5. Sınıf Matematik Etkinlikli Soru Bankası PDF

5Sınıf ETKİNLİKLİ SORU BANKASI 1 KONU ÖZETLERİ 2 ETKİNLİKLER SANA 3 KONU TESTLERİ YAKIŞIR YENİ 4 NESİ...

5Sınıf ETKİNLİKLİ SORU BANKASI 1 KONU ÖZETLERİ 2 ETKİNLİKLER SANA 3 KONU TESTLERİ YAKIŞIR YENİ 4 NESİLE SORULARI GEÇİŞ FULL 5 YENİ SORULAR NESİL AKILLI TAHTAYA UYUMLU  İÇİNDEKİLER TEMA – 1 Nokta, Doğru, Doğru Parçası ve Işın.............................................................................................................................................6 Eş Doğru parçaları........................................................................................................................................................................10 Çember ve Daire...........................................................................................................................................................................14 Bir Doğruya Dikme Çizme............................................................................................................................................................18 Bir Doğruya Paralel ve Dikme Çizme...........................................................................................................................................20 Açı Çeşitleri..................................................................................................................................................................................22 Açı Çeşitleri ve Açı Ölçme............................................................................................................................................................23 Bir Açıya Eş Açı Çizme.................................................................................................................................................................26 Aynı Düzlemde İki Doğrunun Birbirine Göre Durumları................................................................................................................30 Aynı Düzlemde Kesişen İki Doğrunun Oluşturduğu Açılar...........................................................................................................34 Aynı Düzlemde Üç Doğrunun Birbirine Göre Durumları...............................................................................................................38 Çokgenler.....................................................................................................................................................................................42 Üçgenler ve Üçgenlerin Sınıflandırılması......................................................................................................................................48 Yarıçapları Eşit İki Çemberin Kesişmesiyle Oluşan Üçgenler.......................................................................................................54 Yarıçapları Farklı İki Çemberin Kesişmesiyle Oluşan Üçgenler....................................................................................................55 İki Çemberin Kesişmesiyle Oluşan Üçgenler................................................................................................................................56 Full Yeni Nesil Testi – 1................................................................................................................................................................58 Full Yeni Nesil Testi – 2................................................................................................................................................................60 TEMA – 2 Doğal Sayıları Okuma ve Yazma..................................................................................................................................................62 Bölükler, Basamaklar, Basamak Değeri ve Çözümleme..............................................................................................................63 Doğal Sayıları Karşılaştırma ve Sıralama......................................................................................................................................66 