Radio-anatomie HALS - HANDOUTS GANSE LES 4 DELEN PDF

Radio-anatomie HALS DEEL 1 Annemiek Snoeckx, MD, PhD Dienst Radiologie, UZA 1. Beeldvormingstechnieken 2. Inleiding 3. Verschillende compartimenten 4. Klieren 5. Spieren Annotaties die enkel op de illustraties staan = niet te kennen 1 uitzondering: compartimenten à aangeduid i...

Radio-anatomie HALS DEEL 1 Annemiek Snoeckx, MD, PhD Dienst Radiologie, UZA 1. Beeldvormingstechnieken 2. Inleiding 3. Verschillende compartimenten 4. Klieren 5. Spieren Annotaties die enkel op de illustraties staan = niet te kennen 1 uitzondering: compartimenten à aangeduid in de presentatie Annotaties op de radiologische beelden = wel te kennen  RX Beperkte waarde Niet meer gebruikt voor beoordeling nek (weke delen)  RX Echografie Beperkte waarde Eenvoudig, snel, Niet meer gebruikt beschikbaar voor beoordeling Geen ioniserende nek (weke delen) stralen Enkele voor oppervlakkige structuren  RX Echografie CT Beperkte waarde Eenvoudig, snel, Ruim beschikbaar Niet meer gebruikt beschikbaar Beschikbaar voor beoordeling Geen ioniserende Diepe structuren nek (weke delen) stralen 3D reconstructies Enkele voor Ioniserende stralen oppervlakkige structuren  RX Echografie CT MRI Beperkte waarde Eenvoudig, snel, Ruim beschikbaar Beste modaliteit Niet meer gebruikt beschikbaar Beschikbaar voor beoordeling voor beoordeling Geen ioniserende Diepe structuren weke delen nek (weke delen) stralen 3D reconstructies Geen ioniserende Enkele voor Ioniserende stralen stralen oppervlakkige Beperkte structuren beschikbaarheid Computer Tomografie - CT ZONDER IV contrast MET IV contrast à Beperkte indicaties à Standaard Reconstructievlakken CT Interventionele beeldvorming Puncties van afwijkingen in de hals onder echogeleide FNAC à fijne naaldaspiratie - Klieren - Parotis - Spieren - Schildklier - …  Radiologische literatuur beschrijft de anatomie van het hoofd- halsgebied onder de vorm van ‘ruimtes’ of ‘loges’ (spaces) belijnd door fascia Kennis van deze ruimtes Correcte beschrijving aanvragende arts (Differentiaal)diagnose van afwijkingen - verschillende anatomische structuren in elke ruimte à zullen bepalen welke aandoeningen in deze ruimtes voorkomen Bepaalt oncologische stadiëring  De hals is onderverdeeld in - Suprahyoid en infrahyoid - Verschillende compartimenten of ruimtes, gescheiden door fasciae Onderverdeling zijn arbitrair en kunnen overlappen  Detectie van een afwijking In welke ruimte Normale anatomische structuren van deze ruimte Radiologische kenmerken Klinische informatie Systematische aanpak Diagnose (best guess of DD) Radio-anatomie HALS DEEL 2 Annemiek Snoeckx, MD, PhD Dienst Radiologie, UZA Aerodigestieve tractus Aerodigestieve tractus Farynx Nasofarynx Orofarynx Hypofarynx Larynx Farynx Nasofarynx Clivus Weke verhemelte Farynx Orofarynx Weke verhemelte Valleculae Farynx Hypofarynx Hyoid Cricoid  Nasofarynx Van clivus tot weke verhemelte Orofarynx Van weke verhemelte tot valleculae Larynx Epiglottis to cricoid Hypofarynx Hyoid to cricoid  Nasofarynx Mucosale belijning van de farynx Torus tubarius Neusamandelen Superior pharyngeal constrictor spier Levator veli palatini spieren  Sinus Neus Nasofarynx maxillaris Nasale conchae Nasofarynx  Orofarynx Palatine tonsillen Linguale tonsillen Weke verhemelte Superior ph. constrictor spier  Tongamandelen Orofarynx Linguale tonsillen Mondbodem Keel- amandelen Palatine Tonsillen Posterieure wand orofarynx Orofarynx Mandibula Linguale tonsillen Palatine tonsillen Posterieure wand orofarynx  Hypofarynx Mucosale belijning van de sinus piriformis Posterior faryngeale wand Retro-cricoid ruimte  Ari-epiglottische plooi Hypofarynx Sinus piriformis Posterieure wand hypofarynx Ring van Waldeyer à Ring van lymfoid weefsel Nasofarynx: adenoiden Orofarynx, laterale wand: palatine tonsillen Orofarynx, tongbasis: linguale tonsillen Posterior buis van Eustachius: tubaire tonsillen Larynx Supraglottis Van epiglottis tot ventriculus laryngi Glottis Ware stembanden Subglottis Tot cricoid kraakbeen Gaat over in trachea  Larynx ‘skelet’ Hyoid Thyroid kraakbeen Arytenoid kraakbeen Cricoid kraakbeen Mandibula Hyoid  Sinus piriforimis Posterieure wand hypopharynx  Stembanden Thyroid kraakbeen Cricoid kraakbeen  Cricoid kraakbeen Re Schildklier Trachea Li Schildklier Supra- en infrahyoïdale hals Suprahyoidaal Van schedelbasis hyoid Infrahyoidaal Tot aan clacivula De hals is door een samenstelsel van fasciabladen en spieren te verdelen in verschillende compartimenten Oppervlakkige halsfascia Diepe halsfascia Oppervlakkige halsfascia Direct onder de subcutis gelegen Omgeeft het platysma en de mimische spieren Loopt van epicranium tot aan de thorax en de oksel Diepe halsfascia Van belang omdat zij de verschillende ruimten in de hals omgeven Geven steun aan spieren, viscera, bloedvaten en zenuwen Wordt in 3 lagen verdeeld Oppervlakkige laag Middelste laag Diepe laag Compartimenten van de hals Loges, ruimtes, compartimenten, spaces Faryngeale mucosale loge Parafaryngeale loge Masticator loge Parotisloge Carotisloge Retropharyngeale loge – ‘danger space’ Buccale loge Viscerale loge Cervicale loge, anterior and posterior Perivertebrale loge Suprahyoid Suprahyoid & infrahyoid Pharyngeale mucosale loge Carotisloge Parafaryngeale loge Retropharyngeale loge Masticator loge Perivertebrale loge Parotisloge Mondholte – buccale loge Infrahyoid Viscerale loge Cervicale loge, anterior and posterior Radio-anatomie HALS DEEL 3 Annemiek Snoeckx, MD, PhD Dienst Radiologie, UZA Suprahyoid Suprahyoid & infrahyoid Pharyngeale mucosale loge Carotisloge Farafaryngeale loge Retropharyngeale loge Masticator loge Perivertebrale loge Parotisloge Mondholte – buccale loge Infrahyoid Viscerale loge Cervicale loge, anterior and posterior Compartimenten van de hals Suprahyoid Pharyngeale mucosale ruimte Deze figuur is wel te kennen!  Pharyngeale mucosale ruimte Uitbreiding à continue mucosale belijning van nasofarynx tot hypofarynx Parafaryngeale ruimte Deze figuur is wel te kennen! Parafyaryngeale ruimte Vetcomponent Weinig pathologie met origine in de parafaryngeale ruimte Verplaatsing van de parafaryngeale ruimte = zeer belangrijk in evaluatie van lokalisatie van afwijkingen Parafyaryngeale ruimte Parafyaryngeale ruimte  Parafaryngeale Oropharynx Parafyaryngeale ruimte vet Parafyaryngeale ruimte Parafaryngeale vet Masticator loge Masticator loge Spieren (masseter, mediale en laterale pterygoid en temporalis spieren) Ramus en condyl van de mandibula Nervus trigeminus (V) Pterygoid veneuze plexus  Masticator loge neus Masticator loge Li maxillaire sinus Re maxillaire sinus Nasale conchae Mandibula Schedelkapbot  Masticator loge links Masticator loge Parotis Mandibula Masticator loge rechts Parafaryngeale vet  Masticator loge Masticator loge Mandibula Parafaryngeale vet Carotis loge Carotis loge à Suprahyoidaal en infrahyoidaal Arteria carotis communis en interna Vena jugularis interna Sympatische plexus Nervus vagus CNIX en CNXII  Parafaryngeale Carotis loge vet Carotis loge Mandibula Masticator loge  Arteria Carotis Carotisloge Carotis loge Interna Vena Jugularis Interna Submandibulaire speekselklier  Arteria Carotis loge Carotis loge Carotis Communis Vena jugularis interna Parotisloge Parotisloge Parotis speekselklier Arteria carotis externa Deel nervus facialis Retromandibulaire vene Parotisloge  Parotis loge Parotisloge Masticator loge Parotis loge  Parafaryngeale vet Parotisloge Masticator loge Parotis Diepe lob parotis  Masticator loge Parotisloge Parotis Parafaryngeaal vet Parotisloge Parotis Parotis Retrofaryngeale ruimte Retrofaryngeale ruimte à Suprahyoid en infrahyoid Suprahyoidaal: vet en lymfeklieren Infrahyoidaal: vet Retrofaryngeale ruimte Afwijkingen van retrofaryngeaal naar de ‘danger space’ naar het mediastinum Retrofaryngeale ruimte Faryngeale mucosale ruimte parotis loge Retrofaryngeale ruimte Retrofaryngeale ruimte Carotis loge Retrofaryngeale ruimte  Linker schildklier Retrofaryngeale ruimte Trachea lob Rechter schildklier lob Retrofaryngeale ruimte Perivertebrale ruimte Perivertebrale ruimte à Infrahyoid en suprahyoid Prevertebraal Wervelcorpus en discus Bloedvaten Prevertebrale spieren (longus colli en capiti) en scalenus spieren Plexus brachialis en nervus phrenicus Paraspinaal Posterieure elementen wervelkolom Paraspinale spieren Perivertebrale ruimte Prevertebrale component Paraspinale component perivertebrale ruimte Perivertebrale ruimte Prevertebrale spieren Paraspinale component perivertebrale ruimte Perivertebrale ruimte Prevertebrale component Schildklier perivertebrale ruimte Paraspinale component perivertebrale ruimte Orale caviteit Orale caviteit Gescheiden van de orofarynx door het zachte verhemelte 4 verschillende regio’s Orale mucosale belijning Sublinguale ruimte Submandibulaire ruimte Tongwortel  Mondbodem Tong Parafaryngeale vetdriehoek parotis  Tong Metallische Parafaryngeale artefacten door vet tandvullings materiaal Parotis Orofarynx Mondbodem Parotis mondbodem  Mondbodem Tong Tonsillen Retrofaryngeale ruimte Mondbodem Orale caviteit Submandibulaire regio Radio-anatomie HALS DEEL 4 Annemiek Snoeckx, MD, PhD Dienst Radiologie, UZA Compartimenten van de hals Infrahyoid Viscerale ruimte De viscerale ruimte breidt uit van het hyoid tot in het superior mediastinum Viscerale ruimte Larynx Cervicale trachea Hypopharynx Cervicale slokdarm Nervus laryngeus recurrens Schildklier Parathyroiden Lymfeklieren Viscerale ruimte Trachea Slokdarm Trachea Slokdarm Trachea Slokdarm Trachea Slokdarm Trachea Slokdarm Schildklier Endocrien orgaan in de lage nek, anterior Productie van schildklierhormonen Schildvormig of U-vormig Anterior en lateraal van de trachea Viscerale ruimte infrahyoidaal Linker en rechter lob, middenlijn istmus Schildklier Anterior en lateraal van de trachea Ventraal van de slokdarm Posterior van de schildklier: bijschildklieren (parathormoon productie) Carotisloge posterolateraal Posteromediaal tracheo- esofageale groeve  Trachea Linker Schildklier Rechter schildklierlob schildklierlob Vasculair  Rechter Schildklier schildklier lob Isthmus Linker schildklier lob Schildklier Mondbodem Linker Submandibulaire schildklierlob speekselklier Rechter schildklierlob Trachea Posterior cervicale loge Vet CN XI Lymfeklieren Plexus brachialis Posterior cervicale loge Posterior cervicale ruimte Lymfeklierstations Level I IA submentaal IB submandibulair Level II Hoge klieren - vena jugularis interna IIA: anterior, mediaal en lateraal IIB: posterior vena jugularis interna Level III Midden vena jugularis interna niveau Onderzijde hyoid tot onderzijde cricoid Level IV Lage klieren vena jugularis interna niveau Onderzijde cricoid tot clavicula Level V Klieren posterieure cervicale loge VA: bovenste deel, schedelbasis tot onderzijde cricoid VB: onderzijde cricoid tot clavicula Level VI Klieren van de viscerale ruimte ‘pretracheale klieren’ Level VII Klieren van het bovenste mediastinum Lymfekliertjes in het gelaat en parotis à geen level, anatomische locatie Spieren  Musculi masticatorii Kauwspieren Adductie en laterale beweging van de kaak Musculus masseter Musculus temporalis Musculus pterygoideus lateralis Musculus pterygoideus medialis  Musculi masticatorii Kauwspieren Adductie en laterale beweging van de kaak Musculus masseter Musculus temporalis Musculus pterygoideus lateralis Musculus pterygoideus medialis  Tongspieren Intrinsieke spieren Liggen volledig in de tong Extrinsieke spieren Verbinden de tong met andere structuren Genioglossus Hyoglossus Styloglossus Palatoglossus  Musculus sternocleidomastoideus Oorsprong Manubrium sterni, mediale deel van de clavicula Insertie Processus mastoideus os temporale Insertie musculus sternocleidomastoideus Spierbuik musculus sternocleidomastoideus musculus sternocleidomastoideus musculus sternocleidomastoideus Werkzitting LP7