Ηλεκτρονικός Φάκελος Ασθενούς PDF

Τεχνολογίες Ηλεκτρονικής Υγείας και Εφαρμογές Διάλεξη 4η Ενότητα: Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας Δρ. Ελένη Λαΐτσου Λάρισα, Νοέμβριος 2023 2 Ιατρικά δεδομένα  Το ιστορικό των συμπτωμάτων (φόρμα)  Τα συμπεράσματα του...

Τεχνολογίες Ηλεκτρονικής Υγείας και Εφαρμογές Διάλεξη 4η Ενότητα: Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας Δρ. Ελένη Λαΐτσου Λάρισα, Νοέμβριος 2023 2 Ιατρικά δεδομένα  Το ιστορικό των συμπτωμάτων (φόρμα)  Τα συμπεράσματα του ιατρού από την κλινική εξέταση (ελεύθερο κείμενο)  Τα αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων (π.χ. αιματολογικές, ουρολογικές κ.ο.κ)  Βιοϊατρικά σήματα: καρδιογράφημα, ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, ηλεκτρομυογράφημα, σήματα που συλλέγονται από αισθητήρες κίνησης)  Καταγραφές εικόνων: ακτινογραφία, ο υπέρηχος, μαγνητική τομογραφία, πυρηνικές μέθοδοι απεικόνισης πχ. Σπινθηρογράφημα  Αποθήκευση βίντεο: κυρίως από ενδοσκοπικές εξετάσεις, π.χ. γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση  Τρόπος ζωής του (π.χ. καπνιστής), είτε από στοιχεία κληρονομικότητας (π.χ. ιστορικό των προγόνων του σε συγκεκριμένες παθογενείς καταστάσεις), είτε και από οποιονδήποτε άλλο παράγοντα  Καταχώρηση όλων των δεδομένων με χρονολογική σειρά  Πηγές από τις οποίες προέρχονται τα ιατρικά δεδομένα 3 ενός ασθενούς 4 Πλεονεκτήματα της ηλεκτρονικής καταγραφής των ιατρικών δεδομένων  Διασφαλίζει την ίδια την καταγραφή καθώς αποθηκεύεται σε μέσα που δεν καταστρέφονται εύκολα  Ελαχιστοποίηση του χρόνου που χρειάζεται κάποιος για να αναζητήσει τα δεδομένα ενός ασθενούς  Ελαχιστοποίηση του αποθηκευτικού χώρου που απαιτεί η ηλεκτρονική καταγραφή των δεδομένων (μόνο έναν υπολογιστή)  Η ηλεκτρονική καταγραφή μπορεί να διορθωθεί, να αναπαραχθεί και να διαδοθεί 5 6 7 8 9 10 Ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς  Ο ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς (Electronic Patient Record) μπορεί να θεωρηθεί η μετεξέλιξη των ηλεκτρονικών καταγραφών των ιατρικών δεδομένων  Το πρώτο βήμα για μια ενιαία βάση δεδομένων, ως προς το περιεχόμενο των ιατρικών καταγραφών (Kierkegaard, 2011)  Δεν είναι απλώς ένα σύνολο διάσπαρτων πληροφοριών σε ηλεκτρονική μορφή. Έχει πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες σε σχέση με ένα ηλεκτρονικό συνονθύλευμα πληροφοριών  Είναι ουσιαστικά ένας έμμεσος τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των ειδικών, όπου ο ένας έχει πρόσβαση στις γνωματεύσεις του άλλου για τον ίδιο ασθενή. 