Farmakognozi 1 PDF

 Farmakognaz! Farmakognoz!'n!n Kapsamı DrogoB!tk!sel , Drogların tammı hayvansal, den!z canlıları Saflık ve Kal!te Kontroller! Etk!l! b!leş!kler!n Koruma ve Saklama...

 Farmakognaz! Farmakognoz!'n!n Kapsamı DrogoB!tk!sel , Drogların tammı hayvansal, den!z canlıları Saflık ve Kal!te Kontroller! Etk!l! b!leş!kler!n Koruma ve Saklama standard!zasyonu Etk!l! b!leş!kler!n teşh"s ve m!ktar tay!n! S!n!flandırma K!myasal (drogların taşıdıkları etken maddel Morfoloj!k (drogtay!n! tanm!l ne Terapöt!k (tedav! etk!ler!) Taksonom!k(fam!lyalar) B!yogenet!k Droglar!n Kullanım amaçları Çay hazırlanması Galen!k preperat hazırlamak Etken madde eldes! Yard!mc madde eldes! Sentet!k !laçlara model oluşturmak Yarı sentez ürünler!n!n eldes! Çay Hazırlanması Suyla !nfüzyon ya da dekoks!yon şekl!nde hazırlanan preparatlardır Uçucu Uçucu yağ taşıyan kıhısımlarda b!tk!lerde sımlarda veyaveya b!tk!lerde !nfüzyon yağ taşımayan dekoks!yon Galen!k preparat hazırlamak Hastanın kullanab!leceğ! şek!lde hazırlanmış preperat T!nctura Op!! , T!nctura D!g!tal!s , S!rupus !le/pecacuanhae compos!tus bu preperatlar saf alkol ve çeş"tl" oranlardak! alkol-su karışımı hazırlanan ekstrelerd!r ve galen!k preparatlar arasında ahr yer T!nctura : Tentür  Yarı sentez ürünler!n!n eldes! Morf!n Emet!k: M!de !çer!ğ!n!n Apomorf!n Cemet!k) Park!nson Tedav!s!nde Kode!n d!on!n Cant!tuss!f) d!yafram ve karın kaslarının , Kasılması sonucu boşalması Ero!n Cuyusturucu Ant!tuss!f : Öksürük Ergotam!n D!h!droergotam!n Kas gevşet"c" doğum kolaylaştırma ---- Kes!c! F!tosteroller - - - - Stero!dal hormon sentez! Takv!yeBeslenmen!n parçası Glus!tler (arboh!dratlar) C H G'den oluşur , , en az 2-OH grubu taşıyan yapılar Oz : Tek molekül glus!t Oz!t : Glus!t! oluşturan bas!t moleküller Glus!tler Ozlar Oz!tler W Heteroz!t Holoz!t Coz + oz olmayan) Loz + oz) Ozlar ve Türevler! m. G. = Molekül geometr!s! C H O den oluşur , , en az 2-DH grubu tas!a En 1 redüktör var d!r az grubu Redüktor grubu aldeh!tse Aldoz (Glukoz) Redüktor grubu Ketonsa Katoz (fruktoz) OH'ta olan o sayısına göneB!oz , tr!oz , tatroz , Pentoz Heksoz , , Heptoz  Ozlar ve Türevler! 1) Opt!k !zomer! B!rden fazla as!metr!k C atomu taşırlar Capt!kçe akt!fler) 2 kadar opt!k !zomer! bulunur sayısı depolar!ze ışığı sağa(t) ya da sola ( Doğadak" ozlar halka meydana get!r!r 5'l! halka furanoz 6'lı halka p!ran 2)Geometr!k !zomer! Yarı asetal bağın oluşmasıyla 1. konumdak! "C"Atomu da as!metr!k durum alır C!s!a Trans!B Mutarotasyon : B!r ozda hem a hem de B !zomer! bulunuyorsa ozun taze hazırlanmış sulu çözelt!s! polar!ze ışığı saptırma açısının değ!ş!p sonra değ!şmeden sab!t kalması olayı Ozun spes!f!k çev!rme dereces!;Değ!şmeden kalan son değer 3)Due Lİzomer" : 6 Clu pentozlara met!l pentoz adı ver!l!r KAH'lerde 2 Dezoks!met!l pentoz bulunur - KAH : D-glukoz aldoheksozlardan en çok rastlanan D-fruktoz Ketoheksozlar !ç!nded!r serbest halde meyuede bulunur D-r!buloz Ketopentoza örnek Oz Türevler! Pol!oller : Ozlardak! Karbon!l grubunun redüklen!p - DH hal!ne geçmes!yle olusur CGl!sero er!tr!tol, arab!ta) , On!k As!tler: Ozlardak! 1 konumdak! Karbon!l aks!tlenmes! !le oluşur. grubunun CD-Glukon!k as!t) Kron!k as!tler : G C'dak! Pr!mer. alkal grubunun karboks!l grubuna oks!tlenmes! sonucu oluşur (Glukuron!k As!t) D!l !zomer! , yapılarına !y! çalış  Sakkar!k As!tler! Hem 1 İ'dak" karbon!l grubunda hem de G C'dak! pr!mer grubunda.. Oks!dasyon dur (Glukar!k as!t , Galaktar!k as!t) Ozam!nler! OH b!r kaçının NHz Grubu !le gruplarından b!r!n!n ya da değ!şmes! sonucu oluşur - [Aset!l glukozam!n) Oz Esterler! : Doğadak" Oz moleküller!ndek!-OH grupları (HCOOH, H POu vHzSOu !le ester yapmış , olab!l!r (Aset!l D!g!toksoz Mezo!noz!tal Ester! , Fuko!d!n) , Ozların ve Oz türevler!n!n Genel Özell!kler! 17 Genelde tatlılar 27-DH'lardan dolayı suda çözünürler 37 Sudak! çözelt!ler! opt!kçe akt!ft!r 4 As!tl! ortamda !s!t!l!nca furfuraller böylece teşh!sler! mümkün dur (Mol!sch reaks!yonu Pentozlar - > Furfuraller Met!lpentoz - Met!l furfural Heksoz > H!droks! Met!l Furfural - 67 Ketozların teşh!s! Sel!wanoff !le reaks!yonu yapılır 7Redüktör (Aldeh!t/Keton) serbest olan bütün ozlar uron!k as!tler alkal!ortamda metal tuzlarına grubu ve !nd!rger k! bu reaks!yona Fehl!ng reaks!yonu Adı ver!l!r 8 Ozlar ozazon olusturmalarına göre de teşh!s ed!l!rler 9) Pentozlar eş!t hac!mdek! der!ş!k HCI !laves!yle b!rkaç dak!ka ısıtıldığında furfuraller meydana gel!r k! ortama b!rkaç floroglus!no oluşması Pentoz uron!k as!t Kr!stal! Katılmasıyla kırmızı reng!n varlığını menekşe renk !se 107Pentozlar ors!nol !le pembe menekşe b!r renk ver!r 117 Oz molekülündek! C atomlarından b!r!-OH Bunların teşh"s" de keller k!l!an! taşımayab"l"r. pesez ve reaks!yonlarıyla yapılır 127 Ozlar!n !le fermente olup fermantasyon tupa olmamalarına göre tesh!sler! yapılır Not : B!ra mayasıyla Glukoz, fruktoz, mannoz kolaylıkla Galaktoz !se güçlükle Pentozlar ve Uron!k as!tler fermantasyona uğramaz Ozların M!ktar tay!n! yöntemler! 1) T!tr!metr!k Yöntem a) Fehl!ng Yöntem! : Çok m!ktarda Oz taşıyan zeng!n çözelt!lere uygulanır b) Bertrand Yöntem! Az m!ktarda kullanılır. Permanganometr!k yöntemd!r ozun m!ktar tay!n! !