Diarree en Ebola nov24 PDF

Virussen die diarree veroorzaken & Ebola LYCKE WOITTIEZ MAANDAG 2 DECEMBER 2024 Wat is diarree? Wat is diarree? Definities Diarrhea is defined by the World Health Organization as having three or more loose or liquid stools per day, or as having more stools than is normal for that person....

Virussen die diarree veroorzaken & Ebola LYCKE WOITTIEZ MAANDAG 2 DECEMBER 2024 Wat is diarree? Wat is diarree? Definities Diarrhea is defined by the World Health Organization as having three or more loose or liquid stools per day, or as having more stools than is normal for that person. Acute diarrhea is defined as an abnormally frequent discharge of semisolid or fluid fecal matter from the bowel, lasting less than 14 days, by World Gastroenterology Organization. Oorzaken van diarree Non infectieus Infectieus (gastroenteritis): Bacterieel Parasitair Viraal Virale verwekkers van diarree Norovirus (kinderen en volwassenen) Rotavirus (kinderen tot 5 jr.) Adenovirussen Astrovirussen Norovirus - virus ssRNA virus Norovirus - epidemiologie Besmetting via faeco-oraal contact Besmet voedsel, water, handen Deurknop, lichtknop, waterkraan Ook via druppels en aerosolen Heel besmettelijk Meest voorkomende oorzaak acute virale gastro-enteritis wereldwijd Jaarlijks 700 miljoen infecties en 200.000 overlijdens Norovirus - Besmetting Norovirus overleeft zeer goed buiten het lichaam Ook in de koelkast of vriezer Resistent tegen vele desinfectiemiddelen Resistent tegen schommelingen in zuurtegraad Norovirus - symptomen Begint 15 – 48 u na besmetting Heftig braken, diarree Buikkrampen, malaise, koorts Ziekteduur 12 - 60 uur Meestal meerdere mensen in omgeving ziek Norovirus - Diagnostiek PCR faeces Commerciële ELISA Norovirus - Preventie Handen wassen Fruit en groente goed wassen Schaaldieren goed verhitten Niet koken voor anderen bij klachten Norovirus - vaccinatie Geen vaccin beschikbaar Maar: wel in ontwikkeling! Uitdagingen! Antigene en genetische diversiteit van het virus Moeilijk om virus in cellijnen op te kweken Geen diermodel beschikbaar LET OP Handenalcohol doodt norovirus niet! Dus desinfectie met handen alcohol is onvoldoende! Rotavirus - virus Rotavirus - virus dsRNA-virus, serogroepen A t/m G Rotavirus A veroorzaakt verreweg de meeste infecties: 90% Groep B-C geven epidemieën Door immuniteit wordt de vatbaarheid steeds minder; daardoor vooral een probleem bij jonge kinderen Rotavirus - Epidemiologie Komt over gehele wereld voor Bijna alle kinderen hebben antistoffen in de eerste 3 levensjaren Meest voorkomende oorzaak van ernstige diarree met dehydratie 453.000 doden/jaar (=37% vd overlijdens tgv diarree en 5% van alle overlijdens bij kinderen 1012 /gram faeces Blijft >2 weken virulent buiten het lichaam Hygienische maatregelen helpen nauwelijks Incidentie is niet lager in “schone” landen Rotavirus - Pathogenese Rotavirus repliceert in de enterocyten Worden hierdoor vernietigd Epitheel raakt beschadigd Prikkeling van enteraal zenuwstelsel, intestinale secretie en immuunrespons Rotaavirus - Symptomen Incubatietijd is 2 dagen Braken, diarree, koorts Dehydratie:, gevaarlijk voor jonge kinderen Herstel na 4 -10 dagen Rotavirus – diagnostiek Op basis van klinisch beeld Virus antigeen testen in faeces of rectum swab PCR Electronen microscopie Rotavirus - behandeling Behandeling: goede hydratie garanderen Prognose is goed; sterfte als rehydratie faalt Rotavirus - Preventie Handhygiene Vaccinatie Op jonge leeftijd Biedt tot 2 jaar bescherming tegen ernstige en matig ernstige rotavirus infectie Bron: LCI richtlijn Rotavirus