Ochrona Własności Intelektualnej PDF

Dr Marcin Jan Stępień OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ LITERATURA: J. Barta, R. Markiewicz, Prawo autorskie, Warszawa 2013 r. K. Czub, Prawo własności intelektualnej – zarys wykładu, Warszawa 2016 r.; R. Golat, Prawo autorskie i prawa pokrewne, Warszawa 1999 r.; J. Sieńczyło-Chlabicz (red.), P...

Dr Marcin Jan Stępień OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ LITERATURA: J. Barta, R. Markiewicz, Prawo autorskie, Warszawa 2013 r. K. Czub, Prawo własności intelektualnej – zarys wykładu, Warszawa 2016 r.; R. Golat, Prawo autorskie i prawa pokrewne, Warszawa 1999 r.; J. Sieńczyło-Chlabicz (red.), Prawo własności intelektualnej, Warszawa 2017 r. A. Szewc, G. Jyż, Prawo własności przemysłowej, Warszawa 2003 r.; M. Załucki, Prawo własności intelektualnej. Repertorium, Warszawa 2010 r. PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ Prawo autorskie Prawa pokrewne Prawo własności przemysłowej Inne (?) PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ - POJĘCIE „Prawo własności intelektualnej to zespół norm regulujących stosunki prawne powstające z uwagi na dobra niematerialne” (K. Czub, Prawo własności intelektualnej. Zarys wykładu, Warszawa 2016 r., s. 22- 23). DOBRO NIEMATERIALNE „Dobro niematerialne (intelektualne) można określić jako każdy wytwór myśli ludzkiej, cechujący się twórczym charakterem oraz dalszymi właściwościami opcjonalnymi (zależnymi od dziedziny twórczości, do której należy), istniejący bez względu na jego materialny nośnik (corpus mechanicum)” (K. Czub, Prawo własności intelektualnej. Zarys wykładu, Warszawa 2016 r., s. 19). DOBRO NIEMATERIALNE / PRZEDMIOT MATERIALNY corpus mechanicum / coprus mysticum przedmiot materialny / dobro niematerialne (nie)materialny nośnik / utwór PRAWO AUTORSKIE – ŹRÓDŁA Krajowe źródła: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2509 z późn. zm.; dalej jako „UPAPP”) PRAWO AUTORSKIE W PRAWIE POLSKIM System anglosaski System kontynentalny Copyright Droit d'auteur a) model romański b) model germański PRZEDMIOT PRAW AUTORSKICH - UTWÓR Por. art. 1 ust. 1 UPAPP Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). PRZEDMIOT PRAW AUTORSKICH - UTWÓR Przesłanki ochrony utworu: Jest rezultatem działalności twórczej Jest rezultatem działalności o indywidualnym charakterze Jest ustalony w jakiejkolwiek postaci PRZEDMIOT PRAW AUTORSKICH - UTWÓR Por. art. 1 ust 2 upapp W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory: 1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe); 2) plastyczne; 3) fotograficzne; 4) lutnicze; 5) wzornictwa przemysłowego; 6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne; 7) muzyczne i słowno-muzyczne; 8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne; 9) audiowizualne (w tym filmowe). (* Katalog przedmiotów prawa autorskiego – jest przykładowy i fakultatywny) PRZEDMIOT PRAW AUTORSKICH - UTWÓR Art. 1 ust. 2 UPAPP Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne. Prawo autorskie chroni formę (sposób wyrażenia) utworu PRZEDMIOT PRAW AUTORSKICH - UTWÓR Art. 1 ust. 3. UPAPP Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną. Ochrona powstaje z chwilą ustalenia utworu PRZEDMIOT PRAW AUTORSKICH - UTWÓR Art. 1 ust. 4. UPAPP Ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności. Ochrona powstaje „automatycznie” „EKSKLUZJE”, CZYLI WYŁĄCZENIA SPOD OCHRONY PRAWA AUTORSKIEGO Por. art. 4 upapp Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego: 1) akty normatywne lub ich urzędowe projekty; 2) urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole; 3) opublikowane opisy patentowe lub ochronne; 4) proste informacje prasowe. OPRACOWANIE Opracowanie – rezultat twórczej modyfikacji innego utworu Art. 2 ust. 1 UPAPP Opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego. OPRACOWANIE A INSPIRACJA Art. 2 ust. 4 UPAPP Za opracowanie nie uważa się utworu, który powstał w wyniku inspiracji cudzym utworem. „Utwór