Dil Bileşenleri Betimleme - 5. Hafta PowerPoint Sunumu

Dilin Bileşenlerini Betimleme İLETİŞİM VE DİLBİLİME GİRİŞ Öğr. Gör. Meltem ŞEN AKSÜT Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü  Dili Betimleme Amacı Eğer bir çocuk/öğrenci, konuşma veya dinleme-anlamada veya kişisel-sosyal gelişiminde herhangi bir...

Dilin Bileşenlerini Betimleme İLETİŞİM VE DİLBİLİME GİRİŞ Öğr. Gör. Meltem ŞEN AKSÜT Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü  Dili Betimleme Amacı Eğer bir çocuk/öğrenci, konuşma veya dinleme-anlamada veya kişisel-sosyal gelişiminde herhangi bir gecikme veya tutarlı olmayan bir gelişim gösteriyor ise, daha ileri aşama değerlendirmeleri yapmak gerekecektir.  Çeşitli değerlendirme araçları ve testler….. 2  Altı Ana Başlık Altında Dili İnceleme Sentaks Morfoloji Fonoloji sözdizimi biçimbilim sesbilgisi Kurallarla Kurallarla Kurallarla Yapılandırılmış Yapılandırılmış Yapılandırılmış Bir Sistem Bir Sistem Bir Sistem olarak Dil – olarak Dil – olarak Dil – Seslerin Sözcüklerin bir Seslerin özellikleri araya gelerek (fonemler) bir bakımından kabul edilebilir araya gelerek birleştirilerek cümlecikler, yan temel anlam bir dile özgü cümleler ve tam birimlerini konuşma cümleler (morfemler) seslerini oluşturma oluşturma oluşturma düzlemi düzlemi düzlemi Altı Ana Başlık Altında Dili İnceleme Pragmatik Semantik Fonetik kullanım anlambilim sesbilimi İletişim Anlam sistemi Sesler dizisi bağlamı olarak Dil – olarak Dil – içinde Dil – Mesajlar Konuşma Çeşitli içinde her bir seslerinin bağlamlar sözcüğün ve temel içinde ve sözcükler akustik- amaçlar için arası artikülasyon işlev bağıntıların birimleri görebilme anlam ifade düzlemi düzlemi etme düzlemi  Dili Üç Ana Başlık Altında Betimleme Gelişimsel bir gecikme veya bir sorun gösteren çocuklarda değerlendirmeye yönelirken diline ilişkin olarak şu sorulara yanıt aranır:  Çocuk ne söylüyor? (içerik - content)  Çocuk bunu nasıl söylüyor? (biçim - form)  Niye onu söylüyor? Bunu söylemekteki niyeti ne? (kullanım – use)  Bloom and Lahey, 1998. Dili Üç Ana Başlık Altında Betimleme Bloom & Lahey, 1978 İÇERİK content KULLAN BİÇİM IM form Use Dili Üç Ana Başlık Altında Betimleme İÇERİK semantik BİÇİM Sentaks, KULLANIM morfoloji pragmati ve k fonoloji- fonetik  Üç Ana Başlık Altında Betimleme İÇERİK (Content) Semantik: Sözcüklerin anlamları ve bunların birbiriyle bağlantıları.  Sözcük dağarcığı vardır: örn.; ‘ceket’  Kavram vardır: örn.; «renk»  Kategoriler vardır: örn.; «yiyecek»  Anlam: «Çayım mavi ceketime döküldü.»  Bloom and Lahey, 1998.  Üç Ana Başlık Altında Betimleme BİÇİM (Form) Seslerin birleşerek nasıl sözcükleri oluşturduğu (fonoloji) ve sözcüklerin birleşerek nasıl cümleleri oluşturduğu (sentaks ve morfoloji) – her birinde kurallarına uygun olarak.  Sesler: ‘p’, ‘t’, ‘k’ (fonetik)  ‘mat’, ‘hat’ (fonoloji)  Sözcükler ve ekleri (morfoloji)  Cümlecikler ve cümleler (sentaks)  Bloom and Lahey, 1998.  Üç Ana Başlık Altında Betimleme KULLANIM (Use) Pragmatik: Etkileşimde hangi nedenle dili kullandığımız ve bunu kullanma biçimimiz.  Niçin?: niyet  Nasıl?: mesajımızı iletmek üzere neler yaptık – dinleyicinin tepkilerini dikkate aldık ve ona göre mesajı ayarladık mı?  Bloom and Lahey, 1998. Beş Ana Başlık Altında Betimleme Dilin Beş Bileşenli Yapısı HATIRLAYAN VAR MI? ……..? Beş Ana Başlık Altında Betimleme PRAGMA TİK SEMANTİ SENTAKS K MORFOL FONOLOJ OJİ İ