Untitled Quiz

Ochrona Własności Intelektualnej

• Podstawowe formy ochrony własności intelektualnej obejmują prawo autorskie, prawa pokrewne i prawo własności przemysłowej. Istnieją również inne formy.
• Prawo własności intelektualnej reguluje stosunki prawne dotyczące dóbr niematerialnych.

Literatura

• J. Barta, R. Markiewicz, Prawo autorskie, Warszawa 2013
• K. Czub, Prawo własności intelektualnej – zarys wykładu, Warszawa 2016
• R. Golat, Prawo autorskie i prawa pokrewne, Warszawa 1999
• J. Sieńczyło-Chlabicz (red.), Prawo własności intelektualnej, Warszawa 2017
• A. Szewc, G. Jyż, Prawo własności przemysłowej, Warszawa 2003
• M. Załucki, Prawo własności intelektualnej. Repertorium, Warszawa 2010

Prawo Własności Intelektualnej - Pojęcie

• Prawo własności intelektualnej to zespół norm regulujących stosunki prawne dotyczące dóbr niematerialnych.

Dobro Niematerialne

• Dobro niematerialne (intelektualne) to każdy wytwór myśli ludzkiej cechujący się twórczym charakterem, o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
• Dobro niematerialne istnieje niezależnie od swojego materialnego nośnika.

Dobro Niematerialne / Przedmiot Materialny

• Corpus mechanicum / corpus mysticum
• Przedmiot materialny / dobro niematerialne
• (Nie)materialny nośnik / utwór

Prawo Autorskie - Źródła

• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2509 z późn. zm.; dalej jako „UPAPP”)

Prawo Autorskie w PRAWIE Polskim

• System anglosaski (Copyright)
• System kontynentalny (Droit d'auteur)
  • Model Romański
  • Model Germański

Przedmiot Praw Autorskich - Utwór

• Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
• Przesłanki ochrony utworu: rezultat działalności twórczej, rezultat działalności o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci.

Przedmiot Praw Autorskich - Utwór (szczegółowe)

• Wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe).
• Plastyczne
• Fotograficzne
• Lutnicze
• Wzornictwa przemysłowego
• Architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne
• Muzyczne i słowno-muzyczne
• Sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne
• Audiowizualne (w tym filmowe) (Katalog, jest przykładowy i fakultatywny)
• Ochrona objęta jest tylko sposobem wyrażenia (nie odkrycia, idee, procedury, metody...).
• Ochrona powstaje z chwilą ustalenia utworu, niezależnie od czy jest nieukończony
• Ochrona przysługuje twórcy niezależnie od formalności, powstaje automatycznie

„EKSKLUZJE” Czyli Wyłączenia spod Ochrony Prawa Autorskiego

• Akty normatywne, projekty aktów, dokumenty, materiały, znaki i symbole, opublikowane opisy patentowe lub ochronne, proste informacje prasowe.

OPRACOWANIE

• Opracowanie – rezultat twórczej modyfikacji innego utworu (szczególnie tłumaczenie, przeróbka, adaptacja) jest przedmiotem prawa autorskiego, niezależnie od uprawnień twórcy pierwotnego.
• Opracowanie nie uważa się za utwór powstały w wyniku inspiracji cudzym utworem.

OPRACOWANIE KOMPUTEROWE

• Programy komputerowe, bazy danych

OPRACOWANIE - Zezwolenia

• Rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego.
• Wyjątek: bazy danych spełniające cechy utworu - zezwolenie twórcy jest konieczne na sporządzenie opracowania, o ile prawa majątkowe nie wygasły

ZBIORY

• Zbiory, antologie, wybory, bazy danych spełniające cechy utworu są przedmiotem prawa autorskiego, jeżeli ich dobór, układ lub zestawienie ma charakter twórczy.
• Indywidualny charakter
• Ustalenie

UTWORY WSPÓŁAUTORSKIE / UTWORY POŁĄCZONE

• Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie, pod warunkiem porozumienia i wspólnego wkładu.
• W razie połączenia odrębnych utworów w celu wspólnego rozpowszechniania, każdy współtwórca może żądać zezwolenia na rozpowszechnianie tak powstałej całości.

TWÓRCA - PODMIOT PRAWA AUTORSKIEGO

• Prawo autorskie przysługuje twórcy, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.
• Pierwotny nabywca praw autorskich nie jest twórca

TWÓRCA (szczegóły)

• Twórca jest osobą, której nazwisko/pseudonim jest widoczne na egzemplarzu lub autorstwo jest ogłoszone w związku z rozpowszechnieniem

PRACODAWCA TWÓRCY PROGRAMU KOMPUTEROWEGO

• Prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługują pracodawcy, o ile umowa nie stanowi inaczej.

PRACODAWCA (szczegóły)

• Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono.

• Czas limitowy (2 lata) do korzystania z utworu przeznaczonego do rozpowszechniania. W przypadku niezastosowania się do limitu - prawo powraca do twórcy.

• Brak zawiadomienia twórcy o nieprzyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od zmian w terminie 6 miesięcy.

UCZELNIA WYŻSZA

• Uczelnia ma pierwszeństwo w opublikowaniu pracy dyplomowej studenta w ciągu 6 miesięcy od obrony.

WSPÓŁTWÓRCY

• Współtwórcy mają wspólnie prawo autorskie, jednak ich proporcjonalne udziały mogą zostać określone przez sąd na podstawie ich wkładu pracy.

PRAWA AUTORSKIE (Model Romański)

• Droits moraux (prawa osobiste)
• Droits patrimoniaux (prawa majątkowe)

AUTORSKIE PRAWA OSOBISTE

• Autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie więź twórcy z utworem, dając prawo do autorstwa, nienaruszalności treści/formy, decydowania o pierwszym udostępnieniu i nadzorowania sposobu korzystania z utworu.

