biee.docx

**STUDY NOTES: BAZAT E INXHINIERISË ELEKTRIKE-ELEKTRONIKE** **1. Bazat e Energjisë Elektrike dhe Struktura e Atomit** - Elektriciteti është një fenomen fizik që ndodh për shkak të lëvizjes së elektroneve midis trupave me ngarkesa të ndryshme. - Ngarkesa elektrike është një madhësi fizike...

**STUDY NOTES: BAZAT E INXHINIERISË ELEKTRIKE-ELEKTRONIKE** **1. Bazat e Energjisë Elektrike dhe Struktura e Atomit** - Elektriciteti është një fenomen fizik që ndodh për shkak të lëvizjes së elektroneve midis trupave me ngarkesa të ndryshme. - Ngarkesa elektrike është një madhësi fizike që tregon aftësinë e një trupi për të ndikuar në fushën elektrike rreth tij. - Rryma elektrike është rrjedha e ngarkesave elektrike përmes një përçuesi në një njësi kohe. - Formula: I=QtI = \\frac{Q}{t} ku II është rryma në Amperë, QQ është ngarkesa në Coulomb, dhe tt është koha në sekonda. - Tensioni është forca elektromotore që shtyn ngarkesat elektrike të lëvizin nëpër një qark. - Formula: V=IRV = IR (Ligji i Ohm-it) - Rezistenca është aftësia e një materiali për të kundërshtuar rrjedhën e rrymës elektrike. - Formula: R=VIR = \\frac{V}{I} - Ligji i Coulomb-it shpjegon forcën ndërmjet dy ngarkesave elektrike që janë të vendosura në një distancë të caktuar nga njëra-tjetra. - Formula: F=kq1q2r2F = k \\frac{q\_1 q\_2}{r\^2} ku kk është konstanta e Coulomb-it. **2. Shpërndarja e Ngarkesave Elektrike dhe Fusha Elektrostatike** - Ligji i Gauss-it përcakton që fluksi elektrik përmes një sipërfaqeje të mbyllur është proporcional me ngarkesën brenda saj. - Formula: Φ=Qε0\\Phi = \\frac{Q}{\\varepsilon\_0} - Intensiteti i fushës elektrike është forca që vepron mbi një njësi ngarkese të vendosur në atë fushë. - Formula: E=FqE = \\frac{F}{q} - Potenciali elektrik është energjia e një ngarkese të vetme për njësi të ngarkesës në një pikë të fushës elektrike. - Formula: V=WQV = \\frac{W}{Q} **3. Parimi i Mbivendosjes së Fushës Elektrike** - Fusha elektrike e krijuar nga shumë burime mund të përllogaritet duke i shtuar vektorialisht kontributet e secilit burim. - Formula: Etotal=E1+E2+\...+EnE\_{total} = E\_1 + E\_2 + \... + E\_n **4. Rryma Elektrike dhe Rezistenca** - Ligji i Ohm-it tregon se rryma elektrike është e lidhur me tensionin dhe rezistencën. - Formula: I=VRI = \\frac{V}{R} - Puna elektrike është energjia e transferuar nga rryma elektrike. - Formula: W=VQW = V Q - Fuqia elektrike mat shpejtësinë me të cilën energjia elektrike transformohet. - Formula: P=VIP = VI **5. Intensiteti i Fushës Elektrostatike dhe Ligji i Gauss-it** - Ligji i Gauss-it është një metodë për të përllogaritur fushën elektrike bazuar në simetri. - Formula: ∮EdA=Qε0\\oint E dA = \\frac{Q}{\\varepsilon\_0} **6. Kapaciteti Elektrik dhe Kondensatorët** - Kapaciteti elektrik tregon aftësinë e një kondensatori për të ruajtur ngarkesën. - Formula: C=QVC = \\frac{Q}{V} - Lidhja e kondensatorëve: - **Seri:** 1Ceq=1C1+1C2+...\\frac{1}{C\_{eq}} = \\frac{1}{C\_1} + \\frac{1}{C\_2} + \\dots - **Paralele:** Ceq=C1+C2+...C\_{eq} = C\_1 + C\_2 + \\dots **7. Elektroteknika e Rrymave Konstante** - Rrymat konstante karakterizohen nga mungesa e ndryshimeve me kohën. - Ligji i Xhaulit: Q=I2RtQ = I\^2 R t **8. Llojet dhe Lidhjet e Rezistorëve** - Lidhjet e rezistorëve ndikojnë në rezistencën ekuivalente të qarkut. - **Seri:** Req=R1+R2+\...R\_{eq} = R\_1 + R\_2 + \... - **Paralele:** 1Req=1R1+1R2+\...\\frac{1}{R\_{eq}} = \\frac{1}{R\_1} + \\frac{1}{R\_2} + \... **9. Ligjet e Kirchhoff-it dhe Zgjidhja e Qarqeve** - Ligjet e Kirchhoff-it ndihmojnë në analizën e qarqeve elektrike. - Ligji i parë: ∑I=0\\sum I = 0 - Ligji i dytë: ∑V=0\\sum V = 0 **10. Diodat dhe Llojet e Diodave** - Dioda është një komponent elektronik që përçon rrymën vetëm në një drejtim. - Formula e karakteristikës së diodës: I=Is(eVnVT−1)I = I\_s (e\^{\\frac{V}{nV\_T}} - 1) **11. Tranzistorët dhe Qarqet e Përbëra** - Tranzistorët janë elemente gjysmëpërçuese që përdoren si amplifikatorë ose çelësa elektronikë. - Përforcimi i rrymës: β=ICIB\\beta = \\frac{I\_C}{I\_B} **12. Filtrat Elektrikë** - Filtrat elektrikë përdoren për të modifikuar sinjalet elektrike duke lejuar ose bllokuar frekuenca të caktuara. - **Kalues të ulët:** fc=12πRCf\_c = \\frac{1}{2 \\pi R C} - **Kalues të lartë:** fc=12πRCf\_c = \\frac{1}{2 \\pi R C} - **Brezkalues dhe brezndalues:** Përzgjedhin frekuenca specifike për përpunim të sinjalit.