7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı PDF

ORTAOKUL VE İMAM HATİP ORTAOKULU DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 7. SINIF Ders Kitabı YAZARLAR Dr. Tuğçe GÜNAYDIN Elif DAVUN Fatih DİLEKÇİ Filiz Bİ...

ORTAOKUL VE İMAM HATİP ORTAOKULU DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 7. SINIF Ders Kitabı YAZARLAR Dr. Tuğçe GÜNAYDIN Elif DAVUN Fatih DİLEKÇİ Filiz BİRİNCİ DEVLET KİTAPLARI................,................, 2024 MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI........................................................: 9242 YARDIMCI VE KAYNAK KİTAPLAR DİZİSİ....................................................: 1928 Her hakkı saklıdır ve Millî Eğitim Bakanlığına aittir. Kitabın metin, soru ve şekilleri kısmen de olsa hiçbir surette alınıp yayımlanamaz. Editör Prof. Dr. İsmail SAĞLAM Dil Uzmanı Mehmet Emin SARIKAYA Program Geliştirme Uzmanı Talip AYDEMİR Ölçme ve Değerlendirme Uzmanı Hülya ERDUL Rehberlik Uzmanı Mevlüt SELVİ Görsel Tasarımcı Gürol BAYDUR - Yahya ÖZTÜRK ISBN 978-975-11-7773-5 Talim ve Terbiye Kurulu'nun 17/08/2023 gün ve 35 sayılı kararı ile ders kitabı olarak kabul edilmiştir. Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Bastğn yerleri toprak diyerek geçme, tan: Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düşün altndaki binlerce kefensiz yatan. O benim milletimin yldzdr, parlayacak; Sen şehit oğlusun, incitme, yazktr, atan: O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyalar alsan da bu cennet vatan. Çatma, kurban olaym, çehreni ey nazl hilâl! Kim bu cennet vatann uğruna olmaz ki feda? Kahraman rkma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Şüheda fşkracak toprağ sksan, şüheda! Sana olmaz dökülen kanlarmz sonra helâl. Cân, cânân, bütün varm alsn da Huda, Hakkdr Hakk’a tapan milletimin istiklâl. Etmesin tek vatanmdan beni dünyada cüda. Ben ezelden beridir hür yaşadm, hür yaşarm. Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli: Hangi çlgn bana zincir vuracakmş? Şaşarm! Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli. Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarm. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli- Yrtarm dağlar, enginlere sğmam, taşarm. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli. Garbn âfâkn sarmşsa çelik zrhl duvar, O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşm, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan İlâhî, boşanp kanl yaşm, Ulusun, korkma! Nasl böyle bir iman boğar, Fşkrr ruh- mücerret gibi yerden na’şm; Medeniyyet dediğin tek dişi kalmş canavar? O zaman yükselerek arşa değer belki başm. Arkadaş, yurduma alçaklar uğratma sakn; Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanl hilâl! Siper et gövdeni, dursun bu hayâszca akn. Olsun artk dökülen kanlarmn hepsi helâl. Doğacaktr sana va’dettiği günler Hakk’n; Ebediyyen sana yok, rkma yok izmihlâl; Kim bilir, belki yarn, belki yarndan da yakn Hakkdr hür yaşamş bayrağmn hürriyyet; Hakkdr Hakk’a tapan milletimin istiklâl! Mehmet Âkif Ersoy  GENÇLİĞE HİTABE Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini, ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir. Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en kymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek dâhilî ve hâricî bedhahlarn olacaktr. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atlmak için, içinde bulunacağn vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatann bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün ordular dağtlmş ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hyanet içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini, müstevlîlerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir. Ey Türk istikbalinin evlâd! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen, Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktr. Muhtaç olduğun kudret, damarlarndaki asil kanda mevcuttur. Mustafa Kemal Atatürk İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE MELEK VE AHİRET İNANCI GÖRÜLEN VE GÖRÜLEMEYEN VARLIKLAR 14 MELEKLER VE ÖZELLİKLERİ 16 DÜNYA VE AHİRET HAYATI 20 AHİRET HAYATININ AŞAMALARI 21 AHİRET İNANCININ İNSAN DAVRANIŞLARINA ETKİSİ 25 BİR PEYGAMBER TANIYORUM: HZ. İSA (as) 27 BİR SURE TANIYORUM: NÂS SURESİ VE ANLAMI 30 Ölçme ve Değerlendirme 34 2. ÜNİTE HAC VE KURBAN İSLAM’DA HAC İBADETİ VE ÖNEMİ 42 HACCIN YAPILIŞI 47 UMRE VE ÖNEMİ 55 KURBAN İBADETİ VE ÖNEMİ 56 BİR PEYGAMBER TANIYORUM: HZ. İSMAİL (as) 59 BİR AYET TANIYORUM: ENAM SURESİ 162. AYET VE ANLAMI 62 Ölçme ve Değerlendirme 66 3. ÜNİTE AHLAKİ DAVRANIŞLAR GÜZEL AHLAKİ TUTUM VE DAVRANIŞLAR 74 BİR PEYGAMBER TANIYORUM: HZ. SALİH (as) 87 BİR SURE TANIYORUM: FELAK SURESİ VE ANLAMI 90 Ölçme ve Değerlendirme 94 4. ÜNİTE ALLAH’IN KULU VE ELÇİSİ: HZ. MUHAMMED ALLAH’IN (cc) KULU HZ. MUHAMMED (sav) 102 ALLAH’IN (cc) ELÇİSİ HZ. MUHAMMED (sav) 104 BİR SURE TANIYORUM: KÂFİRUN SURESİ VE ANLAMI 108 Ölçme ve