សៀវភៅជំនួយភាសាខ្មែរថ្នាក់ទី៣ PDF

ក្រ សួួងអប់់រំ ំ យុុវជន និិងកីីឡាា សៀ ៀវភៅ ៅជំំនួយ ួ ភាាសាាខ្មែ ែរ ថ្នាា ក់់ទីី៣ ហាមលក់់ NOT FOR SALE សៀ ៀវភៅ ៅជំំនួួយភាាសាាខ្មែ ែរ ថ្នាា ក់់ទីី៣ សម្រា ាប...

ក្រ សួួងអប់់រំ ំ យុុវជន និិងកីីឡាា សៀ ៀវភៅ ៅជំំនួយ ួ ភាាសាាខ្មែ ែរ ថ្នាា ក់់ទីី៣ ហាមលក់់ NOT FOR SALE សៀ ៀវភៅ ៅជំំនួួយភាាសាាខ្មែ ែរ ថ្នាា ក់់ទីី៣ សម្រា ាប់សិ ់ ិស្សសហាាត់់អាាន-សរសេ រ ហាមលក់់ NOT FOR SALE សៀ ៀវភៅ ៅនេះ ះប្រើ ើ ប្រា ាស់់ ដើ ើម្បីី គាំំទ្រ សៀ ៀវភៅ ៅសិិក្សាា គោ ោលភាាសាាខ្មែ ែរ អាាន - សរសេ រ ថ្នាា ក់់ទីី៣ របស់់ក្រ សួួ ងអប់់រំំ យុុ វជន និិងកីីឡាា បោះ ះ ពុុ ម្ពពលើ ើកទីី១ ខែ វិ ិច្ឆិិ កាា ឆ្នាំំ ២០២២ កម្មមវិ ិធីីជាាតិិស្តីី ពីីកាារសិិក្សាា កម្រិ ិតថ្នាា ក់់ដំំបូូង នៃ ក្រ សួួងអប់់រំ ំ យុុវជន និិងកីីឡាា  គណៈកម្មការគ្រប់គ្រងកម្មវិធី ឯកឧត្តតមបណ្ឌិិ តសភាាចាារ្យយ ហង់់ ជួួន ណាារ៉ុុ ន ឯកឧត្តតមបណ្ឌិិ តសភាាចាារ្យយ ណាាត ប៊ុុ នរឿ ឿន ឯកឧត្តតម ពុុត សាាមិិត្តត ឯកឧត្តតមបណ្ឌិិ ត ឱម សិិទ្ធីី ឯកឧត្តតមបណ្ឌិិ ត ចាាន់់ សុុភាា លោ ោក ង៉ោ ោ ប៉េ េងឡុុង លោ ោក ស៊ុុ ន ប៊ុុ ណ្ណាា គណៈកម្មការនិពន្ធ លោ ោកបណ្ឌិិ ត កាាន់់ ពុុ ទ្ធីី លោ ោក ចាាន់់ ធីី លោ ោកស្រី ី ប៊ុុ ត ច័ ័ន្ទទ ធាាវីី លោ ោក សេ ង ពិិសិិដ្ឋឋ លោ ោក កុុ យ វ៉ាា ឡង់់ ទីីណាា លោ ោក មួួ ង ចាាន់់ទូូ ច លោ ោក យ៉៉ង់់ កំំ ស៊ាា ន លោ ោក យិិត សុុ ភ័ ័ក្ត្រ រ លោ ោកស្រី ី ម៉ៅ ៅ តាាន់់ណាាវីី លោ ោកស្រី ី អ៊ុុ ក ម៉ា ា រឌីី លោ ោក មាាស សុុ លីីន លោ ោកស្រី ី គង់់ សុុ នថាារ៉ាា លោ ោក ចាាន់់ សុុ ខអៀ ៀង លោ ោក អុុ ន ងួួន លោ ោក យូូ ប៊ុុ នហាាន លោ ោកស្រី ី ហ៊ុុ យ ឆេ ងរតនាា លោ ោក ស៊ឹឹ ម សុុ ចិិន្ត្រា ា វិិចិិត្ររករ : លោ ោក សេ ង វិ ិសាាល លោ ោក អែ ល ហ៊ុុ យណូូ លោ ោកស្រី ី ម៉ា ា ន់់ ម៉ា ា ឡែ ន លោ ោក ម៉ៃ ៃ សាាក់់ លោ ោក មាាស សុុ វណ្ណាា រ៉ាា អ្ននករចនាទំំព័័រ : លោ ោក ម៉ិិ ញ សាារឿ ឿន  កាារណែ នាំំ អំំពីីសៀ ៀវភៅ ៅជំំនួយ ួ ភាាសាាខ្មែ ែរសម្រា ាប់់សិិស្សសថ្នាា ក់់ទីី៣ ១. តើ ើសៀ ៀវភៅ ៅជំំនួយ ួ ភាាសាាខ្មែ ែរ សម្រា ាប់់សិិស្សសអាាន-សរសេ រ ថ្នាា ក់់ទីី៣ នេះ ះជាាអ្វីី ? សៀ ៀវភៅ ៅសម្រា ប់ ា សិ ់ ស្ស ិ សអាាន-សរសេ រ ថ្នាា ក់់ទី៣ ី រៀ ៀបចំំឡើ ើងជាាឯកសាារជំំនួយដ ួ ល់់ការា អាាន និិងសរសេ រសម្រា ាប់់សិិស្សសថ្នាា ក់់ទីី៣ ដើ ើម្បីី រំ ំឭក និិងហ្វឹឹ កហាាត់់ពីីកាារអាានព្យាា ង្គគ ពាាក្យយ ល្បះះ និិង អត្ថថបទខ្លីី ឱ្យយកាាន់តែ់ ប្រ សើ ើរឡើ ើង។ ជាាពិសេិ ស ដើ ើម្បីីគាំ ំ ទ្រ ដល់់សៀ ៀវភៅ ៅសិិក្សាា គោ ោល ភាាសាខ្មែ ែ ា រ អាាន-សរសេ រ ថ្នាា ក់់ទីី៣ របស់់ក្រ សួួងអប់់រំ ំ យុុវជន និិងកីីឡាា ដែ លកំំពុុងប្រើ ើ ប្រា ាស់់បច្ចុុ ប្បបន្នន។ ២. ហេ តុុអ្វីី បាានជាាត្រូ វូ កាារសៀ ៀវភៅ ៅជំំនួយ ួ ភាាសាាខ្មែ ែរ សម្រា ាប់់សិិស្សសអាាន-សរសេ រ ថ្នាា ក់់ទីី៣? លទ្ធធផលនៃ កាារសិិក្សាា ស្រា ាវជ្រា វា ជាាមួយគ្រូ ួ ូថ្នាា ក់់ទី៣ ី ចំំនួន ួ ជាាង១៨០០នាាក់់ នៅ ៅទូូទាំង ំ ប្រ ទេ ស ក្នុុ ងខែ ធ្នូូ ឆ្នាំំ ២០២១ បាានបង្ហាា ញថាា កុុមាារមួួយចំំនួួនធំំជួួបកាារលំំបាាក ក្នុុ ងកាារអាាន និិងសរសេ រ នៅ ៅពេ លគេ ចាាប់ផ្តើ ើ មរៀ ់ ៀននៅ ថ្នា ៅ ា ក់់ដំបូ ំ ងូ ដោ ោយសាារពួួកគេ នៅ ៅមិិនទាាន់មា ់ ន ា សមត្ថថភាពរឹឹ ា ងមាំំ ក្នុុ ង កាារស្គាា ល់់តួអ ួ ក្សសរ ចេះ ះផ្សំំ ប្រ កបព្យាា ង្គគ និិងពាាក្យយ ដើ ើម្បីីឈា ន ា ទៅ ស ៅ ម្រេ េចគោ ោលបំំណងចុុងក្រោ ោយ នៃ អំំណាាន គឺឺកាារអាានយល់់ន័័យ។ ក្នុុ ងមូូលហេ តុុដ៏៏សំំខាាន់់នេះ ះ ក្រ សួួងអប់់រំ ំ យុុវជន និិងកីីឡាា បាានឯកភាាពក្នុុ ងកាារកែ សម្រួ ួលតិិចតួួចទៅ ៅលើ ើបំំណែ ងចែ កកម្មមវិ ិធីីប្រ ចាំំ ឆ្នាំំ ដោ ោយដាាក់់បញ្ចូូ ល មេ រៀ ៀនរំ ំឭក ចំំនួួន៤សប្តាា ហ៍៍ដំំបូូងនៃ ដើ ើមឆ្នាំំ សិិក្សាា ផ្តោ ោ តទៅ ៅលើ ើមេ រៀ ៀនព្យយញ្ជជនៈៈ ស្រៈ ៈនិិស្ស័័ យ ស្រៈ ៈពេ ញតួួ មូូសិក ិ ទន្តតនិិងត្រី ីសព្ទទ មេ រៀ ៀនប្រ កប ផ្ញើ ើ ជើ ង ើ និិងព្យាា ង្គគតម្រួ ត ួ ដែ លសរុុបទាំំ ងអស់់ មាានចំំនួួន២០មេ រៀ ៀន។ តាារាាងខាាងក្រោ ោមនេះ ះ ជាាបំំណែ ងចែ កកម្មមវិ ិធីីសិិក្សាា ថ្នាា ក់់ទីី៣ ក្នុុ ងរយៈៈពេ ល៤សប្តាា ហ៍៍ដំំបូូង ៖ II  សូូមបញ្ជាា ក់់ជាាថ្មីី ម្តតងទៀ ៀតថាា សៀ ៀវភៅ ៅនេះ ះគឺឺសម្រា ាប់់ជួួយសិិស្សសថ្នាា ក់់ទីី៣ ក្នុុ ងកាាររំ ំឭក មេ រៀ ៀន៤សប្តាា ហ៍៍ដំំបូូងតែ ប៉ុុ ណ្ណោះ ះ ។ ចាាប់់ពីីសប្តាា ហ៍៍ទីី៥ រហូូតដល់់ចុុងឆ្នាំំ សិិក្សាា គ្រូ ូចាាប់់ផ្តើ ើ ម ប្រើ ើ ប្រា ាស់់សៀ ៀវភៅ ៅសិិក្សាា គោ ោលភាាសាាខ្មែ ែរ អាាន-សរសេ រ ថ្នាា ក់់ទីី៣ ចាាប់់ពីមេ រៀ ី ៀនទីី១ រហូូត ដល់់មេ រៀ ៀនទីី៦៤។ ៣. តើ ើសៀ ៀវភៅ ៅជំំនួយ ួ ភាាសាាខ្មែ ែរនេះ ះសម្រា ាប់់នរណាា? សៀ ៀវភៅ ៅជំំនួយ ួ ភាាសាខ្មែ ែ ា រនេះ ះ រៀ ៀបចំំសម្រា ប់ ា សិ ់ ស្ស ិ សថ្នាា ក់់ទី៣ ី ទាំង ំ អស់់។ ដូូចគ្នាា នឹឹង ថ្នាា ក់់ទី១ ី និិងទីី២ដែ រ គឺឺសិស្ស ិ សម្នាា ក់់ៗត្រូ ូវមាន ា សៀ ៀវភៅ ៅនេះ ះមួួយក្បាា ល ដើ ើម្បីី ប្រើ ើ ប្រា ាស់់ ក្នុុ ងថ្នាា ក់់រៀ ៀនជាាមួយ ួ គ្រូ ូ។ សិិស្សសក៏៏អាាចយកវាាទៅ ៅផ្ទះះ ដើ ើម្បីី ហ្វឹឹ កហាាត់់អាាន និិងសរសេ រ ដោ ោយខ្លួួ នឯង ឬដោ ោយមាាន កាារគាំំ ទ្រ ពីីឪពុុកម្តាា យ។ សៀ ៀវភៅ ៅនេះ ះនឹឹងត្រូ ូវកែ លម្អជា អ បណ្តើ ើ ា រៗ បន្ទាា ប់់ពីទទួ ី លបា ួ ន ា ព័័ត៌មា ៌ ន ា ត្រ ឡប់់នៃ កាារអនុុវត្តត សាាកល្បបងរបស់់លោ ោកគ្រូ ូ អ្ននកគ្រូ ូ លើ ើចំំណុុចដែ លមិិនទាាន់់ល្អអពេ ញលេ ញ។ ៤. តើ ើសៀ ៀវភៅ ៅនេះ ះបង្កើ ើ តឡើ ើងដោ ោយរបៀ ៀបណាា? សៀ ៀវភៅ ៅនេះ ះ ត្រូ ូវបាានរៀ ៀបចំំឡើ ើងដោ ោយ ក្រ សួួងអប់់រំ ំ យុុវជន និិងកីីឡាា ដែ លរួួមមាាន នាាយកដ្ឋាាន បឋមសិិក្សាា នាាយកដ្ឋាាន បណ្តុះះ បណ្តាា លនិិងវិ ិក្រឹ ឹតកាារ នាាយកដ្ឋាាន អភិិវឌ្ឍឍកម្មមវិ ិធីី សិិក្សាា និិងអង្គគកាារដៃ គូូពាក់ ា ់ព័័ន្ធធមួួយចំំនួួន។ វាាជាាផ្នែ ែកមួួយនៃ កញ្ចចប់់សម្ភាា រៈៈអំំណាាន ដែ លត្រូ ូវ បាានរៀ ៀបចំំឡើ ើងស្រ បទៅ ៅនឹឹងបំំណែ ងចែ កកម្មមវិ ិធីីសិក្សា ិ ា ប្រ ចាំំ ឆ្នាំំ ថ្នាា ក់់ទី៣ ី ដែ លបាានកែ សម្រួ ួល និិងកំំណត់់ខ្លឹឹម សាារចេ ញពីីសៀ ៀវភៅ ៅសិិក្សាា គោ ោលថ្នាា ក់់ទី៣ ី របស់់ក្រ សួង ួ អប់់រំ ំ យុុវជននិិងកីីឡា។ ា ៥. តើ ើមាានខ្លឹឹ មសាារមេ រៀ ៀនអ្វីី ខ្លះះ នៅ ៅក្នុុង សៀ ៀវភៅ ៅជំំនួយ ួ ភាាសាាខ្មែ ែរនេះ ះ? ក្នុុ ងសៀ ៀវភៅ ៅនេះ ះ ចែ កចេ ញជាា៤ផ្នែ ែក ទៅ ៅតាមប្រ ភេ ទ ា នៃ មេ រៀ ៀន។ ផ្នែ ែកទាំង ំ នោះ ះ រួួមមាន ា ៖ ១. ផ្នែ ែកទីី១ : មេ រៀ ៀនរំ ំឭកក្នុុ ងសប្តាា ហ៍៍ទីី១ ៥មេ រៀ ៀន ២. ផ្នែ ែកទីី២ : មេ រៀ ៀនរំ ំឭកក្នុុ ងសប្តាា ហ៍៍ទីី២ (មេ រៀ ៀនប្រ កប) ៥មេ រៀ ៀន ៣. ផ្នែ ែកទីី៣ : មេ រៀ ៀនរំ ំឭកក្នុុ ងសប្តាា ហ៍៍ទីី៣ (មេ រៀ ៀនផ្ញើ ើ ជើ ើង) ៥មេ រៀ ៀន ៤. ផ្នែ ែកទីី៤ : មេ រៀ ៀនរំ ំឭកក្នុុ ងសប្តាា ហ៍៍ទីី៤ (មេ រៀ ៀនព្យាា ង្គគតម្រួ ត ួ ) ៥មេ រៀ ៀន ៦. រចនាាសម្ពពន្ធធនៃ សៀ ៀវភៅ ៅនេះ ះមាានរូូបរាាងដូូចម្តេ េច? ជាាទូូទៅ ៅ មេ រៀ ៀននីីមួួយៗក្នុុ ងសៀ ៀវភៅ ៅនេះ ះ មាានពីីរទំំព័័រដូូចៗគ្នាា ហើ ើយដែ លគ្រ បដណ្តត ប់់ បំំណិន ិ អាាន រួួមមាន ា កាារអាានព្យាា ង្គគ កាារអាានពាាក្យយ កាារអាានល្បះះ និិងកាារអាានអត្ថថបទខ្លីី។ III  មេ រៀ ៀននីីមួួយៗ មាានលក្ខខណៈៈដូូចៗគ្នាា លើ ើកលែ ងតែ ៥មេ រៀ ៀននៅ ៅក្នុុ ងសប្តាា ហ៍៍ទីី១ប៉ុុ ណ្ណោះ ះ ដែ លខុុសគេ ។ មេ រៀ ៀនរំ ំឭកទាំង ំ ៥ នៅ ៅក្នុុ ងសប្តាា ហ៍៍ទី១ ី ពុំំ ទាាន់មា ់ ន ា កាារអាានអត្ថថបទខ្លីី ទេ គឺឺមាន ា តែ កាារអាានល្បះះ ប៉ុុ ណ្ណោះ ះ ។ នៅ ៅក្នុុ ងសប្តាា ហ៍៍ទីី២ ទីី៣ និិងទីី៤ គ្រ ប់់មេ រៀ ៀនរំ ំឭកទាំំ ងអស់់ ចំំនួួនព្យាា ង្គគ ក្នុុ ងតាារាាងមាាន២០ព្យាា ង្គគ និិងពាាក្យយមាាន១៦ពាាក្យយ លើ ើកលែ ងតែ មេ រៀ ៀនព្យាា ង្គគតម្រួ ួតដែ លមាាន ពាាក្យយក្នុុ ងតាារាាងរហូូតដល់់២៤ពាាក្យយ។ ក្នុុ ងទំំព័័រទីី១នៃ មេ រៀ ៀននីីមួួយៗ ព្យាា ង្គគ និិងពាាក្យយស្ថិិ តក្នុុ ង តាារាាងពីីរផ្សេ េងគ្នាា និិងពណ៌៌ខុុសគ្នាា ។ នៅ ៅផ្នែ ែកខាាងក្រោ ោម តាារាាងទាំំ ងពីីរ មាានល្បះះ ចំំនួួន៣។ (សូូមមើ ើលតាារាាងទំំព័័រខាាងឆ្វេ េង ខាាងក្រោ ោម) នៅ ៅក្នុុ ងទំំព័័រខាាងស្តាំំ មាានអត្ថថបទខ្លីី មួួយ អមដោ ោយរូូបភាាពពណ៌៌ដែ លពាាក់់ព័័ន្ធធនឹឹងខ្លឹឹ មសាារ នៃ រឿ ឿង។ តួួអក្សសរទាំំ ងអស់់មាានទំំហំំធំំងាាយអាាន (សូូមមើ ើលទំំព័័រខាាងស្តាំំ ខាាងលើ ើ)។ នេះ ះជាា ចំំណែ កមួួយដែ លនឹឹងអាាចទាាក់់ទាាញកាារចាាប់់អាារម្មមណ៍៍របស់់សិិស្សស ឱ្យយស្រ ឡាាញ់់សៀ ៀវភៅ ៅ និិង ស្រ ឡាាញ់់កាារអាាន។ អត្ថថបទខ្លីីជា អ ា ត្ថថបទងាយ ា អាាន។ គ្រ ប់់ពាក្យ ា យពេ ចន៍៍ទាំង ំ អស់់ក្នុុង អត្ថថបទ សុុទ្ធតែធ ជាាពាក្យ ា យដែ ល សិិស្សសបាានរៀ ៀនរួួច និិងពាាក្យយកំំពុុងរៀ ៀនប្រ ចាំំ ថ្ងៃ ៃ ដែ លអាាចជួួយពង្រឹ ឹងដល់់កាារផ្សំំ ប្រ កបរបស់់ សិិស្សស។ នៅ ៅក្នុុ ងថ្នាា ក់់ គ្រូ ូឱ្យយសិិស្សសអាានជាាដៃ គូូ ឬជាាបុុគ្គគល រួួចពិិភាាក្សាា គ្នាា ដោ ោយប្រើ ើ សំំណួួរចងចាំំ និិងសំំណួួរត្រិះ ះ រិះះ បញ្ជាា ក់ពី ់ កា ី រា យល់់ដឹឹងខ្លឹឹ មសាារអត្ថថបទ។ សិិស្សសអាាចហាាត់អា ់ ន ា នៅ ៅផ្ទះះ ដោ ោយ ខ្លួួ នឯង ឬតាាមកាារបង្ហាា ត់់បង្ហាា ញពីីឪពុុកម្តាា យ។ ម្យ៉ាា ងទៀ ៀត សិិស្សសក៏៏បាានពង្រឹ ឹងបំំណិិនសរសេ រ គ្រ ប់់មេ រៀ ៀន តាាមរយៈៈកាារបង្រៀ ៀនរបស់់គ្រូ ូក្នុុ ងមេ រៀ ៀនរំ ំឭកប្រ ចាំំ ថ្ងៃ ៃ ដោ ោយឱ្យយសិិស្សសសរសេ រ ពាាក្យយរៀ ៀនរួួចចំំនួន ួ ៥ពាាក្យយលើ ើក្តាា រឆ្នួួ ន មុុននឹឹងចូូលមេ រៀ ៀនប្រ ចាំំ ថ្ងៃ ៃ កាារហ្វឹឹក ហាាត់ស ់ រសេ រអក្សសរ ថ្មីី ពាាក្យយថ្មីី ចំំនួួន៥ពាាក្យយ សរសេ រមួួយឃ្លាា និិងចម្លលងល្បះះ ពីីក្នុុ ងសៀ ៀវភៅ ៅជំំនួួយភាាសាាខ្មែ ែរ។ IV ខ្លឹឹ មសាារ​មេ រៀ ៀនរំ ំឭក 1  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ស្រៈ ៈនិិស្ស័័ យ កាារអាានស្រៈ ៈនិិស្ស័័ យ ាំំ ិ ី ​ ឹ ឺ ុំំ ូ ួ េី ី ឿ ៀ េ ែ ៃ ោ ោ ៅ ុំំំ ំំំ ាំំំ ះ ុះះ េះ ះ េាះ ះ កាារអាានស្រៈ ៈនិិស្ស័័ យក្នុុ ង​តាារាាង ួ ូ ាំំំ ៃ ាំំ េី ី ះ ំំំ ិ ៅ ុះះ ុ ែ ី ៀ ោះ ះ ឺ ឹ ោ ុំំំ េះ ះ ឿ េ ោះ ះ ុះះ 2  កាារអាានព្យាា ង្គគ (ព្យយញ្ជជនៈៈពួួក អ-អ៊៊ ផ្សំំ ស្រៈ ៈនិិស្ស័័ យ) ស្រៈ ៈ ាំំ ិ ី ឹ ឺ ុ ូ ួ ព្យយញ្ជជនៈៈ ក កាា កិិ កីី កឹឹ កឺឺ កុុ កូូ កួួ គ គាា គិិ គីី គឹឹ គឺឺ គុុ គូូ គួួ ស្រៈ ៈ េី ី ឿ ៀ េ ែ ៃ ោ ៅ ព្យយញ្ជជនៈៈ ក កើ ើ កឿ ឿ កៀ ៀ កេ កែ កៃ កោ ោ កៅ ៅ គ គើ ើ គឿ ឿ គៀ ៀ គេ គែ គៃ គោ ោ គៅ ៅ ស្រៈ ៈ ុំំំ ំំំ ាំំំ ះ ុះះ េះ ះ េាះ ះ ៅ ព្យយញ្ជជនៈៈ ក កុំំ កំំ កាំំ កះះ កុះះ កេះ ះ កោះ ះ កៅ ៅ គ គុំំ គំំ គាំំ គះះ គុះះ គេះ ះ គោះ ះ គៅ ៅ 3  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ព្យយញ្ជជនៈៈពួួក អ ផ្សំំ ស្រៈ ៈ កាារអាានព្យយញ្ជជនៈៈនិិងជើ ើង​ព្យយញ្ជជនៈៈពួួក អ ក្កក ខ្ខខ ច្ចច ឆ្ឆឆ ដ្ដដ ឋ្ឋឋ ណ្ណណ ត្តត ថ្ថថ ប្បប ផ្ផផ ស្សស ហ្ហហ ឡ អ្អអ កាារអាានព្យយញ្ជជនៈៈនិិងជើ ើង​ព្យយញ្ជជនៈៈពួួក អ ក្នុុ ង​តាារាាង ផ្ផផ ប្បប ណ្ណណ ច្ចច ក្កក ឆ្ឆឆ ឋ្ឋឋ ត្តត ស្សស ខ្ខខ អ្អអ ដ្ដដ ថ្ថថ ឡ ហ្ហហ កាារអាានព្យាា ង្គគ ផែ បីី ណុះះ ចាំំ កេះ ះ ឆៅ ៅ ឋាា តឿ ឿ សើ ើ ខោ ោ អុំំ ដំំ ថៃ ហឺឺ ឡិិ សុុ តៅ ៅ បះះ អួួ ថោះ ះ 4 កាារអាានពាាក្យយ តោ ោ បូូ ចុះះ កោ ោរ ឆេះ ះ សោ ោ កុះះ ករ ដីីកោះ ះ ចំំ ណេះ ះ ដំំ ណើ ើរ សំំ ដីី កដៃ កកេ រ កកែ កករ តតេះ ះតតះះ ដាំំដំំណាំំ កាារអាានល្បះះ ១. បូូ ផាាបេះ ះកកោះ ះ ។ ២. តាាសៅ ៅខំំដាំំដំំណាំំ។ ៣. ចៅ ៅតីីចេះ ះដើ ើរតតេះ ះតតះះ។ 5  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ព្យយញ្ជជនៈៈពួួក អ៊៊ ផ្សំំ ស្រៈ ៈ កាារអាានព្យយញ្ជជនៈៈនិិងជើ ើង​ព្យយញ្ជជនៈៈពួួក អ៊៊ គ្គគ ឃ្ឃឃ ង្ងង ជ្ជជ ឈ្ឈឈ ញ្ញញ ឌ្ឌឌ ឍ្ឍឍ ទ្ទទ ធ្ធធ ន្នន ព្ពព ភ្ភភ ម្មម យ្យយ រ្រ ល្លល វ្វ វ កាារអាានព្យយញ្ជជនៈៈនិិងជើ ើង​ព្យយញ្ជជនៈៈពួួក អ៊៊ ក្នុុ ង​តាារាាង ង្ងង ឌ្ឌឌ ជ្ជជ ធ្ធធ ញ្ញញ ឈ្ឈឈ ទ្ទទ វ្វ វ យ្យយ ព្ពព ឃ្ឃឃ ន្នន រ្រ ម្មម ឍ្ឍឍ កាារអាានព្យាា ង្គគ គែ ងេះ ះ ឃៅ ៅ ជុំំ ឈឺឺ ញីី ឌិិ ឍុះះ ទេ ធៀ ៀ នំំ ពូូ ភាា មាំំ យោ ោ រោះ ះ លឹឹ វៃៃ ងឿ ឿ ញួួ 6  កាារអាានពាាក្យយ ជីី នំំ ញាំំ ឈើ ើ ងឿ ឿ ធូូ រ គគីីរ វេេលាា ញញួួរ ទីីទៃ ឃោ ោរឃៅ ៅ សំំ ពះះ សាាលាាឃុំំ ដំំ បៅ ៅងាារ ពពែ ញីី មមីីមមើ ើ កាារអាានល្បះះ ១. ពូូ ធីីដាំំជីីរជាាជួួ រ។ ២. ពពែ ញីីឈរលើ ើឈើ ើធំំ ។ ៣. នាារីីមមីីមមើ ើដើ ើរសំំ ដៅ ៅទីីទៃ ។ 7  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ស្រៈ ៈពេ ញតួួ កាារអាានស្រៈ ៈពេ ញតួួ អ អាា ឥ ឦ ឧ ឩ ឪ ឫ ឬ ឭ ឮ ឯ ឰ ឱ ឳ កាារអាានស្រៈ ៈពេ ញតួួ ក្នុុ ង​តាារាាង ឧ ឳ ឬ អាា ឯ ឦ ឱ អ ឰ ឪ ឫ ឩ ឮ ឥ ឭ 8 កាារអាានពាាក្យយ ឥសីី ឧត្តតរ ឬទេ ឫស្សីី ឯណាា ឥសូូ រ ឧសភាា អគាារ ឰដ៏៏ ឪឡ ឫកពាា ឧទរ ឮទេ អាាហាារ ឧទាាហរណ៍៍ កាារអាានល្បះះ ១. តាាឱនាំំចៅ ៅឰទៅ ៅសំំពះះឥសីី។ ២. តើ ើអគាារនោះ ះ នៅ ៅឯណាា? ៣. តើ ើឯងទៅ ៅកោះ ះ ឫស្សីី ដែ រឬទេ ? 9  មេ រៀ ៀនរំំឭក មូូសិិកទន្តត និិងត្រី ីសព្ទទ កាារអាានមូូសិិកទន្តត និិងត្រី ីសព្ទទ ង៉ ញ៉ ប៉ ម៉ យ៉ រ៉ វ៉ ប៊ ស៊ ហ៊ អ៊ កាារអាានមូូសិិកទន្តត និិង​ត្រី ីសព្ទទក្នុុ ង​តាារាាង យ៉៉ ស៊៊ ង៉៉ ប៊៊ ប៉៉ ញ៉៉ អ៊៊ វ៉៉ អ៊៊ រ៉៉ ហ៊៊ ម៉៉ កាារអាានព្យាា ង្គគ ង៉ីី ង៉ើ ើ ង៉ូូ ង៉ាំំ ង៉ែ ែ ង៉ៅ ៅ ញ៉ាំំ ញ៉ូូ ញ៉ៃ ៃ ញ៉ោ ោ ញ៉ែ ែ ញ៉ៅ ៅ ប៉ីី ប៉េះ ះ ប៉ូូ ប៉ាំំ ប៉ោះ ះ ប៉ៅ ៅ យ៉ីី យ៉ុះះ យ៉ូូ យ៉ោ ោ យ៉ែ ែ យ៉ះះ វ៉ាំំ វ៉ើើ វ៉ូូ វ៉ៃៃ វ៉េះ ះ វ៉ៅ ៅ 10  ប៊ីី ប៊ឹឹ ប៊ុំំ ប៊ាំំ ប៊ែ ែ ប៊ៅ ៅ ស៊ីី ស៊ើ ើ ស៊ូូ ស៊ាំំ ស៊ែ ែ ស៊ោះ ះ ហ៊ីី ហ៊ើ ើ ហ៊ុះះ ហ៊ោ ោ ហ៊ែ ែ ហ៊ៅ ៅ អ៊ំំ អ៊ើ ើ អ៊ូូ អ៊ាំំ អ៊ះះ អ៊ៅ ៅ កាារអាានពាាក្យយ ង៉ាំំ ញ៉ាំំ ស៊ីី ម៉ៅ ៅ វ៉ៃៃ អ៊ំំ រ៉ាំំ រ៉ៃៃ ហោ ោប៉ៅ ៅ អាាយ៉ៃ ៃ ង៉ែ ែង៉៉ រ ហ៊ឺឺ ហាា តស៊ូូ រញ៉េះ ះ រញ៉ោះ ះ រម៉េះ ះ រម៉ោះ ះ រអ៊៊រអ៊ូូ រហ៊ិះះ រហ៊ុះះ កាារអាានល្បះះ ១. អ៊ំំ ម៉ៅ ៅ ញ៉េះ ះ ញ៉ោះ ះ ចៅ ៅរ៉ាា ។ ២. ពូូ ម៉ា ា រ៉ាា ថាា តាាហ៊ំំ តស៊ូូ ដាំំកៅ ៅស៊ូូ ។ ៣. យ៉ា ា រីីរអ៊៊រអ៊ូូ ដើ ើររ៉ែែ រ៉៉ចាំំតវ៉ាា ។ 11  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ប្រ កបនឹឹង ក ក់់ ង ង់់ កាារអាានព្យាា ង្គគ ចក បក ពក លក វក់់ ពុុ ក ដឹឹង រាាក់់ ទង លង់់ ពីីង សាំំង ទាំំង គង់់ ពុុ ង គោ ោក ប៉ុុ ក ង៉៉ក់់ យក ស៊៊ក កាារអាានពាាក្យយ ទង់់ វាំំង ម៉ា ា ក់់ ប៉ើ ើ ង ពពក លលក ចចក ដំំ ណឹឹង ពីីងពាាង ធាាងដូូ ង លង់់ លក់់ អំំ បុុ ក រាាក់់ទាាក់់ ចំំ ណែ ក រឡិិករឡក់់ ទទឹឹងទទែ ង កាារអាានល្បះះ ១. ពីីងពាាងពោះ ះ ប៉ោ ោ ងតោ ោងឡើ ើងចុុ ងដូូ ង។ ២. ម៉ា ា ក់់យកធាាងដូូ ងទទឹឹងទទែ ងទៅ ៅទុុកលើ ើរបង។ ៣. កុុ កហើ ើររំំលងបឹឹងធំំ ទៅ ៅរកចំំ ណីីនៅ ៅឯទឹឹករាាក់់។ 12  កាារអាានអត្ថថបទ​ខ្លីី សំំ ណាាងពីីងពាាង ពីីងពាាង កំំ ពុុ ងពងនៅ ៅ​លើ ើធាាងដូូ ង។ តុុ កកែ តោ ោង ទទឹឹង​​ទទែ ង​ចង់់ ​ស៊ីី ​ពីីងពាាង។ ជីីងចក់់ដក​ក​ចង់់ ​​ស៊ីី ​ពីីងពាាង ដែ រ។ តុុកកែ ខឹឹង ហក់់ទៅ ៅ​​ខាំ​ជើ ើ ំ ង​ជីីងចក់់។ តុុកកែ និិងជីីងចក់់​ ហក់់​ចុះះ ​ពីី​​ធាាង​​ដូូ ង។ ពីីងពាាងអរ ពាំំ​ពង​​រត់់ទៅ ៅ​​សំំបុុ ក។ សំំ ណួួរ​ ១. តើ ើរឿ ឿងនេះ ះមាានសត្វវ អ្វីី ខ្លះះ ? ២. ហេ តុុ អ្វីី បាានជាាតុុ កកែ ខឹឹងនឹឹងជីីងចក់់? ៣. តើ ើទង្វើ ើ របស់់តុុ កកែ និិងជីីងចក់់ត្រឹ ឹមត្រូ ូ វដែ រឬទេ ? ហេ តុុ អ្វីី ? ៤. តើ ើកាារឈ្លោះ ះ ប្រ កែ កគ្នាា នាំំឱ្យយខាាតបង់់ អ្វីី ខ្លះះ ? 13  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ប្រ កបនឹឹង ច ច់់ ញ ញ់់ កាារអាានព្យាា ង្គគ តាាច ណាាច់់ ចច់់ រោ ោច ប៉ា ា ច់់ ណាាញ់់ រុុញ បាាញ់់ និិញ ទញ់់ ពេ ញ វៀ ៀច ដេ ញ ពេ ញ ជច់់ បាាច់់ ជួួ ញ គេ ច កាាញ់់ រួួច កាារអាានពាាក្យយ សើ ើច កាាច់់ លិិច ឃើ ើញ តូូ ចតាាច ទច់់ង៉៉ក់់ រនោ ោច បីីបាាច់់ ចាាកចេ ញ កំំ ណាាញ់់ ជំំ រុុញ វៀ ៀចវេេរ កំំ ញើ ើញ ទំំ និិញ កំំ ណាាច់់ឈើ ើ ប៉៉ប៉ាា ច់់ប៉៉ប៉ោ ោ ច កាារអាានល្បះះ ១. ពូូ ថាាច រុុញរទេះ ះទំំ និិញចាាកចេ ញពីីទីីទឹឹកលិិច។ ២. នៅ ៅខែ រនោ ោច មីីងប៉ុុ ញឃើ ើញសំំ ពោ ោចតូច ូ ៗនៅ ៅលើ ើកំំណាាច់់ឈើ ើ។ ៣. តាម៉ា ា ា ញ ថាា ចៅ ៅញ៉ា ា ញ់់កុំំ បូូរបាាច់់ប៉៉ប៉ា ា ច់់ប៉៉ប៉ោ ោ ចពេ ក។ 14  កាារអាានអត្ថថបទ​ខ្លីី តាាម៉ាា ញ និិងញ៉ាា ញ់់ តាាម៉ា ា ញ និិងញ៉ា ា ញ់់កំំ ពុុ ងថែ ទាំំដំំណាំំ។ រំំពេ ចនោះ ះ តាាម៉ា ា ញ​ឃើ ើញ​សំំ ពោ ោចតូូ ចៗ​ពីីរ។ សំំ ពោ ោច​ទាំំង​ពីីរ​ចង់់ ​ស៊ីី ​​ ដំំ ណាំំ​តាាម៉ា ា ញ។ តាាម៉ា ា ញក៏៏ ​ហៅ ៅ​ញ៉ា ា ញ់់ដេ ញ​សំំ ពោ ោច។ ញ៉ា ា ញ់់​ចង់់ ​បង់់ ​សំំ ណាាញ់់រុំំ ​ជុំំ វិ ិញ​សំំ ពោ ោច។ សំំ ពោ ោច​ឃើ ើញ​ ដូូ ច​នេះ ះ ក៏៏ គេ ចចេ ញ។ សំំ ណួួរ​ ១. តើ ើតាាម៉ា ា ញហៅ ៅញ៉ា ា ញ់់ឱ្យយដេ ញសត្វវ អ្វីី ? ២. តើ ើញ៉ា ា ញ់់ចង់់ ប្រើ ើ អ្វីី ដើ ើម្បីី ចាាប់់សត្វវ នោះ ះ ? ៣. ហេ តុុ អ្វីី បាានជាាតាាម៉ា ា ញឱ្យយញ៉ា ា ញ់់ដេ ញសត្វវ នោះ ះ ? ៤. តើ ើកូូ នគិិតថាា សំំ ពោ ោចជាាសត្វវ បែ បណាា? 15  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ប្រ កបនឹឹង ត ត់់ ន ន់់ កាារអាានព្យាា ង្គគ សាាត ប៉ែ ែ ត ចត់់ ឆូូ ត ចិិត ងឹឹត ពត់់ លាាត គិិត អួួត ណាាន ប៉ែ ែន ប៉ុុ ន តោ ោន ប៉ិិ ន លាាន់់ មាាន ស៊ាា ន ទែ ន ជឿ ឿន កាារអាានពាាក្យយ រសាាត់់ សំំ ប៉ែ ែ ត រលាាត់់ ម៉៉ត់់ចត់់ ងងឹឹត សំំ ពត់់ គំំ និិត មោះ ះ មុុ ត អំំ ណាាន ចំំ នួួ ន ប៉ុុ នប៉៉ ង សំំ ខាាន់់ ជឿ ឿនលឿ ឿន មេ មាាន់់ ណែ នណាាន់់ អត់់ធន់់ កាារអាានល្បះះ ១. មេ ឃងងឹឹតសូូ ន្យយសុុ ង ពពកក៏៏ រសាាត់់បាាត់់។ ២. អំំ ណាានពិិតជាាមាានសាារៈៈសំំ ខាាន់់មែ ន។ ៣. មីីងមៀ ៀន ឃើ ើញមេ មាាន់់ ក៏៏ លាាន់់មាាត់់ប៉ុុ នប៉៉ ងយកទៅ ៅលក់់។ 16  កាារអាានអត្ថថបទ​ខ្លីី កូូនមាាន់់តូូច កូូ នមាាន់់បួួនទៅ ៅរកចំំ ណីីនៅ ៅមាាត់់បឹឹង។ ពួួ ក​គេ ​រក​ចំំ ណីី​ មិិន​បាាន​សោះ ះ ។ ពួួ កគេ ក៏៏ចេះ ះតែ ដើ ើររហេ តរហូូ ត។ ពួួ កគេ រកបាានចំំ ណីីនៅ ៅជិិតចំំ ណតឡាាន។ កូូ ន​មាាន់់​ពីីរ​មាាន​គំំ និិត​ ចង់់ ​​ឆីី​ចំំណីីនៅ ៅមាាត់់បឹឹង។ កូូ នមាាន់់​ពីីរ​ទៀ ៀត​​មាាន​​គំំ និិត​ចង់់ ឆីី​ចំំណីី​នៅ ៅ​ចំំណត​ឡាាន។ ទីីបំំ ផុុ ត ពួួ កគេ ​សុុខ​ចិិត្តត​ឆីី​ចំំណីី​ នៅ ៅ​មាាត់់បឹឹងវិ ិញ។ សំំ ណួួរ​ ១. តើ ើមាានកូូ នមាាន់់ប៉ុុ ន្មាា ននៅ ៅក្នុុ ងរឿ ឿងនេះ ះ? ២. តើ ើកូូ នមាាន់់ទាំំងអស់់ទៅ ៅរកចំំ ណីីនៅ ៅឯណាា? ៣. ហេ តុុ អ្វីី បាានជាាកូូ នមាាន់់ទាំំងអស់់សុុ ខចិិត្តតយកចំំណីីទៅ ៅឆីីជាាមួួ យគ្នាា នៅ ៅមាាត់់បឹឹង? ៤. តើ ើប្អូូ នត្រូ ូ វធ្វើ ើ យ៉ា ា ងណាា ដើ ើម្បីី ឱ្យយប្អូូ ន និិងមិិត្តតភក្តិិ អាាចធ្វើ ើ កិិច្ចចកាារជាាមួួ យគ្នាា បាាន? 17  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ប្រ កបនឹឹង ប ប់់ ម យ កាារអាានព្យាា ង្គគ ចប ទៀ ៀប ងាាប ញ៉៉ប លុុ ប ចប់់ យ៉ា ា ប់់ ស៊ុុ ប សែ ប រៀ ៀប ទើ ើម ទីីម គែ ម ឍាាម លោ ោម ទាាយ ស៊៊យ ជួួ យ ប៉ា ា យ ឡើ ើយ កាារអាានពាាក្យយ សាាប កាាប់់ មៀ ៀម យាាយ រាាយប៉ា ា យ ទទឹឹម ជំំ នួួ យ លួួ ងលោ ោម ចំំ អាាម យ៉ា ា ប់់យ៉ឺឺ ន ទីីមទាាម កំំ ពប់់ លលាាម ចាាប់់ហួួ យ ញញឹឹមញញែ ម រលំំ រលាាយ កាារអាានល្បះះ ១. ពូូ ស៊ុ យជួ ុ ួ យមីីងឆោ ោមលួួ ងកូូ នញ៉ាំំ បាាយ។ ២. ចំំ ណាាប់់ រៀ ៀបរាាប់់ពីីរុុយរោ ោមសំំ រាាមរលួួ យ។ ៣. យាាយយ៉ុុ ម ឈរលក់់ចាាប់់ហួួយទាំង ំ ទឹឹកមុុខញញឹឹមញញែ ម។ 18  កាារអាានអត្ថថបទ​ខ្លីី យាាយយ៉ុុ មឃើ ើញទីីទុុ យ យាាយយ៉ុុ មនិិយាាយរៀ ៀបរាាប់់រឿ ឿងហេ តុុកើ ើតឡើ ើងយប់់ មិិញ។ យាាយយ៉ុុ មថាា គាាត់់​បាាន​ឃើ ើញ​ទីីទុុ យ​នៅ ៅ​លើ ើ​ដើ ើមមៀ ៀន។ ទីីទុុ យ​បាាន​ហើ ើរ​​សំំ ដៅ ៅ​ទៅ ៅ​ជិត ិ ​យាាយយ៉ុុ ម។ យាាយយ៉ុុ ម​បាាន ​ និិយាាយ​លួួងលោ ោម​ទីីទុុ យ​កុំំ ​ហើ ើរ​មក​ជិិត​គាាត់់។ យាាយយ៉ុុ ម បាានយកដុំំ ដីីគប់់ទីីទុុ យ។ យាាយ​យ៉ុុ ម​ភ័ ័យ​ពេ ក​ក៏៏ ​​ជំំពប់់​ជើ ើង​​ នឹឹង​កូូ ន​ឈើ ើ។ ជើ ើង​យាាយ​យ៉ុុ ម​ជាំំ ​ហើ ើយ​ហើ ើម​ថែ ម​​ទៀ ៀត​។ សំំ ណួួរ​ ១. តើ ើយាាយយ៉ុុ មឃើ ើញទីីទុុ យនៅ ៅពេ លយប់់ ឬពេ លថ្ងៃ ៃ? ២. តើ ើយាាយយ៉ុុ មធ្វើ ើ អ្វីី ខ្លះះ ដើ ើម្បីី កុំំ ឱ្យយទីីទុុ យហើ ើរមកជិិតគាាត់់? ៣. នៅ ៅពេ លយាាយយ៉ុុ មយកដុំំ ដីីគប់់ តើ ើទីីទុុ យហើ ើរទៅ ៅឆ្ងាា យដែ រឬទេ ? ហេ តុុ អ្វីី ? ៤. នៅ ៅពេ លប្អូូ នជួួ បសត្វវដែ លប្អូូ នខ្លាា ច តើ ើប្អូូ នត្រូ ូ វធ្វើ ើ ដូូចម្តេ េច? 19  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ប្រ កបនឹឹង ល ល់់ វ ស ស់់ កាារអាានព្យាា ង្គគ កាាល បាាល់់ សល់់ សាាល ពល កល ដល កាាវ សាាវ បាាវ ថាាវ ពាាវ ចាាវ ជល បាាស ដាាស ចាាស ថាាស ចាាស់់ គាាស កាារអាានពាាក្យយ កល់់ រាាវ ពេ ល លើ ើស រនាាស់់ ឡេ វអាាវ ដេ រដាាស វាាស់់វែែង សេ សសល់់ រសៀ ៀល កំំ ពឹឹស រដូូ វ សំំ ណល់់ សាាវម៉ា ា វ អំំ ពាាវនាាវ សកលលោ ោក កាារអាានល្បះះ ១. មីីងយ៉ា ា ស់់ ដាាក់់ឡេ វអាាវចាាស់់ៗចូូ លបាាវ។ ២. ពូូកុស ុ ល យកបាាវដាាក់់សាាវម៉ា ា វ ដែ លនៅ ៅសេ សសល់់។ ៣. ពេ លរសៀ ៀល កប៉ា ា ល់់ដឹឹកអំំ បិិលទៅ ៅឃុំំ កោះ ះ ខែ ល។ 20  កាារអាានអត្ថថបទ​ខ្លីី ដាំំសាាវម៉ាា វ រាាល់់ពេ លរសៀ ៀល ពូូ តុុល និិង​មីីង​ទាវា ​ទៅ ៅកាាប់់គាាស់់​ដីី ដាំំសា ​ វា ម៉ា ា វ ។ រំំដួួល និិង​វិ ិបុុល​ទៅ ៅ​ជួួយ​ដាំំសា ​ វា ម៉ា ​ ា វ ​ដែ រ។ រំំដួួល​ និិង​វិ ិបុុលរ​ វៀ ៀស​រវៃៃ និិងរ​ ហ័ ័ស​រហួួន​ណាាស់់។ រំំដួួល​ជួួយ​មីីង ទាាវ​រើើ ស​សំំ រាាម។ វិ ិបុុ ល​ជួួ យ​ពូូ​តុុល​កាាប់់​គាាស់់ និិង​សែ ង​ បាាវ​ជីី។ លុះះ ​ដល់់រ​ ដូូ វសា ​ វា ម៉ា ​ ា វ ​ទុំំ ពួួ ក​គាាត់់បេះ ះ​សាវា ម៉ា ​ ា វ លក់់។ ពួួ ក​គាាត់់ទទួួ លបាានចំំ ណូូលលើ ើសពីីរដូូ វសាាវម៉ា ា វមុុ នៗ។ សំំ ណួួរ​ ១. តើ ើពូូ តុុល និិងមីីងទាាវដាំំអ្វីី ? ២. ហេ តុុ អ្វីី បាានជាាពូូ តុុល និិងមីីងទាាវដាំំវាា? ៣. តើ ើរំំដួួល និិងវិ ិបុុ លជួួ យពូូតុុល និិងមីីងទាាវធ្វើ ើ អ្វីី ខ្លះះ ? ៤. តើ ើនៅ ៅផ្ទះះ ប្អូូ នមាានដាំំអ្វីី ខ្លះះ ដើ ើម្បីី ឱ្យយជីីវភាាពគ្រួ ួ សាារប្អូូ នធូូ រធាារ? 21  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ផ្ញើ ើ ជើ ើង ក្បប ក្អអ ខ្ចច ខ្លល គ្មម គ្រ ឃ្មម ឃ្លល កាារអាានព្យាា ង្គគ ក្បាា ក្អែ ែ ក្អួួ ខ្ចីី ក្អាា ខ្ចាា គ្មិិ ក្បេ េ ក្បែ ែ គ្រួ ួ ខ្ចុុ ខ្លើ ើ គ្មុុ គ្មៀ ៀ ខ្លែ ែ ខ្លាា ឃ្មឹឹ គ្រូ ូ គ្រៅ ៅ ឃ្លឺឺ ឃ្លើ ើ ឃ្លេ េ ឃ្មៃ ៃ ឃ្មុំំ កាារអាានពាាក្យយ ក្បែ ែរ ក្អែ ែក ខ្លែ ែ ង ខ្ចចប់់ គ្មាា ន គ្រ ប់់ ឃ្មឹឹ ក ឃ្លាា ន ក្អាា កក្អាា យ ឃ្មាា តខ្មីី ឃ្លាា តឃ្លាា ខ្លល បខ្លាា ច ខ្ចាា ត់់ខ្ចាា យ ក្បោះ ះ ក្បាា យ គគ្រឹ ឹកគគ្រេ េង គ្រ លេ ងគ្រ លោ ោង កាារអាានល្បះះ ១. ខ្លាា ឃ្មុំំ ខ្លល បខ្លាា ចនឹឹងសំំ ឡេ ងគ្រ ហឹឹមរបស់់ខ្លាា រខិិន។ ២. ក្អែ ែកសើ ើចក្អាា កក្អាា យខ្ចចរខ្ចាា យពាាសពេ ញអាាកាាស។ ៣. គ្រ លេ ងគ្រ លោ ោងឃ្លាា នចំំ ណីីយំំ គគ្រឹ ឹកគគ្រេ េងក្បែ ែរសំំ បុុកឃ្មុំំ ។ 22  កាារអាានអត្ថថបទ​ខ្លីី ខ្លាា ឃ្មុំំ ក្អេ េងក្អាា ង ខ្លាា ឃ្មុំំ ជាាសត្វវអួួតក្អេ េងក្អាា ងគ្មាា នខ្លាា ចនរណា។ ា វាាឃ្មាា ត ខ្មីី ចង់់ គ្រ ប់់គ្រ ងសត្វវ ទាំំងអស់់។ ពេ លខ្លះះ វាាចាាប់់ក្អុុ ក ក្អាា ត់់ ក្អែ ែបគ្រ វាាត់់លេ ង។ ពេ លខ្លះះ ទៀ ៀត វាាដេ ញក្រ បីីឃ្លៀ ៀ ចរត់់ ខ្ចាា ត់់ខ្ចាា យ។ ឃ្មុំំ ខឹឹងនឹឹងខ្លាា ឃ្មុំំ ខ្លាំំ ងណាាស់ ់ ។ ឃ្មុំំ ចាំំ ឃ្លាំំ មើ ើល ខ្លាា ឃ្មុំំ ដ៏៏ ក្អេ េ ងក្អាា ងនោះ ះ នៅ ៅលើ ើដើ ើមខ្លុុ ង។ គ្រួ ួ សាារឃ្មុំំ នាំំ គ្នាា ទិិចក្បាា លខ្លាា ឃ្មុំំ ឡើ ើងហើ ើមប៉ោ ោ ង។ សំំ ណួួរ​ ១- តើ ើខ្លាា ឃ្មុំំ ជាាសត្វវ យ៉ា ា ងដូូ ចម្តេ េច? ២- តើ ើឃ្មុំំ ឃ្លាំំ មើ ើលខ្លាា ឃ្មុំំ លើ ើដើ ើមអ្វីី ? ៣- ហេ តុុ អ្វីី បាានជាាគ្រួ ួ សាារឃ្មុំំ នាំំ គ្នាា ទិិចក្បាា លខ្លាា ឃ្មុំំ ? ៤- តើ ើកាារអួួតក្អេ េងក្អាា ងជាាទង្វើ ើ ល្អអឬទេ ? ហេ តុុ អ្វីី ? 