Gebouwen, Termen en Stijlen PDF

**Gebouw** **Kenmerken** **Charles Garnier, Opera, Parijs (1857-1874)** - Hoe [groter de ruimte, hoe belangrijker de plek] - De trappenhal heeft ook een significante waarde: [dit toont macht] - Symmetrisch: 2 assen en 1 is groter dan de andere en het snijpunt is het theater - D...

**Gebouw** **Kenmerken** **Charles Garnier, Opera, Parijs (1857-1874)** - Hoe [groter de ruimte, hoe belangrijker de plek] - De trappenhal heeft ook een significante waarde: [dit toont macht] - Symmetrisch: 2 assen en 1 is groter dan de andere en het snijpunt is het theater - De toegang van de keizer (belangrijker dus groter) - Functionele opbouw: zuilengalerij errond auditieve barrière  **Jules Saulnier, Moulins Menier, 1872** - Veel Ingenieurs die gewoon bouwen (geen architect) - Denken niet na aan een bepaalde stijl - Zij hebben de moderniteit binnen gebracht - "Het moet goed zijn, goedkoop en snel" - Kei veel gebruik maken van die nieuwe materialen - Ookal geen architecten heeft het nogsteeds een esthetiek  **Gustave Eiffel, Structuur van het vrijheidsbeeld, New York (1876)** - Het idee van de esthetiek van een stalen skelet - Gietijzerstructuur -- trekkers - Aan de hand van de noden de constructie de elementen anders vormgeven - Boog dat de momenten lijn volgt - Minmogenlijke materialen gebruiken - Nieuwe materialen beginnen deel te maken van de kunsten - Ingenieur esthetiek die deel wordt van de kunsten **Hôtel Tassel (1893-1895), Horta** - Art *nouveau* - Deur in het midden plaatsen en aan de 2 kanten binnen ruimtes, vestiaires, dienstkamers kamers - Van de inkom naar de sas in een achthoekige ruimte dan een kleine trap naar boven - Alle motieven zijn krullen (zweepslag motief) - Heel veel licht in de kamer - Heeft wo5ning uit elkaar getrokken (vooraan: kantoor, achteraan: woning) - Je ziet een dak (van glas) hierdoor is er een licht injectie enorm verlicht - Trap - Door de vorm trekt het aan op naar boven te gaan, om het te gebruiken - De salon is daar (de heer wil mensen ontvangen) - Sociaal aspect - Plots we zien dat er een nadruk komt op circulatie vanuit een soort beleving voor de rest van het huis - Gevoel van openheid en ze zijn aangenamer - Vitalisme **Hôtel Solvay (1895-1900), Horta** - Art *nouveau* - Rijke progressieve familie carte blanch - Maak mij een huis dat mijn politieke progressieve engagement aantoont - Grote poort - Centrale trappenhal - Veel opener - Wanden vol met glas - Open, monumentale, transparante gevoel - Heeft als functie tonen dat je er bent: zien en gezien worden - Vloeiende lijnen - Ook in het tapijt een soort totaalproject **Hôtel Van Eetvelde (1895-1897), Horta** - Art *nouveau* - Centrale circulatie, logische beweging die doorloopt - Geleid zodat je dingen kan zien maar ook kan gezien worden - Koepel pronkstuk gebouw en mensen gaan zich daar ook verzamelen - Door deze slakenhuis als circulatie creëert hij de illusie dat het gebouw groter is dan het is - Dus gaat gebouw groter laten lijken dan het is door veel van de ruimte toe te wijden aan de circulatie - Aparte diensttrap **Volkshuis (1895-1899), Horta** - Art *nouveau* - Arbeidsclasse is opgedrongen en krijgt een nieuwe partij die zich gaat inzetten voor de rechten van de arbeid (socialistische partij) - In opdracht van Solvay: 'ik ga jullie ondersteunen' om ervoor te zorgen om die sociale onrust naar benden te houden - Als mensen in een goede omgeving leven zullen ze ook beter mensen worden (arts and crafts idee) - Onderaan winkels om te onderhandelen en brood halen - Bovenaan magnifieke speelzaal - Veel glas - Gearticuleerde spanten - Lezingen, optredens - Gebogen dak - Akoestiek: Galm beperken door akoestische sterfputten te maken door die vorm - Structuur gaat functioneel worden - In balkons ventilatie gevuld met versieringen rozetten,... - Om die samenhang structuur en naar boven te laten komen **Villa Bloemenwerf (1895), Henry Van de Velde** - Art *nouveau* - Eigenwoning - De invloed van de Arts & Crafts Mouvement - Duidelijk in de totaalesthetiek en het 'cottage' karakter van de woning - Centrale hal met trappen rond waaruit dat alle ruimtes errond bediend worden - Lichte plek - Circulatie ingezet met een piano waar zijn vrouw concerten geeft - Gaat kleren van zijn vrouw ontwerpen voor verschillende ruimtes **Kunsthochschule, Weimar (1904), Henry Van de Velde** - Word gevraagd een kunstschool te op te richten in Weimar - Dit kunschool wordt later het Bauhaus - Van de velde is dus eigenlijk degene die de Bauhaus start - Inkomhal met geabstraheerde kolommen - Geen zuilen meer - Ritmiek verticaliteit van de zuilen zonder expliciet vorm te geven als een zuil - Groot inkomstportaal - Veel glas (gietijzer) met daarachter studio's - Heel functioneel - Trappartij die refereert naar het slakenhuis idee **Glasgow School of Art (1897-1909), Macintosh** - Bekende ontwerpen van Macintosh - Kunstschool ontwerpen - Enorm moeilijk plot: heel stijle helling - In 2 fases gebouwd - - Kleine ramen - Massieve wanden - Zeer groot blinde gevel - - MAAR meer ramen, want nieuwe materialen - Verticaliteit die benadrukt wordt - We gaan die monumentaliteit benadrukken maar ook die verticaliteit - Verticale lijnen - Enorme glas partijen - Alles bediend vanuit een functionele gang van achter (lichtputten creëren waar ramen zijn) **Postsparkasse (1904-1906), Otto Wagner** - *Jugendstil/Wiener Sezession* - Duitstalig deel (Tsjechië,) - Oostenrijk Jugendstil nog steeds heel machtig keizerrijken - Wenen nog steeds belangrijke hoofdstad dus banken enz. krijgen luxe uitzicht (macht tonen) - Hofarchitect - Komt in aanraking met kunstenaar van de art-niveau vragen stellen van de oude manier van werken - Kenmerken beauxs-art - Monumentaliteit - Symmetrisch - Duidelijke ingang - Groote van de ruime = belang ruimte - In het midden de lokettenhal - Band rond gebouw - Hoe zouden de gewone mensen die architectuur willen - Voorgevel - 'De gewone werkende mens wil duidelijkheid en orde' - Voegt dingen toe oom aan te tonen dit is de ingang (luifel enz.) - Stippen: normaal wordt dit weggehaald W wil dit laten zien constructieve eerlijkheid, EN voegt meer aan toe - Van constructieve nood expressief element van gemaakt - Lokettenhal - Heeft al veel stations gedaan "mensen kennen dat "dus lijken hierop - Licht - Slanke kolommen - Openwerken want mensen willen weten wat gebeurt met hun geld - Transparantie - Ventilatie laten zien - Vloer zijn glasdalen want daaronder zit geld Visuele eerlijkheid - De lokettenhal: een manifest van transparantie en functionaliteit; - Metrostation! **Haus am Michaelerplatz, Wenen (1909-1911), Adolf Loos** - Meest prestigieuze plekken in wenen - Vergelijken met gebouwen ernaast lijkt dit enorm kaal - Witte vlakke gevel - Geen decoratie - Ondenkbaar in die tijd: ramen gezien als kunstwerk - Maar hij wijst dit af - Moest onderaan sociale functie hebben beneden - Boven wonen dit moest licht hebben \> gaten ik vlak - Super functionele logica die een soberheid inhoud op vlak van decoratie - Dit is naar waar wij evolueren - Sober kwa ornamentiek maar niet kwa luxe (dure materialen) - Boven: de gevel heeft een duidelijke driedeling door materiaal, textuur en kleur (maar zonder bijkomend ornament) die de functionele differentiatie in het gebouw reflecteert.  **Fiat fabriek in Lingotto, Turijn (G. Trocco, 1916-1923)** - Khan's invloed - Werken met beton als nieuwe materiaal - Een racebaan op het dak - Treinlijnen die specifiek langs een fabriek om daar materialen te aanleveren. - Verticale beweging. - Waarin je grondstoffen hebt. Die via de treinen aankomen. Op de onderste verdieping. En dan doorheen de verdieping stijgen - En als je aan de bovenste verdiepingen komt. - Dan is je auto klaar. En dan kan je een testrit maken. Op het dak. - Kolomstructuren heel open heel veel licht. - Maar altijd met een soort hellingbanen. Zodat die wagens met één beweging naar boven kunnen bewegen  **Appartementsgebouw 25bis, rue Franklin, Parijs (1903), Auguste Perret** - Werken met beton als nieuwe materiaal - De projectontwikkelaar broer gaat een plot In Rue Franklin. - Langs achter kunnen ze ook niet enorm veel ramen op elkaar zetten. Want dat mag niet. Er zijn andere gebouwen. - Ze mogen eigenlijk enkel extra ramen hebben langs de straat.   - Als we zoveel mogelijk ramen willen hebben om licht binnen te trekken.  Dan gaan we dat in betonnen boeken ontwerpen. - Want dan kunnen we de structuur heel licht houden. - Die tussenmuren heel dun maken. - Veel meer bruikbare vloeroppervlakte - Je hebt duidelijk het familieappartement.   - De bediende trap. - Waarin je een soort loggia's hier krijgt. Dus kleine terrassen. Opnieuw gewormen voor het zorgen dat die grote ruimte - Maar eigenlijk zien we qua structuur, qua planopbouw. Zien we eigenlijk nog altijd een heel traditioneel gebouw. - We hebben een enfilade. - Drie ruimtes die eigenlijk aan elkaar doorkomen. Als één, bijna als één grote ruimte functioneren. - Niet echt een gang - De gevel - Ze gaan het gevel omtonen. - Je ziet precies in de gevel wel dat er kolommen zijn. Qua structuur. In plaats van de dikke wanden. Daar een articulering met een invulwand. - De trappartij voor de bewoners. Die mag wat rijkelijker gedecoreerd zijn. - Glas in beton   **Notre Dame du Raincy (1924-1925), Auguste Perret** - Werken met beton als nieuwe materiaal - Kent een priester die in Raincy een parochie moet opstarten - We hadden voornamelijk veel arbeiders. En dus is er niet veel geld voor handen. -  "Ik wil best voor jullie een ontwerp maken voor een kerk helemaal gratis, Maar je moet mijn karten wel afschrijven." - Deze kerk een van de eerste die voornamelijk in beton wordt opgetrokken - Discussie: Het zijn echt heel belangrijke religieuze gebouwen. Waarin die natuurlijkheid. Die hele conversatie rond harmonie. Wat materiaal en wat natuurlijk moet zijn - Is dit een vrij traditionele kerk? - Het zijn andere materialen. Maar als je kijkt naar de planopbouw. De centrale kerktoren. Heel klassiek. Met een schip. Heel duidelijk een schip met zijbeugels. Heel klassieke structuur.  **'Dom-ino' \[Domus/Innovation\], 1914, Le corbusier** - Werken met beton als nieuwe materiaal - We zitten eigenlijk aan het begin van de eerste wereldoorlog.   - Geïnspireerde op de manier waarop Perret die betonstructuur ook gaat beginnen gebruiken in de woning. - Maar hij gaat voornamelijk werken met het principe van overkraging. Dus de structuur terugtrekken, zodat je een gevel volledig vrij kan beginnen invullen. - Dus je krijgt een echte ontkoppeling van wat er dragend is en wat er schijnend is. - Het is een conceptuele tekening - Omdat er een algorooste zit en er veel meer watering in moet komen. Zoals een soort verderving moet je hebben als paddenstoel. Om die drukkrachten wat beter te bestrijden. - Hier zie je gewoon weer een kolom rechtstreeks op een vloerplaat. - 1914: economisch slim de oorlog is uitgebroken, we gaan waarschijnlijk binnenkort veel moeten heropbouwen - Hij gaat dat principe ook bedenken op het vlak van, we gaan dat prefabriceren aan gelopen band. - , hoe gaan we dan die gevels die nu vrijgemaakt zijn opvullen? - N zijn tekeningen stelt hij alweer een heel klassiek gebouw voor, met bakstenen als bouwmateriaal.  **Jahrhunderthalle Breslau (arch. Max Berg), 1921-23.** **Dyckerhoff & Widman ** - Werken met beton als nieuwe materiaal: ingenieurs - Een soort groot evenement centrum - Een heel machtige, enorme structuur. - Drie grote delen 1. De grote dragers in bogen. Die de koepel dragen. Enorm massief. 1. Een heel aantal ribben. Je hebt twee ribben die tegengesteld gaan zijn Die een soort tegenkracht gaan geven.   2. De ring hier in het midden Dat is dan een koepeldingetje. Dat dan zo\'n paklicht uitsteekt. Dan heb je hier technisch iets op deze ringen. Die dan die verraming zorgen. Die ribben wat meer bij elkaar gaan steken. Wat dingen beginnen te knikken. Een soort dubbele gebruik van structuur. - Een fietswiel? - Eigenlijk kun je die ribben hier beginnen zien als spaken van je wiel. - Je hebt twee spaken die tegengesteld gaan zijn Die een soort tegenkracht gaan geven.   - Die drukken dus op die innerstring. En omdat het zo\'n grote koepel is, heb je enorme spatkrachten hieronder - Want het is geen kettinglijn. Dus ze gaan een soort enorme grote structuur onder moeten zetten. Als een soort grote balk. - Beton is eigenlijk een monolithisch materiaal. Dus we kunnen dat vormgeven als één continu gegeven. MAAR die drie delen apart zijn vormgegeven. - En daarom dus ook veel massiever. - Het is meer een aantal 2D-structuren die ze apart gaan bekijken. In plaats van het volledige plaatje als één te zien.  **Planetarium Jena (1924-1925), Dyckerhoff & Widman ** - Werken met beton als nieuwe materiaal: ingenieurs - Dit gebouw is vast veel kleiner - Opnieuw een soort koepel-achtige dingen maken - Dat ze veel meer gaan kijken als het één geheel gaat zijn. - Werken als een 3D-model - Die een staalstructuur gaan behouden. - Dat er een soort inverse structuur nodig is om de bekisting zelf te bouwen. - Om daar beton op te kunnen gieten. Die qua verhouding waanzinnig dun gaat zijn - Eigenlijk zou het zelfs nog dunner kunnen.   - Eigenlijk gaat de dikte van het beton niet meer afhangen van hoeveel we structureel nodig hebben. Als we een voldoende dekking hebben van staal.  **Zeppelinhangars in Orly (1923), Eugène Freyssinet** - Werken met beton als nieuwe materiaal: ingenieurs - Doorsnede - Eigenlijk een soort vouw dat hij erin gaat ontwerpen. - Dat zorgt ervoor dat hij zichzelf kan ondersteunen - Dus we hebben een nieuwe vorm gecreëerd, die we eigenlijk enkel met dat nieuwe materiaal gaan toepassen  **Monadnock Bldg (1884), Burnham & Root** - Gebouwen die in twee fases zijn gebouwd waarin je het verschil de constructie kan zien: Verschil tussen noordkant en zuidkant - Noordkant - Dragende bakstenen - Uitdijing van onder (zoals gebouw van babel) - Dikkere laagstructuur nodig - Baksteen is zwaarder dus hebben meer massa nodig om te kunnen dragen - Kleine ramen: veel structuur nodig dus meer massa nodig dus smallere ramen - Zuidkant - Staalconstructie - Bredere ramen want staalconstructie dus meer plaats  **Reliance Bld (1890-1894), Burnham & Root** - Wolkenkrabbers - Idee van door die staalconstructie een veel vrijere gevel krijgen - Soort van schil façade waarbij het voornamelijk glas is - Bijna er doorheen kijken - Borstweringen: voor brand, klassiek, gedecoreerd luxueus materiaal - Plan - Opener, - Weinig dikke muren omdat er draagkolommen - Invulwanden, - Structuur is weggebracht van de gevel  **Wainwright Bld, Saint-Louis (1890-1891), Suillivan** - Wolkenkrabbers - Lichte structuur, kan niet zeggen waar stellingen zijn En waar structuur is - Enorm slank - MAAR gevel ertegen krijg je een volumineuze massa. - Driedeling heel duidelijk aanwezig - Minder hoogte/verticaliteit te zien - Wel doorlopende lijnen MAAR meer als soort kubus dat vrij dik is - De boord boven geeft een soort Stoplijn. - Echte verticaliteit (hoogte als macht) nog niet helemaal uitgewerkt  **Guaranty Bldg, Buffalo, NY (1894-1896),** **Suillivan** - Wolkenkrabbers - Bekendste gebouw - Driedeling aanwezig - Verticaliteit goed aanwezig, - Slanker, duidelijke verticale lijnen. - Bovenkant verticaliteit wordt minder onderbroken door sierlijke bovenkant. - Structuur - Stalen kolommen - Structuur van de gevel tegenover structuur vanbinnen: - Dubbel zoveel kolommen in de gevel als wat structureel nodig is binnenin. - Wat betekent dat? Al deze middelste kolommen zijn nutteloos constructief gezien - Waarom heeft hij ze toch gezet? - Om de verticaliteit meer te benadrukken (expressie van de gevel) - Voor S esthetiek dus een functie (form Follows function) **Chrysler Bldg (1929, William Van Alen** - Wolkenkrabbers - Structuur van de top hebben ze gemaakt binnen in het bestaande volume en hebben ze met kranen erop gezet. - In een paar dagen om niet te kunnen zien hoe hoog het gebouw echt zou zijn op het einde. - Snel gebeurt omdat het verborgen moest zijn -  **Empire State Bldg (1930)** - Wolkenkrabbers - Generiek wanneer we kijken tot bijna alles tot aan de top. - In het empire zijn er 10000 kantoren. - Windkracht is hoger veel sterker dus wilt die die hele toren wil torderen maar wanneer we veel hoger gaan is er minder wind. - Foto is fake: Om prestige te tonen door die ballon op dezelfde hoogte te plaatsen. - Zwarte dingen zijn liftkokers. - Enorm veel plek die verloren is naar die liften. - Enorme circulatie nodig. Veel logistiek nachtmerrie - Daarom ook snel liften  **Rockefeller Center, 1930-1940). Arch. Associated Architects/Raymond Hood** - Raymond gaat meerdere plots van het grit in NY opkopen. - Hij mag niet al die dingen onderling verbinden met straten - Gaat niet heel hoog bouwen maar gaat ze ondergronds verbinden. - Stad in een stad creëren en binnen in heb je alles: theater, sport, cinema, kantoren  **Robie House (1909), Frank Lloyd Wright** - Prairie house - Zijn meest bekende gebouw - Centraal element (haard + trap) - 2 soorten balken. - Bredere balk = hoofdbalk (hoofdruimte, kamers, leefruimte) - Service balk: garages - Want auto is toen al in de samenleving want zijn daar rijk - Gebouw op foto: horizontaliteit benadrukt - Door: lampen, bakstenen, voegen (geen verticale voegen en horizontale benadrukken) - Door hele gebouw loopt er precies 1 stelen I-profiel van 35 meter lang - Op plan: stippellijn voor overkraging. Waar is binnen en buiten vanuit de leefruimte? Geen grenzen  **Larkin Building (1904-1906/1950**) **Frank Lloyd Wright** - Larkin zeep Bedrijf - Gevel met rare kolommen met bekroningen - Die structureel niet een functie lijken te hebben - Wat gaat hij doen? - Hij wit een soort open ruimte als een foyer in het midden hebben met een vide die licht en leven ademt. - Dan moet je ervoor zorgen dat de structuur en circulatie dat niet belemmert - Dikke kolommen aan de zijkant zijn massieve kolommen die eigenlijke circulatie torens zijn (met trappen) zodat het een open structuur wordt - Steekt daar stappen in zodat de binnen volume een soort openstructuur is met 8 stenen kolommen  **Turbinehal (AEG) ** - Identiteit Duitsland Binnen VS buiten Binnen - Enorm licht, vooral die ramen, - Metalen spanten, metalen kolommen. Een hele lichte constructie. - Verschillende werkplekken. - Vrij open ruimte, plek om te bewegen, plek om het proces aan te passen en te werken. - Een open hal Buiten - Monumentaliteit - Door het bovenste deel van het gebouw, (een boog) als je het meer abstraheert krijg je een driehoek en dit komt van een tempel. - Dus waarom een tempel? - Duitsland is opzoek naar zijn eigen identiteit in industrie. - Fabriekshallen krijgen een representatieve functie. - Het vormgeven als een soort tempel is een soort aantonen dat dit bijna een heilige plek is. Structuur een leugen - Aan de zijkant, die groene lijn, zijn gewoon I-profiel die over de hele zijgevel loopt. - Door overkapping zien we dat het niet dragend is, gevel elementen zie je langs het fronton lopen - We zien ook de raampartij, raam is geen dragend element, dus we weten dat die structuur ergens anders moet zitten, en dus vervolgens hebben we weer begrepen dat die zijkolommen daar niet dragend gaan zijn.   **'Haus am Horn', Weimar (1923)** - Tijdens de eerste fase deze woning gebruiken als laboratorium - De hele woning van de structuur tot met de klinken werd ontworpen door de Bauhaus studenten: totaalontwerp - Voorstel van Bauhaus aan de studenten om heropbouw te doen - Zeer eenvoudig te bouwen. Je kan een vrij lichte fundering zetten. Je moet niet wachten tot de onderste verdiepingen klaar is voor je hoger kan. - Plan - Geen circulatie ruimte. - We hebben een grote centrale hal. Die is al een beetje opgekocht. - Van daaruit kan je naar alle verschillende ruimtes in het huis. - Interieur - Soort bungalow - De centrale hal waar je alle ruimtes kan bereiken - Heel functioneel vormgegeven - De **keuken**. De keuken is een van de grote dingen die mensen gaan bekijken. Omdat veel hygiënische, functioneel en veilig tegengewerkt is. - Grote scheiding natte en droge ruimte - Raam voor aangename plek.   **Schröderhuis (1924), Gerrit Rietveld** - 2 de fase Bauhaus - Een heel kleine woning in Utrecht, die staat helemaal aan de buitenkant. - Het huis is heel duidelijk een vlak. - Waarom is het nieuwe huis zo interessant? - Omwille van twee delen van beneden en boven.  - [Het grond verdieping. ] - Het beneden van de woning is vrij [traditioneel].   - Interessant is dat Rietveld daar de slaapkamer schuift. Dat is niet de standaard. - Meestal is het groot verdieping de meest open, publieke ruimte. De mensen kunnen ontvangen. Hij zegt nee. - Hij gaat de meest belangrijke ruimte daarin steken en dit is de slaapkamer. - [Het eerste verdiep] - Daar wil ik maximaal inzitten. Het is een *vrij kleine ruimte*. - Het is eigenlijk een arbeiderswoning qua grootte. - Hij wil een **maximalisatie** van de ruimte. - Soms wil je niet in één grote open ruimte zitten. Soms wil je ook kunnen, afzonderen naar kleine ruimte. - Zodat de mensen zich kunnen afzonderen, de ouders kunnen werken, de kinderen kunnen spelen. - Zorgt dus voor uitschuifbare wanden om ruimtes van elkaar te scheiden.  **Bauhausgebouw, Dessau (Walter Gropius, 1926)** - Industriestad - Correlatie met de fabriek - Het is een fabriek van 10-tal meter. - Met grote raampartijen. Fabriekshallen - De burgemeester van Dessau. - En die zegt. Er wordt hier een school gemaakt. - We gaan een plat land geven. Met een voorwaarde. Er moet wel een [technische school aan de grond.] - Plan - De technische school op het grondverdieping loskoppelen van zijn eigen school - "Niet mijn school" - Vorm - Vorm: ateliers je ziet kolomstructuren weggetrokken van de muren. Veel licht en lucht. (Fabriek) - Heel grote ramen. Heel veel licht. En lucht dat binnenkomt - Want we willen daar licht in. - Studio's ontwerpen voor studenten: kleine balkons andere manier vormgegeven. - FFF van Sullivan te herkennen - Klein interessant detail. Hier in het midden van het gebouw ligt niet toevallig al die directie en administratie. - Volledig centraal, vandaar ook weer die totale controle. - Het is een enorme **vrijheid** voor studenten: Gebouw wordt gebruikt als een toneel op dak. - Waarom zijn daar zo\'n enorme trappenpartij aanwezig? Maar een honderdtal studenten - Omdat de studenten het zien als een soort ontmoetingsplek.   **Siedlung Törten in Dressau (1926-1928), Walter Gropius** - 2^de^ face - Echt die wijkplanning aan de lopende band helemaal uitvoeren. - Langs de straten, treinsporen aangelegd langs huizen.  - Om ze letterlijk aan de lopende band te kunnen bouwen - Wat is het dominante element op de foto? De piloon.   - Dit is een moderne wijk. Ze zijn aangesloten door het elektriciteitsnet. [Dit is niet normaal voor de meeste wijken.] - Het elektriciteitsnet is aangesloten. Dit is vrij luxueus in hun tijd. Vandaag - Daarin zien we een modelwoning. (Rechts) - En een woning die gerestaureerd is  - Tegenover hoe mensen zich zijn gaan aanpassen(links) - Modelwoning bevat grote ramen bij de aangepaste woning is dit het geval niet voor een praktische reden. - Waar zet je je meubels? - Wanneer je te weinig muren hebt kan je je meubels niet overal te plaatsen. - Gebruik van nieuwe materialen  **Cité Frugès, Pessac, le Corbusier** - Arbeiderswoonwijk - Een fabriekseigenaar wil zijn arbeiders van deftige woningen voorzien met verschillende gezinscomposities - Planopbouw - Aantal dingens die ons opvallen - Badkamers zijn iets nieuw: vroeger was toilet buiten of in keuken - Dakterras: iedereen verdient een private buitenruimte, waar je met een buitentrap ernaartoe kan - Grondplan: - Open ruimte met een trap om naar 1^ste^ verdiep te gaan. - Garage: Jaren 20 auto's zijn niet de standaard maar begint wel een eigen plek te krijgen. - Symbolisch auto maakt deel uit van de familie en heeft de grootste kamer - In Pessac waren de gevels kleurrijk   **Villa Stein de Monzie, Garches (1926), le corbusier** - Formalisering moderne architectuur - Verblijf in de buitenwijk van Parijs - Voorgevel: - 2 ingangen waar je de hoofdingang duidelijk is en de dienstingang omdat ze bedienden hebben. - Grondverdiep - Garage voor de auto - Dienstruimte - Veel Citroëns als auto's: auto belangrijk element van tonen - Zien we de punten hier? 1. Vrije plan: verschillende verdiepen heel verschillend 2. Kolommen grit 3. Vrije gevel: structuur teruggetrokken met een overkraging 4. 