Антонио Гауди спич PDF

Document Details

LogicalSatellite6880

Uploaded by LogicalSatellite6880

Tags

Антонио-Гаудидің біржазбасы сәулет тарихы сәулет биография

Summary

Бұл құжат Антонио Гауди туралы тақырыпты құрайтын мақала. Бұл мақала сәулетші Антонио Гауди өмірі мен шығармашылығына арналған. Кіріспеден басталатын мақала тілдік сипаттамаларды, стильдік ерекшеліктерді, маңызды және сәулет өнеріндегі сәулет нысандарын жалпы сипаттайды. Антонио Гаудидің жалпы және әлемдік мәдени мұрасы ретінде шығармашылығын бағалауға арналған қорытындымен аяқталады.

Full Transcript

2 бет: ТАҚЫРЫБЫ: “АНТОНИО ГАУДИ – СӘУЛЕТШІНІҢ ӨМІРБАЯНЫ ЖӘНЕ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫ Мақсаты: Антонио Гаудидің өмір жолын, шығармашылық ерекшеліктерін және оның әлемдік сәулет өнеріне қосқан үлесін зерттеп, талдау жасау. Міндеттері: 1. Антонио Гаудидің өмірбаянын зерттеп, оның шығармашылығына әсер...

2 бет: ТАҚЫРЫБЫ: “АНТОНИО ГАУДИ – СӘУЛЕТШІНІҢ ӨМІРБАЯНЫ ЖӘНЕ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫ Мақсаты: Антонио Гаудидің өмір жолын, шығармашылық ерекшеліктерін және оның әлемдік сәулет өнеріне қосқан үлесін зерттеп, талдау жасау. Міндеттері: 1. Антонио Гаудидің өмірбаянын зерттеп, оның шығармашылығына әсер еткен негізгі факторларды анықтау. 2. Сәулетшінің стильдік ерекшеліктерін және оның Каталон модернизміне қосқан үлесін сипаттау. 3. Гауди жобалаған негізгі сәулет нысандарын талдау, олардың сәулет өнеріндегі маңыздылығын көрсету. 4. Гаудидің идеялары мен әдістерінің заманауи сәулет өнеріне ықпалын қарастыру. 5. Антонио Гаудидің шығармашылығын ұлттық және әлемдік мәдени мұра ретінде бағалау. 3 бет: Кіріспе Еш нәрсе ойлап табылмаған, бәрі бастапқыда табиғатта бар. Оригиналдық – бұл бастауларға оралу. Қарапайым сызба жасаушыдан өз дәуірінің ең қымбат және сұранысқа ие сәулетшілерінің біріне айналған Антонио Гауди XX ғасырдың архитектурасы туралы қазіргі заманның көзқарасын өзгертуге қол жеткізді. Неоготика тәжірибесіне сүйене отырып, сәулетші Барселонаның бейнесін мәңгі өзгертіп жіберген өзінің ерекше, ешкімге ұқсамайтын стиліне келді. Ол жобалаған үйлердің ағып жатқан, ерекше формалары каталон модернизмінің туындағанын жариялады, бұл адамзатқа табиғатпен тығыз байланысты еске салды. Гауди табиғи сәулет принциптерін ұстанды, суретші үшін табиғатты бақылау және оның заңдарына бағыну өте маңызды деп санады. Ол үш немесе төрт өлшемде ойлап, сезінді, ал оның салған ғимараттарының техникалық аспектілері тіпті заманауи техникамен есептелуі қиын. 4 бет: Биография 1. Антонио Гауди 1852 жылдың 25 маусымында Каталониядағы Таррагона маңындағы шағын Реус қаласында дүниеге келді. Басқа деректер бойынша, оның туған жері Реусқа 4 км қашықтықта орналасқан Риудомс, онда ата-анасы шағын жазғы үйде тұрған. Ол отбасындағы бесінші және ең кіші бала болды, әкесі пеш шебері еді. Антонионың балалық шақ естелігі — дәрігердің оның ерте өлуі мүмкін екенін айтқаны. Бала кезінен ревматоидты артритпен ауырған Гауди қимыл-қозғалыс шектеулеріне байланысты ойындарға қатыса алмай, тіпті аяқ киім де кие алмаған. Кейде ауруы қатты асқынғандықтан, тек есекке мініп қозғалатын. Алайда бұл оны табиғатқа ерекше назар аударып, бақылап, ойлануға