Ekonomiks, Kakapusan, at Pagpili Grade 9 PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Dominicano
Tags
Summary
These are Tagalog lesson notes for Grade 9 economics. The notes cover topics like opportunity cost, trade-offs, scarcity, economic systems, and different types of economies.
Full Transcript
EKONOMIKS, KAKAPUSAN, AT PAGPILI Grade 9: Week 1 Day 2 Word Cloud: EKONOMIKS? ATING LAYUNIN SA ARAW NA ITO! :) Naipapaliwanag ang Ekonomiks bilang isang Disiplina Nasusuri ang mga Pangunahing Suliranin sa Ekonomiks Ekonomiks! Mula sa salitang Griyego n...
EKONOMIKS, KAKAPUSAN, AT PAGPILI Grade 9: Week 1 Day 2 Word Cloud: EKONOMIKS? ATING LAYUNIN SA ARAW NA ITO! :) Naipapaliwanag ang Ekonomiks bilang isang Disiplina Nasusuri ang mga Pangunahing Suliranin sa Ekonomiks Ekonomiks! Mula sa salitang Griyego na Oikonomia na ang ibig sabihin ay “Pangangasiwa ng Sambahayan”. Pinakamahusay na paraan sa paggamit ng limitadong yaman. Ekonomiks! Study on how household, people, and institutions allocate limited or scarce resources to satisfy their needs. Ekonomiks bilang Disiplina at Agham Layuning tiyakin na sapat ang produksyon upang matugonan ang pangangailangan at kagustuhan ng mga tao. Gumagamit ng pag-iisip na Deduksyon at Induksyon Deduksyon- General to Speci c Induction- Speci c to General fi fi BUZZ SESSION- Buklatin ang inyong mga libro sa pahina 3. EKONOMIKS, KAKAPUSAN, AT PAGPILI Grade 9: Week 1 Day 3 Ang Ekonomiks ay _________ Magbigay ng halimbawa ng likas na yaman na kulang sa Pilipinas? Yes or Naur: Ang Ekonomiks ay hango sa ITALIAN word na Oikonomia? Ang Pangunahing Suliranin sa Ekonomiks KAKAPUSAN! Nangyayari ito dahil man has unlimited wants and needs RELATIVE SCARCITY- Sapat ang partikular na pinagkukunang-yaman sa isang lugar, subalit kapos naman ito sa iba. Dalawang Kondisyon upang maituring na may kakapusan 1) Kapaki-pakinabang 2) Mas maliit ang antas ng dami ng pinagkukunang yaman kaysa sa pangangailangan dito Supply > Demand 3) Limitado lamang ang likas na yaman Generalization: THINK-PAIR-SHARE! Magbigay ng halimbawa kung saan ginagamit ang Ekonomiks sa pang-araw araw. Bilang isang mag-aaral na Dominikano, paano ka makakatulong ma-solusyonan ang kakapusan? THANK YOU! EKONOMIKS, KAKAPUSAN, AT PAGPILI Grade 9: Week 2 Day 1 ATING LAYUNIN SA ARAW NA ITO! :) Naihahambing ang Trade-o at Opportunity Cost Naisasapuso ang mga bagay na ito upang magkaroon ng matalinong pagpapasya. ff Ano ang gagawin mo sa lupa na ito? TRADE-OFF Iba pang gamit ng pinagkukunang-yaman na isinasakripisyo upang bigyang daan ang napiling paggamitan nito. May isang partikular na layunin Trade-Off Sa loob ng isang oras kaya niya gumawa ng apat na upuan Ngunit, kaya din niya gumawa ng 2 lamesa Ano ang pipilian niya? Sa 6 hours, apat na oras maaari siyang mag-trabaho ngunit 2 oras na lamang para mag-aral Ngunit, maaari ding 4 hours siya mag-aral ngunit dalawang oras na lamang para mag-trabaho. Ano ang pipiliin niya? OPPORTUNITY COST “At what cost” Nawala sa pagpili ng isang opportunidad Pinipili ang may mas maliit na opportunity cost Mga Pangunahing Tanong na Kumakatawan sa Layunin ng Ekonomiks Sapat na