2 ramen voorgevel en 2 ramen achtergevel 5. Daktuin aanwezig - Verschil tussen voorgevel en achtergevel - Voorgevel sluit zich meer af voor privatisering - Achtergevel meer open zodat je een visuele relatie krijgt. - Relatie natuur? - Je hebt een overgang die je moet maken, naar de tuin via de trap. - Zekere afstand die gecreëerd wordt: nadruk op de visuele relatie, - Je kijkt naar de natuur. Je krijgt relatie van dominantie tegen over de natuur=\> je staat erboven en niet erin. - Lijkt op Colin Rowe 'The Mathematics of the Ideal Villa' (1947) - Corbusier kent zijn klasiekers en heeft die plekken ook bezorgd dus niet raar dat ze op elkaar lijken     **Villa Savoye, Poissy (1929), le corbusier** - Formalisering moderne architectuur - Rijke mensen ook joods willen een buitenverblijf hebben - Schetsen: - Zie je noord en zuid, - Extra nadruk op uitzicht - Kubus erboven is een woning. - Pijlen die langs baan komen. - Pijlen rond en eronder is voor auto, hoe erin en eruit rijden. - Denk duidelijk na over de vloeiende beweging doorrijden. - Kleine sectie die hij maakt: solarium. - Auto meegetekend op de snede - De hele vorm van die benedenverdieping dat het eigenlijk de auto is die de vorm gaat bepalen Corbusier doet moeite die wij als bewoners suggereren hoe we moeten bewegen - Start van de trap zo ver mogelijk geplaats bij Corbusier: *Promenade architecturale* - Hij vormt een kader, dit is het zicht waar je naar moet kijken (soort kunstwerk) - Grondplannen: soort was tablet waar je je handen kan wassen bij de ingang= hygiëne heel belangrijk - Terras: ben je binnen ben je buiten - Nooit bedoeld geweest als een echte woning, was gewoon een manifest van zijn 5 punten voor Corbusier. - Hij is nooit opgeleid als architect dus er kwamen problemen op bouwfysisch vlak. - Er was te veel vocht waardoor de familie na 3 jaar brieven sturen naar Corbusier om aantal dingen te fixen. Hij stuurde terug, SRRY BEN GEEN LOODGIETER. Waardoor de familie terugtrok. - Villa Savoye vs Villa La Rotonda (Palladio, 1566-71) - Soort kijkdoos naar het landschap (dominant boven staat) - Verschillende relatie van de 4 zichten. - Wijngaarde - Velden - Dorp - Relatie met natuur: De hele wandeling gaat, Inderdaad, naar het idee, Dat we een kader in beeld geven, Van kijk naar de natuur, - Circulatie: statisch en centraal organiserend ding. - Niet de bedoeling dat er veel circulatie binnen de woning gebeurt  **Duits paviljoen, Wereldtentoonstelling Barcelona (1929), Ludwig Mies van der Rohe** - Formalisering moderne architectuur - Wat was het doel van een wereld expo? - Het Weimar republiek die aan de macht is progressieve regering: - Model naar buiten brengen om te laten zien dat ze investering waard zijn - Niet echt een Duits gebouw - Marmer komt uit IT: maar zeer luxueus vormgegeven en qua materiaal. - Structuur: x kolommen in gietijzer en hij gaat die bedekken met aluminium die genoeg transparant lijken zodat de structuur verdwijnt en zo min mogelijk voor komt. - Vervaging binnen en buiten - Hebben een soort leegste, geen ornamentiek, we hebben wel een rijkdom aan materialen (aldof loos) - Geen grote entree maar kleine trap naar boven en je keuze krijgt om buiten te blijven of binnen. - De vraag ben ik nog binnen of buiten.  **Villa Tugendhat, Brno (1930), Ludwig Mies van der Rohe** - Formalisering moderne architectuur - Gaat een soort van eigen stijl ontwikkelen - Gebouw op hellingsvlak - +0: daar zitten alle slaapkamers - +1: vrij traditioneel, een aantal slaapkamers - -1: leefruimte en veel kolommen. Structuur kolommen zodat de gevel vrij is en met glas opp. ingedeeld kan worden. Ruimte opgedeeld in zones (invloed FLW). - Ingericht door eenvoudig maar luxueuze materialen. - Relatie binnen-buiten: verhoging, overal ramen enorm zicht op natuur en kan je neerkijken en naar beneden te gaan een trappartij. Ramen die naar beneden gaan en volledig open voordeel maar nog steeds afstandelijk.  **Tatlintoren'Monument voor de 3e Internationale', Vladimir Tatlin (1885-1953)** - Moderne architectuur in Rusland: constructivisme - Tatlin toren - Enorme staalconstructie - Wat was het idee ? SU verheerlijken - Bedoeling was om dit monument te zetten in de Sint-Petersburg ( hoofdstad SU) - Spiraal dat eeuwig blijft doorgaan - Dynamisch (niet zoals eifeltoren) - Dynamischer tegenover dat oude rijke van Frankrijk - Niet totaal gebouwd maar wel de meest sprekende objecten geworden ook binnen in rusland, sovjetbeweging - Kaarten en foto's verspreid - Gingen replicaas maken en processies doen met de toren (i.p.v. Mariabeeld) - Aan het water als een soort uitdaging naar de andere landen - zoals Eifel toren in Parijs bedoelt als tegen hangen van Eifel toren - Zeer Statisch - Stijf maar trots - Weinig dynamiek  **Leningradskaya Pravda (1923), Alexander & Viktor Vesnin** - Moderne architectuur in Rusland: constructivisme - Getalenteerd kunstenaar - Gaven ook les - Maken een project voor Leningradskaya Pravda (nieuwe naam Sint-Petersburg) - Gaan een ontwerp maken voor de krant: Pravda = waarheid - 3 C - Nieuwe materialen staal en glas - Idee van Transparantie - Panelen bedoelt om naar de grootte kranten kopen op te hangen - Krant van het communisme - Heel communicatief bedoeld - Cirkel met luidspreker voor nieuw afroepen - Interessante timing - Onstabiel klimaat Lenin net gestoven Stalin aan de macht en Armoede  **Rusakow arbeidersclub, Moskou (1927-29), Konstantin Melnikov** - Moderne architectuur in Rusland: constructivisme - Willen arbeiders opvoeden - Gebouwen creëren om na het werk hun op te voeden en zo hun helpen voor de rest van hun leven - Wat gebeurt daar - Lezingen, theatervoorstellingen, er wordt sport gedaan,... - De bekendste is de Rusakow club - Voornamelijk theater plek - Van achter zijn de coulisen - 3 tribunes dei uitstek: heel logisch nagedacht van wat zijn de zicht lijnen, welke helling moet ik hebben Iemand die helemaal van achter zit moet alles kunnen zien - Geen nood om blok van te maken dus we gaan het laten uitsteken - Logisch deken, niet te veel zetten, FFF - i.p.v. die 3 tribunes onderling te verbinden (zodat je 1 grootte ruimte hebt) - 3 worden losgekoppeld in 'rare 'driehoekvormen die tussen de tribunes zitten - Bovenste stukken van tribunen afsluiten als je een klein theater hebt aanpasbare ruimte - Verschillende verdiepingen en functies Mensen laten samen komen - Idee dat elke stad zou een zo een district club moeten hebben Sociaal ingericht  **Paleis van de Sovjets' (1931), Le corbusier en Lofan** - Moderne architectuur in Rusland: sociaal realisme - Stalin gaat een wedstrijd uitschrijven voor een paleis van de sovjet - SU te verheerlijken - Ontwerpvoorstellen van de hele wereld - Moet een paleis hebben met congreszalen die apart zijn vormgegeven met gelijkaardige uitzicht (uitzicht gelinkt aan de functie) - En worden verbonden met de administratieve functies vanbinnen FFF - Hij gaat zeggen dat die congres ruimtes open ruimtes moeten zijn - Structuur aan de buitenkant steken: portiek structuren waar dak aan is gehangen - Gewapend beton parabool - Heel communicatief ontwerp Zeer makkelijk te herkennen gebouw, die nieuwe geest zie je duidelijk - Door stalin niet gekozen - Lofan is een architect die is begonnen binnen de New-Age beweging - Heel klassiek qua insteek - Sokkel 4x als ie van de justitie palei (heel groot) - Voor een beeld en Lenin erop zetten (Lenin als jezus: heeft communisme gestart) - Bedoeling: een van de hoogste torens ter wereld te worden, met andere