Doğal Sayılarla Toplama İşlemi....................................................................................................................................................70 Doğal Sayılarla Çıkarma İşlemi.....................................................................................................................................................71 Zihinden Toplama ve Çıkarma İşlemleri.......................................................................................................................................74 Toplama ve Çıkarma İşlemlerinde Tahmin...................................................................................................................................75 Doğal Sayılarla Çarpma İşlemi.....................................................................................................................................................78 Çarpma İşleminde Tahmin Etme..................................................................................................................................................82 Çarpma İşlemlerini Zihinden Yapma............................................................................................................................................83 Doğal Sayılarla Bölme İşlemi........................................................................................................................................................86 Bölme İşleminde Tahmin Etme.....................................................................................................................................................90 Bölme İşlemlerini Zihinden Yapma...............................................................................................................................................91 Bölme İşleminde Kalanı Yorumlama.............................................................................................................................................94 Çarpma İşleminde Verilmeyeni Bulma..........................................................................................................................................98 Bölme İşleminde Verilmeyeni Bulma............................................................................................................................................99 Doğal Sayı Problemleri...............................................................................................................................................................102 Full Yeni Nesil – 1.......................................................................................................................................................................108 Full Yeni Nesil – 2.......................................................................................................................................................................110  ETKİNLİK Nokta, Doğru, Doğru Parçası ve Işın ➞ Kalemin kağıda veya tahtaya bir defa dokunması ile bıraktığı iz nokta modelidir. Eni, boyu ve derinliği yoktur ➞ İki nokta arasında aynı hizada tüm noktaların birleşmesiyle oluşan şekile doğru parçası denir. Uzunluğu ölçü- lebilir. A B [AB] veya AµB AB doğru parçası |AB| Geometrik gösterimi Sembol ile gösterimi Okunuşu Doğru parçası uzunluğu C A D B ➞ Sabit bir noktadan başlayarak düz hizada sonsuza giden noktaların birleşmesiyle oluşan şekle ışın denir. E F C D ₺ A B [CD veya CD CD ışını a Geometrik gösterimi Sembol ile gösterimi Okunuşu E F C D ➞ İkiC ucu da sonsuza giden Ddüz şekilde hizalanmış a noktaların birleşmesiyle oluşan şekle doğru denir. E F EF veya EºF EF doğrusu a a a doğrusu Geometrik gösterimi Sembol ile gösterimi Okunuşu 1. Aşağıda verilen sembollere karşılık gelen çizgi 2. Aşağıdaki modellerin isimlerini noktalı yerlere modellerini çiziniz. yazıp sembollerle gösteriniz. a) [AB a) F E ₺ b) HT b) C T c) AE d c) K L d) İ ºB d) H İ e) [KN] e) T R 6  Nokta, Doğru, Doğru Parçası ve Işın ETKİNLİK Açı Kavramı: Başlangıç noktaları aynı olan iki ışının oluşturduğu şekle