23  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ផ្ញើ ើ ជើ ើង ច្បប ច្រ ឆ្កក ឆ្នន ជ្រ ឈ្នន ឈ្លល កាារអាានព្យាា ង្គគ ច្បាា ច្រែ ែ ឆ្កួួ ឆ្នាំំ ជ្រៃ ៃ ឈ្នោះ ះ ឈ្លើ ើ ជ្រូ ូ ច្បូូ ច្រាំ ំ ច្រូ ូ ឆ្កៅ ៅ ឆ្នៃ ៃ ច្បិិ ឆ្នុុ ឈ្នើ ើ ឈ្លេ េ ឈ្លោះ ះ ឆ្កៃ ៃ ច្រា ាច់់ ឈ្លែ ែ ច្រុ ុ ក ឈ្នៀ ៀ ឈ្លាា ស កាារអាានពាាក្យយ ច្បាា ស់់ ច្រា ាន ឆ្កួួ ត ឆ្នើ ើ ម ជ្រា ាយ ឈ្នះះ ឈ្លូូ ស ទ្រេ េត ឈ្នាា នីីស ឆ្កឹះះ ឆ្កៀ ៀ ល ច្រា ាស់់ច្រា ាល់់ ជ្រោ ោមជ្រែ ែង ឈ្លាា នពាាន ច្បាា ស់់លាាស់់ ច្រ ងាាប់់ច្រ ងិិល ច្រ បូូ កច្រ បល់់ កាារអាានល្បះះ ១. កូូ នឈ្លូូ សឈ្លាា សវៃៃ អាាចយកឈ្នះះ នឹឹងកាារឈ្លាា នពាានរបស់់មេ ជ្រូ ូ ក។ ២. ច្រឹ ឹបច្រ បូូកច្រ បល់់ មិិនចង់់ឈ្លោះ ះ ជាាមួួយច្រូ ចដែ ូ លជាាក្មេ េងច្រ ឡើ ើសបើ ើស។ ៣. ឆ្នាំំ នេះ ះ សិិស្សសច្បបងជួួយជ្រោ ោមជ្រែ ែងសិិស្សសឆ្នើ ម ើ កាាន់់តែ ច្រើ ើ នជាង ា ឆ្នាំំ មុុន។ 24  កាារអាានអត្ថថបទ​ខ្លីី កូូនឆ្កែ ែចេះ ះច្រ ណែ ន កូូ នឈ្លូូ ស និិងកូូ នជ្រូ ូកជាាមិិត្តតភក្តិិ នឹឹងគ្នាា យូូ រឆ្នាំំ ហើ ើយ។ កូូ នឈ្លូូ ស និិងកូូ នជ្រូ ូកមិិនដែ លឈ្លោះ ះ គ្នាា ឡើ ើយ។ កូូ នឆ្កែ ែតែ ង លួួចច្រ ណែ នកូូនឈ្លូូ ស និិងកូូ នជ្រូ ូក។ ពេ លមួួ យ កូូ នឈ្លូូ សបាាន បបួួ លកូូ នជ្រូ ូកទៅ ៅលេ ងទឹឹកជ្រោះ ះ ។ កូូ នឆ្កែ ែច្រា ាស់់ច្រា ាល់់ចង់់ ទៅ ៅ លេ ង​ទឹឹកជ្រោះ ះ ដែ រ។ កូូ នឆ្កែ ែដើ ើរច្រិ ិមច្រុ ុមចុះះ ឡើ ើង ក៏៏ ជ្រុ ុលជើ ើង ចូូលក្នុុ ងដីីឥដ្ឋឋជ្រា ាយៗ។ កូូនឆ្កែ ែរអិិលដួួ លច្រ ងាាប់់ច្រ ងិិល បះះជើ ើង​ ច្រ ងេ ងច្រ ងាាង។ កូូ នឈ្លូូ ស និិងកូូ នជ្រូ ូកឃើ ើញដូូ ច្នេះ ះ ក៏៏ ជ្រោ ោម ជ្រែ ែងជួួយកូូនឆ្កែ ែ។ សំំ ណួួរ​ ១. តើ ើកូូ នឈ្លូូ សនិិងកូូ នជ្រូ ូកត្រូ ូវជាាអ្វីី នឹឹងគ្នាា ? ២. ហេ តុុ អ្វីី បាានជាាកូូ នឆ្កែ ែច្រ ណែ ននឹឹងកូូ នឈ្លូូ សនិិងកូូ នជ្រូ ូក? ៣. ហេ តុុ អ្វីី បាានជាាកូូ នឆ្កែ ែ រអិិលដួួ លច្រ ងាាប់់ច្រ ងិិល? ៤. តើ ើកាារច្រ ណែ ននឹឹងបងប្អូូ ន ឬមិិត្តតភក្តិិ ជាាកាារល្អអ ដែ រឬទេ ? ហេ តុុ អ្វីី ? 25  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ផ្ញើ ើ ជើ ើង ត្បប ត្រ ថ្លល ថ្មម ទ្រ ធ្មម ធ្លល ប្រ ប្លល កាារអាានព្យាា ង្គគ ត្បូូ ប្រៃ ៃ ថ្លល ង ថ្មែ ែ ទ្រូ ូ ធ្មៃ ៃ ធ្លាា ប្រើ ើ ប្លុុ ក ប្លាា ត ថ្មោ ោ ង ត្រាំ ំ ត្រ ង ត្បុុ ល ត្បិិ ត ត្រើ ើ យ ថ្លាា ង ធ្លាា យ ប្រោះ ះ ប្លោះ ះ ទ្រោះ ះ ថ្មេះ ះ ត្រុះ ះ ធ្លុះះ កាារអាានពាាក្យយ ត្បាា ល់់ ត្រ ង់់ ថ្លល ង់់ ថ្មីី ទ្រា ាប់់ ធ្មេ េញ ធ្លាា ក់់ ប្រឹ ឹង ទ្រ ង់់ ទ្រា ាយ ថ្លោះ ះ ធ្លោ ោ យ ប្រឹ ឹងប្រែ ែង ធ្លុះះ ធ្លាា យ ត្រ ចៀ ៀក ថ្មើ ើ រជើ ើង ប្រ ជាាប្រិ ិយ ត្រ ឈឹឹងត្រ ឈៃ កាារអាានល្បះះ ១. ពូូ ទ្រី ី ជួួ សជុុលទ្រុ ុងជ្រូ ូ កដែ លធ្លុះះ ធ្លាា យទ្រុ ុ ឌទ្រោ ោម។ ២. ប្រុ ុ ញ ខំំ ប្រឹ ឹងប្រែ ែងប្រ ឡងជាតា ា ារាាកំំ ប្លែ ែងមិិនឱ្យយថ្លោះ ះ ធ្លោ ោ យ។ ៣. ប្រា ថ្នា ា ា មាានប្រ ជាាប្រិ ិយភាាពខ្លាំំ ងក្នុុ ងកាារប្រ ឡងប្រ ជែ ងនេះ ះ។ 26  កាារអាានអត្ថថបទ​ខ្លីី មីីងទ្រី ីត និិងពូូប្រុ ុញ មីីងទ្រី ីត និិងពូូ ប្រុ ុញជាាប្តីី ប្រ ពន្ធធទើ ើបរៀ ៀបកាារថ្មីី ថ្មោ ោ ង។ មីីង ទ្រី ត ី និិងពូូប្រុ ុញពូូកែ ស៊ូូ ទ្រាំ ំ និិងអត់់ធ្មមត់់ដូូ ចគ្នាា។ ពួួ កគាាត់់ចេះ ះចាាយ ប្រា ាក់់រឹឹតត្បិិ ត មិិនឱ្យយថ្លោះ ះ ធ្លោ ោ យ។ ពូូ ប្រុ ុញចូូ លចិិត្តតនិិយាាយកំំប្លុុ ក កំំ ប្លែ ែង និិងប្រ ឡែ ងលេ ងជាាមួួ យក្មេ េងៗ។ មីីងទ្រី ត ី មិិនធ្លាា ប់់ឈ្លោះ ះ ប្រ កែ ក និិងមិិនចេះ ះប្រ កាាន់់ច្រើ ើ ន។ មីីងទ្រី ីត និិងពូូ ប្រុ ុញបាាន​ក្លាា យ ជាាមនុុស្សស មាានប្រ ជាាប្រិ ិយភាាពក្នុុ ងភូូមិ។ ិ ពូូមីីងប្រឹ ឹងប្រែ ែងដាំំត្រ កួួន ត្រ សក់់ ត្រ ឡាាច ត្រា ាវ ត្រ ប់់ ជាាប្រ ចាំំ។ ថ្មីី ៗនេះ ះ គាាត់់រស់់នៅ ៅសមរម្យយ ថ្លៃ ៃថ្នូូ រ មិិនត្រ ដាាបត្រ ដួួសដូូចមុុនឡើ ើយ។ សំំ ណួួរ​ ១. តើ ើមីីងទ្រី ីត និិងពូូ ប្រុ ុញត្រូ ូ វជាាអ្វីី នឹឹងគ្នាា ? ២. តើ ើមីីងទ្រី ីត និិងពូូ ប្រុ ុញប្រ កបមុុ ខរបរអ្វីី ? ៣. ហេ តុុ អ្វីី បាានជាាគេ ចូូ លចិិត្តតមីីងទ្រី ីត និិងពូូ ប្រុ ុញ? ៤. តើ ើប្អូូ នស្គាា ល់់នរណាាដែ លចូូ លចិិត្តតនិិយាាយកំំប្លុុ កកំំ ប្លែ ែងដែ រឬទេ ? ចូូ ររៀ ៀបរាាប់់។ 27  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ផ្ញើ ើ ជើ ើង ផ្កក ផ្សស ព្រ ភ្នន ភ្ជជ ម្រ ល្ងង ល្វវ កាារអាានព្យាា ង្គគ ផ្កឹឹ ព្រឹ ឹ ផ្សៃ ៃ ភ្នូូ ភ្ជុះះ ល្វវ ត ម្រឹ ឹគ ព្រា ា ផ្សែ ែ ល្វាា ម្រា ា ភ្នែ ែ ល្ងើ ើ ព្រួ ួ ភ្ជួួ ភ្នំំ ផ្កាា ប ល្វឿ ឿ ល្វីី ល្ងង ម្រះ ះ ភ្ជាា ផ្កៃ ៃ ផ្សើ ើ ម កាារអាានពាាក្យយ ផ្កាា ប់់ ភ្ជាា ប់់ ផ្សិិ ត ព្រួ ួ យ ភ្នែ ែក ម្រា ាម ល្ងង ង់់ ល្វីី ង ល្ងីី ល្ងើ ើ ល្វឹឹ ងល្វើ ើ យ ម្រះ ះព្រៅ ៅ ព្រៃ ៃផ្សៃ ៃ ផ្សសព្វវ ផ្សាា យ ម្រើ ើ មព្រះ ះ ម្រឹ ឹគីីម្រឹ ឹគាា ព្រ វីីព្រ វាារ កាារអាានល្បះះ ១. មីីងព្រេ េមព្រួ ួយចិត្តត ិ ព្រោះ ះ គាាត់់បាានឮអំំ ពីីកាារផ្សសព្វវផ្សាា យពីីល្ងាា ចមិិញ។ ២. ពូូព្រួ ួញ ខិិតខំំ ផ្សះះ ផ្សាា និិងផ្សាារ ភ្ជាា ប់់ទំំ នាាក់់ទំំ នងរវាាងពូូព្រំ ំ និិងមីីងព្រី ីង។ ៣. រាាល់់ព្រឹ ឹកព្រ លឹឹម ព្រា ានព្រៃ ៃដើ រើ កាាត់់បឹឹងព្រ លឹឹតដ៏៏ ធំំល្វឹឹ ងល្វើ ើ យទៅ ៅព្រៃ ៃភ្នំំ ។ 28  កាារអាានអត្ថថបទ​ខ្លីី ដើ ើរលេ ងក្នុុ ងព្រៃ ៃព្រឹ ឹក្សាា នៅ ៅល្ងាា ចមួយ ួ គ្រួ ួសារា ព្រេ េមពិិ គ្រោះ ះ គ្នាា ទៅ ៅ លេ ង ព្រៃ ៃភ្នំំ ។ នៅ ៅ ព្រឹ ឹកព្រ លឹឹម គ្រួ ួ សាា រ ព្រេ េមធ្វើ ើ ​ដំំ ណើ ើរ ចេ ញ ពីីភ្នំំ ពេ ញ ទៅ ៅ ​កាាន់់ ព្រៃ ៃភ្នំំ ។ ព្រេ េមបើ ើកភ្នែ ែកធំំ ៗ ភ្ញាា ក់់ព្រើ ើ ត ព្រោះ ះ ឃើ ើញព្រៃ ៃព្រឹ ឹក្សាា ដ៏៏ ធំំល្វឹឹ ងល្វើ ើ យ។ ព្រេ េម​បាានឃើ ើញ ដើ ើមភ្នំំ ភ្នែ ែង ដើ ើមម្រះ ះព្រៅ ៅ ដើ ើមល្វាា ព្រៃ ៃ និិងដើ ើមឈើ ើផ្សេ េងៗ​ជាាច្រើ ើ ន ទៀ ៀត។ ព្រេ េមបាានឮសំំ ឡេ ងសត្វវម្រឹ ឹគីីម្រឹ ឹគាា សត្វវល្វាា ចេ ក និិងសត្វវ ទោ ោចភ្នំំ យំំ ពេ ញព្រៃ ៃព្រឹ ឹក្សាា ។ ភ្នាា ក់់ងារា អភិិរក្សសព្រៃ ៃ​ភ្នំំ ​ប្រា ាប់់ថាា នៅ ៅព្រៃ ៃ ភ្នំំ មាានសត្វវព្រៃ ៃ ផ្កាា ព្រៃ ៃ និិងដើ ើមឈើ ើជាាច្រើ ើ នប្រ ភេ ទ។ ព្រេ េមគិិតថាា គេ នឹឹងផ្សសព្វវផ្សាា យឱ្យយមិិត្តតភក្តិិ មកលេ ងនៅ ៅព្រៃ ៃភ្នំំ នេះ ះដែ រ។ នៅ ៅពេ ល ព្រ លប់់ៗ គ្រួ ួ សាារព្រេ េមក៏៏ ត្រ ឡប់់មកដល់់ភ្នំំ ពេ ញវិ ិញ។ សំំ ណួួរ​ ១- តើ ើនៅ ៅតំំបន់់ព្រៃ ៃភ្នំំ ព្រេ េមបាានឃើ ើញអ្វីី ខ្លះះ ? ២- តើ ើភ្នាា ក់់ងាារអភិិរក្សសព្រៃ ៃភ្នំំ បាាននិិយាាយដូូចម្តេ េច? ៣- ហេ តុុ អ្វីី ព្រេ េមគិិតថាា គេ នឹឹងផ្សសព្វវ ផ្សាា យឱ្យយមិិត្តតភក្តិិ មកលេ ងនៅ ៅព្រៃ ៃភ្នំំ នេះ ះដែ រ? ៤- តើ ើយើ ើងត្រូ ូ វធ្វើ ើ ដូូចម្តេ េច ដើ ើម្បីី ថែ រក្សាា សត្វវ ព្រៃ ៃ និិងព្រៃ ៃឈើ ើឱ្យយបាានគង់់ វង្សស? 29  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ផ្ញើ ើ ជើ ើង ស្តត ស្ងង ស្កក ស្រ ស្លល ស្វវ ស្មម ស្អអ កាារអាានព្យាា ង្គគ ស្អែ ែ ស្ងួួ ស្វិិ ស្អោះ ះ ស្កក ស្មាា ស្កៃ ៃ ស្លេះ ះ ស្រួ ួ ស្លេ េ ស្មឿ ឿ ស្ងោ ោ ស្អិិ ស្វេះ ះ ស្រែ ស្លូូ ស្ដេ េ ស្វាា ស្ដោ ោ ស្មេ េ ស្រុះ ះ ស្ដាា ស្ងិិ ស្កូូ កាារអាានពាាក្យយ ស្អែ ែក ស្ងួួ ត ស្កូូ វ ស្រែ ក ស្ដេ េច ស្លាា ប់់ ស្វាា យ ស្មូូ ត ស្មោះ ះ ស្ម័័ គ្រ ស្កក ប់់ស្កក ល់់ ស្រុះ ះ ស្រួ ួ ល ស្លេ េកស្លាំំ ង ស្វិិ តស្វាា ញ ស្ងៀ ៀ មស្ងាា ត់់ ស្រ បក់់ស្រ បាាល សស្លើ ើ តសស្លល ក់់ កាារអាានល្បះះ ១. ស្រ អែ ម ឈប់់ស្អអ ប់់រស្មីី ហើ ើយស្រុះ ះ ស្រួ ួលស្រ ឡាាញ់់គ្នាា វិ ិញ។ ២. ស្រី ីស្រ ស់់ ស្ម័័ គ្រ ចិិត្តតស្មូូ តកំំ ណាាព្យយថ្វាា យស្តេ េចយ៉ា ា ង ស្វាា ហាាប់់។ ៣. ចៅ ៅស្មៀ ៀ ន ស្រោ ោចស្រ ង់់ ផ្កាា ដែ លស្វិិ តស្រ ពោ ោនឱ្យយស្រ ស់់បំំ ព្រ ង។ 30  កាារអាានអត្ថថបទ​ខ្លីី កូូនស្រី ីពូូស្មាា ញ និិងមីីងស្មីី ពូូ ស្មាា ញ និិងមីីងស្មីី រស់់នៅ ៅភូូមិិកោះ ះ ស្វាា យ ក្បែ ែរវត្តតស្លែ ែ ង។ ពូូ ស្មាា ញ និិងមីីងស្មីី មាានសក់់ស្កូូ វ និិងអាាយុុស្រ បក់់ស្រ បាាលគ្នាា ។ ពូូ មីីងធ្វើ ើ ស្រែ រំំងាាស់់ស្កក រត្នោ ោ ត និិងដេ រស្មុុ ក។ ពូូ មីីងតែ ងស្រ មៃ ចង់់ រស់់នៅ ៅក្នុុ ងផ្ទះះ ធំំស្កឹឹ មស្កៃ ៃមាានដំំ ណាំំច្រើ ើ នស្អេ េកស្កះះ ។ ពូូ មីីង មាានកូូ នស្រី ីស្រ ស់់ស្អាា តម្នាា ក់់ឈ្មោះ ះ ស្រ គាំំ។ ស្រ គាំំស្រ គត់់ស្រ គំំ ស្លូូ តបូូ ត ស្ងៀ ៀ មស្ងាា ត់់ និិងស្វះះ ស្វែ ែ ងរៀ ៀនសូូ ត្រ ។ ស្រ គាំំជាាសិិស្សស ពូូ កែ ខាាងស្មូូ តកំំ ណាាព្យយប្រ ចាំំសាាលាាស្វាា យលើ ើ។ ពូូ មីីងតែ ងតែ ញញឹឹមនៅ ៅពេ លស្រ គាំំស្មូូ តកំំ ណាាព្យយឱ្យយស្តាា ប់់។ សំំ ណួួរ​ ១. តើ ើគ្រួ ួ សាារពូូ ស្មាា ញនិិងមីីងស្មីី រស់់នៅ ៅឯណាា? តើ ើគាាត់់ប្រ កបរបរអ្វីី ខ្លះះ ? ២. ក្រៅ ៅពីីកាារសិិក្សាា តើ ើស្រ គាំំពូូកែ ខាាងអ្វីី ? ៣. តើ ើកូូ នគិិតថាា ស្រ គាំំជាាក្មេ េងស្រី ីដូូ ចម្តេ េច? ហេ តុុ អ្វីី ? ៤. ក្រៅ ៅពីីកាារសិិក្សាា តើ ើកូូ នចេះ ះអ្វីី ខ្លះះ ទៀ ៀត? 31  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ព្យាា ង្គគតម្រួ ួត ង្គគ ង្ហហ ង្អអ ង្រ ញ្ចច ញ្ឆឆ ញ្ជជ ញ្ឈឈ កាារអាានពាាក្យយ បង្គីី កង្ហាា រ បង្អែ ែក អង្រួ ួន ពង្រី ីក កញ្ចែ ែ បញ្ចុុ ក កញ្ឆែ ែត បញ្ជាា បញ្ឈឈរ ថ្វាា យបង្គំំ សង្ហាា រិ ិម បង្អែ ែបង្អអង់់ ពង្រឹ ឹងពង្រី ីក បង្រួ ួបបង្រួ ួម ចង្អុុលដៃ កញ្ចាា ញ់់ច្រា ាស បញ្ឆិិ តបញ្ឆៀ ៀ ង ជញ្ជាំំ ងថ្មម បញ្ចុះះ បញ្ចូូ ល កញ្ឆឆក់់កញ្ឆែ ែង សញ្ជជប់់សញ្ជឹឹ ង កញ្ជុុ សមាាន់់ បញ្ចើ ើ ចបញ្ចើ ើ កាារអាានល្បះះ ១. មង្គគល មាានកង្ហាា របញ្ឈឈរថ្មីី មួួយដាាក់់នៅ ៅក្បែ ែរជញ្ជាំំ ង។ ២. កូូ នគីីង្គគក់់ និិងកញ្ចាា ញ់់ចេ កពួួ នក្រា ាបក្នុុ ងបង្គីី ក្បែ ែរបង្គគន់់។ ៣. មីីងគង្គាា បង្ហាា ត់់បង្រៀ ៀនសង្ហាា និិងកញ្ចចនាាឱ្យយចេះ ះអង្គុុយ បត់់ជើ ើងថ្វាា យបង្គំំ ព្រះ ះ។ 32  