Ehealth 3 PDF

Τεχνολογίες Ηλεκτρονικής Υγείας και Εφαρμογές Διάλεξη 3η Ενότητα: Πρότυπα, Προτυποποίηση, Οργανισμοί Δρ. Ελένη Λαΐτσου Λάρισα, Οκτώβριος 2024 2 3 4 5 Πρότυπο (Standard) Πρότυπο (Standard) είναι ένα έγγραφο, που:  Δημιουργείται μετά...

Τεχνολογίες Ηλεκτρονικής Υγείας και Εφαρμογές Διάλεξη 3η Ενότητα: Πρότυπα, Προτυποποίηση, Οργανισμοί Δρ. Ελένη Λαΐτσου Λάρισα, Οκτώβριος 2024 2 3 4 5 Πρότυπο (Standard) Πρότυπο (Standard) είναι ένα έγγραφο, που:  Δημιουργείται μετά από συμφωνία και υπό την έγκριση ενός σωματείου/ οργανισμού  Παρέχει, για κοινή και επαναλαμβανόμενη χρήση, κανόνες, οδηγίες ή χαρακτηριστικά ενεργειών/ δράσεων ή τα αποτελέσματα τους  Στοχεύει στην επίτευξη της βέλτιστης τάξης πραγμάτων σε συγκεκριμένο πρόβλημα 6 Προτυποποίηση Η προτυποποίηση:  Αναφέρεται σε υπάρχοντα ή πιθανά προβλήματα  Είναι μια συστηματική δράση που δημιουργεί τάξη, δίνει τη δυνατότητα επιλογής και τυποποιεί κανόνες  Περιγράφει, αλλά και παρέχει τις ποιοτικές εκείνες απαιτήσεις που πρέπει να πληρούν τα προϊόντα, οι διαδικασίες και οι υπηρεσίες 7 Ο Sir Joseph Whitworth, 1ος βαρόνος, ήταν ένας Άγγλος μηχανικός, επιχειρηματίας, εφευρέτης και φιλάνθρωπος. Το 1841, επινόησε το βρετανικό σύστημα Whitworth, το οποίο δημιούργησε ένα αποδεκτό πρότυπο για βίδες 8 Προϋποθέσεις Συμφωνία σημαίνει:  Απουσία συγκροτημένης αντίθετης άποψης σε ουσιαστικά θέματα από οποιαδήποτε ομάδα των εμπλεκόμενων φορέων  Ύπαρξη διαδικασίας που στοχεύει στην προσμέτρηση όλων των επιμέρους θέσεων και απόψεων των εμπλεκόμενων φορέων  Απαλοιφή των αντικρουόμενων ισχυρισμών 9 Κατηγορίες προτύπων (1) Δύο κατηγορίες προτύπων:  Εκ των πραγμάτων (de facto) πρότυπα: έχουν κυριαρχήσει σε ένα συγκεκριμένο τομέα της αγοράς, σε μια δεδομένη χρονική περίοδο (πχ. MS Windows)  Ομόφωνα (consensus) πρότυπα: είναι αποτέλεσμα της εργασίας επιτροπών καθώς και ειδικών οργανισμών με νομική ή επαγγελματική εξουσιοδότηση να εκτελέσουν αυτό το έργο πχ πρωτόκολλα της CCITT 10 Κατηγορίες προτύπων (2) Διαφορές  Τα εκ των πραγμάτων τείνουν να αναπτυχθούν πολύ γρηγορότερα  Τα ομόφωνα πρότυπα είναι συνήθως αποτέλεσμα μακροχρόνιων, πολυέξοδων και επίπονων προσπαθειών για να ενσωματωθούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία 11 12 Πρότυπα στην Ηλεκτρονική Υγεία (1)  Είναι αναγκαιότητα για όλα τα μέρη που εμπλέκονται, όπως: κωδικοποίηση δεδομένων, μορφή αρχείων, μηνύματα, σήματα, ιατρικοί φάκελοι, ιατρικές εικόνες, προστασία δεδομένων  Στρατηγικής σημασίας για επιστημονικούς κλάδους, όπως η ηλεκτρονική υγεία, γιατί:  Επιτρέπουν την γρήγορη εξέλιξη λύσεων και εφαρμογών  Ευνοούν την επιθυμητή διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων υγείας, τη συμβατότητα των δεδομένων και την πρακτική εφαρμογή τους  Αυξάνουν την ασφάλεια  Μειώνουν τα κόστη ανάπτυξης 13 Πρότυπα στην Ηλεκτρονική Υγεία (2) Υπάρχουσα κατάσταση:  Τεμαχισμός αγοράς  Άνθηση μη συμβατών εφαρμογών  Υψηλά κόστη σχετικά με την ανάπτυξη ειδικών λύσεων  Μικρός κύκλος ζωής  Ύπαρξη προβλημάτων και εμποδίων όσον αφορά την ενοποίηση διαφορετικών συστημάτων Μελλοντικές προκλήσεις:  Ταίριασμα του ρυθμού ανάπτυξης των προτύπων και των απαιτήσεων της αγοράς  Συντόμευση του χρόνου που απαιτείται για την παραγωγή των προτύπων  Συντονισμός και ενίσχυση των ρόλων των εθνικών και διεθνών αρχών 14 Προτυποποίηση τριών βασικών απαιτήσεων  του περιεχομένου των δεδομένων,  της ταξινόμησης και κωδικοποίησης της ορολογίας των ιατρικών όρων, και τέλος  της μετάδοσης των ιατρικών δεδομένων 15 Προτυποποίηση ιατρικών δεδομένων και διαδικασιών  Προτυποποίηση των δεδομένων που καταγράφονται από κάθε ασθενή κατά τις επισκέψεις του στις δομές υγείας: ύπαρξη συγκεκριμένων κανόνων, ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα και η πληρότητα των δεδομένων. ▪ από τα δημογραφικά του στοιχεία, το ιστορικό των συγγενών του, τον τρόπο ζωής του κ.α. ▪ τυχόν διαγνώσεις αλλά και φαρμακευτικές αγωγές που λαμβάνει ▪ να τηρείται ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, δηλαδή να υπάρχουν όλες οι καταγραφές που έχουν γίνει για οποιοδήποτε λόγο ▪ συστηματική καταγραφή σε χρόνιες ασθένειες ▪ οικονομικά στοιχεία και στοιχεία ασφαλιστικών φορέων του ασθενούς 16 Ταξινόμηση και κωδικοποίηση των ιατρικών όρων και διαδικασιών  την ομοιογένεια των ιατρικών όρων (π.χ. της ονοματολογίας των ασθενειών, αλλά και των ίδιων των ανθρώπινων οργάνων)  των ιατρικών διαδικασιών (π.χ. ιατρικές επεμβάσεις και θεραπείες). 17 Επικοινωνία και η μεταφορά των ιατρικών δεδομένων Τυποποίηση των διαδικασιών και των πρωτοκόλλων ψηφιακής επικοινωνίας στις ανάγκες της υγείας: ▪ Ταχύτητα με σκοπό να αποφεύγονται καθυστερήσεις σε επείγοντα περιστατικά. ▪ Αξιοπιστία, διότι εξαρτώνται ανθρώπινες ζωές. ▪ Ασφάλεια καθώς τα ιατρικά δεδομένα εμπίπτουν στη νομοθεσία περί προσωπικών δεδομένων. 18 19 Σχετικοί Οργανισμοί Ανάπτυξης Προτύπων (1)  HL7 (Health Level 7 International): Είναι ένας από τους κορυφαίους οργανισμούς για την ανάπτυξη προτύπων διαλειτουργικότητας στον τομέα της υγείας. Τα πρότυπα HL7 καθορίζουν πώς ανταλλάσσονται και χρησιμοποιούνται τα ιατρικά δεδομένα.  ISO (International Organization for Standardization): Η ISO αναπτύσσει διεθνή πρότυπα για πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της υγειονομικής περίθαλψης. Η τεχνική επιτροπή ISO/TC 215 ασχολείται ειδικά με την πληροφορική στον τομέα της υγείας. 