Değerlendirme 112 5. ÜNİTE İSLAM DÜŞÜNCESİNDE YORUMLAR DİN ANLAYIŞINDAKİ YORUM FARKLILIKLARININ SEBEPLERİ 120 İSLAM DÜŞÜNCESİNDE YORUM BİÇİMLERİ 122 İSLAM DÜŞÜNCESİNDE TASAVVUFİ YORUMLAR 127 Ölçme ve Değerlendirme 138 Sonnot 144 Sözlük 149 Kaynakça 153 Görsel ve Genel Ağ Kaynakçası 155 Cevap Anahtarı 155 7  KİTAP TANITIMI Ünite sunumlarına ulaşabileceğiniz Ünite kapağı karekod Kavramlar Âlem Melek Şeytan Gayb Cin Ahiret Öğrencilerin konu Bu Ünitede Neler Öğreneceksiniz? içinde öğreneceği 1. Görülen ve görülemeyen varlıkların neler olduğu temel kavramlar 2. Melekler, meleklerin özellikleri ve bazı meleklerin görevleri 3. Dünya ve ahiret hayatı arasındaki ilişki 4. Ahiret hayatının hangi aşamalardan meydana geldiği 5. Ahirete imanın insan davranışlarını nasıl etkilediği 6. Ana hatlarıyla Hz. İsa’nın (as) hayatı 7. Nâs suresinin okunuşu ve anlamı Ünite konu içeriği Hazırlık Çalışmaları 1. Görülemeyen varlıklar denildiğinde aklınıza neler geliyor? 2. Melek kelimesi size neyi çağrıştırıyor? 3. Sizce dünya hayatı ile ahiret hayatı arasında nasıl bir ilişki vardır? 1. ÜNİTE MELEK VE 4. Ahiret hayatının sizdeki çağrışımları nelerdir? 5. “Biz kıyamet günü için adalet terazileri kurarız. Artık kimseye hiçbir şekilde haksızlık edilmez…” (Enbiya suresi, 47. ayet.) AHİRET AHİRET İNANCI İNANCI Bu ayete göre Allah’ın (cc) adaletli oluşu ile ahiret hayatı arasında sizce nasıl bir ilişki vardır? 6. Hz. İsa hakkında neler biliyorsunuz? 7. Melik ve Rab kelimelerinin anlamları hakkında neler söyleyebilirsiniz? Hazırlık çalışmaları Ünite dijital nüshasına Ünite numarası ulaşabileceğiniz ve adı karekod Kavramlar Konuyla ilgili ayetler Ana başlıklar 2. Ünite Hac ve Kurban İSLAM’DA HAC İBADETİ VE ÖNEMİ Dostluk İslam dininin beş temel şartı vardır. Bu şartlardan biri de hacdır. Hac, bazı özellik- Birinin iyiliğini isteyen, onu gönülden seven ve aynı yolda leri taşıyan Müslümanların belirli bir vakitte, belirli kutsal mekânları usulüne uygun olan kişiye dost denir.7 İnsanları birbirine bağlayıp kaynaş- bir şekilde ziyaret etmesidir. Bu ziyaret görevini eksiksiz olarak tamamlayan Müs- tıran bir değer olan dostluk, güzel hasletler üzerine kurul- Alt başlıklar lümana ise hacı denir. malıdır. Dost olacağımız kişi iyi bir ahlaka sahip olmalıdır. Hz. Peygamber “Kişi, dostunun dini (ahlakı) üzerinedir.” (Tir- Hac, hicretin dokuzuncu yılında farz kılınmıştır. Nitekim haccın farz bir ibadet olu- mizî, Zühd, 45.) buyurarak dostluğun davranışları ne ölçüde et- şu Kur’an’da şu ayetle vurgulanmıştır: “… Gitmeye gücü yetenin o evi ziyaret et- kilediğini bize bildirmiştir. mesi, Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır…” (Al-i İmran suresi, 97. ayet.) Dostluk bağı birine duyulan sevgiyle başlar, saygı ve güven Hac ibadetinin kendine has ve yerine getirilmesi gereken bazı kuralları vardır. Hacı Görsel 3.3 ise onu devamlı kılar. İslam dininde bütün inananlar dost ve adayları, hac ibadetleri sırasında bu kurallara gereken hassasiyeti gösterirler. Zira Dostluk kardeştir. Onlar aralarındaki bağa zarar verecek her türlü durumdan uzak durur- her yaşta Hz. Muhammed’in (sav) “… (Allah tarafından) kabul edilmiş haccın karşılığı ancak lar. Birbirlerine yalan söylemez, incitici konuşmaz, küçümsemez, alay etmez ve güzeldir. cennettir.” (Buhari, Umre, 1.) buyurduğunu bilirler. Bir Demet Gül kin tutmazlar. Yardıma ihtiyaç duyduklarında ise hiçbir özveriden kaçınmazlar. Hz. Peygamber bu konuyla ilgili bir hadiste “Müslüman, Müslümanın kardeşidir. Hainlik yapmaz, yalan söylemez, zor durumda kardeşini yüzüstü bırakmaz…” Konuyla ilgili (Tirmizî, Birr, 18.) buyurmuştur. Müminlerin bir bedenin organları gibi birbirlerinin acılarını hissetmeleri gerektiğini ifade eden Allah Resulü (sav), dostluğu sağ- görseller “İslam, beş esas üzerine kurulmuştur: Allah’tan başka ilah olmadığına ve lamlaştıracak davranışları teşvik etmiştir.8 Muhammed’in Allah’ın resulü olduğuna şahitlik etmek, namazı dosdoğru kılmak, zekât vermek, Kâbe’yi haccetmek ve Geçmişin İzinde ramazan orucunu tutmak.” Konuyu (Müslim, İman, 21.) “Büyük insan ruhu dostlukta bulunan ve dost arayan ruhtur. Hiç kimseyi sevmeyenlerin ruhunun varlığından şüphe edildiği gibi, herkesi aynı hâlde sevenlerin samimiyetinden şüphe edilir. Yalnız sevdiği varlıkta kendi destekleyici yarımını arayanlar samimi ve büyük ruhlardır.” (Nurettin Topçu, Var Olmak, s. 81.) etkinlikler Dürüstlük Söz ve eylemde doğru olma dürüstlük Bir Demet Gül kavramıyla ifade edilir.9 Dürüst insan; doğru sözlü, güvenilir, tutarlı, adaletli ve ölçülüdür. “Alışveriş yapanlar birbirlerinden Yalan, zulüm, hile, aldatma, iftira, hak yeme, ayrılmadıkları sürece (alışverişi kabul edip emanete ihanet gibi olumsuz davranışlardan etmeme konusunda) serbesttirler. Eğer dürüst davranırlar ve (malın kusurunu) ise uzaktır. İnsanın söz ve davranışlarında açıkça söylerlerse alışverişleri bereketlenir. doğru olup yalandan, aldatmadan uzak dur- Fakat kusuru gizler ve yalan söylerlerse ması hem birey hem toplum için gereklidir. (yaptıkları) alışverişin bereketi gider.” (Ebu Davud, Büyû, 51.) Görsel 2.1 Hac, Müslümanları bir araya getirir. 