açı denir. Aynı zamanda bir ışının dönme miktarı olarak da tanımlanabilir. Köşe Açının kolu Açının kolu Örnek: AÇI SEMBOLLE GÖSTERİMİ OKUNUŞU H HT∑C, CT∑H, T HT∑C açısı CT∑H açısı T T açısı C 1. Aşağıda verilen açıları sembolle gösterip oku- 2. Aşağıdaki modellerin isimlerini noktalı yerlere nuşlarını yazınız. yazıp sembollerle gösteriniz. a) a) KML açısı K Sembolle gösterimi ………………… Okunuşu ………………… L M b) CDE açısı b) Sembolle gösterimi K Y ………………… Okunuşu ………………… N c) BAF açısı c) A Sembolle gösterimi ………………… B Okunuşu ………………… C 7  TEST 1 Nokta, Doğru, Doğru Parçası ve Işın 1. "AB" sembolü ile gösterilen geometrik şekil aşa- 4. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? ğıdakilerden hangisidir? A) Noktanın eni, boyu ve derinliği yoktur. A) A B B) Doğru parçasının uzunluğu ölçülebilir. A B C) Işının iki ucu sonsuza gider. B) D) AB bir doğru gösterimidir. A B C) A B D) 5. 2. Aşağıda geometrik şekiller ve semboller karışık ola- D rak verilmiştir. C E Şekiller ve semboller doğru olarak eşleştirildiğin- de aşağıdakilerden hangisi boşta kalır? B O A [AB Yukarıda verilen şekilde aşağıdaki açılardan han- A B gisi yoktur? AB A) BO∑E B) CO∑E C) DC∑O D) AO∑C A B [AB] A B [BA A) [AB B) AB C) [AB] D) [BA 6. Aşağıda verilen açılardan hangisinin sembolle gösterimi yanlıştır? 3. Aşağıda verilmiş geometrik cisim ve semboller- A) B) den hangisinde hata yapılmıştır? A M A) D C [CD] B K C L F E B) [FE CBA ∑ KL M ∑ C) E D) V C) G H [GH D Y F K L D) KL Z FDE ∑ VYZ ∑ 8  Nokta, Doğru, Doğru Parçası ve Işın TEST 1 7. A B C D 10. Aşağıda iki direk arasına gerilmiş çamaşır ipi gösteril- miştir. Yukarıdaki ışın aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilemez? P R A) [AC B) [DB C) [DC D) [DA Bu çamaşır ipi aşağıdakilerden hangisine örnek- tir? A) PR B) [RP] 8. A C) [RP D) [PR D C E B 11. Dokuz taş oyunu bir zekâ oyunudur. Tarihte ilk izi Mı- sır'da M.Ö 1400 yıllarında görülmüştür. Yukarıdaki şekilde kaç tane doğru parçası vardır? A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 Dokuz taş oyununa göre oyun tahtasındaki çiz- giler aşağıdakilerden hangisi ile oluşturulmuştur? 9. İlker öğretmen öğrencilerinden ışın modeli çizip sem- A) Doğru B) Işın bol ile göstermelerini istiyor. Bahar: C) Doğru parçası D) Eğri [BH H B Muhammet: M∂H M H 12. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? Miraç: M∂R M R A) Doğru parçalarının uzunlukları ölçülebilir. B) Noktanın uzunluğu yoktur. Zümra: [MZ Z M C) Bir noktadan sonsuz doğru geçer. Hangi öğrencinin gösteriminde hata vardır? D) Doğrunun iki ucu da sınırlıdır. A) Bahar B) Miraç C) Muhammet D) Zümra 9  ETKİNLİK Eş Doğru Parçaları Uzunlukları birbirine eşit olan doğru parçalarına, eş doğru parçaları denir. AB doğru parçasının uzunluğu CD doğru parçasının uzunluğuna eşit ise bu |AB| = |CD| şeklinde gösterilir. Eşit uzunluktaki doğru parçalarının duruşları farklı olabilir. Doğru parçalarının uzunluklarını belirlerken, doğru parçasının uç noktalarının birbirine göre konumundan yararlanırız. Örnek: Örnek: D  A 3 birim F 3 birim  H 1 birim   E 3 birim   C D 1 birim 3 birim B AB doğru parçasının uzunluğu = 3 birim |AB|= 3 birim |DE| = 1 birim sağ 3 birim yukarı CD doğru parçasının uzunluğu = 3 birim |HF| = 1 birim aşağı 3 birim sol, |CD| = 3 birim |DE| = |HF| olduğundan, |AB| = |CD| olduğundan [DE] ile [HF] eş doğru parçalarıdır. [AB] ile [CD] eş doğru parçalarıdır. 1. Aşağıdaki birim kareli zeminde eşit uzunluktaki 2. Aşağıda verilen doğru parçalarına eşit uzunlukta doğru parçalarını belirleyiniz. doğru parçaları çiziniz. a) A K L b) D B E M N C c) d) 10  Eş Doğru Parçaları ETKİNLİK 3. Aşağıdaki doğru parçalarından eşit uzunlukta 5. Kareli kâğıtta verilen doğru parçalarının uzun- olanları belirleyiniz. luklarına göre doğru ise başındaki kutucuğa "D", yanlış ise başındaki kutucuğa "Y" yazınız. D A C D A E Z E C B T M B M F G L F N N Z P R K N D T a) |AB| = |CD| b) |PR| = |AB| c) |FE| = |EG| d) |TZ| = |EG| e) |MN| = |FE| 6. Aşağıda verilen şekilde doğru parçalarını verilen ifadeye uygun yazınız. A B D C K L E H M N 4. Aşağıda verilen doğru parçalarından farklı uzun- F G lukta olanı belirleyiniz. A C a) 3 birim uzunluğundaki doğru parçaları:................................................................... D b) 8 birim uzunluğundaki doğru parçaları: B L T................................................................... M Z c) 4 birim uzunluğundaki doğru parçaları: K................................................................... d) 1 birim uzunluğundaki doğru parçaları: P................................................................... 11  TEST 2 Eş Doğru Parçaları 1. 