شیمی آلی 1 - Organic Chemistry Lecture in Farsi - PDF

Summary

These are lecture notes on organic chemistry (شیمی آلی 1), focusing on alkanes, isomers, and their reactions. The presentation provides information on nomenclature, properties, and synthesis of alkanes, including topics such as conformations, Grignard reagents, and reactions with alkyl halides.

Full Transcript

‫شیمی آلی ‪1‬‬ ‫جلسه ‪ 3‬و ‪ 4‬آلکان ها‬ ‫ا‬ ‫کربن به ‪ 4‬هیدروژن متصل است و اوربیتال های پیوندی آن (اوربیتال های ‪ ) SP3‬به سوی گوشه های یک چهار وجهی جهت گرفته اند‪.‬‬...

‫شیمی آلی ‪1‬‬ ‫جلسه ‪ 3‬و ‪ 4‬آلکان ها‬ ‫ا‬ ‫کربن به ‪ 4‬هیدروژن متصل است و اوربیتال های پیوندی آن (اوربیتال های ‪ ) SP3‬به سوی گوشه های یک چهار وجهی جهت گرفته اند‪.‬‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ Ball Stick model Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology ‫سری هومولوگ‬ ‫های باالتر‬ ‫‪ 1‬کربن و ‪ 2‬هیدروژن بیشتر از پروپان است و پروپان ‪...‬‬ ‫ری ترکیب را که در آن هر عضو با عضو بعدی در مقدار ثابتی تفاوت داردرا سری هومولوگ می نامند‪.‬‬ ‫خانواده آلکان ها ‪CH2‬‬ ‫ومر پنتان‪ 5 ،‬ایزومر هگزان‪ 9 ،‬ایزومر هپتان و ‪ 75‬ایزومر دکان (‪ )C10‬وجود دارد‪.‬‬ ‫سوال ‪ :‬اسکلت کربنی ایزومرهای پنتان و هگزان را رسم کنید؟‬ ‫همچنین دمای جوش هر یک را جستجو کرده و رابطه موجود را‬ ‫بیان کنید‪.‬‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫‪ SP3‬در آلکان ها‬ ‫تا پروپان فقط یک ساختار‬ ‫‪ 2‬ایزومر‬ ‫ایزومرهای ساختمانی نرمال و ایزو بوتان‬ ‫‪ 3‬ایزومر‬ ‫نامگذاری قدیمی نرمال و ایزو و نئو پنتان‬ ‫‪ 5‬ایزومر‬ ‫هگزان‬ ‫با افزایش تعداد کربن ‪ ،‬شمار ایزومرهای ساختمانی زیاد می‬ ‫شود‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫منابع آلکان ها‬ ‫بطور طبیعی در گیاهان‬ ‫هپتان در کاج‬ ‫‪ n-C31H64‬در موم زنبور عسل‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫آلکان‬ ‫نفت خام‬ ‫محصول تجزیه ترکیبات گیاهی و جانوری تحت فشار الیه های زمین طی میلیون ها سال‬ ‫با افزایش تعداد اتم کربن در آلکان ها نقطه جوش نیز افزایش‬ ‫می یابد‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫خصوصیات فیزیکی آلکان ها‬ ‫اشباع‬ ‫غیر قطبی – نیروی ضعیف وان دروالس بین مولکول ها‬ ‫در مقایسه با سایر ترکیبات آلی نقطه جوش پایین تری دارند‬ ‫(ارتباط نیروی وان دروالس با وزن مولکولی)‬ ‫وجود شاخه سبب پایین آمدن نقطه جوش می شود‬ ‫میل ترکیبی کم – در خیلی از واکنش ها شرکت نمی کنند‬ ‫نسبت به اکثر معرف ها بی اثر‬ ‫چگالی نسبی تقریبا ‪ 0.8‬می باشد‪.‬بنابراین تمام آلکان ها سبک تر از آب هستند‪.‬‬ ‫قابل توجه که اکثر ترکیبات آلی سبکتر از آب هستند‪.‬چونکه مانند آلکان ها از کربن و هیدروژن ساخته شده اند‪.‬‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫ایزومرهای ساختمانی نقاط جوش‬ ‫و ذوب متفاوتی دارند‬ n-butane and iso-butane boiling point 0 and -12 centigrade Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology ‫نامگذاری‬ ‫نام ‪ 10‬آلکان نخستین را بخاطر بسپارید‬ ‫بدنبال آن آلکنآلکینالکل و ‪...