woorden, groter dan die Empire State Building in VS en dat Eifel toren in Parijs - Wedijveren met andere grootmachten  Meyer: FFF Le Corbusier  **Paleis van de Volkerenbond' (1929), wedstrijd** - Moderne architectuur in Rusland: sociaal realisme - Interessante omkering stijl van tsjariten nu voor het volk - Buiten Rusland - Wat is die Volkerenbond Een voorloper aan de UN - Kommen samen om conflicten te vermijden - We zien een gelijkaardig proces - Wedstrijd - Ontwerpen van overal - FFF: verschillende vormen voor verschillende functies - En worden ze opnieuw aan de kant geschoven \-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-- - - - - - - **IIT Campus, Chicago (1940-...), Ludwig Mies van der Rohe** - Modernisme na de WO2 - vlucht en gaat naar vs - Al bekend - In amerika gevraagd om campus te leiden en ontwerp te leiden voor IIT - abstrate vormentaal ;wit vlak met een aantal dozen , zeer geometrische figuren erop - lijkt op malovisch: wit achtergrond zwarte dozen - een soort kunstwerk - Gaat daarmee zichzelf regels opleggen : zeer geometrische figuren gebruiken, simpel , abtract met een zekere vrijheid - wat is interessant - centrum ; groot open ruimte opmarmd door de gebuwen (niet veel articulatie op vlak van dit is het dominante stuk) - suprematisme compositie Vrijheid door regels - less is more  ontwerp wettenschaps faculteit - Simpel gebouw - geleijkenis met bauhuas gebouwen ( grote raamvlakken) - vrije vlies gevel - h--profielen met beton erond : voor brandweerstand niet draggend - vrije gevel : hoe lost hij dit op - i-profielen waar de staal profielenop zijn aangebrachr - als je een vrije gevel hebt wat doe je met de hoek ? - vaak moeilijk vraagstuk - niet echt een nood aan een hoek dus er is geen - niet veel materiaal aan besteden - De articulatie van de hoek verdwijnt omwille van die vrije gevel - Functionalistisch qwa insteek  **McCormick Tribune Campus Center (1997), Rem Koolhaas/OMA** - Modernisme na de WO2 : International style - geen duidleijk centrum - Bewust gedaan - koolhaas gaat herinterpretatie door op aan eerde architecten - Gaat een uitbreiding doen - vlak bij campus een station en gaat dit zien als een conecten en zo onstaat een centrum - Gaat zoeken naar die pluraliteit een soort complexiteit in dat programma - Less is more : eenvoudig mogenlijkzeerzetten   **Crown Hall (1950-1956), Ludwig Mies van der Rohe** - Modernisme na de WO2 : International style Op de campus zijn bekenste gebouw (faculteit architectuur): crown hal - links : eerste echt museum - Centrale koepel ruimte voor receptrie enzo - En aan de zijkent de expo hallen - Duidelijke trappartij Klassiek proncipe - Duidelijke baux-art composite, symetrisch wat merken we in het plan - voledig vrije ruimte - er is niet een stuctuur aan binnen kant - Gedragen door portieken waar dakplaat is aan vastgemaakt - multifunctionele ruimte ( je kan er veel plaatsen aangezien het zo open is ) - Enige scheidingswanden is bij het binnen komen om weer een richting te geven - Draagstructuur houdt de glasplaten er mooi tegen dat ze niet bewegen. - Geen draagelement in de hoek zelf waardoor je i profielen krijgt. - Hiërarchie gevel: portieken die uitsteken als een dominant element \-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-- een aantal gelijkenissen - - - - -   **Lake Shore Drive, Chicago (1948-1951), Mies van der Rohe** - - - - Plan - - - interieur vast - simpel vormgegeven - met het idee van we leven in een nieuwe conditie met zeer open ruimte - ramen gaan van boven naar benden - ruimte zo leeg mogelijk maken en zo heel kunnen veranderlijk doorheen de tijd heen - ramen als een soort schiledereij : zicht over de rest van de stad - veel interieurd kan je moeilijk plaatsen - Weiniig muren moeilijk kasten plaasten gaan uitzicht verhinderen hoe lost hij gevel op - Nieuwe draagstuructuur met HI profiel met betonnenbekleding voor brandweerstand - I -- profielen van boven naar benden zodat de ramen niet wiebelen en om scheidings wanden te kunnen generenen Hoek - i -- profielen plaasten die structuureel weinig betekenen want je hebt al een dragstructuur - Waarom ? - Het accentueerd het ritme puur estehtisch ( te vergelijken met louis suilevan ) - Zegt less is more maar gaat estehtiek ook toelatten dus **estetiek ook een functe** - Waarom torens schuin - Andere zichtlijn   **Seagram Bld., NY (1954-58), Mies van der Rohe & Philip Johnson** - - - - - - - vrij groot stuk van het land dat niet bebouwd is - het duurte bouwgrond waarom laten ze zoveel plek open - - een zekere principe herkennen : suilivan wat zij hij over hoe een wolkenkrabber en gebouwd worden? : "3 deling " - Onderste articulatie anders dan de middeste(kantoren) en ook anders dan het bovenste (technische functie) - Form follows function - Hoek : i-profiel met beton voor bradweerstand - Bouregelementen: vanaf een bepaald punt moet je een piramide maken\ Uitzondering op als je een bepaald percent open laat kan je gewoon recht op bouwen - Zorg ervoor dat je beter kan zien , beter zicht op het gebouw - Als je op een van de duurste bouwgrond een deel kan vrijlaten dan tentoonstel je dat we geven dit terug aan de mensen want we hebben het niet nodig Project waar mies zijn handelsmerkd duidelijk begint te worden - Werken met technieken: Allerlei snufjes insteken - Kabelvloeren - Lichtgevend plafond ( difuus licht ) - Nog geen zonnewering of airco Het beneden toekoemen - Het frond verdiep is niet echt publiek - Zeer sacrale toegang - Een persoon die je zegt welke lift je moet pakken - Luxuieuze ingang: Rijkelijke materialen **Lever House, NY (arch. Skidmore, Owings & Merill, 1950)** - Air conditioning en de 'curtain wall': de immateriële façade Rechtegenover de Seagram bld. - Wat we daar zien is een volledige uitwerking van de dematerialistatie van de gevel - bauhaus ; glasgevel met transparantie met een kleine schil die jouw gebouw sheid van de buitenkant - er werd zover doorgewerkt met techniek om de gevel betekenisloos te maken en gelukt - de gevel doet er niet toe volledige glazen doos - heel warm , van binnen allesregegeld met 'HVAC': High Ventilation Air Conditioning. Gevel is enkel een scheiding tussen binnen en buiten geen enkel effect meer op binnen klimaat  **Hoofdzetel van de VN** Wat is het domminante gebouw op eerset zicht ? - De toren Wat zijn de functies die in dit gebouw zitten - Verschillende functies eeen andere vorm geven - Bib - Hoofzeten congres - aan de hudson zelf een aantal kamers voor de vn veiligheidraad appart in het geheel - Toren : administratie - Elk land heeft hun eigen bureau nodig Her meest belangrijk gebouw krijgt de meeste articulatie - macht licht bij de buracratie - maar vn is benden - Kritiek hierop    **Het Case Study Houses Program (1945-1965) Magazine wedstrijd** - gaan een wedstrijd organiseeren: Het Case Study Houses Program - ontwerpers uitnodigen en zeggen dat ze met bischikbare bouwmaterialen een huis te ontwerpen ( materiaal da je bv bij de brico zou kunnen kopen) - Gestandaardiseerde maten - snel simpel goedkoop Bekeste is CSH-8 - simpel opbouw - Plan - aantal doosjes - verticale portieken achterelkaar die de ruimte gaan bepalen - dubbelhoge living - kleine patio - klein bijbouwdje als ateltier Structuur : portieken naast elkaar - Met kabels wind verbanden aanleggen. Om het vast te maken - Bloot gelaten binnen - Hoewel het gebouw industriele noods is is het we mogenlijk om daar gezelig te wonen Het gaat economisch heel goed in amerika - nu ook de lagere midelklasse kan autos kopen - stadvlucht - mensne gaan meer naar de buitenwijken ( mogenlijk om werk en woning te scheiden want je kunt met de auto naar je werk rijden) - relatie woning en straat: carport Die huizen zijn enorm gemediatiseerd - Veel foto s, Veel besproken , In popculture Heel populair - Omdat het so gemediatiseerd is worden daar waanzinige woningen mee gebouwd **Paradox** : Eerste paradox - enorm populaure woningen, maar weinig van gebouwd Tweede paradox - hoe dat die moderne wonuingen