powstały tylko z podniety twórczej innego utworu jest objęty prawem autorskim niezależnym (utwór samodzielny). Utwór inspirowany to zaczerpnięcie tylko wątku cudzego utworu. Wtedy zgoda autora dzieła inspirującego jest zbędna. Nowy utwór jest utworem oryginalnym, do którego powstania dostarczyło dzieło inspirujące tylko określonych podniet twórczych.” (wyrok Sądu Najwyższego z 31 grudnia 1974 r., sygn. akt I CR 659/74, LEX nr 64198). OPRACOWANIE A MODYFIKACJA ▪ Modyfikacja - nietwórcza zmiana utworu * Jeżeli zmiana innego utworu nie ma charakteru twórczego - co do zasady mamy do czynienia z tym samym utworem  OPRACOWANIE Programy komputerowe Bazy danych spełniające cechy Pozostałe utwory utworu Opracowanie Opracowanie Opracowanie Opracowywanie Opracowywanie Opracowywanie Art. 74 ust. 4 pkt. 2 UPAPP: Autorskie Art. 2 ust. 2 zd. 2 UPAPP: Art. 2 ust. 2 zd. 1 UPAPP: prawa majątkowe do programu W przypadku baz danych Rozporządzanie i korzystanie z komputerowego, z zastrzeżeniem spełniających cechy utworu zezwolenie opracowania zależy od zezwolenia przepisów art. 75 ust. 2 i 3, obejmują twórcy jest konieczne także na twórcy utworu pierwotnego (prawo prawo do: (…) tłumaczenia, sporządzenie opracowania. zależne), chyba że autorskie prawa przystosowywania, zmiany układu lub majątkowe do utworu pierwotnego jakichkolwiek innych zmian w wygasły. programie komputerowym, z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała; OPRACOWANIE ❖Zezwolenie na korzystanie z ❖Przeniesienie wyłącznego prawa opracowania zezwalania na wykonywanie praw zależnych Art. 2 ust. 2 UPAPP: Rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu Art. 46 UPAPP: Jeżeli umowa nie stanowi pierwotnego (prawo zależne), chyba inaczej, twórca zachowuje wyłączne że autorskie prawa majątkowe do prawo zezwalania na wykonywanie utworu pierwotnego wygasły. W zależnego prawa autorskiego, mimo że przypadku baz danych spełniających w umowie postanowiono o przeniesieniu cechy utworu zezwolenie twórcy jest całości autorskich praw majątkowych. konieczne także na sporządzenie opracowania. ZBIORY Art. 3 UPAPP Zbiory, antologie, wybory, bazy danych spełniające cechy utworu są przedmiotem prawa autorskiego, nawet jeżeli zawierają niechronione materiały, o ile przyjęty w nich dobór, układ lub zestawienie ma twórczy charakter, bez uszczerbku dla praw do wykorzystanych utworów. ▪ Twórczy charakter - twórczy dobór, układ, zestawienie ▪ Indywidualny charakter ▪ Ustalenie  ZBIORY / UTWORY ZBOROWE Art. 3 UPAPP Art. 11 UPAPP Zbiory, antologie, wybory, bazy Autorskie prawa majątkowe do utworu danych spełniające cechy utworu zbiorowego, w szczególności do są przedmiotem prawa encyklopedii lub publikacji periodycznej, autorskiego, nawet jeżeli przysługują producentowi lub zawierają niechronione materiały, wydawcy, a do poszczególnych części o ile przyjęty w nich dobór, układ mających samodzielne znaczenie - ich lub zestawienie ma twórczy twórcom. Domniemywa się, że charakter, bez uszczerbku dla producentowi lub wydawcy przysługuje praw do wykorzystanych utworów. prawo do tytułu. UTWORY WSPÓŁAUTORSKIE / UTWORY POŁĄCZONE Art. 9 ust. 1 UPAPP Art. 10 UPAPP Współtwórcom przysługuje prawo Jeżeli twórcy połączyli swoje odrębne autorskie wspólnie. Domniemywa się, utwory w celu wspólnego że wielkości udziałów są równe. Każdy rozpowszechniania, każdy z nich może ze współtwórców może żądać żądać od pozostałych twórców określenia wielkości udziałów przez udzielenia zezwolenia na sąd, na podstawie wkładów pracy rozpowszechnianie tak powstałej twórczej. całości, chyba że istnieje słuszna podstawa odmowy, a umowa nie stanowi inaczej. Przepisy art. 9 ust. 2- 4 stosuje się odpowiednio. TWÓRCA - PODMIOT PRAWA AUTORSKIEGO Art. 8 ust. 1 UPAPP Prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. ❖Pierwotny nabywca praw autorskich TWÓRCA Art. 8 UPAPP 2. Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. 3. Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. PRACODAWCA TWÓRCY PROGRAMU KOMPUTEROWEGO Wyjątek: Pracodawca twórcy programu komputerowego Art. 74 ust. 3 UPAPP: Prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługują pracodawcy, o ile umowa nie stanowi inaczej. ❖Pierwotny nabywca autorskich praw majątkowych PRACODAWCA Art. 12 ust. 1 UPAPP Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron. PRACODAWCA Art. 12 ust. 2 UPAPP Jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu. PRACODAWCA Art. 13 UPAPP Jeżeli pracodawca nie zawiadomi twórcy w terminie sześciu miesięcy od dostarczenia utworu o jego nieprzyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie, uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń. Strony mogą określić inny termin. PRACODAWCA Art. 12 ust. 3 UPAPP Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono. Art. 52 UPAPP 1. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, przeniesienie własności egzemplarza utworu nie powoduje przejścia autorskich praw majątkowych do utworu. 2. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, przejście autorskich praw majątkowych nie powoduje przeniesienia na nabywcę własności egzemplarza utworu. UCZELNIA WYŻSZA Art. 15 ust. 1 UPAPP Uczelni przysługuje pierwszeństwo w opublikowaniu pracy dyplomowej studenta. Jeżeli uczelnia nie opublikowała pracy dyplomowej w terminie 6 miesięcy od dnia jej obrony, autor może ją opublikować, chyba że praca jest częścią utworu zbiorowego. WSPÓŁTWÓRCY ❖Porozumienie współtwórców o stworzeniu utworu „Do współtwórstwa niezbędne jest, aby współpraca była wynikiem porozumienia, obejmującego stworzenie wspólnym wysiłkiem wspólnego dzieła przy wzajemnej akceptacji wkładów twórczych, przy czym nie wyklucza się jego formy konkludentnej” (wyrok Sądu Najwyższego z 19.02.2014 r., sygn. akt V CSK 180/13, źródło: LEX nr 1455199) WSPÓŁTWÓRCY Art. 9 ust. 1 UPAPP Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej. ❖Wspólnie przysługują autorskie prawa majątkowe  PRAWA AUTORSKIE System kontynentalny > Model romański Droits moraux Droits patrimoniaux Osobiste Majątkowe AUTORSKIE PRAWA OSOBISTE Droits moraux Autorskie prawa osobiste Moral rights Личные неимущественные права AUTORSKIE PRAWA OSOBISTE Art. 16 UPAPP. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do: 1) autorstwa utworu; 2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo; 3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania; 4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności; 5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu. AUTORSKIE PRAWA OSOBISTE Prawa podmiotowe bezwzględne Prawa podmiotowe o charakterze majątkowym Nieograniczone czasowo Nieprzenoszalne AUTORSKIE PRAWA MAJĄTKOWE - TREŚĆ Art. 17 UPAPP Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu Wyłączne prawo do korzystania z utworu Wyłączne prawo do rozporządzania Wyłączne prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu  POLA EKSPLOATACJI UTWORU Art. 50 Odrębne pola eksploatacji stanowią w szczególności: [Reprodukcja] 1) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu - wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową; [Rozpowszechnianie pośrednie] 2) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy; [Rozpowszechnianie bezpośrednie] 3) w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 - publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym. CZAS TRWANIA AUTORSKICH PRAWA MAJĄTKOWYCH Art. 36 UPAPP Z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, autorskie prawa majątkowe gasną z upływem lat siedemdziesięciu: 1) od śmierci twórcy, a do utworów współautorskich - od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych; CZAS TRWANIA AUTORSKICH PRAWA MAJĄTKOWYCH Art. 39 UPAPP Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w latach pełnych następujących po roku, w którym nastąpiło zdarzenie, od którego zaczyna się bieg terminów określonych w art. 36 i art. 37.  UMOWY PRAWA AUTORSKIEGO Art. 41 ust. 1 pkt 2) UPAPP Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej: nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je na inne osoby, chyba że umowa stanowi inaczej  UMOWY PRAWA AUTORSKIEGO Art. 41 ust. 2 UPAPP Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub licencja obejmują pola eksploatacji wyraźnie w nich wymienione. Umowa przenosząca autorskie prawa majątkowe (forma pisemna ad solemnitatem) Umowa licencyjna ▪Umowa licencyjna wyłączna (forma pisemna ad solemnitatem) ▪Umowa licencyjna niewyłączna  UMOWY PRAWA AUTORSKIEGO Art. 67 ust. 2 UPAPP Jeżeli umowa nie zastrzega wyłączności korzystania z utworu w określony sposób (licencja wyłączna), udzielenie licencji nie ogranicza udzielenia przez twórcę upoważnienia innym osobom do korzystania z utworu na tym samym polu eksploatacji (licencja niewyłączna). Umowa licencyjna ▪Umowa licencyjna wyłączna (forma pisemna ad solemnitatem) ▪Umowa licencyjna niewyłączna  UMOWY PRAWA AUTORSKIEGO ▪Określenie utworu Art. 41 ust. 3 UPAPP Nieważna jest umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości.  UMOWY PRAWA AUTORSKIEGO ▪ Wynagrodzenie Art. 43 ust. 1 UPAPP Jeżeli z umowy nie wynika, że przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji nastąpiło nieodpłatnie, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.  UMOWY PRAWA AUTORSKIEGO ▪ Czas i terytorium korzystania z utworu Art. 67 ust. 1 UPAPP Twórca może udzielić upoważnienia do korzystania z utworu na wymienionych w umowie polach eksploatacji z określeniem zakresu, miejsca i czasu tego korzystania. Art. 66 UPAPP 1. Umowa licencyjna uprawnia do korzystania z utworu w okresie pięciu lat na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę albo miejsce zamieszkania, chyba że w umowie postanowiono inaczej. 2. Po upływie terminu, o którym mowa w ust. 1, prawo uzyskane na podstawie umowy licencyjnej wygasa.  UMOWY PRAWA AUTORSKIEGO ▪ Sublicencja Art. 67 ust. 3 UPAPP Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, licencjobiorca nie może upoważnić innej osoby do korzystania z utworu w zakresie uzyskanej licencji. DOZWOLONY UŻYTEK UTWORU Dozwolony użytek prywatny Dozwolony użytek publiczny DOZWOLONY UŻYTEK UTWORU Art. 23 UPAPP 1. Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. (…) 2. Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.  DOZWOLONY UŻYTEK UTWORU Art.PRAWO 29 UPAPP CYTATU Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów oraz rozpowszechnione utwory plastyczne, utwory fotograficzne lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym celami cytatu, takimi jak wyjaśnianie, polemika, analiza krytyczna lub naukowa, nauczanie lub prawami gatunku twórczości. DOZWOLONY UŻYTEK UTWORU Art. 29 UPAPP Wolno w sposób niezamierzony włączyć utwór do innego utworu, o ile włączony utwór nie ma znaczenia dla utworu, do którego został włączony DOZWOLONY UŻYTEK UTWORU Art. 33 UPAPP Wolno rozpowszechniać: 1) utwory wystawione na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku; 2) (uchylony); 3) w encyklopediach i atlasach - opublikowane utwory plastyczne i fotograficzne, o ile nawiązanie porozumienia z twórcą celem uzyskania jego zezwolenia napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Twórcy przysługuje wówczas prawo do wynagrodzenia. DOZWOLONY UŻYTEK UTWORU Art. 34 UPAPP Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego użytku pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twórcy oraz źródła. Podanie twórcy i źródła powinno uwzględniać istniejące możliwości. Twórcy nie przysługuje prawo do wynagrodzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej. Art. 35 UPAPP Dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy. Tzw. linkowanie WIZERUNEK Art. 81 UPAPP 1. Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie. 2. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku: 1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych; 2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.  