De Huid - Huidkunde Samenvatting PDF

DE HUID DE HUID De huid is het grootste orgaan van het menselijk lichaam. (De huid van een volwassen man weegt ongeveer 20 kg.) De huid bestaat uit twee delen: - opperhuid - lederhuid Direct onder de huid bevindt zich het onderhuids bindweefsel. De huid is het grootste en zwaarste orgaan van de...

DE HUID DE HUID De huid is het grootste orgaan van het menselijk lichaam. (De huid van een volwassen man weegt ongeveer 20 kg.) De huid bestaat uit twee delen: - opperhuid - lederhuid Direct onder de huid bevindt zich het onderhuids bindweefsel. De huid is het grootste en zwaarste orgaan van de mens. DE HUID BESTAAT UIT VERSCHILLENDE LAGEN OPPERHUID – EPIDERMIS De opperhuid is het buitenste deel van de huid. De opperhuid bestaat uit twee lagen: - hoornlaag - kiemlaag EEN MICROSCOPISCHE WEERGAVE VAN DE OPPERHUID (BESTAANDE UIT DE HOORNLAAG EN DE KIEMLAAG). HOORNLAAG De buitenste laag van de opperhuid wordt de hoornlaag genoemd. De hoornlaag bestaat uit de resten van dode, verhoornde cellen. De hoornlaag beschermt het lichaam tegen: - beschadiging - uitdroging - ziekteverwekkers (bacteriën) EELT De hoornlaag slijt aan de buitenkant steeds af. Wanneer de hoornlaag op bepaalde plaatsen (bijv. de voetzolen) dikker is, dan wordt dit ook wel eelt genoemd. De hiel van deze voet is bedekt met eelt. KIEMLAAG De kiemlaag bevindt zich direct onder de hoornlaag. De kiemlaag bestaat uit levende cellen. Cellen onderin de kiemlaag delen zich. Terwijl ouder wordende cellen naar buiten opschuiven maken ze hoornstof aan.  Ouder wordende kiemcellen verhoornen en schuiven op naar de hoornlaag. SCHEMATISCHE (LINKS) EN MICROSCOPISCHE (RECHTS) DOORSNEDE DOOR DE HOORN- EN KIEMLAAG VAN DE HUID. HAARZAKJES Een haarzakje is een uitstulping van de kiemlaag in de lederhuid. Van onderuit een haarzakje groeit een haar. De haren die in de haarzakjes gevormd worden steken door de opperhuid heen.   Een microscopische weergave van twee haren die door de opperhuid heen steken. Een microscopische weergave van een deel van een haar.  HAARSPIERTJES Haarspiertjes bevinden zich in de lederhuid. Door het samentrekken van de haarspiertjes kunnen de haren op de huid rechtop staan.  Er ontstaat een isolerende luchtlaag tussen de haartjes waardoor warmte- verlies wordt tegengegaan. KIPPENVEL ONTSTAAT DOOR HET SAMENTREKKEN VAN DE HAARSPIERTJES IN DE LEDERHUID. TALGKLIEREN In de haarzakjes bevinden zich ook talgklieren. Talgklieren produceren talg. Talg is een vettige stof die de haren en hoornlaag van de huid soepel houdt. Tijdens de puberteit produceren talgklieren onder invloed van geslachtshormonen extra talg. Wanneer dan de uitgang van een haarzakje verstopt raakt is de kans op een ontsteking (puistje) door ophoping van talg groter. LEDERHUID-DERMIS De lederhuid bevindt zich onder de opperhuid. In de lederhuid bevinden zich: - het gevoelszintuig - zenuwen met pijnpunten - haarspiertjes - bloedvaten - zweetklieren HET GEVOELSZINTUIG Gevoelszintuigcellen kunnen worden verdeeld in groepen die gevoelig zijn voor verschillende soorten prikkels, namelijk: - tastzintuigcellen - warmtezintuigcellen - koudezintuigcellen - drukzintuigcellen TASTKNOP JES Tastzintuigcellen liggen in groepjes