worden voorsgeteld in beeldverahel - Links foto - man des huizen zit in de helikopter erin en benden is de vrouw de was op te hangen - Maatschappekijk beel met hypertechnoligische dingen - Rechts - traditioneel idee van man gaat werken vrouw blijft thuis - maar nogsteeds in moderne vormentaal  **Ministerie van volksgezondheid, Rio (1936) Oscar Niemeyer (1907-2012)** - Modernisme na de WO2 : International style - **Lyrisch modernisme** - Brazilie - een van de ererste lande die onafhankelijk worden - Begin jaren 1823 onafhenlijk en word keizerijk - Einde 19 eeuw een republiek en vanaf dan onafhenkelijk brazilie - identiteit Oscar een van de populaaiste architect daar - Waanzinig veel bouwt - op een moment krijgt hij de kans op naar europa te gaan en gaat stage doen bij le corbusier - en als hij teruggaat krijgt hij de kans op een publiek gebouw te maken - Werkt samen met costa en le corbusier ( op dit moment nog niet publieke gebouwen kunnen zetten) - We zien 5 punten terugkomen hoe zit het in elkaar - Vrij eenvoudige ingreep - we krijgen ene volumetsuiche accenten voor de publieke functies - We hebben een hoofdspil zowel laagbouw als hoogbouw en gaat vormgegeven worden door middel van een soort geometrisch trappen koker - Hetzelfde ook voor de secundaire koker - gaat hj vormgeven trapenkoker van op de gevel geaccentueerd Klimaat van brazilie is meer vergevenis klimaat dan die van ons ( bij ons problemen van vocht enz) - Maar hebben veel meer zon : Veel glas te warm - hoe komt het dat we warmte krijgen in glazen doos , lich breekt door glas en krijgt lagere frequentie - Gordijnen dichtdoen rechts maar wekt niet echt - DUS Welke techniek wat doen nemeyer en le corbusier Ervoor zorgen dat licht niet rechtsreeks op de glas valt nieuwe buitengevel erond plakken de als een vorm vormd **brise soleil** Word onderdeel van de vrije gvel van ke corbusier ( een soort van 6^de^ punt)  **Sanatorium Paimio (1929-1933) Alvar Aalto** - - - - idee van form folows funtion komt terug : dunctionalistisch denken - - Inkomstpartij met een aparte volunne waarin de gemeenschapelijke ruimtes inzitten - - - kamers zijn indentiek - evenwaardige kamers - gang met kamres aan 1 kant - kamers naar het zouden - patetien licht en lucht nodig Rechtreekte licht - frissen lucht : voor de mensen die niet veel kunnen bewegen kunnen nogsteeds friise lucht gebben door uitbuwing Voor wie ontworpen - voor de zoeken - heel ver in gaan tot in de details - klinken zo ontworpen dat je er niet kan blijven aan haken ( dunne kleren in ziekehuis ) - lamp : patient kijkt naar voven kijkt voordurend naar lampen willen dit vermeiden binnen de lamp een difuus en zo niet verblind DENKEN VANUIT DE REVARING VAN DE PATIENTEN  **Gemeenschapscentrum Saynatsalo (1949-1952), Alvar Aalto** - In Finland Een gemeenschap ruimte ontwerpen waar alle functies sammen komen Wat is het volume dat je direct merkt ( rechts ) Daar zit de gemeenteraad - interieur - spreek getoelte - zetels en tafels van de raadsleden - rond banken voor de publiek - al de zitplekken hebben dezelfde hoogte - Een zekere democratie - puur vorm herken je typologie van een klooster Wat is een klooster - onherbergzame plek een plek maken die productief een mooi is Dakvorm typische architectuur in finland Bakstenen overal - Lokaal materiaal: bakstenen - Verneming van lokale tradites en nogsteed smoderne insteek van hygienen enzo - hybriede  **Unité d'habitation, Marseille (1947-1952), le Corbusier** - - - - - kleine stad in de stad - Vrije gevel - Briese soleil - Dak terass Waarom een stad in een stad ? - - - - - -  Afbeelding met buitenshuis, boom, huis, gebouw Automatisch gegenereerde beschrijving **Chapelle de Ronchamp (1951-1955); Couvent de la Tourette (1955-1961), Le Corbusier** - - - - - - - - - - - - - -   **Assembly bld, masterplan le corbusier** Nog een beetje het brits systeem - Hoger (senaat) en lager huis(kamer vertegewoordigers) - Eigenlijk het lager hui sdat her meest emacht bezit - We kijken erboen bij de grond - De cirkel in recterkant daar is waar je een soort piramide ziet - Als we kijken naar de opp van die 2 vormen - Lager huis ( cirkel ) belakrijkken -\> want veel groter - Heel groote open ruimte plaats voor informeel overleg - Gebouw eronder lijken op elkaar - Centrale verzamelplaats, soort rondgang waar museumzalen zitten , zuilengalerij, articulatie luifel, zelfde soort structuur , - Maar 1 verschil : koepel is een beetje op zij geplaats en een tweede volume bij gekoemn - Le corbusier heel verrtouw net alle architectuur Vormen in het aanzicht - - - - - - - - - - Waanzinning veel open ruimte met het idee dat politiek niet alleen word gedreven in de kamers zelf maar ook tussne de mensen Interieur Typisch gebeuren zoals bij een kerk - Grooote duer die bijna nooit open is maar je moet via een kleinere duer - Alleen open op de eertse dag van het parlementaire jaar - Wat wou Le Corbusier bereiken met Chardigar als stad? - Je ziet een soort pendel. In het begin, wanneer het net gebouwd is, vaak heel populair. Dan is er een periode waarin mensen enorm tegen zijn. Nu terug, een soort pendel terug aan het kolonisch, waarvan sommigen toch ook heel sterk oproepen, deze projecten hebben een sterke waardenlink met ons, onze nationale of lokale identiteit. Eigenlijk zie je heel vaak, heel mooi, die soort wisselwerking terugkomen.  **Nationaal congres, Plein der Drie Machten,Brasilia, Oscar Niemeyer** - Nationaal concgres zelf een soort driedeling geweest - En wat. Is het dominnte gebowu de toren - Hetzelfde als het UNO gebouw in new york administratieve functies - Bij le corbusier de ensemble van de gebouwen een sculptulariteit bezat - Ook parken en fonteidne - Zijn het hier de gebouwen zelf die die sculpturaliteit vormen - Als we kijken naar die voorvolume met die 2 soorten kollen - Welk is het dominante en welke functie verwact je daar - De rechter : de kamer vam de volkvertegewoordigers\\ - kanje rechstreeks op het gebouw klimmen\--\> het gebowu is een plein je kan veel dichter bij de macht komen - Qua symboliek belangrijk - We merken een aantal kenmerken - Zuilengalerij , een zooer omhelzing van de kleine ruimtes erond - Open ruimte binnen - Aantal principes terugkomen tussen chambigar en brasilia - Nimeyer had het ook bedoeld dat de mensne erop kunnen stappen en erop kunnen protesteren tegen de regereing gebouw beginnen bezetten - Beelden van protesten in 2016 - Tegen dilma rousseff - Enorme optocht met in de ahtergrond die 2 rorens - 1 manier om het. Gebpouw te gerbruiken er is ook een andere manier video - reclame - Ieman dmoet hier tosteming voor gven om het gebouw te gebruiken als een platte comercien puur voor winsteconomie te weergeven - Wat is de symbolische functie van een aantal van die projecten - Drang naar winsteconommie - Zeer sociale funtie  **Medical Research Laboratories, U Penn (1957- 65), Louis I. Kahn** In the university of pennsylvenia ontwerp hij dit gebouw - Je ziet hier heel mooi het prinsipe van servant en erved spaces - Labos ontwerpen : veranderd veel van opstelling, wel nuttig om een groote open ruimte te hebben zonder kolomen , - Open simpel vierkant - Structuur langs buitenkant - Alle anedere ruimtes ( servant spaces) zijn letterlijk blokjes tegen die stukken aangebracht - Dat zijn de lemeneten die echt de expresie van het gebouw gaan tonen - Mooe articulati evan die served spaces die wel het balangrijkste zijn MAAR eigenlijk de plastische expressie uitgevoord door die sered spaces - Slim opgebouws vrij dik met lijdingen - Alles ingewrekt in de vloeren heel functioneel  **Salk Institute La Jola (1959-65), Louis I. Kahn** - Vernoemd naard euitvinder van Het poliovaccin - Meest destructieve kinderziektes op dat moment - Enorm rijk mee geworden - Gaat een provaat onderzoek instituut een soort labo bouwen - Een tempel voor de wettenschap te bouwen - Tempel Akropolis - Op een soort platoue - Articulatie served space - En daaraan servant spaces , die circulatie aangeplakt - Opniwu die