جلسه 16: سایتوکاین ها PDF

‫جلسه ‪:16‬‬ ‫سایتوکاین ها‬ ‫سایتوکاین ها پیام آوران شیمیایی از جنس پروتئین و گلیکوپروتئین هستند‪.‬‬ ‫این میانجیهای بیولوژیک توسط طیف گسترده از سلولها حتی سلول های غیر ایمنی مثل‬ ‫سلول های اندوتلیال‪ ،‬اپی تلایر‪ ،‬ف...

‫جلسه ‪:16‬‬ ‫سایتوکاین ها‬ ‫سایتوکاین ها پیام آوران شیمیایی از جنس پروتئین و گلیکوپروتئین هستند‪.‬‬ ‫این میانجیهای بیولوژیک توسط طیف گسترده از سلولها حتی سلول های غیر ایمنی مثل‬ ‫سلول های اندوتلیال‪ ،‬اپی تلایر‪ ،‬فیبروبالستیک سل تولید می شوند‪ ،‬ولی منبع عمده تولید‬ ‫سایتوکاین‪ ،‬سلولهای ایمنی هستند‪.‬‬ ‫در حالت عادی خصوصا ً در حاالت غیر التهابی منبع عمده تولید سایتوکاین هم سلول‬ ‫های سیستم دفاع اختصاصی و هم سلول های سیستم دفاع ذاتی هستند‪.‬‬ ‫اسمای دیگه ای هم دارد شامل مونوکاین‪ ،‬کموکاین‪،‬لمفوکاین اینترلوکین به همه ی اینها‪،‬‬ ‫در کل سایتوکاین گفته میشود‪.‬‬ ‫عملکرد سایتوکاینها خواص عمومی دارد‪:‬‬ ‫عملکرد به اصطالح ‪ cascade‬یا آبشاری دارند‪ ،‬این عملکرد به شکل آبشاری را در‬ ‫سیستم کمپلمان به گوشمان نیز خورده است‪.‬‬ ‫یک سلول یک سایتوکاین تولید میکند‪ ،‬مثال تی هلپرشماره‪ ۱‬که اینترفرون گاما تولید‬ ‫میکند‪ ،‬اینترفرون گاما بر ماکروفاژاثرمیکند و در ادامه ماکروفاژ اینترلوکین‪ ۱۲‬تولید‬ ‫می کند‪.‬فعالیت اینترلوکین ‪ ۱۲‬با فعالیت تی هلپر‪-‬یک به شکل آبشاری تقویت می شود‬ ‫که این فعالیت میتواند به شکل نتورک در بیاید و شبکهای بشود‪.‬‬ ‫یعنی اینجور نیست که ما بتوانیم یک الگوریتمی مشخص با یک سلول مشخص و دقیقا‬ ‫یک سایت مشخص داشته باشیم و بگوییم این سایتوکاین دقیقا بر یک سلول خاص اثر‬ ‫میکند و یک فعالیت مشخص اتفاق می افتد ‪.‬‬ ‫سایتوکاین ها توسط سلولهای مختلف تولید میشوند و بر سلولهای مختلف اثر‬ ‫می گذارند و عملکردهای متفاوتی را ممکن است در سلولهای متفاوت باعث بشوند در‬ ‫نتیجه الگوریتم تاثیر و فانکشن آنها به شکل شبکه در می آید‪.‬‬ ‫حاال عملکرد این سایتوکاینها با این مشخصات چیه؟‬ ‫کامیونیکیشن به معنای ارتباطات‪.‬‬ ‫سایتوکاین‪ ،‬ارتباط بین سلولی و بین بافتی را در سیستم ایمنی برقرار می کند‪ (.‬یعنی‬ ‫وظیفه ای را معادل وظیفه هورمونها را به عهده دارد‪.‬ارگانهای مختلف بدن چه جوری‬ ‫فعالیت همدیگه رو کنترل میکنند؟ با استفاده از هورمونها)‬ ‫سیستم دفاعی بدن ما هم یک سامانه مجزا از دگر ارگانهای بدن متشکل از یک سری‬ ‫بافتها و یک سری سلولها و یک سری مولکولها است که فعالیت این بافت و سلول و‬ ‫مولکول طریق سایتوکاین کنترل میشود‪.‬‬ ‫فرقش با هورمون چیه؟‬ ‫‪1‬‬  ‫‪-1‬هورمون اغلب میتواند در فواصل دوراثر کند ولی اغلب سایتوکاینها به صورت‬ ‫لوکال یعنی موضعی و منطقهای عمل میکنند‪.‬‬ ‫‪ -2‬معموال تولید هورمونها به شکل دائمی است‪ ،‬تولید و ترشح در بدن یا‬ ‫‪ constitutive‬یا ‪ inducible‬است‪ ،‬فرقشون چیه؟ ایندیوسیبل یعنی تولید و ترشح یک‬ ‫ماکرومولکولی یا یک آنالیتی‪ ،‬القا پذیره یعنی توسط یک عامل دیگری القا میشود‪.‬‬ ‫ولی در کانسیتتیوتیو نیاز به القاگربه خصوصی نداریم( به صورت پی در پی تولید‬ ‫میشه)‪ ،‬تولید اغلب هورمون ها به شکل دائمی هست‪ ،‬ولی تولید اغلب سایتوکاینها تنظیم‬ ‫میشود‪ ،‬به بیان دیگر از طریق عوامل القاگری ‪ ،‬در زمان و مکان مناسب القا میشود‪.‬‬ ‫خواص کلی سایتوکاینها‪:‬‬ ‫‪-‬وزن مولکولی بسیار کمی دارند( زیر ‪ ۳۰‬کیلودالتون)‬ ‫‪ -‬در مقادیر بسیار کم تولید میشوند‪ ،‬چرا؟ چون قراراست به صورت موضعی عمل کنند‪.‬‬ ‫‪-‬تولیدشان کوتاه مدت و خود محدود شونده است‪.‬‬ ‫‪-‬از طریق گیرنده های خود بر سلولهای هدف تاثیر میگذارند و معموالً برای‬ ‫رسپتورهای خودشان میل پیوندی زیادی دارند‪ ،‬در نتیجه وقتی غلظتشان کم هست‪ ،‬چون‬ ‫قدرت ترکیب یا میل ترکیبی زیادی با گیرنده خودشون دارند میتوانند اثر خودشون رو‬ ‫بگذارند‪ ،‬گیرنده هاشون ممکنه ساب یونیتهای مشترک داشته باشه مثال اینترلوکین دو‪،‬‬ ‫چهار‪ ،‬هفت‪ ،‬نه و پونزده‪ ،‬همگی یک زنجیره گامای مشترک در رسپتورشون دارند که‬ ‫سایتوکاین‪ ،‬اثر خودش رو پس از اتصال به این رسپتور از طریق تغییر بیان ژن اعمال‬ ‫میکند‪ ،‬در واقع تغییر الگوی بیان ژن را در سلول هدفش تحت تاثیر قرار میدهد‪.‬‬ ‫پس تولید سایتوکاینها از طریق یک عامل محرکی القا میشوند و تولیدشان دائمی نیست‪.‬‬ ‫اون عامل محرک باعث بیان ژن سایتوکاین و باعث تولید و ترشح سایتوکاین توسط‬ ‫سلول هدف میشود‪.‬این سایتوکاینی که تولید و ترشح شد‪ ،‬یک سلول دیگر را از طریق‬ ‫رسپتور مربوطه تحت تاثیر قرار میدهد‪ ،‬به رسپتورمربوطه که چسبید‪ ،‬یک سری‬ ‫سیگنالهای داخل سلولی مخابره میشود که این فرایندهای سیگنالی منجر به تغییرالگوی‬ ‫بیان ژن میشود‪ ،‬درنتیجه رفتاربیولوژیک سلول تغییر میکند‪.‬‬ ‫سایتوکاین ها به ‪ 3‬روش بر سلول هدفشان اثر می کنند‪:‬‬ ‫‪ -1‬اثرش میتواند برخود سلول تولید کننده باشد‪ ،‬یعنی یک سلول یک سایتوکاین را‬ ‫تولید کند و اون سایتوکاین بر خودش اثر کند‪ ،‬به این‪ ،‬اثر اوتوکراین میگویند‪.‬‬ ‫‪ -2‬سلولی سایتوکاین را تولید و ترشح کرده واین سایتوکاین بر سلول های مجاور‬ ‫اثرگذاراست‪ ،‬که به آن اثرپاراکراین می گویند‪.‬‬ ‫‪ -3‬سایتوکاین توسط سلولی تولید و ترشح شود و از طریق جریان خون و لنف منتقل‬ ‫شده و درفاصله اثرگذاراست که به آن‪ ،‬اثراندوکراین می گویند که اثری مشابه‬ ‫هورمونها دارد‪.‬‬ ‫‪2‬‬  ‫‪8‬‬ ‫خب حاال بعد از اینکه بر سلول هدف اثر گذاشت‪ ،‬باعث چه رفتارهای بیولوژیکی در‬ ‫سلول هدف میشود؟‬ ‫*رشد و تکثیر‬ ‫* تمایز‬ ‫*القای مرگ‬ ‫* بی پاسخی سلول ها به دیگرسایتوکاین ها ( یعنی یک سایتوکاین باعث عدم تاثیر‬ ‫سایتوکاین دیگر شود‪).‬‬ ‫*پاسخگویی سلول ها به سایتوکاین های دیگر شود‬ ‫*تولید و ترشح دیگر سایتوکاینها را باعث شود‬ ‫نحوه ی تاثیر و عملکرد سایتوکاین ها به ‪ 4‬حالت وجود دارد‪:‬‬ ‫‪Pieotropism-1‬‬ ‫ممکن است سایتوکاینی توسط سلولی تولید شود مثال اینترلوکین ‪ 4‬توسط لنفوسیت های‬ ‫تی هلپر شماره ‪ 2‬تولید شود‪ th-1(.‬با تولید و ترشح اینترفرون گاما تقویت کننده ی‬ ‫پاسخ های ایمنی سلولی است و ‪ th-2‬با تولید و ترشح اینترلوکین ‪4‬و‪5‬و‪ 13‬تقویت کننده‬ ‫پاسخ های ایمنی هومورال است‪).‬‬ ‫گفتیم اینجوری نیست که سایتوکاینها توسط یک سلول تولید شوند و فقط بر یک سلول اثر‬ ‫بگذارند‪ ،‬اینترلوکین‪ ۴‬یک نمونشه‪.‬‬ ‫‪3‬‬  ‫اینترلوکین ‪ 4‬تولید میشود و بر بی سل اثر میگذارد و باعث سوئیچینگ به سمت ‪IgE‬‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫بر لنفوسیتهای تی ‪ CD4+‬که هنوز به سمت و سوی خاصی متمایز نشدهاند هم تاثیر‬ ‫گذاشته و باعث القای تی هلپر شماره دو شده است‪.‬پس تاثیرات یک سایتوکاین بر‬ ‫سلولهای مختلف ممکن است متفاوت باشد‪.‬‬ ‫‪Redundancy-2‬‬ ‫دوتا سایتوکاین شامل اینترلوکین ‪ ۲‬و اینترلوکین ‪ ۴‬بر یک سلول تاثیر مشابه دارند‪.‬هم‬ ‫( پرولیفریشن) میشوند‪.‬همین اثراست که‬ ‫دو و هم چهار بر بی سل باعث تکثیر‪.‬‬ ‫ما را در بحثهای درمانی محدود میکند‪ ،‬مثالً میخواهیم دایره عملکرد یک سایتوکاین‬ ‫را محدود کنیم تا یک اثر بیولوژیک دیده نشود و حال بیمار بهتر شود‪ ،‬مثال یک‬ ‫سایتوکاین التهابی را کاهش بدهیم و عملکردش را از دایره عمل خارج کنیم تا وضعیت‬ ‫التهاب کاهش پیدا بکند که معموال تاثیر چندانی نمیبینیم چرا؟ چون ممکن است‬ ‫سایتوکاینهای دیگری در محیط باشد که همون عملکرد را انجام دهند‪.‬‬ ‫‪Synergy-3‬‬ ‫اثر یک سایتوکاین در کنار یک سایتوکاین دیگه تشدید و تقویت میشود برای مثال وقتی‬ ‫اینترفرون گاما و ‪ TNF-a‬در کنار هم باشند‪ ،‬شاهد افزایش بیان مولکول های ‪ HLA‬بر‬ ‫سطح سلولها به شکل قویتری در مقایسه با زمانی که تک تک اثر میکنند‪ ،‬هستیم‪.‬‬ ‫‪Antagonism-4‬‬ ‫یک سایتوکاینی یک اثری میگذارد که در ادامه یک سایتوکاین دیگه تاثیرمعکوس‬ ‫میگذارد برای مثال اینترفرون گاما به عنوان سایتوکاین شاخص تی هلپر یک باعث‬ ‫افزایش فعالیتهای ماکروفاژ میشود و فعالیت های ‪ killing‬رو به شدت تقویت میکند‪ ،‬در‬ ‫طرف مقابل اینترلوکین‪ 10‬به عنوان شاخص آنتی فالمیتور که معموالً توسط لنفوسیت تی‬ ‫هلپر شماره دو تولید میشود‪ ،‬فعالیت ماکروفاژ را مهار میکند‪.‬‬ ‫‪4‬‬  ‫چگونه سایتوکاینهایی که به شکل غیراختصاصی تولید می شوند‪ ،‬اثری‬ ‫اختصاصی دارند؟‬ ‫تولید و ترشح سایتوکاین مختص به یک آنتی ژن نیست و زمانی که محرکی وارد شد‬ ‫اغلب سلول ها تولید و ترشح سایتوکاین را شروع میکنند‪.‬‬ ‫سلولهای مجاوری که در منطقه‪ ،‬فراخوان شدهاند تحت تاثیرسایتوکاین تولید شده توسط‬ ‫سلول اولیه حتی در صورت عدم شناسایی آنتی ژن هم میتوانند فعال شوند و تولید را‬ ‫داشته باشند‪ ،‬اما عملکرد سایتوکاین به صورت اختصاصی است حاال چرا؟‬ ‫‪ -‬یکی از علتها رسپتور است‪ ،‬تنها سلولهایی به سایتوکاین پاسخگو هستند که رسپتور‬ ‫مربوطه را داشته باشند‬ ‫‪ -‬سایتوکاینها معموال عمر کوتاهی دارند و معموال در فواصل نزدیک عمل میکنند یعنی‬ ‫سلول هایی که در مجاورت سلول تولید کننده وجود دارد‪ ،‬تحت تاثیرعملکرد سایتوکاین‬ ‫قرار میگیرند‪ (.‬اینجور نیست که همه ی سلولها در همه فواصل دور و نزدیک تحت‬ ‫تاثیر قرار بگیرند)‬ ‫‪-‬معموالً غلظت باالیی از سایتوکاین نیازهست تا عملکرد اجرایی بروز پیدا کند و‬ ‫معموالً غلظت باالی سایتوکاین در فواصل نزدیک تامین میشود‪.