‬‬ ‫پروپین‬ ‫مثال‪ :‬پروپان پروپن‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫نام گذاری آلکان ها‬ ‫نام گذاری آلکیل ها (یک ظرفیت آزاد)‬ ‫انواع کربن ها (و هیدروژن ها)‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ Examples Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology ‫نام گذاری آلکان ها‬ ‫بعدتر نام گذاری دیگر ترکیبات آلی‬ ‫‪IUPAC‬‬ ‫‪ )1‬پیدا کردن زنجیر اصلی‬ ‫‪ ) 2‬شماره گذاری زنجیر کربنی اصلی از جهتی که از شماره های‬ ‫کوچکتری استفاده شود‬ ‫توجه‪ :‬اگر ‪ 2‬زنجیر اصلی با طول برابر‪ ،‬شاخه (استخالف) بیشتر اولویت‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫نام گذاری آلکان ها‬ ‫‪ )3‬استفاده از پیشوندهای دی‪ ،‬تری‪ ،‬تترا و ‪...‬‬ ‫‪ ) 4‬برای چند گروه آلکیل‪ ،‬نامگذاری به ترتیب الفبایی‬ ‫توجه‪ :‬شماره گذاری با اولویت نزدیکی به شاخه (استخالف)‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology ‫هالو آلکان‬ ‫نخست آلکان را مانند وقتی که هالوژن وجود ندارد نامگذاری می کنیم‬ ‫سپس نام هالوژن را همراه با شماره و پیشوند مورد نیاز می آوریم‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫ را با استفاده از قواعد‬trimethyl penthane-2,2,4 ‫ساختار ترکیب‬ ‫ رسم کنید؟‬IUPAC ‫ ترکیب چیست؟‬IUPAC ‫نام‬ Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology ‫‪Conformation isomers‬‬ ‫صورت بندی هاکنفورماسیون ها‬ ‫چرخش آزاد حول پیوند ساده کربن‪ -‬کربن‬ ‫آرایش های گوناگون از نظر انرژی تفاوت اندکی دارند‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫صورت بندی های‬ ‫متقابل و متباعد‬ ‫پوشیده و نپوشیده‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ Newman projections Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology ‫یک سد انرژی در حدود ‪ kcal/mol 3‬وجود دارد‬ ‫حداقل انرژی‬ ‫بیشتر مولکول های اتان (بیشتر وقت خود را) در صورت بندی پایدارتر به سر می برند‪.‬‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫انرژی الزم برای چرخیدن مولکول اتان حول پیوند کربن‪ -‬کربن را انرژی پیچشی می نامند‪.‬‬ ‫ناپایداری نسبی صورت بندی متقابل را به فشار پیچشی نسبت می دهند‪.‬‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫چرخش – اگرچه متیل بزرگتر است‬ ‫سد چرخشی کمی بیشتر‪kcal/mol 3.3‬‬ ‫فشار پیچشی‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫کدام فرم کنفورماسیونی؟‬ Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology ‫بوتان ‪ C4H10‬دو ساختار دارد‬ ‫ایزومر‬ ‫دو ترکیب مختلف با خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوت >>‬ ‫همانند متان کلردار کردنتا رسیدن به ترکیبات دی کلرو‬ ‫سوال‪ :‬شمار ایزومرهای دو ایزومر بوتان‪ 6 ،‬و ‪ 3‬مشخص شده است‪.‬این تعداد برای‬ ‫کدام یکی از ایزومرها بوده و ضمنا ساختار تمام مشتقات دی کلرو را رسم کنید؟‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫صورت بندی (کنفورماسیون) های ‪n-butane‬‬ ‫پیوند میانی ‪C-C‬‬ ‫چند کنفورماسیون نپوشیده ‪-n‬بوتان‬ ‫‪60‬درجه (تصاویر آیینه ای با پایداری یکسان)‬ ‫‪( 180‬فاصله تا حد ممکن) و‬ ‫هر ‪ 2‬عاری از فشار پیچشی اند‬ ‫در صورت بندی گوچ گروههای متیل در هم فرو رفته اند‬ ‫‪ -‬بین متیل ها رانش فضایی (رانش واندروالسی)‬ ‫‪ -‬انرژی باالترناپایدارتر‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫این سد انرژی به اندازه ای کوتاه است که در دماهای معمولی‬ ‫تبدیل کنفورماسیون ها در اثر برخوردهای مولکولی رخ دهد‪.‬‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫تهیه آلکان ها‬ ‫‪ )1‬هیدروژن دار کردن آلکن ها‬ ‫‪ )2‬کاهش آلکیل هالیدها‬ ‫الف) هیدرولیز واکنشگر گرینیارد‬ ‫‪the symbol R is used to represent any alkyl group‬‬ ‫ب) کاهش به وسیله فلز و اسید‬ ‫‪-‬همان اسکلت کربنی‬ ‫‪ -‬جانشینی‬ ‫کاهش‬ ‫‪ )3‬جفت کردن آلکیل هالیدها با ترکیبات آلی فلزی‬ ‫‪ -‬اسکلت کربنی‬ ‫تشکیل ‪C-C‬‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ Examples Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology ‫‪The Grignard‬‬ ‫‪reagent: an organometallic‬‬ ‫‪compound‬‬ ‫آلکیل منیزیم هالید‬ ‫یونی‬ ‫‪-‬‬ ‫کوواالنسی(شدیدا قطبی)‬ ‫پیوندهایی که منیزیم تشکیل می دهد ‪:‬‬ ‫یادآوری ‪:‬اسکلت کربنی دست نخورده‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫ترکیبات آلی فلزی‬ ‫‪Li, K, Na, Zn, Hg, Pb, Tl‬‬ ‫پیوند کربن – فلز شدیدا قطبیکربن حامل بار منفی‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫واکنشگر گرینیارد شدیدا واکنش پذیر است‬ ‫واکنش با آب واکنش بسیار مهم واکنشگر گرینیارد می باشد‬ ‫در این واکنش یک آلکان تشکیل می شود‬ ‫در واقع این واکنش رفتار این واکنشگر در برابر اسیدها می‬ ‫باشد‬ ‫به معنای جدا شدن اسید ضعیف ‪( R-H‬آلکان) از نمک آن (‪ )RMgX‬به وسیله اسید‬ ‫قویتر (‪)HOH‬‬ ‫و چون قدرت اسیدی یک آلکان بسیار کم است‪ ،‬توسط آمونیاک و‬ ‫متیل الکل (که خاصیت اسیدی ضعیفی دارند) نیز جابجا می شود‬ ‫از آنجاییکه تمام اسیدها مانند هم عمل می کنند‪ ،‬طبیعی است که آب را بعنوان مناسب ترین‬ ‫اسید برگزینیم‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫جفت کردن آلکیل هالیدها با ترکیبات‬ ‫آلی فلزی‬ ‫‪Coupling‬‬ ‫مکانیسم واکنش بدرستی درک نشده‬ ‫ترکیبات آلی مس به ویژه برای تشکیل پیوندهای کربن – کربن مناسب می باشند‪ ،‬ولی ناپایدارند‬ ‫پس آنها را در همان ظرف واکنش از ترکیبات آلی لیتیم بوجود می آورند‬ ‫گروه آلکیل (از ترکیب آلی فلزی) همراه با یک جفت الکترون بجای یون هالید (در آلکیل هالید)‬ ‫می نشیند‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ ‫(= جانشینی هسته دوستی آلیفاتیک)‬ Examples Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology ‫واکنش ها‬ ‫واکنش ها‬ Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology ‫فرومون ها (‪)pheromones‬‬ ‫آلکان زیر یکی از اجزای اصلی فرومون می باشد‬ ‫الف فرمول مولکولی این ماده چیست و فرمول متراکم (‪ )condensed formula‬آن را نمایش‬ ‫دهید ؟‬ ‫ب) مشخص شده است که جزء مهم دیگر فرومون یک آلکان با استخالف ‪-2‬متیل با وزن‬ ‫مولکولی ‪ 254‬می باشد‪.‬ترکیب آلکان را تعیین کنید ؟‬ ‫‪Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology‬‬ The C5H12 Isomers Dr Mahmood Sadeghi PhD Toxicology