ç!n G İyod!metr!k Yöntems Oz çöz. + LuSOn-CurO CuO + 3KI + KI0 + 4 HeSOn-2Iz 2CuSO + + 4 HeD Iz da NazSO, !le t!tre ed!l!r 2)Polar!metr!k Yöntem Tek b!r oz varsa uygulanır la] 2 D 100 = · a /I. d (. 3) Kolor!metr!k yöntem! KağıtKrom. !le redüktör ozlar ayrılır Alkal! tr!fen!ltetrazol!um reakt!f! !le kırmızı lekeler hal!nde bel!rlen!r Kırmızı lekeler HCI'l! p!r!d!n ( % 10) elüe ed!l!r P!r!d!nl! çözelt!n!n opt!k dans!tes! saptanır 4) Karışım Hal!nde M!ktar Tay!n! s Anlamadım  Kolagog Safra söktürücü Oz ve Oz türevler!n!n Farmakognaz!dek! Önem! !laç 1)Bes!n maddes! olarak 2) Fr ve sorb!tol d!yette kullanılır !laç b!leş!m!ne g!rer Ca-Glukonat- > Ras!t!zm Mann!tol Laksat!f Sorb!tal Kolagog Inoz!tol Büyüme Faktörü - > 3) Ks!loz ve mann!tolden bazı bakter!ler!n teşh"s"nde Arab!noz ramnozdan ve Ferment reakt!f! olarak bazı organ fonks!yonlarının !ncelenmes!nde yararlanılır 4) Glukozun fermantasyon ürünler!nden yararlamır Heksozlar Türevler!ve Glucosum Glukoz Dextrosum : Susuz "Glucosum Anhydr!cum" off!s!nal Kabul ed!l!r olanı V!t!s v!n!fera (v!taceae) % 20-30 oranında glukoz !çermes!ne rağmen kaynak olarak kullanılmaz Frukoz !le beraber balda bulunur N!şasta ve selülozun yapıtaşı. B!r çok heteroz!t!n b!rleş!m!ne g!rer Patates n!şastası % 1'l!k HCI !le HaSQu !le 45 C'de !s!t!l!r P veya Kurşunla kaplı kaplarda basınç altında 1 saat 1202'de tutulur N!şasta parçalanır buharlaştırılarak ortamdak! HCI veya HcSOn uzaklaştırılır Çözelt! NazCOz !le nötralleşt"r"l"r Süzülüp akt!f kömürle reng! g!der!l!r Vakum altında şurup Kıvamına gel!nceye kadar yoğunlaştırılır Elde ed!len bu ürün glukoz surubudur 30 O GL. ve b!oza tr!oz tetroz !çer!r Bu ürün Kr!stallenmez H!drol!z elde ed!l!r yüksek ısıda ve uzun sare yapılırsa I mal Kr!stal sulu kr!stalleneb!l!r glukoz İdrarda çok düşük düzeyde bulunur. Şeker hastalarında bu m!ktar artar GL sakkarozdan , barsak yüzey!nde daha kolay em!l!r ve Kalor!s! de fazladır i ap!rojen D!rozen madde : Glukoz Dextrosum Kullanışı taşımayan % 5'l!k Projen : ateg yükselt!c! glukoz parenteral beslenmede Kullanılır Deh!dratasyon tedav!s!nde % 0 , 9 Nall !ç!ndek! 5'l!k GL çöz Kullandır ·5-20 % 33-50 çöz çöz. Angına pector!s da kalp adeles! ya Kullanır yeters!zl!ğ!nde. Ödem boşaltıc Pomadı ya da Gl çek!c! ant!sept!k yüksek konsantrasyon. çöz , su ve Etand eldes!nde Seherc!l!kteKr!stelenmey!önlemek s! Eczacılıkta Dekstroz!ns Alkol + Dekstroz !ns NaCl + Dekstroz!ns NaC + Dekstroz tabletler! Dopam!n. Debstroz !ns HCI + L!doka!n HCl Dekstroz !ns. + K(l +Dekstroz !ns Enjeks!yon çözelt!s! hazırlamada kullanılan glukoz ap!royen olmalıdır P!rojens!z - Glukoz "Glucosum pro !nfus!one Glucosum Injecto sıvı ve bes!n yedeğ! olarak Glucosum et Natr!! Chlor!d! Inject!o bes!n ve elektrol!t yedeğ! olarak Avrupa Farmakopes!nde ! O S 8 Mel (TK) Bal Ap!s mell!fera (ap!dae) adı ver!len bal arılarının ç!çek nektarlarında topladığı usare !ç!ndek! sakarozun m!des!nde !le arının !nvers!yona uğraması meydana gelen Grandür Balda ! glotfr. + Karboh!drat + UY + p!gment + polen % 62-83 !nvert seber 50-100 müsh!l etk!l! g Bal M!dev! , Kuvvet ver!c! besley!c! M!kroorgan!zma üremes!n! engeller ve yara !y!leşt!r!c! Boraks + bal karışımı çocuklarda görülen aft ve ağız !lt!haplarında kullanılmıştır R!ze-!k!zdere'de Anzer yaylasında anzer balı elde ed!l!r Rhododendron b!tk!s!ne caucas!cum dayanır Anzer balı tedav!s!nde merhem hal!nde sürülerek kullanılır yanık yaralarının yaraya Tr Petek) Tr s!zma) Alman s!zma Bal !çerd!ğ! oz ve v!tam!nler neden!yle besley!c! lavman olarak , çocuklarda laksat!f hazırlanır Bal redüktör olması neden!yle ferro tuzlarından preparat Kalp hastalığı ve soğuk algınlığında da kullanılır Mel depuratum (Tem!zlenm!s Ball : 40K bal + GOksu + HCl ardından yıkanıp 34 beyaz k!lle karıştırılır su !le. Su banyosunda !s!t!l!p sıcakken süzülür ve buharlaştırılıp yoğunluğu 1 34 yapılır , Zeh!rl!bal Del! bal ! , Toks!k etk! andromedotoks!n kaynaklı R pont!cum , R Interm. , Rcaucas!cum R = Rhododendron Corman gülü) O O O & Sütü (La An gelée royale) : Anabol!zan ve l!potrop!k · 1 Balla karıştırılıp gençleşt!r!c! Har!cen pomad ve Krem hal!nde (güzell!k) L!yof!l!ze halde enjeks!yon drupa!fr!ks! Pulpa Tamar!ndorum (Dem!rh!nd! Pulpas!l Çocuklarda laksat!f tahr!ş etmez 20-60g müsh!l etk!l! TK'de Pulpa tamar!ndorum cruda ve depurata kayıtl Deparata pulpanın sıcak suyla yumuşatılıp eleklerden geç!r!l!p sert parçalar ve çek!rdeklerden ayrıldıktan !le elde ed!l!r sonra yoğunlaştırılması Succus Ceras! Prunus cerasus Aromat!k şurup yapımında kullanılır Succus rub! !dae! Rubus !daeus ya da Rubus str!gosus meyveler!n!n s!k!lmas!yla elde ed!l!r Mal!kas!t fruktoz sakaroz , pekt!n taşır , , Aromat!k surupların hazırlanmasında kullanılır Saccharum Ustum (Karamel Bazı preparatlara renk vermede kullanılır Glukozun Redüks!yon Ürünler! : Meglum!n. N-Met!l Glukozam!n (En çok Kullanılan Yüzey ger!l!m!n! azaltır Glukoz NHzCH + ,.... (N! Katal!zörlerle) 1 konumdak! aldeh!t grubu e pr!mer alkole DH met!l am!n !le değ!şt!r!r. sonra grubu yer Oluşumunun üzer!nde dur du  D-Sorb!tal : Tween:Parenteral uygulama veya aşılar !