Communication Skills: A Summary of Lecture Notes PDF

‫ﺑﻬﻨﺎز اﻧﺠﺬاب‬ ‫دﻛﺘﺮاي ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺳﻼﻣﺖ ﺑﺎروري‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺻﺪوﻗﻲ ﻳﺰد‬ ‫واﺣﺪ درﺳﻲ‪ :‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ‪ ،‬آﻣﻮزش ﺑﻬﺪاﺷﺖ و ﻣﺸﺎوره در ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻣﺎدر وﻛﻮدك‬ ‫و ﺑﺎروري ) ﺑﻬﺪاﺷﺖ ‪(2‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪ اول‪:‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬اﻫﻤﻴﺖ‪ ،‬ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در آن‪ ،‬...

‫ﺑﻬﻨﺎز اﻧﺠﺬاب‬ ‫دﻛﺘﺮاي ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺳﻼﻣﺖ ﺑﺎروري‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺻﺪوﻗﻲ ﻳﺰد‬ ‫واﺣﺪ درﺳﻲ‪ :‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ‪ ،‬آﻣﻮزش ﺑﻬﺪاﺷﺖ و ﻣﺸﺎوره در ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻣﺎدر وﻛﻮدك‬ ‫و ﺑﺎروري ) ﺑﻬﺪاﺷﺖ ‪(2‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪ اول‪:‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬اﻫﻤﻴﺖ‪ ،‬ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در آن‪ ،‬اﺻﻮل‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﻣﻮﺛﺮ‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ از داﻧﺸﺠﻮ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻴﺮود ﺗﺎ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ارﺗﺒﺎط را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ‬ ‫‪ -2‬دﻻﻳﻞ اﻫﻤﻴﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﻓﺮدي را در زﻧﺪﮔﻲ ﺣﺮﻓﻪ اي ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦ ﻓﺮدي را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ -4‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻛﻠﻴﺪي ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ي ﻓﺮاﻳﻨﺪ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﻓﺮدي را ﺑﻴﺎن ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪ -5‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎط را ﺷﺮح دﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ -6‬ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط را ﺑﻴﺎن ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪2‬‬  ‫ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ‬ ‫‪3‬‬  ‫ارﺗﺒﺎط ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪي اﺳﺖ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻛﻪ از‬ ‫ﻃﺮﻳﻖ آن اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻧﻈﺮات‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﭘﻴﺎﻣﻬﺎي ﻛﻼﻣﻲ و ﻳﺎ‬ ‫ﻏﻴﺮﻛﻼﻣﻲ ﺑﻴﺎن ﮔﺮدﻳﺪه و ﺳﭙﺲ ارﺳﺎل‪،‬درﻳﺎﻓﺖ و ادراك ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬  ‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ارﺗﺒﺎط‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﻓﺮآﻳﻨﺪي اﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﭘﻮﻳﺎ‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ‬ ‫ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ‬ ‫ﻣﺤﺘﻮاﻳﻲ )زﻣﻴﻨﻪ اي(‬  ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮاي آﻣﻮزش ﺑﻬﺪاﺷﺖ‬ ‫آﻣﻮزش ﺑﻬﺪاﺷﺖ از‬ ‫اﺟﺰاء ‪ PHC‬اﺳﺖ‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت )‪:(Communication‬‬ ‫ ﻓﺮاﻳﻨﺪي دوﻃﺮﻓﻪ ﺑﺮاي ﺗﺒﺎدل و ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻋﻘﺎﻳﺪ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت و‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻗﻮاﻋﺪ‬ ‫ ارﺗﺒﺎط ﻧﺒﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺘﻘﺎل ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ اﻃﻼﻋﺎت از ﻓﺮد ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻪ ﻓﺮد‬ ‫ﻏﻴﺮﻣﻄﻠﻊ ﺗﻠﻘﻲ ﺷﻮد‬ ‫