жетеледі. Ол көп уақытын фермаларда өткізіп, табиғатты өз ұстазы ретінде қабылдады. Денсаулығы жақсарған соң, ол достарымен табиғатты зерттеп, мектеп газетіне қатысып, театр декорацияларын жасаған. Әкесінің шеберханасына қызығушылық танытып, еш сызбасыз мыс жапырақтардан көлемді ыдыстар жасау процесін көріп, кеңістік сезімі оянғанын байқады. Гауди мұны ата-бабаларының пешшілік кәсібімен байланыстырды: «Мен пешші котельник ұлымын, немересімін және шөбересімін», — деп түсіндірді ол. 2. 16 жасында ол Барселонаға қоныс аударып, кейін Барселона университетіне айналған жоғарғы сәулет мектебіне түсті. Экзаменде ол катакомбаның толық бейнесін соншалықты мінсіз жасап, ең жоғары баға алған. Гаудидің әлеуметтік шеңбері Барселонаның элитасын құраған. Алғашқы 8 шәкіртақысын алтын сағат сатып алуға жұмсап, кейін оны отбасылық жәдігер ретінде ұсынған. Сол уақытта Антонио әртүрлі жұмыс орындарында жұмыс істеп, оқуын төлеуге көмектескен. 3. 1870 жылдан бастап ол тәжірибелі сәулетшілер Эмилио Салла мен Франциско Вильярдың жетекшілігімен сызба жасаушы болып жұмыс істей бастады. Ол қоршаулар мен шамдар жобалауды, үйіне арналған жиһазды модельдеуді ұнататын. 1878 жылға қарай, 26 жасында Гауди сәулет мектебін бітіріп, диплом алған. Дипломдық жобасын қорғаған кезде комиссия төрағасы былай деген: «Құрметті мырзалар, біздің алдымызда не данышпан, не есінен алжасқан адам. Оны уақыт қана көрсетеді». 5 бет: Гауди студенттік кезеңде тұрақсыз болғанымен, оның талантты екендігі байқалған, бұл оған профессорлармен жұмыс істеуге мүмкіндік берді. Оның есебінде көптеген аяқталған жобалар болды. Ерте жұмыстарында ол неоготика бағытын ұстанды, бұл орта ғасырлық құрылымдардың элементтерін қамтитын танымал бағыт еді. Ол француз сәулетшісі Виоле-ле-Дюктің шығармашылығына, сонымен қатар ағылшын сыншысы және өнертанушысы Джон Рёскинге таңғалған. 6 bet: Гаудидің шығармашылық әдісі Антонио Гаудидің кәсіби мансабы Барселонаға электр жарығының келуімен, бірінші ірі электр станциясының құрылуымен сәйкес келеді. Жас архитектордың дебюттік жұмысы қала кеңесі тапсырған газ шамдары болды. Олар әлі күнге дейін Барселонаны безендіріп тұр. Сонымен қатар, оның алғашқы жобаларының бірі Барселонаның Корольдік және Сарай алаңдарындағы көше шамдары болды. 7 бет: Антонио Гауди 1878 жылы Парижде өткен Дүниежүзілік көрмеде «Камелия» қолғап дүкенінің стендін таныстырды. Бұл стенд Эстебан Комелья дүкендері үшін жасалған және оның ерекше ағаш пен металды үйлестірген дизайны көрмеге қатысушыларды, соның ішінде кәсіпкер Эусеби Гуэльді, ерекше әсерге бөлеген. Өкінішке орай, осы стендтің нақты фотосуреттері сақталмаған, бірақ Гаудидің алғашқы туындылары туралы ақпараттар Саграда Фамилияның ресми блогында және басқа да оның шығармашылығына арналған дереккөздерде қолжетімді. Граф Гуэль, Испанияның ұлттық өнеркәсібінің қозғаушы күштерінің бірі және өнерге өте талғампаз адам, витринадан қатты әсер алып, авторымен жеке танысуды қалады. Бұл өте бай адам кез келген, тіпті өте тәуекелді эксперименттерге қаржы бөле алатын еді. Осылайша, шексіз шығармашылық әлеует пен шексіз қаржылық мүмкіндіктердің бірлестігі құрылды. Бұл Барселонаның келбетін анықтайтын жобалардың пайда болуына әкелді. Осы сәтте басталған қатынастар тек архитектор мен клиент арасындағы қарым-қатынас емес еді. Бұл бір-бірін таңдандыру, ортақ мүдделер және достықтың негізінде түсінушіліктің қалыптасуына әкелді, ол архитекторға бай кәсіби мансабын бастауға және барлық шығармашылық қасиеттерін дамытуға мүмкіндік берді. 