Summary

This document presents information about prenatal diagnosis, including methods, indications, and techniques. It covers genetic risks, family history, and ethical considerations related to prenatal testing. The document details various prenatal diagnostic methods, such as non-invasive and invasive approaches, and discusses indications during pregnancy and before pregnancy.

Full Transcript

PRENATAL TANI PRENATAL TANI UYGULAMADA NELERE DİKKAT -dogum öncesi tanı EDİLMELİ -embriyonik ve fetal tanının tüm yönlerini incelemekte -Ailede genetik risk varmı -genetik hast. Ve sakatları erken evrede tanımak...

PRENATAL TANI PRENATAL TANI UYGULAMADA NELERE DİKKAT -dogum öncesi tanı EDİLMELİ -embriyonik ve fetal tanının tüm yönlerini incelemekte -Ailede genetik risk varmı -genetik hast. Ve sakatları erken evrede tanımak -prenatal olarak tanınabilirmi -gerekirse gebeligi sonlandırmak -uygulamanın riski hast. Riskinden büyük olmamalı -John Hilton Edwars : kalıtsal hast. Dogum öncesinin tanısının mümkün oldugunu söyledi DOGUM ÖNCESİ TANI ENDİKASYONLARI -F. Fuchs ve P.Riis : ilk prenatal tanı uygulamasını Prenatal tanı uygulamak için; bildirdi -indeks olgunun kesinleştirilmesi -Amniyon sıvıdaki hücrelerde ‘Barr’ cisimcigi ile -ilgili hast. Riskinin yüksek olması gerekir cinsiyete baktılar -bilgi verilir kara aile tarafından alınır -amniyon sıvı karyotipleme için uygun -Prenatal tanı endikasyonaları 2 grupta toplanır; -Prenatal tanı ile tespit edilen ilk olgu ‘ Trizomi 21 ‘ 1-gebelik öncesi 2-gebelik sırasında PRENATAL TANI KİMLERE YAPILIR? -Genetik hast. Riski DOGUM ÖNCESİ TANI TEKNİKLERİ -aile öyküsü 2 ana grupta toplanır -etnik köken *invazif yöntemler *non-invazif yöntemler PRENATAL TANI NASIL YAPILIR -bazı ailelerde genetik hast. Riski daha fazladır. -multidisipliner ekip iş Bunların belirlenmesi ‘Genetik Danışman ‘ ile sağlanır -kadın-dogum -Genetik danışmanda ailede hangi genetik hast. Riski -ultsrasonografi oldugu saptanır -klinik genetik -genetik danışma *İnvazif Yöntem: -laboratuvar -fetusa ait hücrelerin incelenmesi -riskli gebeliklerde Genetik danışma -aile bilgilendirilerek yapılır -fetusun etkilenmiş olma riski *Non-invazif: -hast. Sonuçları -fetusun inc. -uygulancak yöntemin sonuçaları -ultrasınıgrafide görüntülenmesi -nekadar zaman alacagı -anne karnında yapılan incelemeler -başarısız sonuçta tekrarın yapılacagı -her gebelikte uygulanabilir -kesin sonuç olmayacagı aile anlatılmalı -hamileligin sonlandırılması sorunlu olmadıgı aile -kromozom düzensizliginde yada nöral tüp defektinde anlatılmalı riskli gebeliklerde ‘amniyosentez’* -enzim defenktinin yada gen mutasyonunun PRENATAL TANI AMAÇLARI belirlenmesinde haftasına göre ‘CVS’* tercih edilir. -anormal cocuklar için ve seçenekler için ailelere bilgi vermek GEBELİK ÖNCESİ ENDİKASYONLAR -endişeleri gidermek 1*İleri Maternal Yaş -sağlıklı cocuk sahibi olma olanagı sağlamak -mayoz bölünmede kromozom ayrılmaması -etkilenmiş fetusun prenatal tedavide olanak saglamak -Down sendrom ve bazı kromozom düzensizlikleri ->fetusun mesanenin tıkanması , US ile saptanır ,in -anne yaşı ile bağlı utero olark tedavi edilir -tedavi edilmezse oligohidramnios ve akciger gelişimi -Down Sendrom : trizomi 21 bozulur ( Potter sendromu) * -Edwards Sendromu : trizomi 18 ->B12 duyarlı metil malonik asidemi – hamilelikte -Patau Sendromu : trizomi 13 anneye B12 verilerek tedavi edilebilir 2*Önceki cocukta kromozom anomalisi varsa diger NON-İNVAZİV PRENATAL TANI olacak cocukta prenatal tanı endikasyonu oluşturur *Ultrasonografi -ultra ses salgası 3*eşlerden birinin kromozom anomalisi için taşıyıcı -fetusun iç dış organ incelenmesi olması yavru hücrelerin sayısal yada yapılsal -anormalilerin tesbiti kromozom düzensizligi olabilmekte -yüksek rezolüsyonlu real time -her 3 trimesterde 4*Aile öyküsünde nöral tüp defekti bulunması (NTD) -invaziv yöntemde yardımcı -ailede