ﺑﻠﻜﻪ ﻓﺮاﺗﺮ از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻘﺴﻴﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﻦ دو ﻓﺮد ﻫﻢ ﺳﻄﺢ در ﻧﻈﺮ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫رﻓﺮﻧﺲ ﻣﻄﺎﻟﺐ‪ :‬ص ‪ 209‬ﺗﺎ ‪ 241‬ﺟﻠﺪ دوم ﭘﺎرك‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ دﻛﺘﺮ رﻓﺎﻳﻲ‬ ‫)ﻓﺼﻞ دوم – ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮاي آﻣﻮزش ﺑﻬﺪاﺷﺖ(‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪6‬‬  ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮي از ارﺗﺒﺎط ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ‪:‬‬ ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪ اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻴﺎم از ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﻪ ﮔﻴﺮﻧﺪه‪،‬‬ ‫ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ آﻧﻜﻪ ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ از ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﻪ ﮔﻴﺮﻧﺪه‬ ‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد و ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ‬ ‫
ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺑﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬ ‫ﻭ ﺩﺭﻙ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ‪ ،‬ﻧﮕﺮﺵ ﻭﻋﻼﻳﻖ ﻫﺮﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﺗﻠﻘﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬ ‫ در ﻣﺠﻤﻮع‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت راﻫﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺮاي ﺗﻤﺎس ﺑـﺎ‬ ‫دﻳﮕﺮان ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮد‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬  ‫ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺩﺭ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ ‪:‬‬ ‫· ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮدن‪ ،‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻳﺎ ﻫﺪاﻳﺖ ﻧﻤﻮدن دﻳﮕﺮان‬ ‫ﻣﺜﻼً ﻣﻮرد ﭘﺬﻳﺮش ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻳﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻧﺒﻮدن ﺳﻴﮕﺎر ﻛﺸﻴﺪن‬ ‫ﻳﻚ ﻓﺮد ‪:‬‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﻧﮕﺎه ﻏﻀﺒﻨﺎك‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺮﻓﻪ ﻳﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ‬ ‫ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎﻳﻲ و ﺗﺮك ﻣﺤﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫· ﺑﺮاي ﺑﻴﺎن اﺣﺴﺎﺳﺎت‪ ،‬ﺧﻨﺪﻳﺪن‪ ،‬ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮدن‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺖ ﻳﺎ ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ‬ ‫ﺑﻮدن‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪8‬‬  ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻓﺮاﺗﺮ از ﺗﺒﺎدل ﺻﺮف اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ‪:‬‬ ‫راه را ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻄﻠﻮب در رﻓﺘﺎر اﻧﺴـﺎن و اﻳﺠـﺎد ﻣﺸـﺎرﻛﺖ‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪ و اﻓﺮاد آﮔﺎه ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺷـﺪه‬ ‫ﻫﻤﻮار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺪف ﻧﻬﺎﻳﻲ‪ :‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻄﻠﻮب در رﻓﺘﺎر‬ ‫درﻫﻢ ﺗﻨﻴﺪه ﺑﻮدن ارﺗﺒﺎﻃﺎت و آﻣﻮزش ﺳﻼﻣﺖ ‪:‬‬ ‫راﻫﻜﺎرﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ‪ ،‬ﻳﺎدﮔﻴﺮي و آﻣﻮزش را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪9‬‬  ‫ﻫﺪف آﻣﻮزش و ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪:‬‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ آﮔﺎﻫﻲ و ﺷﻨﺎﺧﺖ )‪(Cognition‬‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺳﻄﺢ ﻋﺎﻃﻔﻲ و ﻧﮕﺮش )‪(Affect‬‬ ‫ﻛﺴﺐ ﻣﻬﺎرت و رﻓﺘﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺳﻄﺢ رواﻧﻲ ﺣﺮﻛﺘﻲ‬ ‫)‪(Psychomotor‬‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪10‬‬  ‫ﻗﺪرت ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار دادن دﻳﮕﺮان‪:‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ )‪(Communication Skills‬‬ ‫ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز آﻣﻮزش ﺳﻼﻣﺖ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪11‬‬  ‫اﺟﺰاء ﻓﺮاﻳﻨﺪ ارﺗﺒﺎط‬ ‫ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﺳﺎﺩﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ‪ ،‬ﺣﻀﻮﺭ ﺳﻪ ﻋﻨﺼﺮ‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪﻩ ﭘﻴﺎﻡ‪ ،‬ﭘﻴﺎﻡ ﻭ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ ﭘﻴﺎﻡ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺍﻣﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﺘﻮﺍﻱ ﭘﻴﺎﻡ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺭﺍﺣﺘﻲ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﺯ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ ﻣﻨﺘﻘﻞ‬ ‫ﺷﻮﺩ‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪12‬‬ ‫ﺑﻨــﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑــﻪ ﺧﺼــﻮﺹ ﺩﺭ ﭼﻨــﻴﻦ ﻣــﻮﺍﻗﻌﻲ ﺣﻀــﻮﺭ ﻋﻨﺼــﺮ‬ ‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ‬ ‫ﻛﺎﻧﺎﻝ ﻳﺎ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲ ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ‬ ‫ﻭ ﭼﻮﻥ ﻣﻌﻤﻮ ﹰﻻ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪﻩ ﭘﻴـﺎﻡ ﺍﺯ ﻭﺳـﻴﻠﻪ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣـﻲ‬ ‫ﻛﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺧﻮﺭﺩ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷـﻜﻞ ﻣﺴـﺘﻘﻠﻲ ﻋﻨﺼـﺮ ﭘـﻨﺠﻢ ﺭﺍ‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ‪ ،‬ﮔﻨﺠﺎﻧﻴﺪﻥ ﻋﻨﺼﺮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ‬ ‫ﻣﻴﺎﻥ ﺍﺟﺰﺍﺀﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ "ﭘﺎﺭﺍﺯﻳﺖ" ﻳﺎ‬ ‫ﻞ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫ﺨ ﹼ‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ ‪‬ﻣ ‪‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪13‬‬  ‫ﺧﻼﺻﻪ اﺟﺰاء ﻓﺮاﻳﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ (Communication Process) (Sender) ‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‬.1 (Receiver) ‫ﮔﻴﺮﻧﺪه‬.2 (Message) ‫ﭘﻴﺎم‬.3 (Media) ‫راه ﻳﺎ رﺳﺎﻧﻪ‬.4 (Feedback) ‫ﺑﺎزﺧﻮرد‬.5 Dr seyyed alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist 14  ‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪:‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻜﺎت زﻳﺮ را رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫داﺷﺘﻦ اﻫﺪاف روﺷﻦ‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﻃﺐ و ﻋﻼﺋﻖ و ﻧﻴﺎزﻫﺎي او‬ ‫آﮔﺎﻫﻲ از راﻫﻬﺎي ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ﺧﻮب‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻴﻬﺎي ﻓﻨﻲ و ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎي ﺧﻮد‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪15‬‬  ‫ﻣﺨﺎﻃﺐ‪:‬‬ ‫ﺑﺪون ﻣﺨﺎﻃﺐ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﻓﻘﻂ ﺳﺮ و ﺻﺪا اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دو ﻧﻮع ﻣﺨﺎﻃﺐ‬ ‫‪.1‬ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه‪:‬‬ ‫اﻧﮕﻴﺰه ﻣﺸﺘﺮك )ﮔﺮوه ﻫﻤﮕﻦ(‬ ‫‪.2‬ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺸﺪه )آزاد(‪:‬‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺲ ﻛﻨﺠﻜﺎوي‬ ‫ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪن ﺗﻮاﻧﺎﻳﻴﻬﺎي آﻣﻮزش دﻫﻨﺪه‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪16‬‬  ‫ﭘﻴﺎم‪:‬‬ ‫در راﺳﺘﺎي ﻫﺪف‬ ‫ﺑﺎ ﻣﻌﻨﺎ‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻴﺎز‬ ‫ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺐ‬ ‫اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ و ﺻﺤﻴﺢ )‪(Specific & Accurate‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم و ﻛﺎﻓﻲ )‪(Timely & Adequate‬‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ ﺣﻴﺎﺗﻲ ارﺗﺒﺎط‪:‬‬ ‫اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻴﺎم درﺳﺖ در زﻣﺎن درﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪17‬‬  :‫راﻫﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ‬ (interpersonal communication) ‫ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﻓﺮدي‬.1 ‫راﻳﺞ ﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي اﻓﺮاد ﺑﻲﺗﺼﻤﻴﻢ‬ Dr seyyed alireza Moravveji MD Community Medicine Specialist 18  ‫راﻫﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ‪:‬‬ ‫‪.2‬رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺟﻤﻌﻲ )‪:(mass media‬‬ ‫)ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن‪ ،‬رادﻳﻮ و ‪(...‬‬ ‫ﻣﺰﻳﺖ‪ :‬اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻴﺎم در ﺣﺪاﻗﻞ زﻣﺎن ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﻣﺮدم‬ ‫ﻋﻴﺐ‪ :‬ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ ﺑﻮدن‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺑﺎزﺧﻮرد‪،‬‬ ‫ﻋﺪم اﺛﺮ ﺑﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪه اﻓﺮاد‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪19‬‬  ‫راﻫﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ‪:‬‬ ‫‪.3‬رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲ )‪:(folk media‬‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻫﻴﺌﺘﻬﺎ و ﺗﺠﻤﻌﺎت ﻣﺬﻫﺒﻲ‪ ،‬اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬داﺳﺘﺎﻧﻬﺎ و ‪(...‬‬ ‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﻴﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻢ در اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻴﺎﻣﻬﺎي ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪20‬‬  ‫راﻫﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ‪:‬‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه؟‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از راﻫﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻮرد‬ ‫) ﻳﻚ راه ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ(‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪21‬‬  ‫ﺑﺎزﺧﻮرد )‪: (feedback‬‬ ‫واﻛﻨﺶ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺑﻪ ﭘﻴﺎم ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‬ ‫ﺑﻪ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫در ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﻓﺮدي ﺳﺮﻳﻊ اﺳﺖ‬ ‫در ارﺗﺒﺎط ﺟﻤﻌﻲ‪ ،‬ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ )از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ‪،‬‬ ‫ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻲ و ‪(...‬‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪22‬‬  ‫ﭘﺎﺭﺍﺯﻳﺖ ﻫﺎﻱ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲ‬ ‫ﭘﺎﺭﺍﺯﻳﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺨﻠﻲ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺯ‬ ‫ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬ ‫ﺍﺯ ﻳﻚ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪:‬‬ ‫‪ 1‬ـ ﭘﺎﺭﺍﺯﻳﺘﻬﺎﻱ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‬ ‫‪ 2‬ـ ﭘﺎﺭﺍﺯﻳﺘﻬﺎﻱ ﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻃﻲ‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪23‬‬  ‫ﭘﺎرازﻳﺖ ﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﺎﻣﺸﺎﻥ ﭘﻴﺪﺍ ﺍﺳﺖ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﭘﻴﺎﻡ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‬ ‫ﻧﻈﻴﺮ ﺳﺮ ﻭ ﺻﺪﺍ‪ ،‬ﮔﺮﻣﺎ ﻭ ﺳﺮﻣﺎﻱ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺣﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺯﻳﺎﺩ ﻭ ﻳﺎ‬ ‫ﻧﻮﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺨﺼﺼﺎﻥ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺎﺭﺍﺯﻳﺘﻬﺎﻱ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ‬ ‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻣﺠﺪﺩ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ‬ ‫ﻣﺠﺪﺩ ﻣﻬﺎﺭﺕ ﻫﺎ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪24‬‬  ‫ﭘﺎرازﻳﺘﻬﺎي اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﻲ‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ رخ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﻮء ﺗﻌﺒﻴﺮ در ﻣﻮرد ﭘﻴﺎم ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ وﻟﻮ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﻴﺎم ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ‬ ‫
‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﻧﻈﻴﺮ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﭘﻴﺎم از ﻛﻠﻤﺎﺗﻲ ﻛﻪ درك آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﮔﻴﺮﻧﺪه ﭘﻴﺎم ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ ﺑﺮاي‬ ‫اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻴﺎم اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫و ﻳﺎ ﻛﻠﻤﺎت ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﮔﻴﺮﻧﺪه ﭘﻴﺎم ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎرازﻳﺘﻬﺎي اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﻲ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻟﻐﺎت و اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻧﺎآﺷﻨﺎ و ﻛﺎرﺑﺮد ﻟﻐﺎت و‬ ‫
‬ ‫اﺻﻄﻼﺣﺎت آﺷﻨﺎ و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻋﻼﻳﻖ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻫﺎي ﮔﻴﺮﻧﺪﮔﺎن ﭘﻴﺎم‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬‬ ‫ﭘﺎرازﻳﺘﻬﺎي اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺸﻜﻞ و ﻳﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮدن ﻣﺤﺘﻮاي ﭘﻴﺎم ﻧﻴﺰ رخ‬ ‫
‬ ‫دﻫﻨﺪ‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪25‬‬  ‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﭘﺎرازﻳﺘﻬﺎ )ﻣﻮاﻧﻊ ارﺗﺒﺎط( از دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ دﻳﮕﺮ‪:‬‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ )ﻣﺸﻜﻞ ﺷﻨﻮاﻳﻲ(‬ ‫‪.1‬‬ ‫رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻲ )ﻫﻴﺠﺎن‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻫﻮش و ‪(...‬‬ ‫‪.2‬‬ ‫ﻣﺤﻴﻄﻲ )ﺳﺮوﺻﺪا‪ ،‬ﻧﻮر ﻛﻢ و ‪(...‬‬ ‫‪.3‬‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ )ﺑﻲﺳﻮادي‪ ،‬ﻧﮕﺮش‪ ،‬اﺧﺘﻼف زﺑﺎﻧﻲ و ‪(...‬‬ ‫‪.4‬‬ ‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﻮدن ﺧـﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷـﺘﻲ‪ ،‬ﮔـﺎه ﻣﻮاﻧـﻊ‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼت زﻳﺎدي ﺑﺮ ﺳـﺮ راه ﺗﺤﻘـﻖ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ در رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪26‬‬  ‫اﻧﻮاع ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫‪.1‬ﻛﻼﻣﻲ‬ ‫‪.2‬ﻏﻴﺮﻛﻼﻣﻲ‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﻛﻼﻣﻲ‪:‬‬ ‫ﺍﻏﻠﺐ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻓﻘﻂ‬ ‫ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻱ ﺯﺑﺎﻥ‪:‬‬ ‫ﺗﻤﺎس اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ‪ :‬ﻣﻼﻗﺎت و ﺗﺒﺎدل دﻳﺪﮔﺎه ﻫﺎ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان‬ ‫‪.1‬‬ ‫ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ‪ :‬ﻛﻤﻚ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد و ﺣﻔﻆ ﻋﻼﻗﻪ در دﻳﮕﺮان‬ ‫‪.2‬‬ ‫ﺑﻴﺎن ‪ :‬اﻣﻜﺎن اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻋﻮاﻃﻒ‬ ‫‪.3‬‬ ‫ﺗﺮﻏﻴﺐ ‪ :‬ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮدن ﻓﺮد دﻳﮕﺮ ﺗﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺷﻮد‬ ‫‪.4‬‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮدن ‪ :‬وادار ﻛﺮدن ﻓﺮد ﺑﻪ رﻓﺘﺎر ﻛﺮدن ﺑﻪ ﺷﻴﻮه اي ﻣﻌﻴ‪‬ﻦ‬ ‫‪.5‬‬ ‫اﺑﺰاري‪ :‬دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻳﺎ ﻛﺴﺐ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ‬ ‫‪.6‬‬ ‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ‪ :‬ﻣﻨﻈﻢ ﻛﺮدن‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﺮدن و ﺑﺎزي ﺑﺎ ﻟﻐﺎت‪.‬‬ ‫‪.7‬‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬  ‫ارﺗﺒﺎط ﻏﻴﺮﻛﻼﻣﻲ‬ ‫ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻏﻴﺮﻛﻼﻣﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺎﺳﺨﻬﺎﻱ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺣﺎﻻﺕ ﭼﻬﺮﻩ‪ ،‬ﺩﺳﺘﻬﺎ‪،‬‬ ‫ﺣﺮﻛﺎﺕ ﻭ ﺗﻤﺎﺱ ﭼﺸﻤﻲ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﭼﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﭼﻪ ﻧﮕﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻨﻲ‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ ﻏﻴﺮﻛﻼﻣﻲ‪ ،‬ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﻭ ﻧﮕﺮﺷﻬﺎﻱ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﺁﺷـﻜﺎﺭ‬ ‫ﻣﻲﺳﺎﺯﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪28‬‬  ‫ﻗﻠﻤﺮو ﻫﺎي اﺻﻠﻲ ارﺗﺒﺎط ﻏﻴﺮﻛﻼﻣﻲ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‬ ‫‪ (1‬ﻣﺠﺎورت‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻴﺰان ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ اﻓﺮادي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺜﻼ ﻣﻴﺰان ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻴﺎم ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﺧﻮاﺑﻴـﺪه‬ ‫روي ﺗﺨﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮدي ﻛﻪ ﺑﺎ او از ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﻧﺴـﺒﺘﺎً دور در‬ ‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺨﺖ ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﺪ و ﻓﺮدي ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮ ﻣـﻲآﻳـﺪ و‬ ‫روي ﺗﺨﺖ ﻳﺎ روي ﻳﻚ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻛﻨﺎر ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻲﻧﺸـﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ‬ ‫ﻳﻚ اﻧﺪازه ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪29‬‬  ‫‪ (2‬ﺟﻬﺖ ﻳﺎﺑﻲ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر ادراك اﻓﺮاد از ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮد در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ اﻓـﺮاد و اﺷـﻴﺎء‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺜﻼ ﻧﺤﻮه آراﻳﺶ ﻛﻼس ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﻨﺪﻟﻲ و ﻣﻴﺰﻫـﺎي ردﻳـﻒ ﺷـﺪه‬ ‫روﺑﺮوي ﻣﺮﺑﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ آﻣﻮزش ﺑﻪ ﺷـﻴﻮه ﺳـﻨﺘﻲ ﺑﺮﮔـﺰار‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺻﻨﺪﻟﻴﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت داﻳﺮه ﭼﻴـﺪه ﺷـﺪهاﻧـﺪ ﻧﺸـﺎن‬ ‫دﻫﻨﺪه آﻣﻮزش ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ و ﻣﺸﺎرﻛﺖﺟﻮﻳﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪30‬‬  ‫‪ (3‬ﺳﻄﺢ‬ ‫اﺷﺎره ﺑﻪ ﺗﻔﺎوت در ﻣﻴﺰان ارﺗﻔـﺎع ﺑـﻴﻦ ﺑﺮﻗـﺮار ﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن‬ ‫ارﺗﺒﺎط دارد‪.