Leopold II snijdt de taart, staat in het midden, wordt het grootste afgebeeld c.