CHƯƠNG 3 LỊCH SỬ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM PDF
Document Details
Uploaded by UpbeatHorse8838
Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh
2021
Đào Thị Bích Hồng
Tags
Summary
This document is a chapter from a Vietnamese textbook on the history of the Vietnamese Communist Party. The chapter focuses on the party's leadership during the transition to socialism and the successful implementation of reforms from 1975 to the present. It includes historical context, key economic policies, and significant party conferences.
Full Transcript
LỊCH SỬ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM NGƯỜI THỰC HIỆN: GVC.TS. Đào Thị Bích Hồng TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh CHƯƠNG 3 ĐẢNG LÃNH ĐẠO CẢ NƯỚC QUÁ ĐỘ...
LỊCH SỬ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM NGƯỜI THỰC HIỆN: GVC.TS. Đào Thị Bích Hồng TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh CHƯƠNG 3 ĐẢNG LÃNH ĐẠO CẢ NƯỚC QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ TIẾN HÀNH THÀNH CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI (TỪ NĂM 1975 ĐẾN NAY) TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh I. LÃNH ĐẠO CẢ NƯỚC XÂY DỰNG CNXH VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC (1975-1986) TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 1.1 Lãnh đạo cả nước xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc (1975-1981) Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng 1.2 và bước đột phá tiếp tục đổi mới kinh tế 1982- 1986 TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 1.1. Lãnh đạo cả nước xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc (1975-1981) TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 1.1.1 Bối cảnh lịch sử Trên thế giới: Vào giữa thập kỷ 70, thế kỷ lực lượng sản Xu thế Hòa hoãn XX, sự tiến bộ xuất trên thế chạy đua giữa các nhanh chóng giới phát triển phát triển KT nước lớn của cuộc cách mạng KH-CN Phạm vi hệ thống các nước XHCN được mở rộng Hệ thống các nước XHCN Tình hình kinh tế-xã hội ở các nước XHCN xuất hiện sự trì trệ và mất ổn định Khu vực Đông Nam Á có những chuyển biến mới. Cục diện hòa bình, hợp tác trong khu vực được mở ra TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Việt Nam sau đại thắng mùa Xuân 1975 Đất nước hoàn toàn được giải phóng và thống nhất Tổ quốc co nhiều thuận lợi Thuận lợi Hoàn thành thống nhất nước nhà về mặt nhà nước, các tổ chức, đoàn thể quần chúng 30 năm chiến tranh, hậu quả để lại vô cùng nặng nề; Nền kinh tế còn phổ biến là sản xuất nhỏ… Khó khăn Đối phó với chiến tranh biên giới tây Nam và biên giới phía Bắc Các thế lực thù địch thực hiện nhiều thủ đoạn chống phá cách mạng, bao vây, cấm vận nền kinh tế Việt Nam TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 1.1.2 Nội dung cơ bản của Đại hội lần IV (12/1976) Một là, Việt Nam đang ở trong quá trình từ một xã hội nền kinh tế còn phổ biến là sản xuất nhỏ tiến thẳng lên CNXH, bỏ qua giai đoạn phát triển TBCN (đây là đặc điểm lớn nhất, quy định nội dung, hình Đại hội thức, bước đi của cách mạng XHCN ở Việt Nam) IV nêu 3 đặc Hai là, đất nước hòa bình, độc lập, thống nhất, cả điểm nước tiến lên CNXH với nhiều thuận lợi rất lớn, song lớn của cũng còn nhiều khó khăn do hậu quả của chiến tranh Việt và tàn dư của chủ nghĩa thực dân mới gây ra. Nam Ba là, cách mạng XHCN ở Việt Nam tiến hành trong hoàn cảnh quốc tế thuận lợi, song cuộc đấu tranh “ai thắng ai” giữa thế lực cách mạng và thế lực phản cách mạng trên thế giới còn gay go, quyết liệt. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Đường lối chung: - Nắm vững chuyên chính vô sản, phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động. - Tiến hành đồng thời ba cuộc cách mạng: cách mạng về QHSX, cách mạng về tư tưởng văn hóa, cách mạng về khoa học kỹ thuật. - Đẩy mạnh công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa... - 04 Mục tiêu: Xây dựng chế độ làm chủ tập thể, nền sản xuất lớn, nền văn hóa mới và con người mới xã hội chủ nghĩa - Xoá bỏ: chế độ người bóc lột người; nghèo nàn và lạc hậu - Không ngừng đề cao cảnh giác, thường xuyên củng cố quốc phòng, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự xã hội; - Góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh của nhân dân thế giới vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Đường lối kinh tế: - Đẩy mạnh công nghiệp hoá XHCN, xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cuả CNXH, đưa nền kinh tế từ sản xuất nhỏ lên sản xuất lớn XHCN - Ưu tiên phát triển công nghiệp nặng một cách hợp lý... - Kết hợp phát triển công nghiệp với phát triển nông nghiệp, xây dựng cơ cấu kinh tế công – nông nghiệp - Kết hợp kinh tế Trung ương với kinh tế địa phương... - Kết hợp phát triển lực lượng sản xuất với xác lập và hoàn thiện quan hệ sản xuất mới - Kết hợp kinh tế với quốc phòng -Tăng cường phân công, tương trợ, hợp tác quốc tế... TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 1.1.3 Lãnh đạo thực hiện kế hoạch 5 năm (1976-1980) Tháng 6-1977, Hội nghị TW lần thứ hai bàn về phát triển nông nghiệp; Hội nghị TW lần tlứ ba tháng 1-1978, Hội nghị TW lần thứ tư tháng 7-1978, Hội nghị TW lần thứ năm tháng 12-1978 bàn về phương hướng, nhiệm vụ và chủ trương, biện pháp thực hiện kế hoạch Nhà nước hằng năm. Tháng 8-1979, Hội nghị TW lần thứ sáu chủ trương tháo gỡ từng bước những ràng buộc của cơ chế tập trung quan liêu bao cấp, mở hướng cho sản xuất "bung ra", kích thích lực lượng sản xuất phát triển, đáp ứng yêu cầu bức xúc của đời sống. Hội nghị này là sự khởi đầu chuyển biến nhận thức về đường lối kinh tế của Đảng. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Ngày 13-1-1981, Ban Bí thư ra Chỉ thị số 100-CT/TW Về cải tiến công tác khoán, mở rộng khoán sản phẩm đến nhóm lao động và người lao động trong hợp tác xã nông nghiệp. Ngày 21-1-1981, Hội đồng Chính phủ đã ban hành Quyết định 25-CP, Quyết định 26-CP chủ trương phát huy quyền chủ động sản xuất kinh doanh và quyền tự chủ về tài chính của các xí nghiệp quốc doanh, mở rộng hình thức trả lương khoán, lương sản phẩm và vận dụng hình thức tiền thưởng trong các đơn vị sản xuất kinh doanh của Nhà nước... Sinh viên tự nghiên cứu Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (Dành cho bậc đại học không chuyên lý luận chính trị), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 237-251. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 1.2. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng và bước đột phá tiếp tục đổi mới kinh tế 1982- 1986 TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 1.2.1 Bối cảnh lịch sử Thế giới: Đầu những năm 80 của thế kỷ XX, cách mạng thế giới tiếp tục phát triển, sự ủng hộ của các nước xã hội chủ nghĩa, các lực lượng cách mạng tiến bộ trên thế giới tạo cho ta điều kiện thuận lợi. Các thế lực thù địch ra sức chống phá công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đế quốc Mỹ tiếp tục thực hiện chính sách bao vây cấm vận và "kế hoạch hậu chiến". Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực phản động quốc tế ra sức tuyên truyền xuyên tạc việc quân tình nguyện Việt Nam làm nghĩa vụ quốc tế ở Campuchia, gây sức ép với Việt Nam, chia rẽ ba nước Đông Dương. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Việt Nam: Từ năm 1975 đến năm 1981, Việt Nam đã giành được những thắng lợi trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc và đạt được những thành tựu bước đầu trong công cuộc xây dựng lại đất nước. Đất nước gặp nhiều khó khăn chồng chất và gay gắt về kinh tế và đời sống, cuộc khủng hoảng kinh tế xã hội xuất hiện và ngày càng nghiêm trọng TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 1.2.2 Nội dung cơ bản của Đại hội lần V (03/1982) Đại hội coi đường lối chung và đường lối kinh tế do Đại hội IV đề ra là cho cả thời kỳ quá độ Nhiệm vụ chiến lược: - Một là, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội - Hai là, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa (Hai nhiệm vụ đó có quan hệ mật thiết với nhau) Bổ sung vào đường lối kinh tế quan điểm tập trung sức phát triển nông nghiệp, coi nông nghiệp là mặt trận hàng đầu, trên cơ sở phát triển nông nghiệp mà đẩy mạnh công nghiệp hóa. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Xác định con đường đi lên CNXH ở nước ta là khó khăn, phức tạp, lâu dài, phải trải qua nhiều chặng đường. Việt Nam đang ở chặng đường đầu tiên của TKQĐ, đồng thời chỉ ra nội dung kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội của chặng đường đầu. Chặng đường đầu tiên bao gồm thời kỳ 5 năm 1981- 1985 và kéo dài đến những năm 1990 là khoảng thời gian có tầm quan trọng đặc biệt. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh MỤC TIÊU TỔNG QUÁT CHO CHẶNG ĐƯỜNG TRƯỚC MẮT TRONG NHỮNG NĂM 80 LÀ: - Ổn định dần dần, tiến lên cải thiện một bước đời sống vật chất và văn hoá của nhân dân; - Tiếp tục xây dựng cơ sở vật chất- kỹ thuật của CNXH, chủ yếu nhằm thúc đẩy sản xuất nông nghiệp, hàng tiêu dùng và xuất khẩu; - Hoàn thành công cuộc cải tạo XHCN ở các tỉnh MN, hoàn thiện quan hệ sản xuất XHCN ở MB, củng cố quan hệ sản xuất XHCN trong cả nước; - Đáp ứng nhu cầu của công cuộc phòng thủ đất nước, củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh trật tự. - Thông qua những nhiệm vụ kinh tế, văn hoá, xã hội, tăng cường Nhà nước XHCN, chính sách đối ngoại, nâng cao sức chiến đấu của Đảng. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 1.1.3 Các bước đột phá tiếp tục đổi mới kinh tế - Tháng 7-1984, Hội nghị TW lần thứ sáu chủ trương tập trung giải quyết một số vấn đề cấp bách về phân phối lưu thông (Một là, đẩy mạnh thu mua nắm nguồn hàng, quả lý chặt chẽ thị trường tự do; Hai là, thực hiện điều chỉnh giá cả, tiền lương, tài chính cho phù hợp với thực tế). - Tháng 12-1984, Hội nghị TW lần thứ bảy xác định kế hoạch năm 1985 tiếp tục coi sản xuất nông nghiệp là mặt trận hàng đầu, trước hết là sản xuất lương thực, thực phẩm. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Tháng 6-1985, Hội nghị TW lần thứ tám bàn về giá- lương- tiền, chủ trương dứt khoát xoá bỏ cơ chế tập trung quan liêu, bao cấp, thực hiện đúng chế độ tập trung dân chủ, hạch toán kinh tế và kinh doanh XHCN. Đây là một bước đổi mới tư duy trên lĩnh vực lưu thông phân phối với nét nổi bật của nó là thừa nhận sản xuất hàng hoá và những quy luật của sản xuất hàng hoá trong nền kinh tế quốc dân. Sinh viên tự nghiên cứu Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (Dành cho bậc đại học không chuyên lý luận chính trị), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 251-260. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh II. LÃNH ĐẠO CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI, ĐẨY MẠNH CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA VÀ HỘI NHẬP QUỐC TẾ (TỪ 1986 ĐẾN NAY) TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 2.1 Đổi mới toàn diện, đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội (1986-1996) Tiếp tục công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công 2.2 nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế (từ năm 1996 đến nay) 2.3 Thành tựu, kinh nghiệm của công cuộc đổi mới TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 2.1.1. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng và thực hiện đường lối đổi mới toàn diện TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (1) Bối cảnh lịch sử Thế giới: Từ giữa thập kỷ 80 thế kỷ XX, dưới tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học - kỹ thuật, xu thế đổi mới phát triển kinh tế diễn ra ở nhiều nước trên thế giới. Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa đều tiến hành công cuộc cải tổ, cải cách để thoát ra khỏi tình trạng trì trệ, khủng hoảng kinh tế-xã hội. Đất nước đang bị các đế quốc và thế lực thù địch bao vây, cấm vận, chống phá quyết liệt. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Việt Nam: đang ở tình trạng khủng hoảng kinh tế-xã hội. Tăng trưởng kinh tế bình quân 5 năm 1976-1980 chỉ 1,6%, sản xuất không đủ tiêu dùng. Lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng đều khan hiếm; lạm phát tăng 300% năm 1985 lên 774% năm 1986. Các hiện tượng tiêu cực, vi phạm pháp luật, vượt biên trái phép diễn ra khá phổ biến… Yêu cầu cấp thiết với Đảng là phải đổi mới toàn diện, lãnh đạo đưa đất nước thoát ra khỏi tình trạng khủng hoảng và phát triển. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (2) Nội dung cơ bản của Đại hội lần VI (12/1986) Nhiệm vụ bao trùm, mục tiêu tổng quát trong những năm còn lại của chặng đường đầu tiên là ổn định mọi mặt tình hình kinh tế - xã hội, tiếp tục xây dựng những tiền đề cần thiết cho việc đẩy mạnh CNH XHCN trong chặng đường tiếp theo. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh MỤC TIÊU KINH TẾ- XÃ HỘI CỤ THỂ: - Sản xuất đủ tiêu dùng và có tích luỹ; - Bước đầu tạo ra một cơ cấu kinh tế hợp lý, trong đó đặc biệt chú trọng ba chương trình kinh tế lớn là lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu, coi đó là sự cụ thể hoá nội dung CNH trong chặng đường đầu của thời kỳ quá độ; - Tiến hành cải tạo XHCN theo nguyên tắc phát triển sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế và tăng thu nhập cho người lao động, làm cho thành phần kinh tế XHCN giữ vai trò chi phối, sử dụng mọi khả năng của các thành phần kinh tế khác trong sự liên kết chặt chẽ, dưới sự chỉ đạo của thành phần kinh tế XHCN; - Tạo ra sự chuyển biến về mặt xã hội, việc làm, công bằng xã hội, chống tiêu cực, mở rộng dân chủ, giữ kỷ cương phép nước; Bảo đảm nhu cầu củng cố quốc phòng và an ninh... TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh PHƯƠNG HƯỚNG CƠ BẢN: - Bố trí lại cơ cấu sản xuất, điều chỉnh cơ cấu đầu tư, trước mắt phải thực hiện cho được ba chương trình mục tiêu về lương thực - thực phẩm, hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu; - Xây dựng và củng cố quan hệ sản xuất XHCN, sử dụng và cải tạo đúng đắn các thành phần kinh tế; - Đổi mới cơ chế quản lý kinh tế; chuyển mạnh sang hạch toán kinh doanh XHCN, kết hợp kế hoạch hóa với thị trường; - Phát huy mạnh mẽ động lực khoa học - kỹ thuật; Mở rộng và nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại... TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Đối ngoại: Nhiệm vụ của chính sách đối ngoại là nhằm góp phần giữ vững hoà bình ở Đông Dương, Đông Nam Á và thế giới, góp phần vào cuộc đấu tranh của nhân dân thế giới vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và CNXH, tăng cường tình hữu nghị và hợp tác toàn diện với Liên Xô và các nước XHCN; bình thường hoá quan hệ với Trung Quốc… Về huy động sức mạnh của quần chúng: phải phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động, thực hiện "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra", tăng cường hiệu lực quản lý của Nhà nước. Về xây dựng Đảng: Đảng phải đổi mới tư duy, trước hết là tư duy kinh tế, đổi mới tổ chức; đổi mới đội ngũ cán bộ; đổi mới phong cách lãnh đạo và công tác. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh NHẬN XÉT: Thực chất đường lối đổi mới của Đảng là Về cải tạo XHCN: chuyển từ nền kinh tế hai thành phần sang nhiều thành phần Về cơ chế quản lý: từ kế hạch hóa tập trung sang kết hợp kế hoạch với thị trường, từ hành chính bao cấp sang hạch toán kinh doanh XHCN Về cơ cấu kinh tế: từ coi công nghiệp là hàng đầu, ưu tiên công nghiệp nặng sang coi nông nghiệp là hàng đầu, tập trung vào 3 chương trình kinh tế lớn Về sản xuất hàng hóa: từ không chấp nhận có sản xuất hàng hóa sang có sản xuất hàng hóa Về lưu thông phân phối: từ hai giá sang một giá, sát với thị trường theo quy luật cung cầu... TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (3) Lãnh đạo thực hiện kế hoạch 5 năm (1986-1990) - Tháng 2-1987, Bộ Chính trị họp đề ra những biện pháp cấp bách nhằm giải quyết vấn đề giá- lương- tiền; - Hội nghị TW lần thứ hai (4-1987) quyết định phương hướng thực hiện mục tiêu bốn giảm: giảm tỷ lệ bội chi ngân sách; giảm nhịp độ tăng giá; giảm tốc độ lạm phát; giảm khó khăn về đời sống của nhân dân lao động. - Hội nghị TW lần thứ ba (8-1987) quyết định chuyển hoạt động của các đơn vị kinh tế cơ sở quốc doanh sang hạch toán kinh doanh xã hội chủ nghĩa, đổi mới quản lý nhà nước về kinh tế. - Hội nghị lần thứ tư (12-1987) quyết định về phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trong ba năm tới, chủ trương phát triển mạnh mẽ sản xuất hàng hoá. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh - Tháng 4-1988, Bộ Chính trị ra Nghị quyết 10/NQ Về đổi mới quản lý kinh tế nông nghiệp, đề ra cơ chế khoán sản phẩm cuối cùng đến nhóm hộ và hộ xã viên, đánh dấu sự phát triển của Đảng trong quá trình tìm tòi phương thức quản lý mới nền nông nghiệp Việt Nam; - Tháng 6-1988, Hội nghị TW lần thứ năm ra Nghị quyết Về một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng. - Tháng 8-1989 Hội nghị TW lần thứ bảy ra Nghị quyết về Một sô' vấn đề cấp bách về công tác tư tưởng truớc tình hình trong nước và quốc tế hiện nay. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Tháng 8-1990, Hội nghị TW lần thứ chín bàn về một số vấn đề kinh tế - xã hội cấp bách, với tư tưởng chỉ đạo là kiên quyết thực hiện đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, nêu cao tinh thần độc lập tự chủ, tự cường đi đôi với mở rộng quan hệ quốc tế, xây dựng ý chí làm cho dân giàu, nước mạnh. Sinh viên tự nghiên cứu Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (Dành cho bậc đại học không chuyên lý luận chính trị), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 260-271. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 2.1.2. Đại hội lần thứ VII và Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời quá độ lên chủ nghĩa xã hội TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (1) Bối cảnh lịch sử Thế giới: Cuối tháng 9-1991, Đảng Cộng sản Liên Xô bị đình chỉ hoạt động. 25-12-1991, Liên Xô chính thức giải tán. Sự kiện trên gây chấn động đến tình hình chính trị, kinh tế và trật tự thế giới. Phong trào cách mạng thế giới đi vào thoái trào; các thế lực đế quốc và phản động nhân đó đẩy mạnh tuyên truyền phản động, tấn công quyết liệt nhằm xoá bỏ các nước CNXH còn lại, trong đó Việt Nam được coi là trọng điểm. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Việt Nam: Ở trong nước, sau hơn 4 năm thực hiện đường lối đổi mới, tình hình chính trị của đất nước ổn định nhưng còn nhiều yếu kém, khó khăn, chưa ra khỏi khủng hoảng kinh tế-xã hội. Nhiều vấn đề kinh tế - xã hội nóng bỏng chưa được giải quyết, công cuộc đổi mới còn nhiều hạn chế. Yêu cầu cấp thiết với Đảng là phải tiếp tục có những đổi mới mạnh mẽ hơn, lãnh đạo đưa đất nước thoát ra khỏi tình trạng khủng hoảng và tiếp tục phát triển. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (2) Nội dung cơ bản của Đại hội lần VII (6/1991) Đại hội và có thêm hai Văn kiện mới: - Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội; - Chiến lược ổn định và phát triển kinh tế-xã hội đến năm 2000. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh NỘI DUNG CƠ BẢN CƯƠNG LĨNH XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Cương lĩnh xây dựng đất nước trong TKQĐ lên CNXH Phương hướng Mô hình cơ bản chủ nghĩa xã hội (Bằng cách nào để đi (CNXH là gì?) lên CNXH?) Về mô hình CNXH (Cương lĩnh năm 1991) 1 2 3 4 5 6 Kinh tế phát Xã Văn Các Quan triển hội hóa Con dân hệ hữu cao, dựa do trên tiên người tộc nghị, nhân tiến, được trong hợp LLSX dân đậm phát nước tác với hiện đại lao đà bản triển bình nhân và chế động sắc toàn đẳng, dân tất độ công làm hữu về dân diện đoàn cả các chủ tộc kết nước TLSX chủ yếu 7 phương hướng cơ bản Xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa, nhà nước của 1 nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Phát triển lực lượng sản xuất, công nghiệp hoá đất 2 nước theo hướng hiện đại; phát triển một nền nông nghiệp toàn diện. Thiết lập quan hệ sản xuất từ thấp đến cao, đa dạng về 3 hình thức sở hữu và phù hợp với sự phát triển của lực lượng sản xuất. Tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa trên lĩnh vực tư 4 tưởng và văn hóa. 5 Thực hiện chính sách đoàn kết các dân tộc. 6 Xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc là hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam. 7 Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. CHIẾN LƯỢC ỔN ĐỊNH VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ-XÃ HỘI ĐẾN NĂM 2000 TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh MỤC TIÊU TỔNG QUÁT ĐẾN NĂM 2000: - Việt Nam ra khỏi khủng hoảng, ổn định tình hình kinh tế - xã hội; - Phấn đấu vượt qua tình trạng nước nghèo và kém phát triển, cải thiện đời sống của nhân dân; - củng cố quốc phòng và an ninh, tạo điều kiện cho đất nước phát triển nhanh hơn vào đầu thế kỷ XXI. - Tổng sản phẩm trong nước (GDP) đến năm 2000 tăng khoảng gấp đôi so với năm 1990. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (3) Lãnh đạo thực hiện kế hoạch 5 năm (1991-1995) - Hội nghị TW lần thứ hai (11-1991) bàn về vấn đề ổn định và phát triển kinh tế - xã hội. - Hội nghị TW lần thứ ba (6-1992) quyết định ba vấn đề quan trọng về: tình hình thế giới và chính sách đối ngoại; củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh quốc gia; đổi mới và chỉnh đốn Đảng. - Hội nghị TW lần thứ tư (1-1993) chủ trương tiếp tục đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo. - Hội nghị TW lần thứ năm (6-1993) ra Nghị quyết Về tiếp tục đổi mới và phát triển kinh tê' - xã hội nông thôn. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh - Tháng 1-1994, Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ của Đảng nêu lên 4 thách thức lớn cần phải đề phòng. - Hội nghị TW lần thứ bảy (7-1994) bàn về chủ trương, chính sách phát triển công nghiệp, công nghệ và xây dựng giai cấp công nhân. - Hội nghị TW lần thứ tám (1-1995) ra nghị quyết về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước Cộng hoà XHCN Việt Nam, cải cách một bước nền hành chính nhà nước. Sinh viên tự nghiên cứu Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (Dành cho bậc đại học không chuyên lý luận chính trị), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 272-284. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 2.2. Tiếp tục công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế (từ năm 1996 đến nay) 2.2.1. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII và bước đầu thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (1) Bối cảnh lịch sử Thế giới: Những năm cuối thế kỷ XX, cách mạng khoa học và công nghệ phát triển nhanh với trình độ cao hơn trước. Chủ nghĩa xã hội và phong trào cách mạng thế giới lâm vào thoái trào. Khủng hoảng tài chính, tiền tệ ở các nước Đông Nam Á và châu Á lan rộng trong khu vực, tác động xấu đến nền kinh tế nước ta. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Việt Nam: Sau 10 năm đổi mới, nhân dân ta đã giành được những thắng lợi bước đầu rất quan trọng về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Quốc phòng, an ninh được củng cố. Quan hệ đối ngoại phát triển mạnh mẽ; phá được thế bị bao vây, cô lập; tham gia tích cực vào đời sống cộng đồng quốc tế. Việt Nam vẫn là nước nghèo và kém phát triển; xã hội còn nhiều tiêu cực và nhiều vấn đề phải giải quyết… TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (2) Nội dung cơ bản của Đại hội lần VIII (6/1996) NỘI DUNG: - Đánh giá tổng quát 10 năm đổi mới - Rút ra 6 bài học chủ yếu của 10 năm đổi mới - Những quan điểm chỉ đạo công nghiệp hoá, hiện đại hoá TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh ĐÁNH GIÁ TỔNG QUÁT 10 NĂM ĐỔI MỚI 1 Nước ta đã ra khỏi khủng hoảng kinh tế – xã hội, nhưng một số mặt còn chưa vững chắc 2 Con đường đi lên CNXH ngày ngày càng được xác định rõ hơn. Nhiệm vụ đề ra cho chặng đường đầu tiên của thời kỳ quá độ lên 3 CNXH là chuẩn bị tiền đề cho CNH đã cơ bản hoàn thành, cho phép chuyển sang thời kỳ mới đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước. Xét tổng thể, việc hoạch định và thực hiện đường lối đổi mới 4 những năm qua về cơ bản là đúng đắn, đúng định hướng XHCN, tuy trong quá trình thực hiện còn một số khuyết điểm lệch lạc và kéo dài dẫn đến chệch hướng ở lĩnh vực này hay lĩnh vực khác, ở mức độ này hay mức độ khác. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh RÚT RA 6 BÀI HỌC CHỦ YẾU CỦA 10 NĂM ĐỔI MỚI Giữ vững mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, nắm 1 vững hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, kiên trì chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Kết hợp ngay từ đầu đổi mới kinh tế với đổi mới chính trị, lấy 2 đổi mới kinh tế làm trọng tâm đồng thời từng bước đổi mới chính trị. Xây dựng nền kinh tế nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị trường, đi đôi với tăng cường vai trò quản lý của Nhà nước theo 3 định hướng xã hội chủ nghĩa. Tăng trưởng kinh tế gắn liền với tiến bộ và công bằng xã hội, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, bảo vệ môi trường sinh thái. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 4 Mở rộng và tăng cường khối đoàn kết toàn dân, phát huy sức mạnh cả dân tộc. Mở rộng hợp tác quốc tế, tranh thủ sự đồng tình ủng hộ 5 và giúp đỡ của nhân dân thế giới, kết hợp sức mạnh của dân tộc với sức mạnh của thời đại. 6 Tăng cường vai trò lãnh đạo của đảng, coi xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh MỤC TIÊU CỦA CNH, HĐH: Xây dựng đất nước ta thành một nước công nghiệp có cơ sở vật chất-kỹ thuật hiện đại, cơ cấu kinh tế hợp lý, quan hệ sản xuất tiến bộ, phù hợp với trình độ phát triển lực lượng sản xuất, đời sống vật chất và tinh thần cao, quốc phòng, an ninh vững chắc, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA Giữ vững độc lập, tự chủ, đi đôi với mở rộng quan hệ quốc tế, đa 1 phương hoá, đa dạng hoá quan hệ đối ngoại. Dựa vào nguồn lực trong nước chính là đi đôi với tranh thủ tối đa nguồn lực bên ngoài. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá là sự nghiệp của toàn dân, của 2 mọi thành phần kinh tế, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo. 3 Lấy việc phát huy nguồn lực con người là yếu tố cơ bản cho sự phát triển nhanh và bền vững. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Khoa học và công nghệ là động lực của công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Kết hợp công nghệ truyền thống với 4 công nghệ hiện đại, tranh thủ đi nhanh vào hiện đại ở những khâu quyết định. Lấy hiệu quả kinh tế làm chuẩn cơ bản để xác định 5 phương án phát triển, lựa chọn dự án đầu tư và công nghệ. 6 Kết hợp kinh tế với quốc phòng và an ninh. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (3) Lãnh đạo thực hiện kế hoạch 5 năm (1996-2000) Hội nghị TW lần thứ hai (12-1996) thông qua Nghị quyết Về định hướng chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo trong thời kỳ CNH, HĐH và nhiệm vụ đến năm 2000 và Nghị quyết Về định hướng chiến lược phát triển khoa học và công nghệ trong thời kỳ CNH, HĐH và nhiệm vụ đến năm 2000. - Tháng 6-1997, Hội nghị TW lần thứ ba thông qua Nghị quyết về Phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tiếp tục xây dựng Nhà nước Cộng hoà XHCN Việt Nam trong sạch vững mạnh và Nghị quyết Về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH. - Hội nghị TW lần thứ tư (12-1997) bàn về các nhiệm vụ kinh tế và một số vấn đề xã hội liên quan, về đẩy mạnh sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh - Tháng 7-1998, Hội nghị TW lần thứ năm ra nghị quyết Về xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiến tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, Nghị quyết nhấn mạnh việc xây dựng con người Việt Nam trong giai đoạn cách mạng mới. - Hội nghị TW lần thứ sáu lần 1 (10-1998) bàn về kinh tế- xã hội năm 1999 và lần 2 (1-1999) ra nghị quyết về một số vấn đề cơ bản và cấp bách trong công tác xây dựng Đảng hiện nay. - Tháng 8-1999, Hội nghị TW lần thứ bảy ra Nghị quyết Một số vấn đề về tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị, về tiền lương, trợ cấp xã hội thuộc Sinh viên ngân sáchtự nước. cứu nghiên Nhà Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (Dành cho bậc đại học không chuyên lý luận chính trị), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 285-295. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 2.2.2. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, tiếp tục thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (1) Bối cảnh lịch sử Thế giới: Những năm dầu thế kỷ XXI, cách mạng khoa học và công nghệ tiếp tục có bước phát triển nhảy vọt, thúc đẩy sự phát triển kinh tế tri thức. Toàn cầu hoá là xu thế khách quan diễn ra mạnh mẽ. Khu vực Đông Nam Á, châu Á-Thái Bình Dương trở thành khu vực phát triển kinh tế năng động nhưng tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Việt Nam: Sau 15 năm đổi mới Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, tạo thế và lực mới thúc đẩy công cuộc đổi mới đi vào chiều sâu. Kinh tế đất nước tăng trưởng khá; đời sống nhân dân tiếp tục được cải thiện. Tình hình chính trị-xã hội ổn định; quan hệ đối ngoại không ngừng được mở rộng, hội nhập kinh tế quốc tế được tiến hành chủ động và đạt nhiều kết quả tốt. - Tuy nhiên, nền kinh tế phát triển chưa vững chắc, hiệu quả và sức cạnh tranh thấp. - Những thách thức lớn là nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới, nguy cơ chệch hướng XHCN, nạn tham nhũng quan liêu và các tệ nạn xã hội chậm được giải quyết, “diễn biến hoà bình” do chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch gây ra. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (2) Nội dung cơ bản của Đại hội lần IX (4/2001) PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN: Con đường đi lên của nước ta là sự phát triển quá độ lên CNXH bỏ qua chế độ TBCN, tức là bỏ qua việc xác lập vị trí thống trị của QHSX và kiến trúc thượng tầng TBCN, nhưng tiếp thu, kế thừa những thành tựu mà nhân loại đã đạt được dưới chế độ TBCN, đặc biệt về khoa học- công nghệ để phát triển nhanh LLSX, xây dựng nền kinh tế hiện đại. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh ĐẶC ĐIỂM CỦA THỜI KỲ QUÁ ĐỘ, có nhiều hình thức sở hữu về tư liệu sản xuất, nhiều thành phần giai cấp, tầng lớp xã hội khác nhau. Lợi ích giai cấp công nhân thống nhất với lợi ích của toàn dân tộc trong mục tiêu chung là ĐLDT gắn liền với CNXH, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. ĐỘNG LỰC CHỦ YẾU ĐỂ PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC là đại đoàn kết toàn dân trên cơ sở liên minh giữa công nhân với nông dân và trí thức, do Đảng lãnh đạo, kết hợp hài hòa các lợi ích cá nhân, tập thể và xã hội phát huy mọi tiềm năng và nguồn lực của các thành phần kinh tế của toàn xã hội. MÔ HÌNH KINH TẾ: xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là mô hình kinh tế tổng quát của nước ta trong thời kỳ quá độ đi lên XHCN. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa? Kinh tế thị trường Thị trường được sử dụng để phát định hướng XHCN triển lực lượng sản xuất, phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở vật là một kiểu tổ chức chất cho CNXH, nâng cao đời KT vừa tuân theo sống nhân dân quy luật của thị trường, vừa dựa trên Tính định hướng XHCN thể hiện trên cả 3 mặt của QHSX: sở cơ sở và chịu sự dẫn hữu, tổ chức quản lý và phân dắt, chi phối bởi các phối nhằm mục đích cuối cùng là nguyên tắc và bản dân giàu, nước mạnh, công bằng, chất của CNXH dân chủ, văn minh TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Về sở hữu: nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo; kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc. Về phân phối: chủ yếu theo kết quả lao động và hiệu quả kinh tế, đồng thời phân phối theo mức đóng góp vốn và các nguồn lực khác vào sản xuất, kinh doanh và thông qua phúc lợi xã hội. Về quản lý: Nhà nước quản lý, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI 10 NĂM 2001 – 2010 - Đưa Việt Nam ra khỏi tình trạng kém phát triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất, văn hoá, tinh thần của nhân dân, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại… - Đến năm 2010, tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng ít nhất gấp đôi so với năm 2000; chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động, giảm tỷ lệ lao động nông nghiệp xuống còn 50%. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (3) Lãnh đạo thực hiện kế hoạch 5 năm (2001-2005) - Hội nghị TW lần thứ ba (8-2001) bàn về nhiệm vụ tiếp tục sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả của doanh nghiệp nhà nước. - Hội nghị TW lần thứ tư (11- 2001) bàn về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm năm (2001-2005), về tiếp tục đẩy mạnh xây dựng và chỉnh đốn Đảng. - Tháng 2-2002, Hội nghị TW lần thứ năm thông qua 3 nghị quyết: Về đẩy nhanh CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn thời kỳ 2001- 2010; Về đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể; Về tiếp tục đổi mới cơ chế, chính sách, khuyến khích và tạo điều kiện phát triển kinh tế tư nhân. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh - Tháng 1-2003, Hội nghị TW lần thứ bảy (phần 2) thông qua Nghị quyết về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, coi người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận không tách rời và là một nguồn lực của cộng đồng dân tộc Việt Nam, là nhân tố quan trọng góp phần tăng cường quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa nước ta với các nước. - Nghị quyết về công tác dân tộc; Nghị quyết về công tác tôn giáo; Nghị quyết về tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật về đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước. - Hội nghị TW lần thứ tám (7-2003) ra Nghị quyết về chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Hội nghị TW lần thứ mười (7-2004) kiểm điểm 5 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”. Sinh viên tự nghiên cứu Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (Dành cho bậc đại học không chuyên lý luận chính trị), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 296-310. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 2.2.3. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng và quá trình thực hiện Nghị quyết Đại hội TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (1) Bối cảnh lịch sử THẾ GIỚI: Thập kỷ đầu thế kỷ XXI, cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin, công nghệ sinh học có bước phát triển nhảy vọt. Kinh tế thế giới và khu vực tiếp tục phục hồi và phát triển nhưng tiềm ẩn những yếu tố bất trắc khó lường. Toàn cầu hoá kinh tế tạo ra cơ hội phát triển nhưng chứa đựng nhiều yếu tố gây khó khăn, thách thức lớn cho các quốc gia, nhất là các nước đang phát triển. Chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang, hoạt động can thiệp, khủng bố, tranh chấp biên giới, lãnh thổ, biển đảo… tiếp tục diễn ra ở nhiều nơi và rất phức tạp. Nhiều vấn đề toàn cầu bức xúc đòi hỏi các quốc gia và các tổ chức quốc tế phối hợp giải quyết. Khu vực châu Á-Thái Bình Dương và Đông Nam Á tiếp tục phát triển nhưng tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh VIỆT NAM: Đất nước sau 20 năm đổi mới đã đạt được nhiều thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử, đã đưa lại cho đất nước ta một sự thay đổi cơ bản, toàn diện, làm cho thế và lực, uy tín quốc tế của nước ta tăng lên nhiều so với trước. Tuy nhiên, đất nước đang đứng trước thách thức lớn. Nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới vẫn tồn tại. Tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên gắn với tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí là nghiêm trọng. Những biểu hiện xa rời mục tiêu của CNXH chưa được khắc phục. Các thế lực thù địch vẫn tiếp tục thực hiện âm mưu "diễn biến hoà bình", gây bạo loạn, sử dụng chiêu bài "dân chủ", "nhân quyền" hòng thay đổi chế độ ở nước ta. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (2) Nội dung cơ bản của Đại hội lần X (4/2006) BÀI HỌC CHỦ YẾU CỦA 20 NĂM ĐỔI MỚI (1986-2006) Trong quá trình đổi mới phải kiên định mục tiêu độc lập dân tộc 1 và chủ nghĩa xã hội trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh Đổi mới toàn diện, đồng bộ, có kế thừa, có bước đi, hình thức 2 và cách làm phù hợp Đổi mới phải vì lợi ích của nhân dân, dựa vào nhân dân, phát huy 3 vai trò chủ động, sáng tạo của nhân dân, xuất phát từ thực tiễn, nhạy bén với cái mới. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Phát huy cao độ nội lực, đồng thời ra sức tranh thủ ngoại lực, 4 kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong điều kiện mới. Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, không 5 ngừng đổi mới hệ thống chính trị, xây dựng và từng bước hoàn thiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. 