Bilimsel Araştırma Yöntemleri PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Summary
Bu belge, bilimsel araştırma yöntemleri ve raporlaştırma konusunda genel bir bakış sunmaktadır. Araştırma sürecinin farklı aşamalarını, raporlaştırma gereksinimlerini ve bilimsel metinlerin düzenlenmesini ele almaktadır. Her bölüm ayrıntılı bir şekilde açıklanmış olup, bilimsel yazıda göz önünde bulundurulması gereken unsurları ve dikkat edilmesi gereken hususları vurgulamaktadır. Ayrıca APA yazım stilinin önemli yönleri üzerinde durmaktadır.
Full Transcript
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Raporlaştırma RAPORLAŞTIRMA 1 Giriş Bilimsel araştırma yöntemlerine uygun olarak yapılmış bir çalışmanın literatüre girebilmesi için öncelikle raporlaştırılması gerekir. RAPORLAŞTIRMA 2 Bilimsel Bir Yazının Dü...
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Raporlaştırma RAPORLAŞTIRMA 1 Giriş Bilimsel araştırma yöntemlerine uygun olarak yapılmış bir çalışmanın literatüre girebilmesi için öncelikle raporlaştırılması gerekir. RAPORLAŞTIRMA 2 Bilimsel Bir Yazının Düzenlenmesi Araştırma sürecinde belli aşamalar vardır ve bu aşamalar şunlardır: Giriş: Araştırmalar ışığında problemin geliştirilmesi ve araştırmanın amaçlarının ifade edilmesi. Yöntem: Araştırmanın yürütülmesinde kullanılan yöntem açıklanır. Sonuçlar: Elde edilen sonuçlar raporlanır. Tartışma: Elde edilen sonuçların yorumlanması ve tartışılması. RAPORLAŞTIRMA 3 Uzunluk ve Başlıklar Bir makale yazılırken derginin belirlemiş olduğu sayfa sayısı göz önünde bulundurulmalıdır. Başlık, özet, tablo ve şekilleri göz önünde bulundurulmalıdır. Başlık okuyucuya makalenin genel yapısı hakkında bilgi verir bundan dolayı hiyerarşik planlanmalı ve önem sırası planlanan yapıya göre kullanılmalıdır. RAPORLAŞTIRMA 4 Bilimsel Bir Yazının Bölümleri Başlık Sayfası Başlık, çalışmanın ana fikrini basitçe özetlemelidir. Tek başına yeterince açıklayıcı olmalıdır. Temel amaç çalışma hakkında okuyucuya bilgi vermektir. Kısaltmalardan kaçınılmalı ve on ile on iki kelime tercih edilmelidir. Büyük ve küçük harf kullanılmalı , başlık ortalanmalıdır. RAPORLAŞTIRMA 5 Bilimsel Bir Yazının Bölümleri Başlık Sayfası Yazar adı ve kurum bilgisi: Her çalışmada yazar ya da yazarın adı ve yazara ilişkin kurum bilgisi yer alır. Yazarların tüm yayınlarında isimlerinin aynı şekilde vermeleri yazarların takip edilebilmesi açısından önemlidir. Bu tür çalışmalarda yazara ilişkin unvan bilgisi (dr, profesör vb.) kullanılmamalıdır. RAPORLAŞTIRMA 6 Bilimsel Bir Yazının Bölümleri Başlık Sayfası Üst başlık, okuyucuların makaleyi tanımasın için basılan makalenin sayfalarının üst kısmında yer alan başlığın kısaltılmış şeklidir. Noktalamalar dahil en fazla elli karakter olmalıdır. RAPORLAŞTIRMA 7 Bilimsel Bir Yazının Bölümleri Özet Bu bölüm, makalenin kısa, ayrıntılı ve çok yönlü bir özetidir. Özet okuyucuların makale içeriğini hızlıca tarayabilmesini sağlar. Birçok okuyucu makalenin öncelikle özetini okuyarak makale hakkında karar verdikleri için özet bilgi