produksyon at makatarungang alokasyon Ano ang Iproprodyus? Alamin ng mga prodyuser kung ano ang kailangan ng pamilihan Maiwasan ang pagkasayang ng likas na yaman Paano ito i-proprodyus? Labor-Intensive Capital-Intensive Ilan ang proprodyus? Hindi maganda magkaroon ng kalabisan sa supply. Para kanino ang i-proprodyus? Upang maibenta ang mga produkto at magtagal sa pamilihan GENERALIZATION Bilang isang mag-aaral na Dominikano, paano mo gagamitin nang maayos ang likas na yaman? THANK YOU! EKONOMIKS, KAKAPUSAN, AT PAGPILI Grade 9: Week 2 Day 2 ATING LAYUNIN SA ARAW NA ITO! :) Nasusuri ang implikasyon ng mga agham sa ekonomiks. Naipapaliwanag ang mga implikasyon ng mga agham na ito sa pamamagitan ng isang presentation. Tatayo o Uupo? Tayo= Tama Upo= Mali Nangyayari ang trade-off kapag ang isang bagay ay ginagamit para sa isang partikular na layunin. Ang Opportunity Cost ay pangalawang produktibong gamit ng pinagkukunang yaman na isinasakripisyo. Hindi mahalaga ang opportunity cost at trade-off dahil ito ay isang konsepto lamang. BRAINSTORMING! Ang bawat grupo ay aatasang ipaliwanag ang agham o disiplina na naka- assign sa kanilang grupo. Mga gabay na katanungan: 1) Ano ang basic description ng agham o disiplina na naka-assign sa grupo niyo? 2) Paano ginagamit ang agham o disiplina na ito sa larangan ng Ekonomiks? 3) Magbigay ng konkretong halimbawa kung paano ito ginagamit. PAGLALAHAT TAKDANG ARALIN: MAGDALA NG MGA ART MATERIALS Bilang isang mag-aaral na Dominikano, paano mo maipapakita ang pagpapahalaga sa mga agham na ito. EKONOMIKS, KAKAPUSAN, AT PAGPILI Grade 9: Week 3 Day 1 Minitask #1 (Gupit-gupitan) Sa loob ng 3-5 pangungusap. Sagutan ang mga sumusunod: 1) Ano ang mga konsepto ng ekonomiks na maiiugnay natin sa gawain ngayong araw? 2) Paano niyo isinagawa ang kalakalan sa ibang grupo? 3) Bakit mahalaga ang ekonomiks sa pang-araw araw base sa na-obserba niyo sa gawain? Minitask #1 (Gupit-gupitan) Rubrics: Nilalaman- 10 points Pagkakompleto- 5 points Relevance- 5 points Total: 20 points EKONOMIKS, KAKAPUSAN, AT PAGPILI Grade 9: Week 3 Day 1 ATING LAYUNIN SA ARAW NA ITO! :) Naihahambing ang Maykro at Makroekonomiks. Nasusuri ang kahalagahan ng Maykro at Makroekonomiks. ANONG MERON?! MAYKROEKONOMIKS MAKROEKONOMIKS EKONOMIKS, KAKAPUSAN, AT PAGPILI Grade 9: Week 3 Day 1 ATING LAYUNIN SA ARAW NA ITO! :) Maipaliwanag ang Kagustuhan at Pangangailangan Matukoy kung ito ba ay Economic Wants o Economic Needs SHOPPING LIST Pangangailangan Mga bagay na kailangan upang mabuhay Tinitingnan ang tao nang kompleto; May katawan at kaluluwa Pangunahing pangangailangan ayon kay Maslow! ERG THEORY Frustration-Regression Satisfaction-Progression Kagustuhan Hinihiling ng mga tao Kadalasang luho Economic and Noneconomic Wants FREE GOODS AND ECONOMIC GOODS PAGLALAHAT BILANG ISANG MAG-AARAL NA DOMINIKANO EKONOMIKS, KAKAPUSAN, AT PAGPILI Grade 9: Week 2 Day 2 PRODUKSYON Proseso sa pagbuo ng kalakal at serbisyo Mahalagang gawaing pang-ekonomiya Uri ng Pinagkukunang-Yaman Likas- Matatagpuan sa pisikal na kapaligiran Tao- Mga labor force at itinuturing na lakas-tao Gawaing-tao- Nilikha ng tao para sa