6 Tăng cường vai trò lãnh đạo của đảng, coi xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Về kinh tế: - Tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; thực hiện “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. - Đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá gắn với phát triển kinh tế tri thức. Về văn hóa-xã hội: - Nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, phát triển nguồn nhân lực. - Giải quyết các vấn đề xã hội, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội trong từng bước và từng chính sách phát triển. - Phát triển văn hoá, nền tảng tinh thần của xã hội. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Về quốc phòng-an ninh, đối ngoại: - Tăng cường quốc phòng và an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam. - Mở rộng quan hệ đối ngoại, chủ động, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế. Việt Nam là bạn, đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế, tham gia tích cực vào tiến trình hợp tác quốc tế và khu vực. Về xây dựng hệ thống chính trị: - Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân. - Phát huy dân chủ, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. - Đổi mới, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh (3) Lãnh đạo thực hiện kế hoạch 5 năm (2006-2010) - Hội nghị TW lần thứ ba (7-2006) ra Nghị quyết về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí; xem xét một số vấn đề nhân sự và kỷ luật Đảng; thông qua quy định đảng viên làm kinh tế tư nhân. - Hội nghị TW lần thứ tư (1-2007), Nghị quyết về một số chủ trương, chính sách lớn để nền kinh tế nước phát triển nhanh và bền vững khi Việt Nam là thành viên của tổ chức thương mại thế giới; Nghị quyết về Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020. - Hội nghị TW lần thứ năm (7-2007) bàn về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới; Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng; tiếp đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, hiệu quả quản lý của Nhà nước. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh - Hội nghị TW lần thứ sáu (1-2008), Nghị quyết về tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước. - Hội nghị TW lần thứ bảy (7-2008) ra nghị quyết về Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH. Xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước và hội nhập quốc tế; vấn đề nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Sinh viên tự nghiên cứu Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (Dành cho bậc đại học không chuyên lý luận chính trị), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 310-334. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 2.2.4. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng bổ sung, phát triển Cương lĩnh năm 1991 TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Nội dung cơ bản của Đại hội lần XI (1/2011) Đại hội và có thêm hai Văn kiện mới: - Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển). - Chiến lược ổn định và phát triển kinh tế-xã hội đến năm 2020. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Cương lĩnh xây dựng đất nước trong TKQĐ lên CNXH (Bổ sung, phát triển năm 2011) Kết cấu thành 4 mục lớn Nội dung căn bản của Cương lĩnh (bổ sung, phát triển 2011) 1 2 3 4 Hệ Quá Những định thống trình hướng lớn Quá độ chính cách về phát triển trị và lên chủ mạng và kinh tế, văn nghĩa xã vai trò những hóa, xã hội, hội ở lãnh bài học quốc phòng, Việt Nam đạo kinh an ninh, đối của nghiệm ngoại Đảng NỘI DUNG 1 Quá trình cách mạng và những bài học kinh nghiệm Những thắng lợi vĩ đại Bài học kinh nghiệm Giữ vững Tăng Tuy nhiên Thắng lợi ngọn cờ cường cũng có của CMT8, ĐLDT và đoàn kết những 30 chiến CNXH; sự dân tộc; sai lầm, tranh và nghiệp đoàn kết khuyết của công cách quốc tế; điểm cuộc đổi mạng là sự lãnh nghiêm mới của đạo đúng trọng… dân,do đắn của dân… Đảng… NỘI DUNG 2 Quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam Bối cảnh quốc tế Bối cảnh trong nước Có những đặc điểm cơ bản: Các nước Khó khăn: đi lên Thuận lợi: Có sự cuộc cách theo con CNXH là quá lãnh đạo bản mạng KH-CN; trình cách mạng lĩnh, đúng đắn đường kinh tế tri sâu sắc, triệt để, của Đảng; quyết XHCN gặp thức, toàn cầu phức tạp giữa tâm của nhân nhiều khó cái cũ và mới, dân; cơ hội từ hóa; các nước khăn, thế tạo sự biến đổi cuộc cách mạng vừa hợp tác, vừa đấu tranh, lực thù địch về chất trên tất KHCN hiện đại, cạnh tranh luôn tìm cả các lĩnh vực; sự hình thành, gay gắt vì lợi cách chống xuất phát điểm phát triển kinh tế ích quốc gia, phá… thấp nên Việt tri thức, toàn cầu dân tộc… Nam phải tiến hóa, hội nhập hành lâu dài… quốc tế… Đặc trưng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam Đặc trưng thứ nhất VỀ MÔ HÌNH CNXH (đặc trưng tổng quát, là đặc trưng bổ sung so với Cương lĩnh 1991) Đại hội XI Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, (2011) công bằng, văn minh (dân chủ được nhấn mạnh hơn) Dân giàu, nước mạnh, công bằng, Đại hội X dân chủ, văn minh (2006) VỀ MÔ HÌNH CNXH Đặc trưng thứ hai (về xã hội) Cương lĩnh Do nhân dân làm chủ (bổ sung, phát triển (mang ý nghĩa rộng hơn) (2011) Cương Do nhân dân lao động làm chủ lĩnh 1991 VỀ MÔ HÌNH CNXH Đặc trưng thứ ba (về kinh tế) Có nền kinh tế phát triển cao, dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất Cương lĩnh (bổ sung, tiến bộ phù hợp phát triển (2011) (Đề cập toàn bộ quan hệ sản xuất nói chung: QHSH, QHQL, QHPP) Có một nền kinh tế phát triển cao, dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và chế độ công hữu về Cương các tư liệu sản xuất chủ yếu lĩnh 1991 (Chỉ đề cập đến quan hệ sở hữu) VỀ MÔ HÌNH CNXH Đặc trưng thứ tư (về văn hóa) Cương lĩnh Có nền văn hóa tiên tiến, 1991 và Cương lĩnh (bổ sung, đậm đà bản sắc dân tộc phát triển (2011) VỀ MÔ HÌNH CNXH Đặc trưng thứ năm (về con người) Con người có cuộc sống ấm no, tự Cương lĩnh (bổ do, hạnh phúc, có điều kiện phát sung, triển toàn diện phát triển (2011) (Được diễn tả gọn hơn) Con người được giải phóng khỏi áp bức, bóc lột, bất công, làm theo năng lực, hưởng Cương lĩnh 1991 theo lao động, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện VỀ MÔ HÌNH CNXH Đặc trưng thứ sáu (về dân tộc) Các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam Cương lĩnh bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp (bổ sung, phát triển nhau cùng phát triển (2011) (Mở rộng lực lượng thực hiện đoàn kết) Các dân tộc trong nước bình đẳng, đoàn Cương lĩnh 1991 kết và giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ VỀ MÔ HÌNH CNXH Đặc trưng thứ bảy (Về Nhà nước) Cương lĩnh (bổ sung, phát triển Có Nhà nước pháp quyền xã (2011) hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo (Đây là đặc trưng bổ sung so với Cương lĩnh 1991) VỀ MÔ HÌNH Đặc trưng thứ tám (về hợp tác quốc tế) CNXH Có quan lệ hữu và hợp tác Cương lĩnh với các nước trên thế giới (bổ sung, phát triển (Nội dung hợp tác rộng hơn) (2011) Có quan hệ hữu nghị và hợp tác Cương với nhân dân tất cả các nước trên lĩnh 1991 thế giới Một số mục tiêu trên con đường quá độ lên CNXH và phương hướng thực hiện Mục tiêu tổng quát khi kết thúc TKQĐ ở Việt Nam: Xây dựng được cơ bản nền kinh tế của CNXH với kiến trúc thượng tầng về chính trị, tư tưởng, văn hóa phù hợp, tạo cơ sở để Việt Nam trở thành một nước XHCN ngày càng phồn vinh, hạnh phúc. Phương hướng cơ bản Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước 1 gắn với phát