3. Aşağıdaki kareli kâğıtlara çizilmiş hangisinin tüm D kenarları farklı uzunluktadır? E A) B) G C F A B H C) D) K L Yukarıda noktalı kâğıt üzerinde verilmiş doğru parçalarından hangileri eş uzunluktadır? A) [AB] ile [CD] B) [AB] ile [EF] C) [CD] ile [KL] 4. B F D) [CD] ile [GH] C G A H D E Yukarıda kareli kâğıtta verilen doğru parçaların- dan hangisinin uzunluğu diğerlerinden farklıdır? 2. A) [AB] B) [CD] A C) [EF] D) [GH] C B 5. A B D I II III IV K E C G M F L H Yukarıda noktalı kâğıt üzerinde verilmiş AB doğru R parçası ile aynı uzunlukta doğru parçası çizebil- N P mek için C ile kaç numaralı nokta birleştirilmeli- dir? Aşağıdaki eşitliklerden hangisi doğrudur? A) I B) II A) |AB| = |EF| B) |GH| = |PR| C) III D) IV C) |CD| = |PR| D) |EF| = |MN| 12  Eş Doğru Parçaları TEST 2 6. Aşağıda verilen kareli kâğıtlardaki doğru parçala- 8. rından hangileri eşit uzunlukta değildir? 1 3 A) B) A C D 2 B 4 5 A C B D Yukarıda numara ile gösterilmiş noktalar ile doğ- ru parçaları oluşturulursa kaç tane doğru parça- C) B D) D sının uzunluğu birbirine eşit olur? A D A C A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 C B 9. Tarım Bakanlığı Necatibey Ümitköy Danıştay ODTÜ MTA Söğütözü Çayyolu K Beytepe L Bilkent M N Milli Kütüphane Koru Yukarıdaki harita Ankaray Metrosu duraklarını gös- termektedir. |KM| = 35 m, |LN| = 30 m ve |KN| = 48 m'dir. Buna göre |LM| kaç metredir? A) 32 B) 27 C) 22 D) 17 7. B F E K 10. C A C A L D G E F D G K H B N Kareli kâğıtta verilen doğru parçalarına göre, L P H aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? M R A) [AB] ile [FE] eşit uzunluktadır. Yukarıdaki geometri tahtasında oluşturulan eşit B) [CD] ile [EF] eşit uzunluktadır. uzunluktaki doğru parçaları eşleştirildiğinde han- C) [FG] ile [GH] eşit uzunluktadır. gi doğru parçası dışarıda kalır? D) [AB] ile [KL] eşit uzunluktadır. A) [GH] B) [KL] C) [PR] D) [EF] 13  ETKİNLİK Çember ve Daire Sabit bir noktadan eşit uzaklıkta bulunan nok- Sabit bir noktadan eşit uzaklıkta noktaların ve taların birleşimi ile oluşan geometrik şekle bu noktalardan daha yakın tüm noktaların oluş- çember denir. turduğu şekle daire denir. Çap (R) Çap (R)   Merkez M Merkez M       Yarıçap (r) Yarıçap (r)      Çapın uzunluğu yarıçapın uzunluğunun iki katıdır. 1. Aşağıda verilen şekillerin daire veya çember mo- 2. Aşağıda verilen şekillerin yarıçap ve çaplarını ya- dellerinden hangisi olduğunu yazınız. zınız. a) a) Yarıçap Çap............... 4 cm......... b) b) Yarıçap Çap............... 10 cm......... c) c) Yarıçap Çap............... 20 cm........... d) d)............... Yarıçap Çap 7 cm......... 14  Çember ve Daire ETKİNLİK 3. Aşağıda verilen karelerin içerisine yarıçapı en bü- 4. Aşağıdaki çemberlerin merkezini, yarıçapını ve yük olacak şekilde daireler çizip yarıçaplarını ya- çapını yazınız. zınız. a) a) L T....................... M 8 cm R K....................... Yarıçap:.............. b) b) H M....................... 12 cm E B....................... Yarıçap:......... A c) 16 cm c) F S M....................... B....................... G Yarıçap:......... 15  TEST 3 Çember ve Daire 1. Aşağıdaki çemberlerden hangisinin merkezi A ve 4. yarıçapı 5 santimetredir? A) B) M 5 cm A B B 5 cm A Yukarıda verilen M merkezli çemberde kaç tane B C) D) çap çizilmiştir? 5 cm A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 10 cm B A A 5. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Çap çemberin merkezinden geçer. B) Yarıçap r ile gösterilir. 