42 77 Konuyla ilgili hadisler 8 KİTAP TANITIMI 2. Ünite Hac ve Kurban BİR AYET TANIYORUM: ENAM SURESİ 162. AYET VE ANLAMI Hz. Âdem’den Hz. Muhammed’e (sav) kadar tüm peygamberler, gönderildikleri Zekâ Küpü topluma tevhit inancını tebliğ etmişlerdir. Tevhit, Allah’ın (cc) bir ve tek olması demektir. 9 11 10 ‫ورةُ ْااْل َْنعَا ِم‬ َ ‫ُس‬ 12 ِ﷽ 8 ِ ّٰ ِ ‫ُق ْل ِا َّن ص َاَل ۪تٖي ونُس ۪كٖي ومحياي ومما ۪تٖي‬ Ayet veya ‫هّٰلِل‬ َ ََ َ َْ ََ ُ َ َ “Allah’ın Kulu ve Elçisi: surelerin ۙ‫ٖين‬ َ ۪ ‫َر ِّب ا ْل َعا َلم‬ Hz. Muhammed” ünitesinde öğrendiğiniz bilgilerle ilgili aşağıdaki 1 A L T I N T R 7 Arapça soruların yanıtlarını örnekteki gibi ağdaki yerlerine yazınız. 6 metni Enam Suresinin 162. Ayetinin Okunusu ve Anlamı Bulduğunuz sözcüklerin son harfleri şeklin ortasında verilen harftir. 2 162. Gul inne salâtî ve nüsükî ve mahyâye ve memâtî lillâhi Rabbil âlemîn. 3 4 5 Ünite sonu 162. De ki: “Benim namazım, (her türlü) ibadetim, hayatım ve 1. Kâfirun suresinin ayet sayısı. 8. Allah’tan (cc) aldığı emir ve yasakları ölümüm, hepsi âlemlerin Rabbi olan Allah (cc) içindir.″ 2. Hz. Peygamber’in Allah’ın (cc) emir ve insanlara iletmekle görevli kişi. bulmaca yasaklarına karşı gelenlerin akıbetini 9. Allah Resulü’nün (sav) iman edip salih hatırlatan peygamberlik özelliği. amel işleyenlerin mükâfatlarını bildiren 3. “Ve seni ancak âlemlere ---- olarak peygamberlik özelliği. Ayet veya Enam suresinin 162. ayetinin okunuşunu bu karekoddan dinleyebilirsiniz. gönderdik.” ayetini tamamlayan kelime. (Enbiya suresi, 107. ayet.) 10. Kur’an-ı Kerim’in 109. suresi. 11. “Hz. Muhammed (sav) Allah’a (cc) etkinliği 4. Peygamberlik anlamına gelen kelime, çokça ---- bir kuldu.” cümlesini surelerin nübüvvet. tamamlayan kelime. Kur’an’dan Kavramlar 5. Şefkat, iyilik. 12. Allah Resulü’nün (sav) Kur’an-ı Kerim’de detayı verilmeyen noktaları anlamları 6. İnsan, âdemoğlu. insanlara bildirdiği peygamberlik Enam: : Sureye ismini veren bu kelime; koyun, deve, sığır gibi 7. Kâfirun suresinde kendilerine hitap hayvanlara karşılık gelir. özelliği. edilen kişiler. Nüsük: : Bu ifade, genel olarak tüm ibadetlere, özelde ise kurban ibadetine işaret eder. (Kur’an Yolu Meâli, C 2, ss. 368, 496.) 62 111 Dinleme dosyalarına ait karekod Ölçme ve Değerlendirme 2. Ünite Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere, verilen kelimelerden uygun 31-33. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız. olanı yazınız. İbrahim ile Esma kardeşler, anne ve babalarıyla Şanlıurfa’daki Balıklı Göl Parkı’na gittiler. Hz. Hacer hac telbiye Babaları, onlara Allah’ın (cc) Hz. İbrahim’i ateşten koruduğuna dair kıssayı anlattı. İbrahim tevhit kendi adaşı olan bu peygamberin hikâyesini dinlemekten memnun olmuştu. Ablası Esma, “Babacığım bahsettiğin Hz. İbrahim oğlu ile birlikte Kâbe’yi inşa eden peygamber değil mi?” kurban Hz. Sare umre diye sordu. Evet kızım, dedi babası. Kâbe’nin adı geçince İbrahim, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde hac ve umre ibadetlerini öğrendiklerini söyledi. Babası, “Öyleyse anlatın bakalım, bu ibadetler hakkında ne biliyorsunuz?” dedi. Kardeşler şöyle cevap verdiler: 1. Hz. İsmail ve annesi …....................… günümüzde Kâbe’nin bulunduğu bölgede Esma: Babacığım hac ve umre farklı ibadetler. İkisi de Kâbe’de yapılıyor ancak aralarında yaşamışlardır. bazı farklar var. İbrahim: Ben de hacda Arafat’a gidildiğini biliyorum. Burada Müslümanlar toplanıp dua 2. Kişinin ömründe bir kez …....................… yapması sünnettir. ediyorlar. Hatta biz her sene bu duayı televizyondan izliyoruz. 3. Enam suresinin 162. ayetinde …....................… inancına vurgu yapılmıştır. 31. Aşağıdakilerden hangisi Esma’nın bahsettiği hac ve umre arasındaki farklardan biri değildir? 4. Hac ya da umre yapan kişilerin ortak olarak okudukları duaya …....................… denir. A) Hac farz, umre sünnettir. 5. Allah’a (cc) yakınlaşmayı sağlayan …....................… ibadeti, Müslümanlar arasındaki B) Hac her zaman yapılır, umrenin belli bir vakti vardır. yardımlaşma ve dayanışma duygusunu da güçlendirir. C) Vakfe ibadeti hacda yapılır. D) Umre; ihram, tavaf ve sayden ibarettir. Aşağıda II. sütunda ünitede geçen bazı kavramlar, I. sütunda bu kavramların açıklamaları verilmiştir. Cümlelerin önündeki kutucuklara ilgili kavramın 32. İbrahim’in söz ettiği Arafat’ta yapılan ibadetin adı ve zamanı hangisidir? harfini getirerek eşleştiriniz. A) Vakfe, Zilhicce ayının 10. günü B) Say, Zilhicce ayının 9. günü Ünite sonu I. II. C) Vakfe, Zilhicce ayının 9. günü A. Adak D) Say, Zilhicce ayının 10. günü ölçme ve 6..... Mikat sınırında giyilen giysi. B. Akika 33. Esma, Hz. İbrahim’in bir oğlu ile Kâbe’yi inşa ettiğini söylemişti. değerlendirme Hz. İbrahim’in bu oğlu kimdir? 