Gözlem Görüşme - I Samsun Üniversitesi PDF

3.10.2024 Gözlem Görüşme - I Samsun Üniversitesi İİSBF - Psikoloji Bölümü İİSB Fakültesi PSİKOLOJİ Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Kübra Yılmaztürk Yıldırım [email protected] uzem.samsun.edu.tr Son...

3.10.2024 Gözlem Görüşme - I Samsun Üniversitesi İİSBF - Psikoloji Bölümü İİSB Fakültesi PSİKOLOJİ Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Kübra Yılmaztürk Yıldırım [email protected] uzem.samsun.edu.tr Son Güncelleme: 08/09/2019 1  3.10.2024 Gözlem Görüşme I 2024-2025 Eğitim Öğretim Yılı İİSBF - Psikoloji Bölümü 2  3.10.2024 Sınıf Gruplarının Belirlenmesi Kübra Hoca tarafından listeden rastgele olarak belirlenecek ve ilan edilecektir. Sonraki sorumluluk öğrenciye aittir. Herkes eşleştiği sınıf arkadaşıyla tüm süreci birlikte yapılandıracaktır. İİSBF - Psikoloji Bölümü 10  3.10.2024 Başlarken… Ulaşılacak bir sonu olan bir yolculuk yapmak iyidir. Ama nihayetinde asıl önemli olan yolculuktur. Ursula Le Guin Ben nerede değilsem orada iyi olacakmışım gibi gelir. Baudelaire İİSBF - Psikoloji Bölümü Ders görüşmeci olmanın temellerini atar. Herkesin istisnasız katılması önemli. 11  Ruh Sağlığı Uzmanı Olmak İİSBF - Psikoloji Bölümü 3.10.2024 12 Bölüm 2 – Temel Konular  19.10.2024 Klinik görüşmenin kapsamı Profesyonel görüşme ilişkisinin niteliği Profesyonel destek aramada ortak gerekçeler Öz farkındalığın artması arttırılması Başlangıç pozisyonundaki görüşmeci Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Görüşmede fiziksel gereklilikler Gönüllülük, gizlilik, zaman yönetimi, ses kaydı, kamera kaydı Görüşmeciye dair bireysel stres yönetimi ve etik konular 2  19.10.2024 Bu derste sizlerin daha etkili bir klinik görüşme yapabilmeniz için gerekli olan becerilerinizi geliştirmenizi amaçlıyoruz. Etkili klinik görüşme için gerekli olan kişisel özelliklerinizi geliştirmeniz ve genişletmeniz gerekir. Yani kendinize odaklanmanız ve kendinize yönelik eleştirel düşünmeniz şart. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Temel ilkemiz ise Hippocrates’ın yüzyıllar önce şifacılara belirttiği gibi: Elinizden geldiğince, klinik görüşme deneyiminin danışanınıza zarar vermesine asla izin vermeyin. 3  19.10.2024 Görüşme becerilerinin aşağıdaki beceri ve prosedürleri sırasıyla öğrendiğinde en etkili şekilde kazanılması mümkün: 1. Kendinizi durdurabilmek (yani sizin ne düşündüğünüze veya hissettiğinize odaklanmak yerine) ve danışanlarınızın aktardıklarına odaklanabilmek. 2. Farklı yaşlara, kültürel geçmişe, cinsel yönelimlere, etnik kimliklere, sosyal sınıflara ve entellektüel işlevlere sahip olan danışanlarınıza uyum sağlayabilmek ve onlarla olumlu bir ilişki geliştirebilmek. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) 3. Danışanlarınız ve problemleri hakkında tanı ya da değerlendirme bilgisini etkili bir şekilde edinebilmek 4. Duruma/kişiye uygun psikoterapi yöntem ve tekniklerini belirleyebilmek, uygun bir şekilde uygulayabilmek. 5. Danışanların psikoterapi yöntem ve tekniklerinize verdiği tepkileri değerlendirebilmek, yorumlayabilmek. Bu ders ilk 3 beceri ile sınırlı olacak 4  19.10.2024 Görüşmelerde Kuramsal Yönelim ✓ Danışan merkezli yaklaşım ve psikodinamik yaklaşım, kuramsal açından temelleri farklı olsa da her ikisi de, görüşme başlangıcında çok az yapılandırma vardır, Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) sınırlandırma ve yönlendirme yapılmayarak, danışanların kendi endişeleri hakkında rahat bir şekilde konuşmalarına izin verirler. ✓ Yönlendirici olmayan ve dinlemeyi vurgulayan yaklaşımlardır. 5  19.10.2024 ✓ Davranışçı, bilişsel ve çözüm-odaklı görüşmeciler ise ilk klinik görüşmenin başından itibaren daha yönlendirici olma ve sistematik ilerleme eğilimindedir. Belirli düşüncelerin, kişisel atıf ve inançların ve uyumsuz davranışların zihinsel ve duygusal sıkıntıya neden olduğunu savunurlar. Bu nedenle, onların terapötik çalışmaları uyumsuz düşünce ve davranış Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) örüntülerinin belirlenmesi, değiştirilmesi ya da kaldırılması, Olabildiğince çabuk ve etkili bir şekilde uyumlu örüntülerle yer değiştirilmesi, böylece danışanın sosyal ve duygusal sorunlarının hafifletilmesini içerir. 6  19.10.2024 Klinik Görüşmeciler İçin Temel Gereklilikler ✓ Belirli beceri ve geniş bir bilgi birikimini elde etmeniz şarttır. ✓ Zamanla, deneyimle, süpervizyonla, ekstra okumayla ve sabırla mümkündür. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Teknik Bilgi Kendinin farkında olma Gözlem ve değerlendirme becerileri Uygulama ve deneyim 7  19.10.2024 Teknik Bilgi ✓ Uygun olan görüşme davranım çeşitlerini ve onların danışanlar üzerinde olası etkisini bilmeniz gerektiği anlamına gelir. ✓ Görüşmecilerin sorabileceği farklı tarzda soruları ve danışanların bunlara nasıl cevap ve tepki vereceğini bilmeniz gerekir. ✓ Profesyonel klinik görüşme ile ilgili etik kuralları bilmelisiniz. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) ✓ Başka bir deyişle, işin temel araçları için entelektüel kavrayışa sahip olmanız gerekir. 8  19.10.2024 Kendinin Farkında Olma ✓ Diğer insanları nasıl etkilediğinizi ve onların, hem sizin kültürel ve sosyo-ekonomik sınıfınızdakileri hem de sizin tanıdık çevreniz dışındakilerin, sizi nasıl etkilediğini bilmeniz gerekir. ✓ Sesinizin tonu ve çeşitliliğinin, vücudunuzun ve fiziksel görünüşünüzün, algılanan kişilerarası çekicilik seviyenizin, göz temasının ve kişiler arası mesafenin genel Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) düzeninin farkında olmanız gerekmektedir, çünkü bu değişkenlerin tümü danışanlarınızı etkilemektedir. ✓ Dahası, kişisel ve sosyal geçmişinizden dolayı sahip olabileceğiniz kör noktaları ve yetersizlikleri giderecek sürekli öğrenmeye ve gelişmeye istekli olmalısınız. ✓ Örn: Bugün burada olmanızda önemli rolü olan kişileri anımsayarak işe başlayabilirsiniz. Her kişiyi olabildiğince ayrıntılı hatırlayın, senaryolaştırın. Şahsi tarihinizi listeleyip psikososyal gelişim haritanızı oluşturun. ✓ Bir diğer yol da kişisel psikoterapidir. ✓ Bunun kolay bir yolu yok. Maruz kalma, içe bakış, tartışma, okuma yoluyla kör noktalar açığa çıkarılabilir. 9  19.10.2024 Kendinin Farkında Olma Kültürünüzün ve sosyal sınıfınızın sizin kişisel değer ve davranış tarzınızı nasıl şekillendirdiğinin farkında olmanız da önemlidir. Hem kültürünüzün içinde hem de dışında, sizinkilerden farklı değer ve davranışlar öğretilmiş insanların farkına varmanız gerekir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Görüşmeci olarak danışanınız ve sizin aranızdaki yararlı iletişimi etkileyen veya engelleyen kültür, sınıf ve cinsiyet farklılıklarını fark etmek sizin görevinizdir. Kültüre duyarsız klinik görüşmeci olmak meslek kurallarına aykırıdır ve etik değildir. 10  19.10.2024 Gözlem ve Değerlendirme Becerileri Başkalarının farkında olma görüşme ölçme ve değerlendirmesinin altında yatan temel bir ilkedir. Klinik görüşmeciler danışanlarının davranışlarını nesnel olarak gözlemlemeli ve psikopatoloji için değerlendirmelidir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Ölçme ve değerlendirme, ruhsal durum muayenesi, intihar değerlendirmeleri ve tanısal görüşme gibi oldukça yapılandırılmış prosedürleri içerebilir. Klinik görüşmeciler danışanın kültürel konularını, aynı zamanda psikolojik, davranışsal tarihsel geçmişinin ve tanı durumunun farkında olmalılar 11  19.10.2024 Uygulama ve Deneyim Görüşme hakkında ve diğerlerini nasıl etkilediğiniz hakkında bilgi edinmeye başladığınızda görüşme pratiklerine de başlamalısınız. Bu genellikle okul arkadaşlarıyla, aktörlerle ya da tanımadığınız insanlarla ayarlanmış görüşme deneyimlerini canlandırmayı içerir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Endişenizi azaltmak ve yetkinliğinizi artırmak için, gerçek görüşme veya seanslara başlamadan önce geniş çapta süpervizyonlu uygulamalar yapmalısınız. Temel becerilerinizi geliştirdiğinizde, kültürel, cinsel, fiziksel ve sosyoekonomik olarak farklı olan insanlar hakkında okumaya ve çalışmaya başlayın. Siz daha çeşitli görüşme ve süpervizyon deneyimleri edindikçe, danışanlarınızı anlamak için ihtiyacınız olan geniş empatik bakış açısını geliştirme olasılığınız daha yüksek. Bazı açılardan, bu süreç kültürel olarak asimile edilmeye benzer. 