Pinagmulan ng Wikang Pambansa (PDF)

ANG PINAGMULAN NG WIKA  Ayon sa mga Propesor sa komunikasyon na sina Enimert at Donaghy (1981) Ang Wika: Kung pasalita, ito ay isang Sistema ng mga sagisag na binubuo ng mga tunog. Kung pasulat, ito ay iniuugnay natin sa mga kahulugang nais  Saan nga ba...

ANG PINAGMULAN NG WIKA  Ayon sa mga Propesor sa komunikasyon na sina Enimert at Donaghy (1981) Ang Wika: Kung pasalita, ito ay isang Sistema ng mga sagisag na binubuo ng mga tunog. Kung pasulat, ito ay iniuugnay natin sa mga kahulugang nais  Saan nga ba nagmula ang Wika? Paniniwala sa Banal na pagkilos ng Panginoon Genesis 1:10-11 – Paglikha ng kapaligiran Genesis 1:26 - Paglikha sa tao Genesis 11:1-9 – Tore ng Babel Mga Teorya sa Pinagmulan ng Wika Paniniwala sa Banal na pagkilos ng Panginoon Genesis 1:10-11 10 God called the dry land Earth,[a] and the waters that were gathered together he called Seas. And God saw that it was good. 11 And God said, “Let the earth sprout vegetation, plants[b] yielding seed, and fruit trees bearing fruit in which is their seed, each according to its kind, on the earth.” And it was so.  Panginoon Genesis 1:26 - Paglikha sa tao 26 Then God said, “Let us make mankind in our image, in our likeness, so that they may rule over the fish in the sea and the birds in the sky, over the livestock and all the wild animals, [a] and over all the creatures  Paniniwala sa Banal na pagkilos ng Panginoon Genesis 11:1-9 – Tore ng Babel Genesis 11:9: “Therefore its name was called Babel, because there the Lord confused the language of all the earth.”  PANAHON NG MGA KATUTUBO Isang malaking pala-isipan para sa mga Siyentipiko at Antropologo kung paano o saan nagmula ang mga taong unang nanirahan sa Pilipinas. Narito ang ilan sa mga alamat at teorya kung saan nagmula ang lahing Filipino: 2. Teorya ng 1. Teorya ng Pandarayuha Pandarayuha n mula sa Rehiyong n Austronesyan o 1. Teorya ng Pandarayuhan “Wave Migration Theory” ni Dr. Henry Otley Beyer (1916) Naniniwalang may tatlong (3) pangkat ng taong dumating sa Pilipinas: Negrito, Indones at Malay  1. Teorya ng Pandarayuhan Taong Tabon ang tawag sa mga unang tao na nanirahan sa Pilipinas na nabuhay noong 50, 000 taon ng  TAONG TABON DR. ROBERT B. FOX (1962) sa Palawan  TAONG TABON FELIPE LANDA JOCANO (1975) “UNANG LAHING PILIPINO”  2. Teorya ng Pandarayuhan mula sa Rehiyong Austronesyano Paniniwala sa teoryang ito na ang mga Filipino ay nagmula sa lahing Austronesian.  2. Teorya ng Pandarayuhan mula sa Rehiyong Austronesyano Austronesian “Auster” – latin na ang ibig sabihin ay “south wind” “Nesos” – ibig sabihin ay  2. Teorya ng Pandarayuhan mula sa Rehiyong Austronesyano ANG MGA AUSTRONESIAN AY NAGMULA SA TIMOG TSINA AT TAIWAN NA NAGTUNGO SA PILIPINAS NOONG 5,OOO BC  Alinman sa teoryang nauna, mahihinuha na sila ay may sariling Wikang ginagamit bagama’t paniniwalang walang isang wikang nananaig sa Pilipinas noon.  Gayunpaman, napatunayang marunong sumulat at bumasa ang mga katutubo dahil sa sinusunod nilang pamamaraan at ito ay tinatawag na “baybayin”.  Isang lumang paraan ng pagsulat ng mga kayumanggi Pilipino bago pa makarating sa kapuluan ang mga dayong Kastila. Pinaniniwalaang ginamit noong ika- 8 siglo sa pulo ng Luzon.  Binubuo ng labimpitong (17) titik; tatlong (3) patinig at labing-apat (14) na katinig.  Binibigkas ang katinig na may kasamang tunog na /a/. Kung /e/ o /i/ ay nilalagyan ang titik ng tuldok sa taas. Kung /o/ o /u/ ay nilalagyan ng tuldok sa baba. Nagpalaganap ng Kristiyanismo sa Pilipinas Binyagan sa Pilipinas, Pintang-guhit ni Feranando Amorsolo Gumamit ng Krus at Espada bilang bahagi ng paglalayag “Krus at Espada” o ang relihiyon (kinakatawan ng Krus) at paggamit ng dahas kung kinakailangan (kinakatawan ng Espada).  