‬‬ ‫در نهایت رفتار بیولوژیک سلول تحت تاثیر سایتوکاین تغییر میکند‪ ،‬لذا بسیارمهم است‬ ‫که فعالیت آن کنترل شود‪.‬بدن ما در سطوح مختلف اقدام به کنترل عملکردشان میکند و‬ ‫اگه تولید و ترشح و عملکردشان کنترل نشود میتواند یک افتضاح به بار بیارد یعنی‬ ‫اینکه گفته میشود سیستم دفاعی بدن ما مثل یک شمشیر دو لبه عمل میکند‪ ،‬یک لبه و‬ ‫یک تیغش میتواند عوامل مهاجم را از بین ببرد ولی یک لبه و یک تیغش میتواند‬ ‫بافت های خودی را دچار اشکال و ایراد و اختالل کند وعالئم کلینیکی ایجاد کند‪ ،‬یک‬ ‫دلیل عمده اش همین سایتوکاینها هستند که به شدت رفتار سلولها را تغییر میدهند‪ ،‬در‬ ‫نتیجه بدن سیستمهای کنترلی مختلفی را لحاظ کرده تا عملکرد سایتوکاینها در کمیت و‬ ‫کیفیت مناسب تاثیرگذار باشد‪ ،‬برای مثال‪:‬‬ ‫‪-1‬یکی از این عوامل کنترلی در سطح دی ان ای است‪ ،‬اغلب ژن تولید سایتوکاینها‬ ‫سوئیچ آفه و در اثر عوامل محرک سوئیچ آن میشود یعنی تولیدشون القایی است‪.‬‬ ‫‪-2‬خب حاال استثنا بعضی از سایتوکاینها مثل سایتوکاینهای موثر در خونسازی بایستی‬ ‫دائما تولید شوند بنابراین اینها در سطح دی ان ای‪ ،‬در سطح پست ترانسکریپشن یعنی‬ ‫در سطح ‪ mRNA‬کنترل میشوند‪ mRNA ،‬سایتوکاین ها ناپایدار است و زود از بین‬ ‫میرود‪.‬‬ ‫‪-3‬در سطح پست سکرشن هم کنترل میشوند‪:‬‬ ‫‪-‬مثل نیمه عمر کم سایتوکاین التهابی ‪ TNF‬که بیشتر از ‪ ۱۵‬دقیقه نیست ‪.‬‬ ‫‪5‬‬  ‫‪-‬سیستم دفاعی ما ‪ Soluble cytokine receptor‬است یعنی فرمهای محلول از‬ ‫رسپتورهای سایکوکاینی را تولید میکند‪ ،‬فرمهای محلول به چه درد میخورد؟ اغلب‬ ‫گیرنده های سایتوکاینها فرم غشایی یا متصل به غشا دارند که همین فرم هست که رفتار‬ ‫بیولوژیکی سلول را تغییر میدهد‪.‬حاال در برخی موارد سیستم دفاعی فرم های محلول از‬ ‫یک گیرنده سایتوکاین را تولید میکند که باعث میشود سایتوکاین به فرم محلول بچسبد و‬ ‫دیگر بر سلول اصلی اثر نگذارد و نتواند تاثیر بیولوژیکی اعمال کند‪.‬‬ ‫اینکاررا میکند تا فعالیت یک سایتوکاین التهابی بسیار مهم را کنترل کند‪ TNF ،‬یک‬ ‫سایتوکاین التهابی بسیار جدیست که در مواردی که نیاز است التهاب فروکش پیدا کند‪ ،‬از‬ ‫طریق تولید واسطههای رسپتوری فرم محلول یه مقداری از تی ان اف تولیدی را از‬ ‫دایره عمل خارج میکند یا حتی رسپتورهای فرم آنتاگونیست را تولید میکند‪.‬‬ ‫‪ -‬اینترلوکین یک هم یک سایتوکاین التهابیه‪ ،‬سلول میاد رسپتور آتاگونیستش رو تولید‬ ‫میکنه که این آنتاگونیست برخالف رسپتور آگونیست‪ ،‬وقتی به اینترلوکین یک چسبید هیچ‬ ‫اتفاقی در سلول نمیافتد وسیگنال ها بالکه میشوند‪.‬‬ ‫بعضی از سایتوکاینها تاثیرمتضاد دارند‪ ،‬مثال بارزش‪ ،‬همون اینترفرون گاما و‬ ‫اینترلوکین ‪10‬‬ ‫‪-‬دمای باال خصوصا در عفونتها که تب باعث افزایش دمای بدن میشود‪ ،‬میتواند‬ ‫عملکرد سایتوکاین را کاهش دهد‪.‬‬ ‫‪ -4‬یک سطح دیگه کنترلی‪ ،‬ریسپاندینگ سلها هستند‪ ،‬در سطح سلول پاسخ دهنده هم‬ ‫کنترل وجود دارد ‪ ،‬سلول میتواند فیتیله تولید و ترشح و بیان رسپتور را باال پایین کند‬ ‫مثال وقتی میخواهد زیاد به سایتوکاین جواب بده د‪ ،‬رسپتور زیادی تولید میکند و وقتی‬ ‫نیاز نیست که جواب دهد‪ ،‬تولید رسپتور را کاهش می دهد‪.‬‬ ‫انواع سایتوکاینها‪:‬‬ ‫در یک تقسیم بندی دیگر میگوند یا سایتوکاین ها متعلق به ایمنی ذاتی هستند یا متعلق به‬ ‫اکتسابی هستند یا محرک های خونسازی هستند‪.‬‬ ‫عمده سایتوکاین تولید و ترشح شده توسط سیستم دفاعی بدن ما دو تا منبع عمده دارد‪:‬‬ ‫‪-1‬سیستم ایمنی ذاتی ‪-2‬سیستم ایمنی اختصاصی‬ ‫گفتیم همه سلولها حتی سلولهای غیر ایمنی هم میتوانند تولید کنند ولی منبع عمده‪ ،‬در‬ ‫ایمنی ذاتی و ایمنی اختصاصی است‪.‬‬ ‫‪6‬‬  ‫سایتوکاین های ایمنی ذاتی‪:‬‬ ‫اغلب سایتوکاین های ایمنی ذاتی رو به عنوان سایتوکاین های التهابی یا‬ ‫‪ Proinflammatory cutokine‬می شناسیم‪ ،‬چرا؟ چون رویکرد یا اپروچ اصلی دفاع‬ ‫ذاتی‪ ،‬التهاب است‪ ،‬خصوصا در دفاع علیه عفونتهای باکتلایر و قارچی‪.‬‬ ‫حاال این سایتوکاین های التهابی متشکلند ازاینترلوکین‪ ،1‬اینترلوکین‪ 6‬و تی ان اف که‬ ‫تاثیرات متفاوتی دارند مثال می توانند‪:‬‬ ‫✓ بر کبد اثر بگذارد و تولید پروتئین های فاز حاد و از همه مهم تر ‪ crp‬را افزایش‬ ‫بدهند که خود این پروتئین های فاز حاد مثل سی آر پی‪ ،‬قابلیتها و عملکرد های‬ ‫ایمونولوژیک از جمله فعال کردن سیستم کمپلمان یا اوپسونیزیشن دارد‪.