2. Aşağıdakilerden hangisi daire modeline örnek C) Çemberin merkezinden sonsuz tane çap çizilebi- olarak verilebilir? lir. A) Yüzük B) Madeni para D) Çapın iki katı yarıçaptır. C) Bilezik D) Simit 6. Aşağıda O merkezli çember verilmiştir. 3. T E N P L K K B A O C N M F L Yukarıda A merkezli daire üzerinde verilen doğru parçalarından hangisi en uzundur? O noktası ile yukarıdaki noktalardan hangisi ya da hangileri birleştirilirse yarıçap çizilmiş olur? A) [EF] B) [TN] A) K, L B) N, L C) M, N D) P, M C) [BC] D) [KL] 16  Çember ve Daire TEST 3 7. Hatice Öğretmen tahtaya aşağıdaki soruyu yazıyor. 9. K 9 cm Çapı [AE] ve 12 cm uzunluğunda, M L O merkezli daire çizebilir misiniz? Soruya dört öğrenci cevap vermiştir. Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisi doğru Kareli zeminde verilen [KL] doğru parçasının çizimi yapmıştır? uzunluğu 9 cm olduğuna göre M merkezli çem- berin yarıçapı kaç santimetredir? A) B) A A) 4 B) 10 C) 12 D) 14 E O O 12 12 cm cm A E Öykü Atlas C) D) A 12 cm O A 6 cm E Eren Defne 10. Aşağıda çevre uzunluğu 40 cm olan KLMN karesi veril- miştir. K L 8. Aşağıda verilen ABCD dikdörtgeninin içine O merkezli en büyük daire çizilecektir. O A B 6 br N M O Yukarıdaki karenin içine çember çizilecektir. C D 11 br Buna göre karenin içine çizilebilecek çemberin yarıçapı santimetre cinsinden aşağıdakilerden Buna göre dairenin yarıçapı kaç birim olur? hangisi olamaz? A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 17  ETKİNLİK Bir Doğruya Dikme Çizme Bir doğruya bir noktadan dikme çizerken gönye veya açıölçerden yararlanırız. Gönye ile bir doğruya üzerindeki bir noktadan dikme çizelim. A d doğrusu üzerinde bir A noktası belirleriz. d Dikme çizerken gönyemizin kısa kenarını d doğrusu üzerine ko- yarız. Gönyenin uzun kenarı boyunca bir çizgi çizersek, bu çizdi- ğimiz doğru parçası d doğrusuna dik olur. B [AB ~ d † AB ışını d doğrusuna diktir. A d Açı ölçer (iletki) yardımıyla dikme çizelim. B İletkimizin merkezi A noktası üzerine, düz kenarı da k doğrusu üzerine gelecek şekilde iletkimizi yerleştirelim. 90°'nin üstünü B k noktası ile adlandıralım. A noktasından B noktasına ışın çizelim. A [AB ~ k AB ışını k doğrusuna diktir. B k A 1. Aşağıdaki kareli kağıtta verilen doğrulara belirle- 2. Aşağıda verilen KLMN dikdörtgeninde birbirine nen noktalardan dikme çizip sembolle gösteriniz. dik olan doğru parçalarını bulup sembolle göste- riniz. a B N K A B F G b C D c M L d E a) ~ b) ~................................ a) a ~ b) b ~................ c) ~ d) ~................................ c) c ~ d) d ~................ 18  Bir Doğruya Paralel Çizme ETKİNLİK Birbirine uzaklıkları her yerde aynı olan ve birbirini kesmeyen doğru parçaları paralel doğru parçalarıdır. Paralel doğru parçalarının aynı uzunlukta olmasına gerek yoktur. Örnek: A C Yandaki kareli zeminde çizilmiş AB doğru parçasına paralel çizmek için doğru parçasının C noktasına uzaklığı iki doğru parçasının her yerinde eşit olmalıdır. B A C [AB] ve [CD] kesişmez yani paraleldir.  3 birim  AB doğru parçası, CD doğru parçasına paraleldir. [AB] // [CD] B D  3 birim Örnek: B AB doğru parçasına paralel doğru parçası çizerken A nokta- 3 birim sından B noktasına gitmek için kullandığımız yönergeleri uy- D yukarı 3 birim gulayarak yeni bir doğru parçası çizeriz. AB doğru parçası, A 4 birim yukarı sağa CD doğru parçasına paraleldir. [AB] // [CD] C 4 birim sağa 1. Aşağıdaki doğru parçalarına paralel doğru parça- 2. Aşağıda çizilen cadde ve sokak planına göre pa- ları çizip sembolle gösteriniz. ralel olan sokak veya caddeleri bulunuz. A C Ankara Cd. Papatya Sk. Gül Sk. Lale Sk. B D E G H Konya Cd. F a) [AB] // b) [CD] //................ c) [EF] // d) [GH] //................ 19  TEST 4 Bir Doğruya Paralel ve Dikme Çizme 1. A B C D 4. B M A C N d H D E Yukarıdaki d doğrusuna dikme çizmek isteyen Serap H noktası ile hangi noktayı birleştirmelidir? Yukarıdaki kareli kâğıtta verilen MN doğrusuna A) A B) B C) C D) D paralel çizmek isteyen Efe hangi iki noktayı bir- leştirmelidir? A) A ile D B) B ile C C) A ile E D) D ile C 2. 