7. Hz. İsmail’in kardeşi. C. Hedy.... A) Eyyûb B) İshak C) İsmail D) Süleyman soruları 8..... Umrenin rükünlerinden biri. Ç. İbrahim Aşağıdaki Öz Değerlendirme Formu’nu doldurunuz. ÖZ DEĞERLENDİRME FORMU D. İhram ÖZ DEĞERLENDİRME FORMU Ünitede yer verilen ayet ile ilgili aşağıdaki ifadeleri okuyunuz. Bu ifadelerden yapabildikleriniz Okunacak için ayet “Evet”, bir ve anlamı bölümünü kapsamında aşağıda yapabildikleriniz listelenen için “Kısmen”, davranışlardan öğrencilerin yapamadıklarınız kazandığı için “Hayır” kutucuğunu 9..... Müzdelife’de yapılan ibadet. beceriler için “Evet”, kazanamadığı beceriler için “Hayır” kutucuğunu işaretleyiniz. işaretleyiniz. E. İshak Öğrencinin Adı Soyadı: Sınıfı: Numarası: Sıra No İfadeler Evet Kısmen Hayır S. No Ölçütler Evet Hayır Bebek dünyaya gelince kesilen 1. Enam Enam suresi suresinin 162. ayetini hatasız okudum. 10. F. Tavaf 1. 162. ayeti hatasız okudu..... kurban. 2. Enam suresi suresinin 162. 162. ayetinin ayetin anlamını anlamını söyledim. söyledi. G. Vakfe Üniteyle ilgili daha fazla soru içeriğine bu karekoddan ulaşabilirsiniz. 66 71 Üniteyle ilgili farklı soruları içeren karekod 9  KİTAP TANITIMI Sonnot Sözlük A devir: Kendine özgü bir özellik taşıyan adap: Kişiler arasındaki iyi ilişkileri zaman parçası. 1. ÜNİTE SONNOTLAR düzenleyen kurallar, uyulması gereken E 1 bk. Mehmet Sürmeli vd., Dinî Terimler Sözlüğü, ed. Ahmet Nedim Serinsu, Ankara: Millî görgü kuralları. âdeta: Hemen hemen, sanki. ebedî: Sonsuz, ölümsüz. Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2009, s. 14. 2 age., s. 105. afet: Çeşitli doğa olaylarının sebep olduğu ecdat: Geçmişteki büyükler, atalar. 3 M. Süreyya Şahin, “Cin”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1993, C 8, s. 5. yıkım. Ehl-i beyt: Hz. Peygamber’in ev halkı ve ahenk: Uyumlu olmak. Metinde 4 Hüseyin Algül vd., İlmihal İman ve İbadetler, 17. bs., Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, yakın akrabaları. 2011, C 1, ss. 96-97. akıbet: Bir iş veya durumun sonu, sonuç. ekol: Bir bilim ve sanat kolunda ayrı nitelik 5 bk. Buhari, Vekâle, 10. aleyh: Bir şeyin veya bir kimsenin geçen karşısında olma. ve özellikleri bulunan yöntem veya akım, 6 Algül vd., İlmihal İman ve İbadetler, C 1, s. 97. algı: Bir şeye dikkati yönelterek o şeyin okul. 7 İlyas Çelebi, “Şeytan”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2010, C 39, s. 99. bilincine varma, idrak. elem: Acı, üzüntü, dert, keder. alıntılarla ilgili 8 Lütfi Şentürk, Seyfettin Yazıcı, İslam İlmihali, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2010, s. 50. asıl: Kök, köken, kaynak, soy, nesep. endişe: 1. Tasa, kaygı. 2. Kuşku. 3. Korku. 9 bk. Ali Erbaş, “Melek”, DİA, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2004, C 29, s. 37; M. atmosfer: Mecazi anlamda içinde 4. Düşünce. olarak kitabın Sait Özervarlı, “Melek”, DİA, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2004, C 29, s. 40; Al- yaşanılan ve etkisinde kalınan ortam. erdem: Ahlakın övdüğü iyi olma, alçak gül vd., İlmihal İman ve İbadetler, C 1, s. 92. azap: Allah’ı (cc) tanımayan veya emirlerine gönüllülük, yiğitlik, doğruluk vb. niteliklerin 10 bk. Özervarlı, “Melek”, ss. 40-41; Algül vd., İlmihal İman ve İbadetler, C 1, ss. 92-94. karşı gelenlere dünyada ve ahirette sonunda yer verilecek ilahi ceza. genel adı, fazilet. 11 bk. Algül vd., İlmihal İman ve İbadetler, C 1, s. 94. evrensel: Bütün insanlığı ilgilendiren, her 12 bk. İnfitâr suresi, 10-11. ayetler. B zaman ve her yerde geçerli olan. alan kaynak 13 Özervarlı, “Melek”, s. 40; İlyas Üzüm, “Kirâmen Kâtibin”, DİA, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı bahis: Üzerinde konuşulan şey, konu. Yayınları, 2002, C 26, s. 59; Süleyman Toprak, “Münker Nekir”, DİA, İstanbul: Türkiye Diya- F-G-Ğ net Vakfı Yayınları, 2006, C 32, s. 14. beliğ: Anlaşılır, düzgün ve güzel söz. bilgisi beşer: İnsanoğlu, insan. ferdî: Bireysel, kişisel, fertle ilgili, şahsi. 14 bk. Kâmil Güneş, Meleklere İman, 4. bs., Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2018, ss. 75-76; Mehmet Görmez vd., Hadislerle İslam, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, ferman: Buyruk, emir. bilinç: İnsanın kendisini ve çevresini tanıma 2014, C 6, s. 561. yeteneği, şuur. fıtri: Doğuştan gelen özellik. 15 Bekir Topaloğlu, “Ahiret”, DİA, İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1988, C 1, s. 543. bozgun: Bir toplulukta karşılıklı güvenin gazap: Öfke, kızgınlık, hiddet. Sözlük 16 Algül vd., İlmihal İman ve İbadetler, C 1, s. 118. 