bij elkaar in tastknopjes. Tastknopjes liggen vlak onder de kiemlaag in de lederhuid. Tastknopjes zijn gevoelig voor lichte aanraking. Mensen hebben niet overal evenveel tastzintuigcellen. Wanneer we het menselijk lichaam afbeelden naar verhouding van het aantal tastzintuigcellen dat in elk deel ligt, dan ziet het lichaam eruit zoals in de afbeelding hiernaast. WARMTE-, KOUDE- EN DRUKZINTUIGE N Warmte-, koude- en drukzintuigen liggen in de lederhuid. Drukzintuigen liggen dieper in de huid. De warmte-, koude- en drukzintuigen werken bij het voelen samen met het tastzintuig. PIJNPUNTEN Pijnpunten bevinden zich aan de uiteindes van vertakte zenuwen. Pijnpunten komen in alle huidlagen voor (en op ander plekken in het lichaam). BLOEDVAT EN Door de lederhuid lopen haarvaten. Wanneer het lichaam warm is verwijden de haarvaten in de huid om af te koelen. Wanneer het lichaam te koud is vernauwen de haarvaten zich om warmteverlies te beperken.  WANNEER IEMAND BLOOST, DAN ZIJN DE BLOEDVATEN IN DE LEDERHUID VAN HET GEZICHT VERWIJD WAARDOOR MEER BLOED DOOR DE HUID STROOMT. ZWEETKLIEREN Zweetklieren produceren zweet. Hoe warmer het lichaam is, hoe meer zweet de klieren produceren. Zweet wordt over de opperhuid verspreid via afvoerbuisjes die van de zweetklier naar het oppervlak lopen. Door verdamping van zweet koelt het lichaam af. EEN SCHEMATISCHE (LINKS) EN EEN MICROSCOPISCHE (RECHTS) WEERGAVE VAN EEN ZWEETKLIER. VEEL ENERGIE (ER VINDT VEEL VERBRANDIN G PLAATS IN HUN LICHAAM). OVERVERHIT TING VAN HET LICHAAM WORDT ONDER ANDERE TEGENGEGA AN DOOR DE ONDERHUIDS BINDWEEFSEL-SUBCUTIS Het onderhuids bindweefsel bevindt zich onder de lederhuid. In het onderhuids bindweefsel ligt vet opgeslagen. Dit vet dient als: - reservevoedsel - isolerende laag tegen warmteverlies TEMPERATUURREGULATIE Ons temperatuurcentrum ligt in de hypothalamus. - Regelt warmte productie en warmte afgifte - Registreert temperatuur - Van uit bloed - Sensoren in de huid. WARMTEPR ODUCTIE Spieractiviteiten Katabolisme (oiv schildklierhormoon) Factoren: Doorbloeding van de huid Transpiratie Haren BIJ WARMTE OVERDRACHT SPELEN 4 FACTOREN EEN ROL  Warmte uitstraling. (radiatie) Warmere voorwerpen stralen warmte uit naar hun koude omgeving.  Warmtegeleiding. (Conductie) Door direct contact met koudere voorwerpen stroomt warmte uit de huid daar naartoe.  Verdamping.(evaporatie) Bij verdamping van zweet is warmte nodig. Deze wordt aan het lichaam onttrokken. Verdamping levert verkoeling op.  Luchtstroming. Door luchtstroming kan de warme lucht vlakbij de huid weggevoerd worden. Hierdoor kunnen verdamping en warmteuitstraling beter plaats vinden. Dit kun je bv voelen als je in de tocht zit.  Een brandwond is een beschadiging van de huid veroorzaakt door warmte, elektriciteit of een chemische stof. De ernst van de brandwond is afhankelijk van hoelang de schade inwerkt en op welke temperatuur. BRANDWONDEN  DE DIEPTE VAN DE BRANDWOND IS AFHANKELIJK VAN DE VOLGENDE FACTOREN: de temperatuur van de warmtebron; de tijd waarin de warmtebron inwerkt op de huid; de oorzaak van de verbranding; de leeftijd van het slachtoffer (oudere mensen hebben een dunnere huid en vaak een slechtere afweer); de plaats van de verbranding op het lichaam. GRADATIES Eerstegraads: alleen schade aan de opperhuid (de bovenste huidlaag). Tweedegraads: schade aan de opperhuid en de lederhuid (de middelste huidlaag). Derdegraads: alle drie de huidlagen zijn beschadigd. Rondom de derdegraads verbrande huid bevinden zich altijd stukken met tweedegraads of eerstegraads brandwonden. 