ç!n !laçların sulu B!r hekz!tol olup Sorbus ancupar!a (Rosaceae) (Üvez) meyves!nden elde ed!l!r formasyonlarını stab!l!ze Yaygın kullanıldığı !ç!n doğal kaynaktan eldes! yeterl! değ!l etmek !ç!n kullanılan ekesp!yan D-GI/D-F..... Katal!t!k red !le. elde ed!l!r D!abet!kler !ç!n tat ver!c! Anj!na Pektor!s : Kalp kasında % 70 çöz laksat!f !skem! ve ya koroner arter spazmı Tureen hazırlamada kullanılır %50 çöz I V olarak osmot!k d!üret!kt!r neden!yle göğüste sıkışma ağrı ,... Glokomda kullanılır Osmot!k d!üret!kü Osmot!k Mann!tolle komb!ne olarak olarak kullanılır uroloj!de ant!sept!k sırı basıncı Prostat tümörü ayarlayarak !drar att!r!r ve mesane amel!yatlarında mesane y!kamada kullanı Melas : Seker pancar posası İzosorb!tal D!n!trat : İzosorb!tolün Br!Oks!tley!c! ayan D!l HNO !le yaptığı türev altında etk!l! olup n!trogl!ser!ne benzer etk! Ferros +2 Fe Anz!na pektor!s kullanılır koroner damar ve gen!şlet!c! Ferr! : +3 Fe Glukozun Oks!dasyon Ürünler! : Glukon!k As!t : Glukoz Actobacter xyl!num (Bacter!um xyl!num) ya da Asperg!llus n!ger aracılığı !le gerçekleşen b!yoloj!k oks!dasyon sonucunda m.g Sakaroz , melas veya n!şasta kullanılarak b!yoloj!k oks!dasyon olar Cak!! Gluconas (TF) Kals!yum Glukonat : Asperg!llus n!ger veya Bra azanı kullanılarak D-Gl CalOy. !l oks!tlen!r Kals!yum eks!kl!ğ!nden !ler! gelen tetan!de oral , IM veya IV Ca tedav!s!nde tuzdan da glukolaktob!yonat adlı yararlanılır Ferros! Gluconas (TF) Ferro Glukonat: N!trat !çerenler d!l altı !ç!n genelde Potasyum Glukonat! Glukon!k as!t + Kot........ nötralleşerek e e. kullanılır Keks!ll!ğ!nde D!g!tal!s ya da t!az!d zeh!rlenmeler!nden !ler! gelen K eks!kl!ğ!nde kullanılır Glukozun Ürünler! Fermantasyon Etand : Heksozların CO2 oluşur Kaybetmes!yle Eldes! : 1) Üzüm suyu !le 2) Sakkar!f!kasyon yoluyla : N!şasta !le sıcakta pelteleş!r ya sey HCI ya am!laz da d!astaz !le h!drol!z ed!lerek holoz!t ya su sonra. parçalanır Ara ürün olarak am!lodekstr!n , er!trodekstr!n ve akrodebstr!n oluşur Sakkar!f!kasyon !şlem!nden sonra ortama b!ra mayası katılarak maltaz ferment! Maltozu e Glukoza çev!r!r Glukozda alkol ferm !le etande dönüşür. 3) Melastan (Seker pancarı posası) Hareketle 4B!tk!ler!n odun kısmındak! Ks!loz Torula ut!l!s mantarı !le fermente olarak ee. 5) Cladon!a rang!fer!na l!ken!nden e e. 6) Alglerden e e. 7) Kağıt end!de sıvısındak! % 24 fermante olab!len yan ürün olan sodyum sülf!t glukozdan ee  Not : Alkol ferm oluşan yan ürünler ferm dab!l!r astrenzan. Büzücü. sırasında EtOH yanında ı koşulları değ!şt!r!l!rse ana ürün ant!p!ret!k : Ateş düşürücü tentür : Alkolle hazırlanmış Örn Ortam alkal! yapılır + sülf!t !yonları katılırsa - Gl!serol akstre Örn : Bazen kend!l!ğ!nden EtOH yer!ne Mycoderma acet! m!kroorg etk!s!yle , aset!k as!t ve ara ürün olarak da aset aldeh!t M!g : Saf EtOH Eldes!g Uygun şartlarda ferm , sonum elde ed!len sıvı % 15 EtOH !çer!r Ortamdak! ürünler fraks!yonlu d!st !le tem!zlen!r yan İlk aldeh!t + et!lasetat Orta Etand (% 96) Kalan artık Am!l alkol TF de S etand Kayıtlıdır 1) Ethandum % 95-96 2) Ethandum Absolutum % 99 (Yogun) 3) Ethanoum D!lutum % 69-71 (Ant!sept!k amacı Seyrelt!lm!ş) Kullanılışı : % 70 çözelt!s! har!cen ant!sept!kt!r % 50 çözelt!s! astrenjan ve nem çek!c! %25 çözelt!s! ant!p!ret!k (Bebeklerde alkol ateş yapılır banyosu düşsün d!ye Vazod!latör Sedat!f ve uyke ver!c!d!r Ecz san tentür, alkola , alkolatör hazırlamada.. kullanılır V!num (TK) Saraps , Th'de Kayıtlı 5 t!p şarap var 1) V!num album (Beyaz) 2) V!num forte austerum (Kuvvetl!) 3) V!num forte dulce (Tatlı Kuvvetl!) 4) V!num rubrum (K!rm!z!( 5) V!num spumans (Köpüren) spermatos!t! sperm öldürücüKullanılışı Ton!k !laçların b!leş!m!ne g!rer Farmasöt!k preparatlarda Gözücüdür Yan ürün olan şarap taşı (Kabartma tozul e. e Potasyum B!tartarat (Sarap taşı) Sarap d!nlend!rme küvetler!n!n çeper!nde toplanır Tem!zlenm!ş halde şekerc!l!kte ve tartar!k as!t eldes!nde kall. Tem!zlenmes!: Şarap taşı alkal! ortamda suda er!t!l!r Süzülüp reng! g!der!l!r As!tlend!r!l!nce K-B!tartarat çöker Eczacılıkta müsh!l Gıda sanay!nde kabartma tozu yapımında kul. Ac!dum Tartar!cum (TF) Tartar!k As!t Şarap taşının tem!zlenmes! ya da fermantasyonu !le elde ed!l!r NaHCO , ve s!tr!k as!tle beraber efervesan granül ve toz hazırlamada kullanılır Melastan hareketle Asperg!llus n!ger yardımıyla ee. Çöz şurup hazırlamada. kull. Bes!n san - L!mon tuzu (Kr!stallenmey! engeller Ac!dum Lact!cum (TF) Lakt!k as!t: % 10-15 Glukoz çöz PH 5 5-6 arasında 50'de lactobac!llus thermoph!llus da Lactobac!llus delbruck!! !le , ya fermente ed!l!r - %80 90 lakt!k as!t , e e.. Rh!zopus or!zae mo kullanılırsa % 25 lakt!k as!t e e. Bebek mamalarında ortamın as!tl!ğ!n! sağlar Ca ve Na laktat hazırlamada kullanılır /2 konsantrasyonlarda spermatos!t Calc!! Lactas (TF) Kals!yum Laktat ferm. !şlem!nde lakt!ka. Önce oluşan madde olup 5ma Kr!stal suyu taşır Seyrett!klakt!k nötralleşmes"yleevet Ca ver!lmes! haller!nde tetan! ürt!kerde Kull !yona ve.  Sodyum Laktat Manna: kudret helvası Na tuzlarının lakt!k as!ttek! off!s!nal çöz. TF de Natr!! Lactat!s Inject!a Compos!ta Kayıtlı As!doztedav!s!nde as!t-baz denges!n! düzeltmek !