NTD li bir cocuk varsa -2.ci cocuk NTDli olması riski %2 GEBELİK SIRASINDA ENDİKASYONLAR -2 kardeş varsa üç katına çıkmakta %6 Ultrasonografide Patolojik Bulgu -prenatal tanı endikasyonu -yapısal düzensizlik, fetusda major kromozomal düzensizlik göstergsi olabilir 5*hemoglobinopatiler için riskli gebelikler Örn; -Talasemi -down sendromunda : fetal femurda kısalma -orak hücre anemisi -kistik higroma : boyunda yağ toplanması -Anormal US bulgularında en sık rastlanan kromozom 6*kalıtsal metabolik hast öyküsünün bulunması anormalileri ->trozomi 21,18,13 7*DNA yöntemi ile tanısı koyulan diger gen hast. ->45, X ->dengesiz yapı anormalileri X KROMOZOMLU HAST. İÇİN PRENATAL TANI -US de birden fazla kromozom anormalisi olabilir TESTİNİN OLMADIGI DURUMLAR Örn; kistik higroma -Anne X kromozomal resesfi hast. ->45,X -Taşıyorsa erkek cocukların hepsi hasta olurken ->+21 -kız cocukları yarısı normal yarısı taşıyıcı olur ->normal karyotip -tanısı konulmaya hast. Riski olan gebeliklerde cinsiyet belirlenerek bir sonuca gidilebilir *Anne Serumunda Alfa – Feroprotein (AFP) tayini -fetusun karacigerinden salgılanır PRENATAL TANI TEKNİKLERİ -erişkinde albumin proteinin fetaldaki karşılıgı *Non-invaziv -gebelikte anne karnında düzei yavaş ama düzenli artış -ultrasonografi gösterir -anne serumunda alfa-fetoprotein (AFP) tayini -*serumdaki AFP ,HCG ve UE3 degerin normalden -anne serum taramaları (2,3,4, testler) sapması -fatusa ait hücrelerin izolasyonu -nöral tüpt defekti (NTD), AFP düzeyi normalin -anne serumda serbest fetus DNA / RNA incl. üstünde -trizomilerde ise düşük *İnvaziv tekniler -Fetoskopi *Üçlü test -Amniyosentez -dow sendromu -Kordan villus biyopsisi -trizomi 18 -Kordosentez -NTD tanısında -anne serumunda ; AFP (alfa feto protein) *Preimplantasyon genetik tanı uE3 ( bağlı olmayan estradiol) hCG (human chorionic ganodotropin ) seviyeri ölülür -2.trimester 15-20 haftalar en iyi (16-18) -Açık NTD ↑ FETAL ENSE KALINLIGI -Down sendrom↓ nuchal translucency -16.hafta (2.trimester) -11-14 haftada ense kalınlıgının 3 mm fazla olması -tarama testi -fetus büyüdükce ense kalınlıgı artar -NDT riski ↑ -dikkat gerektirir -18. Hafta detaylı ultrason -artışta down sendromu ve bazı kromozom anormalileri ile ilişkilendirilir ->hCG : gebeligin temel hormonu, ilk haftalar yükselemeye başlar.14-16 haftalarda en yüksek Fetal Ense Kalınlıgının Fazla Olabildigi Durumlar; degerine ulaşır. Sonra düşer ->kromozom bozuklukları : ->Estriol : plasentadan salgılanan horman trizomi 13, Bu maddeleri normal olmayan hamileliklerde trizomi 18 sapmalar gösterir trizomi 21(down sendromu) turner sendromu ( 45, X0) *Dörtlü test ->kalp , akciger , böbrek , karın duvarı anormalileri -üçlü test+dimerik inhibin A -> bazı genetik hast. İnhibin A; Arthrogryposis - overde sentezlenen bir hormon Noonan sendromu -beyinde FSH salgılanmasını tetikleyip ovulasyon Stickler sendromu üstünde etkili Jarco-levine sendromu -hamilelikte plasentada üretilir, anne karnına aktarılır Smith-lemli-opits sendromu -ilk 10 hafta artar Bazı iskeler anormalileri -25. Haftaya kadar sabit -son trimesterde yeniden artar Polihidramniyon yada Oligohidramniyon -down sendromunda inhibin A- artar* -amniyotik sıvı -üçlü teste ilave edilerek kullanılır -detal doku ve sıvıların analizi için degerli -ideal zaman 2. Trimester 16-18. Haftalar -travmalara karşı koruma -rahat haraket edebilecegi *İkli test ve fetal ense kalınlıgı -besin kaynagı -ilk trimester tarama (11-14 haftalar) -erken dogumda fetal akciger için gerekli -down sendromu, trizomi 13 ve 18 tanısı -free beta- hGC -PAPP-A düzeylerinin ölçülmesi -ense kalınlıgı birlikte degerlnedirilmesi PAPP-A ve SERBEST BETA HGC TESTİ -PAPP-A sadece gebelige ait protein -HGC gbelikte salgılanan hormon -ikiside plesantanın dış katmanında -trizomik fetuslarda PAPP-A normalden az -HGC trizomi 21’de normalden fazla ,diger trizomilerde az