20 Σχετικοί Οργανισμοί Ανάπτυξης Προτύπων (2)  CEN (European Committee for Standardization): Το CEN διαμορφώνει ευρωπαϊκά πρότυπα για την υγειονομική περίθαλψη, με την επιτροπή CEN/TC 251 να εστιάζει στην ηλεκτρονική υγεία και τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων πληροφορικής υγείας.  IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers): Η IEEE αναπτύσσει τεχνικά πρότυπα που σχετίζονται με ιατρικές συσκευές, αισθητήρες και συστήματα υγείας που χρησιμοποιούν ψηφιακές τεχνολογίες.  WHO (World Health Organization): Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναπτύσσει οδηγίες και πλαίσια για την υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένων και των ζητημάτων ηλεκτρονικής υγείας. 21 CEN (1)  Η CEN λειτουργεί μέσω τεχνικών επιτροπών και ομάδων εργασίας (Working Groups - WGs) που ασχολούνται με συγκεκριμένες περιοχές τυποποίησης.  Οι ομάδες αυτές είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη, την αναθεώρηση και την ενημέρωση των ευρωπαϊκών προτύπων σε μια ευρεία γκάμα τομέων, συμπεριλαμβανομένης της υγειονομικής περίθαλψης, της πληροφορικής υγείας, των ιατρικών συσκευών, και πολλών άλλων. 22 CEN (2) Δομή και Λειτουργία των Ομάδων Εργασίας (WGs)  Τεχνικές Επιτροπές (Technical Committees - TC): Κάθε Τεχνική Επιτροπή (π.χ., CEN/TC 251 για την υγειονομική πληροφορική) αναλαμβάνει την ευθύνη για ένα συγκεκριμένο τομέα τυποποίησης. Μέσα σε κάθε επιτροπή, υπάρχουν ομάδες εργασίας (Working Groups) που επικεντρώνονται σε πιο εξειδικευμένα θέματα.  Ομάδες Εργασίας (Working Groups): Κάθε Ομάδα Εργασίας είναι υπεύθυνη για ένα συγκεκριμένο κομμάτι της διαδικασίας ανάπτυξης προτύπων. Οι ομάδες αυτές αποτελούνται από εμπειρογνώμονες, που προέρχονται από διάφορους οργανισμούς, επιχειρήσεις, ακαδημαϊκά ιδρύματα, ή ερευνητικά κέντρα, και οι οποίοι συνεργάζονται για την ανάπτυξη προτύπων ή οδηγιών σε έναν συγκεκριμένο τομέα. 23 CEN (3) Διαδικασία Εργασίας:  Οι ομάδες εργασίας αναλύουν τις ανάγκες του τομέα που έχουν αναλάβει, διαμορφώνουν σχέδια προτύπων, και τα υποβάλλουν σε αξιολόγηση.  Τα σχέδια προτύπων διατίθενται για σχολιασμό από τα μέλη της επιτροπής και, εν τέλει, εγκρίνονται και δημοσιεύονται ως ευρωπαϊκά πρότυπα (EN).  Οι ομάδες εργασίας συναντώνται τακτικά για να αναθεωρούν τα πρότυπα, να λαμβάνουν υπόψη νέες τεχνολογικές εξελίξεις και να προσαρμόζουν τις οδηγίες στις ανάγκες της αγοράς. 24 Διαλειτουργικότητα  https://www.healthit.gov/video/interoperability-whiteboard  Τέλος Ενότητας Το περιεχόμενο των διαφανειών προέρχεται από τον Καθ. Παντελή Αγγελίδη, συγγραφέα του βιβλίου «Ιατρική Πληροφορική»