12  19.10.2024 Özetle… İdeal bir görüşmeci; görüşmede herhangi bir noktada durabilir ve şunları rahatlıkla görebilir: (a) ne yaptığını (teknik uzmanlığınız açısından); (b) neden onu yaptığını (teknik bilgi birikimi ve durum tespiti veya değerlendirme bilgileri açısından); Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) (c) herhangi bir kişisel sorun veya önyargının görüşmeyi etkileyip etkilemediğini (kendine yönelik farkındalık açısından); (d) yaşı, cinsiyeti veya kültürü ne olursa olsun, danışanın görüşmeye nasıl tepki verdiğini (başkalarına yönelik farkındalığı açısından) 13  19.10.2024 Klinik görüşmenin farkı nedir? 1. Görüşmeci ve danışan arasındaki profesyonel ilişki vardır. 2. Danışan, görüşmeci ile buluşarak, asgari düzeyde de olsa, bir sonuç elde etme motivasyonuna sahiptir. 3. Bu profesyonel ilişki bağlamında, görüşmeci danışanı değerlendirmek, anlamak ve Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) amaçlarına ulaşmasına yardım etmek için aktif dinleme becerileri ve çeşitli psikolojik teknikler uygular. 4. Bu esnada görüşmeci ve danışan sözel ve sözel-olmayan unsurların yer aldığı bir etkileşim içindedirler. 14  19.10.2024 Özetle… Klinik görüşmeler normal sosyal etkileşimin sistematik olarak değiştirilmiş şeklidir. Klinik görüşmelerin iki önemli fonksiyonu vardır:  Danışanı değerlendirme ve ona yardımcı olma. Klinik görüşmecilerin yüksek düzeyde öz-farkındalık ve içgörü sahibi olması önemlidir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Öz farkındalığın fiziksel, psikososyal, gelişimsel ve kültürel olmak üzere birçok formu vardır. Görüşmeciler görüşme süreci sırasında kendileri ve diğerleri hakkındaki yerleşmiş önyargılarının ve inançlarının farkında olmalıdırlar. 15  19.10.2024 ✓ Fiziksel Ortam ✓ Not Alma ✓ Ses ve Video Kaydı Kuralları ✓ Profesyonel ve Etik Konular ✓ Gizlilik Bilgilendirilmiş Onam Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) ✓ 16  19.10.2024 Fiziksel Ortam ✓ Görüşmeci ve danışan konuşmak için oturduğunda, birçok çevresel faktör onların davranışlarını etkiler. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) ✓ Görüşmeciler bu değişkenlerin etkisiyle ilgili bilinçli olmalı ve klinik görüşmeleri yapmadan önce bunların üzerinde dikkatlice düşünmelidir. 17  19.10.2024 Ne tür bir oda klinik görüşme için en uygundur? Oda seçerken mesleki resmiyet ve konforlu bir rahatlık arasında dengeyi yakalamak oldukça faydalıdır. Oda için asgari şart mahremiyet. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) En uygun iletişim için kapalı pencereleri olan, ses geçirmeyen bir oda Görüşmeci danışana, sandalye seçimi gibi konularda seçenekler sunabilir, ama genel olarak, ortamın kontrolü görüşmecide olmalıdır. 18  19.10.2024 Odada dağınıklıktan kaçınılmalı, oldukça sadelikten yana olunmalıdır. Kişisel görüşlerinizi belli edecek objeler Özel hayatınızdan fotoğraflar Sosyal sınıf, statü belirtisi olabilecek gösterişli objeler ya da eşyalar tercih edilmemelidir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Görüşme bölünmemelidir. Ancak kapıyı kilitlemek önerilmez. Kapıyı kilitlemekten uzak durulmasının pek çok nedeni vardır. Özetlemek gerekirse: Sakin, rahat, korumalı-evet. Kilitli-hayır 19  19.10.2024 Oturma düzeni nasıl olmalı? Bazı faktörler oturma düzeniyle ilgili seçimleri belirlerler. Görüşmecinin teorik yönelimi bu faktörlerden biridir. Genellikle, ilk görüşmelerde görüşmeci ve danışan birbirleriyle 90 ve 150 derecelik açılar arasında bir yerde oturmalıdırlar. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) 20  19.10.2024 Not almalı mı almamalı mıyız? Bazı uzmanlar görüşmecilerin sadece oturum sona erdikten sonra not almasını önerseler de, diğerleri görüşmecilerin mükemmel hafızalarının olamayacağına işaret etmektedir, bu durumda en tercih edilen oturumun kayda alınmasıdır. Asıl önemli olan, bazı durumlarda not alma danışanı rahatsız ederken, diğer durumlarda, uyumu ve görüşmecinin güvenilirliğini artırabilmesidir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Danışanın not almaya karşı tepkisini daha önceden tahmin edemeyeceğinizden, seans sırasında not almaya başladığınızda bir açıklama yapmalısınız: ''Her şeyi doğru hatırladığımdan emin olmak için bazı notlar alacağım. Sizin için sakıncası var mı? 21  19.10.2024 Not alırken nelere dikkat etmeliyiz? Not almanın görüşmenin akışı veya uyumunu etkilemesine asla izin vermeyin. Danışanlarınıza not alma amacınızı açıklayın. Notlarınızı asla gizlemeyin veya kapatmayın ya da danışanlarınıza notlarınızın onlar için erişilemez olduğu ya da olması gerektiğini ima edebilecek şekilde davranmayın. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Not defterinize danışanınızın okumasını istemeyeceğiniz şeyler yazmayın. Bunun anlamı olaylara bağlı kalmanız gerektiğidir. Eğer, danışanlarınız ne yazdığınızı görmek isterlerse onların endişelerini keşfedin ve onlara yazdıklarınızı okuma önerisini sunun. Notlar sorumlulukla saklanmalıdır.. ortama girip çıkan meraklı gözlerden koruyacak kilitli bir dolapta ya da kilitli bir büroda Bu kayıtların ne kadar süreyle saklanacağı amacınıza ve çalışma ortamınıza bağlıdır. 22  19.10.2024 Peki Neler Not Edilmeli? S-O-A-P (Soap Türkçede sabun anlamına gelmektedir) öznel (Subjective), nesnel (Objective), değerlendirme (Assessment) Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) plan (Plan) ✓ S: Danışanının sorunuyla ilgili öznel (Subjective) değerlendirmesi ✓ O: Görüşmecinin danışanın kıyafeti, kendini sunumu ve diğer konularla ilgili nesnel (Objective) gözlemi. ✓ A: Görüşmecinin ilerlemeyle ilgili değerlendirmeleri (Assessment). ✓ P: Gelecek seferki buluşma için plan (Plan) ya da genel tedavi planıyla ilgili yorumlar. 23  19.10.2024 Ses veya video kaydı alırken nelere dikkat etmeliyiz? Seansı ses veya video kaydına almayı planlarken, kayıt cihazını açmadan önce danışanınızın iznini almalısınız. Genellikle bu izin yazılı bir onay formu olarak alınır. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) 24  19.10.2024 Kişisel bakım ve kıyafetimizde nelere dikkat etmeliyiz? Başarılı bir mülakat için siz birincil araçsınız. Sizin görünümünüz ve danışanlarınıza kendinizi sunuş şekliniz profesyonel klinik görüşmenin önemli bileşenlerindendir. Sadece kıyafetlerinizin diğerlerini nasıl etkileyebileceğinin farkında olun. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Moda söz konusu olduğunda, herkesin bir görüşü ve (neredeyse) herkesin kendine özgü beğenileri vardır. Ne yazık ki, klinik görüşme sizin eşsiz moda zevkinizi serbestçe göstermeniz için en uygun yer olmayabilir. 25  19.10.2024 Kendimizi nasıl tanıtmalıyız? İsim ve soy isimleriniz ve eğitim durumlarınızı danışanlarına açık ve net bir şekilde belirtmelisiniz. Bu tanıtımdan sonra biraz durmalısınız ve danışanınıza sizle ilgili soru sorma imkanı vermelisiniz. Görüşmede kişiler, rol yapan gönüllüler ya da gerçek danışanlar da olsalar Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) her zaman statünüzü açık ve dürüst bir şekilde danışanınıza bildirin. Konuyla ilgili pratik yapmadan önce, klinik ortamda kendinizi tam olarak nasıl tanıtmak istediğini formüle edin. Bir giriş yazısı yazabilir veya ses kayıt cihazına konuşmayı deneyebilirsiniz. Öğrenci görüşmeciler genellikle süpervizyon alırlar. Bunu kendinizi tanıtırken belirtmelisiniz. 