Kristiyanismo at Imperyalismo ang pinakalayunin ng bansang ito. Ang Kristiyanismo ay Ang Imperyalismo ay batas isang relihiyong o paraan ng pamamahala monoteista kung saan ang malalaki o (naniniwala sa iisang makapangyarihang mga diyos lámang) na bansa ang naghahangad nakabatay sa búhay upang palawakin ang kanilang kapangyarihan sa at pinaniniwalaang pamamagitan ng pagsakop mga katuruan ni o paglulunsad ng mga Hesus na pagtaban o kontrol na pinaniwalaan ng pangkabuhayan at Unang Gobernador ng bansa Miguel Lopez de Legaspi (12 June 1502 – 20 August 1572) Tinuring na Pagano at Barbariko ang Pilipinas Sinunog ang mga sinaunang panitikan sapagkat naniniwala ang mga ito na pinalolooban ito ng mga masasamang espiritu at diyablo  Doctrina Christiana unang aklat na nailimbag sa Pilipinas sa panahon ng mga Kastila (1593) Naglalaman ito ng panitik ng mga Tagalog na kilala sa pangalang Baybayin. Ang labing-apat (14) na mga katinig na may patinig /a/ ay may kasamang mga tuldok sa itaas (.) at sa ibaba (.) upang maipakita ang paraan ng pagbasa nito. Ginawang Kabisera ng bansa ang Maynila (1595)  sa pagitan ng Pilipinas, Mexico, at Espanya (Kalakalang Acapulco- Maynila) Ang Kalakalang Galyon ay isang sistemang pangkalakalan na nagsimula noong ika-16 hanggang ika-19 na siglo Ang pangunahing ruta ng mga galyon ay mula sa Acapulco, Mexico patungong Manila, Pilipinas. Sa Manila, nagaganap ang malawakang kalakalan sa pagitan ng mga negosyante mula  Sa lawak ng Pilipinas upang ipalaganap ang Kristiyanismo, hinati- hati ito sa lima (5) na orden ng misyonerong Espanyol; Agustino, Pransiskano, Dominiko, Heswita at Rekolekto.  Ang paghahati ng pamayanan ay nagkaroon ng malaking epekto sa pakikipagtalastasan ng mga katutubo. Nakaroon ng tinatawag na“Language barrier” sapagkat nagkakaunawaan ang dalawang lahi. Alpabetong Baybayin at Alpabetong Abecedario na maihahalintulad sa alpabetong romano  Mayroon ng sariling Wika ang mga katutubo ngunit pinigilan ito ng mga Espanyol. Mayroon na tayong panitikan ngunit hindi ganoon kayabong tulad ng mga dula, awit, balagtasan at mga akdang pampanitikan. Moro-moro, Leron, leron Sinta, Balagtasan, at ang Florante at Laura ni Francisco Baltazar na tinatawag na  FRANCISCO “BALAGTAS” BALTAZAR (2 Abril 1788–20 Pebrero 1862) “PRINSIPE NG MAKATANG TAGALOG” “AMA NG BALAGTASAN”  Upang maging epektibo ang pagpapalaganap ng Kristiyanismo, ang mga misyonerong Espanyol na lamang ang nag-aral ng katutubong wika. Nagkaroon ng panahon na itinuro sa atin ang wikang espanyol na naging dahilan ng pagkakaisa at pagkakaroon ng mga panitikan hinggil sa pagiging relihiyoso. Ngunit nabago ito matapos patayin ang tatlong paring martir GomBurZa. Tatlong martir na paring Pilipino sina Mariano Gomez, Jose Burgos, at Jacinto Zamora na binitay sa pamamagitan ng garote na wala man lamang abugado noong Pebrero 17, 1872 ng mga Kastila sa mga paratang ng pagpapatalsik ng pamahalaan na nagdulot ng pag-aalsa sa Cavite noong 1872. Nag-iwan ang kanilang pagkabitay ng mapait na damdamin sa maraming mga Pilipino, lalo na kay Jose Rizal, ang  KATIPUNERO PROPAGANDISTA  300 taon ang pananakop ng mga Kastila, namulat ang mga Pilipino sa kaapihang dinanas. Sa panahong ito, maraming Pilipino ang naging matindi ang damdaming NASYONALISMO. Nagkaroon ang mga propagandista ng kilusan noong 1872 na siyang naging simula ng kamalayan upang maghimagsik. "Isang Bansa, Isang Diwa" Laban sa mga espanyol. Kilusang Propaganda 1872-1892 (Barcelona, Espanya) Kilusang Propaganda 1872-1892 (Barcelona, Espanya) Kilusang Propaganda 1872-1892 (Barcelona, Espanya) Gawaing hindi pang simbahan. (Hindi pangingialam ng mga prayle sa gawaing pamahalaan) CORTES (Hukumang Pangkalahatan) Ang LEHISLATURA ng Espanya may kapangyarihang magsabatas ang Cortes at susugan ang saligang-batas. Higit pa rito, ang