17 bk. Tirmizî, Zühd, 44. bozulması ile beliren karışıklık. görenek: Bir şeyi eskiden beri görüldüğü 18 Cihat Tunç, “Ecel”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1994, C 10, ss. 380-382. gibi yapma alışkanlığı, âdet. C-Ç 19 bk. Algül vd., İlmihal İman ve İbadetler, C 1, s. 121. caiz: İslam’da, yapılması veya yapılmaması H 20 bk. Ahzab suresi, 63. ayet; Araf suresi, 187. ayet; Fussilet suresi, 47. ayet. konusunda emir bulunmayıp kişinin isteğine halife: Hz. Peygamber'in vefatından sonra 21 bk. Algül vd., İlmihal İman ve İbadetler, C 1, s. 125. bırakılan, işlenmesinden dolayı bir mükâfat devlet başkanlığına geçen yöneticilerin 22 Süleyman Toprak, “Haşir”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1997, C 16, s. 416. veya işlenmemesinden dolayı da bir cezayı ortak adı. 23 Sürmeli vd., Dinî Terimler Sözlüğü, s. 242. gerektirmeyen davranışlar. hasıl: Olan, ortaya çıkan, görünen. 24 Süleyman Toprak, Ahirete İman, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2018, s. 56. 25 Sürmeli vd., Dinî Terimler Sözlüğü, ss. 46, 48. çelebi: Mevlevilikte verilen bir unvan. haslet: İnsanın yaradılışından gelen özellik, 26 Şentürk, Yazıcı, İslam İlmihali, s. 67. D huy. 27 Algül vd., İlmihal İman ve İbadetler, C 1, ss. 119-120. hicri takvim: Hz. Peygamber’in Mekke’den delil: Herhangi bir konuda gerçeğe veya 28 M. Asım Köksal, Peygamberler Tarihi I-II, 14. bs., Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2011, Medine’ye hicretini tarih başlangıcı olarak C. 2, s. 312. kanıtlanması istenen hususa ulaştıran şey. kabul eden ay takvimi. 29 Abdullah Aydemir, İslam Kaynaklarına Göre Peygamberler Tarihi, Ankara: Türkiye Diyanet dergâh: Eski zamanlarda tasavvuf Vakfı Yayınları, 2021, ss. 333-334. ekollerinin toplandıkları mekân. hikmet: Bilgelik, öğüt verici söz. 30 Meryem suresi, 16-21. ayetler. hile: Birini aldatmak, yanıltmak için yapılan derviş: Bir tarikata ya da şeyhe bağlı olan 31 Köksal, Peygamberler Tarihi, C 2, ss. 313-315. düzen, oyun, entrika. kişi. 144 149 Kaynakça Kaynakça GÜMÜŞ, Sadrettin, Hayreddin KARAMAN, Ali ÖZEK, İbrahim Kâfi DÖNMEZ, Mustafa ÇAĞRICI, TİRMİZÎ Ebu İsa Muhammed b. İsa, Sünen-i Tirmizî, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992. Ali TURGUT, Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli, Türkiye Diyanet Vakfı, Ankara, 1992. TOPALOĞLU Bekir, “Ahiret”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1988, C 1, ss. 543-548. GÜNEŞ Kâmil, Meleklere İman, 4. bs., Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2018. TOPALOĞLU Bekir, Kelâm İlmine Giriş, 8. bs., İstanbul: Damla Yayınevi, 2007. HALEY Alex, Malcolm X, çev. Yaşar Kaplan, İstanbul: İnsan Yayınları, 2003. TOPÇU Nurettin, Ahlâk, 18. bs., İstanbul: Dergâh Yayınları, 2021. HARMAN Ömer Faruk, “İsmâil”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2001, C 23, ss. TOPÇU Nurettin, Var Olmak, 18. bs., İstanbul: Dergâh Yayınları, 2016. TOPÇU Nureddin, Ahlâk, 76-80. 18. bs., İstanbul: Dergâh Yayınları, 2021. IŞIK Emin, “Enam Suresi”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1995, C 11, ss. 169-170. TOPRAK Süleyman, “Haşir”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1997, C 16, ss. 416-417. IŞIK Emin, “Felak Suresi”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1995, C 12, ss. 301-302. TOPRAK Süleyman, “Münker Nekir”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2006, C 32, ss. İBN MÂCE Ebu Abdullah Muhammed b. Yezid, Sünen-i İbn Mâce, İstanbul: Çağrı Yayınları, 14-15. 1992, Cilt 1-2. TOPRAK Süleyman, Ahirete İman, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2018. KARAMAN Hayreddin, Mustafa ÇAĞRICI, İbrahim Kâfi DÖNMEZ, Sadrettin GÜMÜŞ, Kur’an TUNÇ Cihat, “Ecel”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1994, C 10, ss. 380-382. Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2012. TUR Seyit Derviş, Erkânname, İstanbul: Can Yayınları, 2012. KAYA Eyyüp Said, “Malikî Mezhebi”, DİA, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2003, C 27, TURAN Şerafettin, “Kemalpaşazâde”, DİA, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2002, C 25, ss. 519-535. ss. 238-240. KISAKÜREK Necip Fazıl, Çile, 81. bs., İstanbul: Büyük Doğu Yayınları, 2015. TÜRK İdris, “Mevlana’nın İlmî-Manevî Şahsiyetinin Oluşumunda Şems’ten Önceki Dönemin Rolü”, KISAKÜREK Necip Fazıl, Hac, 15. bs., İstanbul: Büyük Doğu Yayınları, 2017. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C 15, S. 30 (2016), ss. 507-525. KIZILER Hamdi, “Ahlaki Değerlerin Şahsiyet Oluşumuna Etkisi”, Millî Eğitim Dergisi, C 44, S. 204 TÜRKEKUL Ramazan, “Alevi ritüelleri: Bismil örneği”, Antropoloji, S. 31 (2016), ss. 159-178. (2014), ss. 5-17. ULUDAĞ Süleyman, “Abdülkâdir-i Geylânî”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1988, C Kaynakça KOCA Ferhat, “Hanbelî Mezhebi”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1997, C 15, 1, ss. 234-239. s. 525. ULUDAĞ Süleyman, “Ayin”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1991, C 4, ss. 250-251. KOCA Ferhat, “Mezhep”, DİA, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2004, C 29, ss. 537-542. ÜÇER Cenksu, “Musâhiblik Kurumu Üzerinden Alevi Ocaklar ve Gruplar Hakkında Bazı KÖKSAL M. Asım, Peygamberler Tarihi I-II, 14. bs., Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2011. Değerlendirmeler”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, S. 93 (2020), ss. 