‬‬ ‫✓ بر مغز استخوان اثر می گذارند و فرایند تولید و فراخوانی نوتروفیل را افزایش‬ ‫می دهند‬ ‫✓ بر هیپوتاالموس اثر می گذارند و باعث افزایش دمای بدن و تب میشوند‬ ‫✓ بر سلول ها و بافت های عضالنی و چربی اثر میگذارند و ریلیز انرژی را از‬ ‫طریق افزایش لیپولیز و پروتئولیزافزایش دهند‪ ،‬در نتیجه باعث افزایش دمای‬ ‫بدن می شوند چون متابولیسم پایه را افزایش می دهند و متعاقبا الغری را باعث‬ ‫میشوند‪ ،‬در مواقع عفونتها‪ ،‬سرماخوردگیها‪ ،‬آنفوالنزهای سنگین فرد دچار‬ ‫کاهش وزن میشود‪.‬‬ ‫✓ بر یک سلول مهم به نام دندرتیک سل اثرمیگذارد( این دندرتیک سل پلی هست‬ ‫بین ایمنی ذاتی و اختصاصی) و آنها را از حالت نابالغ به حالت بالغ میبرند که‬ ‫این گذر از حالت نابالغ به حالت بالغ باعث القای پاسخهای ایمنی اختصاصی‬ ‫میشود‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫یک فرق عمده فرم بالغ و نابالغ درچیست؟ فرم نابالغ‪ ،‬زوائد سیتوپالسمی زیادی دارد که‬ ‫به چه درد میخوره؟ کپچرینگ و نمونه برداری از آنتیژن‬ ‫وقتی که تحت تاثیر اون پمپهای میکروبها قرار گرفت و عامل بلوغ را دریافت کرد و‬ ‫سایتوکاینهای التهابی تولید شدند و بر رویش اثر گذاشتند به فرم بالغ تبدیل میشود و‬ ‫زوائدش جمع میشود و آماده مهاجرت به نزدیکترین غده لنفاوی برای عرضه آنتیژن می‬ ‫شود‪ ،‬یک اتفاق بسیار مهم دیگر افزایش بیان مولکول های اچ ال ای جهت عرضه آنتی‬ ‫ژن به تی سلها و سیگنال شماره ‪ ۱‬یعنی افزایش بیان مولکولهای کمک محرک یا‬ ‫کواستیملیتور جهت تامین سیگنال شماره دو است‪ ،‬چون قراراست تی سلها را فعال کند‪.‬‬ ‫تفاوت تاثیرات سایتوکاین در غلظت های پایین و باال‪:‬‬ ‫در غلظت های پایین‪ :‬در غلظتهای پایین باعث لوکال انیفالمیشن یا التهاب موضعی‬ ‫میشود‪ ،‬باعث افزایش مولکولهای چسبان بر سطح سلولهای اندوتلیال جداره ی عروق و‬ ‫در نتیجه چسبیدن لوکوسیت ها به سلول های اندوتلیال و عبورشون از بینابین سلول های‬ ‫اندوتلیال و ایجاد التهاب در بافتی که عامل ایجاد التهاب دراون منطقه وجود دارد‪.‬‬ ‫در غلطت های باالتر‪ :‬اگه غلظت این سایتوکاینهای التهابی یک مقدار باالتر برود‬ ‫تاثیر‪ ،‬سیستمیک و پروتکتیو(محافظت کننده) میشود‪.‬‬ ‫‪ -‬اون سه تا سایتوکاین التهابی بر مغز اثر میگذارند و از طریق تغییر تولید‬ ‫پروستوگالندین ها در هیپوتاالموس باعث افزایش دمای بدن میشوند که منجر به تب‬ ‫میشود‪ ،‬خود تب نیز یک مکانیسم دفاعی است‪.‬‬ ‫‪-‬برهپاتوسیت های کبد اثر میگذارند و تولید پروتئینهای فاز حاد را افزایش میدهند‪.‬‬ ‫مثال ماکروفاژها که در منطقه هستند و با میکروب ها برخورد کرده اند و سه تا‬ ‫سایتوکاین التهابی را تولید کردهاند‪ ،‬میشوند موج اول سایتوکاینی که بر هپاتوسیت های‬ ‫کبدی اثر میگذارند و باعث تولید پروتئین های فاز حاد از جمله سی آر پی می شوند‪.‬‬ ‫‪-‬بعدا این سایتوکاین های التهابی بر سلول های اندوتلیال عروق اثرمی گذارند و بیان‬ ‫مولکولهای چسبان‪ ،‬افزایش و لوکوسیبتها میچسپند‪.‬نوتروفیل مهمترین لوکوسیتی است‬ ‫که میچسبد و به جمعیت غالب لوکوسیتی در بافت تبدیل میشود( جمعیت غالب لوکوسیتی‬ ‫خون محیطی نوتروفیل ها هستند‪ ).‬این نوتروفیل سورس عمده ی اینترلوکین‪ 6‬محسوب‬ ‫میشود‪.‬‬ ‫موج دوم سایتوکاین های التهابی که عمدتا همین اینترلوکین ‪ 6‬ناشی از نوتروفیل است‬ ‫برهپاتوسیت کبدی اثر میگذارد و باعث تولید مقادیر فراوان ‪ crp‬میشود‪ ،‬در نتیجه مقدار‬ ‫‪ crp‬خون در زمان التهاب تا ‪ 1000‬برابر میشود‪.‬‬ ‫خود این سی آر پی‪ ،‬اوپسونین هست‪ ،‬فعال کننده سیستم کمپلمان هست و یک عامل خوب‬ ‫برای تشخیص التهاب در بدن است‪.‬‬ ‫‪8‬‬  ‫‪ -‬بر مغز استخوان اثر میگذارد و فرایند فراخوانی لوکوسیتها از مغز استخوان را‬ ‫افزایش می دهد که اینم خودش باعث لوکوسیتوز می شود‬ ‫اگر بازم غلظت سایتوکاینهای التهابی افزایش پیدا بکند‪ ،‬تاثیرات‪ ،‬پاتولوژیک و بیماری‬ ‫زا است و کاهش برونده قلب‪ ،‬افت فشار خون‪ ،‬انعقاد درون عروقی منتشر یا به اختصار‬ ‫)‪ ،DIC(Disseminated intravascular coagulation‬افت قند خون و کاهش‬ ‫پاسخگویی به انسولین توسط سلولها و مقاومت به انسولین رخ میدهد که همگی منجر به‬ ‫شوک هایپوگالیسمی میشود‪.‬‬ ‫عوارض در نهایت میتواند به صورت شوک سپتیک دیده شود‪.‬‬ ‫)‪Tumor Necrosis Factor α (TNF α‬‬ ‫سایتوکاین های التهابی توسط سلولهای مختلف مثل ماستوسیت‪nk ،‬سل‪ ،‬بی سل فعال‬ ‫شده‪ ،‬فاگوسیت های تک هسته ای میتوانند تولید شوند و تاثیرات گستردهای داشته باشند‪.