ç!n Kull. Laevulosum , Levüloz Fruktoz , Meyelerde çok miktarda bulunur Yüksek bitkilerde D-Fruktofuranoz şeklinde bulunur Polarize ışığı sola çevirmektedir Piranoz şekliyle meyve sularında çiçeklerin nektaryumlarında ve balda bulunurlar Furanoz şeklinde ise sakkaroz ve inülinde bulunur Glukozdan selıwanoff reaksiyonu ile ayrılır Renksiz kokusuz suda kolayca çözülür Fruktofuranoz halinde diyabetiklere verilen diyet maddesidir Glukozdan daha hızlı metabolize olur bundan dolayı 2 katı konsantrasyonda enjekte edilir Mannitolum (TF) Mannitol Mannoz redüksiyonu ile e.e. Beyaz kokusuz şeker tadında kristalize tozdur Oleacea ve Scrophulariaceae familyasında vardır özellikle Fraxinus ornus (dışbudak) Manna drogunun başlıca etken maddesidir Manna + kaynar EtOH tüketilip kristallendirilerek Mannitol elde edilir Su ve kaynar EtOH ile çözülür soğuk EtOH ile çözünmez Mannitol böbrek fonksiyonunun tesbitinde kullanılır (%25 solüsyon verilip kan ve idrardaki kons bakılır) %2.5 çözeltisi ürolojik ameliyatlarda yıkama sıvısı olarak kullanılır Bakteriyolojide bazı mikropların tesbitinde kullanılır Pediatride ha f laksatif olmasından kullanılır Diabetikler için tat maddesi %5-25 solüsyonu diüretik (50-100/gün) Mannitoli injectio kan pH’sı düzenleyici %20 mannitol 1g/kg dozda beyin ödeminde kullanılır Mannitol Hekzanitrat Mannitol + H₂SO₄ ortamda + HNO₃ ile nitrolanmasıyla e.e Vazodilatör Anjina pektoriste kullanılır Not: Dibrom Mannitol sitostatik etkili fi  Galaktoz Arterioskleroz: damar Doğada serbest bulunmaz sertleşmesi Hemiselüloz zamk ve müsilaj bileşiminde var Spesi k çevirme derecsi 80 Klinikte KC fonksiyonlarının testinde kullanılır (kc fonksiyonunu yitirmişse idrarda galaktoz görülür) Mezoinozitol: Hekzitollerin halka oluşturmuş bir örneğidir 8 adet cis-trans izomeri ve 1 adet optikçe inaktif şekli mevcut Bitkilerde optikçe inaktif olan MEZOİNOZİTOL bulunur Mezoinozitol + H3PO4 ile esterleşmiş haline tik asit deinr Tohumlardaki alöron tanelerin globit kısmında tin var Fitin anabolizandır Hayvansal dokularda yaygındır yokluğunda ağırlık kaybı tüy dökülmesi gibi belirtiler görülür Mezoinozitol yağ metabolizmasında da önemli rol oynar KC yağlanmasına karşı koruyucu Arteriosklerozda tonik olarak kullanılır Mezoinozitol Hekzanikotinat çevresel serebral ve diyabetik dolaşım bozukluğunda kullanılır Manna (TK) Kudret Helvası Fraxinus ornus gövdeye yapılan yaralanmaları sonucu e.e Kuzeybatı ve Batı Anadoluda var Drog ülkemizde elde edilmez Sicilyada elde edilir %30-80 mannitol bulundurur Çocuklarda 5-30g/gün dozda müshil F. Excelsior kuzey anadolu dağlarında yetişir %2’lik yaprak infüzyonu idrar ve süt arttırıcı ve müshil Kabukları kabız ateş düşürücü ve kuvvet verici Likenlerden de manna elde edilir İBRANİ MANNASI Böceklerin üzerinde bulundukları bitkilerden aldıkları maddelerden elde edilen manna TREHALA MANNASI Bütün mannalar tatlı bileşikler olan Mannitol, sorbitol, gl, Trehaloz (GL+GL), melitoz(fr+gl+gl) içerir Manna depurta yapraklardan çıkan ve gövde üzerinde sertleşen üründür mannada bulunanlar %40-60 D-MANNİTOL Mannatrioz (gl+gl+gal) Mannatetroz (mannotrioz+fr) Müsilaj ve fraksinozit(kumarin) drog laksatif ve pürgatif etkili Gezengevi doğu anadolu bölgesinde Quercus libani yapraklarından oluşur içinde MANNİTOL bulunmaz fi fi fi Emoliyan: deride D-KSİLOZ yumuşatıcı Odun dokusunun hücre çeperinde bulnur Demulsan: yatıştırıcı Ksilanlardan elde edilir Zamkların pektinin ve bazı heterozitlerin parçalanma ürünü Serbest olarak nadiren bulunur L-ARBİNOZ Hücre çeperini oluşturan maddelerin, pektin, zamk, müsilaj, bazı heterozit ve saponozitlerin bileşiminde bulunur Rosaceae ve Leguminosae bitkilerinde bulunur Tetrozlar ve türevleri: Eczacılıkta en önemlisi eritroz türevi poliol olan eritrioldür Eritriolün tetranitrat ilaç sanayinde kullanılır Eritrol tetranitrat vazadilatör olup anjina pektoriste kullanılır diğer nitratlardan daha uzun etkili sanayide suni reçine ve plastik yapımında kullanılır Triozlar ve türevleri 3C ve 3O atomlu poliollerdir Glycerolum (TF) Gliserol Doğada serbest bulunmaz lipitlerin bileşiminde yer alır En az %97 propantriol içermeli bazı farmakopelerde %98 içerir 2 yolla elde edilir 1) sabun endüstrisinde yağların sabunlaştırılmasıyla 2) fermantasyonla eldesi Kullanılışı solvan ve suvağ Supp halinde pürgatif olarak Kulak damlalarında hem solvan hem su çekici emoliyan olarak el losyonlarında Demulsan etkili olarak farenks mukozasındaki tahrişlere karşı Gliserin trinitrat Patlayıcı Soğukta dayanıklı sıcakta hidroliz olur Dil altı tableti şeklinde koroner vazodilatör Laktozla karıştırılarak kullanılır Anjina pro laksisi ve tedavisnde endike Sıcak basması sersemlik taşikardi baş ağrısı yan etkileridir fi Ozitler Holozit yapısında en az iki oz bulunan ozittir Oligoholozitler 10 taneden az ozit taşır Polihozitler 10 taneden fazla oz taşır Aynı cins ozlardan meydana geliyorsa Homojen Farklı cins ozlardan meydana geliyorsa Heterojen denir İki oz birbirine ozit bağı ile bağlanır 1-1 1-4 1-6 1-2 bağlanmaları var 1-4 ve 1-6 bağlanmışlarsa REDÜKTÖR özellikleri devam eder 1-2 (sakkaroz) NONREDÜKTÖR özellikte Maltoz 1-4 Gensiobioz 1-6 Primerveroz 6-1 Laktoz 1-4 Triholozit örnekleri => Gensianoz, ra