‬‬ ‫ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ارﺗﺒﺎط ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ راﺣﺖ ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑـﻮد ﻛـﻪ اﻓـﺮاد در ﻳـﻚ‬ ‫ﺳﻄﺢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ دو ﻧﻔﺮ در دو ﺳﻄﺢ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻳﺎ ﻫﺮ دو ﻃﺮف‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺑﻲﺛﻤﺮ ﺑﻮدن راﺑﻄﻪ را ﭘﺪﻳﺪ آورد‬ ‫و ﮔﺎﻫﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺧﺎص ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ :‬ﻋﺪم دﻋﻮت ﻓﺮد ﺑـﻪ‬ ‫ﻧﺸﺴﺘﻦ ﻫﻨﮕﺎم ورود وي ﺑﻪ ﻳﻚ اﺗﺎق ﻛﺎر‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﻴﺎم را اﻟﻘﺎء ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ او ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪزودي آﻧﺠﺎ را ﺗﺮك ﻛﻨﺪ!‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪31‬‬  ‫‪ (4‬ﺟﻠﻮه ﻇﺎﻫﺮي‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﻬﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽـﻮن وﺿـﻌﻴﺖ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻓـﺮد‪ ،‬ﺷﺨﺼـﻴﺖ او‪ ،‬ﻋـﺎدات‬ ‫ﭘﺎﻛﻴﺰﮔﻲ و ‪...‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺟﻠﻮه ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﻠﻮه ﻇﺎﻫﺮي ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﻴﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻌﻴﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ‬ ‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ داراي اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ‪.‬ﻣﺜﻼ ﻟﺒﺎس ﭘﺮﺳﺘﺎر ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻟﻴﺎﻗـﺖ‬ ‫ﺣﺮﻓﻪ اي و رﺳﻤﻴﺖ او را ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ (5‬ﺣﺎﻟﺖ ﭼﻬﺮه‬ ‫ﺑﻪ وﺿﻮح اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﻏﻤﮕﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺷﺎدي‪ ،‬ﺧﺸﻢ وﺗﻌﺠﺐ و ﺳﺮ‬ ‫درﮔﻤﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪32‬‬  ‫‪ (6‬ﺣﺮﻛﺎت دﺳﺖ و ﺣﺮﻛﺎت ﺳﺮ‬ ‫ﺗﻜﺎن دادن ﺳﺮ و دﺳﺖ ﺑﻄﻮر واﺿﺤﻲ ﺗﻮاﻓﻖ و ﻋﺪم ﺗﻮاﻓﻖ را ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑـﻪ‬ ‫ﻛﻠﻤﺎت ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺸﺘﻬﺎي ﮔﺮه ﻛﺮده و دﺳﺘﻬﺎي ﺑﻲ ﻗﺮار و ﭘﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻛﻮﺑﻴـﺪه ﻣـﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ ،‬اﺳﺘﺮس و ﺗﻨﺶ را آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺳﺎزد‪.‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ دﺳﺖ ﻫﺎي ﺑﺎز و آرام ﻧﺸـﺎﻧﮕﺮ ﻳـﻚ زﻣﻴﻨـﻪ ذﻫﻨـﻲ آرام ﻣـﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺸﻜﻼت ﻋﺎﻃﻔﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﮔﻴﺠﻲ ﻳﺎ ﻧﮕﺮاﻧﻲ‪ ،‬اﻏﻠـﺐ ﺑـﺎ ﮔﺬاﺷـﺘﻦ دﺳـﺖ ﻫـﺎ‬ ‫روي ﺳﺮ و ﺑﺎزي ﺑﺎ ﻣﻮ‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪن روي ﺻﻮرت ﻳﺎ ﻣﺎﻟﺶ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﻧﺸـﺎن‬ ‫داده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪33‬‬  ‫‪ (7‬ﺗﻤﺎس ﭼﺸﻤﻲ‬ ‫– ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻗﺎﻋﺪه ﻛﻠﻲ وﻗﺘﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪه روي آﻧﭽﻪ ﻣـﻲ ﮔﻮﻳـﺪ‬ ‫ﺗﻤﺮﻛﺰ دارد‪ ،‬ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﭼﺮﺧﻴﺪن دارد‪.‬‬ ‫– ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر درﻳﺎﻓﺖ ﭘﺎﺳﺨﻲ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻧﮕﺎه ﺧﻮاﻫﺪﻛﺮد‪.‬‬ ‫– اﮔﺮ ﺑﻪ ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻧﮕﺎه ﻧﻜﻨﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻳﺎ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ راﺣﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫– ﻣﺜﻼ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدن ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﭼﺸﻤﺎن ﺑﻴﻤـﺎر وﻗﺘـﻲ‬ ‫اﺧﺒﺎر ﺑﺪي در ﻣﻮرد ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ وي اراﺋـﻪ ﻣـﻲ‬ ‫دﻫﻴﻢ ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪34‬‬  ‫‪ (8‬ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺪن‬ ‫– ﻳﻚ ﻋﻼﻣﺖ ﻏﻴﺮارادي اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت ﻣﻬﻤـﻲ را در ﺑـﺎره‬ ‫ﻧﮕﺮﺷﻬﺎ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮدﻣﺎن و دﻳﮕﺮان ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫– ﻣﺜﻼً ﻳﻚ ژﺳﺖ آﺳﻮده ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻫـﻢ ﮔﻮﻳـﺎي ﺣﺎﻟـﺖ‬ ‫ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﭘﻨﺪاري ﺣﺎﻛﻲ از اﻋﺘﻤـﺎد ﺑـﻪ ﻧﻔـﺲ و ﻫـﻢ ﺣـﺎﻛﻲ از‬ ‫اﻃﻤﻴﻨﺎن در ﻓﺮدي ﺑﺎﺷﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺎ او در ﺣـﺎل ﺑﺮﻗـﺮاري ارﺗﺒـﺎط‬ ‫ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪35‬‬  ‫اﻧﻮاع ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ ﻳﺎ آﻣﺮاﻧﻪ )‪:(Didactic‬‬ ‫ﻣﺜﻞ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ‬ ‫ﻣﻌﺎﻳﺐ‪ :‬ﺗﺤﻤﻴﻞ داﻧﺶ‬ ‫ﻋﺪم ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﺨﺎﻃﺐ‬ ‫ﻋﺪم ﺑﺎزﺧﻮرد‬ ‫ﻋﺪم ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪36‬‬  ‫اﻧﻮاع ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪:‬‬ ‫‪ -2‬دوﻃﺮﻓﻪ ﻳﺎ ﺳﻘﺮاﻃﻲ )‪:(Socratic‬‬ ‫– ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﮔﻴﺮﻧﺪه )ﻣﺨﺎﻃﺐ(‬ ‫– ﻣﻄﺮح ﻛﺮدن ﺳﻮال ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻴﺮﻧﺪه و اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪن‬ ‫ﻧﻈﺮات و ﻋﻘﺎﻳﺪ وي ﺑﻪ ﺑﺤﺚ‬ ‫– ﻓﻌﺎل و دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ ﺑﻮدن ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي‬ ‫– ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪37‬‬  ‫اﻧﻮاع ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪:‬‬ ‫‪ -3‬ارﺗﺒﺎط ﻛﻼﻣﻲ )‪:(Verbal Communication‬‬ ‫ ﺳﻨﺘﻲ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻧﻮﺷﺘﺎري‬ ‫ ﺳﺮﺷﺎر از ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻧﻬﻔﺘﻪ )ﻟﺤﻦ ﻛﻼم‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺮ و اﻧﺪاﻣﻬﺎ و ‪(...‬‬ ‫ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ) ﻋﺪم ﺗﺄﺛﻴﺮ راﻫﻬﺎي ﻧﻮﺷﺘﺎري ﺑﻪ اﻧﺪازه‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻛﻼﻣﻲ(‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪38‬‬  ‫اﻧﻮاع ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪:‬‬ ‫‪ -4‬ارﺗﺒﺎط ﻏﻴﺮ ﻛﻼﻣﻲ )‪:(Nonverbal‬‬ ‫– ﺳﻜﻮت ﺳﺮﺷﺎر از ﻧﮕﻔﺘﻪ ﻫﺎﺳﺖ‬ ‫– ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪﺗﺮي از ﻛﻼم داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫– ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺮﻛﺎت‪ ،‬ﺣﺎﻻت‪ ،‬وﺿﻌﻴﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺪن و ﭼﻬﺮه‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪39‬‬  ‫اﻧﻮاع ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪:‬‬ ‫‪ -5‬ارﺗﺒﺎط رﺳﻤﻲ و ﻏﻴﺮ رﺳﻤﻲ‪:‬‬ ‫ رﺳﻤﻲ )ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻮﺛﻖ( ‪ -‬ﻏﻴﺮ رﺳﻤﻲ )ﺣﺮﻓﻬﺎ و ﺷﺎﻳﻌﺎت(‬ ‫ اﮔﺮ راﻫﻬﺎي رﺳﻤﻲ اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﻌﺎت داﻣﻦ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‬ ‫ ﮔﺎﻫﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﻴﺮ رﺳﻤﻲ در آﻣﻮزش ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫)ﻣﺜﻞ راﺑﻄﻴﻦ ﺑﻬﺪاﺷﺖ(‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪40‬‬  ‫اﻧﻮاع ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪:‬‬ ‫‪ -6‬ارﺗﺒﺎط دﻳﺪاري ) ‪:(visual‬‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺷﻜﺎل‪ ،‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎ‪ ،‬ﺟﺪاول و ‪...‬‬ ‫‪ -7‬ارﺗﺒﺎط از راه دور)‪:(Telecommunication‬‬ ‫ارﺗﺒﺎط راه دور ﺟﻤﻌﻲ‪ :‬ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن‪ ،‬رادﻳﻮ و اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬ ‫ارﺗﺒﺎط راه دور ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ‪ :‬ﺗﻠﻔﻦ و ‪...‬‬ ‫‪Dr seyyed alireza Moravveji MD‬‬ ‫‪Community Medicine Specialist‬‬ ‫‪41‬‬