triển kinh tế tri thức, bảo vệ tài nguyên, môi trường Phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội 2 chủ nghĩa Xây dựng nền văn hóa tiến tiến, đậm đà bản sắc 3 dân tộc; xây dựng con người, nâng cao đời sống nhân dân, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội Bảo đảm vững chắc quốc phòng và an ninh quốc 4 gia, trật tự, an toàn xã hội Thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa 5 bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế Xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực hiện 6 đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường và mở rộng mặt trận dân tộc thống nhất 7 Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân 8 Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh Cần chú trọng giải quyết tốt các mối quan hệ lớn Quan hệ giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa 1 đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị Giữa kinh tế thị trường và định hướng xã hội chủ 2 nghĩa; giữa lực lượng sản xuất và xây dựng hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa Giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, 3 thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế… Định hướng phát triển Định hướng phát triển kinh tế (phát triển quan hệ sản xuất và lực lượng sản xuất): phát triển nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình 1 thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, hình thức tổ chức kinh doanh, phân phối; thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa… Định hướng phát triển các lĩnh vực văn hóa- xã hội: 2 định hướng phát triển văn hóa, con người, giáo dục- đào tạo, khoa học và công nghệ; bảo vệ môi trường; chính sách xã hội; xây dựng các giai tầng trong xã hội. Định hướng phát triển Định hướng phát triển quốc phòng, an ninh: xác định mục tiêu, nhiệm vụ của quốc phòng, an ninh;trách 3 nhiệm đối với quốc phòng, an ninh; kết hợp quốc phòng với an ninh, kinh tế; đường lối xây dựng quốc phòng, an ninh; lãnh đạo quốc phòng, an ninh. Định hướng công tác đối ngoại: Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, 4 hợp tác và phát triển; đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế; nâng cao vị thế của đất nước; vì lợi ích quốc gia dân tộc, vì một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa giàu mạnh; là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế… NHIỆM VỤ ĐỘT PHÁ CHIẾN LƯỢC Một là: Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trọng tâm là tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng và cải cách hành chính. Hai là: Phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, tập trung vào việc đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục quốc dân; gắn kết chặt chẽ phát triển nguồn nhân lực với phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ. Ba là: Xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, với một số công trình hiện đại, tập trung vào hệ thống giao thông và hạ tầng đô thị lớn. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh NỘI DUNG CƠ BẢN TRONG PHƯƠNG HƯỚNG, NHIỆM VỤ PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC 5 NĂM (2011-2015) Đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển nhanh, bền vững. Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN: Nắm vững định hướng XHCN trong nền kinh tế thị trường. Nâng cao vai trò và hiệu lực quản lý của Nhà nước. Phát triển đồng bộ và quản lý có hiệu quả. Phát triển mạnh các thành phần kinh tế, các loại hình sản xuất kinh doanh. Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hoà bình, hợp tác và phát triển; đa phương hoá, đa dạng hoá quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế; vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì một nước Việt Nam XHCN giàu mạnh. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Lãnh đạo thực hiện kế hoạch 5 năm (2011-2015) - Hội nghị Trung ương lần thứ tư (1-2012), Nghị quyết về một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay và Nghị quyết về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ nhằm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020 - Hội nghị TW lần thứ năm (5-2012), về việc tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật về đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. - Hội nghị TW lần thứ sáu (10-2012), chủ trương tiếp tục sắp xếp, đổi mới, nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước và thảo luận, cho ý kiến về kết quả kiểm điểm tự phê bình và phê bình tập thể và cá nhân. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh - Hội nghị TW lần thứ bảy (6-2013), Nghị quyết về tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới và Nghị quyết về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. - Hội nghị TW lần thứ chín (5-2014), Nghị quyết về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước Sinh viên tự nghiên cứu Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (Dành cho bậc đại học không chuyên lý luận chính trị), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 335-366. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 2.2.5. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, tích cực, chủ động hội nhập quốc tế TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Nội dung cơ bản của Đại hội lần XII (1/2016) MỤC TIÊU TỔNG QUÁT (2016-2020): - Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh. - Phát huy sức mạnh toàn dân tộc và dân chủ XHCN. Đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; phát triển kinh tế nhanh, bền vững, phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. - Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ XHCN. - Giữ gìn hòa bình, ổn định, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế để phát triển đất nước. Nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trong khu vực TS. ĐÀO THỊ và HỒNG thế giới. BÍCHtrên Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh NỘI DUNG CƠ BẢN TRONG PHƯƠNG HƯỚNG, NHIỆM VỤ PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC 5 NĂM (2016-2020) Tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển nhanh, bền vững. Nhấn mạnh sự phát triển của kinh tế tư nhân. Xem kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng để phát triển kinh tế. Kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể cùng với kinh tế tư nhân là nòng cốt để phát triển nền kinh tế độc lập, tự chủ (sẽ chưa xác định thành phần kinh tế nào làm nền tảng. Nhận thức này phù hợp hơn với đặc điểm kinh tế ở Việt Nam) Tiếp tục thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hoà bình, hợp tác và phát triển; đa phương hoá, đa dạng hoá quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế; vì lợi ích quốc TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường gia, Đại học Bách TP. Hồtộc, dân Khoa vì một nước Việt Nam XHCN giàu mạnh. Chí Minh Lãnh đạo thực hiện kế hoạch 5 năm (2016-2020) - Hội nghị Trung ương lần thứ tư (10-2016), về việc thực hiện một số chủ trương, chính sách lớn nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động và sức cạnh tranh của nền kinh tế; - Chủ trương thực hiện hiệu quả tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, giữ vững ổn định chính trị-xã hội trong bối cảnh nước ta tham gia các hiệp định thương mại thế hệ mới - Hội nghị Trung ương 4, khóa XII (10-2016), tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh - Hội nghị TW lần thứ năm (5-2017), chủ trương tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa - Hội nghị TW lần thứ sáu (5-2017), chủ trương tiếp tục sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước và phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh - Hội nghị TW lần thứ sáu (10-2017), chủ trương về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả - Hội nghị TW lần thứ bảy (5-2018), chủ trương tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ Sinh viên tự nghiên cứu Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (Dành cho bậc đại học không chuyên lý luận chính trị), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 367-386. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh 2.2.6. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, Việt Nam trở thành nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh NỘI DUNG - Tổng kết việc thực hiện NQ ĐH XII gắn với 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới; - Đề ra phương hướng, nhiệm vụ 2021-2025 (kỷ niệm 50 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước); - Xác định mục tiêu phát triển đến năm 2030 (kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng); - Xác định tầm nhìn đến 2045 (kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa) TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN CỤ THỂ - Đến năm 2025: Là nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. - Đến năm 2030: Là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. - Đến năm 2045: Trở thành nước phát triển, thu nhập cao. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO CƠ BẢN Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên cường đường lối đổi mới của Đảng; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia – dân tộc trên cơ sở nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, phát triển nhanh và bền vững đất nước; bảo đảm gắn kết chặt chẽ và triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, trong đó: Phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hoá là nền tảng tinh thần; bảo đảm quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên. Động lực và nguồn lực phát triển quan trọng của đất nước là khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và nền văn hoá, con người Việt Nam; TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng mạnh mẽ khoa học và công nghệ, nhất là những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; phát huy tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực, trong đó nguồn lực nội sinh, nhất là nguồn lực con người là quan trọng nhất. Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị thật sự trong sạch, vững mạnh toàn diện; xây dựng Nhà nước tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, người đứng đầu, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Nhà 1 nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh Đổi mới mạnh mẽ và có hiệu quả mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh CNH, HĐH trên nền tảng khoa học và 2 công nghệ, đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực chất lượng cao. Xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đầy đủ, hiện đại, hội nhập Khơi dậy tinh thần và ý chí, quyết tâm phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; dân tộc cường thịnh, trường tồn; phát huy giá trị 3 văn hoá, sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Giữ vững độc lập, tự chủ; tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế; kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh 4 thổ, biển, đảo, vùng trời; giữ vững môi trường hoà bình, ổn định để phát triển đất nước Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, dân chủ xã 5 hội chủ nghĩa, quyền làm chủ của nhân dân; tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội Quản lý chặt chẽ, sử dụng hợp lý, hiệu quả đất đai, tài nguyên; tăng cường bảo vệ, cải thiện môi trường; chủ 6 động, tích cực triển khai các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu ĐỘT PHÁ CHIẾN LƯỢC Hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển, trước hết là thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Tập trung ưu tiên hoàn thiện đồng bộ, có chất lượng và tổ chức thực hiện tốt hệ thống luật pháp, cơ chế, chính 1 sách nhằm tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, lành mạnh, công bằng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo; huy động, quản lý và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển, nhất là đất đai, tài chính; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền hợp lý, hiệu quả, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực bằng những biện pháp hữu hiệu. Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, ưu tiên nguồn nhân lực cho công tác lãnh đạo, quản lý và các lĩnh vực then chốt trên cơ sở nâng cao, tạo bước chuyển biến căn bản, mạnh mẽ, toàn diện về chất lượng giáo 2 dục, đào tạo gắn với cơ chế tuyển dụng, sử dụng, đãi ngộ người tài; đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng và phát triển khoa học - công nghệ; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, ý chí phấn đấu vươn lên, phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại cả về kinh tế và xã hội, về môi trường và quốc phòng, an ninh, ưu tiên phát triển một số công trình trọng điểm quốc gia về 3 giao thông, thích ứng với biến đổi khí hậu; chú trọng phát triển hạ tầng thông tin, viễn thông, tạo nền tảng chuyển đổi số quốc gia, từng bước phát triển kinh tế số, xã hội số. Sinh viên tự nghiên cứu Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (Dành cho bậc đại học không chuyên lý luận chính trị), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 386-393. 2.3 Thành tựu, kinh nghiệm của công cuộc đổi mới 2.3.1. 2.3.2. Thành tựu, Bài học kinh hạn chế nghiệm Sinh viên tự nghiên cứu Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (Dành cho bậc đại học không chuyên lý luận chính trị), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 394-407. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh TỔNG KẾT CHUNG Những Những bài thắng lợi học kinh vĩ đại nghiệm Sinh viên tự nghiên cứu Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (Dành cho bậc đại học không chuyên lý luận chính trị), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 409-434. TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh Thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam Một là, thắng lợi của cuộc cách mạng Tháng Tám năm 1945, thành lập Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Hai là, thắng lợi của các cuộc kháng chiến oanh liệt để giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc Ba là, thắng lợi của sự nghiệp đổi mới và từng bước đưa đất nước quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Những bài học lớn về sự lãnh đạo của Đảng Một là, Nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc và CNXH Hai là, sự nghiệp cách mạng là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân Ba là, không ngừng củng cố, tăng cường đoàn kết, đoàn kết toàn Đảng, đoàn kết toàn dân, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế Bốn là, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh trong nước với sức mạnh quốc tế Năm là, sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam TS. ĐÀO THỊ BÍCH HỒNG Trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh
