Variasi Bahasa PDF

BAB 4 VARIASI BAHASA  TOPIK UTAMA KONSEP VARIASI BAHASA VARIASI BAHASA DI MALAYSIA PENGGUNAAN BAHASA FORMAL DAN BAHASA TIDAK FORMAL BAHASA SAPAAN DALAM MASYARAKAT MELAYU GELARAN DALAM MASYARAKAT MELAYU  KONSEP VARIASI BAHASA Kelainan bahasa atau keadaan kepelbagaian cara sesua...

BAB 4 VARIASI BAHASA  TOPIK UTAMA KONSEP VARIASI BAHASA VARIASI BAHASA DI MALAYSIA PENGGUNAAN BAHASA FORMAL DAN BAHASA TIDAK FORMAL BAHASA SAPAAN DALAM MASYARAKAT MELAYU GELARAN DALAM MASYARAKAT MELAYU  KONSEP VARIASI BAHASA Kelainan bahasa atau keadaan kepelbagaian cara sesuatu bahasa itu digunakan berikutan perbezaan beberapa faktor. Antara faktor wujudnya variasi bahasa ialah kedudukan geografi, kumpulan sosial, perwatakan peribadi dan konteks semasa. Noriah Mohamed (1998)  Kelainan bahasa Melayu boleh terdiri daripada ideolek, dialek geografi, dialek sosial dan kelainan yang diberi penamaan khusus oleh ahli bahasa seperti slanga, jargon, argot fungsiolek, kronolek, laras dan sebagainya. Teo Kok Seong (2002)  Kelainan bahasa merujuk keadaan kepelbagaian cara sesuatu bahasa itudigunakan berikutan perbezaan beberapa faktor seperti geografi, kumpulan sosial, perwatakan peribadi dan konteks. Nik Safiah Karim, Farid M. Onn, Hashim Hj. Musa dan Abdul Hamid Mahmood (2003)  Variasi bahasa Melayu wujud disebabkan oleh beberapa faktor sosial seperti latar belakang pendidikan, jenis pekerjaan dan kedudukan sosioekonomi penutur yang berbeza.  VARIASI BAHASA DI MALAYSIA Variasi Bahasa Dialek Geografi Laras Dialek Sosial Formal Dialek Selatan Dialek Utara Dialek Pantai Timur Tidak formal Dialek Pantai Barat  DIALEK GEOGRAFI Dialek geografi atau dikenali juga dengan dialek kawasan merupakan sejenis kelainan bahasa yang ditentukan berdasarkan ruang geografi tempat menetapnya penutur kelainan bahasa berkenaan. Ciri-ciri dialek geografi: - Fonologi - Morfologi - Leksikal Fonologi (bunyi)  ulaq (Utara), ulau (Melaka), ulo (Johor) Morfologi (pembentukan kata)  memanaskan – perhangat  menghabiskan – perabih Leksikal (perbendaharaan kata)  tembikai (standard)  semangka (Johor)  timun Cina (Kelantan)  DIALEK SOSIAL Dialek sosial merupakan dialek yang wujud disebabkan berlakunya pelbagai situasi sosial tertentu seperti situasi rasmi dan tidak rasmi. Dalam dialek sosial juga terdapat beberapa kelainan bahasa seperti bahasa kasar, halus dan neutral. Terbahagi kepada 5 jenis  1.Variasi dari segi penutur Ideolek  Kelainan yang terdapat pada penutur itu sendiri (gagap, sengau) Dialek  Kelainan daripada kelompok penutur berdasarkan wilayah / tempat tinggal Kronolek / dialek temporal  Variasi yang digunakan oleh kelompok sosial berdasarkan masa, zaman, tempoh. Sosiolek / dialek sosial  Variasi yang berkaitan dengan status / golongan 2. Variasi dari segi kerjaya  Pekerja mahir, separuh mahir, kurang mahir 3. Variasi berdasarkan usia  Kanak-kanak, remaja, dewasa, orang tua 4. Variasi berdasarkan jantina  Lelaki, perempuan 5. Variasi berdasarkan susun lapis / herarki masyarakat  Dari sudut politik, ekonomi dan sosial LARAS Ditafsirkan sebagai satu daripada kelainan sosial secara umum kerana penghasilannya berkait rapat dengan satu faktor sosial. Akan dibincangkan dalam bab 5. PENGGUNAAN BAHASA FORMAL Penggunaan bahasa yang lebih teratur, lengkap dan memerlukan semua strategi pertuturan untuk memberi gambaran yang beradat hormat dalam konteks sosial. Bahasa formal terdiri daripada bahasa standard dan bahasa istana.  