servant spaces die platische expressi egaan bepalen - Mooie wisselwerking tussne die 2 - Symetrisch ( zijn bosarhd achtergrond) *Beaux-arts* Symmetrie  Vernieuwing Materiaalgebruik **National Assembly, Dhaka (1962-1981), Louis I. Kahn** Het parlement Wat merken we op - Duidelijke groote as met een monumentale trap partij en ee brug - Volledig symetrisch - Aantal bosaar prinsipes - Symetie - Werken op assen - Heleboel verneuwingen meegrbracht - Rechts parlement zelf - Zichtbeton gebruiken - Soort acent met de witte strepen om een zekere luxe te geven maar ook om brute beton te laten zien - Wetgevende macht Hij is ee bosard architect dus zin referentie sgrijpennogsteedsterug naar het verleden : coluseum, termen van Caracalla - Wat is er typisch aan die gebouwen - Structuur : een soort massieve dikke baksteen bedekt met laagje marmer - Structuur in goedkoop materiaal en bedekng in luxe materiaal - In zijn gebouw ook zo iets - Maar in tegen stelling tot de gebouwen in de oudheid gaat hij wel een contructieve gelijkheid aangaan - Hij gaat de gebouwen tonen hoe we zijn gebouwd - Kleine gebouwen eronder - Liggen in die 2 veenarmen - Adminitratieve functie svan het gebouw - Gebouw uit baksteen ( goedkoop) - Zeer interessant gebouw omdat die evoor zorgen om een heel effieste manier heel klimatologisch aangepast te worden - (bij nimeyer Briese soleil) wat is een andere manier om die warmte buiten te houden - Super massieve bakstenn muur maken wnat het duurt langer tot dat de warmte erdoor kan gaan - Natuurlijk islolatie - inertie van dat materiaal - Ook een zekere vorm van zonwering - Raam openingen die niet echtt ramen zijn de ramen zijn teruggetrokken zodat je een soort binnen ruimte hebt en zo gaat de zon niet rechtreks naar binnen  Afbeelding met diagram, kaart, tekst, tekening Automatisch gegenereerde beschrijving **Assembly Hall** **Het parlemet zelf** - - - - - - - - - - - - - Dikke bet0nnen muren en geen rechtreekse zon inval - In ons land niet aleen scheiding der machten maar ook scheiding kerk en staat - Interessant om te zien het toont aan dat er is bpven die wereldlijk emacht os dir religieuze macht - Interieur - Praktische sfeer - Esotherende sfeer - Een connectie naar het verhevende - Lichtwerling +-----------------------------------+-----------------------------------+ |  | (1967), Team 4** | | | | | | Klein gebouw | | | | | | Voor een pc-bedrijf | | | | | | Team 4: | | | | | | CSH: case study houses | | | | | | - Ontworpen met heel makkelijke | | | en heel goedkope | | | bouwelementen | | | | | | - Zeer constructief eerlijk, er | | | is niets verborgen alles is | | | rood gelaten en dit zetten | | | als de expressie van de | | | gevel. Dat je de structuur | | | kan zien. | | | | | | - Enorm flexibel systeem Als je | | | al uw structuur langs de | | | buitenkant zet, zoals je kan | | | zien, dan is uw binnenruimte | | | natuurlijk volledig vrij om | | | in te richten zoals je | | | wil. Je kan er dan in doen | | | wat je wil, heel makkelijk | | | ruimteopdelingen doen. | | | | | | - Je kan die modules heel | | | makkelijk naast elkaar | | | zetten en uitbreiden, | | | inkrimpen. Zo\'n module, je | | | kan perfect zeggen, ik haal | | | het windverband hier weg, zet | | | hier gewoon een module naast, | | | en zet het windverband dan op | | | die kant, op de buitenkant | | | daar. | | | | | | - Dan heb je dus al die | | | kanten, kan je bijna | | | uitbreiden met identieke | | | modules. Zeer eenvoudig, zeer | | | flexibel, op dat punt. Op | | | zo\'n manier werken, en dat | | | staat eigenlijk ook toe, om | | | een aantal nieuwe | | | werkenrelaties te genereren | | | | | | - Je kan kiezen waar die glazen | | | wand staat | | | | | | - MAAR is dit soort gebouwen | | | duurzaam? | | | | | | - Engeland vochtig klimaat | | | dus als alle structuur | | | bloot langs de buitenkant | | | staat, dus waanzinnig | | | veel onderhoud omdat je | | | structuur niet is | | | beschermd is van die | | | buitenwereld | | | | | | - Hebben vaak geen lange | | | levensduur | | | | | | - Een van de meest functionele | | | ontwerpen die we maken op de | | | wereld.  | | | | | | - Zeer makkelijk om uit te | | | breiden, in te | | | klimmen, structuurwaanzinnig | | | eenvoudig, vooral ook geen | | | enkele nood aan heel veel | | | plaats gebruiken  | | | | | | - Reliance is een low tech | | | oplossing s het startpunt dan | | | pas komen wij bij die high | | | tech | +===================================+===================================+ |  | **Fun Palace (1960-1961), Cedric | | | Price** | | | | | | - Kritiek Modernisme: High-Tech | | | | | | - Een idee om die vrije tijd op | | | een zeer interessante manier | | | kunnen besteden | | | | | | - Om een gebouw te | | | ontwerpen, dat een enorme | | | flexibiliteit had, aan wat | | | voor programma\'s daarin | | | zouden kunnen gebeuren. | | | | | | - Het hele idee van, we kunnen | | | een programma, om ons gebouw | | | niet vast te zetten. Dat kan | | | een soort permanente | | | mobiliteit hebben, op vlak | | | van programma. 1 ding loopt | | | af, we kunnen meteen een | | | ander programma laten | | | zakken, en dan opnieuw dat | | | mensen daarin kunnen beginnen | | | te bewegen. | | | | | | - Dus dat daarin een soort zeer | | | responsieve | | | architectuur, volledig | | | gebaseerd op, wat zijn de | | | noden, wat willen we hier | | | eigenlijk doen, in plaats | | | van, we hebben een bepaald | | | statisch gebouw, daar moeten | | | we bepaalde programma\'s in | | | beginnen passen. Eerlijk | | | omgekeerd, ons gebouw gaat | | | veranderen, zolang we een | | | bepaalde functie, een bepaald | | | programma willen.  | | | | | | | | | | | | - | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | | **Interaction Centre, Londen | | | (1976-2003)** | | | | | | - er toch een dikke 25 jaar | | | gestaan. | | | | | | - veel minder dat | | | visionaire, van wat Price | | | zelf al allemaal tekende. Je | | | ziet eigenlijk, toch nog | | | steeds vrij statische | | | architectuur,  | | | | | | - maar wel een | | | container, die dan wat | | | kon verplaatst | | | worden, met verschillende | | | zalen,  | | | | | | - maar allemaal veel minder | | | interactief, en | | | high-tech, zoals Price | | | het eigenlijk zelf had | | | bedacht.  | | | | | | - wat met duurzaamheid, wat | | | met robuustheid, dat | | | gebouw was na 25 jaar | | | volledig afgeleefd. | | | | | | - Gaan het afbreken omdat het | | | nooit echt goed heeft gewerkt | +-----------------------------------+-----------------------------------+ |  | **Centre Pompidou (1971-1976), | | | Renzo Piano, Richard Rogers** | | | | | | - Dat is eigenlijk het | | | bekendste project, van die | | | hele high-tech | | | | | | - op dat moment waanzinnig | | | jonge architecten | | | | | | - Zeer interessant project voor | | | een van de grootste | | | architectuur wedstrijden ter | | | wereld | | | | | | - Sommige stadsdelen zijn | | | niet meegetrokken bij dit | | | verhaal van Haussmann : | | | en 1 daarvan is de Marais | | | | | | - Op een geven moment | | | zegt de Parijse | | | regering ook, we gaan | | | deze wijk ook moeten | | | aanpakken | | | | | | - Ze willen de hele | | | wijk neergooien maar | | | komt enorm veel | | | protest , tabula rasa | | | : alles wegoeien niet | | | meer van deze tijd | | | | | | - We willen op dat ene | | | bouwblok een gebouw | | | zetten dat als een soort | | | democratische machine | | | gaat functioneren | | | | | | - Waar alle parijsers (rijk arm | | | jong oud) moet daar terecht | | | kunnen, binnen gaan en | | | genieten van een soort rijk | | | programma van | | | theatervoorstellingen, | | | perfomance dingen , | | | tijdelijke expo's , | | | bibilotheek , we gaan da | | | allemaal insteken | | | | | | - De meesten willen | | | bouwblok volbouwen ( | | | komen een soort van 300 | | | inzettingen voor het | | | project ) | | | | | | - Zij gaan de opdracht eerst in | | | vraag stellen : moeten we die | | | bouwblok helemaal bebouwen | | | | | | - Wij hebben juist een open | | | ruimte nodig | | | | | | - ongeveer helft van het | | | bouwblok openlaten , en | | | maken het gebouw hoger | | | | | | - Vrij plein creeren | | | die dienst doet al | | | een agora | | | | | | - Structuur :  Je | | | krijgt grote | | | kolonnen, dat is een | | | vakwerkstructuur. | | | | | | - Groot kollommen | | | daartussen vloeren | | | die worden gedragen | | | door vakwerkliggers | | | ruimte binnen heel | | | open | | | | | | **Plein Pompidou** | | | | | | - **Voor** de renovatie | | | | | | - Plein werkt echt er is | | | veel volk : populair | | | | | | - Er is een heling waardoor | | | je een natuurlijke manier | | | heb om te zitten waardoor | | | je ook richting het | | | gebouw kijkt | | | | | | - was het idee, een hele | | | onder | | | verdieping, volledig vrij | | | te maken. Zodat je | | | eigenlijk een | | | soort  overdekt plek | | | bent. Bijvoorbeeld als | | | het regent Eigenlijk | | | kunnen mensen daar onder | | | gaan zitten, in publieke | | | ruimte. | | | | | | - Democratische maschine | | | ;plek oor iedereen | | | | | | - Heel het dak verdiep | | | is ook volledig | | | toegankelijk | | | | | | - Enige waarvoor je | | | moet betalen is de | | | expo | | | | | | - Structuur langs de buiten | | | kant | | | | | | - Veel onderhoud nodig | | | | | | - **Nu** | | | | | | - Security agenten onder | | | die onder verdieping , | | | wordt gecontroleert | | | | | | - Die verdiep is minder | | | agora maar om tickets te | | | kopen | | | | | | - Je word geleid in | | | bepaalde richting | | | (bibliotheek daar...) | | | | | | - Niet meer vlot binnen en | | | buiten | | | | | | - En je mag niet zomaar | | | naar boven (dak) je moet | | | betalen ervoor | +-----------------------------------+-----------------------------------+ |  | **Lloyd's Building, London | | | (1979-1984), Richard Rogers** | |  | | | | - Kritiek Modernisme: High-tech | | | | | | - Lloyd is 1 van de grootse | | | verzekeraard van de vaart | | | | | | - Heel cruciaal bedrijf voor de | | | wereldeconomie | | | | | | - Onderdeel van Britse | | | establishment | | | | | | - " wij willen een high tech | | | gebouw " | | | | | | - Gaat een aantal principes | | | van centre pompidou | | | toepassen maar met een | | | verschillend doel | | | | | | - Atrium waar de | | | draagstructuur van binnen | | | kan zien | | | | | | - Interieur inrichten zoals | | | je wil | | | | | | - Gevelzijn de circulatie | | | ruimtes | | | | | | - Principe kahn ; | | | served en servant | | | | | | - Dat idee van, we | | | hebben je | | | woningruimte, je | | | bediende ruimte, je | | | served space, die | | | vierkantje in het | | | midden, en die moet | | | gewoon functioneel, | | | open, flexibel zijn, | | | en alle | | | andere functies gaan | | | daar gewoon als | | | elementen langs | | | buiten op leven je | | | servant spaces. En | | | het zijn je servant | | | spaces die de | | | esthetiek van je | | | gevel gaan bepalen. | | | | | | - Spreken over een gebouw | | | zonder expleciete gevel | | | | | | - Rijk bedrijf dus gaan | | | reflecterend alluminium | | | gebruik ( toen heel duur) | +-----------------------------------+-----------------------------------+ |  | | | | - Ook piano wordt gevraagd een | | | groot project uit te werken | | | | | | - Privé kunstcollectie een | | | museum voor te maken | | | | | | - Houston : een van de meest | | | disperse steden is van de | | | wereld , kan niet echt | | | spreken over een centrum | | | | | | - Oke museum is een | | | stedelijk karakter maar | | | we zitten in een context | | | zonder stedelijkheid | | | | | | Dus we gaan een stedelijkheid | | | creeren | | | | | | - Plannen : lijkt alsof het | | | niet 1 gebouw is | | | | | | - Hij heeft het eigenlijk | | | vormgegeven als een | | | collectie van gebouwen, | | | met daar tussenin zelfs | | | nog twee straten. Een | | | soort korte doorsteek | | | tussen die gebouwen | | | samen. | | | | | | - Het idee dat je voor | | | die straten te kunnen | | | nemen, moet je | | | ook geen ticket | | | hebben.  | | | | | | - Onderaan dienende ruimtes | | | gestoken, bib en | | | ticketoffices | | | | | | - En alle expo zalen enzo | | | zitten allemaal boven | | | | | | - Toch een zekere | | | fragmentatie, die wel | | | bijeengehouden wordt door | | | het middel van die | | | soort publieke | | | doorsteken. Maar vooral, | | | eigenlijk, zien we dat | | | zijn coherent element, of | | | het samenbrengende | | | elementDie luifel die | | | helemaal boven op het | | | gebouw ligt. | | | | | | - Zekere logica : zowel | | | functioneel bedacht , en er | | | ook een zeker symboliek | +-----------------------------------+-----------------------------------+ |  | **Willis, Faber & Dumas Bld | | | (1972-1975), Norman Foster** | | | | | | - Kritiek Modernisme: High-tech | | | | | | - Het lijkt een soort eindpunt | | | | | | - Plan | | | | | | - Structuur is volledig | | | kollommen | | | | | | - Primaire en secundaire | | | structuur | | | | | | - Vrije gevel die er rond | | | gewikkeld is | | | | | | - Kolomenraster om die | | | gevel te laten steunen | | | maar terugetrokken, niet | | | in de gevel zelf, dus | | | gevel zelf is volledig | | | vrij | | | | | | - dakterras | | | | | | - je ziet de 5 punten mooi | | | terug in zijn principe | | | | | | - Waaron dit gebouw interessant | | | : je ziet de evolutie | | | | | | - Le corbusier : | | | horizontale ramen | | | | | | - Mies van de rohe: ramen | | | van onder tot boven, en | | | dan stalen profielen,  om | | | ervoor te zorgen dat je | | | binnenklimaat op deze | | | kunt regelen ,niet op een | | | ideaal manier, maar | | | gordijnen zetten, om dat | | | binnenklimaat wat te | | | breken. | | | | | | - Lever house: gevel | | | gematerialiseerd is , | | | puur airconditioning | | | (aluminium profielen) | | | | | | - Dit gebouw : geen | | | profielen meer , volledig | | | glas, geen raamprofiel te | | | bespeuren, enkel een | | | soort kit tussen de | | | verschillende glaspanelen | | | | | | - Savonds lijkt de | | | gevel weg | | | | | | - Je ziet volledig door | | | in dat gebouw | +-----------------------------------+-----------------------------------+ |  | **Burgerweeshuis, Amsterdam | | | (1955-1960), Aldo Van Eyck** | | | | | | - Structuralisme | | | | | | - Burgerweeshuis vooral op die | | | manier gemaakt (heel groot) | | | | | | - Dat is ridicuul dat we | | | kinderen niet een veilig | | | omgeving maken weeshuis | | | ontwerpen vanuit de ervaring | | | van een kind met tussen | | | niveaus | | | | | | - Hoe | | | | | | - Gaat denken in | | | leeftijdsgroepen: veel | | | logiser om kinderen van | | | dezelfde leeftijd bij | | | elkaar zetten | | | | | | - elke van die grote | | | koepels, is eigenlijk een | | | soort kleine centrum voor | | | een leeftijdsgroep. Al | | | die kleine koepels die je | | | hier aan de grond ziet, | | | zijn kamers. | | | | | | - Geeft kinderen zowel een | | | individuele kamer meteen | | | iets grotere leefruimte, | | | en een groot | | | gemeenschappelijk ruimte | | | en daarbuiten de | | | buitenwereld | | | | | | - Gaat niet werken met | | | pictoriaal realistische | | | dingen ( trein met | | | speelplaats in hout) | | | | | | - Kinderen zijn waanzinnig | | | creatief ze zien overal | | | dingens | | | | | | - Paal met cirkel erond trekken | | | | | | - Wel jammer dat het niet lang | | | geen weeshuis meer | +-----------------------------------+-----------------------------------+ |  | **Centraal Beheer Apeldoorn | | | (1968-1972), Herman Hertzberger** | |  | | | | - Structuralisme | | | | | | - Krijgt op een geven moment de | | | vraag om voor een groot | | | bedrijf een nieuw | | | hoofdkantoor te ontwerpen in | | | Apeldoorn | | | | | | - Bijna een honinggraad | | | | | | - We willen geen | | | kantoorgebouwen zoals er veel | | | zijn we willen een omgeving | | | creeren waar de mensen thuis | | | voelen | | |