កាារអាានអត្ថថបទ​ខ្លីី ល្បោ ោ យនំំ បញ្ចុុ ក មង្គគលបបួួ លកញ្ចចនាាទៅ ៅ លេ ងនៅ ៅឯ ​ ​បឹឹង​កញ្ឆែ ែត។ កញ្ចចនាា កំំ ពុុ ង អ ង្គុុ យនៅ ៅ លើ ើ​អ ង្រឹ ឹង ​​ ក្បែ ែរកង្ហាា រ​បញ្ឈឈរ​​ប្រា ាប់់​ថាា មិិន ទៅ ៅជា ​ ាមួួយ​ទេ ។ មង្គគល​ព្យាា ​យាាម និិយាាយបញ្ចុះះ ​បញ្ចូូ ល​កញ្ចចនាាឱ្យយ​ទៅ ៅ ជាាមួួ យ ។ មង្គគ លអង្គុុ យដក​ ដង្ហើ ើ ម​ធំំ ហើ ើយ​​សញ្ជជប់់សញ្ជឹឹ ងបង្ហាា ញទឹឹកមុុ ខក្រៀ ៀមក្រំ ំ ។ កញ្ចចនាា ក៏៏ ​បង្ហាា ញម្រា ាម​ចង្អុុ លដៃ ដែ លមាានរបួួ សដោ ោយសាារត្រូ ូ វនឹឹងស្លាា ប កង្ហាា រ។ មង្គគល​​ឃើ ើញម្រា ាមចង្អុុលដៃ កញ្ចច នាាមាានរបួួ ស ខំំ ជួួ យផ្លុំំ ផង អង្អែ ែល​ផង។ ស្រា ាប់់តែ ម្តាា យកញ្ចចនាាស្រែ កថាា យើ ើងអត់់មាាន កញ្ឆែ ែតធ្វើ ើ ​ល្បោ ោ យ​នំំបញ្ចុុ កទេ ។ កញ្ចចនាាមិិនបង្អែ ែបង្អង់ អ ់ យូូរ ក៏៏ យល់់ ព្រ មទៅ ៅបេះ ះ​​កញ្ឆែ ែត​ជាា​មួួ យ​មង្គគល។ កញ្ចចនាាបេះ ះកញ្ឆែ ែតហើ ើយ ឆ្លៀ ៀ តជញ្ជាា ត់់​​បាាន​ត្រី ីកញ្ចាា ញ់់ច្រា ាស និិងត្រី ីកញ្ចុះះ ថែ មទៀ ៀត។ សំំ ណួួរ​ ១. តើ ើមង្គគលបបួួ លកញ្ចចនាាទៅ ៅណាា? ២. មុុ នដំំបូូ ង ហេ តុុ អ្វីី បាានជាាកញ្ចចនាាមិិនព្រ មទៅ ៅជាាមួួ យមង្គគល? ៣. បន្ទាា ប់់មក ហេ តុុ អ្វីី បាានជាាកញ្ចចនាាព្រ មទៅ ៅជាាមួួ យមង្គគលវិ ិញ? ៤. តើ ើល្បោ ោ យនំំ បញ្ចុុ កមាានបន្លែ ែអ្វីី ខ្លះះ ? 33  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ព្យាា ង្គគតម្រួ ួត ណ្ដដ ណ្ឋឋ ណ្ណណ ន្តត ន្ថថ ន្ធធ ន្ទទ ន្សស កាារអាានពាាក្យយ កណ្ដាា ល សណ្ឋាា ន ប៉ុុ ណ្ណោះ ះ កន្តើ ើ យ កន្ធាា យ បន្ថោ ោ ក សន្សំំ កន្ទុុ យ បន្ថែ ែម សណ្ដាា ន់់ បណ្តាា សាា ឯកសណ្ឋាា ន កន្តេះ ះ ឡង់់ សណ្ដាា ប់់ធ្នាា ប់់ កន្ទុំំ រុុយ សណ្ដែ ែកដីី កណ្ដោ ោ ចកណ្ដែ ែ ង បណ្ដែ ែ តបណ្ដោ ោ យ បន្តិិ ចបន្តួួ ច បន្ទាា ប់់បន្សំំ បណ្ណាា គាារ បន្ថែ ែមបន្ថថ យ បន្តុះះ បង្អាា ប់់ បណ្ណាា គាារិ ិក កាារអាានល្បះះ ១. វណ្ណីី ពាាក់់មួួ កកន្តិិ ប បណ្តើ ើ រឆ្កែ ែកន្តឿ ឿ ដេ ញចាាប់់កន្ទុំំ រុុយ។ ២. ពូូចន្ថាា បន្ថែ ែមកន្ធាា យ ត្រី ីកន្ធធរ អន្ទទ ង់់ និិងកន្តេះ ះ ឡង់់ ចូូ លក្នុុ ងស្រះ ះទឹឹក។ ៣. ចន្ធូូ និិងចន្ធីី ស្លៀ ៀ កឯកសណ្ឋាា នសិិស្សសដើ ើរតាាមបណ្ដោ ោ យផ្លូូ វសំំ ដៅ ៅ ទៅ ៅបណ្ណាា គាារ។ 34  កាារអាានអត្ថថបទ​ខ្លីី គន្ធាា ចេះ ះជួួយសន្សំំ ប្រា ាក់់ ផ្ទះះ គ ន្ធាា នៅ ៅ ក្បែ ែ រ មន្ទីី រ អ ប់់ រំំ យុុវជននិិងកីីឡាាខេ ត្តត​បន្ទាា យមាានជ័យ​ ័ ។ នៅ ៅ​ក្នុុ ងផ្ទះះ គន្ធាា មាានកាាររៀ ៀបចំំ ទុុ ក ដាាក់់ ដោ ោយ​មាានសណ្តាា ប់់ ធ្នាា ប់់ ល្អអ ។ ឪពុុ កម្តាា យគន្ធាា ប្រ កបរបរចិិញ្ចឹឹ ម អន្ទទ ង់់ កន្ធាា យ ត្រី ីកន្ធធរ និិងទន្សាា យ។ មិិនតែ ប៉ុុ ណ្ណោះ ះ គាាត់់ដាំំដើ ើមចន្ទីី និិង សណ្តែ ែកបន្ថែ ែមទៀ ៀត។ ចំំ ណែ កឯគន្ធាា មិិនព្រ ងើ ើយកន្តើ ើយក្នុុ ងកាា រជួួយកាារងាារ ឪពុុ កម្តាា យឡើ ើយ។ ទោះ ះ បីីគន្ធាា នៅ ៅក្មេ េង ប៉ុុ ន្តែ ែ នាាងមិិនលេ ងចាាប់់កណ្តូូ ប កន្ទុំំ រុុយ ដូូ ចក្មេ េងដទៃ ទេ ។ ក្រៅ ៅពីីកាាររៀ ៀនសូូ ត្រ គន្ធាា តែ ងជួួ យកាារងាារ ឪពុុ កម្តាា យបាានបន្តិិ ចបន្តួួ ចដែ រ។ គន្ធាា ចេះ ះលាាយកន្ទទ ក់់បាាចឱ្យយត្រី ី និិង ចេះ ះបណ្តុះះ សណ្តែ ែកលក់់ថែ មទៀ ៀតផង។ គន្ធាា ចេះ ះជួួ យសន្សំំ ប្រា ាក់់បាាន យ៉ា ា ងច្រើ ើ នសន្ធឹឹ កសន្ធាា ប់់។ គន្ធាា សុំំ ឪពុុ កម្តាា យយកប្រា ាក់់សន្សំំ មួួ យចំំនួួ ន ទៅ ៅទិិញឯកសណ្ឋាា នសិិស្សស។ សំំ ណួួរ​ ១. តើ ើផ្ទះះ គន្ធាា ស្ថិិ តនៅ ៅឯណាា? ២. តើ ើឪពុុ កម្តាា យគន្ធាា ប្រ កបមុុ ខរបរអ្វីី ខ្លះះ ? ៣. តើ ើគន្ធាា សន្សំំ ប្រា ាក់់ដើ ើម្បីី អ្វីី ? ៤. ដើ ើម្បីី ឱ្យយជីីវភាាពគ្រួ ួ សាារធូូ រធាារ តើ ើប្អូូ នត្រូ ូ វជួួ យអ្វីី ខ្លះះ ដល់់ឪពុុ កម្តាា យ? 35  មេ រៀ ៀនរំំឭក​ ព្យាា ង្គគតម្រួ ួត ម្អអ ម្រ ម្ងង ម្ចច ម្មម ម្ពព ម្លល ម្បប កាារអាានពាាក្យយ លម្អៀ ៀ ង ចម្រៀ ៀង សម្ងាា ត់់ កម្ចីី ជម្ពូូ សម្លឹឹ ង សម្បូូ រ តម្លៃ ៃ សម្មាា ចម្បាំំ ង ចម្រូ ូ ងចម្រា ាស កម្ចាា ត់់កម្ចាា យ សំំ ពោ ោងសម្ពាា យ សម្លៀ ៀ កបំំ ពាាក់់ ផ្ទះះ សម្បែ ែង លម្អិិ តលម្អអ ន់់ ចម្ងាា យផ្លូូ វ សម្មាា ធិិ សម្លល ក់់សម្លឹឹ ង អម្ពិិ លទឹឹក សម្អិិ តសម្អាា ង សម្រិ ិតសម្រាំ ំង សម្បូូ រសប្បាា យ សម្រ បសម្រួ ួ ល កាារអាានល្បះះ ១. ប្រ ជាាជនសម្បូូ រសប្បាា យ ដោ ោយសារា ប្រ ទេ សគ្មាា នចម្បាំំ ង។ ២. ពូូសម្បបត្តិិ ដឹឹកអីីវ៉ាា ន់់សំំ ពោ ោងសម្ពាា យបណ្តើ ើ រ ច្រៀ ៀងចម្រៀ ៀង បណ្តើ ើ រ។ ៣. លម្អអ ង ដេ រសម្លៀ ៀ កបំំ ពាាក់់យ៉ា ា ងសម្រិ ិតសម្រាំ ំង និិង សម្អិិ តសម្អាា ងសម្រា ាប់់ជូូ នម្តាា យ។ 36  កាារអាានអត្ថថបទ​ខ្លីី គ្រួ ួសាារសម្បូូ រសប្បាា យ មីីងលម្អអ ង និិងពូូ សម្បបត្តិិ រស់់នៅ ៅក្នុុ ង ភូូ មិសម្បុុ ិ ក ស្រុ ុកសម្បូូ រ។ ពូូ សម្បបត្?