26  19.10.2024 Zamanı Nasıl Ayarlamalıyız? Klinik görüşmeler genellikle 50 dakika sürer. Seansa Zamanında Başlayın Geç kalırsanız, danışanınızdan özür dileyin ve seansı uzatmayı ya da kaybedilen zamanı bir şekilde telafi etmeyi önerin. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Görüşmeye erken başlamaktan da kaçının bazı durumlarda danışan planlanandan erken gelebilir ve siz başka biriyle yapacağınız görüşmeye odaklanamayabilirsiniz. Bir kriz durumu yoksa cevap hayırdır. Danışanların zaman ve duygularına saygı gösterin 27  19.10.2024 Danışanlar seansa geç kalırsa… Görüşmeci seansın süresini uzatma ya da senası tamamen iptal etme gibi dürtülere sahip olabilir. İki olasılıkta uygun değildir. Danışanlar gecikmelerinden sorumludurlar ve bunun doğal sonucu olan kısaltılmış seansı deneyimlemelidirler. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Danışanınız krizde değilse, bir sonraki saat için planlanan bir randevunuzun olup olmaması önemli değildir, zaman sınırlarına uyun. Danışanınız randevuyu tamamen kaçırırsa, yeniden buluşmak için arayıp aramayacağınıza ya da danışanın aramasını bekleyip beklemeyeceğinize karar vermelisiniz. Bazı durumlarda kurumunuz, danışanlar 24 saat önceden görüşmeyi iptal etmediği takdirde, tüm ücreti alma politikası uygularlar. Bu durumdan danışanınızı -önceden- haberdar etmelisiniz. Çerçeve… 28  19.10.2024 Seansı bitirirken… Klinik görüşmeler zamanında bitmelidir. Klinisyenlerin bilinçli bir şekilde seansın uzamasına izin vermek için mükemmel bahaneleri olabilir, ancak nadiren bunlar geçerli bahanelerdir. Bahsi geçen durumların çoğunda, görüşmeci sakince ve incelikle o gün Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) için planlanan zamanın bittiğini belirtmelidir, fakat danışan isterse gelecek seferki seans benzer çizgide devam edebilir. Saati doğrudan görmenizi sağlayan bir pozisyonda oturmalısınız. Sürekli olarak saate göz atmak ya da omzunun üzerinden saate bakmak rahatsız edici ve kabadır. 29  Klinik görüşmenin can damarı: 19.10.2024 GİZLİLİK Danışanlar, görüşmecilere, bazılarını hiç kimseyle paylaşmadıkları, özel bilgilerini emanet ederler. Tabi ki, taahhüt paylaşılan her şeyin gizli tutulmasıdır. Görüşmelerin elektronik kayıtları için gerekli izin danışan ve hastalardan alınır. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Gizlilik kavramı danışanın kimliğini ve açıklamalarını gizli tutmakla ilgili etik bir görev anlamı taşır. Gizlilik profesyonel görüşmelerde etik, yasal ve klinik bir meseledir. APA: ''Sakıncalı bir durum yoksa ve mümkünse, gizlilikle ilgili konuşma genellikle ilişkinin başında ya da yeni bir olay ortaya çıktığında yapılır '' (APA, 1995) « ÇERÇEVE 30  19.10.2024 Gizliliğin sınırları var mıdır? Psikologlar sadece bilginin asgari düzeyde açığa vurulmasının amaca ulaşmak için gerekli olduğu, yasaların zorunlu kıldığı ya da geçerli bir sebeple izin verdiği durumlarda bireylerin izni olmadan onların gizli bilgilerini açığa vurabilirler Gizlilik yasal sınırları ile ilgili danışanınızı görüşmenin başında bilgilendirin. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Bu hem sözlü hem de yazılı olarak yapılmalıdır 31  19.10.2024 İşbirliği Antlaşması: Bilgilendirilmiş Onam Danışanları alacakları tedavinin doğasıyla ilgili bilgilendirmek için etik ve bazen de yasal koşulları içerir. Danışalar alacakları tedaviyle ilgili bilgilendirildikten sonra, tedaviyi kabul ya da reddedebilir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Yazılı ve sözlü alınabilir. Oldukça sade bir dil kullanmalısınız ve ihtiyacı olan danışanınızın sorularını cevaplamalısınız. 32  19.10.2024 Hangi konularda bilgilendirmeliyiz? Eğitim ve profesyonel özgeçmişiniz, Teorik yaklaşımınız Kullanacağınız teknikle ilgili gerekçeleri içeren iki üç paragrafınız olmalıdır. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Teşhis, Aile üyelerinin olası katılımı (özellikle evlilik ve ergenlerle terapilerde), Danışma ve süpervizyon uygulamaları, Kaçırılan ya da geç gelinen randevularla ilgili kurallar Gizlilik ilkesi ve gizlilik ihlaline ilişkin kurallar Acil durumlarda sizinle nasıl iletişime geçilebileceğine dair bilgiler 33  19.10.2024 Özetle… Klinik görüşmecilerin dikkate alması gereken pek çok pratik, mesleki ve etik konu vardır. Uygulamaya yönelik faktörler oda, oturma düzeni, not alma, ses ve video kaydını içerir. Mesleki ve etik konular görüşmecinin kendini sunumu, zaman sınırlarını koruma, gizlilik, bilgilendirilmiş onam gibi konuları içerir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Bu konular görüşmelerin temelini oluşturur – bu konular görüşmelerin destekleridir ve onlarsız görüşmenin yapısı zarar görebilir veya tamamen çökebilir. 34 Bölüm 3- Dinleme ve İlişki Geliştirme  19.10.2024 Bu Bölümde Pozitif/ Negatif takip/izleme davranışı arasındaki fark Etnik ve Kültürel altyapının izleme ve dinlemeyi nasıl etkilediği Görüşmecilerin çeşitli yönlendirici olmayan dinleme tepkisini nasıl ve neden Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) kullandığı Görüşmecilerin danışanlarına güven verme arzusu Görüşmecilerin çeşitli yönlendirici olan dinleme tepkisini nasıl ve neden kullandığı gözden geçirilecektir. 2  19.10.2024 İletişim nasıl bir şey? Mesajı gönderen ve mesajı alan  Günlük hayatta  Arkadaş ilişkilerinde  Telefonda Danışma ilişkisinde uygulama pratiği yapmak önemlidir. İyi görüşmeciler danışanın ilgi ve alaka olarak algıladığı bir takım davranışları Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) yaparlar. Bu davranışlara izleme davranışı denir. Samimiyet işin temel noktasıdır. Danışanın sorunları ve esenliği ile ilgilisiniz zaten. Fakat seans içinde en deneyimli görüşmeciler bir distraktibilite yaşayabilirler. Bu süpervizyon nedenlerinden biridir…. 3  19.10.2024 İzleme Davranışı Görüşmenin temelidir (İvey ve Ivey, 1999) Kültürel ve bireysel olarak uygun göz teması, beden dili, ses niteliği ve sözel takip şeklinde tanımlarlar. Bakma, konuşma ve dinleme konusunda başarısız görüşmecilerin çok fazla danışanı olmaz ve drop fazla olur. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) İzleme davranışı ve iyi dinleme dikkat çekici biçimde tartışmasız kabul görür. Divanda bile aynı şey geçerlidir. Sözsüz olan iletişime dikkat etmek. İzleme davranışının %10 sözlü geri kalanı sözsüz ve «gizli bir kültürel dil bilgisidir» (Hall, 1966). Sözel olan ve olmayan mesajlar çeliştiği zaman danışanlar daha çok sözel olmayan mesajlara odaklanır. Bu nedenle görüşmeci sözel olmayan kanalların farkında olmalıdır. Etkin biçimde kullanmalıdır. 4  19.10.2024 Psikolog kımıldamıyor ya da bir şey söylemiyor, ancak yine de anlayış ve empati gösterdiğini aktarıyor (ya da en azından konuşan kişi dinleyenin yüz ifadesini empatik olarak yorumluyor). Danışanınızın size yönelik ilk izlenimi çoğunlukla o konuştukça karşısında ne gözlemlediğine dayanır. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Sizin danışanınızla ilgilenmeniz ona bir mesaj verir: bu mesaj, ideal olarak, açıkça ve özgürce konuşmaya bir davet olarak yorumlanır. Bu derste öncelikle, iyi bir dinleyici gibi nasıl bakacağınız, konuşacağınız ve davranacağınız üzerinde duracağız. 5  19.10.2024 Olumlu İzleme Davranışı ❑Olumlu izleme davranışları, iletişimi başlatır ve özgür ifadeyi teşvik eder. Aksine, olumsuz izleme davranışları kişinin kendini ifade etmesini engeller. Olumlu ve olumsuz izleme davranışlarının belirlenmesi söz konusu olduğunda evrensellik çok azdır. çünkü kültürel alt yapı ve önceki deneyimler danışanın bir izleme davranışını olumlu veya olumsuz olarak değerlendirmesini etkiler. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Bazı temelleri olsa da bir danışanda etkili olan diğer bir danışanda etkili olmayabilir. Danışanlarınızla ilgilendiğiniz şekliniz her bir danışanın bireysel ihtiyaçları, kişilik tarzı ve aile ve kültürel geçmişine göre bir dereceye kadar değişmeli. Bazı durumlarda daha özenli olmalısınız. Olumlu İzleme 4 ayrı boyutta ele alınır; 1. Göz Teması 2. Beden Dili 3. Ses Niteliği 4. Sözlü İzleme 6  19.10.2024 1. Göz Teması: Gözler kalbin aynasıdır… Kültüre göre farklılık gösterir. Bazı görüşmeciler daha uzun ve daha rahat bakarken bazıları danışanın göz hizasının altına ya da üstüne bakmayı tercih eder. Aynı durum danışanlar için de geçerlidir. Kendi göz teması sürenizi bulmak için kendinizi gözlemlemeniz yerinde olur. Bunu arkadaşlarınızla ve yalnız başınıza denemelisiniz. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Siz konuşurken temasın başka taraflara dağılması ama karşınızdaki konuşurken göz temasının devam etmesi uygundur. 7  19.10.2024 2. Beden Dili Teknik açıdan sözel olmayan iletişimdir (Hall, 1966) Sözel olmayan iletişim, beden parçalarıyla sağlanan iletişimdir. Sosyal alan dili ise iki insan arasındaki mesafe ve çevresel faktörler gibi değişkenleri ifade eder.  Danışana doğru hafifçe eğilmek  Rahat ama temkinli duruşu korumak Ayakları ve bacakları dikkat çekmeyecek bir konuma yerleştirmek Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.)   El hareketlerinizin dikkat çekmeyecek biçimde ve yumuşak olmasını sağlamak  Diğer hareketlerin sayısını en aza indirgemek  Yüz ifadenizin kendi hislerinizle veya danışanınki ile paralel olması  Danışana yaklaşık bir kol boyu uzakta oturmak  Mobilyaları düzenlemek.. 8  Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) 19.10.2024 9  Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) 19.10.2024 10  19.10.2024 Olumsuz İzleme Davranışı Olumlu katılım davranışları, aşırı kullanıldığında, uygunsuz olur. Görüşmeciler şu davranışları aşırı kullanmaktan kaçınmalıdır:  Baş sallamak. Aşırı derecede baş sallamak rahatsız edici olabilir.  Bir süre sonra, danışanlar sırf görüşmecilerin başlarını aşağı yukarı sallamalarından kaçınmak için uzağa bakabilirler. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.)  “Hıhı” demek. Bu aşırı kullanılan bir izleme davranışıdır.  Hem deneyimsizler hem de profesyoneller bu kalıbı kullanabilirler.  Birini iki dakika dinlerken, 20 kez kadar çok “hıhı” diyebilirler.  Aşırı "hıhılara" bizim tepkimiz (ve birçok danışanın tepkisi) basitçe kişiyi “hıhı” dışında bir şey söylemesi için zorlamak için konuşmayı kesmektir. 11  19.10.2024 Olumsuz İzleme Davranışı Göz teması. Çok fazla göz teması kişinin dikkatle inceleniyormuş veya gözü korkutuluyormuş gibi hissetmesine neden olur. Danışanın son sözünü tekrar etme. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Bazı görüşmeciler tek bir anahtar kelimeyi, sıklıkla en son kelimeyi, tekrar etmeyi içeren bir sözlü izleme tekniğini kullanırlar. Aynalama. Aşırı veya uygunsuz ayna tutma girişimleri zarar verici olabilir. 12  19.10.2024 Araştırmalar danışanların şu görüşmeci davranışlarını olumsuz olarak algıladıklarını göstermektedir (Cormier& Nurius, 2003; Smith-Hanen, 1977): Nadiren göz teması kurma. Danışandan 45 derece veya daha uzağa dönme. Bel yüksekliğini korumadan eğilme. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Danışandan uzak bacak bacak üstüne atma. Kolları göğüs üzerinde birleştirme. 13  19.10.2024 Bireysel ve Kültürel Farklılıklar Birçok bireysel ve kültürel farklılıklar görüşmeyi etkilemektedir. Bu farklılıklar şunları içerir, ancak bunlarla sınırlı değildir:  cinsiyet,  sosyal sınıf, Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.)  etnik köken,  cinsel yönelim,  yaş  fiziksel engel ❖Her danışan kendine özgü davranış kalıpları ve sosyal normları içeren ayrı bir alt kültürün parçasıdır ❖Çok kapsamlı güncel bir sosyal-kültürel norm bilgisine sahip olmak görüşmecinin daha etkin izleme sergilemesini sağlar. ❖Aklınızda kategoriler olmasına rağmen kategorizasyon yapmamalısınız. 14  İzlemenin Ötesine Geçmek Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) 19.10.2024 15  19.10.2024 Görüşmeci Tepkileri Ne söyleyeceğini, onu ne zaman söyleyeceğini ve ne zaman sessiz olacağını bilmek klinik görüşme sürecinin aslıdır. "Yanlış bir şey" söylemek ortak bir korkudur. Görüşmeci tepkileri üç grupta sınıflandırılır: Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.)  1.Yönlendirici olmayan dinleme tepkileri (örn. sessizlik).  2.Yönlendirici dinleme tepkileri (örn. yorumlama).  3.Yönlendirici eylem tepkileri (örn. tavsiye). 16  19.10.2024 Yönlendirici Olmayan Dinleme Tepkileri Danışanları istedikleri hakkında özgürce ve açıkça konuşmaya teşvik etmek amaçlanır. İzleme davranışlarına benzer şekilde, bu teknikler danışanları açıkça yönlendirmez veya yol göstermez. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Bunun yerine, katılımcıların az önce söylediklerini onlara geri yansıtarak danışanların asıl mesajlarını izlerler. Danışanları belirli konular hakkında konuşmak için etkileyebilir. 17  19.10.2024 Yönlendirici Olmayan Dinleme Tepkileri 1.Sessizlik Yeni başlayan bir görüşmeci olarak sessizliği deneyimleyin. Aşağıdaki yönergeleri dikkate alın  Bir şeyler anlatan danışanla hemen iletişime geçmek yerine birkaç sn bekleyin. Fırsat verildiğinde danışanlar yönerge ve zorlama olmadan özel biçimde çok önemli konuları getirebilirler. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.)  Sessizce oturup danışanınızın konuşmasını bekliyorsanız, görüşmenin sizi kısıtlamak için değil; danışanın kendisini ifade etmesi için yapıldığını hatırlayın  Sessizliği kullanmaya dair hevesinizi taze tutun. Bazen sessiz kalarak danışanınıza izin verin, bazen de sessizliği siz bozun.  Danışanın kaygı yada akut bir durum yaşadığını düşünüyorsanız sessizliği kullanmaktan kaçının. Bu durumu daha da kötü hale getirebilir.  Sessizlikten rahatsız oluyorsanız gevşemeye çalışın ve odaklanın. İzleme becerilerinizi kullanın, bu tutum konuşma sırasının danışanda olduğunu hatırlatır.  Danışanlar sessizlikten rahatsız olursa serbest çağrışım  Bazen en iyi terapötik tepki sessizliktir.  Carl Rogers’in makalesini okuyun  Sessizken vücudunuzun ve yüzünüzün hareketini denetleyin. Soğuk bir sessizlikle sıcak bir kabul arasında fark var. 18  19.10.2024 2.İçeriğin Başka Sözcüklerle Açıklanması veya Yansıtılması Genel Anlamda Başka Sözcüklerle Açıklama Duyusal Temelli Başka Sözcüklerle Açıklama  Hangi duyu ile daha çok bitiriyor cümlelerini Mecazi Olarak Başka Sözcüklerle Açıklama İstemli Ve Yönlendirici Biçimde Başka Sözcüklerle Açıklama 3.Açıklık Getirme Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.)  İkili sorularla açıklık getirme  İyi anlamadığında yada duymadığında açıklık getirmesini isteme 4.Yönlendirici Olmayan Duygu Yansıtması  Duygu ve dil donanımınızı geliştirin  Duygu kapasitenizi geliştirin 5.Özetleme 19  Özetle 19.10.2024 Yönlendirici olmayan Tanım Birincil Niyet dinleme tepkisi İzleme Davranışı Göz teması, ileriye doğru eğilmek, baş Hazırlıksız danışan konuşmasını sallamak, yüz ifadeleri, vb kolaylaştırır Sessizlik Sözel Aktivite Yokluğu Danışanlara konuşmaları için baskı yapar. “Yatışma süresi” ne olanak sağlar. Danışanın bir sonraki yanıtını düşünmesine olanak sağlar. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Açıklık Getirme Danışanın mesajını yeniden ifade Danışanın belirsiz ifadelerini açıklar etmenin denenmesi, kapalı bir ve görüşmecinin duyduklarının sorudan önce veya sonra gelir (örn., doğruluğunu kanıtlar. Bu hakkım var mı?). Başka Sözcüklerle Açıklama Danışanın söylediklerinin içeriğinin Danışanların onları doğru yansıtılması veya yeniden ifade duyduğunuzu anlamalarını ve kendi edilmesi. söylediklerini duymalarını sağlar 20  19.10.2024 Yönlendirici Olmayan Tanım Birincil niyet Tepki Duyusal tabanlı Başka Danışanın açıkça ifade ettiği Olumlu ilişki ve empatiyi Sözcüklerle Açıklama duyusal yöntemleri kullanan artırır. başka sözcüklerle açıklama. Yönlendirmesiz Duygu Açıkça belirtilmiş duygunun Danışanın empati tecrübesini Yansıması yeniden söylenmesi veya artırır ve daha fazla duygusal Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) başka bir şekilde ifade ifadeyi teşvik eder edilmesi Özetleme Bir oturumda bahsedilen çeşitli Oturum içeriğinin konuları kısaca gözden geçirir. hatırlanmasını geliştirir ve bir oturumda bahsedilen konuları birbirine bağlar veya bütünleştirir. 21  19.10.2024 Yönlendirici Dinleme Tepkileri 1.Duyguyu Doğrulama OLASI ETKİLERİ  Olumlu/uyumlu bir ilişki geliştirme  Danışanın sorunlarını irdeleme eğiliminin artması/azalması  Geçici de olsa danışanın kaygı düzeyinde azalma Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.)  Danışanın özsaygısında geçici de olsa artma.  Görüşmeci bağımlılığının artması ihtimali  Danışan açısından kritik konulara odaklanma eğiliminin artması 2.Duyguların Yorumlanarak Yansıtılması 3.Yorumlama  1.Klasik yorumlama / psikanalitik yorumlama  2.Farklı bir bakış açısı geliştirme (reframing)  3.Yüzleştirme 22  19.10.2024 Yönlendirici Dinleme Tepkileri Yönlendirmelerin etkin kullanılabilmesi için kişilerarası ve klinik duyarlılık gerekir. Yönlendirmeler ayrıca psikopatoloji ve tanı becerilerini de gerektirir. Her zaman görüşmeyi belirli bir temaya ya da değerlendirme konusuna Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) odaklamak için kullanılır. 23  19.10.2024 Yönlendirici Dinleme Tanım Öncelikli Amaç / Etki Tepkisi Duyguların yorumlanarak Görüşmecinin danışanın Empatiyi güçlendirir ve duygusal yansıtılması duygularının ve davranışlarının keşfi ve içgörüyü teşvik eder. altında ne yattığına dair inançlarını belirten ifadeler. Yorumlama Görüşmecinin danışanın Yansıtmayı ve danışanın kendi duygularının ne duygularını, düşüncelerini ve anlama geldiğine dair inançlarını davranışlarını izlemesini teşvik belirten eder. ifadeler. Geçmiş deneyimlere Danışan içgörüsünü yapılan atıfları sıklıkla içerir. güçlendirir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Soru sorma Danışandan doğrudan bilgi Bilgi alır. Görüşmeci alan kontrolünü sorgulamadır. Soru güçlendirir. Danışanların sormanın birçok şekli konuşmasına vardır. yardımcı olur veya herhangi bir şeyi yansıtmalarını teşvik eder. 24  19.10.2024 Yönlendirici Dinleme Tanım Öncelikli Amaç / Etki Tepkisi Duyguları doğrulama Danışanların açık bir Olumlu ilişkiyi güçlendirir. şekilde ifade Geçici ettiği duyguları olarak kaygıyı düşürür. destekleyen, tasdik Görüşmecinin bir uzman eden, onaylayan ve olarak doğrulayan görülmesine neden olur. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) ifadelerdir. Yüzleştirme Danışan tutarsızlığına Danışanların kendilerini veya çelişkisine ve dikkat çeken ya da düşünme, hissetme ve belirleyen davranma yapılarını ifadeler. Çok hafiften çok incelemelerini teşvik eder. serte Kişisel gidebilir. değişim ve gelişimle sonuçlanabilir. 25 7.Bölüm İlk Görüşme ve Rapor Yazımı  İlk Görüşme Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) 2.11.2024 2  2.11.2024 İlk Görüşme Raporu Rapor yazımı önemli bir konudur. Resmi ve akıcı bir dil kullanılmalıdır. Rapor yazarken düşünmemiz gereken hususlar: Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) 1. Hedef (okuyucu) kitlesini belirlemek 2. Raporun yapısını ve içeriğini belirlemek 3. Açık ve öz yazma 4. Raporun gizli tutulması 3  2.11.2024 1. Hedef Kitleyi Belirleme ❖ Raporu kimin için, kimin okuması için hazırlıyorsunuz? Süpervizör, başka bir uzman, danışanın bağlı olduğu sağlık güvencesi kurumu, kurum yöneticiniz, meslek birliğinin etik kurulu, devlet ya da yetkili başka bir kurum, danışanınız vb. Buna göre raporun niteliği değişecektir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Raporda kullanacağınız dil ve terimler, raporda üstünde durulan hususlar, raporun kapsamı vb. hedef kitlesine göre değişecektir. Danışanınız sizin onun için yazdığınız raporu okuma hakkına da sahiptir. 4  2.11.2024 2. Raporun Yapısı ve İçeriği 1. Tanımlayıcı Bilgiler ve Yönlendirme Gerekçesi 2. Davranışsal Gözlemler (ve Mental Durum Muayenesi) 3. Mevcut Sorunun ya da Hastalığın Geçmişi 4. Önceki Tedavi (Psikiyatrik) Geçmişi ve Aile Tedavisi Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) (Psikiyatrik) Geçmişi 5. İlgili Tıbbi Geçmiş 6. Gelişimsel Geçmiş 7. Sosyal Geçmiş ya da Aile Geçmişi 8. Mevcut Durum ve İşlevsellik 9. Tanıya Yönelik İzlenimler 10.Vaka Formülasyonu ve Tedavi Planı 5  2.11.2024 1. Tanımlayıcı Bilgiler ve Yönlendirme Gerekçesi Danışana ilişkin nesnel bilgiler Bir ya da iki kısa paragraftan oluşur. Ad Soyad: S. Ç Doğum Tarihi: 26.09.82 Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Yaş: 39 Cinsiyet: Kadın, Medeni Durumu: Evli, Çocuksuz. Meslek: Öğretmen İlk Görüşme Tarihi: 12.10.2021 39 yaşında olan S. Hanım, bir lisede öğretmen olarak çalışmaktadır. Beş yıldır evli olan S. Hanım çocuk sahibi olmak istemektedir ve cinsel sorunlar yaşadığı gerekçesiyle terapiye başvurmuştur. 6  2.11.2024 2. Davranışsal Gözlemler (ve Mental Durum Muayenesi) Danışana dair öznel yargılarınızı ve gözlemlerinizi içerir Bir ya da iki kısa paragraftan oluşmalıdır Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) 1.60 boylarında, normal kiloda, yaşının özelliklerini göstereni öz bakımı yerinde olan S hanımın görünen bir fiziksel kusuru bulunmamaktadır. S Hanım görüşmeye yaşına ve pozisyonuna uygun kıyafetlerle katılmıştır (gömlek ve kumaş pantolon), hafif makyajlı olduğu gözlenmiştir. Girişte tokalaşmak istemiştir ve güvenli biçimde terapistin elini sıkmıştır. Göz kontağı kurmakta zorlanmamıştır ve görüşme boyunca istekli ve samimi biçimde konuşmayı sürdürmüştür. Sorulara amaca yönelik ve ilgili biçimde cevap vermiştir. Dikkatinin toplu, gerçeği değerlendirme yetisinin yerinde, zaman ve kişi oryantasyonun tam olduğu gözlemlenmiştir. S hanımın özellikle evliliği ve eşi ile ilgili soruları yanıtlarken üzgün ve neşesiz olduğu görülmüştür. 7  2.11.2024 3. Mevcut Sorunun ya da Hastalığın Geçmişi Danışanın başvuru nedenleri ve buna ilişkin tarihçeyi içerir. Detaylı bilgi verilmelidir Bayan S eşi ile ilgili olumsuz düşünce ve duyguları olduğunu ve bunların daha çok evlendikleri dönemde onun ailesinin tutumları ile ilgili olduğunu ifade etmiştir. Eşine Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) karşı zaman zaman öfke patlamaları yaşadığını, o zamanlarda kendisini kaybediyormuş gibi hissettiğini söylemiştir. Diğer yandan da aslında evine ve eşine bağlı ve ait hissettiğini de eklemiştir. Eşinin kendisine daha özverili davranmasını beklediğini ve fakat eşinin onun isteklerine karşı hassas olmadığını dile getirmiştir. Aidiyet hissini çocukluğundan bu yana yaşamamış olduğunu dile getiren S. kendisi 1 yaşındayken babasını kaybettiğini ve bazı sosyo-ekonomik nedenlerden dolayı annesi ile 5 yıl boyunca ayrı yaşamak zorunda kaldığını ve 6 yaşında yeniden annesinin evine geri dönebildiğini ifade etmiştir. Eşinden beklentilerinin bu yüzden yüksek olabileceğini de eklemiştir. Tüm bu durumların eşi ile ilişkilerinin birçok boyutuna yansıdığını söylemiştir. 8  2.11.2024 4. Önceki Tedavi (Psikiyatrik) Geçmişi ve Aile Tedavisi (Psikiyatrik) Geçmiş Bu kısım bazı danışanlar için çok kısadır, bazıları içinse yoktur, bazılarında ise çok uzundur. Daha önce bu şikâyetler ile ilgili herhangi bir psikolojik ya da psikiyatrik yardım almadığı öğrenilen S. Hanım, evliliğinden önce yaşadığı bir romantik ilişki sorunları nedeniyle okul rehber öğretmeni ile bazı görüşmeler yaptığını belirtmiştir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Danışanın yanı sıra ailenin psikiyatrik geçmişinde önemli olan bilgilere de yer verilmelidir. S. Hanım dayısının majör depresyon tanısıyla psikiyatriste gittiğini belirtmiştir. 9  2.11.2024 5. Tıbbi Geçmiş Görüşmede bu konuyu ne kadar ele aldığınıza göre uzunluğu değişecektir. Danışanınız genel sağlık durumu, kronik bir hastalığı olup olmadığını vb. önemli olabilecek konuları sorabilirsiniz. S. hanımın daha önce ciddi bir tıbbi rahatsızlık geçirmediği tespit edilmiştir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Geçmişte alerji ile ilgili tedavi gördüğünü ifade etmiştir. 10  2.11.2024 6. Gelişimsel Geçmiş Gelişimsel geçmiş doğum öncesi ve şimdiye kadar geçen zamanda önemli gelişimsel basamaklara odaklanır. Bu bölüm isteğe bağlıdır. Çocuklarda ve ergenlerde daha önemlidir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) S hanım vakasında önemli bulunduğu için odaklanılmış ve çok önemli yaşantılar olabileceği kanaati oluşmuştur. 11  2.11.2024 7. Sosyal Geçmiş ve Aile Geçmişi Psikososyal geçmiş Danışanın hayatı kısa ve öz bir şekilde anlatılmalıdır. Mümkün olduğunca danışanın hayatındaki kritik noktalar özetlenmelidir. S hanım eşi ile birlikte başka bir şehirde evleri olduğunu ve fakat işinden dolayı uzak başka bir Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) şehirde yaşamını tek olarak sürdürdüğünü, ancak tatillerde ve uzun boşluklarda evde olabildiğini ifade etmiştir. Pandemi döneminde daha uzun evde bulunduğu için bazı sorunların daha belirginleştiğini düşünmektedir. Eşini sevdiğini ayrılmayı düşünmediğini ama bazı üzüldüğü ve öfkelendiği durumlarda, sorunla baş edemediğini söylemiştir. Bu durumları aşabilirlerse gebe kalmak ve çocuk sahibi olmak istediğini dile getirmiştir. Fakat diğer yandan da bu yaşanan sorunların cinsel problemlere de neden olduğunu belirtmiştir. S hanım 5 çocuklu bir ailenin ilk çocuğu. 1 yaşında babasını kaybetmiş, annesi kardeşine gebeymiş. Annesi durumunu toparlayıncaya dek akrabaları ile yaşamış ve sonrasında annesi ile yaşamaya başlamış. Daha sonra annesi evlenmiş ve o evlilikten 3 çocuk dünyaya getirmiş. Annesinin eşini baba olarak kabul etmiş ve kendisine babalık yaptığını da ifade etmektedir. Annesi 55 yaşında esnaf, üvey babası da 63 yaşında emekli hekimdir. Başka bir şehirde yaşamaktadırlar. 12  2.11.2024 Sosyal Geçmiş ve Aile Geçmişi Babasının sakin, kendi halinde, tadı kaçmasın diye çabalayan biri olduğundan söz etmektedir. Annesini ise kontrolcü, sert, öfkeli ve sürekli müdahale eden biri olarak tanımlamaktadır. Babası ile daha sakin ve saygı çerçevesinde bir ilişkisi olmasına rağmen annesine de babasına da yakın hissetmediğini ve kabul görmek için her şeye uyum sağlayan bir çocuk olduğunu dile getirmektedir. Ailenin büyük çocuğu oluğu için sürekli annesinin onu meşgul tuttuğunu ve aşırı sorumluluk verdiğini ifade etmiştir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Çocukluğu ve lise yılları boyunca aşırı başarılı bir öğrenci olduğunu ve bunun annesi tarafından ciddi biçimde beklendiğini söylemiştir. Erkek arkadaş yada bir erkekle birlikte olmanın erken yaşta evlenmek ve okumamakla eş tutulduğu ve asla kabul edilmeği bir aile yapısı olduğundan bahsetmektedir. Erkek arkadaşı olmamış ve hatta ilişkiye hala olumsuz bakan bir yanı olduğunu ifade etmiştir. Özellikle annesinin her dediğini yapan ve daima yanında olan bir çocuk olmasına rağmen annesinin kardeşlerinden özellikle kendisinden sonraki kız kardeşinden çok daha fazla çekindiğini ve ona karışamazken kendisinin her türlü kararın amüdahale etmeye çalıştığını ifade etmiştir. 13  2.11.2024 Okul yaşamında çok başarılı olduğunu kendisine buradan güç bulduğunu ifade etmiştir. Bundan dolayı da yaşamı boyunca hep çok çalışmış ve başkaca bir sosyalliğe ya da etkinliklere pek vakit bulamadığını söylemiştir. Eşi ile evlenmeden 1 yıl önce tanışmış ve 1 yıl tanışma-nişanlılık aşamasından sonra evlenmiştir. Başta annesi onaylamış hatta aracılık etmiş fakat sonradan aşırı derecede eleştiren bir tutum sergilemiştir. Düğün sırasında iki aile arasında sorunlar meydana gelmiş ve bu hala aman zaman mutsuzluk sebebi olabilmektedir. Kendisinin öfkeli halinin en çok kendisini rahatsız ettiğinden, eşininse bu patlamaların ardından içine çekildiğinden söz etmiştir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) 14  2.11.2024 9. Mevcut Durum ve İşlevsellik Danışanın günlük yaşamı, danışanın güçlü yönleri ve işlevsellik düzeyine ilişkin değerlendirmelere bu kısımda yer verilir. Danışan yoğun çalıştığını ve işten başka uğraşlara pek de vakti kalmadığını ifade etmiştir. Bir yanıyla oldukça işlevsel olduğu fakat diğer yandan bunun yaşamında tek düzeliğe neden olabileceği düşünülmüştür. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Seans sırasında not aldığı ve seans sırasında yapılan tespitleri dikkatlice gözden geçirdiği görülmüştür Bunun yanı sıra yaşadığı sorunları iç görüsü oldukça yüksek biçimde ortaya koymuştur. Terapist tarafından yapılan yorumlara oldukça açık olduğu gözlemlenmiştir. Bu özellikler danışanın güçlü yönleri olarak görülmüştür. Bunun yanında utangaç ve özellikle cinsel problemler sorulduğunda kaçınmacı tavrının terapide ele alınması ve geliştirilmesi gereken bir yön olduğu düşünülmüştür. 15  2.11.2024 10. Tanıya Yönelik İzlenimler Tanıya ilişkin ya da problemlerin nedenlerine ilişkin fikirlerini içermelidir. DSM tanısına göre tanıya yönelik meseleler kısa ve öz şekilde açıklanmalıdır. Neden bu tanıyı seçtiğinize dair kısa bir açıklama da eklenmelidir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Bu kısım raporu kime yazdığınıza göre değişebilir, raporda yer verilebilir ya da yer verilmeyebilir. BU KISMI RAPORDA İSTEMİYORUM. 16  2.11.2024 11. Vaka Formülasyonu ve Tedavi Planı Vakayı nasıl kavramsallaştırdığınıza dair bir paragraf Yöneliminize göre kullandığınız terminoloji değişiklik gösterecektir. Vaka formülasyonu doğrultusunda tedavi hedeflerinizi ve planlarınızı listelemelisiniz. Formülasyon danışanla paylaşılabilir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Danışanın terapiye başvurma nedeni olarak eşi ile ilgili duygu ve düşünceleri ve öfke patlamalarıdır. Bunun yanında eşinin kendisine beklediği ve istediği özeni göstermediğine dair şikayetleri de bulunmaktadır. Bununla birlikte bazı cinsel sorunlardan söz etmiş ve çocuk istediğini dile getirmiştir. Buna şart olarak da eşi ile olan sorunlarının çözüme ulaşmasını koymaktadır. Bununla birlikte oldukça zorlayıcı olayların yaşandığı bir çocukluk, eleştirel soğuk ve disiplinci bir anne ile yetişmiş olmanın getirdiği kontrolcülük de ön plandadır. Babanın ölümüyle beraber hem baba kaybı hem de anneden uzak kalmak danışanda bağlanma sorunlarına neden olmuş ve ambivalant bağlanma biçimi geliştirmesi ile sonuçlanmıştır. 