noz, melezitoz(manna) Poliholozitler Homojen poloholozitler Bitkiler alemide en çok bulunanlar arabinoz…….araban (zamk ve müsilaj) Ksiloz……..Ksilan Mannoz………..Mannan Fruktoz……….Fruktozan Galaktoz………Galaktan Glukoz……….Glukozan Heterojen poliholozitler Oztürevi olarak üronikasit varsa asit poloholozit denir. Diğerlerine nötr poloholozit denir Zamklar müsilajlar pektinler henmiselüloz bu grupta yer alır Oligoholozitler Saccharum (TF) SAKKAROZ (ŞEKER) SUCROSUM A-D-glukopiranoz + b-D-fruktofuranoz 1-2 bağlanmasıyla mg Endüstride => Saccharum of cinarum(şeker kamışı), Beta vulgaris(şeker pancarı) (tr) fi fi Ensefalopati:beyini İnvert şeker sakaroz hidroliz ürünüdür. Eşit moleküllerde gl+fr’dan meydana gelir Sakaroz etkileyen herhangi bir polarize ışığı sağa çevirirken hidrolizden sonra sola çevirir sorun ya da hastalığın beynin çalışma biçiminde yaptığı işlev Sakaroz eczacılıkta şurupların bileşimine girer demulsan ve besleyicidir bozukluğu Sakarozun sulu çözeltisi bakteriyostatik ve koruyucu Tablet preparatlarının kötü tadını maskeler Bazı preparatların oksitlenmesini önler Saccharum Lactis (TF) Laktoz (süt şekeri) B-galaktapiranoz + B-D-glukopiranoz 1-4 diholozittir Sütten peynir eldesinde kalan sulu kısım kristallenir kristaller ayrılıp suda çözünür sonra aktif kömürle rengi giderilip tekrardan kristallenir A ve B diye iki formu vardır B-Laktoz suda daha kolay çözülür ve eczacılıkta değerlendirikir %10 laktoz çözeltisi diüretiktir daha derişikleri laksatif Laktaz enzimi ile hidroliz olur Maltaz sukraz diastaz ile hidroliz olmaz Laktuloz 1 mol galaktoz ile 1 mol fruktozun 1-4 bağı ile bağlanmasıyla oluşur. Laksatif etkili Gastrointestinal kanaldan emilmeyen semisentetik disakkarittir Dışkı pH’sının düşük olduğu bir osmotik ishale neden olur NH3 yapan organizmaların çoğalmasını engeller KC ensefalopatisi tedavisinde kullanılır Polioholozitler Suda kısmen çözünürler. Sulu çözeltisine etanol ya da Ca,Mg,Ba tuzlarının katılmasyıla çökelti meydana getiren bitkisel ürünlerdir Şişme yetenekleri var Farmakopelere göre değişik biçimlerde Şişme indisi tayini yapılır Şişme indisi => 1g drogun su alıp şişerek gösterdiği hacim çoğalmasının ml cinsinden değeridir Poliholozitler NİŞASTALAR DEKSTRAN ZAMK MÜSİLAJ SELÜLOZ PEKTİN MUKOPOLİHOLOZİTLER NİŞASTALAR Tohum meyve köklerinden elde edilen karbonhidrat yapısında maddeler Asimilasyon ürünüdür depo maddesi olarak birikir En çok tohum ve toprak altı yumrularında bulunur Soğuk suda çözünmez sıcak suda kısmen çözünür ve pelte oluşturur İyotla maviye boyanır Glukozdan meydana gelen bir poliholozittir Asit ve ferment hidrolizi ile glukoz meydana gelir Mavilik Nişastalar devamı Değeri:Nişastanın iyotla Nişastanın temel yapı taşını 2 moelekül maltoz (2 molekül a-D-glukozun 1-4 bağı ile kondanse olmuş verdiği mavi rengin 680nm’deki bir diholozit) oluşturur ekstinksiyonudur amiloz Nişasasta molekülleri 3 enzim tarafından hidroliz olur miktarı ile doğru orantılıdır 1. a-Amilaz: hayvanlarda pankreasta ve salya salgısında bulunur maltoz ve glukoz karıımı m.g 2. B-amilaz: amilozun indirgenme yeteneği olmayan zincir ucundaki bağlarına etkiyerek maltoz Ekstinksiyon:bir çözelti ya da süspansiyon ünitelerinin meydana gelmesine yol açar içindeki organik 3. a-1-6-Glukozidaz: dallanmayı bozan enzim maddeyi başka bir çözücü yardımıyla ayırma işlemi Nişasta teşhisi İyot ile amiloz mavi renk amilopektin ise mor veya kahverengi renk verir Nişasta %50 klorakidrata erir Mavilik değerinden de yararlanılarak teşhis edilir Nişastaları birbirinden ayırırken pelteleşme özelliklerinden yararlanılabilir suda pelteleşme sıcaklığı %10’luk KOH içinde pelteleşme zamanı Nişasta eldesi Mekanik yolla un haline getirilen drog su ile karıştırılıp alttaki nişasta alınır ardından fırınlarda kurutulup toz olarak elde edilir Eldesinde buğday pirinç patates mısır… kullanılır Eczacılıkta kullanıların en başında oryza sativa (pirinç) zae mays (mısır) bulunur Solanum tuberosum (patates) %20 oranında nişasta içerir Sanayide pirinç buğday mısır tanelerinden %65-75 oranında nişasta elde edilir Nişasta miktar tayini 1. Gravimetrik: elde edilip tartılır 2. Titrimetrik: redüktör oz üzerinden titrimetrik yöntem uygulanır 3. Kolorimetrik: iyot ile mavi renk 4. Polarimetrik: nişasta hidroliz ürünlerinin polarize ışığı çevirmesinden Eczacılıkta kullanılacak nişasta 1. yağ ve yabancı madde içermemeli 2. şekli bozulmuş nişasta tanesi bulunmamalı 3. Kül miktarı %0.6’dan küçük olmalı 4. Nem miktarı %15’den küçük olmalı 5. Azot miktarı belli bir oranda olmalı 6. Asitlik kontrol edilmeli 7. M.o ve küf üreyip üremediği kontrol edilmeli Pilül: toz şeklindeki Nişastanın kullanılışı ilaçların bal ya da koyu Su çekici özelliğe sahip tahriş etmeyen pudranın ana maddesi tahrişi azaltır buharlaşmayı arttırır şurup gibi maddelerle karıştırılarak yassı veya iltihaplı bölgede serinletici etki gösterir küçük küreler şeklinde Mide-barsak kanalında pelteleşmeden kolayca parçalanır bundan dolayı hastalarda ve çocuklarda sunulmasıdır diyette kullanılır Hipovolemik şoklar: Pudralar için küçük tanecikli nişastalar (pirinç) uygundur vücutta ciddi Tablet vel pilül yapımında yardımcı madde olarak