8 бет: Антонио Гуэльдің сеніміне тез кіріп, қысқа мерзім ішінде бірқатар амбициялы жобаларды іске асырды: Висенс үйі, Эль Капри. Бұл жобаларда Гауди өз ұстаздарының әсерінен шыққан, олар әлі де тарихи және романтикалық дәуірге тиесілі болатын. Мысалы, Висенс үйі араб қонақ үйлерінің дәуірінен оның жүрегін жаулап алған шығыс сәулетінің әсерінен салынған. Бұл ләззат арзан болмады, бірақ құрылысқа ақша аяған жоқ. Бірде тапсырыс берушінің бухгалтері ессіз шығындар туралы былай депті: «Мен Гуэльдің қалтасын толтырып жатырмын, ал Гауди оны босатып жатыр». Гуэль оған: «Гаудидің жұмсағаны осы ақ па?» деп жауап берді. Бірде Гауди өзі туралы: Монмартрдағы Сакр-Кёр шіркеуі салынып болған соң, қалған қаражаттар туралы сөз болғанын естіп, күліп: «Не-не, мен тұрғанда ондай ешқашан болмайды» деген екен. Бұл оның шығармашылық әдісіне қатысты еді. Органикалық құрылыс дегеніміз ғимараттың табиғи өсуін білдіретін, яғни бір идея екіншісіне қосылып, процессте айтарлықтай өзгеретін әдіс. Антонио Гаудидің алғашқы құрылымдары, әрине, бір уақытта салынғанымен, өз формасы мен стилі жағынан бір-біріне ұқсамайтын еді. Олар тек декорациялық элементтердің молдығымен, архитектордың аса ұнатқан неоготикалық стиліне тән болғанымен бірігеді. Фотода Каса Висенс, Эль Капри (каприз), Гуэльдің шарап қоймалары, Әулиие Тереза монастырь мектебі 9 бет: Өзінің жұмысында архитектор мүлде қайтпас табанды еді. Бір күні қала билігі оған өзінің басты тапсырыс берушісі — Гуэль сарайы үшін қысқартылған үй жасауын талап етті. Граф практикалық және әдемі формаларға толы үйді армандаған болатын, ал Гауди осы арманды іске асыруға мүмкіндік алды. Ол кең қуысы бар, кареталық ауласы және ат қоралары бар Венециандық палаццо жасап кіргізді. Гуэль сарайының сұр мәрмәр фасадының артында қара ағаштан, палисандрдан, тас черепашкаларынан және піл сүйегінен жасалған сәнді интерьерлер орналасқан. Бір бөлмесі эвкалипт ағашымен, ал басқа бөлмесі бук ағашымен қапталған. Түрлі төбелер алтын жапырақтармен әшекейленген. 10 бет: Бұл архитектуралық шедевр сол кезеңдегі басқа ғимараттардан соншалықты ерекшеленгендіктен, архитекторды Барселонадағы ең танымал және сәнді мамандардың біріне айналдырды. Оған оның жеке, бірегей стилінде барған сайын ерекше құрылыс жобалары тапсырыла бастады, тапсырыс берушілер құрылысқа өз байлығының жартысын жұмсауға дайын еді. 11 бет: Архитектордың жаңа жолды салып, архитектурада бірегейлік танытатын гениалдығына жылдам сенім артылды, ал Барселонадағы бай буржуазиялық таптың өкілдері өздерінің мәртебесін көрсету үшін дайын болды. Осы кездерде қалада алғашқылардың бірі болып Гауди басқарған архитектуралық мектеп пайда болды, олар каталондық модернизмді католицизм мен табиғат ноталарынан шабыттандырып жасады. Гаудидің осы кезеңдегі алғашқы тапсырысы болған Кальвет үйі барокко стилінде жасалған және Гаудидің ең консервативті туындысы ретінде есептелді. 