‬‬ ‫یکی از قویترین محرک های تولید سایتوکاین التهابی اعم از ‪ TNF-a‬لیپوپلی ساکارید‬ ‫یا ال پی اس معروف است که در ساختار و پیکره باکتریهای گرم منفی است و اثرات‬ ‫موضعی دارد‪ ،‬عمده ترینش افزایش پروتئین های چسبان و فراخوانی نوتروفیل ها و‬ ‫مونوسیت ها به محل عفونت جهت حذف میکروب است و تاثیرات سیستمیکش شامل‬ ‫تب‪ ،‬تحریک تولید پروتئین های فازحاد‪ ،‬کاشکسی یا الغری به علت کاهش اشتها و‬ ‫کاهش فعالیت لیپوپروتئین لیپاز‪ ،‬کاهش برونده قلب‪ ،‬ترومبوز داخل عروقی است که این‬ ‫‪9‬‬  ‫اثرات سیستمیک میتواند یا پروتکتیو باشد یا پاتوژنیک باشد که در این حالت شوک‬ ‫سپتیک محسوب می شود که ناشی از معموال عفونت سیستماتیک هست‪.‬‬ ‫این عفونت سیستماتیک میتواند به شکل عفونت داخل خونی باشد یا نباشد‪ ،‬حاال به‬ ‫صورت روتین و مصطلح میگویند سپتیسمی ولی در خیلی از شوکهای سپتیک ما کشت‬ ‫خونمون منفی هست در حالی که یک عفونت سنگین معموالً به شکل داخل ریوی یا‬ ‫داخل دستگاه گوارش یا دستگاه اوروژنیتال وجود دارد که این شوک سپتیک را در بدن‬ ‫شخص رقم میزند و سریعا ً باید اقدامات درمانی از جمله پاکسازی عفونت انجام شود تا‬ ‫شخص از دست نرود‪.‬‬ ‫‪IL-12‬‬ ‫اینترلوکین‪ ۱۲‬توسط دندریتیک سل و ماکروفاژ تولید میشود‪ ،‬فقط توسط یک سلول تولید‬ ‫✓‬ ‫نمیشود و وقتی تولید شد هم فقط برروی یک سلول هم اثر نمیکنند‪.‬‬ ‫یکی از تاثیرات خیلی شاخص اینترلوکین‪ 12‬برلنفسوسیت ‪ CD4+‬نایو (نایو یعنی سلولی‬ ‫✓‬ ‫که به سمت و سوی خاصی متمایز نشده‪ )،‬می باشد‪.‬‬ ‫اگه محیط این لنفوسیت تحت ریزمحیط پرورش دهنده اون تی سل ‪ CD4‬نایو از‬ ‫✓‬ ‫اینترلوکین‪ 12‬سرشار باشد‪ ،‬این لنفوسیت به سمت تی هلپر شماره یک متمایز میشود که‬ ‫این تی هلپردرنهایت منبع عمده ی اینترفرون گاما در تقویت ایمنی سلولی می باشد‪.‬‬ ‫یا اینکه بر ‪NK‬سل اثر میگذارد واینترفرون گاما را تولید می کند‪.‬‬ ‫✓‬ ‫‪10‬‬  ‫✓ بر ‪ CD8+‬سل اثر میگذارد و باز باعث تولید اینترفرون گاما می شود‪.‬‬ ‫✓ فعالیت لیتیک و سایتولیتیک لنفوسیت تی سایتوتوکسیک و ‪NK‬سل را افزایش می دهد‪،‬‬ ‫کال ‪ IL-12‬یک سایتوکاین مهم در راستای تقویت و تشدید پاسخهای ایمنی سلوالر است‪.‬‬ ‫افزایش سطح سایتوکاین های التهابی در روزهای متعاقب یک تزریق ال پی اسی یا یک‬ ‫عفونت باکتلایر گرم منفی مشاهده می شود‪:‬‬ ‫در پاسخ به این ال پی اس‪ ،‬اول سایتوکاین های التهابی یعنی تی ان اف آلفا‪،‬‬ ‫اینترلوکین‪ 1‬و بعدا اینترلوکین ‪12‬که میتوانند تقویت کننده پاسخهای ایمنی سلوالر باشد‪،‬‬ ‫تولید می شوند‪.‬‬ ‫‪11‬‬  ‫اینترفرون نوع یک‬ ‫تا اینجای کار هرچی اینترفرون به گوشمان خورده از نوع گاما بوده که توسط تی هلپر‬ ‫شماره ‪ ۱‬تولید میشد و ایمنی سلولی را تقویت میکرد و جزو ایمنی اختصاصی محسوب‬ ‫میشد‪.‬‬ ‫دو تیپ از اینترفرون را داریم‪ :‬اینترفرون تیپ یک و اینترفرون تیپ دو یا گاما‬ ‫تیپ ‪ 1‬اینترفرون آلفا و بتا محسوب می شود که این اینترفرونها برخالف نوع گاما بیشتر‬ ‫در ایمنی ذاتی دخالت دارند و توسط یک دسته ی بخصوصی از دندرتیک سلها به نام‬ ‫پالسما سایتوئید دندرتیک سل ها تولید و ترشح می شوند و عملکردشان عمدتا دفاع ضد‬ ‫ویروس است‪ ،‬زمانی که عوامل عفونی با بدن ما وارد چالش می شوند‪ ،‬به ‪ 3‬طریق بدن‬ ‫بهشون واکنش نشون میده‪:‬‬ ‫‪ -1‬یا انگل ها از نوع کرمی هستند که تولید ‪ IgE‬از تی هلپر شماره‪ 2‬صورت میگیرد‬ ‫‪ -2‬یا از نوع باکتلایر و قارچی هستند که عمدتا باعث التهاب می شوند‬ ‫‪-3‬یا از نوع ویروسی هستند که پاسخ التهابی برای آن چندان به درد نمیخوره چون‬ ‫ویروس‪ ،‬انگل اجباری درون سلولی است در نتیجه در دفاع ذاتی ضد ویروس‪ ،‬پالسما‬ ‫سایتوئید دندرسیتیک سل ها اقدام به تولید و ترشح اینترفرون های تیپ یک یعنی‬ ‫اینترفرون آلفا و بتا میکنند‪.‬‬ ‫عملکرد اینترفرون های تیپ ‪ (1‬ایترفرون آلفا و بتا)‪:‬‬ ‫‪-‬افزایش بیان ‪ HLA‬کالس یک رخ میدهد‪ ،‬حاال چرا دو رخ نمی دهد؟ چون داخل سلولی‬ ‫هست و قرار است که آنتی ژنهایش از طریق مسیر سیتوزولیک عرضه شود و لنفوسیت‬ ‫تی سایتوتوکسیک فعال شود‪ ،‬در نتیجه اچ ال ای کالس یک‪ ،‬به درد بخورهست‪.‬‬ ‫‪ -‬تحریک تمایز سلولهای تی هلپر شماره یک اتفاق می افتد‪.‬چرا دو رخ نمیدهد؟ چون‬ ‫داخل سلولی هست‪ ،‬ایمنی سلوالر به درد بخوره نه ایمنی هومورال‬ ‫‪-‬مستقیما ً باعث مهار تکثیر ویروس میشود‪ ،‬فرایند رونویسی و پروتئین سازی و‬ ‫همانند سازی ویروس را از طریق تولید آنزیم هایی مختل می کند و یک حالت آنتی‬ ‫وایرال استیت در منطقه برقرار میکند به شکلی که سلولهایی که هنوزهم آلوده به‬ ‫ویروس نشدند چون تحت تاثیر اینترفرون تیپ یک قرار گرفتند دیگه آلوده به ویروس‬ ‫نمیشوند‪ ،‬اینقدر عملکرد این اینترفرون تیپ یک مهمه که مثال نوع آلفا را در هپاتیت‬ ‫های ویروسی استفاده میکنند‪.