yoğunluğu açısından yeterli olmalı aynı zamanda okunaklı, eksiksiz, iyi düzenlenmiş, kısa ve tek başına yeterli olmalıdır. Özet, araştırmanın amacını, içeriğini ve yöntemlerini yansıtmalıdır. Özet çalışmanın en önemli dört ya da beş bulgusunu ya da sonucunu vermelidir. RAPORLAŞTIRMA 8 Bilimsel Bir Yazının Bölümleri Giriş- probleminin tanıtılması Giriş bölümde çalışmanın gövde kısmı problemin sunulduğu ve araştırma stratejisinin tanıtılmasıyla başlar. Giriş kısmında araştırmaya ilişkin altyapı oluşturulur. Bu kısımda literatür tartışılır, ancak ayrıntılı tarihsel bir incelemeye gidilmemelidir. Problem okuyucuların anlayabilmesi için yeterince açık ve anlaşılır bir şekilde ortaya konmalıdır. RAPORLAŞTIRMA 9 Yöntem Yöntem bölümü araştırmanın nasıl yürütüldüğüne ilişkin detayları tanıtır. Bu tanıtım okuyucuların, çalışmanın yönteminin ve sonuçların güvenirlik ve geçerliliğin uygunluğunu değerlendirebilmelerini sağlar. RAPORLAŞTIRMA 10 Alt Bölümlerin Tanıtılması Alt bölümlerde, katılımcılar ya da çalışma grubu, araçlar ve uygulama aşamaları tanıtılır. Çalışma detaylı ve karmaşık bir yapıya sahipse bu bölümlerin sayısı artabilir. Alt bölümlere ayırma işlemi yapılırken, yeni oluşturulan bölümler çalışmanın anlaşılmasını sağlamalıdır. Gereksiz detaylardan kaçınılmalıdır. Alt bölümler çalışmanın anlaşılmasını sağlayacak önemli bilgiler içermelidir. RAPORLAŞTIRMA 11 Bulgular Bu bölümde, toplanan verilerin analizine ilişkin istatistiksel sonuçlar özetlenir. Bulgular, sonuç kısmını destekleyecek şekilde gereksiz ayrıntılara girmeden raporlanır. Raporda hipotezlere aykırı olan sonuçlar dahil olmak üzere konuyla ilgili tüm bulgulardan söz edilebilir. RAPORLAŞTIRMA 12 Tartışma Bu bölümde özellikle çalışmanın hipotezleri ile ilgili değerlendirme ve yorumlar yapılır. Bu bulguların kuramsal önemi ve sonuçların geçerliliği vurgulanır. Tartışma bölümünde çalışmanın hipotezlerini destekleyen ya da desteklemeyen açık ifadeler olmalıdır. RAPORLAŞTIRMA 13 Tartışma Yapılan çalışmanın bulguları ile diğer çalışmalar arasındaki benzerlikler ve farklılıklar , çalışmanın sonuçlarını aydınlatır ve doğrular. Burada okuyucular açık, ne olduğu belli ve doğrudan aradıkları cevapları bulmalıdırlar. RAPORLAŞTIRMA 14 Kaynaklar Çalışmada kullanılan kaynakların tamamı kaynaklar listesinde yer almalı ve kaynaklar listesindeki kaynaklara da metin içinde mutlaka atıf yapılmalıdır. Kaynaklar listesi az ve öz olmalı ve yapılan araştırmayı destekleyen önemli kaynaklara yer verilmelidir. RAPORLAŞTIRMA 15 Ekler Ekler bir materyalin çalışmanın gövde kısmında detaylı olarak verilmesinin uygun olmayacağı ve dikkati dağıtacağı durumlarda oldukça yararlıdır. Örneğin, araştırmaya özel hazırlanmış bir bilgisayar programı, yayınlanmamış bir test, karmaşık matematiksel kanıtlar ve kullanılan araçların detayları ekler bölümünde verilebilir. RAPORLAŞTIRMA 16 Ekler Ekler bölümü ayrı sayfada başlamalı. Her bir ek ayrı ayrı sayfalarda yer almalı. Çift satır aralığı ile yazılmalıdır. Her bir ek büyük harflerle A,B şeklinde