12 бет: Келесі жоба — Бальо үйі болды, ол таза модерн стилінде орындалған жалғыз жұмыс әрі халықаралық аренада үлкен қызығушылық тудырған жоба. Осы жобаға жұмыс істей отырып, Гауди Жерорта теңізінің рухынан шабыт алып, өзінің шығармашылық потенциалын толықтай ашты. Бұл жағдайда архитектор ғимаратты түбегейлі қайта құрды. Қызықты факт — ғимарат бұған дейін оның ұстазы Эмилио Салла тарапынан жобаланған еді. Фасадтың безендірілуінде Гаудидің қиялы мен шеберлігінің бар қуаты көрініс тапты. Толқынды сызықтар, ерекше иілген терезелер, жергілікті шыны зауытының өндірістік қалдықтарынан жасалған түрлі-түсті мозаика және, әрине, түрлі-түсті черепицамен сәнделген шатырдың әсерлі жиектемесі — үйдің әрбір элементі көзге тартымды әрі есте қалады. Фасад декорының тағы бір ерекше деталі — маскаларды еске түсіретін темірден жасалған балкондардың қоршаулары және адам қаңқасының бөліктеріне ұқсас терезе декоры. Айтпақшы, осы ерекше безендірулердің арқасында ғимаратты «Сүйек үйі» деп атап кеткен. 13 бет: Сонымен қатар, Гауди мен Гуэльдің қаржылық және шығармашылық дуэті қала-сад жобасын жүзеге асыруға кірісті. Әрине, қала құру сәтті болмады, өйткені “Таз” тауда тек екі жер телімі сатылды, бірақ тапсырыс берушінің есімімен аталатын тамаша парк жасалды. Гауди көліктер мен жаяу жүргіншілер жолдары үшін эстакада құрып, оларды қисық галереяларға жасырып қойды. Парк үстінде аспанға көтерілген алаң, бұрылысты баспалдақтар, кіреберістегі имбирь үйлері және парктің ортасында 100 бағаннан тұратын зал көтерілді. 14 бет: Бір мердігер(подрядчик) Гуэль паркіне әйгілі жылан формасындағы орындықтың қалай пайда болғанын есіне алды. Оның отыратын орнын мінсіз жасау үшін, Гауди жұмысшыларды шалбарларын шешіп, жаңа бетонға ең жайлы отыруға мәжбүр етті, осылайша эргономиканы ғылым ретінде пайда болғанға дейін қолданды. Сол сияқты, ол өз үйлерінің қабырғаларын әшекейлеуде битум, қыш ыдыстар, балалар ойыншықтары мен ескі тігін фабрикасының инелері секілді заттарды да пайдаланды. Көп жылдардан соң бұл техника Ready Made деп аталды. Гуэль паркінде тек екі үй салынған, олардың бірі архитектордың соңғы мекенжайына айналды. Ол кішігірім бақ павильонында тұрды, оның бір бөлмесі минимализмге дейін қарапайым болды. Бұл үй оған тек түнде ұйықтауға қызмет етті, ал қалған уақытын ол құрылыс алаңдарында өткізді. Қазіргі уақытта осы бақ үйінде Гауди музейі ашылған. 15 бет: Архитектордың мансабындағы соңғы тапсырыс жобасы — Мила үйі, оның стилі модернге қарағанда, көбіне модернизмге жақын. Мила үйі Антонио Гауди тарапынан текстиль магнаты Пере Мила-и-Кампстың тапсырысы бойынша салынған. Бірінші қабат тапсырыс берушінің отбасына арналса, қалған қабаттары жалға берілу үшін жоспарланған. Ғимараттың биіктігі мен ені бойынша нормативтерден асуы салдарынан, Мила бірнеше рет айыппұл төлеп, қаржылық жағдайы нашарлады. 