AUTORSKIE PRAWA MAJĄTKOWE - TREŚĆ

• Wyłączne prawo do korzystania z utworu, rozporządzania nim i wynagrodzenia za korzystanie z niego.

POLA EKSPLOATACJI UTWORU

• Reprodukcja
• Rozpowszechnianie pośrednie
• Rozpowszechnianie bezpośrednie

CZAS TRWANIA AUTORSKICH PRAWA MAJĄTKOWYCH

• Prawo majątkowe trwa 70 lat od śmierci twórcy/współtwórcy który przeżył.

UMOWY PRAWA AUTORSKIEGO

• Nabywca autorskich praw majątkowych może je przenieść na inne osoby, chyba że umowa stanowi inaczej.
• Umowy dotyczące praw majątkowych obejmują pola eksploatacji wyraźnie w nich wymienione.
• Umowa licencji (wyłączna oraz niewyłączna) (forma pisemna).

UMOWY PRAWA AUTORSKIEGO - CZAS I TERYTORIUM

• Okresy, miejsca działania licencji, możliwość wcześniejszego wygaśnięcia

UMOWY PRAWA AUTORSKIEGO - Sublicencja (niezależna licencja)

• Licencjobiorca nie może upoważnić innej osoby do korzystania z utworu w zakresie uzyskanej licencji.

DOZWOLONY UŻYTEK UTWORU

• Dozwolony użytek prywatny
• Dozwolony użytek publiczny
• Korzystanie z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego (np. cytaty, recenzje)

DOZWOLONY UŻYTEK UTWORU

• Publikowanie części utworu w całości w zakresie uzasadnionym cytatem
• Możliwość przytaczania fragmentów utworów w nowych dziełach

DOZWOLONY UŻYTEK UTWORU

• Rozpowszechnianie utworów na ogólnie dostępnych terenach
• Użytkowanie utworów w publikacjach

WIZERUNEK

• Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zgody osoby na nim przedstawionej.
• Wyjątki: osoby powszechnie znane, funkcje publiczne, elementy całości (np. krajobraz).

OCHRONA AUTORSKICH PRAW OSOBISTYCH I MAJĄTKOWYCH

• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
• Rozdział 8. Ochrona autorskich praw osobistych
• Rozdział 9. Ochrona autorskich praw majątkowych
• Kodeks cywilny (Ochrona dóbr osobistych)
• Czyny niedozwolone

OCHRONA AUTORSKICH PRAW OSOBISTYCH

• Twórca może domagać się zaniechania działania naruszającego jego prawa osobiste oraz dopelnienia czynności usuwających negatywne skutki takiego działania.
• Twórcie przysługuje prawo do wynagrodzenia (jeśli naruszenie było zawinione).

OCHRONA AUTORSKICH PRAW MAJĄTKOWYCH

• Prawo do żądania zaniechania działania naruszającego prawa majątkowe, usunięcia skutków, naprawienia szkody (w tym zapłata dwukrotnej sumy wynagrodzenia).

PLAGIAT

• Kto przywłaszcza sobie autorstwo lub wprowadza w błąd co do autorstwa utworu – podlega karze grzywny lub pozbawienia wolności.

PRZEDMIOTY PRAW POKREWNYCH

• Artystyczne wykonania, fonogramy, wideogramy, programy komputerowe.

ARTYSTYCZNE WYKONANIA

• Artystyczne wykonanie utworu pozostaje pod ochroną, niezależnie od jego wartości i sposobu wyrażenia.
• Ochrona dot. aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy, mimów i innych osób przyczyniających się twórczo do powstania wykonania.

ARTYSTYCZNE WYKONANIA (szczegóły)

• Ochrona dóbr osobistych (wskazanie wykonawcy, decydowanie o sposobie oznaczenia)
• Zgoda na użycie, wytworzenie egzemplarza, rozpowszechnianie (w tym nadawanie...)

FONOGRAM I WIDEOGRAM

• Fonogram to utrwalenie warstwy dźwiękowej
• Wideogram to utrwalenie sekwencji ruchomych obrazów.

PRAWA POKREWNE (Część czasowa)

• Czas trwania praw do artystycznych wykonań, fonogramów, wideogramów, nadań programów, pierwszych wydań...

PWP - PRZEDMIOT OCHRONY

• Wynalazki
• Wzory użytkowe
• Wzory przemysłowe
• Znaki towarowe

PRAWA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ

• Wydanie decyzji o udzieleniu patentu lub prawa ochronnego
• Wydanie decyzji o udzieleniu prawa rejestracji danego wzoru

PRAWA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ (szczegóły)

• Prawo do uzyskania patentu na wynalazek lub prawa ochronnego na wzór użytkowy
• Prawo do rejestracji wzoru przemysłowego

PRAWA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ (szczegóły)

• Uprawnienie do uzyskania patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji przysługuje wspólnie współtwórcom.
• Prawo to przysługuje pracodawcy jeśli utwór powstał w trakcie wykonywania obowiązków.
• Strony umowy mogą określić kto posiada prawo.

PATENT

• Prawo wyłącznego korzystania z wynalazku na terytorium Polski.

WZÓR UŻYTKOWY

• Ochrona wyłącznego korzystania ze wzoru użytkowego na terytorium Polski.

WZÓR PRZEMYSŁOWY

• Ochrona wyłącznego korzystania ze wzoru przemysłowego na terytorium Polski.

ZNAK TOWAROWY

• Ochrona wyłącznego używania znaku towarowego na terytorium Polski.

• Czas trwania praw, opłaty za przedłużenie.