‬‬ ‫( حتی دراوایل کرونا‪ ،‬برخی از همین اینترفرون آلفا در کووید استفاده میکردند که البته‬ ‫تاثیر چندانی درنهایت دیده نشد)‬ ‫مواردی از استفاده ی کلینیکال اینترفرون بتا در‪ MS‬است‪ ،‬که تاثیرات ایمونورگولیتورش‬ ‫در این بیماری دیده شده است‪.‬‬ ‫‪12‬‬  ‫کموکاینها‬ ‫✓ آخرین دسته سایتوکاینهای ایمنی ذاتی کموکاینها هستند‪.‬کموکاین‪ ،‬ماده جاذب شیمیایی‬ ‫است که باعث حرکت هدفمند و جهت دار و برنامهریزی شده سلولها می شود‪.‬‬ ‫✓ خانواده بسیار بزرگی از سایتوکاینها هستند که سیستم نامگذاری خاص متشکل از مثال‬ ‫‪ccl‬یا ‪ cxcl‬دارند که بسته به اون سکانس آمینواسیدی شون که مثال سیستئین یا یه‬ ‫آمینواسید دیگه باشد نامگذاری میشوند‪.‬‬ ‫✓ عمده فعالیتشون‪ ،‬تحریک حرکت لوکوسیتها و مهاجرت اونهاست که به چه سمت و‬ ‫سویی مهاجرت کنند‪.‬در واقع باعث تنظیم فراخوانی سلولهای ایمنی به محل عفونت‬ ‫میشوند‪ ،‬مثال زمانی که یک نوتروفیلی از رگ خارج شد و وارد بافت شد‪ ،‬ممکنه دقیقا‬ ‫از اهمون جایی که از رگ خارج شده است عامل ایجاد التهاب یا میکروب حضور‬ ‫نداشته باشد‪ ،‬پس چه جوری آدرس را پیدا میکند؟ از طریق شیب غلظتی کموکاین که‬ ‫بیشترین غلظت آن در نزدیکی عفونت و عامل ایجاد التهاب‬ ‫این تفاوت غلطت رو از طریق گیرنده هایش حس میکند و آدرس را پیدا میکند‬ ‫✓ سوال‪ :‬آیا کموکاین فقط به درد زمان عفونت ها میخورد؟ اگر اینجوری باشد پس در‬ ‫شرایط نرمال و طبیعی دیگه نبایستی در بدن ما تولید و ترشح بشود‪.‬‬ ‫سلولها در بافتهای لنفاوی مثالً در گرههای لنفاوی به شکل فلهای ریخته نشده اند و‬ ‫ارگانیزیشنهای مشخصی دارند مثال در قسمت کورتکس‪ ،‬فولیکولهای لنفاوی سرشار‬ ‫از بی سل هستند‪ ،‬یا در قسمت پاراکورتکس تی سل زون را داریم‪ ،‬علت این جایگیری‬ ‫منظم سلولها در نقاط مشخص‪ ،‬کموکاینها و رسپتورهای کموکاینی هستند که سلول ها‬ ‫را در جایگاههای مشخصتر ارگانایز میکنند‪ ،‬پس از این جایگیری هم‪ ،‬تنطیم عبور‬ ‫لوکوسیتها از بین بافتهای لنفاوی محیطی و مهاجرت طبیعی سلولهای ایمنی به اندام های‬ ‫لنفاوی رخ میدهد‪.‬‬ ‫پس کموکاین میتواند درزمان عفونت در پاسخ به میکروب و به صورت طبیعی جهت‬ ‫تردد فیزیولوژیک یک لنفوسیت بین ارگانهای لنفاوی تولید و ترشح شود‪.‬‬ ‫*مثل دیگر سایتوکاینها توسط سلولهای مختلف تولید میشود و منبع یگانه ای ندارد‪،‬‬ ‫میتواند توسط لوکوسیتها‪ ،‬سلولهای اندوتلیال‪ ،‬اپی تلیال‪ ،‬فیبروبالستها تولید شود‪.‬‬ ‫اینترلوکین ‪)IL-10 (10‬‬ ‫✓ اینترلوکین ‪ 10‬هم یک سایتوکاین دیگه است که میتواند هم توسط سلولهای ایمنی‬ ‫اختصاصی وهم توسط سلول های ایمنی ذاتی مثل ماکروفاژهای فعال شده و یا سلولهای‬ ‫تنظیمی تی رگولیتور تولید شود‪.‬‬ ‫‪13‬‬  ‫✓ ما اینترلوکین ‪ 10‬را به عنوان یک سایتوکاین مهاری می شناسیم و عمده ی فعالیتش‬ ‫مهاریه‪ ،‬مثل مهار تولید اینترلوکین‪ 12‬توسط ماکروفاژ های فعال شده و در نتیجه کاهش‬ ‫پاسخهای تی هلپر شماره یک ‪.‬‬ ‫✓ باعث مهار بروز کمک محرکها ( ‪ MHC‬کالس دو بر روی ماکروفاژها) میشود‬ ‫یعنی در نهایت فیتیله پاسخها را پایین میکشد و آن را به عنوان یک سایتوکاین ضد‬ ‫التهابی میشناسیم‪ (.‬یکی از مکانیسم ها و عملکرد های مهاری سلولهای رگولیتوراز‬ ‫طریق تولید سایتوکاینهای ضد التهابی مثل اینترلوکین ‪ 10‬و تی جی اف بتا است‪).‬‬ ‫سایتوکاین های ایمنی اختصاصی‬ ‫اینترلوکین ‪)IL-2 (2‬‬ ‫یکی از مهم ترین سایتوکاینهای ایمنی اختصاصی اینترلوکین دو است‪.‬‬ ‫اینترلوکین دو‪ ،‬فاکتور رشد لنفوسیتی محسوب میشود که توسط سلول تی تولید می شود و‬ ‫بر خود سلول تی اثر میگذارد و یا باعث تکثیرو یا باعث عملکرد غشایی سلول تی‬ ‫رگولیتور می شود‪.‬‬ ‫کلیه ی سلولهای رده ی لنفوئیدی به اینترلوکین دو از طریق رسپتور مربوطه یعنی‬ ‫‪ CD25‬جواب می دهند‪ ،‬منظور از سلولهای رده لنفوئیدی‪ ،‬بی سل و تی سل و ‪NK‬سلها‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫این نوع از سایتوکاین اغلب خاصیت تکثیری‪ ،‬تمایزو فعال سازی دارد‪.‬‬ ‫پس مهمترین عملکردش‪ ،‬تکثیر به معنای کلونال اکسپنشن است‪ ،‬یعنی برای مثال یک‬ ‫سرباز( تی سل)‪ ،‬آنتیژنی را شناسایی کرده و فعال شده است و قرار است از این سرباز‬ ‫یک ارتش ایجاد شود که یک سایتوکاین مهم و مفید در ایجاد این ارتش‪ ،‬اینترلوکین دو‬ ‫است که باعث تکثیر فوق العاده خصوصا ً لنفوسیت های تی ‪ CD8+‬میشود‪.‬‬ ‫در گراف در سطح اشغال‪ ،‬لنفوسیت های ‪ CD8+‬بسیاربه اینترلوکین دو پاسخگو هستند و‬ ‫در نتیجه علت اینکه متعاقب یک عفونت ویروسی‪ ،‬تعداد لنفوسیتهای ‪CD8+‬‬ ‫اختصاصی اون آنتیژن ویروسی تا زمان ریشه کن شدن عفونت به شدت در بدن افزایش‬ ‫میکند‪،‬همین کلونال اکسپنشن ناشی ازاینترلوکین دو است‪.