1909 жылы Гауди қаржылық келіспеушіліктерге байланысты жобадан бас тартып, өз еңбегінің ақысы үшін сотқа жүгінуге мәжбүр болды. Каса Мила (Ла Педрера) — Антонио Гаудидің модернизм стилінде салынған жаңашыл туындысы. Ғимарат темірбетоннан тұрғызылып, тірек қабырғалары жоқ, бұл ішкі кеңістікті еркін өзгертуге мүмкіндік береді. Фасады теңіз толқынын шайған жартастарды еске түсіреді, ал балкондарындағы көркем өрнектер су өсімдіктеріне ұқсайды. Карнизді латын тіліндегі дұғалар жазылған раушан гүлдерінің бейнелері безендірген. Ішкі кеңістігі жұмыр пішіндермен және мифологиялық, діни тақырыптағы қабырға суреттерімен әрленген. Гауди ойлап тапқан желдету жүйесі жасанды кондиционерлерді қажет етпейді. Шатырдағы террасса абстракт стильге тән конустық мұнаралар мен қирау тәрізді бағаналардан тұрады, олар ерекше әсер қалдырады. Бұл дизайн абстрактілі архитектураның пайда болуына жол ашқан деп саналады. Гауди пандустарды жобалады, олар арқылы тұрғындар өздерінің пәтерлеріне, тіпті бесінші қабатқа дейін, тікелей автомобильдермен көтеріле алатын еді. Бұл идея қабылданбаса да, бірінші астыртын гаражға айналды. 16 бет: Бұл жұмысқа қатысты пікірталастар аясында Гауди буржуазиямен ынтымақтастығын толығымен тоқтатып, тек Қасиетті әулет соборының құрылысына назар аударды, әлемге Саграда-Фамилия ретінде танымал. 1881 жылы оның ұстаздарының бірі, Франциско дель Вилья, Гаудиға осы ғибадатхананың құрылысына қатысуға ұсыныс жасады. Өзінің ерекше соборын салу идеясы Антонионың ойынан кетпей, ол бұл жобаны өз өмірінің ең басты ісі ретінде қабылдады. 17 бет: Архитектор осы құрылысқа арнаған барлық күшін салу үшін, біраз уақыт бойы ешкіммен сөйлеспей, өзінің шеберханасында, тікелей құрылыс алаңында өмір сүрді. Ол бұл жағдайдан тек қана қаражат жинау үшін шықты, себебі шіркеу тек қана қайырымдылық ақшаларына тұрғызылды. Гауди осы жобаны өз өмірінің соңғы 35 жылын арнады, оның 14 жылында басқа тапсырыстар мен қоғамдық өмірден бас тартты, бірақ 1926 жылы қайтыс болғанға дейін оны аяқтай алмады. Храмның құрылысы әлі аяқталған жоқ, және бүгінде бес ұрпақ бойы барселоналықтар бұл ұлы шығарманың баяу туылуына куә болып келеді. Құрылыс баяу жүріп жатыр: Гаудиден қалған сызбалар 1936 жылы франкистер тарапынан өртелді, ал құрылыс тек қайырымдылықтан түскен ақшаға жүргізілуде. Жыл сайын құрылыс жұмыстарына шамамен 6 миллион доллар жұмсалады. Тұрақты қаржыландыру болса да, құрылыстың аяқталуы тағы 30 немесе 60 жылға созылуы мүмкін. Скептиктер бұл құрылыс аяқталмайды деп күдіктенеді. Олар Гаудидің құпия жоспары осы құрылыс процесін мәңгілік етуінде деп есептейді. Гауди бірнеше жыл өмірін арнаған Саграда-Фамилия, бүгінде әлемдік шіркеу архитектурасының шедеврі ретінде мақұлданған. Алайда, бірнеше онжылдықтар бойы Барселона стилін орта ғасырда қалып қойған динозавр деп сынап, оның шығармаларын науқас қиялмен жасалған тас монстрлар мен әдепсіз шамшылары деп атау жақсы әдетке айналған. 1960-жылдарына дейін Гауди есімі архитектура тарихы туралы кітаптарда мүлде аталмаған. Бірақ уақыт өте келе, авангард стилінің дамуы, әсіресе Ле Корбюзье арқасында, оның есімі ұмытылудан қайта көтерілді. Ал 1984 жылы ЮНЕСКО-ның Әлемдік мұра тізіміне енгізілгенде, оның тас монстры керемет деп танылды. 18 бет: Үш фасад Саграда-Фамилия храмы Христостың туылуын, өлімін және қайта тірілуін бейнелейді. Олар Жаңа Өсиеттен алынған библиялық сахналардың мүсіндік суреттерімен безендірілген. Бұл мүсіндер таңқаларлық дәлдікпен жасалған: Гауди құстардың, жануарлардың және тіпті адамдардың гипс күйіктерін жасап, ең шынайы бейнелерді жасау үшін олардан үлгі алды. Саграда-Фамилианың ішкі безендірілуі оның сыртқы келбетімен сәйкес келеді. Храмға кіргенде, өзін тастан жасалған орманда жүргендей сезінесіз: 70 метрлік бағандар ағаштарға ұқсап, «бұтақтарымен» күмбездерді қолдап тұрады. Собордың жарқын витраждары да өте әдемі, олар үлкен терезелермен толықтырылған — олардың кейбірі екі қабатқа дейін созылады. 