17  2.11.2024 Vaka Formülasyonu ve Tedavi Planı Yapılan vaka formülasyonu ve tedavi planına göre, danışanın eşine karşı zmaan zaman yaşadığı öfke patlamalarının anlamlandırılması, ait olma ve duygusal sorumluluk alma becerilerinin geliştirilmesi ve özellikle yetişkin rolünün yeniden yapılandırılması düşünülmüştür. Bu hedefler çerçevesinde tedavi planı şu şekilde oluşturulmuştur. Eşine karşı yaşadığı öfke patlamalarının zaman zemin ve durum açısından nasıl ortaya çıktığı, tetikleyici ve sürdürücü faktörler açısından ele alınması. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) İhtiyacı karşılanmamış çocuğun geçmişten şimdiye taşıdığı duyguların olup olmadığının araştırılması Bağlanma biçiminin keşfedilmesi ve ambivalant bağlanan rolünün güvenli bağlanmaya taşınabileceği müdahalelerin yapılması Danışanın aşırı çalışmaktan dolayı azalan haz alanlarının arttırılması ve yeniden yapılandırılması Danışanın erkeklere ve cinsel partnere yüklediği anlamın araştırılması ve cinsel davranışın ele alınması Cinsel sorunlara neden olacak düşünce duygu ve davranışların tespit edilerek değiştirilmesi ve cinsel yakınlığın arttırılması 18  2.11.2024 Açık ve Kısa Rapor Yazımı ❖ Bu oldukça zor bir aktivite olabilmektedir. o Raporunuz açık ve net bir hale gelene kadar birkaç kez gözdene geçirmeniz gerekebilir. o Raporu en kısa sürede, seanstan hemen sonra yazmak idealdir. o Mükemmel bir şekilde yazmaya odaklanmadan önce bir taslak hazırlanabilir, daha Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) sonra bu taslak üzerinden detaylı bilgiler yazılabilir. o Standart bir format varsa o izlenmelidir. o Uygulama yaptıkça kolaylaşacaktır. o Rapor görüşmede danışanın söylediği her şeyi yazmak değildir. Görüşmede aldığınız bilgileri, değerlendirmeli, toparlamalı, özetlemeli ve kendi kelimelerinizle yazmalısınız o Raporda danışanın ifadelerine ve alıntılara da yer verebilirsiniz. 19  2.11.2024 Raporun Gizliliği Gizliliği her zamanki gibi raporlar konusunda da vurguluyoruz. Danışanlara ait açık kimlik bilgilerinden ziyade kısaltmalar kullanabilirsiniz. Kapalı, kilitli ya da en azından herkesin göremeyeceği bir yerde Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) saklamalısınız. Mutlaka hem dijital hem de yazılı kopyasını saklayın 20  2.11.2024 Son olarak… İlk görüşme raporunu yazmak ilk görüşme kadar önemli bir görevdir. Bu raporu yazarken, hedef kitlesine göre, açık ve net bir şekilde yazılmasına, içeriğinde gerekli bilgilere açık ve öz bir şekilde verilmesine dikkat edilmelidir. Rapor görüşmede danışanın söylediği her şeyi yazmak değildir. Görüşmede Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) aldığınız bilgileri, değerlendirmeli, toparlamalı, özetlemeli ve kendi kelimelerinizle yazmalısınız. Rapor yazarken kullanabileceğiniz bir taslak sizlerle paylaşılmıştır. Raporların yazımı ve saklanması sırasında gizliliğe önem verilmelidir 21 4. Bölüm Yönlendirme: Sorular ve Eylem Becerileri Soru Sorma  10.11.2024 Başlarken… ❖ Klinik görüşmeciler dinlemenin ötesine geçmeli ve danışanı sorularını ustalıkla kullanımıyla değerlendirmeliler. ❖ Görüşmeciler bazen danışanların belirli eylemlerde -görüşmecinin uyumsal ve sağlıklı olduğunu düşündüğü eylemlerde- bulunmasını teşvik ederler. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Bu Derste Neler Öğreneceğiz? ✓ Görüşmecilerin kullanımına uygun çok çeşitli soruları, nasıl kullanılacaklarını ve onların genel etkilerini (ve yan etkilerini) ✓ Soru sormanın faydaları ve sorumlulukları ✓ Ne tür sorular uygun değildir veya etik olmayan sorular nelerdir? ✓ Görüşmede soru sormak için gerekli genel yönergeler 3  10.11.2024 ✓ Sorular görüşmeler için temel araçlardandır. ✓ Şimdiye kadar dinlemeye vurgu yaptık, bunun amacı çok fazla soru sorma eğiliminde olan yeni başlayan siz görüşmeciler için farklı olasılıkları görmenizi sağlamaktı. ✓ Sorularabağımlı olmadan farklı yöntem ve becerileri kullanmak çok önem arz etmekte. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) ✓ Sorular ve eylem becerileri bir çok farklı amaçla kullanılabilir. 4  10.11.2024 Soru Sorma Genel Soru Türleri Açık uçlu sorular Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Kapalı uçlu sorular 5  10.11.2024 Soruların Faydaları ✓ Açıksorular danışanların düşüncelerini ve duygularını daha derin tartışmalarına neden olabilir. ✓ Kapalısorular görüşmecilerin başka türlü erişilmesi zor olacak belirli bilginin gerçek nedenini bulmalarına yardım edebilir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) ✓ Görüşmecilerinotoriter bir rol üstlendikleri ve görüşmeyi sorularla kontrol ettikleri zaman bazı danışanlar rahatlamış hissederler. ✓ Ayrıca sorular, danışanların konuşmaya çalıştıkları şeyleri açıklamalarına ve belirlemelerine yardım eder. ✓ Sorular danışan davranışının belirli, somut örneklerini ortaya çıkarmakta mükemmel araçtır. ✓ Ustalıkla soru sorma tanısal görüşmede esastır. 6  10.11.2024 Soruların Faydaları ✓ Bazı danışanlar kendilerine çok soru sorulmasını tercih eder çünkü sorular ne söyleneceği hakkında açık bir kılavuz sağlarlar. ✓ Aksine, daha az yapılandırılmış ya da daha az yönlendirmeli teknikler danışanın nasıl ilerleyeceğini bilmemesinden kaygı ve engellenme yaratabilir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) ✓ Sorular öncelikli olarak bilgi almak için kullanılsa da, görüşmecilere görüşmenin rotası ve istikameti üzerinde kontrol sağlamalarına da yardım eder. 7  10.11.2024 Soru Sormanın Dezavantajları ✓ Soru sormak danışanın değil, görüşmecinin merakını ve değerlerini vurgular. ✓ Sorumluluğu ve görüşmenin doğasındaki otorite farklılıklarını vurgular. ✓ Soru sorma, özellikle onlara art arda birçok soru sorulduysa, danışan kendiliğindenliğini azaltabilir ve danışanların savunmacı hissetmelerine neden olabilir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) ✓ Danışanlar görüşmecinin doğru soruyu sormasını bekleyip pasif bir şekilde boş boş oturabilir. ✓ Bu bir çelişki yaratır: görüşmeciler genellikle soru sorarak başlarlar çünkü bilgi isterler ancak bazen çok fazla soru sormak danışanın sözel girişkenliğini azaltır, savunmayı artırır ve daha az bilginin edinilmesine neden olur. ✓ Aşırısoru sorma ayrıca bağımlılık geliştirir: danışanlar hayatlarındaki önemli sorunlar için görüşmeci soru ve cevaplarına aşırı derecede bel bağlamaya başlarlar. 8  10.11.2024 Açık Uçlu Sorular Tek kelimelik yanıtlardan daha fazlasını gerektirir; sadece evet veya hayırla cevaplanamazlar. Danışanlardan daha derinlemesine ve detaylı bilgi alınmasını sağlarlar. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Neden sorularını olabildiğince az kullanın!  Savunmayı ve entelleştirmeyi artırıyor ve olumlu ilişkiyi azaltıyor.  Olumlu ilişkinin iyi olduğu ve danışanın kendi hayatıyla ilgili belirli bir durumu düşünmesini veya entelleştirmesini istediğiniz durumlarda,  Neden soruları; danışanınızın belirli örüntü ve motivasyonlara daha yakın ve derinden bakmasına yardım etmekte uygun ve kullanışlı olabilir. 9  10.11.2024 Kapalı Uçlu Sorular Evet ya da hayır yanıtıyla cevaplandırılabilir. Açık sorulara göre sözel ifadeyi sınırlandırır ve danışanları daha özel yanıtlara yönlendirir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Tanı görüşmelerinde sıklıkla kullanılırlar. Bir görüşmeye olağan yönlendirici olmayan tepkilerle başlayıp sonra kapalı sorularla daha özel bilgi edinmek için tarzınızı değiştirebilirsiniz. 10  10.11.2024 Örnekler Terapiye gelmekle ilgili kendinizi nasıl hissediyorsunuz? Terapiye gelmekle ilgili olarak kendinizi iyi hissediyor musunuz? Asansöre binmekle ilgili düşünceler aklınıza geldiğinde kendinizi nasıl hissediyorsunuz? Asansöre binmekle ilgili şeyler düşünmeye başladığınızda kalbinizin çarptığını ve ellerinizin Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) titrediğini hissettiniz mi? Bütün bunlara annenizin sizinle kurduğu ilişki biçiminin neden olduğunu fark etmek nasıl geldi? Bütün bunlara annenizin sizinle kurduğu ilişki biçimin neden olduğunu fark etmek sizi öfkelendirdi mi? Kendinizi nasıl hissediyorsunuz? Kendinizi üzgün hissediyor musunuz? 