‬‬ ‫یکی از منابع عمده تولید و ترشح سایتوکاین در ایمنی اختصاصی‪ ،‬لنفوسیت های تی‬ ‫هلپر هستند که انواع مختلفی دارند‪.‬‬ ‫زمانی که لنفوسیت تی‪ ،‬آنتیژن را توسط دندرتیک سل شناسایی کرد‪ ،‬بسته به‬ ‫سایتوکاینهایی که در محیط غالب هستند و تی سل را پرورش میدهند‪ ،‬یا به تی هلپر‬ ‫یک(اگه اینترلوکین ‪ 12‬زیاد باشه)‪ ،‬یا به تی هلپر دو( اگه اینترلوکین چهار زیاد باشه) یا‬ ‫به تی هلپر هفده( اگه مثال اینترلوکین ‪ 23‬و ‪ 22‬و ‪ 6‬و تی جی اف بتا زیاد باشه) متمایز‬ ‫میشوند‪.‬‬ ‫‪14‬‬  ‫‪:TH1‬‬ ‫تی هلپرهای دیگه ای هم داریم مثل تی هلپر شماره ی ‪ ،9‬ولی این سه تا از مهم ترین ها‬ ‫هستند بخصوص تی هلپر یک که سایتوکاین تولیدی قالب آن‪ ،‬اینترفرون گاما است که‬ ‫باعث فعال شدن ماکروفاژ ها و تولید ‪ Igg‬می شود حاال چرا ‪Igg‬؟‬ ‫چون ایزوتایپ قالب در فرایند اوپسونازیسیون و ‪ ADCC‬است‪ ،‬در نتیجه ایمنی سلولی را‬ ‫میتواند تقویت کند‪.‬‬ ‫‪:TH2‬‬ ‫اما سایتوکاینهای تی هلپر دو یعنی اینترلوکین ‪4‬و‪5‬و‪ 13‬بیشتر پاسخهای ایمنی هومورال‬ ‫و سوئیچینگ به سمت ‪ IgE‬یا ‪ IgE‬در ‪ ADCC‬وابسته به آی جی ای را رقم میزند که از‬ ‫طریق ائوزینوفیلها اعمال و القا میشود و باعث ریشه کن کردن عفونتهای انگلی از‬ ‫نوع کرمی میشود‪.‬‬ ‫‪:TH17‬‬ ‫تی هلپر ‪ 17‬التهابات قوی از نوتروفیل را رقم میزند که باعث ریشه کن کردن عفونت‬ ‫های باکتلایر و قارچی خارج سلولی میشود‪.‬‬ ‫درخیلی از فعل و انفعاالت ایمونولوژیک چه عفونی‪ ،‬چه اوتوایمیون‪ ،‬چه در بحث‬ ‫سرطان باید این الگو را بلد باشیم‪:‬‬ ‫تی هلپر یک ==> ایمنی سلول==> اینترفرون گاما‬ ‫تی هلپر دو==> ایمنی هومورال==> اینترلوکین ‪ 4‬و ‪ 5‬و ‪13‬‬ ‫تی هلپرهفده==> التهابات غنی از نوتروفیل ناشی ازاینترلوکین ‪ 17‬و در برخی از‬ ‫موارد ناشی از گاما‬ ‫‪15‬‬  ‫اینترفرون گاما‪:‬‬ ‫‪ -‬بسیار اینترفرون شاخصی است و عمدتا توسط تی هلپر یک تولید میشود‪ ،‬اما سلول‬ ‫های دیگری مثل سایتوتوکسیک سل و ‪NK‬سل هم آن را تولید و ترشح میکنند‪.‬‬ ‫‪-‬عملکرد آن‪ ،‬اغلب به شکل ایمنی سلولی است‪.‬‬ ‫‪ -‬باعث تمایز ‪ TH0‬به ‪ TH1‬میشود و مانع از تبدیل ‪ TH0‬به ‪ TH2‬می شود‪ ،‬در نتیجه‬ ‫بیشترباعث تقویت پاسخ ایمنی سلولی میشود‪.‬‬ ‫لنفوسیت نایو آنتی ژن را شناسایی کرده‪ ،‬دندریتیک سل و ماکروفاژ در ایمنی ذاتی‬ ‫اینترلوکین ‪ 12‬را تولید کرده اند‪ ،‬اینترلوکین ‪ 12‬از طریق گیرنده ی خودش در تی سل‬ ‫اثر گذاشته و تی سل به تی هلپر یک تبدیل شده‪ ،‬در ادامه تی هلپر یک‪ ،‬اینترفرون گاما‬ ‫را تولید کرده است که افکتور فانکشن های اینترفرون گاما در نهایت باعث فعال شدن‬ ‫ماکروفاژ و تولید ایزوتایپ های به درد بخور در ایمنی سلولوالر از جمله ‪ IgG‬میشوند‪.‬‬ ‫‪16‬‬  ‫اینترلوکین ‪)IL-4( 4‬‬ ‫ توسط سلول های تی هلپر دو و ماستوسیت ها تولید میشود‪.‬‬ ‫ باعث ایجاد تی هلپر دو و تعویض کالس به سمت آی جی ای می شوند که در کنار‬ ‫‪ IL-5‬که باز هم توسط تی هلپر دو تولید میشود‪ ،‬رشد و تمایز و فعال شدن‬ ‫ائوزینوفیلها را رقم میزنند‪.‬‬ ‫ ائوزینوفیل و ‪ IgE‬در ‪ ADCC‬وابسته به آی جی ای مرتبط با ائوزینوفیل در ریشه کن‬ ‫کردن عفونت های انگلی از نوع کرمی اثرگذار است‪.‬‬ ‫ اینترلوکین ‪ ۴‬هم توسط تی هلپر دو تولید میشود و هم باعث القای تی هلپر دو‬ ‫میشود‪.‬‬ ‫در واقع ‪ TH2‬اینترلوکین ‪ ( ۴‬تولید ‪( IgG‬و ‪( ۵‬فعالسازی ائوزینوفیل)و ‪۱۳‬‬ ‫(افزایش تولید و ترشح ترشحات مخاطی) تولیدمیکند‬ ‫ اینترلوکین ‪ ۴‬با اثر بر روی ‪ BCell‬تولید ‪ IgE‬را افزایش میدهد‪.‬‬ ‫ فعالیت اینترلوکین ‪ ۱۳‬به ویژه در بیماری آسم خیلی مشکلسازاست؛ ازاین جهت که‬ ‫با افزایش ترشحات مخاطی مجاری تنفسی‪ ،‬باعث تشدید تنگی نفس و کاهش راندمان‬ ‫تنفسی افراد مبتال به آسم میشود‪ ).‬درحال حاضر سعی دارند‪ ،‬با استفاده از آنتیبادی‬ ‫های مونوکلونال‪ ،‬اینترلوکین ‪ ۱۳‬را از دایره عمل دربیماران مبتال به آسم حذف‬ ‫کنند‪).‬‬ ‫ گفتیم دندریتیک سل‪ ،‬عفونت کرمی را شناسایی کرده و آنتی ژنهایش را عرضه‬ ‫کرده و در ادامخ تی هلپر شماره ی دو و اینترلوکین ‪ 4‬ایجاده شده‪ ،‬اینترلوکین ‪ ۴‬بر‬ ‫روی ‪ B Cell‬اثر میگذارد و باعث تولید ‪ IgE‬میشود که در پروسه واکنش افزایش‬ ‫حساسیت باعث دگرانولیشن ماست سل ها میشود‪.‬‬ ‫ همچنین اینترلوکین ‪ ۴‬با اثر بر روی ‪ B Cell‬باعث تولید ساب کالس های ‪IgG1‬‬ ‫(در موش) و ‪( IgG4‬در انسان) میشود‪.