19 бет: Жас кезiнде Гауди сәнқой еді, қоғамда болуға қызығушылық танытты және қымбат былғары қолғаптар мен костюмдерге әуес болған адамдардың ортасына қосылды. Ол гурман болды, үнемі театрға, операға барады, ал құрылыс алаңдарын өз арбасымен аралайтын. Әрине, Антонио әйелдер арасында үлкен танымалдыққа ие болды, бірақ олардың арасында ешқандай қарым-қатынас орнатылған жоқ: ол өмір бойы бойдақ болып қалды. Гаудидің жеке өмірі туралы тек оның әйелдерді, әсіресе декольте киімдерін ұнатпағаны белгілі. Ұстазы Жозефа Морё, Пета деп аталған, тоқымашылардың жұмысшы кооперативінде сабақ беретін, ал Гауди сол кооператив үшін көп нәрсені жасаған — кеңсе бұйымдарынан бастап цех құрылысына дейін. Ұялшақ архитектор Петамен ұзақ уақыт бойы қарым-қатынас орнатуға тырысты, сезімдерін ашуға батылы жетпей жүрді, ал ақыры, қиналып, қызарақтап, оған үйленуге ұсыныс жасағанда, ол басқа бір сәтті орман саудагерімен сырға тағып қойған болатын. Архитектор қатты күйзеліп, бірақ бұл Құдайдың белгісі екенін түсініп, ол барлық азғыруларды тоқтатып, тәнін тыйып, рухын көтеруге шешім қабылдайды. Оның жаңа сүйіспеншілігі — архитектура болды. Сәнқойлық пен дендизм Гаудиге тез мәнін жоғалтты, ол католицизмге толық беріле бастады. Ересек шағында, өз шығармаларына қарсы тұрып, архитектор өмірін қарапайымдылыққа бұрды, ал кейіннен мүлдем сыртқы келбетінен бас тартты, ұқыпсыз киініп, өте қарапайым тамақтанды. Уақыт өте келе ол кіршіксіз қартқа айналды, жиі іш киімі туралы ұмытып кететін. Жолдастар оны қайыршы деп ойлап, садақа бергенде, Гауди оны бейқам қабылдайтын. Ол бұйығы дуаналық өмір сүріп, құдайға құлшынып ғибадат ететін болды. Кейде ол ораза ұстап, қатты әлсіреп, тек латук(ассүттіген немесе сүтшөп) жеп, оны сүтке және жаңғақтарға батырып ішетін. Соңғы күндеріне дейін Гауди теңізге бірнеше шақырымдық серуендер жасап жүрді. Қартайған шағында ол өзін-өзі оқшаулап, жалғыздықты жақсы көрді. Көптеген адамдар оны жабық, дөрекі және тәкаппар деп есептеді. Алайда, оның жақындарынан кейбіреулері Антонионың адал дос, достық қарым-қатынаста жайлы және ұнамды болғанын айтады. Архитектордың қарапайым келбеті мен қайыршылық түрі оның өліміне себеп болды: 1926 жылы 7 маусымда Гауди Саграда-Фамилия құрылыс алаңынан шығып, кешкі уағызға баруға кеткен. Шаршаған және аңғарымсыз күйде ол жолға шығып, жаңа ғана Барселонада пайда болған трамваймен соқтығысып қалды. Трамвай жүргізушісі оны мас қаңғыбас деп ойлап, құжаттарын тексеруге тырысқанда тек Інжіл мен бір уыс жаңғақ табылды. Жолдастар оны ауруханаға апару үшін көлік іздегенмен, таксистер бейтаныс қартты тасымалдаудан бас тартты. Тек Ұлттық гвардияның көмегімен Гауди кедейлердің тегін амбулаториясына жеткізілді, содан соң Санта-Круз ауруханасына апарылды, онда оған қарапайым көмек көрсетілді. Тек келесі күні ғана Саграда-Фамилияның капелланы Гаудиді таныды, бірақ ол кезде кеш болды. Гаудидің жағдайы