sıralanmalıdır. Metin içinde eklere gönderme yapılırken bu sıra kullanılmalıdır. RAPORLAŞTIRMA 17 Yazar Notu Yazar notu , her bir yazara ilişkin kuramsal bilginin ,finansal desteğin kaynağının belirtildiği ,çalışmaya destek veren meslektaşların belirtildiği bölümdür. RAPORLAŞTIRMA 18 BİLİMSEL METNİMİZİ HAZIRLAMAYA BAŞLAYALIM RAPORLAŞTIRMA 19 Sayfa Ayarlarının Düzenlenmesi Kağıt ve Yazı Tipi : Çalışma kağıdının tek tarafına yerleşecek şekilde düzenlenmelidir. Tüm sayfalar aynı boyutta ve kalitede olmalıdır. RAPORLAŞTIRMA 20 Sayfa numaraları ve üstbilgi: Hazırlanan yazı, düzgün sırada düzenlendikten sonra başlık sayfasından başlamak üzere numaralandırılmalıdır. RAPORLAŞTIRMA 21 Times New Roman 11 punto RAPORLAŞTIRMA 22 DİL KULLANIMI RAPORLAŞTIRMA 23 DİL KULLANIMI RAPORLAŞTIRMA 24 DİL KULLANIMI Sayılar: APA stilinin genel kurallarına göre 10 ve 10’un üzerindeki sayılar rakam ile, 10’un altındaki sayılar ise yazı ile ifade edilmelidir. Fakat bu kuralın uygulanmadığı bazı istisnai durumlar vardır. RAPORLAŞTIRMA 25 DİL KULLANIMI A) 10’un altındaki sayılar, 10 ve üzerindeki sayılarla karşılaştırıldığında ve diğer sayılarla aynı paragrafta yer aldığında, bu sayılar rakamla gösterilir. 15 maddenin 1. ve 12.’si oyuncakların içinde 12 misket, 6 top ve 2 araba RAPORLAŞTIRMA 26 DİL KULLANIMI B) Sayı ölçme biriminden önce kullanılıyorsa rakamla gösterilir. 3 mg’lık doz. 22.56 cm C) İstatistiksel ya da matematiksel fonksiyonlar, kesir ya da ondalıklar, yüzdeler ve oranlar sayı ile gösterilir. 0.25 Örneklemin %5’inden fazlası 1.çeyrekte RAPORLAŞTIRMA 27 DİL KULLANIMI D) Zaman, günü yaş, örneklem ya da nüfus büyüklüğü, katılımcıların miktarı, ölçek noktaları ve puanları, para miktarları ve sayı olarak kullanılan sayılar rakam ile gösterilir. Yaklaşık 2 yaşında 3 ay sonra E) Numaralandırılmış bir seride ki özel bir yer, tablo ve kitap bölümleri ve dört ya da daha fazla rakamın listelendiği her bir rakam ,rakam ile kodlanır. Sayfa 56 Bölüm 3 F) Bir çalışmanın özet bölümündeki tüm sayılar rakam ile gösterilir. RAPORLAŞTIRMA 28 İstatistiksel Ve Matematiksel Gösterimler RAPORLAŞTIRMA 29 Başlıklandırma Başlık düzeni: Başlık düzeyleri, bölümlerin hiyerarşik yapısını gösterdiğinden okuyucuların rahatlıkla aradıkları bilgileri bulmasını sağlar. RAPORLAŞTIRMA 30 RAPORLAŞTIRMA 31 RAPORLAŞTIRMA 32 RAPORLAŞTIRMA 33 RAPORLAŞTIRMA 34 RAPORLAŞTIRMA 35 RAPORLAŞTIRMA 36 RAPORLAŞTIRMA 37 RAPORLAŞTIRMA 38 Tablolar Tablolar ,çok büyük miktardaki verilerin küçük bir alanda araştırmacılara sunmanın etkili bir yoludur. İyi düzenlenmemiş bir tablo verilerin kolay aktarımını sağlayamayacağı gibi anlaşılmasını da zorlaştırır. RAPORLAŞTIRMA 39 Tablolar ve Metinler Arasındaki İlişki Metin içerisinde tabloda dikkat edilmesi istenilen yerlere atıf yapılmalıdır. Tablolar metin içerisinde tablo numaraları ile belirtilmelidir. “… dağılımı ( bkz Tablo 6 )…” Benzer bilgileri içeren tablolar birleştirilmeli, karşılaştırmaları kolaylaştırmak için de benzer terminolojiler, biçimler, başlıklar ve tablo isimleri kullanılmalıdır