‬‬ ‫‪ IgG4‬که در نتیجه اثر اینترلوکین ‪ ۴‬بر روی ‪ B Cell‬تولید میشود‪ ،‬درانسان‪ ،‬میل‬ ‫زیادی برای اتصال به این رسپتورها ندارد و نمیتواند کمک زیادی به ایمنی سلولی کند و‬ ‫ساب کالس های ‪ IgG3‬و ‪ IgG1‬در انسان در ایمنی سلولی به درد بخور هستند‪،‬‬ ‫حاال چرا؟‬ ‫‪ IgG‬به کمک اپسونیزاسیون به ایمنی سلولی کمک میکند؛ در واقع ‪ IgG‬از طریق ‪ ۲‬تا‬ ‫بازویش به یک آنتی ژن متصل میشود و االن که ‪ IgG‬به آنتی ژن متصل است‪ ،‬قسمت‬ ‫‪fc‬ان آزاد می باشد ‪.‬روی سلول هدف (مثال یه سلول فاگوسیت) گیرنده ای برای این‬ ‫قسمت ‪ fc‬وجود دارد که به آن ‪ fcƳ Receptor.‬میگویند‪.‬‬ ‫قسمت ‪ fc‬از‪ ، IgG‬به این رسپتورمتصل میشود و آنتی ژن چسبیده به ‪ IgG‬هم به همراه‬ ‫آن ‪ ،‬به اون سلول متصل میشود و درادامه فرایند فاگوسیتوز اتفاق می افتد‪ ،‬حاال‬ ‫‪17‬‬ ‫زیرکالس های ‪ IgG1‬و ‪ IgG3‬در انسان‪ ،‬میل باالیی برای اتصال به این رسپتور ها‬ ‫دارند و به همین خاطردر اوپسونیزاسیون و یا در ‪ ADCC‬قوی عمل می کنند‪.‬‬ ‫در شکل پایین مشاهده میکنیم که ‪ IgE‬باعث‪ Mast cell degranulation‬می شود‪.‬‬ ‫اینترلوکین ‪ 4‬و ‪ 13‬هم باعث افزایش ترشحات مخاطی و افزایش حرکات دودی جدار‬ ‫دستگاه گوارش می شوند‪.‬‬ ‫اینترلوکین ‪ 5‬باعث فراخوانی ائوزینوفیل ازمغز استخوان و فعال سازی ائوزینوفیل و‬ ‫‪ ADCC‬وابسته به ائوزینوفیل میشود که مرگ عوامل کرمی را رقم میزند‪.‬‬ ‫‪)transforming growyh factor(TGF‬‬ ‫*‪ TGF ß‬یک سایتوکاین مهاری با عملکرد ضدالتهابی است‪.‬‬ ‫عملکرد آن شامل‪:‬‬ ‫*کاهش تکثیر و فعالیت سلول های‪T‬‬ ‫*کاهش فعالیت ماکروفاژ ها‬ ‫*تمایز مجموعه ای از سلول های ‪ T‬به نام‪Regulatory T Cells‬‬ ‫*تعویض کالس آنتی بادی به‪ IgA‬در دفاع مخاطی‬ ‫* تسریع ترمیم بافتی بعد از واکنش التهابی (به خاطرهمین ماکروفاژهای ‪ M2‬در پایان‬ ‫پروسه التهابی این سایتوکاین را تولید میکنند تا بافت ترمیم شود‪).‬‬ ‫‪18‬‬  ‫‪TH-17‬‬ ‫لنفوسیت تی نایو تحت تاثیراینترلوکین ‪ 6‬و ‪ 1‬و ‪ TGF-B‬به تی هلپر ‪ 17‬تبدیل شده که‬ ‫این سلول در نهایت‪،‬اینترلوکین ‪ 17‬زیادی تولید می کند‪.‬‬ ‫اینترلوکین ‪ ،23‬در بقای تی هلپر ‪ 17‬موثر است‬ ‫تی هلپر ‪ 17‬با تولید اینترلوکین ‪ 17‬و ‪ 22‬باهث التهابات قوی میشود‪.‬‬ ‫‪CD4+ T Cell and CD8+ T Cell‬‬ ‫‪-‬ما یک سری لنفوسیت ‪ T‬بکر داریم که یا ‪ CD4+‬اند یا‪ CD8+‬هستند‪.‬‬ ‫‪-‬از‪ ، CD8‬لنفوسیت ‪ T‬سایتوتوکسیک ایجاد میشود که ‪ ۳۰‬درصد لنفوسیت های ‪ T‬را‬ ‫تشکیل میدهد‪.‬‬ ‫‪-‬از‪ ، CD4‬لنفوسیت های ‪ TH1‬و ‪ TH2‬و ‪ TH17‬و ‪ T Regulatory‬ایجاد میشوند‬ ‫که ‪ 70‬درصد لنفوسیت های ‪ T‬را تشکیل میدهند‪.‬‬ ‫سایتوکاین های موثر در خونسازی‬ ‫معروف ترین سایتوکاین های موثر در خونسازی عمدتا در مغز استخوان شامل‪:‬‬ ‫‪Stem cell factor‬‬ ‫ ‬ ‫‪IL-7‬‬ ‫ ‬ ‫‪IL-3‬‬ ‫ ‬ ‫‪( GM-CSF‬گرانولوسیت‪-‬مونوسیت کلونی استیمیولینگ فاکتور)‬ ‫ ‬ ‫‪ ( G-CSF‬گرانولوسیت کلونی استیمیولینگ فاکتور )‬ ‫ ‬ ‫‪ ( M-CSF‬مونوسیت کلونی استیمیولینگ فاکتور)‬ ‫ ‬ ‫)‪Erythropoietin (EPO‬‬ ‫ ‬ ‫‪19‬‬  ‫)‪Stem cell factor( c-kit ligand‬‬ ‫‪ Stem cell Factor‬یا همون ‪ ، c-kit ligand‬توسط سلول های استرومایی مغز‬ ‫استخوان تولید میشود‪.‬‬ ‫اغلب به صورت غشایی وجود دارد ولی فرم ترشحی هم دارد‪.‬‬ ‫باعث میشود که پاسخ سلول های بنیادی به سایر سایتوکاین های موثر در خونسازی‬ ‫افزایش پیدا کند‪.‬‬ ‫همچنین باعث افزایش طول عمرو قدرت تکثیر سلول های ‪ T‬نابالغ در تیموس میشود‪.‬‬ ‫اینترلوکین ‪)IL-7( 7‬‬ ‫اینترلوکین ‪ ۷‬نیز توسط سلول های استرومایی مغز استخوان ساخته میشود ئلی اغلب به‬ ‫فرم ترشحی وجود دارد و بقا و تکثیر پیش سازهای سلول های رده لنفوئیدی خصوصا‬ ‫‪ B‬و ‪ T‬را افزایش میدهد‪.‬‬ ‫اینترلوکین ‪)IL-3( 3‬‬ ‫اینترلوکین ‪ ۳‬برخالف اینترلوکین ‪ ۷‬و‪ ، Stem cell factor‬از سلول های ‪CD4+‬‬ ‫ساخته میشود و دیگه منشا استرومایی نداره و بر روی پیش ساز های نابالغ اثر گذاشته و‬ ‫تولید همه انواع سلول های خونی و ماست سل را تحریک میکند‪.‬‬ ‫‪ G-CSF‬و‪ GM-CSF‬هم از سایتوکاین های خونساز بسیار قوی هستند که در روند‬ ‫پیوند مغز استخوان استفاده میشود‪ ،‬که اول مغز استخوان شخصی که مبتال به لوسمی‬ ‫هست را با استفاده از پرتو درمانی یا شیمی درمانی کالً پاک میکنند و بعدا استم سل‬ ‫های سالم را به بدن شخص تزریق می کنند‪ ،‬بعد برای اینکه سریعتر این روند احیای‬ ‫سلولی در بدن شخص گیرنده ی پیوند رقم بخورد‪ ،‬این دو سایتوکاین را تزریق میکند تا‬ ‫باعث القای تولید و تکثیر سلولهای خونی در مغز استخوانی بشود که تازه به وسیله‬ ‫سلول های استم سل جدید احیا شده است‪.‬‬ ‫‪20‬‬