Ochrona autorskich praw osobistych i autorskich praw majątkowych ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Rozdział 8. Ochrona autorskich praw osobistych Rozdział 9. Ochrona autorskich praw majątkowych Kodeks cywilny Ochrona dóbr osobistych Czyny niedozwolone OCHRONA AUTORSKICH PRAW OSOBISTYCH Por. art. 78 ust. 1 UPAPP Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub - na żądanie twórcy - zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny. OCHRONA AUTORSKICH PRAW MAJĄTKOWYCH Art. 79 UPAPP 1. Uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa: 1) zaniechania naruszania; 2) usunięcia skutków naruszenia; 3) naprawienia wyrządzonej szkody: a) na zasadach ogólnych albo b) poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione - trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu; 4) wydania uzyskanych korzyści. „PLAGIAT” Por. art. 115 UPAPP 1. Kto przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. 2. Tej samej karze podlega, kto rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie albo publicznie zniekształca taki utwór, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie. Odpowiedzialność karnoprawna PRZEDMIOTY PRAW POKREWNYCH ▪Artystyczne wykonania ▪Fonogramy i wideogramy ▪Nadania programów ▪Pierwsze wydania ▪Wydania naukowe i krytyczne * Nowe prawo pokrewne: prawo do publikacji prasowych w zakresie korzystania przez dostawców usług społeczeństwa informacyjnego ARTYSTYCZNE WYKONANIA Art. 85 UPAPP 1. Każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej pozostaje pod ochroną niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. 2. Artystycznymi wykonaniami, w rozumieniu ust. 1, są w szczególności: działania aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniających się do powstania wykonania. ARTYSTYCZNE WYKONANIA Art. 86 UPAPP 1. Artyście wykonawcy przysługuje, w granicach określonych przepisami ustawy, wyłączne prawo do: 1) ochrony dóbr osobistych, w szczególności w zakresie: a) wskazywania go jako wykonawcy, z wyłączeniem przypadków, gdy pominięcie jest zwyczajowo przyjęte, b) decydowania o sposobie oznaczenia wykonawcy, w tym zachowania anonimowości albo posłużenia się pseudonimem, c) sprzeciwiania się jakimkolwiek wypaczeniom, przeinaczeniom i innym zmianom wykonania, które mogłyby naruszać jego dobre imię; ARTYSTYCZNE WYKONANIA Art. 86 UPAPP 1. Artyście wykonawcy przysługuje, w granicach określonych przepisami ustawy, wyłączne prawo do: (…) 2) korzystania z artystycznego wykonania i rozporządzania prawami do niego na następujących polach eksploatacji: a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania - wytwarzania określoną techniką egzemplarzy artystycznego wykonania, w tym zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, b) w zakresie obrotu egzemplarzami, na których artystyczne wykonanie utrwalono - wprowadzania do obrotu, użyczania lub najmu egzemplarzy, c) w zakresie rozpowszechniania artystycznego wykonania w sposób inny niż określony w lit. b - nadawania, reemitowania oraz odtwarzania, chyba że są one dokonywane za pomocą wprowadzonego do obrotu egzemplarza, a także publicznego udostępniania utrwalenia artystycznego wykonania w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym. ARTYSTYCZNE WYKONANIA Art. 86 UPAPP 2. Artyście wykonawcy służy prawo do wynagrodzenia za korzystanie z artystycznego wykonania lub za rozporządzanie prawami do takiego wykonania określone w umowie albo przyznane w przepisach ustawy. 3. W przypadku nadawania, reemitowania lub odtwarzania artystycznego wykonania za pomocą wprowadzonego do obrotu egzemplarza, artyście wykonawcy przysługuje prawo do stosownego wynagrodzenia. FONOGRAM I WIDEOGRAM Art. 94 UPAPP 1. Fonogramem jest pierwsze utrwalenie warstwy dźwiękowej wykonania utworu albo innych zjawisk akustycznych. 2. Wideogramem jest pierwsze utrwalenie sekwencji ruchomych obrazów, z dźwiękiem lub bez, niezależnie od tego, czy stanowi ono utwór audiowizualny. 