5. Aşağıda verilen ifadelerden yanlış olanlara "Y", C F G doğru olanlara "D" yazınız. D H D Bir noktadan bir doğruya çizilen en kısa doğru parçası bir dikmedir. E Y Paralel doğru parçaları aynı uzunlukta olmalıdır. Yukarıdaki kareli kâğıtta verilen CE doğrusuna D Dik doğrular arasındaki açı 90° dir. dik bir doğru parçası çizmek için hangi noktalar Yukarıda verilen yazılı sorusunda hangi öğrenci birleştirilebilir? tüm maddelere doğru cevap vermiştir? A) C ile F B) D ile G A) D B) D C) D D) D D) D ile H D) E ile H D D Y Y D Y D Y 6. Yanda gösterilen duvar saa- tinde saat 19.00'u göstermek- 3. Aşağıdakilerden hangisinde dik doğru parçası tedir. yoktur? Buna göre kaç saat geçtik- ten sonra akrep ile yelkovan A) B) arasında dik açı oluşur? A) 1 saat B) 2 saat C) D) C) 3 saat D) 4 saat 20  Bir Doğruya Paralel ve Dikme Çizme TEST 4 7. 9. Atlas ve Eren bulundukları konumdan hedef tahtası- d na atış yapıyorlar. A B A C Eren B E D F C D E Atlas Aşağıdakilerden hangisinde verilen noktalardan İki oyuncunun atışları birbirine paralel gittiğine geçen doğru, d doğrusuna dik değildir? göre Atlas ve Eren hangi noktalara atış yapmıştır? A) B ve A B) C ve E A) Eren ₺ B B) Eren ₺ D C) E ve D D) F ve D Atlas ₺ E Atlas ₺ B C) Eren ₺ C D) Eren ₺ A Atlas ₺ E Atlas ₺ C 8. Matematik öğretmeni Berat, öğrencilerine yazılıda 10. Aşağıda birim karelere ayrılmış zeminde 5 farklı ge- aşağıdaki soruyu soruyor. minin konumları ve rotaları gösterilmiştir. P A E d C D K L M N Yukarıda verilen P noktasından d doğrusuna en kısa doğru parçasını çizmek için P noktası hangi nokta ile birleştirilmelidir? B Bu soruya aşağıdaki öğrencilerden hangisi doğru Buna göre bu gemilerden hangilerinin rotaları bir- cevap vermiştir? birine paraleldir? A) Seyfi ₺ K B) Zümra ₺ L A) A ile B B) C ile E C) Ceren ₺ M D) Bilge ₺ N C) B ile E D) A ile D 21  ETKİNLİK Açı Çeşitleri ve Açı Ölçme Bir açının kolları arasındaki açıklığın sayısal ifadesine açının ölçüsü denir. "m" harfiyle gösterilir. A C % m (ABC) = 80° 80° B Ölçüsü 0° ile 90° arasında ise dar açı, ölçüsü 90° ise dik açı, ölçüsü 90° ile 180° arasında ise geniş açı, ölçüsü 180° ise doğru açı, ölçüsü 360° ise tam açı denir. 1. 2. Aşağıda verilen şekildeki açıların ölçüsünü bulup C A açı çeşitlerini yazınız. C 30° B B 75° D O 30° 60° Yukarıdaki şekilde verilen üç açıyı isimlendirerek 50° 40° ölçülerini sembolle yazınız. O A E Açı ölçüsü Açı çeşidi a) 1. Açı % a) m (AOC) =....................................................................... % b) 2. Açı b) m (BOA )=....................................................................... % c) m (AOE )=.................................................. c) 3. Açı..................... % d) m (DOB )=.................................................. 22  Açı Çeşitleri ve Açı Ölçme ETKİNLİK 3. Aşağıda ölçüleri verilen açıların çeşitlerini karşı- 5. Aşağıda verilen açıların çeşidini belirtiniz. larına yazınız. A K B % L a) m (ABC) = 82°............................................. % b) m (DEF) = 103°............................................. C M D % N c) m (GHI) = 91°............................................. % % % a) ALK :................... e) CML :................... d) m (KLM) = 90°............................................. % % b) ALM :................... f) BLM :................... % e) m (NOP) = 1°............................................. KLB :................... g) \ % c) DMK :................... % % d) LMD :................... h) NMC :................... 6. Aşağıda bir kolu verilen dik açıları örnekteki gibi tamamlayınız. 4. Aşağıda verilen AB ışını ve üç nokta ile bir kolu [AB olan açılar oluşturunuz. C A Oluşturduğunuz açıları isimlendirip, açı türüne göre altına yazınız. D E B D E F E F A B G Dar Açı Dik Açı Geniş Açı H.................................................................. 23  TEST 5 Açı Çeşitleri ve Açı Ölçme 1. 3. B D A C C D 40° 30° B 27° 10° 40° 50° E O 20° A O Yukarıdaki şekle göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Yukarıda verilen şekle göre aşağıdaki ifadelerden % hangisi yanlıştır? A) m (AOC) = 70° % % A) AOC dar açıdır. B) m (BOE) = 67° % % B) BOD dik açıdır. C) m (DOA ) = 97° % % C) COD geniş açıdır. D) m (AOE) = 117° % D) DOA geniş açıdır. 