vaccinatie WHO advies Rotavirus moet opgenomen worden in nationale immunisatie programma’s Prioriteit in landen in Zuid(-oost) Azië en sub-Sahara Afrika Eerste dosis: zsm na 6 weken, samen met DTP Effect vaccinaties In verschillende landen is effect aangetoond USA: meetbare afname opnames door rotavirus gastroenteritis Mexico: afname van 50% van sterfte aan diarree bij kinderen < 5 jaar Samenvattend Diverse oorzaken van diarree; infectieus/non-infectieus Viraal, bacterieel, parasitair Belangrijkste virussen: Rotavirus, Norovirus Norovirus: short lived immuniteit, dus volwassenen en kinderen worden ziek Rotavirus; hoge viral load, zeer besmettelijk, immuniteit door infecties, vaccin beschikbaar. Casus Verpleeghuis Uitbraak gastro-enteritis Veel zieke bejaarde bewoners Een dame van 70 wordt naar de SEH gebracht door de familie Braken, diarree, verzwakking  Waar denk je aan? Vraag 1 A. Norovirus B. Rotavirus  Wat is je beleid? Vraag 2 A. Opname op de afdeling, infuus, antibiotica B. Opname op de afdeling, infuus C. Opname op eenpersoons kamer, infuus  Welke extra instructie geef je aan de verpleging? Vraag 3 A. Contact isolatie B. Druppel isolatie Vragen over diarree? Ebola  Geschiedenis In 1976 eerste uitbraak in Congo Dorpje nabij Ebola rivier Tweede uitbraak in Zuid Soedan 1994 Ivoorkust 1995 Congo 2014-2015 West Afrika 2020 Congo 2021 – Congo, 11 cases, 9 overleden (82%) 2022 – Uganda Laatste uitbraak Ebola 2022–2023 Uganda Ebola outbreak Sudan ebolavirus 20 September 2022 until 10 January 2023 Western and Central Regions of Uganda Over 160 people infected, 77 people died Uganda's fifth outbreak with Sudan ebolavirus In other districts 90 confirmed cases and 44 deaths 14 Infections in the capital On 11 January 2023 after 42 days without new cases the outbreak was declared over Hoe wordt Ebola overgedragen? Pathofysiologie Enkelstrengs RNA-virus 4 soorten Invasie en replicatie in diverse cellen (macrophagen, monocyten, endotheelcellen, hepatocyten, fibroblasten, bijniercellen) Ebolavirus (EM), Filovirus met 5 genotypen Transmissie tussen mensen Direct contact met bloed of lichaamsvloeistoffen Urine, zweet, speeksel, semen, … Moedermelk Virus overleeft enkele uren op dood materiaal (naalden, spuiten, oppervlakten) en gedurende dagen in lichaamsvloeistoffen buiten het lichaam. Sperma - maanden na herstel Points of entry: neus , mond (druppelinfectie), huidlaesies Pas besmettelijk nadat klachten zijn begonnen Incubatietijd/ symptomen Doorgaans 4-10 dagen (2 -21 dagen, soms langer) Koorts, moeheid, anorexie, hoofdpijn, spier- en gewrichtspijnen. Daarna misselijkheid, braken, diarree Gevolgd door bloedingen of blauwe plekken Diagnose Aan het begin moeilijk te onderscheiden van andere infectieziektes PCR test kan diagnose bevestigen Behandeling Ondersteunend Vocht en elektrolyten Remming braken en diarree Medicatie voor koorts en pijn Behandeling co-infecties Behandeling Monoklonale antistoffen Inmazeb en Ebanga Prognose Case fatality rate: 25 - 90% Overlijden 1 -2 weken na onset of symptoms Doodsoorzaken: ondervulling, bloedverlies Preventie Reservoir: primaten, vleermuizen mijden. Contact met lichaamsvloeistoffen van zieke mensen voorkomen Contact met voorwerpen die in contact zijn geweest met zieke mensen mijden Veilige begrafenis rituelen Ebola vaccinaties rVSV-ZEBOV Genetisch gemodificeerd vesicular stomatitis virus met EBV glycoprotein erin Eenmalige i.m. injectie Zorgpersoneel / community workers, en ‘ringvaccinaties’ Bronnen Principles and Practice of Infectious Diseases, Mandell et al. LCI richtlijnen CDC richtlijnen Vragen