3. Domniemywa się, że producentem fonogramu lub wideogramu jest osoba, pod której nazwiskiem lub firmą (nazwą) fonogram lub wideogram został po raz pierwszy sporządzony. PRAWA POKREWNE Prawa do artystycznych wykonań (czas trwania 50 lub 70 lat – por. art. 89 i 89 upapp) Prawa do fonogramów i wideogramów (czas trwania: 50 lub 70 lat – por. art. 95 upapp) Prawa do nadań programów (czas trwania: 50 lat – art. 98 upapp) Prawa do pierwszych wydań (czas trwania: 25 lat – art. 99 upapp) Prawa do wydań naukowych i krytycznych (czas trwania: 30 lat – art. 99 upapp) PWP - PRZEDMIOT OCHRONY Prawo własności przemysłowej: Wynalazki Wzory użytkowe Wzory przemysłowe Znaki towarowe … PRAWA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ Por. art. 10. PWP 1. Wydanie decyzji o udzieleniu patentu na wynalazek oraz prawa ochronnego na wzór użytkowy następuje po sprawdzeniu przez Urząd Patentowy, w ustalonym zakresie, czy są spełnione warunki wymagane do uzyskania patentu lub prawa ochronnego. 2. Wydanie decyzji o udzieleniu prawa z rejestracji wzoru przemysłowego następuje po sprawdzeniu w Urzędzie Patentowym prawidłowości zgłoszenia tego wzoru. PRAWA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ Por. art. 11 PWP 1. Prawo do uzyskania patentu na wynalazek albo prawa ochronnego na wzór użytkowy, jak również prawa z rejestracji wzoru przemysłowego przysługuje, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, twórcy. PRAWA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ Art. 11 PWP 2. Współtwórcom wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego uprawnienie do uzyskania patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji przysługuje wspólnie. 3. W razie dokonania wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w wyniku wykonywania przez twórcę obowiązków ze stosunku pracy albo z realizacji innej umowy, prawo, o którym mowa w ust. 1, przysługuje pracodawcy lub zamawiającemu, chyba że strony ustaliły inaczej. 4. W umowie pomiędzy przedsiębiorcami może być określony podmiot, któremu przysługiwać będą prawa, o których mowa w ust. 1, w razie dokonania wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w związku z wykonywaniem tej umowy. 5. W razie dokonania wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego przez twórcę przy pomocy przedsiębiorcy, przedsiębiorca ten może korzystać z tego wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego we własnym zakresie. W umowie o udzielenie pomocy strony mogą ustalić, że przedsiębiorcy przysługuje w całości lub części prawo, o którym mowa w ust. 1. PATENT Art. 63 PWP 1. Przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Zakres przedmiotowy patentu określają zastrzeżenia patentowe, zawarte w opisie patentowym. Opis wynalazku i rysunki mogą służyć do wykładni zastrzeżeń patentowych. 3. Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym. WZÓR UŻYTKOWY Art. 95 PWP 1. Na wzór użytkowy może być udzielone prawo ochronne. 2. Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. 3. Czas trwania prawa ochronnego wynosi dziesięć lat od daty dokonania zgłoszenia wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym. WZÓR PRZEMYSŁOWY Art. 105 PWP 1. Na wzór przemysłowy udziela się prawa z rejestracji. 2. Przez uzyskanie prawa z rejestracji uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. 3. Uprawniony może zakazać osobom trzecim wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, eksportu lub używania wytworu, w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany, lub składowania takiego wytworu dla takich celów. 6. Prawa z rejestracji wzoru udziela się na 25 lat od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym, podzielone na pięcioletnie okresy, z zastrzeżeniem art. 111. ZNAK TOWAROWY Art. 153 PWP 1. Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Czas trwania prawa ochronnego na znak towarowy wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym. 3. Prawo ochronne na znak towarowy przedłuża się o dalsze 10 lat ochrony, o ile uiszczona zostanie opłata za dalszy okres ochrony.