соншалықты нашарлап кетті, сондықтан ең жақсы ем де көмектеспеді. Гауди 1926 жылдың 10 маусымында қайтыс болып, өзінің аяқталмаған Әулие Отбасылық храмының криптасына жерленді. Барселонадағы таксилердің қара түске боялғаны және сары түсті ұятты аралас қоспасы Гаудидің ауруханаға жеткізілуден бас тартқанын еске алу ретінде қабылданған деген аңыз бар. Антонио Гаудидің туындылары каталондық модернизмге жатады, бірақ толықтай ешқандай архитектуралық бағыттарға сай келмейді, өйткені ол барлық архитектуралық стильдерді араластырып, өз эклектикасын жасауды ұнататын. Оның қиялын табиғатқа бақылау жүргізу арқылы байытатын, өйткені табиғатта монохромдылыққа орын жоқ — ол жарқын түстерді жақсы көреді. Гауди табиғат заңдарын архитектураға көшіруге және тек тірі табиғатқа тән үздіксіз форма ағындарын жасауға жетісті. Ол параболалық жабындар мен қисаю колонналарды қолданды, ал оның жобаларында бірде-бір түзу сызық жоқ, өйткені табиғатта түзу сызық болмайды. Ол түзу сызықтардан аулақ болды және жабық, геометриялық дұрыс кеңістіктерді көрді. Ол жиі түзу сызық адам баласының туындысы, ал дөңгелек — Құдайдың туындысы деп айтатын. Ол мінсіздіктің үлгісі ретінде тауық жұмыртқасын санаған. Оның табиғи мықтылығына сенімі белгісі ретінде бір кездері ол шикі жұмыртқаларды таңғы асқа қалтасына салып алып жүретін. 20 бет: Оның жобаларында әрбір құрылымда әрдайым тірек элементтерінің болуы және жабындардың осы элементтерге тірелуі принципінен бас тартылды. Гауди тік бұрыштардан да бас тартты, оның элементтері осы екі функцияны біріктіріп, жүктемені біркелкі таратады. Осы тәжірибелерден қазіргі заманғы биоморфтық архитектура пайда болды. Гауди плоские сызбаларға сенбеді, оларды қолданбай, арқан мен жүкпен жасалған модельдер мен гипс макеттерін пайдаланды. Ол үйлерін жобалаған жоқ, оларды тірі организмдердей өсірді. Оның ойында қандай нәтиже шығуы тиіс екені нақты болды, және оған сәйкес келмейтін нәрсені қатаң түрде алып тастады. Органикалық архитектура Гауди табиғаттан шабыт алып, ғимараттарын табиғи пішіндер мен органикалық сызықтарға негіздеді. Бұл тәсіл оның құрылыстарында бірегей эстетика қалыптастырды. Құрылыс материалдарын тиімді пайдалану Гауди алғашқылардың бірі болып темірбетонды кеңінен қолданды, бұл ғимараттардың құрылымдық беріктігін арттырды және ішкі кеңістікті еркін жобалауға мүмкіндік берді. Биомимикрия және геометрия Гауди табиғатта кездесетін қисық сызықтар мен геометриялық пішіндерді, мысалы, гиперболалық параболоидтар мен спиральдарды, құрылыс кезінде қолданды. Вентиляция және жарық Ол табиғи желдету мен күн сәулесін тиімді пайдаланатын жүйелер ойлап тапты, бұл оның ғимараттарын ыңғайлы әрі экологиялық таза етті. Жүк көтеретін колонналар Гауди тірек қабырғаларының орнына жүк көтеретін колонналарды пайдалану арқылы кеңістікті еркін өзгертуге мүмкіндік берді. Қайта өңдеу және декорация Ол ғимараттарының сәндік элементтері үшін сынған керамика, шыны, тас сияқты қалдық материалдарды қолданды (техника тренкадис деп аталады). Шатырлар мен төбе декорациясы Шатырларды сәндік элемент ретінде қолданды, мысалы, Каса Миладағы мүсіндік түтін мұржалары және Саграда Фамилияның әсем мұнаралары. Антонио Гауди жаңа стиль ойлап тапқан жоқ, бірақ ол Каталон модернизмін (Modernisme català) ерекше деңгейге көтерді және оны өзіндік, бірегей ерекшеліктерімен байытты. Оның стилі әртүрлі бағыттарды үйлестірді, соның ішінде: 1. Модернизмнің инновациялары: Гауди модернизмнің негізгі идеяларын қабылдады, бірақ оларды табиғаттан шабыт алған органикалық пішіндермен толықтырды. Ол өз жұмысына геометриялық еркіндік пен асимметрия енгізді. 