1e 2e en 3e graads brandwonde n EERSTE HULP BIJ BRANDWONDEN Het is belangrijk om een brandwond met lauwwarm water te koelen, gedurende 10 tot 20 minuten. (‘Eerst water, de rest komt later’.) Dit is een effectieve maatregel, want het: werkt pijnstillend; voorkomt dat de wond dieper wordt; remt de afgifte van ontstekingscellen. Het koelen van een brandwond werkt pijnstillend en is alleen effectief als dit binnen drie uur na de verbranding gebeurt. ECZEEM Onder de eczeem vallen veel verschillende aandoeningen. : Kenmerkend: - op de huid zijn verschillende huidafwijkingen aanwezig; - deze huidafwijkingen zijn onscherp begrensd; - de huidafwijkingen jeuken. CONTACTALLE RGISCH ECZEEM Door contact met een bepaalde stof van buitenaf (nikkel, bepaalde soorten zeep, rubber, planten), ontstaat uiteindelijk een huidreactie. Deze huidreactie ontstaat pas na het tweede contact met de stof. De mestcellen (bepaalde afweercellen) in het lichaam maken bij dit tweede contact histamine aan. Meestal ontstaat hierdoor een rode, jeukende huiduitslag. Door een crème met ontstekingsremmers (corticosteroïden) wordt de uitslag bestreden. Antihistaminica helpen tegen de jeuk. Belangrijk is om contact met het middel wat de reactie oproept te vermijden. ATOPISCH ECZEEM Atopisch eczeem is een ander veelvoorkomend type eczeem, vooral bij kinderen onder de 4 jaar (7%). Kenmerkend: - Rode onscherp begrensde jeukende huidafwijkingen. - De afwijkingen komen vooral in de plooien van de ellebogen, knieën en aan de enkels en polsen voor. - Bij baby’s zit het eczeem vaak in het gezicht of in de hals. - Vaak hebben deze kinderen ook astma, hooikoorts en/of een voedselallergie. Bij ongeveer tweederde van de kinderen verdwijnt het eczeem vanzelf. Volwassenen hebben deze aandoening dus veel minder vaak dan kinderen. De behandeling bestaat uit het toedienen van een ontstekingsremmende zalf. Antihistaminica kunnen de jeuk verminderen. Ook hier bestaat het gevaar dat een infectie ontstaat door het openkrabben van de jeukende bultjes. PSORIASIS Psoriasis is een chronische huidaandoening. Kemerkend: - Scherp begrensde op de huid verheven rode plaques met zilverwitte schilfering. - Kunnen overal op het lichaam voorkomen. - Voorkeursplaatsen  op de behaarde hoofdhuid,  de stuit  strekzijden van de ellebogen en knieën. In Nederland komt psoriasis bij ongeveer 3% van de bevolking voor, zowel bij mannen als bij vrouwen, en kan op iedere leeftijd beginnen. SCHIMMELIN FECTIES Schimmels die huidinfecties veroorzaken heten ook wel dermatofyten. De meeste van zulke infecties worden veroorzaakt door de ringworm en Candida soorten. Schimmelinfecties van de huid komen erg veel voor. Iemand heeft 10 tot 20 procent kans om in zijn leven een huidschimmelinfectie te krijgen. De favoriete plek van schimmels is een vochtige en warme plek. Denk hierbij aan de liezen, tussen de tenen, en de huidplooien onder de borsten.