BAHASA STANDARD Variasi bahasa yang telah bersistem dan digunakan dalam situasi formal seperti ketika menghadiri sesi temu duga, mesyuarat, dan sebagainya. Sifat-sifat bahasa standard ialah - keseragaman, - kestabilan yang luwes - keintelektualan. Keseragaman  Seragam dari segi nahu, sebutan, ejaan, dan makna. Kestabilan yang luwes  Mantap. Walau bagaimanapun, tidak terlalu rigid. Mudah disesuaikan sesuai dengan keadaan. Keintelektualan  Berkeupayaan membuat kenyataan-kenyataan tertentu untuk memperkayakan perbendaharaan kata dan melengkapkan tatabahasa.  BAHASA ISTANA Juga dikenali sebagai bahasa halus atau bahasa diraja. Bahasa yang digunakan dalam perhubungan kebahasaan iaitu sekurang-kurangnya salah satu pihak itu terdiri daripada keluarga diraja. Bahasa yang mementingkan adab sopan dan mempunyai beberapa kosa kata tertentu yang hanya digunakan di kalangan golongan istana sahaja ketika dalam upacara rasmi mahupun perhubungan sosial sehari-hari. Ciri-ciri laras bahasa istana 1. Kosa kata -berangkat, bersiram, gering, santap 2. Tatabahasa Kata ganti nama diri -beta,patik, tuanku 3. Pengulangan -Penggunaan sesuatu bentuk kata yang sama secara berulang kali (ampun) 4. Pemulukan dan pendinaan Pemulukan – memuji / meninggikan taraf Pendinaan – menghina / merendah diri  PENGGUNAAN BAHASA TIDAK FORMAL Bahasa slanga Bahasa kolokial Bahasa pasar Bahasa argot Bahasa pijin Bahasa kreol  BAHASA SLANGA Perbendaharaan kata oleh sekelompok manusia Mempunyai ciri-ciri kerahsiaan yang hanya diketahui oleh sesuatu kelompok manusia Tujuannya untuk suka-suka Contoh: Fama (father&mother), kantoi,mangkuk Bahasa FA – safayafa sufukafa mafakanfan  BAHASA PASAR Bahasa yang digunakan oleh penutur yang dipengaruhi oleh pelat bahasa ibunda penutur. Tidak gramatis dan mengabaikan nahu Contoh: Orang Melayu menggunakan bahasa Melayu mengikut telor bahasa Cina / Tamil Orang Cina bercakap bahasa Melayu mengikut telor bahasa Cina Orang India bercakap bahasa Melayu mengikut telor bahasa Tamil BAHASA KOLOKIAL Bahasa pertuturan sehari-hari. Dikenali juga sebagai bahasa basahan. Bahasa yang bersifat percakapan mudah Contoh: hendak – nak sedang – tengah BAHASA ARGOT Bahasa yang digunakan oleh masyarakat kelas bawahan. Masyarakat kelas bawahan diterjemahkan sebagai masyarakat yang mengamalkan kehidupan tidak sihat seperti golongan pelacur, kelompok samseng, penagih dadah. Contoh: ‘bisnes’, ‘sen’, ‘kasi potong’  BAHASA PIJIN Bahasa yang tidak ada penutur asal. Bahasa campuran antara dua atau lebih bahasa, dan bahasa yang terbentuk itu tidak boleh dikategorikan kepada salah satu daripada bahasa asal. Bersifat sementara. Contoh: Permulaan percampuran bahasa Cina dan Melayu di Melaka  BAHASA KREOL Bahasa yang bukan berasal daripada bahasa tempatan sesebuah negara. Bahasa yang datang dari luar tetapi telah menerima unsur-unsur bahasa tempatan. Bahasa pijin yang telah mantap. Contoh: Bahasa Baba Nyonya di Melayu (percampuran bahasa Cina dan bahasa Melayu). BAHASA SAPAAN DALAM MASYARAKAT MELAYU Dalam masyarakat Malaysia terdapat pelbagai sistem sapaan yang digunakan oleh setiap anggota masyarakat yang berbilang kaum. Sistem sapaan yang betul dan tepat akan melambangkan kesopanan dan kehalusan budi seseorang penutur. Selain itu, penggunaan sistem sapaan juga akan menentukan jarak perhubungan seseorang penutur sama ada akrab atau sebaliknya.  