2. Табиғаттан шабыт: Оның стилі табиғи элементтерді еліктеуге негізделді. Гауди архитектурасында ағаштардың бұтақтарын, теңіз толқындарын немесе жануарлардың сүйектерін еске түсіретін пішіндер кездеседі. 3. Роман және готика элементтерін қайта өңдеу: Гауди готикалық стильді заманауи технологиялармен біріктіріп, оның негізін жаңа деңгейге көтерді. Саграда Фамилия шіркеуі осының жарқын мысалы. 4. Биоморфизм: Гаудидің стилін кейде биоморфтық деп те атайды, себебі оның ғимараттары табиғи тірі организмдер сияқты көрінеді. 21 бет: Ұлы архитекторлардың өмірбаяны жиі белгісіз фактілермен және аңыздармен өріледі. Антонио Гаудидің туған жері туралы нақты дерек болмағандықтан, каталондықтар оның елу жылдығына үш мемориалдық тақта орнатқан. Бұл шатасуға Азаматтық соғыс кезінде оның жеке архивтерінің өртенуі мен соңғы жылдардағы мизантропиясы себеп болған. Биографтарға тек аздаған құжаттар мен естеліктер қалған. 22 бет: Қорытынды Архитектордың барлық басты туындылары шоғырланған Барселонаның жолы болды деп санайды, ал Гаудиге де, Барселонамен, оның келу сәтімен және, әрине, қолдаушыларымен үлкен сәттілікке ие болды. Бүгінде Гаудидің ұлылығын ешкімге дәлелдеудің қажеті жоқ. Ұлы архитектордың ғимараттары өздерінің формаларының батылдығымен тек туристерді ғана емес, сонымен бірге әлемнің түкпір-түкпірінен келген мамандарды да таңқалдырады. Оған табынады, оны аспанға көтереді, архитектураның триадасы деп атайды және өз уақытынан көп алда болған ең ұлы шебер деп санайды, тастың ақыны және архитектураның рыцары. Жетістіктің құпиясы, сөзсіз, өз ісіңіздің дұрыстығына сену болып табылады, бірақ маркетинг оқулықтарында бұл жетістік көбінесе тек қайтыс болғаннан кейін келеді деп жазылмайды. Өмір кезінде, тіпті, сізді Антонио Гауди сияқты күлкіге айналдырып, мазақтауы мүмкін. Данышпан болу үшін барлығы сияқты ойлау жеткіліксіз. Олар да данышпандар. Шынайы данышпан— бұл өзінің жеке және терең жекелеген ессіздігін бүкіл адамзаттық қалыпқа айналдыру үшін миллиондаған адамдардың миын орныққан орындарынан қозғалып, өзінің соңынан ертуге мәжбүрлейтін адам. Антонио Гауди Барселонаның барлығын белгісіз нәрсемен толтырды. Қазір оның "монстрлары", қорқынышты көрінсе де, ЮНЕСКО тарапынан қорғалады. Ал 1998 жылы жазда Барселона епископы Гаудиді қасиеттілер қатарына қосуды бастады. Ол архитекторлар мен суретшілердің қамқоршысы болады деп болжануда. Гаудидің жаңа мәртебесіне байланысты Саграда-Фамилия соборының аяқталмаған тағдыры туралы пікірталастар жаңа деңгейге көтерілді. Себебі, Әулие Антонионың шығармасын сызбаларсыз аяқтау, шіркеу әкелерінің қасиетті кітаптарын жазумен бірдей нәрсе. Бұл үлкен күнә болуы мүмкін. Мүмкін, бұл жақсы шығар, өйткені шығарманың толық болуын сақтау үшін оны аяқтаудың қажеті жоқ екені бәрімізге белгілі.

Use Quizgecko on...
Browser
Browser