mababang kapulungan ay may kapangyarihan na kumpirmahin at patalsikin ang Pangulo ng Pamahalaan o punong Kilusang Propaganda 1872-1892 (Barcelona, Espanya)  Pinamunuan ni Andres Bonifacio ang himagsikan sa pamamagitan ng pagpunit ng cedula. Ang pagpunit ng cedula ay sumasagisag sa pagpapalaya ng mga Pilipino sa kapangyarihan ng Espanya. Ang pagpunit na ito ay nakilala sa kasaysayan sa tawag na “Sigaw sa Pugadlawin” Agosto 23, 1896  Ang Katipunan layunin nito ay ganap na kasarinlan. Naitatag ang KKK ng Anak ng Bayan noong ika – 7 ng Hulyo, 1892. Wikang Tagalog ang ginamit sa kanilang mga kautusan at pahayagan. Ito ang sinasabing unang hakbang tungo sa pagtataguyod ng Wikang Tagalog.  Ito rin ang nagbigay daan sa pagkilala ng Pilipinas bilang kauna-unahang Republika sa Asya. Dito nagsimula ang La Solidaridad bilang gamit upang maka propaganda sa  Ang La Solidaridad ang naging pangalan ng isang samahan ng mga Pilipinong ilustrado sa Espanya na naghangad na magkaroon ng representasyon ang Pilipinas sa Cortes Generales. Ito rin ang naging pangalan ng opisyal na pahayagan ng samahan na itinatag noong 13 Disyembre 1888. Ang naging pangulo nito ay si Galicano Apacible, pinsan ni Jose Rizal.  Sa panahong ito nabuo ang Konstitusyon ng Biak-na-bato taong 1899, ginawang opisyal na wika ang Tagalog, ngunit walang isinasaad na ito ang ang magiging wikang pambansa ng republika.  Jose P. Rizal – Noli Me Tangere at El Filibusterismo Graciano Lopez – Jaena – Fray Botod Marcelo H. Del Pilar – Diaryong Tagalog Andres Bonifacio: Pag-ibig sa Tinubuang Lupa  PAMPULITIKA PANLIPUNAN  Pagkatapos ng kolonyalismo ng Espanyol, dumating ang mga Amerikano sa pamumuno ni Almirante Dewey. Nang panahong iyon ay hindi gaanong naging mahalaga sa mga manunulat na Pilipino kung hindi pa rin sila ganap na malayang makasulat ng talagang nais nilang isulat. Ingles ang naging wikang panturo noong panahong ito. Ginamit na instrumento ang pambansang Sistema ng edukasyon sa pagnanais na maisakatuparan ang mga plano alinsunod sa mabuting pakikipag-ugnayan.  Read, Write, Arithmetic (3R) Ang mga sundalo ang kinikilalang unang guro at tagapagturo ng Ingles na kilala sa tawag na Thomasites. Sa ilalim ng Batas Sedisyon ay hindi sila maaaring magsulat nang lantaran ni sa paraang pahiwatig ng kahit na anyong makapagpapaalab sa damdaming makabayan laban sa mga Amerikano.  BATAS SEDISYON (SEDITION LAW) Ipinasa ng Komisyon ng Pilipinas noong Nobyemre 4, 1901 na ang sinumang manindigan sa Kalayaan, tahimik man o sa pamamagitan ng puwersa, ay isang halimbawa ng pagtataksil sa bayan na may kaparusahang kamatayan at mahabang pagkakabilanggo.  Mahahati ang panahong 1901 -1942 sa tatlo: ❖ Panahon ng Paghahangad ng Kalayaan; ❖ Panahon ng Romantisismo sa Panitikan ❖ Panahon ng Malasariling Pamahalaan.  Nabigyan ng Malasariling Pamahalaan ang mga Pilipino sa Pangunguna ni Manuel Luis Quezon, na siyang tinaguriang “Ama ng Wikang Pambansa”. Siya ang nagpunyagi upang magkaroon ng Wikang pambansa ang Pilipinas sa panahong ito. Taong 1937, itinalaga na ang Wikang Tagalog ang siyang magiging batayan ng Wikang Pambansa.  Ang pananakop mula 1942 hanggang 1945. Tinaguriang Gintong Panahon ng maikling kuwento at ng dulang Tagalog. Pinagbabawal ang paggamit ng wikang Ingles. Maging paggamit ng aklat at peryodiko tungkol sa  Nabigyang- sigla ang Pambansang Wika dahil na rin sa pagtataguyod ng pananakop. Binigyan pa nila ng pagkakataon ang isang Pilipino, si Jose P Laurel upang mamuno sa pamamagitan ng kanilang pamamatnubay.  Nagpatupad ang komisyong ito ng mga pangkalahatang kautusan buhat sa tinatawag na Japanese Imperial Forces sa Pilipinas. Ang GOBYERNO-MILITAR ang nagturo ng Nihongo sa mga guro paaralang-bayan. Itinuro ang wikang nihonggo sa lahat. Ngunit binigyang diin ang paggamit ng tagalog