ARALIN-10-KAKAYAHANG-PANGKOMUNIKATIBO-NG-MGA-PILIPINO PDF

KAKAYAHANG LINGGUWISTIKO (LINGUISTIC COMPETENCE)  isinusulong ni Noam Chomsky  kaalaman ng tao sa sistema o estruktura ng kaniyang wika na nagbubunsod ng paggamit niya rito nang tama.  kakambal nito ay ang Pagpapamalas Lingguwistiko  DELL HATHAWAY HYMES isang linguwista at antropologo...

KAKAYAHANG LINGGUWISTIKO (LINGUISTIC COMPETENCE)  isinusulong ni Noam Chomsky  kaalaman ng tao sa sistema o estruktura ng kaniyang wika na nagbubunsod ng paggamit niya rito nang tama.  kakambal nito ay ang Pagpapamalas Lingguwistiko  DELL HATHAWAY HYMES isang linguwista at antropologo “ hindi lamang dapat sinasaklaw ng kasanayan ang pagiging tama ng pagkakabuo ng mga pangungusap, kundi ang pagiging angkop ng mga ito, depende sa sitwasyon. Ang pangunahing layunin sa pagtuturo ng wika ay magamit ng wasto sa mga angkop na sitwasyon upang maging maayos ang komunikasyon, maipahatid ang tamang mensahe, at magkaunawaan ng lubos ang dalawang taong nag- uusap.  KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO  ang isang taong may kakayahan sa wika ay dapat magtaglay ng hindi lang ng kaalaman tungkol dito kundi ng kahusayan, kasanayan, at galing sa paggamit ng wikang naaangkop sa mga sitwasyong pangkomunikatibo  KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO SILID-ARALAN ANG DAAN TUNGO SA PAGLINANG NG KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO NG MGA PILIPINO  SILID-ARALAN nangyayari ang pormal na pagkatuto ng wika  CANTAL-PAGKALINAWAN  ang mahusay na klasrum pangwika ay yaong may aktibong interaksyon sa pagitan ng guro at ng estudyante, at estudyante sa kanyang kapwa estudyante.  MODELO NG KAKAYAHANG KOMUNIKATIBO KAKAYAHANG PANGGRAMATIKAL  kaalaman sa kayarian ng mga tunog, salita , pangungusap at pagpapakahulugan ng isang wika. KAKAYAHANG PANGGRAMATIKAL Canale at Swain pag-unawa at paggamit sa kasanayan sa ponolohiya , morpolohiya, sintaks, sematika, at mga tuntuning pang- ortograpiya.  MUNGKAHING KOMPONENT NG KAKAYAHANG LINGGUWISTIKO O KAKAYAHANG GRAMATIKAL 1. SINTAKS --- pagsasama ng mga salita upang makabuo ng pangungusap na may kahulugan.  Estruktura ng pangungusap  Tamang pagkakasunod-sunod ng mga salita  Uri ng apangungusap ayon sa gamit (pasalaysay, patanong, pautos, padamdam)  Uri ng pangungusap ayon sa kayarian ( payak, tambalan, hugnayan , langkapan)  Pagpapalawak ng pangungusap  MUNGKAHING KOMPONENT NG KAKAYAHANG LINGGUWISTIKO O KAKAYAHANG GRAMATIKAL 2. MORPOLOHIYA --- mahahalagang bahagi ng salita tulad ng iba’t ibang bahagi ng pananalita.  iba’t ibang bahagi ng pananalita  Prosesong derivational at inflectional  Pagbubuo ng salita  MUNGKAHING KOMPONENT NG KAKAYAHANG LINGGUWISTIKO O KAKAYAHANG GRAMATIKAL 3. LEKSIKON --- mga salita o bokabularyo  pagkilala sa mga *Content words* (pangngalan, pandiwa, pang-uri, pang-abay) *Function words* (panghalip, pangatnig, pang- ukol, pang-angkop)  Konotasyon at denotasyon  Kolokasyon (pagtatambal ng salita at isa pang subordinate na salita  MUNGKAHING KOMPONENT NG KAKAYAHANG LINGGUWISTIKO O KAKAYAHANG GRAMATIKAL 4. PONOLOHIYA o PALATUNUGAN  Segmental —katinig,patinig, tunog  Suprasegmental —diin, intonasyon,hinto  MUNGKAHING KOMPONENT NG KAKAYAHANG LINGGUWISTIKO O KAKAYAHANG GRAMATIKAL 5.ORTOGRAPIYA mga grafema -- titik at di titik Pantig at palapantigan Tuldik Mga bantas  MGA DAPAT ISAALANG-ALANG SA EPEKTIBONG KOMUNIKASYON  SETTING lugar o pook kung saan nag-uusap o nakikipagtalastasan ang mga tao.  