produksyon. hal. Laptop, Makinarya, Imprastaktura UTUTAN TIME: Uy Tol Tara Usap Tayo Anong Natutunan mo? Uri ng Pinagkukunang-Yaman Durable goods- Nagagamit sa matagal na panahon Fixed Capital- Kadalasang kailangan upang simulan ang negosyo PAGLALAHAT BILANG ISANG MAG-AARAL NA DOMINIKANO KABANATA 4: SISTEMA NG EKONOMIYA ATING LAYUNIN SA ARAW NA ITO! :) Maipaliwanag ang Sistemang Pang-Ekonomiya at mga Prototypes nito Naihahambing ang iba’t ibang Teoryang Politikal at Pang-ekonomiya Naipapaliwanag kung alin sa mga Teorya ang maaaring gamitin sa konteksto ng Pilipinas “Maayos na paraan ng pagtugon ng lipunan sa mga pangangailangan at kagustuhan ng mamamayan nito” Clayton in his book Econmics: Principles and Practices Kung ikaw ang may hawak ng pondo ng bansa, paano mo ito gagastusin? PROTOTYPES NG MGA ECONOMIC SYSTEMS SISTEMANG TRADISYONAL Nakagawiang bagay na paulit-ulit Bawat miyembro ay may mahalagang papel Relihiyoso Nilalabanan ng tao ang maaaring lumabag sa kanilang tradisyon Pagbubuwis SISTEMANG COMMAND May isang awtoridad na nag-aayos ng ekonomiya Siya ang nagpapasiya kung ano, paano, ilan, at magkano. Walang kalayaan ang mga trabahador Walang impact ang mga pribadong sektor SISTEMANG PAMILIHAN Malaki ang impluwensiya ng pribadong sektor o mga negosyo Pwersa ng pamilihan May sapat na kalayaan at insentibo ang mga mamamayan MGA TEORYANG POLITIKAL AT PANG-EKONOMIYA KAPITALISMO (CAPITALISM) Nagmula kay Adam Smith Malaya at hindi gaano pinapakialamanan ng pamahalan Bourgeoisie at Proletariat Anchored sa Sistemang Pamilihan SOSYALISMO (SOCIALISM) Alisin ang Kapitalismo Pag mamay-ari ng estado ang produksyon Estado ang may kontrol ng produksyon at distribusyon Reform at Revolutionary Anchored sa Sistemang Command KOMUNISMO (COMMUNISM) Karl Marx at Friedrich Engels Communist Manifesto at Das Kapital Pag-mamay ari ng Estado ang pinagkukunang- yaman at pamamaraan ng paggawa MAIN DIFFERENCE SOCIALISM- INDIVIDUAL FREEDOM COMMUNISM- TOTALITARYONG ESTADO PAREHAS GUSTO NG UTOPIA (Walang mayaman o mahirap) bakit kaya na ang COMMUNISM IS LIKE REACHING THE EARTH’S CORE? PASISMO (FASCISM) Nasyonalismo Tangkilikin ang sariling produkto at lahi Naka-anchor sa Sistemang Command MGA URI NG SISTEMANG PANG- EKONOMIYA SA KASALUKUYANG PANAHON PURE MARKET CAPITALISM Kapitalismo na walang paki-alam ang Pamahalaan Ibenta mo ang gusto mo ibenta at bilhin mo ang gusto mo bilhin ADVANCED MARKET CAPITALISM May paki-alam ang pamahalaan sa mga binebenta May mga batas at regulasyon MARKET SOCIALIST PInaghalong Kapitalismo at Sosyalismo May mga iilang negosyo na hindi kasama sa Sosyalismo May mga import pa din na likas na yaman COMMAND SOCIALIST Walang karapatan ang mga mamamayan sa ekonomiya at politika Authoritarian Walang negosyo o pribadong sektor WELFARE STATE Demokratikong Sosyalismo Sapat na serbisyong panlipunan Mababang pasahod sa mga manggagawa Mataas na buwis Magkatuwang ang pribado at pampublikong sektor ANO SA TINGIN NIYO ANG TEORYA O SISTEMA NA DAPAT SUNDIN NG PILIPINAS? GENERALIZATION BILANG MAG-AARAL NA DOMINIKANO… POINTERS FOR PERIODICAL EXAM ARALIN 1-4 STUDY YOUR BOOKS, NOTES, AND THE SLIDESHOW PRESENTATION