11-36. KUZUDİŞLİ Bekir, Hadis Tarihi, İstanbul: Kayıhan Yayınları, 2017. ÜÇER Cenksu, Alevîlikte Musâhiblik, Ankara: Araştırma Yayınları, 2015. KÜÇÜKKAYA M. Askeri “Yeseviyye Tarikatı’nın Temel İlkeleri”, Harran Üniversitesi İlahiyat ÜÇER Cenksu, Anadolu’da Alevî Ocakları ve Grupları, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2019. Fakültesi Dergisi, S. 40 (2018), ss. 143-162. ÜÇER Cenksu, Rıza SARI, “Dua, Gülbank ve Tercümanlar Üzerinden Alevî Nitelemeli Gelenek MEB, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (İlkokul 4 ve Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Hakkında Bazı Değerlendirmeler”, e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi, C 13, S. 2 (2020), Sınıflar), Ankara, 2018. ss. 357-398. MÜSLİM Ebu’l-Hüseyin el-Kuşeyri en-Nisâbûrî, Müslim b. el-Haccâc, Sahih-i Müslim, İstanbul: ÜZÜM İlyas, “Kirâmen Kâtibin”, DİA, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2002, C 26, ss. 59-60. Çağrı Yayınları, 1992, Cilt 1-3. ÜZÜM İlyas, “Mezhep”, DİA, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2004, C 29, ss. 526-532. NESÂÎ Ebû Abdirrahman Ahmed b. Ali b. Şuayb, Sünen-i Nesâî, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992, YAŞAROĞLU M. Kâmil, “Kâfirun Suresi”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2001, C Cilt 1-8. 24, s. 149. ÖĞÜT Salim, “Hacerülesved”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1996, C 14, ss. YAŞAROĞLU M. Kâmil, “Nâs Sûresi”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2006, C 32, 433-435. ss. 392-393. ÖĞÜT Salim, “Mîkât”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2005, C 30, ss. 48-49. YILMAZ H. Kâmil, Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarîkatlar, İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014. ÖĞÜT Salim, “Say”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2009, C 36, ss. 206-207. YÛNUS EMRE, Dîvân, -Seçmeler-, 6. bs., haz. Mustafa Tatcı, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı ÖĞÜT Salim, “Telbiye”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2011, C 40, ss. 396-397. Yayınları, 2021. ÖZCAN Nuri, “Bektaşî Mûsikisi”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1992, C 5, ss. YUNUS EMRE, Risaletü’n-Nushiyye, haz. Umay Günay, Osman Horata, Ankara: Türkiye Diyanet 371-372. Vakfı, 1994. ÖZERVARLI M. Sait, “Melek”, DİA, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2004, C 29, ss. 40- YUSUF NÂBÎ, Hayriyye, 6. bs., haz. İskender Pala, İstanbul: Kapı Yayınları, 2017. 42. YÜCEL Ahmet, Hadis Usulü, 17. bs., İstanbul: İFAV Yayınları, 2014. RENÇBER Fevzi, “Adıyaman Yöresi Alevi Ocakları”, On Dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C 35, S. 35 (2013), ss. 159-170. Kaynakça İSNAD atıf sistemine göre düzenlenmiştir. SÜRMELİ Mehmet, Arif ALKAN; Bilal DELİSER, Yusuf MAVİLİ, Ömer AKYÜREK, Ayhan BAŞTÜRK, Ali ÇINAR, Dinî Terimler Sözlüğü, ed. Ahmet Nedim Serinsu, Ankara: Millî Eğitim Kitaba ait Görsel Kaynakça’ya Bakanlığı Yayınları, 2009. ve Genel Ağ Kaynakçasına ŞAHİN M. Süreyya, “Cin”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1993, C 8, ss. 5-8. yandaki karekoddan ulaşabilirsiniz. Kitap içerisinde geçen ŞEKER Dursun Ali, “Müzdelife”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2006, C 32, s. 239. Ara Değerlendirme ile ŞENER Mehmet, “Mina”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2005, C 30, ss. 96-97. Ölçme ve Değerlendirme sorularına ait cevap anahtarlarına ŞENTÜRK Lütfi, Seyfettin YAZICI, İslam İlmihali, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1998. yandaki karekoddan ulaşabilirsiniz. 154 155 Görsel kaynakçaya ve genel ağ kaynakçasına ait karekod Cevap anahtarına ait karekod Kitapta bulunan e-içeriklere karekodları okutarak ya da tıklayarak ulaşabilirsiniz. 10 KİTAP TANITIMI İlgili surede yer alan Konuyu pekiştirecek İlgili sureden çıkarılan kavramlar ek bilgiler ilkeler Konuyu desteklemek için Konuyla ilgili Ünite konularını tarihten verilen örnekler Hz. Peygamber’in destekleyen bulmaca hadisleri Öğrenmeyi pekiştirecek Konuyu destekleyen Öğrencilerin konuyla ilgili uygulamalar ayetler yorum yapabilecekleri sorular İşlenen kazanımları ölçen sorular Kısaltmalar as Aleyhisselam MEB Millî Eğitim Bakanlığı age. Adı geçen eser öl. Ölüm tarihi b. Bin ra Radıyallahuanh/Radıyallahuanha bs. Baskı s. Sayfa bk. Bakınız ss. Sayfalar arası cc Cellecelalüh S. Sayı C Cilt sav Sallallahü aleyhi ve sellem çev. Çeviren SBE Sosyal Bilimler Enstitüsü DİA Diyanet İslam Ansiklopedisi ts. Tarihsiz ed. Editör vb. Ve benzeri haz. Hazırlayan vd. Ve diğerleri Hz. Hazreti Kitap genelinde; Öğretim programındaki başlıkların dışında tek tazim ifadesi, Kısaltmalarda Türk Dil Kurumunun Kısaltmalar Dizini, Başlık ve kavramların kullanımında Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programı, Ayetlerde Diyanet İşleri Başkanlığının meal ve tefsirleri esas alınmıştır. 11 1. ÜNİTE MELEK VE AHİRET İNANCI  Kavramlar Âlem Melek Şeytan Gayb Cin Ahiret Bu Ünitede Neler Öğreneceksiniz? 1. Görülen ve görülemeyen varlıkların neler olduğu 2. Melekler, meleklerin özellikleri ve bazı meleklerin görevleri 3. Dünya ve ahiret hayatı arasındaki ilişki 4. Ahiret hayatının hangi aşamalardan meydana geldiği 5. Ahirete imanın insan davranışlarını nasıl etkilediği 6. Ana hatlarıyla Hz. İsa’nın (as) hayatı 7. Nâs suresinin okunuşu ve anlamı Hazırlık Çalışmaları 1. Görülemeyen varlıklar denildiğinde aklınıza neler geliyor? 2. Melek kelimesi size neyi çağrıştırıyor? 3. Sizce dünya hayatı ile ahiret hayatı arasında nasıl bir ilişki vardır? 4. Ahiret hayatının sizdeki çağrışımları nelerdir? 5. “Biz kıyamet günü için adalet terazileri kurarız. Artık kimseye hiçbir şekilde haksızlık edilmez…” (Enbiya suresi, 47. ayet.) Bu ayete göre Allah’ın (cc) adaletli oluşu ile ahiret hayatı arasında sizce nasıl bir ilişki vardır? 6. Hz. İsa hakkında neler biliyorsunuz? 7. Melik ve Rab kelimelerinin anlamları hakkında neler söyleyebilirsiniz?  1. Ünite Melek ve Ahiret İnancı GÖRÜLEN VE GÖRÜLEMEYEN VARLIKLAR Beş duyu organıyla algılanan her şey varlık kapsamına girmektedir. Ancak hiç- bir duyu organının algılayamadığı varlıklar da bulunmaktadır. Bütün bunları Yüce Allah yaratmıştır. Allah’ın (cc)* dışında, akıl ve duyu organlarıyla bilinebilen veya varlığı düşünülebilen bütün varlıklar âlem olarak adlandırılır.1 Bir şeyin varlığına inanmak için onun mutlaka duyularla algılanması şart değildir. Beş duyu organının algılayamadığı melek, cin, şeytan gibi varlıkların olduğu in- sanlara ayet ve hadislerle bildirilmiştir. Akıl ve duyular yoluyla hakkında bilgi edini- lemeyen varlık alanı gayb olarak tanımlanmaktadır.2 Bu nedenle duyuların algısı dışında kalan varlıklar gayb alanına girer. Duyularla idrak edilemeyen ve insanlar gibi ilahi emirlere uymakla yükümlü tu- tulan varlık türüne cin denir.3 Cinler, ateşten yaratılmışlardır. Gaybı bilmezler ve gelecekten insanlara haber veremezler. Cin Soru-Yorum suresinde dile getirildiği gibi inanan ve inanma- yanları vardır. Onlar da insanlar gibi iman et- mek ve ilahi emirlere uymakla yükümlüdürler.4 Gayb ve âlem kavramları arasında Bu konuda Allah Teala şöyle buyurmuştur: “Ben nasıl bir fark vardır? Yorumlayınız. cinleri ve insanları ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.” (Zâriyât suresi, 56. ayet.) Görsel 1.1 Âlem, görülen ve görülemeyen tüm varlıkları kapsamaktadır. * Cellecelalüh: O’nun şanı yücedir. 14 İnsanlar arasında cinlerden korkulması gerektiğine dair yaygın bir inanış vardır. Bu durum, inananları dinin yasakladığı yollara götürmemelidir. Çünkü cinler, Allah’ın (cc) izni olmadıkça kimseye zarar veremezler. Her işte olduğu gibi bu konuda da Allah Resulü’nün (sav) ** yolunu takip etmek en doğru davranış ola- caktır. Hz. Peygamber’in bu varlıklardan korunmak amacıyla Ayet el-Kürsi olarak adlandırılan Bakara suresinin 255. ayeti ile Felak ve Nâs surelerini okuduğu bilin- mektedir.5 Bunun yanında cinlerle bağ kurduklarını söyleyip gaybdan haber ver- me, hastaları tedavi etme gibi iddialarla ortaya çıkan insanların tuzağına düşme- meliyiz. Bu konuda yine Hz. Peygamber’den öğrendiğimiz dualar ve tedbirlerle Allah’a (cc) sığınmalıyız.6 İnsana sık sık rahatsızlık verip onu saptırmaya çalışan ruhani varlığa şeytan de- nir.7 Yüce Allah, Hz. Âdem’i yaratınca meleklere ona secde etmelerini emretmiş, bütün melekler bu emre uymuştur. Şeytan ise “Ben ondan daha hayırlıyım, çünkü beni ateşten onu ise çamurdan yarattın.” (Araf suresi, 12. ayet.) diyerek Hz. Âdem’e secde etmemiştir. Bunun üzerine Allah Teala, “Öyle ise oradan çık, çünkü artık kovuldun.” (Hicr suresi, 34. ayet.) buyurarak onu rahmetinden uzaklaştırmıştır. Şey- tan, Allah’tan (cc) insanların dirilecekleri güne kadar yaşama izni istemiş, bu isteği de kendisine verilmiştir.8 Ara Değerlendirme 1 Aşağıda verilen tablodaki kutucuklarda, görülebilen ve görülemeyen var- lıkların isimleri verilmiştir. Kutucuklardaki numaraları kullanarak soruları cevaplayınız. Aynı kutucuğu birden fazla soru için kullanabilirsiniz. 1 2 3 Lamba Sevinç Tablo 4 5 6 Melek Gardırop Cin 7 8 9 Soğuk Dergi Rüzgâr 1. Kutucuklardan hangilerinde görülebilen varlıkların isimleri vardır? 2. Kutucuklardan hangilerinde görülemeyen varlıkların isimleri vardır? 3. Kutucuklardan hangilerinde gözle görülemediği hâlde diğer duyu organlarıyla hissedilebilen varlıkların isimleri vardır? ** Sallallahü aleyhi vesellem: Allah’ın (cc) salât ve selamı onun üzerine olsun. 15  1. Ünite Melek ve Ahiret İnancı MELEKLER VE ÖZELLİKLERİ Bizlere daima iyi ve güzel şeyleri çağrıştıran melek, tıpkı şeytan ve cin gibi gö- rülemeyen varlıklardan biridir. Melek, Allah’ın (cc) emir ve yasaklarını eksiksiz bir şekilde yerine getiren, nurdan yaratılmış varlıklara verilen genel bir isimdir. Meleklere iman, İslam dininin inanç esasları arasında yer alır. Gerek Kur’an-ı Kerim gerekse hadislerde zikredilmiş olması, meleklere imanın önemini göster- mektedir. Nitekim Kur’an’da “Allah’ın elçisi ve müminler, Rabb’inden ona indirile- ne iman ettiler. Her biri Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine inan- dılar. ‘O’nun elçileri arasında ayrım yapmayız.’ ve ‘İşittik, itaat ettik, bağışlamanı dileriz, Rabb’imiz, gidiş sanadır.’ dediler.” (Bakara suresi, 285. ayet.) buyrulmuştur. Hz. Muhammed (sav) bir hadisinde imanı “Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe, hayır ve şerriyle kadere inanmaktır...” (Buhari, İman, 37.) şeklinde tanımlamıştır. Görüldüğü üzere Hz. Peygamber, melekleri Allah’a (cc) imandan hemen sonra zikretmiştir. Bu nedenle meleklerin varlığını Allah emir ve şüphe duymadan kabullenip gönülden tasdik etmek her Müslümanın görevidir.9 eksiksiz yerine nurdan varlıkla is Haberci Elçi MELEK Güçlü Grafik Bilgi 1.1 ve Melek kavramının Yöneten Kuvvetli sözlük anlamları Uygulayalım Allah’ın (c.c.) Aşağıda verilen melek kelimesinin ilk harflerini1kullanarak emir ve yasaklarını Elçi “meleklere imanın önemi” ile bir eksiksiz ilgili bir şiir yazınız. şekilde yerine getiren, 2 Haberci nurdan yaratılmış M varlıklara verilen E isimdir. 3 Güçlü Kuvvetli L 4 Yöneten E K 16 Meleklerin Özellikleri Sayılarını ve mahiyetini Allah’tan (cc) başka kimsenin bilmediği melekler birtakım özelliklere sahiptir. Bu özellikler Kur’an-ı Kerim’de ve hadislerde bildirilmiştir.10 Nurdan yaratılmışlardır. Duyu organları ile algılanamazlar. Cinsiyetleri yoktur. Yiyip içmezler. Heybetli ve güçlüdürler. Yorulmaz ve uyuyup dinlenmezler. Daima Allah’ı (cc) tespih eder ve O’na övgüde bulunurlar. Hz. Peygamber’e salavat getirir, müminler için de dua ederler. İradeleri yoktur. Allah (cc) ne emrederse onu eksiksiz olarak yerine getirirler. Allah’ın (cc) izniyle farklı suretlere bürünebilirler. Çok hızlı hareket ederler. İnsanın bir anda ulaşamayacağı uzun mesafeleri göz açıp kapayıncaya dek kat edebilirler. Grafik Bilgi 1.2 Meleklerin diğer varlıklardan farklı özellikleri bulunmaktadır. 17  1. Ünite Melek ve Ahiret İnancı İsimleri Bilinen Bazı Melekler ve Görevleri Cebrail (as), Azrail (as), Mikâil (as) ve İsrafil (as), Kur᾽an᾽da ve hadislerde bahsi geçen meleklerdendir. Bu meleklerin çeşitli görevleri bulunmaktadır.11 Cebrail Allah’ın (cc) emir ve yasaklarını eksiksiz bir şekilde peygamberlere ileten melektir. Azrail Daha çok vahiy meleği olarak bilinir ve Allah’ın (cc) kendilerine takdir etmiş bu şekilde anılır. olduğu yaşam süresini tamamla- yanların canını almakla görevlidir. Kur’an-ı Kerim ve hadislerde kendisinden melekü’l-mevt (ölüm meleği) şeklinde bahsedilir. Mikâil Tüm canlıların rızıklarının paylaştırılmasıyla görevlidir. Bunun yanında tabiat olayları da İsrafil onun idaresi altındadır. Görevi, kıyamet gününde sûra üflemektir. O gün geldiğinde İsrafil, Allah’ın (cc) emriyle Grafik Bilgi 1.3 sûra üfleyecek ve Dört büyük melek hayat son bulacaktır. Dört büyük melek dışında farklı isim ve görevleri olan melekler vardır. Yazıcı melekler olarak bilinen kiramen kâtibîn, insanların sağında ve solunda bulunur. Yapılan iyilikleri ve kötülükleri yazmakla görevli olan bu meleklerden Kur’an’da, gözetleyen muhafızlar ve değerli yazıcılar olarak bahsedilmektedir.12 Münker ve Nekir ise kabirde insanları sorguya çekecek olan meleklerdir. Koruyucu (hafaza) melekler, insanları başlarına gelebilecek kötülüklerden korumakla görevlendiril- mişlerdir. Müminler için bağışlanma dileyen, dua eden, onların güzellik ve hayrı- nı isteyen melekler de vardır. Bunlar rahmet melekleri olarak bilinir.13 18 Meleklere İmanın Davranışlara Etkisi Meleklere iman etmenin günlük yaşamı olumlu yönde etkileyen maddi ve manevi pek çok faydası vardır.14 Sağında ve solunda her yaptığını kayıt altına Kimsenin alan varlıkların olduğunu bulunmadığı bir yerde bilen bir kişi, kötülük bile davranışlarına yapmaktan çekinir. dikkat eder. İyilikleri çoğaltmaya çalışır. Sadece insanlara değil tüm canlılara merhamet duygusuyla yaklaşır. Bir kötülük yaptığında Güzel davranışlarda tövbe eder. Çünkü kayıt altına bulunan kişileri kendine alınan amellerinin ahirette örnek alır. önüne konulacağının bilincindedir. Kötülükler karşısında sessiz kalmaz. Elinden geldiğince ve Kendisi için dua eden güzellikle müdahale eder. meleklerin olduğunu Böylece toplumdaki barış ve bilmek insanı huzurlu ve huzur ortamına da katkıda mutlu kılar. bulunmuş olur. Olumsuz bir durum karşısında Kişinin kötülüklerden koruyan sakinliğini korur. Dolayısıyla meleklerden haberdar olması meleklere iman etmek hem kendini güvende hissetmesini kişinin kendisini hem de sağlar. Bu duyguya sahip içinde yaşadığı toplumu her insanlar korku ve endişeye zaman olumlu etkiler. kapılmaz. Grafik Bilgi 1.4 Meleklere iman, davranışları güzelleştirir. Uygulayalım Meleklerin özellikleri ve görevleri ile ilgili sorular hazırlayınız. Çevrenizde sorulara cevap verebilecek kişilerle sohbette bulunarak cevapları not ediniz. Elde ettiğiniz verileri düzenleyip arkadaşların