kullanılır miktarda sııvı ve kan kaybı yaşanması Pelte halde iyot zehirlenmesine karşı oral yoldan kullanılır sonucunda kalbin Hidroksi Etil Nişasta (HES) esterleşmiş nişasta olup serum zyolojik içindeki %6’lık çözeltileri vücuda çalışması için gerek duyduğu hipovolemik şoklarda plama arttırıcı olarak kullanılır oksijeni sağlayamamasıdır Nişasta preparatları Eksantrik hillum: Fresubin diabetes (diyette) %70 nişasta + %30 fruktoz merkezin dışında Nutrodip diabetes (diyette) nişasta + fruktoz + orta zincirli trigiliserit yer alan hillum Undo talk Nişasta türleri 1. Amylum tritici (buğday nişastası) mercimek büyüklüğümde hilumu zor görülür 2. Amylum maydis (mısır nişastası) çok köşeli taneli hilumu ortada ve çatlak 3. Amylum solani (patates nişastası) yumurta veya armut biçiminde ikili ya da üçlü taneler hillumu eksantrik 4. Amylum oryzae (pirinç nişastası) çok köşeli tek başına ya da bir çoğu bir arada hillumu merkezde (senterik) 5. Arrowrot (hararot) patates nişastasına çok benzer 60 derecede erir 70 derecede dağılır bebek maması olarak kullanılır 6. Amylum Solubile (çözünen nişasta) nişasta uzun süre kaynatılır ya da dil. Asitle hidroliz edilerek e.e amilopektin zinciri açıldığı için nişasta suda çözülür 7. Ultra amilopektin: sodyum amilopektin glikolat’tır tabletlerde dağıtıcı olarak kullanılır. Suda yıkanabilir pomat ve pastalarda dolgu maddesi ve kaydırıcı olarak kullanılır 8. Amylum non-mucilaginosum (anm) nişastanın tetrametil asetilen diüre eteridir. Pudra yara tozları ve tabletlerde yardımcı maddedir 9. Farina nişasta taşıyan tohum unlarıdır eczacılık tekniğinde kullanılır Dekstrin Nişastanın parçalanma ürünüdür beyaz/sarı kokusuz amorf toz solüsyonları genelde müsilaj olarak kullanılır Eczacılık tekniğinde yapıştırıcı Emülsiyon ve süspansiyon ajanı Tablet ve kapsül hazırlamada kullanılır Özel diyet gerektiğinde glusit kaynağı olarak kullanılır düşük elektrolit içerir laktoz ve şeker taşımaz Mürekkep kağıt kibrit sanayinde kullanılır fi Oryza sativa glutinosa ve sorghum vulgare glutinosa gibi doğal kaynaklardan elde edilir Amilodekstrinden farklı olarak bitkilerden elde edilen ürün iyot ile kırmızı renk verir Dekstrin 110-120 derecede kurutulursa beyaz 150-250 derecede kurutulursa sarı (daha çok hidrolize olup daha çok maltozdan oluşur) Siklodekstrin Genelde 6-8 arası glikoz ünitesi içeren siklik oligosakkaritlerdir Nişastanın fermantasyonu ile elde edilir Nişastanın enzimatik (glukoziltransferaz) degredasyonu ile zincirin parçalanması ve su moleküllerinin katılmadığı intramoleküler reaksiyon sonucu oluşan mekik şeklinde siklik glukoz ürünleridir 3 tipi en çok bilinen major bileşiklerdir 1) a-siklodekstrin (a CD= C 6 A) siklohekzaglukandır 6 tane a-glukopiranaz ünitesinden oluşmuş sikilk bir yapı 2) B-siklodekstrin (B CD= C 7 A) (BP/USP/EP) sikloheptaglukandır 7 tane a-glukopiranoz ünitesinden oluşmuş siklik bir yapıdır Suda en az çözünen 3) y-siklodekstrin (y CD= C 8 A) siklooktaglukandır 8 tane a-glukopiranoz ünitesinden oluşmuş siklik bir yapıdır Suda en çok çözünen Siklodekstrinlerin farmasotik endüstrşde kullanılışları 1. Komleksan veya yardımcı madde olarak (taşıyıcı dilüent…) 2. Oral ilaç formasyonunda sıvı bileşikleri kristalize hale getirir Kötü koku, tat düzeltici Geçimsiz bileşikleri kompleks oluşturarak karıştırabilir olmasını sağlar 3. Fiziksel ve kimyasal stabilizasyonu arttırır Uçucu bileşikleri stabil yapar Oksitlenebilir bileşikleri havanın oksidasyonuna karşı korur Dekompozisyon polimerizasyon ve katalitik reaksiyonları önler Işık mide asiti vb. Karşı hassasiyeti azaltır 4. Az çözünen ilaçların biyoyararlılığını arttırır Suda erirliği artırır Suda erimeyen maddeler siklodekstrin kompleksi halinde oral olarak alınırsa kandaki seviye yükselir ve alınması gereken doz miktarı azalır Kompleks oluşması hidrofobisetiyi azaltır. Perkutan ve rektal absorbsiyon artar Sıvı ilaç formülasyonları hazırlanabilir Siklodekstrinin gıda sanayinde kullanım alanları Tat stabilizasyonu, mikrobiyal kontaminasyonu önler, istenmeyen koku ve tadı giderir, oksidasyon ışık etkileşimini, ısı dekompozisyonu, süblimasyonu, uçuculuğu önler Dekstranlar Bazı mo’ların sakarozlu ortamda çoğalmaları ile a-D-glukopiranoz moleküllerinden oluşmuş poliholozittir Eczacılıkta kullanılabilmesi için 1. Leuconostoc mesenteroides nrrlb 512 suşundan elde edilmeli 2. a-glukozlar 1-6 olmalı 3. Mölekül ağırlığı 100x10^6 olmalı Dekstran eldesi  Dekstranların kullanışları Dikumarol: k vitamini 1. Eczacılıkta 2 tip dekstran kullanılır (metal dekstran kompleksi, dekstran esterleri) tüketen doğal oluşan antikoagülan ilaç 2. Kan plazması yerine kullanılabilir. Seruma göre daha uzun süre saklanabilir 3. Kan kaybı olaylarında kullanılır Flebit:bacak 4. Bazı preperatlarda kıvam arttırıcı olarak kullanılır damarlarının tıkanması 5. Suni göza yaşı preparatlarında göz kuruluğuna karşı kullanılır İstenilen moleküler ağırlıkta dekstran elde etmek için: Diüle asitle hidroliz yapılabilir depolimerizasyon viskozite ile kontrol edilir. Ortama oranları ayarlanmış primer akseptörler katılır Dekstran 40, Gentran 40, Rheomacrodex Molekül ağırlığı 40.000 civarında olan a 1-6 dekstran. Cerrahide