JENIS SAPAAN Kata ganti nama Kata panggilan umum Kata panggilan dalam keluarga Kata ganti nama 1. Kata ganti nama diri pertama saya, ceq, orang, aku, kawan, hamba, 2. Kata ganti nama diri kedua hang, hangpa, kamu, awak, engkau, kitak 3. Kata ganti nama diri ketiga dia, mereka, depa, dema, sidak Terdapat 3 faktor yang menentukan pola penggunaan kata ganti nama, iaitu 1. umur 2. jauh dekat perhubungan 3. status Kata panggilan umum  Kata yang menggantikan nama yang digunakan pada manusia dengan penentuan gender, rujukan, dan status. Kata sapaan hormat dikategorikan dalam kata panggilan umum.  Contoh: Encik, Puan, Cik, Saudara, Tuan, Yang Berhormat, Yang Arif, Yang Berbahagia Kata panggilan dalam keluarga  Penggunaan sistem panggilan dalam masyarakat Melayu adalah berbeza.  Penggunaan kata panggilan dalam masyarakat Melayu di Kedah akan mengikut susunan daripada anak pertama hingga yang terakhir. Along anak pertama Angah anak kedua Alang anak ketiga Anjang anak keempat Andak anak kelima Tam anak keenam Tih anak ketujuh Acik anak kelapan Usu anak kesembilan  GELARAN DALAM MASYARAKAT MELAYU Gelaran warisan Gelaran Gelaran Gelaran peribadi kurniaan  GELARAN WARISAN Gelaran yang berasal daripada keturunan dan diperturunkan dari generasi ke generasi 1. Daripada raja-raja seperti Tunku, Tengku dan Raja. 2. Daripada orang-orang besar, seperti Megat, Puteri, Wan, Nik dan sebagainya. 3. Daripada Rasul dan sahabat-sahabatnya, seperti Sayid atau Syed, Syeikh dan Syarifah bagi anak perempuan.  GELARAN KURNIAAN Gelaran yang diberikan oleh individu atau pertubuhan tertentu. Terbahagi kepada 6 kategori 1. Gelaran daripada sultan: Gelaran suami Sapaan isteri Tun Toh Puan Tan Sri Puan Sri Datuk Seri Datin Seri Datuk Amar Datin Amar Datuk Seri Utama Datin Seri Utama 2. Daripada pertubuhan rasmi  Diberikan kepada seseorang yang sangat berjasa seperti, gelaran Pendeta yang diberikan kepada Allahyarham Yang Berbahagia Tan Sri Haji Zainal Abidin bin Ahmad. 3. Hasil daripada jawatan yang disandang  Gelaran kurniaan yang diberikan bagi individu yang menjawat jawatan kursi akademik seperti Profesor. 4. Kurniaan ikhtisas  Kurniaan kepada orang yang berjaya dalam bidang akademik tertentu seperti Doktor (Dr.) kepada orang yang telah lulus Ijazah Doktor Falsafah atau Doktor Perubatan dan Pembedahan 5. Sistem adat  Lazimnya terdapat dalam sistem politik tradisional seperti Adat Pepatih. Gelaran tertentu akan diberikan misalnya Undang Jelebu bergelar Datuk Mendika, Ketua Luak Tampin bergelar Tengku Besar Tampin. 6. Gelaran keagamaan  Gelaran ini diberikan kepada seseorang yang menunaikan kewajipan agama seperti gelaran Haji kepada lelaki dan Hajah kepada perempuan.  GELARAN PERIBADI Gelaran ini wujud untuk mengenal pasti individu yang mempunyai nama yang sama (2 orang Ismail). Terjadi juga akibat kelaziman atau nama timang-timangan (Boboy,Adik,Bob,Girl). Gelaran berdasarkan sifat atau ciri-ciri fizikal yang dimilikinya seperti gemuk, kurus, sengau, pekak (Miza Gebu, Li Panjang). Terjadi juga hasil daripada tabiat / kelakuan semula jadi seseorang (Samad Tepung).  KESIMPULAN Variasi bahasa membolehkan sesebuah masyarakat memilih sama ada mahu berlaku sopan atau sebaliknya. Masyarakat perlulah menitikberatkan penggunaan bahasa agar pihak yang dilawan tutur atau masyarakat sekeliling memandang tinggi terhadap pengguna bahasa tersebut.  RUJUKAN Asmah Haji Omar (1986) Chambers dan Trudgill (1990) Holmes (2001) Mokhtar Mohd Tohar ( 2002) Nik Safiah Karim (2003) Noriah Mohamed (1998) Teo Kok Seong (2003)  REFLEKSI Senaraikan perbezaan antara bahasa pijin dengan bahasa kreol?