11  10.11.2024 ❖ Rahatlatıcı Sorular ….nın hakkında bilgi verebilir misiniz? ….tarif edebilir misiniz? … biraz daha ayrıntı verebilir misiniz? ❖ Dolaylı ya da İmalı Sorular …. hakkındaki düşüncelerinizi merak ediyorum? … yı yaşıyor olmak sizin için zor olmalı. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) ❖ Yansıtmalı Sorular Elinizde bir sihirli değnek olsaydı neyi değiştirmek isterdiniz? 1 milyon liranız olsaydı, ne yapardınız? Sabah uyandınız ve bu söylediğniz problem bir mucize eseri yok olmuş, bunu nereden anlardınız? 12  10.11.2024 Terapötik Sorular ÇOKT ve Yapısal Terapi  Tedavi Öncesi Değişim Soruları  Seans için randevu aldığınızdan bu yana ne gibi değişimler oldu veya olmaya başladı?  Zamanımızın sizin açınızdan verimli geçmesi için ne olmasını isterdiniz?  Derecelendirme Soruları Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.)  0-----------------------------------10 arası…. 13  10.11.2024 Soruların Sınıflandırılması Sorunun Başladığı Kelime Soru Tipi Olağan Danışan Cevapları Ne Açık Gerçekçi ve tanımlayıcı bilgi Nasıl Açık Süreç veya sıralı bilgi Neden Kısmen açık Açıklama ve savunuculuk Nerede En az düzeyde açık Konumla ilgili bilgiler Ne zaman En az düzeyde açık Zamanla ilgili bilgiler Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Kim En az düzeyde açık Kişilerle ilgili bilgiler Yapar mısınız? Yaptınız Kapalı Özel bilgi mı? -ebilir misiniz? Rahatlatıcı Çeşitli türde bilgi; bazen reddedilir. Acaba/…malı Direk Düşünce ve duyguların keşfi Farz edelim Yansıtmalı Yargılar ve değerler hakkında bilgi. 14  10.11.2024 Soruları Nasıl Kullanmalıyız? ❖ Soru kullanımını en uygun şekle getirmek için, aşağıdaki beş yönergeyi aklınızdan çıkarmayın: ✓ Danışanlarınızı sorular için hazırlayın ✓ Sorularınızı dinleme ve eylem tepkilerinde ağırlıklı olarak kullanmayın. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) ✓ Sorularınızı danışan kaygılarıyla ilişkilendirin. ✓ Soruları somut davranış örnekleri çıkarmak için kullanın ✓ Hassas konulara dikkatli yaklaşın. 15  10.11.2024 Yönlendirici Eylem Tepkileri Açıklama yada Psiko-eğitim  Bunu size söylemeli miyim bilmiyorum ama bahsettiğimiz şeylerin değişip değişmeyeceğinden emin değilim. Bunu kişisel olarak almayın ama asla değişemeyeceğimi düşünüyorum.  Ne söyleyeceğinizden emin olmadığınız zamanlarda sadece aklınızda olanı söyleyebilirsiniz. Daha sonra üzerinde durup durmayacağımıza birlikte kkr verebiliriz.  Anksiyete yaşayan danışanlar akıllarını kaybedeceklerini yada kontrolden çıkacaklarını düşünürler. Burada da anksiyetenin ne olduğunu anlatmak gerekir. Öneride Bulunma Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.)  Öneri tavsiye ile karıştırılmamalıdır.  Öneriler genellikle danışan hipnotik telkine açık olduğunda yada tamamen bilinçli olduğunda kullanılabilir. Tavsiye Verme Uzlaşma-Uzlaşmama Teşvik Etme Onaylama-Onaylamama Kendini Açma 16  Yönlendirici Dinleme Tepkileri ve Etkilerinin Özeti 10.11.2024 Yönlendirici Dinleme Tanım Öncelikli Amaç/Etki Tepkisi Açıklama Genellikle görüşme süreci, danışanın sorunu Danışanın yanlış düşüncelerine açıklık getirir. Danışmadan veya bir tedavi tekniğinin uygulanması yüksek düzeyde faydalanılmasına yardımcı olur. hakkında somut bilgi sunan ifadeler Öneride Bulunma Görüşmeci tarafından, doğrudan yada Danışanların bilin veya bilinçdışı düzeyde belirli bir dolaylı bir şekilde belirli bir durum için davranışta bulunmasına, belirli bir düşünceyi düşünmesine öneride yada öngörüde bulunma. yada belirli bir duyguyu hissetmesine yardımcı olabilir. Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) Tavsiye Etme Danışana görüşmeci tarafından verilen Danışana eylemde bulunma, düşünme yada hissetme öğüttür. Belirli bir şekilde hareket etmeleri, konusunda yeni çözümler sunar. Eğer zamanından önce düşünmeleri yada hissetmeleri için verilirse etkisiz olabilir. Danışan güvenirliğine zarar yönergedir. verebilir. Uzlaşma-Uzlaşmama Fikir uyumunu yada uyumsuzluğunu Uzlaşma danışanı tasvip edebilir, güven telkin edebilir. belirten ifadedir. Düşünce ve duyguların keşfini sonlandırabilir. Uzlaşmama çatışma yaratabilir ve tartışmaları ve savunuculuğu harekete geçirebilir. Teşvik etme Danışana belirli eylemlerde bulunması veya İstenilen değişimi yaratabilir yada geri teperek savunma belirli konuları dikkate alması için ricada yaratabilir. Bazı danışanlarca saldırgan olarak bulunma veya ısrar etme tekniğidir. değerlendirilebilir. Kendini Açma Kişisel düşünce veya duygularını danışanla Yakınlığı arttırabilir veya danışanın terapistine olan paylaşma güvenini azaltabilir Onay- Onaylamama Danışanın düşüncelerine, duygularına yada Onaylama olumlu ilişkiyi geliştirebilir ve danışan 17 davranışlarına dair olumlu yada olumsuz bağımlılığına yol açabilir. Onaylamama ise olumlu/uyumlu yargılardır. ilişkiyi azaltabilir ve danışanda reddedilme hissi oluşabilir.  10.11.2024 Merak ve Etik ✓ Çoğudanışmanlar bazen sırf kendi meraklarını gidermek amacıyla danışanlara soru sorma isteği hissederler. ✓ Sırf görüşmecinin merakını gidermek için sorduğu sorular ✓ Komşuculuk oynamak Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) ✓ Eğer görüşmeciler kendi dürtülerine uyup danışanlara uygunsuz sorular sorarsa etik konular meydana gelebilir; ✓ Danışanın kendisini arabasıyla gideceği yere bırakmasını istemek… ✓ Bir grup çalışmasında liderin grup üyelerinden birbirini arabayla bırakmalarını istemesi… 18 6. Bölüm GÖRÜŞME SÜRECİNE GENEL BAKIŞ Yapısal Modeller Giriş Gelişme Kapanış Sonlandırma Özet  13.12.2024 Amaçlar Her görüşmenin bir akışı ve örüntüsü vardır. Görüşmeciler danışanı yönlendirmemeye karar verse ve tüm seans boyunca danışanın serbest çağrışım yapmasına izin verse bile görüşme sürecinde bir başlangıç, gelişme ve sonuç bölümü vardır. Bu derste, tipik bir görüşmenin yapısını inceleyeceğiz; Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) görüşmelerin genellikle nasıl başladığı, ilerlediği ve sonlandığına ve tek bir terapi seansına önemli pek çok faaliyeti nasıl dahil edebileceğinize daha yakından bakacağız. Klinik görüşmeler A noktasından B noktasına, rotası önceden belirlenmiş bir yol boyunca ilerleyen bir etkileşim olamaz ve olmamalıdır. Klinik görüşmenin ritmi ve söze dökülmemiş kurallarını açıklayabiliriz. Ama yine de taslak bir yol haritası çıkarabiliriz 2  13.12.2024 Yapısal Model Shea (1998)’ye göre klinik görüşmenin 5 aşamalı modeli: 1. Giriş 2. Açılış 3. Gelişme Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) 4. Kapanış 5. Sonlandırma «Giriş-gelişme-sonuç» şemalı modeli genişletmiştir. Kuramdan bağımsız, genel bir modeldir, neredeyse tüm görüşmelere uygulanabilir. Başka modeller de mevcuttur. 3  13.12.2024 Yapısal Model Foley ve Sharf (1981), beş aşamalı bir başka model önermişlerdir. 1. Danışanı rahatlatmak 2. Bilgi toplamak Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) 3. Kontrolü sürdürmek 4. İlişkiyi sürdürmek 5. Görüşmeyi sonlandırmak 4  13.12.2024 Yapısal Model Ivey ve Ivey (1999), görüşmenin yapısıyla ilgili en betimleyici modellerden birini sunmaktadır. 1. Olumlu ilişkinin kurulması ve yapılandırılması 2. Bilgi toplamak, problemi tanımlamak ve kaynakların belirlenmesi Akademik birim adı(fakülte, yüksekokul vs.) 3. Sonuçların tespit edilmesi (hedef belirlemek) 4. Alternatifleri keşfetmek ve danışan-görüşmeci uyuşmazlıklarıyla yüzleşmek 5. Düşünce ve becerilerin, terapi dışına genellemesi konusunda danışanın cesaretlen