kalp-akciğer cihazında ilk pompalanmayı sağlar. İzotonik çözeltisi eritrosit agregasyonunu önler. Bazı operasyonlarda kan akışının düzenlenmesinde kullanılır. %5’lik dekstroz içinde %10’luk dekstran 40 çözeltisi halinde kullanılır. Hipovolemik şokta plazma arttırıcı Bazı alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Renal rahatsızlıkları olanlarda pulmoner ödemi olanlarda kullanılmamalı Dekstran 75, Gentran 75, Macrodex Mölekül ağırlığı 75.000 civarında olan a 1-6 dekstran. Serum zyolojik ya iv olarak ameliyat sonrasında ve ağır yaralanmalarda kan plazması yerine kullanılır (kan elemanlarının kaybolduğu durumlarda ve hipoproteinemi hallerinde kan yerini alamazlar). Hipovolemik şokta kullanlır Trombozlarda dikumarole eşdeğer etki verir Deksranın yarı sentez ürünleri Dekstran Sülfat Dekstranın H2SO4 esteri Tromboz ve ebitte antikoagülan olarak haricen pomad şeklinde kullanılır fl fi Selüloz ve türevleri Özellikle bitkisel yapıda olan poliholozittir. Pamuk odun ve kağıdın yapısında yer alır. Hücre çeperinde selülozun yanında hemiselüloz, lignib ve silisik asit de bulunur. Mölekül ağırlığı 150.000-1.000.000 yüksek bitkilerin hücre çeperinde özellikle genç meristematik doku ana maddesidir asitlerle ısıtıldığında disakkarid olan sellobioz ünitelerine ayrılır Selülozun parçalanmasında iki enzim rol oynar 1. Selülaz: selülozun bir diholozit olan sellobiza parçalanmasına neden olan enzim 2. Sellobiaz: diholizin D-glukoza kadar ayrılmasına neden olur Selüloz ve türevleri I2 ile renk vermezler ancak önceden ZnCl2 ya da %70’lik H2SO4 ile muamele edilmişse I2-KI çözeltisi mavi renk verir Organik çözücülerde erimezler Schweitzer (NH’lü bakır tuzu çözeltisi) reakti nde erir Suda erimezler Yüksek hacimli ve düşük kalorili olduğu için bazı preparatları vücuttaki aşırı yağlanma tedavisinde kullanılır Selüloz eldesi Bitki odunu + kuvvetli alkalı CaSO3 eritilir + asit => selüloz çöker Kullanılışı Saf selüloz kullanılamaz türevleri ve salüloz taşıyan droglar kullanılaiblir Cellulosum Acetylatum-Phytalylatum, Asetil Ftalil Selüloz Selülozun asetik asit anhidriti ve ftalik asit anhidriti ile esterleşmesiyle elde edilir Enterik kaplamada kullanılır Suda çözünmez ancak serbest COOH grubu alkali ortamda tuz oluşturularak suda çözünür bunda dolayı bağırsakta dağılması istenilen drajelerin kaplanmasında kullanılır Besin, kozmetik, dokuma ve kağıt end. Kullanılır Methylcellulosum, Metil Selüloz, Tylose, Methocel (MC) Selülozun metil esteri olup %26–33 metoksil grubu taşır fi MC DEVAMI ETOH eter ve CHCI3’da çözünmez Buzlu CH3COOH, EtOH:CHCI3 (1:1) çözünür Kuvvetli su çekici Kronik kabızlıkta laksatif İştah kesici %0.5-1 oftalmik solüsyonları kontakt lens solüsyonu olarak kullanılır Losyon ve pomadlara katılarak viskozite artırır ve stabilizasyonu sağlar Prokainli penisilin süspansiyonlarda süspansiyon ajanı Hydroxyethylcellulose Selülozun hidroksietileeter türevidir. Bağlayıcı ajan ve bazı formülasyonlardaa suni göz yaşı olarak kullanılır Hydroxypropylmethylcellulosum Metilselülozun propilen glikol eteridir Metil selüloz ve 3 hidrpksi propilklorürden elde edilir %20-30 OCH3 %3-12 hidroksipropil içerir Oftalmik solüsyonları %0.3-1 oranında kontakt lenslerde suni göz yaşı olarak kullanılır İyi bir süspansiyon yapıcı ajandır Hydroxypropylcellulose Selülozun hidrokspropil eteri (hidroksipropil grupları %80.5’ten az olmamalı) Sıvı preperatlarda stabilizatör ve kıvam verici Tablet formülasyonlarında bağlayıcı ve lm kaplayıcıdır Mikrokristal Selüloz A-selülozun kısmi depolimerizasyonu ve temizlenmesiyle elde edilir 2 tipi vardır = Küçük tanecikli suda dağılan. İri tanecikli sıda dağılmayan Tablet yapımında, emülsiyon ve köpük stabilizatörü Teknikte kolon ve ITK için adsorban olarak kullanılır fi  Carboxymethylcellulosum Natricum, Sodyum CMC Higroskobik: nem çeker Selülozun polikarboksimetileterin sodyum tuzudur Serbest -cooh grupları tuz meydana getirir Bu tuz higroskobik ve %7-8.5 Na içerir suda kolay dağılır Hidro lik özelliğinden dolayı laksatif Na’dan dolayı antiasit %1-2 çözeltisi dermatolojide kullanılan ilaçlarda iyi bir sıvağ Sodyum CMC içeren ilaçları kullanılırken midede emilen ilaçların veriliş zamanına çok dikkat edilmeli çünkü bu ilaçların etkisi görülmez Cellulosum Oxydatum (Oksitlenmiş Selüloz) Pamuk ya da gazlı bezin NO2 yardımıyla oksitlenmesi ile elde edilir Oksitlenmeyle glukozdaki CH2OH => CHO => COOH haline dönüşür Hemostatiktir Cerrahide kullanılır Gossypium Depuratum (Hidro l Pamuk) Gossypium türlerinin tohumlarında bulunan yağından kurtarılmış arınmış ağartılıp sterilize edilmiş li er olup %88-90 selüloz Dünyada 15 pamuk türü var Türkiyede: G.hirsutum (Akala pamuğu) G.herbaceum (Yerli pamuk) G.barbadense (Msır pamuğu) Cerrahide kan dindirici Yaraların steril izaolasyonun için kullanılır Ham pamuk ile steril pamuğu ayırmak için iki pamuğu da kaynatılmış suyun üzerine atarız hidro l pamuk su çekip batarken steril pamuk yağlı olduğu için yüzer fi fi  Kitin Antiartritik: artritik semptomlarını hafifletmek için kullanılan ilaçlar Bitkilerde selüloza karşılık hayvanlarda rastlanan bir biyopolmerdir B 1-4 bağıyla bağlanmış N-asetil-D glukozaminlerden oluşmuş düz zincirli bir poliholozittir Artrit: eklem iltihabı Mantar, maya, deniz omurgasızları, eklembacaklılar, esmer alglerde, alçak bitkiler ve hayvanlarda bulunur Su, seyreltik asit, seyreltik ve konsantre alkali, alkol, organik solvanda erimez Kitozan ve Kitozamin eldesinde kullanılır Kitozan Desasetilkitin yapısındadır Zayı ama ilaçlarının bileşiminde yer alır Sentetik li erin ve kumaşların boyanabilirliği için kullanılır Glukozamin (Kitozamin) TF 2017 2 amino 2 deoksi B-D-glukopiranoz yapısında Kitin, mukoprotein ve mukopolihozitlerde bulunur Kitinden seentez yoluyola elde edilir Antiartritik olarak Romatizmal rahatsızlıklarda SO4 ve HCL tuzu halinde kullanılır Mannan Selüloz ile beraber hücre çeperini oluşturur S.Arecae/ S.Coffeae/ S.Hippocastani vb. Birçok tohumun endosperma hücre çeperinde depo maddesi olarak bulunur Hemiselüloz => ksilan + mannan Müsilajın yapısında var. Müsilaj glukamannan yapısındadır Pediatride dahilen yumuşatıcı olarak kullanılır Fruktozan Homojen polşihozit En önemlisi inülin İnülin İyotla renk vermez ve polarize ışığı sola çevirir B-fruktofuranozların 1-2 bağlanmasıyla oluşmuş düz zincir Sıcak suda çözünür soğukta çözünmez NİŞASTADAN FARKI => Hücre özsuyunda erimiş halde bulunur Diyabette diyet olarak kullanılır çünkü diyabetiklerin fruktoza dayanması diğer glusitlerden daha fazladır fl fl  Fruktozan kullanılışı Fruktoz eldesinde Böbrek fonksiyon testlerinde Bazı bakterilerin fermantasyon ile teşhisinde kültür ortamı olarak Diyabetlilerde gıda olarak İnülin nerde bulunur İnula kök ve rizomlarında %45 Lapp %45 Taraxacum %25 Dahlia ve helianthus yumruları Pyrethrum ve Cichorium köklerinde Asparagus of cinalis bitkisinde Diğer Fruktozanlar Urginea Maritima——->Sinistrin (1-2 bağlı) Iris—————>İrisin (1-2) Agropyrum repens———>Tritisin (1-2 ve 2-6) Cichorium Intybus, Hindiba Anadoluda yaygın bulunur. Akdenizde yabani olarak yetişir Kökleri kullanılır Bileşim İnülin(bol) Reçine Uçucu yağ Cichorin(kumarin het.) Cichorium Intybus kullanılışı İnülin eldesinde kullanılır Bitkinin kökleri diüretik müshil terletici iştah açıcı kuvvet verici ve safra sökücü fi  Rhizoma Graminis, Ayrık Rizomu Agropiren geniş spektrumlu antibiyotik Bileşimi Dekoksiyon:drog %3-18 Tritisin (çözünen fruktoz) paraçalarının soğuk %3 serbest D-fruktoz suya konulup kaynatılarak süzülüp Müsilaj ve zamk soğutularak yapılan %0.01-0.05 uçucu yağ (%95 Agropiren + %5Karvon) ekstraksiyonu Ayrık rizomu kullanılışı Diyabetiklerde besin maddesi Nadiren ha f laksatif ve yumuşatıcı %2 dekoksiyonu diüretik Üriner sistem enfeksiyonlarında böbrek taşına karşı kullanılır Lichenin, isolichenin Cetraria islandica’dan elde edilen Lichen Islandicus drogunun ana maddeleridir Kuzey avrupa dağları Himalaya’lar ve kuzey amerikada bulunur %50 suda eriyen poliholozit içerir Likenin 60-200 β−D−gl 1-3, 1-4 bağı ile polimerleşir. Düz zincir olup selüloza benzer İzolikenin(dekstrolikenin) 42-44 a gl 1-3, 1-4 bağı ile polimerleşir. Düz zincir olup amiloza benzer Likenin sıcak suda İzolikenin ise soğuk suda çözünür İyot ile likenin renk vermezken izolikenin ise mavi renk verir Bu bileşikler eczacılıkta kullanılmaz Lichen Islandicus tallusları demulsan etkili ki poliholozitlerden dolayı üst solunum yollarında koruyucudur Komisyon E tarafından öksürük, bronşit, dispepsi, ağız-farenks enfeksiyonları ve iştahsızlıkta kullanılması önerilmektedir İnfüzyonu veya soğuk maserasyonu hazırlanır Lichen Islandicus İnfüzyonu => 4-6g drog + 150ml su Ekstre uidi => 1:1 (g/ml)——-4-6 ml Tentür=>1:5 (g/ml)——20-30 ml Mukoza irritsyonuna bağlı mide ve duodenum ülserinde kullanılmaz fl fi  Radix Echınaceae / Herba Echinaceae Kontrendikasyon:m, hastaya vereceği zarar Echinacea purpurea—- herba ve kök nedeniyle belirli bir tıbbi tedaviyi almamak için bir E. Angustifolia neden olarak hizmet E. Pallida eden bir durumdur Çiçeklenme zamanı toplanan drog kullanılır Vatanı amerika Avrupada kültürü yapılır Türkiyede yetişmez Bileşiminde Suda çözünebilen poloholozitler (Heteroksilan/Arabinogqlaktan) Kafeik asit esterlerinin türevleri (fenil propanoit yapısında) (Kikorik asit ve Ekinakozit) Uçucu yağ Alkamitler Flavonoit A,C,E vitaminleri Etki Poliholozitlerden dolayı immunostimulan Heteroksilan —-> fagositozu aktive eder, T-lenfost hücrelerinin üretimini ve etkinliğini arttırır Arabinogalaktan——> interferon üretimini arttırır virüslerin çoğalmasını önler Alkamitler antien amatuvar etkili Kafeik asit türevleri kollajen koruyucusudur Kullanışı Soğuk algınlığı, Üsye, Sık tekrarlayan enfeksiyonlar, grip, öksürük, bronşitte, üriner sistem enfeksiyonlarında, uçuk, aft, ağız ve faremks enfeksiyonunda, haricen yanık ve yaralarda Günlük dozu 900 mg ekstre 1-2g drog Tentürü (1:5. g/ml EtoH %55) En etkili formu damla şeklinde fl Kontrendeksiyonları Bağışıklık sistemini stimüle ettiği için Lupus gibi otoimmun hastalıklarda Tüberkülozda Aids Ms (multipl sklerozda) kullanılmaz Compositae familyası bitkilerime allerjisi olanlarda Doğuştan allerjisi olanlarda Hamilelik ve süt verme döneminde kullanılmaması tavsiye edilir Çocuklarda hekim gözetiminde kullanılmalı Tek ya da kombine birçok preparatı vardır