PARTICIPANT  mga taong nakikipagtalastasan  ENDS mga layunin o pakay ng pakikipagtalastasan  ACT SEQUENCE takbo ng usapan  KEYS tono ng pakikipag-usap INSTRUMENTALITIES tsanel o midyum na ginamit , pasalita man o pasulat  NORMS  paksa ng usapan  GENRE  diskursong ginamit kung, nagsasalaysay , nakikipagtalo, o nangangatwiran KAKAYAHANG SOSYOLINGGWISTIKO pagsasaalang-alang ng isang tao sa ugnayan niya sa mga kausap , ang impormasayong pinag-uusapan, at ang lugar ng kanilang pinag-uusapan. isinaalang-alang ang kontekstong sosyal ng tao URI NG KOMUNIKASYON KOMUNIKASYON akto ng pagpapahayag ng ideya o kaisipan sa pamamagitan ng pasalita o pasulat na paraan. proseso ng pagpapadala at pagtanggap ng mga mensahe sa pamamagitan ng mga simbolikong cues na maaaring verbal o di verbal, URI NG KOMUNIKASYON VERBAL ginagamitan ng wika o salita at mga titik na sumisimbolo sa kahulugan ng mensahe. DI-VERBAL ginagamitan ng mga kilos o galaw ng katawan upang maiparating ang mensahe sa kausap. IBA’T IBANG PAG-AARAL SA MGA ANYO NG DI VERBAL NA KOMUNIKASYON  KINESIK (Kinesics) pag-aaral ng kilos at galaw ng katawan  EKSPRESYON NG MUKHA (Pictics)  pag-aaral sa ekspresyon ng mukha upang maunawaan ang mensahe ng tagapaghatid.  GALAW NG MATA (Oculesics)  pag-aaral ng galaw ng mata  VOCALICS  pag-aaral ng mga di linggwistikong tunog na may kaugnayan sa pagsasalita  tinutukoy nito ang tono, lakas, bilis, o bagal ng pananalitang nagbibigay linaw sa verbal na komunikasyon PANDAMA O PAGHAWAK (HAPTICS) pag-aaral sa mga paghawak o pandama sa naghahatid ng mensahe.  PROSEMIKA (PROXEMICS) pag-aaral ng komunikatibong gamit ng espasyo, isang katawagang binuo ng antropologong si Edward T. Hall tumutukoy sa layo ng kausap sa kinakausap  PROSEMIKA (PROXEMICS) URI 1. intimate- 0 hanggang 1.5 feet ang distansya ang magkausap 2. personal- 1.5 hanggang 4 feet ang pagitan ng magkausap. 3. social distance- 4 hanggang 12 feet ang pagitan ng magkausap 4. public- 12 feet ang pagitan sa kausap  CHRONEMICS pag-aaral na tumutukoy kung paanong ang oras ay nakaapekto sa komunikasyon  KAKAYAHANG PRAGMATIK  tumutukoy sa kahulugan ng mensaheng sinasabi at di sinasabi , batay sa ikinikilos ng taong kausap natutukoy ang kaugnayan ng mga salita sa kanilang kahulugan, batay sa paggamit at sa konteksto  KAKAYAHANG ISTRATEDYIK kakayahang magamit ang verbal at di verbal na mga hudyat upang maipabatid nang mas malinaw ang mensahe at maiwasan o maisaayos ang mga hindi pagkakaunawaan o puwang sa komunikasyon.  KAKAYAHANG DISKORSAL  pagkakaugnay ng serye ng mga salita o pangungusap na bumubuo ng isang makabuluhang teksto.  ANIM NA PAMANTAYAN SA PAGTATAYA NG KAKAYAHANG KOMUNIKATIBO  PAKIKIBAGAY (ADAPTABILITY) may kakayahang mabago ang pag-uugali at layunin upang maisakatuparan ang pakikipag- ugnayan pagsali sa iba’t ibang interaksyong sosyal  pagpapakita ng pagiging kalmado sa pakikisalamuha sa iba  kakayahang ipahayag ang kaalaman sa pamamagitan ng wika kakayahang magpatawa habang nakikisalamuha sa iba PAMAMAHALA SA PAG-UUSAP (Conversational Management)  tumutukoy sa kakayahan ng isang taong pamahalaan ang pag- uusap PAGLAHOK SA PAG-UUSAP (Conversational Involvement)  may kakayahan ang isang taong gamitin ang kaalaman tungkol sa anumang paksa sa pakikisalamuha sa iba. Kakayahang tumugon Kakayahang makaramdam kung ano ang tingin sa kanya ng ibang tao Kakayahang makinig at magpokus sa kausap  PAGKAPUKAW-DAMDAMIN (EMPATHY)  pagpapakita ng kakayahang mailagay ang damdamin sa katauhan ng iabang tao at pag-iisip ng posibleng mangyari o maranasan kung ikaw ay nasa kalagayan ng isang tao o samahan.  BISA (EFFECTIVENESS)  tumutukoy sa dalawang mahahalagang pamantayan upang mataya ang kakayahang pangkomunikatibo----- ang pagtiyak kung epektibo ang pakikipag-usap.  KAANGKUPAN (APPROPRIATENESS) kaangkupan ng paggamit ng wika  INIHANDA NI CIVIRAM BULAO