RAPORLAŞTIRMA 40 Tablo numaraları metinde ilk geçtiği yerden itibaren numaralandırılmalı ve de sıralı gitmelidir. “Tablo 1, Tablo 2” şeklinde. Rakamların sonuna “Tablo 3a” gibi ekler getirilmemelidir. Tablo ismi tabloda ne olduguyla ilgili fikir vermelidir. Karışık ve uzun isimler kullanılmamalıdır. Tablolarda kullanılan başlıklar da tablo isimleri gibi kısa tutulmalıdır. RAPORLAŞTIRMA 41 Alt başlıkları ayrı sütunlarda yazmak yerine tek sütunda birleştirmek tablonun daha rahat anlaşılmasını sağlar. Kötü Örnek: Uygun Örnek: Cinsiyet Eğitim Durumu Kız Eğitim Alan Erkek Eğitim Alan Eğitim Almayan Eğitim Almayan Erkek Eğitim Alan Kız Eğitim Alan Eğitim Almayan Eğitim Almayan RAPORLAŞTIRMA 42 Kötü Örnek: Çalışma Alanı Fen Matematik Gereğinden Fazla Sözcük: Fen Çalışma Alanı Matematik Çalışma Alanı Uygun Örnek: Çalışma Alanı Fen Matematik RAPORLAŞTIRMA 43 RAPORLAŞTIRMA 44 ŞEKİLLER APA kurallarına göre şekillerin incelenmesi: APA kurallarına göre,tablolar dışında yer alan;çizimler,grafikler ve resimler şekil olarak adlandırılır. RAPORLAŞTIRMA 46 Ekler Eklerin iki temel amacı vardır. Ekler, yazarın okuyucuya detaylı bilgi sunmasını sağlar.Eklerde matematiksel kanıtlar, büyük tablolar, kelime listeleri,anket örneği ya da araştırmalarda kullanılan ölçme araçları ve bilgisayar programları verilir. Çalışmada bir tane ek varsa “Ek” olarak etiketlenir. Çalışmada birden fazla ek varsa Büyük harflerle “Ek A,Ek B” şeklinde belirlenir ve eklere metin içinde bu şekilde atıfta bulunur Aktarmalar a) Dolaylı aktarmalar b) Doğrudan aktarmalar Dolaylı Aktarma Dolaylı alıntı, araştırmacının başka çalışmalarda yer alan bir bilgiyi,fikri, anlam kaybı olmaksızın kendi ifadeleriyle özetleyerek çalışmasında yer vermesidir. Doğrudan aktarma Doğrudan yapılan aktarma, daha önceden yapılmış çalışmaların(yayınlanmış veya yayınlanmamış) hiçbir değişiklik yapılmadan kelimesi kelimesine yapılan aktarma işlemine denir. Örnek: Alıntı 1: She stated, “The ‘placebo effect’…dissageared when behaviors were studied in this manner.” (Miele, 1993, p.276) Doğrudan aktarmalar doğru ve eksiksiz olmalıdır. Kelime, hece ve noktalama işaretleri yanlış dahi olsa alıntı orijinal kaynaktakine bağlı kalmalıdır. Cümle içerisinde orijinal olmasına rağmen göz ardı edilerek alınmayan ifadelerin yerine üç nokta (…) eklenir. İki cümle arasındaki atlamalarda ise (….) eklenir. Alıntının başına veya sonuna 3 nokta eklenmez. Çift tırnak işaretinin bittiği yerde alıntının nerden yapıldığı gösterilir. Yayınlanmak üzere hazırlanan bir çalışmada kullanılan alıntı, telif hakkı olan çalışmadan alınmışsa genellikle telif hakkı sahibinden yazı alınması gerekir. APA Biçimi ile Kaynak Gösterme KAYNAK GÖSTERMENİN AMACI, ÖNEMİ APA TEK STANDART DEĞİL (MLA, CHİCAGO) ARAP RAKAMLARI ALFABETİK SIRA, AYNI YAZAR İÇİN TARİH SIRASI RAPORLAŞTIRMA 53 RAPORLAŞTIRMA 54 RAPORLAŞTIRMA 55 RAPORLAŞTIRMA 56 RAPORLAŞTIRMA 57 RAPORLAŞTIRMA 58 RAPORLAŞTIRMA 59 RAPORLAŞTIRMA 60 RAPORLAŞTIRMA 61 RAPORLAŞTIRMA 62 RAPORLAŞTIRMA 63 RAPORLAŞTIRMA 64 RAPORLAŞTIRMA 65