11 Ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς – Πλεονεκτήματα (1/2)  Η υλοποίηση ευρετηρίου όπου με την κατάλληλη διεπαφή μπορούν να γίνουν αναζητήσεις στο πλήθος των δεδομένων μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα  Η εύκολη συγχώνευση στοιχείων του ασθενούς διοικητικής φύσης ώστε να διεκπεραιώνονται γρήγορα γραφειοκρατικές πράξεις.  Πολλά από τα ιατρικά δεδομένα προκύπτουν σε ηλεκτρονική μορφή (π.χ βιοϊατρικά σήματα, εικόνες κ.ο.κ) και ως εκ τούτου μπορούν άμεσα να καταχωρηθούν στον ΗΦΑ 12 Ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς – Πλεονεκτήματα (2/2)  Συνοδεύεται από εργαλεία που μπορούν να υποστηρίξουν την απόφαση των ιατρών  Δίνει τη δυνατότητα συλλογής ικανού αριθμού περιστατικών τα οποία αναλύονται με μαθηματικές μεθόδους και αλγορίθμους πληροφορικής, με σκοπό την εξαγωγή νέας γνώσης  Δίνει στους γιατρούς τα αριθμητικά δεδομένα που χρειάζονται ώστε να αποφασίσουν είτε τη διάγνωση, είτε την αντιμετώπιση ενός περιστατικού  Βελτιώνει την παρακολούθηση των ασθενών  Συμπεριλαμβάνει όλο το ιατρικό ιστορικό των ασθενών 13 Σχεδιάγραμμα ενός ηλεκτρονικού φακέλου 14 Περιεχόμενο του Ιατρικού Φακέλου (1/2)  Δημογραφικά στοιχεία του ασθενούς. Αυτά περιλαμβάνουν την ηλικία του ασθενούς, το ύψος του, το βάρος του, το φύλο, τον τόπο κατοικίας και γενικά διάφορες πληροφορίες οι οποίες μπορούν να φανούν χρήσιμες με έμμεσο τρόπο.  Συμπτώματα με τα οποία εισήχθη ο ασθενής, σε ελεύθερο κείμενο  Ιατρικές εντολές ή συνταγές οι οποίες έχουν συνταχθεί από τους ιατρούς και σχετίζονται με τη θεραπεία που καλείται να ακολουθήσει ο ασθενής  Σημειώσεις σχετικές με άλλες ασθένειες ή καταστάσεις του ασθενούς οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν είτε να επηρεαστούν από την παρούσα κατάσταση 15 Περιεχόμενο του Ιατρικού Φακέλου (2/2)  Αποτελέσματα εξετάσεων είτε αυτά προέρχονται από εξετάσεις βιοσημάτων είτε απεικονιστικών μεθόδων, μαζί βέβαια και με τον απαραίτητο σχολιασμό από τους ειδικούς  Άλλες συμπληρωματικές σημειώσεις, όπως σημειώσεις διατροφής, τρόπου ζωής κ.ο.κ.  Στοιχεία ταυτοποίησης του ασθενούς, συμπλήρωση διάφορων προσωπικών δεδομένων του ασθενούς, όπως το ονοματεπώνυμό του, ο αριθμός μητρώου κοινωνικής ασφάλισης κ.α. 16 Ασφάλεια των δεδομένων του ΗΦΑ (1/2)  Απαιτείται αυστηρώς η διασφάλισή τους καθώς εμπίπτουν στη νομοθεσία περί προσωπικών δεδομένων  Η διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων του ΗΦΑ πραγματοποιείται με ποικίλους τρόπους, είτε τεχνικής φύσεως είτε διοικητικής  Ο ορθός καταμερισμός των δικαιωμάτων που έχει ο κάθε χρήστης στο σύστημα, έτσι ώστε το περιεχόμενο στο οποίο θα μπορεί να προσπελάσει θα αφορά μόνο στις αρμοδιότητές του 17 Ασφάλεια των δεδομένων του ΗΦΑ (2/2)  Ασφαλής τρόπος μετάδοσης των δεδομένων μέσω του δικτύου: Βασική προϋπόθεση είναι η κρυπτογράφηση των δεδομένων, ώστε ακόμα και να μπορέσει κάποιος να τα αποσπάσει, να μην είναι σε θέση να τα αναγνώσει  Οποιαδήποτε χρήση των δεδομένων για ερευνητικούς σκοπούς απαιτεί αδειοδότηση από την ίδια τη μονάδα υγείας με συγκεκριμένο πρωτόκολλο έρευνας, αλλά και ανωνυμοποίηση των δεδομένων αυτών 18 19 20 21 CEN/TC 251 Η CEN/TC 251 είναι η Τεχνική Επιτροπή με στόχο την προτυποποίηση στον Τομέα της Πληροφορικής Υγείας της CEN 22 Πρότυπο HL7 (1/2)  Health Level Seven Inc. , μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε στις ΗΠΑ το 1987  Πρότυπο για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ πληροφοριακών συστημάτων που υποστηρίζουν εφαρμογές ιατρικής φροντίδας  Το πρότυπο HL7 ορίζει το περιεχόμενο και τη μορφή με την οποία θα ανταλλάσσονται μεταξύ διαφορετικών υπολογιστικών συστημάτων υγείας τα διάφορα κλινικά και οικονομικά δεδομένα  Ορίζει trigger events (ενέργειες που προκαλούν τη ροή των δεδομένων) και error messaging (μηνύματα λάθους) σε περίπτωση που η ανταλλαγή των δεδομένων είναι ανεπιτυχής 23 Πρότυπο HL7 (2/2)  Ο αριθμός 7 παραπέμπει στο έβδομο επίπεδο του OSI, το επίπεδο εφαρμογών που περιλαμβάνει όλα τα πρωτόκολλα που αφορούν στη μεταφορά αρχείων  Δύο εκδόσεις: HL7 v3 και v2.x, συμπληρωματικά πρότυπα  To HL7 v3 προτίθεται να οδηγήσει σε ένα πιο εύρωστο και πλήρως προδιαγεγραμμένο πρότυπο  Δεν έχουν καλυφθεί όλες οι περιοχές του v2.x από το v3  Ξεκίνησε ως πρότυπο ανταλλαγής μηνυμάτων, αλλά επεκτάθηκε. CDA (Clinical Document Architecture) Αρχιτεκτονική Κλινικού Κειμένου για να υποστηρίζει αποθήκευση και ανάκληση συνεχών πληροφοριών, όπως ιατρικοί φάκελοι 24 Πρότυπο HL7 v3  Αποτελεί οριστικό πρότυπο, αφήνει λίγα περιθώρια για προαιρετικά χαρακτηριστικά  Χρησιμοποιεί αντικειμενοστραφή μεθοδολογία  Ορίζει ένα κατανοητό και κοινό για όλους μοντέλο πληροφορίας (Reference Information Model – RIM) που είναι σαφής αναπαράσταση των σχέσεων ανάμεσα στα δεδομένα που ανταλλάσσουν τα μηνύματα  Παρέχει μεθόδους για τη χρήση κωδικών και ιατρικών λεξικών από εξωτερικές πηγές  Παρέχει αξιόπιστο τρόπο αξιολόγησης της συμμόρφωσης μιας συγκεκριμένης υλοποίησης  Χρησιμοποιεί XML για τη σύνταξη των μηνυμάτων 25 Κανόνες κωδικοποίησης HL7  Τα πεδία δεδομένων είναι μεταβλητά σε μήκος  Διαχωρίζονται μεταξύ τους από ειδικούς χαρακτήρες, όπως πχ. (–)  Το πρότυπο περιλαμβάνει μία έκδοση πρωτοκόλλου ID σε όλα τα μηνύματα  Οι αλλαγές από έκδοση σε έκδοση είναι εφαρμόσιμες χωρίς να απαιτείται ταυτόχρονη αναβάθμιση όλων των εφαρμογών επικοινωνίας  Δε θέτει όριο ως προς το μέγιστο μέγεθος των μηνυμάτων  Τέλος Ενότητας Το περιεχόμενο των διαφανειών προέρχεται από τον Καθ. Παντελή Αγγελίδη, συγγραφέα του βιβλίου «Ιατρική Πληροφορική»