2. 4. Aşağıda verilen açılardan hangisinin türü diğerle- dar dik geniş tam rinden farklıdır? Ölçüsü 90° olan açılara...................... açı A) B) Ölçüsü 90°'den küçük olan açılara...................... açı Ölçüsü 90°'den büyük, 180° den küçük acılara...................... açı denir. C) D) Yukarıdaki boşluklara uygun olanlar yerleştirildi- ğinde hangisi açıkta kalır? A) dar B) dik C) geniş D) tam 24  Açı Çeşitleri ve Açı Ölçme TEST 5 5. 8. A B E F C D Gönyenin dik olarak kesişen kenarlarından yararla- narak dik açı çizilebilir. Yukarıda kareli kağıt üzerinde çizilen ışınlara L göre aşağıdaki açılardan hangisi geniş açıdır? K M % % A) AFE B) DFE % % C) CFE D) BFC O N 6. İlker öğretmen derste öğrencilerine "Bir doğru açı ile ölçüsü doğal sayı olan en büyük dar açının ölçüleri Yukarıdaki şekle göre aşağıdakilerden hangisi toplamı kaç derecedir?" sorusunu soruyor. yanlıştır? Öğrencilerin cevapları aşağıdaki gibidir. A) LON açısı dik açıdır. B) MON açısı dar açıdır. 179° 269° 259° 240° C) KON açısı geniş açıdır. D) LOM açısı dik açıdır. Yiğit Hidayet Sibel Zeynep Buna göre, soruya doğru cevabı hangi öğrenci vermiştir? A) Yiğit B) Hidayet C) Sibel D) Zeynep 9. Recep öğretmen derste öğrencilerine bir ucu sabit tahtalar ile geometri şeridi yapmıştır. 7. Aşağıda verilen açılan ölçülerinin tamamı doğal sayı- 4 dır. 3 % % % m (AOD) = 125°, m (BOC) = 42° ve BOD dar açıdır. 2 B A C 42° 1 O D Buna göre 1 ve 4 parçalar arasındaki açılardan % kaç tanesi dar açıdır? Buna göre m (AOB) en az kaç derecedir? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 A) 36 B) 34 C) 32 D) 30 25  ETKİNLİK Bir Açıya Eş Açı Çizme Ölçüleri eşit olan açılara eş açılar denir. B K Yanda verilen açılar eş açılardır. 72° % % A m (ABC) = m (KLM) = 72° L 72° C M R P D Kareli zeminde eş açı çizerken açının kollarının ka- S reli zeminden nasıl geçtiğine dikkat edilir. % % E F m (DEF) = m (SRP) 1. Aşağıda eş olan açıları sembollerle yazınız. 2. Aşağıda kareli zeminde verilen açıların yanlarına P eş açılar çiziniz. A R 33° A 87° B S O B C V H L Y 70° 70° G K M Z C D E L R 87° F 33° T K M B O a).............................. =.............................. E b) N.............................. =.............................. c).............................. =.............................. 26  Bir Açıya Eş Açı Çizme ETKİNLİK 3. 4. İlker öğretmen eş açılar konusu ile ilgili bir oyun ta- sarlamıştır. : 1 defa bastığınızda sağ taraftaki açıyı 5° artırır. : 1 defa bastığınızda sağ taraftaki açıyı 5° azaltır. Oyunda amaç açıları eşitlemektir. Yukarıda verilen açıya eş olan açıları aşağıda işa- Buna göre hangi tuşa kaç defa basılması gerekir, retleyiniz. bulunuz. a) b) a) 120° c) d) b) 60° 100° e) f) c) 40° 135° d) 110° 140° 27  TEST 6 Bir Açıya Eş Açı Çizme 1. H 3. E D F E B G F C A D C A B Şekilde \ BAC 'na eş bir açı çizmek için aşağıdaki ışınlardan hangisi çizilebilir? A) [DG B) [DF C) [DE D) [DH Yukarıdaki kareli kağıtta verilen şekildeki hangi açılar birbirine eştir? % % A) ABC ile DCB % % B) FED ile BAF % % C) FAB ile EDC % % D) CBA ile EFA 2. Aşağıdaki açılardan hangisi diğerlerinden farklı- dır? 4. Aşağıdaki duvar saatinde akrep ve yelkovanın oluş- A) B) turduğu açı modeli verilmiştir. C) D) Buna göre saat kaçı gösterdiğinde yukarıda veri- len açıya eş bir açı elde edilir? A) 20 : 00 B) 17 : 00 C) 13 : 00 D) 09 : 00 28  Bir Açıya Eş Açı Çizme TEST 6 5. Aşağıda verilen şekilde NLM ve KLN eş açılardır. 8. Alper eş açılar ile ilgili bir oyun tasarlamak istiyor. Di- namik geometri yazılımı olan Geogebrada aşağıdaki N M gibi bir tasarım yapıyor. Hedef Açı P N A K L M % % m (KLM) = 108° ise m (KLN) kaç derecedir? C K L B A) 216° B) 84° C) 64° D) 54° Oyunu kazanmak için yukarıdaki üç noktayı uygun şekilde birleştirerek hedef açıya eş bir açı elde etmek gerekir. Buna göre hangi üç noktayı uygun şekilde birleş- tirerek oyun kazanılabilir? 6. Aşağıda verilen şekilde AOB ve BOC eş açılardır. A) N, K ve L B) K, L ve P A O C) M, L ve K D) M, N ve L B C % % m (AOB) = 23° ise m (COA) kaç derecedir? A) 23° B) 32° C) 40° D) 46° 9. B C O 62° 28° 20° D A 118° 42° 7. Aşağıdaki şekilde A, O ve D doğrusal ve E % % AOB ve COD eş açılardır. C F B Yukarıdaki şekle göre aşağıdakilerden hangisi 96° doğrudur? A O D % % % % A) m (COE) = m (AOB) B) m (BOD) = m (AOF) % % % % % Buna göre m (BOA) kaç derecedir? C) m (EOF) = m (DOC) D) m (AOE) = m (BOD) A) 48° B) 46° C) 44° D) 42° 29  ETKİNLİK Aynı Düzlemde İki Doğrunun Birbirine Göre Durumları Kesişen Doğrular: Aynı düzlemde bir ortak nok- Paralel Doğrular: Aynı düzlemde ortak noktası ol- tası olan yani birbirini kesen doğrulara kesişen mayan doğrulara paralel doğrular denir. doğrular denir. A B // †paralellik sem- D bolü A B AB // CD † şeklinde C D E gösterilir. C "AB doğrusu paraleldir. CD doğrusuna" şeklin- E noktası doğruların kesişim noktasıdır. de okunur. Dik Kesişen Doğrular: Aynı düzlemde birbirini dik Çakışık Doğrular: Aynı düzlemde tüm noktaları or- açı (90°) ile kesen doğrulara dik kesişen doğru- tak olan doğrulara çakışık doğrular denir. lar denir. d e ~ † diklik sembolüdür. A B d d ~ p † şeklinde gös- d ve e doğruları çakışık doğrulardır. Tüm terilir. noktaları birbiriyle ortaktır. p d doğrusu diktir p doğrusu şeklinde okunur. 1. Aşağıdaki kareli kağıtta verilen doğruların birbir- 2. Aşağıda kareli kağıtta verilen doğrulara paralel lerine göre durumlarını yazınız. doğrular çizip sembolle gösteriniz. a) b...................... b) a...................... c c)...................... d d) a) b)............................................ c) d)...................... 30  Aynı Düzlemde İki Doğrunun Birbirine Göre Durumları ETKİNLİK 3. Aşağıda verilen doğruların dışında verilen nokta- 5. Yapay zeka programları ile oyun tasarlayan Hatice, lardan doğrulara paralel doğrular çiziniz. aşağıdaki kurallara göre oyunu oynamaktadır. a) Paralel Doğrular Dik Kesişen Doğrular Çakışık Doğrular Kesişen Doğrular b) Doğruların birbirine göre durumlarına göre yanların- daki boşluklara uygun renklerde boyama yapılacak- tır. Boşluklara gelecek renkleri bulup boyayınız. c) a) d) b) c) 4. Aşağıdaki doğrulara çakışık doğrular çiziniz. d) a) b) 31  TEST 7 Aynı Düzlemde İki Doğrunun Birbirine Göre Durumları 1. Aşağıdaki doğrulardan hangisi birbirine paralel- 3. Aşağıda dikdörtgen biçimindeki kitap görselinin say- dir? fa kenarları üzerine çizili şekilde doğru modelleri ve- A) B) rilmiştir. 4 cm c 3 cm a d 4 cm 4 cm 7 cm C) D) b e 5 cm 5 cm Buna göre aşağıda verilenlerden hangisi yanlış- 3 cm tır? A) a ve b doğruları paraleldir. B) a ve d doğruları çakışıktır. C) c ve e doğruları dik kesişir. D) d ve e doğruları çakışıktır. 2. Aşağıda dikdörtgen şeklindeki televizyon verilmiştir. 4. Aşağıda verilen duvar saatinde saat 12.00'yi göster- A B mektedir. D C Televizyon üzerinde doğru parçası modeli verilmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur? Buna göre akrep ve yelkovanın birbirine göre du- rumu aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiş- A) [AB] // [BC] tir? B) [DC] // [AD] A) Kesişen B) Paralel C) [CB] ~ [CD] C) Çakışık D) Dik kesişen D) [AB] ~ [DC] 32  Aynı Düzlemde İki Doğrunun Birbirine Göre Durumları TEST 7 5. Matematik öğretmeni İlker derste öğrencilerine Ge- 8. Uzaya gönderilen uyduların takip ettikleri yolların ogebra programından bir doğru çizip etrafına da bazı doğrultularının modeli aşağıdaki gibidir. noktalar belirliyor. B D k A E F H C B G E C A D İlker öğretmen öğrencilerinden yukarıda çizdiği k Uyduların izlediği yolların birbirine göre durumları doğrusuna sırasıyla dik kesişen, paralel ve çakışık ile ilgili; doğrular çizmesini istiyor. 1. [AB ~ [EF Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisi doğru çizimleri yapmıştır? 2. [GH // [AB A) Zeynep ₺ AB, CA, DE 3. [EF ~[CD B) Öykü ₺ EC, DE, AB 4. [AB // [CD C) Hasan ₺ EB, AD, EA Yukarıda verilenlerden kaç tanesi doğrudur? D) Sibel ₺ AC, DE, BA A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 6. Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Paralel doğru parçalarının uzunlukla